Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | 28 april 1950 | pagina 2

TEMPO

Kenau Simons Hasselaer van haar
legendarisch voetstuk gestoten

„Gekroonde Moor" maakte Franse en
Duitse bezetting mee

GEMEENTERAAD VAN HEEMSTEDE

VOLOP HORLOGES

VAN NIEL

NI:# van Schagen - Zonen

„Oudt-Haerlem"

10.000ste aan de poort

1 Mei verkoopt Jan v. d. Pigge'' 150 jaar
tabak en sigaren

Crediet van f 500 voor school- en beroepskeuze

DE INVLOED VAN HET AMATEURISME

IK BEN EEN KLEURLING"

Het negerprobleem in Amerika

■H

SILVERSTOEPKE"

LOCOMOTIEF

RIJWIELEN

AGEADA

VRIJDAG 28 APRIL 1950

PAGINA 2

VERENIGING „HAERLEM" HOUDT ZITTING

Meer befaamd om haar processen dan
om de heldendaden tijdens l^et beleg

De ware historie

Burgerlijke Stand

Weemoedige conclusie

Jaarmarkt „Oudt Haerlem"

Zondag groot oranjefeest

PROF. BRUGMANS OVER
„VERENIGD EUROPA"

Afscheid kapelaan
v. Beukering

TEL. 20020 - ROZENSTR. 13

Van snuif tot Sumatra-bolknak

Boeiend betoog van
dr. Van Leasen

Als in Oudt Haerlem" de dochter werd uitgehuwelijkt,

OPENHARTIGE FILM IN
LUXOR-THEATER

FEEST VAN DE ARBEID
Plechtigheid in St. Jozefkerk

ONDERSCHEIDINGEN

G ItO I E HOUTSTRAAT 86

HAARL. MATRASSENHUIS
H. DE GRAAFF

RUDGE WHITWORTH
VESTING - SPARTA- SIMPLEX

WASSERIJ DUYN

I

ALG. HOLLAMDSCHE CREDIET
EN DEPOSITOBANK

Officiële ontvangst Nederi.
opticiens op het stadhuis

Jaarvergadering Kath.
Vrouwenbeweging

De Haarlemmers hebben reeds vele
schone legendes opgeofferd aan hun.
nuchterheid en nieuwsgierigheid. Als
wij deze prozaïsche eigenschappen njet
zouden bezitten dan bestond er voor ons
gean andere uitvinder van de boekdruk
kunst dan Laurens Janszoon Coster, dan
hadden we een monument onthuld van
Jan de Lapper en dan zou ook de zee-
meermin-die-het-Onze Vader-niet-kon-
bidden zeker ons stadswapen sieren met
haar charmante verschijning.

Niets van dit alles, wij zijn nieuws
gierig en bovenal rechtschapen en zoe
ken daarom als geschiedvorsers naar
bewijsmateriaal om onze heldendromen
te staven.

Reeds geruime tijd was het een ieder
duidelijk, dat er iets aan de hand was
met Kenau Simons Hasselaer. de aan-
voerdster van een schare krachtige vrou
wen. Gisteravond is dan eindelijk na een
drie uur lange zitting het vonnis ge
veld in een van de zalen van Brinkmann,
waar de vereniging „Haerlem" verga
derde. Onze twijfelzucht en nieuwsgie
righeid hadden de historische Kenaufiguur
gedagvaard en als deskundige werd ge
hoord de stadarchivaris van Haarlem,
mej. dr. G. H. Kurtz.

Deze spreekster, die goochelde met
jaartallen, documenten, hypotheken en
geschiedschrijvers, constateerde, dat
men Kenau, buiten haar eigen verdien
sten, gemaakt heeft tot een legendarische
vrouw, die gevochten heeft als een
leeuwtin) tijdens het beleg van Haarlem.
Er bestaan nog verscheidene dagboeken,
die tijdens dit beleg geschreven zijn en
hierin is bitter weinig te vinden over
deze „Hollandse Judith". Alleen de
classicius Frisius spreekt over Kenau, de
vrouw, die de boodschappenkorf verwis
selde voor spiezen, kruithoorn en mus
ketten. De vrouw hielp de wallen ver
sterken en dan zongen de Spanjaarden
in het Spaans

„Die meisjes van Haarlem.

die zijn zo mal,

Zij dragen die eerd' al op de wal."

Kapitein Kenau, zo heette deze man
nelijke vrouwe, gooide met kokende olie
en wierp kransen van brandende pek om
de halsen der Spanjaarden. In de andere
dagboeken, ook in het journaal van de
burgemeester, wordt de naam Kenau
zelfs niet genoemd. De geschiedschrij
vers hebben dit gerucht nog eens-aange
dikt en zo kon de fantasie gaan spelen.
De litteratuur ging nog verder en Kenau
werd bezongen in tal van gedichten en
tonelen.

In de achttiende eeuw wordt de eerste
critiek gehoord op deze schromelijke
overdrijving. Een Haarlemse medicus
beweerde toen, dat de vrouwen in het
geheel niet gevochten hebben en er is
ook nergens enige officiële publicatie,
die een tegenovergestelde mening recht
vaardigt.

De onderzoekingen, die mej. Kurtz
verricht heeft, gelijken veel op „verlaat"
recherche-werk. Ter documentatie van
haar betoog heeft zij alle mogelijke ge
gevens nagespeurd, die te vinden waren
in Arnemuiden, in Duitsland en tot In
Kopenhagen toe. De ware geschiedenis
luidt volgens haar als volgt:

Kenau was de dochter van de brouwer
Simon Gerritszoon, een huis-en-tuin-
brouwertje. Hij speelde een actieve rol
in het verzet, werd voor de bloedraad
gedaagd en sneuvelde in dienst van de
prins. Zijn dochter Kenau werd vermoe
delijk in 1526 geboren en trouwde met de
scheepsbouwer Nanning Gerbrandszoon
Borst, die vroeg gestorven is Als wedu
we met vier dochters had zij een zwaar
bestaan en het was dan ook geen won
der dat zij „seer op de penningh" was.

Advertentie

'n Fantastisch uitbundig succes!!!

(achter de gevel
v. h. Gcm. Concertgebouw te Haarlem)

De stadspoorten zijn nog geopend tot
as. Zondagavond: iedere avond van
7.3011 uur; Zaterdag-(ktnder)-middag
en Zondagmiddag van 25 uur.

Toegangsprijs 30 cent.
Zaterdagmiddag 10 cent.

ELKE HONDERDSTE BEZOEK(ST)ER
WACHT EEN WAARDEVOLLE
VERRASSING!

ZONDAGAVOND:
ECLATANT ORANJEFEEST!
SLUITING DER
STADSPOORTEN! TAPTOE!

POESJENELLEN - TAVEERNES -
RARE KIEKEN - RONZEBONSEN!

GEBOREN; 25 April: A. P. Groene-
wegenInpijn. 26 April; M. C. van
Schaikvan der Werf, z; J. M. A. van
der Veldtvan Dam, z; P. H. van
Doornvan Kleef, z; T. T. de Witvan
Steijn, z; A. van HofwegenHendriks-
ma, z; J. A. VergersMurk, d; S- Ree-
merSchaap, d; J. S. M. Rumpff
Blom, d; L. C. KroskinskiGrooten-
boer, d. 27 April: A. A. DeïstMooij, z;
A. M. HartogLukas, z.

ONDERTROUWD: 26 April: S. C.
Kossen en C. G. J. van Hengstum; K.
Bosma en H. R. Renout; A. van Honk
en J. C. van Gelder: J. H. G. ten Hoeve
en R. L. Schelfaut; R. Amama en T. M.
Olijerhoek; N. J. H. Jacques en J. E.
Hujj^cns; L. van Bilderbeek en S. M.
Mostert; J. H. Corsius en A. Harren; C.
P. Kraaij en H. Argeloo; A. J. Driessen
en M. A. B. Heerens: P. A. de Meij en
E. M. van Gemert; K. J. van Duijn en
J. J. Horeman; H. Brouwer en J. L. Si
moons; W. F. Miedema en J. Dorst; J. P.
de Nobel en A. W. Gosen; J. Raven en
A. B. Jonker; C. A. Kriegen en G. A.
Kuik: W. Zuijderduin en L. J. de Win
ter; J. H. van Wel en G. M. de Wit; L.
A. Timmermans en H. Meijers; H. J.
de. Nieuwe en H. J. Geldorp; J. Mulder
en J. W. Teljeur; F. A. Kolder en H. M.
Bottinga: J. van den Boogaard en W. E.
M. Blokker; C. Levers en C- J. Stammes;
W. Metselaar en M. van der Zwet; K.
Jonker en L. J. de Kwaadsteniet; M.
Smit en M. A. de Boo; H. A. J. Koese-
mans en D. E. Watts; S. Chlebna en V.
M. E. Meijer; A. Bakels en J- A. Moison.

GETROUWD: 26 April: H. G. Smit en
W. W. E. Beenen; J. Renkema en J. A.
Stuitje; A Soetinga en A. A. Hoffman;
J. van den Hurk en C. A. Mesman; J.
Snijders en W. C. van der Hulst; J G.
ten Wolde en J. Steegstra; J. H. Gom-
mers en J. van Santvoort: N. A. H. van
Nunen en A. Wildeboer; C. A. van Mau-
rik en G. Slobbe; J. Nuis en E. A. Kees
man; B. de Vries en J. van der Harst;
J. Rees en G. E. Zuurendonk; W. J. Ran
en H. L. Kluytmans; J. C. Rozenhart en
J. Jochemsz; L. J. Evers en J. C. E.
Burggraaf; S. Tichelaar en J. C. Zuu
rendonk.

OVERLEDEN: 25 April: F. Meijer, 72
jaar, Haarlemmerliedestraat. 26 April:
C. van Amerongen, 59 jaar, Hazepaters-
laan.

Zij woonde in de Spaarnwoudestraat,
waar zij het scheepvaartbedrijf van haar
man voortzette. Zij is meer befaamd om
haar processen dan om haar gefantaseer
de heldendaden. Haar leven lang heeft
zij geprocedeerd en in alle plaatsen
waar zij kwam werd zij betrokken in
handclsprocesscn In totaal heeft zij der
tien maal voor do rechtbank gestaan
voor handelsaangelegenheden. Iedere
dag ging zij naar haar eventuele schul
denaars. om daar te „schelden en te
smaelen". Het was een mannelijke
vrouwe, die om haar onnatuurlijke fier
heid, dikwijls door stadgenoten van hek
serij beticht werd.

De conclusie van dit alles is, dat.
Kenau geen uitzonderlijke rol gespeeld
heeft tijdens het beleg van Haarlem en
hiermee is een van de meest beruchte
Haarlemse sages de nek omgedraaid.

Gisteravond is zij gedegradeerd (of
gepromoveerd) tot een normale vrouw
v::t zakelijke ambities. De archivaris
deed uitspraak en betitelde Kenau
Simons Hasselaer als een werkzame
vrouw, met een groot plichtsbesef. Dit
voorbeeld van staatsburgerschap stellen
wij natuurlijk hoger dan al de helden
daden, die boven de vrouwenaard ver
heven zijn. Toch verliet het publiek
enigszins weemo: lig de zaal. Er was
wc-r .i stukje oudheidkundige roman
tiek verdwenen.

De vrouwen hebben nu een beter na
volgbaar voorbeeld gekregen: de man
nen moeten een veelzeggende kracht
term uit hun woordenboek schrappen
en wat moet de geschiedenisleraar na
dit 'historisch verlies vertellen over het
beleg van Haarlem? Als het nu maar
bij Kenau blijft, want we moeten zuinig
zj' op onze grote misschien ook wel
legendarische stadsfiguren.

Als vanavond de poorten van „Oudt
Haerlem" nauwelijks geopend zullen
zijn, zal er grote vreugde heersen. De
10.000ste bezoeker staat letterlijk aan de
poort te rammelen om binnen gelaten
te worden. Wie een kans wil maken op
een serie geweldige geschenken dient
zijn avondeten met spoed te verorberen
en naar het Concertgebouw te snellen,
want om half negen is wellicht de
11.000ste al weer aan de beurt.

Het eeuwfeest-comité glundert, want
de zaken lopen naar wens en de grootste
opzet van de jaarmarkt blijkt algemeen
gewaardeerd te worden. Het wordt
steeds drukker, met een te verwachten
hoogtepunt op Zondag 30 April wanneer
de boeren, burgers en buitenlui oranje
feest zullen vieren en de 17e eeuwers
zich zullen opmaken om met de feest
gangers dezer dagen de vreugde om
Juliana ten top te voeren

In tegenwoordigheid van de commis
saris der Koningin in Noord-Holland,
voerde prof. dr. H. Brugmans het woord
op een bijeenkomst van zakenmensen
en industriëlen, die was gearrangeerd
door de Kamer van Koophandel en Fa
brieken in Noord-Holland in het Teyler-
Museum te Haarlem. Dr. Brugmans be
toogde, dat de tijd der Europese wereld-
overheersing definitief ten einde is en
dat het besef in Europa, dat de econo
mische ruimte niet langer verdeeld mag
blijven, steeds meer baan breekt. Daar
bij komt, dat de wereldpolitiek thans
gemaakt wordt over ons en zonder ons
door twee grote mogendheden, waarvan
er een ons de stimulans heeft gegeven
een Europese eenheid te scheppen door
het Marshall-aanbod. Europa is er ech
ter niet in geslaagd, dat aanbod om te
zetten in een effectief plan. wat nog kort
geleden door minister Stikker op het
Internationale Vakverenigingscongres is
toegegeven. Prof, Brugmans behandelde
voorts het militaire onderwerp en gaf
te verstaan, dat een Nederlandse defen
sie geen enkele zin heeft, wanneer zij
niet in groter Europees plan kan worden
gevoerd. Samenvattend zeide spreker:
Er zijn urgente Europese zaken aan
de orde, doch wat ons ontbreekt is een
Europees orgaan, dat, deze kan behan
delen. Hij critiseerde de praktijk van de
Europese raad te Straatsburg en con
cludeerde tot de noodzakelijkheid van
een politieke Europese macht, vastgelegd
in een gezagsorgaan, dat Europa zijn
nieuwe levensvorm moet schenken. Ten
aanzien van twee actuele problemen,
namelijk Duitsland en de Atlantische
Landengemeenschap, stelde spreker als
enig alternatief, dat. de totstandkoming
van een verenigd Europa zonder twijfel
zal geschieden, doch dat dit zal kunnen
gebeuren door een Russische overheer
sing, een Amerikaanse kolonisatie, of
door een initiatief van dc Europeanen
zelf. In het, eerste geval zal het- Westen
ongetwijfeld komen te staan tegenover
de dreigende combinatie van een Rus-
sisch-Duits nationaal Bolsjewisme.
Spreker achtte daarom de keuze niet
moeilijk. Hij besloot met een woord van
Paus Pius XII: Het is niet meer de
vraag of het reeds tijd is Europa te
verenigen. Het. is alleen maar de vraag
of het nog tijd is.

Onder grote belangstelling nam kape
laan van Beukering van de St. Liduina-
parochie gisteren afscheid.

In het parochiehuis Raadhuisstraat
was men bijeengekomen en pastoor
Schalke sprak de kapelaan een hartelijk
afscheid toe. Hij wees op het vele wat
de kapelaan in de zeven jaar voor de
parochie verricht had, in het bijzonder
als directeur van de H. Familie en als
leider van de mannelijke jeugd.

Alvorens de vele aanwezigen afscheid
namen, zei de kapelaan dat hij prettig
had kunnen werken in de parochie van
St. Liduina en dankte voor de prettige
medewerking, die hij altijd van de zijde
der parochianen had ondervonden.

In verband met cle viering van Ko
ninginnedag zullen de lessen van de
R.K.G. „Hercules", afdeling Overveen,
op Maandag 1 Mei a.s. niet, doorgaan.
Op Zaterdag 29 April a.s. zal om 8 uur
een clubavond worden gehouden in ge
bouw „Domi" te Overveen.

Advertentie

Het adres voor:
Vrachten en Verhuizingen

groot en klein

Piano's en Vleugeltransporten door geheel
Nederland.

Goederen zonder prijsverhoging verzekerd

Zo zag de hoek Grote HoutstraatVerwulftOude Gracht er in 1800 uit. In het
huis op de hoek opende Jan v. d. Pigge in dat iaar zVn tabak- en sigarenmagazijn.
Ter plaatse is nu het warenhuis van V. D.

Op huyden den 1 Mij Ao. 1800 heeft
Jacob van Meurs verhuurt aan Jan
van der Pigge die ook bekent van den
selve gehuurt te hgbben een huys
staande in de Groote hout straat te
Haarlem, het twede huys van 't Ver
wulft van outs genaamt De Pruym en
dat voor do tijdt van een jaar ingaan
de den 1 Mey 1800 en dat voor de som
ma van negentig gulden alle jaars te
betalen alle vierendel jaars twee en
twintig gulden vijf en twintig cent.

Dit Officiële document wijst uit, dat
het sigarenmagazijn „De Gekroonde
Moor" van Jan van der Pigge, thans ge
legen aan de overkant van het huis,
waar toen de 29-jarige overgrootvader
van de huidige eigenaar begon, 150 jaar
bestaat. Dat is geen kleinigheid en dit
zeldzame jubileum zal dan ook in brede
kring de aandacht trekken.

Daar het geslacht Van der Pigge al
tijd gehecht is geweest aan traditie en
documenten zijn er interessante gebeur
tenissen te vertellen.

Tien jaar nadat Joannes zijn „Ge
kroonde Moor" begonnen was. werd
Holland bij het Franse Keizerrijk in
gelijfd en dat betekende, dat mèt het
Franse belastingstelsel de regie-tabak
haar Intrede deed. De tabakshandelaar
moest een waarborgsom storten (dat
deed Van der Pigge op 18 December
1811) om een „Commission de débitant
(jes tabacs" te kunnen krijgen. Tevens
was voorschrift, dat de Keizerlijke Ade
laar aan de voordeur werd opgehangen.
Wij hebben eens gebladerd in het offi
cieel register, dat van dag tot dag
moest worden bijgehouden en dat regel
matig gecontroleerd werd. Het laatste
vóór de bevrijding telde 98 bladzijden,
waarvan er 86 beschreven werden, want
op 17 November 1813 was het afgelopen
voor de Fransen en in dezelfde nacht
moest de adelaar het veld ruimen voor
de oranjeboom. Op de omslag staat ge
drukt: Registre des ventes journalières-
Tabacs-Régie des droits réunies Di
rection du Zuiderzee-Arrondissement
d'Harlem Bureau de débit des tabacs
a Harlem. En dan volgen de kolommen
met de artikelen: poudres (snuif), Ha-
ché (rooktabak), Cigares en Róles
(pruim)

De sigaren werden in die dagen
verzonden in theekisten en eerst in 1825
werden ze in de thans nog gebruikte
kistjes 5'A stuiver de vijf en twintig

verkocht. De sigarenhandelaar moest
zijn inkopen doen op de veiling, waar
toe hij een catalogus raadpleegde. De
tabak Varinas, Portorico en Maryland

verkocht hij uit vaatjes en de snuif-
merken: Fleur d'Orange, Rappé en Ber
gamot uit Blauw Delftse potten met ko
peren deksel, die men nog in de zaak
van Van der Pigge zal aantreffen, al
wordt er dan geen snuif meer verkocht.
De stenen tabakspijp had het monopolie
en eerst veel later kwamen de houten
pijpen in de handel, die in den beginne
als ondingen beschouwd werden. Eerst
in het begin van 1900 kreeg de sigaar
meer stijl en kwam het zandblad in de
mode.

Laat ons nu terugkeren naar de waar
dige Joannes met de bakkebaarden, die
in de gezegende ouderdom van 87 jaar
overleed en werd opgevolgd door zijn
zoon Jacob, die in 1802 het levenslicht
aanschouwde. Daar hij de houwelijcke
staat niet prefereerde nam hij als toe

komstige opvolger een zoon van zijn
broer Jan, n.I. Willem v. d.'Pigge in de
zaak op. Deze had op zijn beurt weer
een zoon Jan, die in 1908 in de zaak
kwam en er nu nog zijn gerenom
meerde merken verkoopt. Het perceel
Grote Hoetstraat 68 werd in 1927 aan
V. D. verkocht en aan de overkant,
op nummer 81, werd een pied a terre
gevonden.

De aloude Joannes maakte de Franse
bezetting mee, de jongste en laatste telg
Jan kreeg met de Duitsers te doen. Op
1 Februari 1942 deelde hij aan zijn
klanten mede, dat hij zijn winkel alleen
des Zaterdags zou openen, om dan
mondjesmaat de laatste blauwbandjes
te verkopen. Men weet hoe het verder
met bet kostelijk kruid gegaan is.

Waarschijnlijk is de „Gekroonde M°or
het oudste sigarenmagazijn in Neder
land waarvan de eigenaar rechtstreeks
familie is vap de oprichter. De reputatie
zal ongetwijfeld duidelijk blijken op de
receptie, die Maandag 1 Mei gehouden
wordt.

De Raad van Heemstede vergaderde
gistermiddag onder voorzitterschap van
burgemeester A. G. A. Ridder van Rap-
Dard. De kwestie school- en beroepskeuze
was een lang punt van bespreking. Het
voorstel van B. en W. was om een crediet
van ƒ500.beschikbaar te stellen ten
einde door het Gewestelijk Arbeidsbu
reau te Haarlem ten aanzien van de
leerlingen van de hoogste klassen van
lagere en U.L.O.-scholen een klassikaal
onderzoek te doen instellen naar de mo
gelijkheden van verdere studierichting
of beroepskeuze. In de vergadering van
29 December 1949 was de Raad reeds uit
voerig over de school- en beroepskeuze
ingelicht. Toen was o.m. medegedeeld
dat het kostenvraagstus buiten geding
kon blijven, omdat de adviezen van het
Gewestelijk Arbeidsbureau voor de be
langhebbenden geheel kosteloos zouden
worden verstrekt, zelfs wanneer in uit
zonderingsgevallen een psycholoog in
Amsterdam ingeschakeld moet worden.

Ten aanzien van het kostenvraagstuk
zijn de omstandigheden echter gewijzigd
De minister van Sociale Zaken heeft n.I
bepaald, dat voor de door de G.A.B. te
verstrekken voorlichting bij de keuze
van een beroep of van een studierich
ting een vergoeding verschuldigd is.

Voor individuële voorlichting zijn de
kosten gebaseerd op het inkomen van de
adviesvragende; zij variëren dan van
ƒ1.tot ƒ25.Indien echter voor de te
verstrekken adviezen het onderzoek in
klassikaal verband geschiedt, is voor ie
der advies een vergoeding van 0.75 ver
schuldigd.

Naar aanleiding van deze kwestie
merkt de heer Kooymans (A.R.) op, dat
de gemeente de gevaarlijke kant op gaat.
wanneer zij zich met de opvoedende taak
van de ouders gaat bemoeien. De ver
antwoording mag niet van de schouders
der vaders en moeders weggenomen
worden. Een vergoeding acht hij wel ge
wenst, daar het feit, dat men iets be
taalt, voor menigeen de waarde van het

Advertentie

GED. OUDE GRACHT 52 - TEL, 12762

tegenover de kerk
Wij geven U een betrouwbaar advies
bij de aankoop van Uw STOFZUIGER

Betaling in overleg

Voor de jeugdleiders van de Haarlem
se voetbalclubs vervulde dr. v. Lcusen, lid
van de commissie voor het amateurisme,
gisteravond in „Brinkmann" een spreek
beurt, waarbij hij als titel had gekozen
„dc jeugd en het amateurisme". De Vel-
scr geneesheer kennen wij als een fel
tegenstander van het beroepssnel in dc
voetbalsport en op de voortreffelijke
wijze, waarop hij bij deze gelegenheid
zijn standpunt ten aanzien hiervan ver
dedigde, slaagde hij er in zijn aandach
tig gehoor enige uren lang in de ban van
zijn gaaf en krachtig betoog vast te hou
den.

Dr. van Leusen laakte de wijze, waar
op heden ten dage de sportman als een
godheid wordt vereerd. De jeugd laat
zich hierdoor vary de wijs brengen, komt
onder de verkeerde invloed hiervan te
verkeren én zo geschiedt thans maar al
te veelvuldig, dat een veelbelovende,
maar al ie jeugdige voetballer reeds aan
het begin van zijn voetbalcarrière vol
komen verknoeid wordt. Spreker kantte
zich tegen iedere vorm van professiona
lisme, ook legen een z.g. premiestelsel.
Dit laatste zal de gesloten deur op een
kier zetten en wanneer wij eenmaal aan
het verstrekken van premies of ver
goedingen zijn begonnen, dan zullen
weldra corruptie en achterbakse prac-
tijken schering en inslag zijn. De instel
ling van de clubs tegenover hun jeug
dige leden zal, zoodra het beroepsspel
hier zal worden ingevoerd, volkomen
gewijzigd worden. Als volksspel zal de'
voetbalsport naar de mening van de
spreker verdwijnen, en de ethische zijde
hiervan overwegende moest dr. Van

Leusen concluderen, dat de waarde van
de sport als zodanig terstond zou deva
lueren.

De voetbalsport zou een „zaak" wor-
exploitanten zouden fungeren. Enquê
tes onder de voetballers ten aanzien van
hun mening over een wekelijkse ver
goeding achtte spr. een paskwil, omdat
iedere voetballer er nu eenmaal niet af
wijzend tegenover zal staan om er we
kelijks wat bij te verdienen. Men pver-
z'et evenwel hiervan niet de konsekwen-
ties. Doet men dat wél, dan komt een en
ander in een geheel ander gezichtspunt
te staan. Dl-, van Leusen deed een klem
mend beroep op de jeugdleiders om hun
tengens voor ogen te houden, welke
waarden er van dc sport uit kunnen
gaan, mits deze op zuivere wijze Wordt
beoefend.

Na de pauze doorstond de spreker van
deze avond het kruisverhoor van vragen,
dat op hem werd afgevuurd, glansrijk
Hij wist zijn vragenstellers op rake en
overtuigende wijze te antwoorden, waar
door men een zuiver inzicht verkreeg
omtrent datgene wat dr. Van Leusen
hier had betoogd. Het was een zeer ge
slaagde avond, waarmede de H.V.B. alle
succes heeft gehad.

Gisterochtend om ongeveer kwart
voor twaalf reed een bestuurder van
een vrachtauto op de Rijksstraatweg
hoek Planetenlaan tegen een hem links
passerende personenauto- De vracht
auto reed met de linkervoorzijde tegen
de rechterzijkant van de personenauto
waardoor deze naar links omviel. De
personenauto werd zwaar beschadigd,
terwijl van de vrachtauto de stuurstang
gebroken en de voorbumper ontzet
werd.

Advertentie

kreeg zij van moeder een veren Bed met stromatras mee. Het
Jonge Bruidspaar in 1950 schaft zich een blank-eiken slaap
kamer met Auping-, Peerless-, Pullman-, Belca- of hpeaa-
matrassen aan. Natuurlijk van WASSENAAR,
BEDDENSPECIALIST, Jansweg t/o het station.

Haarlems

In korte tijd bracht de Amerikaanse
filmproductie verschillende films in de
roulatie, die het negerprobieem tot ge
geven hebben. De eerste van deze serie
is de film „Home of the brave", die in
Nederland wordt uitgebracht onder de
titel ..Ik ben een kleurling". Het verhaal,
dat geheel op fantasie berust, is ont
leend aan een toneelstuk van Arthur
Laurents waarin merkwaardigerwijs het
Jodenprobleem behandeld wordt. Deze
verwisseling van sfeer en doelstelling
rechtvaardigt een zeker scepticisme te
genover dit filmwerk. De regisseur Mark
Robson heeft dit toneel evenwel op lof
felijke wijze verwerkt tot een rolprent
met een. niet opdringerige, opvoedende
strekking.

De geschiedenis speelt zich af in de
laatste wereldoorlog en verhaalt over
de lotgevallen van vijf Amerikaanse
militairen, die een zware opdracht
moeten vervuilen in de strijd tegen
de Japanners. In tegenstelling tot vele
andere oorlogsfilms is hier het accent
verlegd van de handeling naar de
dialoogwerking. Slechts enkele keren
treedt het strijdgewoel op de voor
grond in deze film, die geheel beheerst
wordt door een sterk psychologisch
karakter.

Soldaat Peter Moss, een kleurling, ligt
in het hospitaal, omdat zijn benen door
een shock verlamd zijn. De legerpsychia-
ter ondervraagt heni in een soort hypno
tische slaap. De neger vertelt van de
basket-ballwedstrijden op de middel
bare school, van zijn vrijwillige aanmel
ding voor deze expeditie en tenslotte
geraakt hij in grote opwinding, wanneer
de gewelddadige dood van zijn vriend
Finch hern weer helder voor de geest
komt. Deze, in slavernij geboren, neger
wordt gekweld door een sterk overdre
ven schuldbewustzijn. Hjj kan het niet
verkroppen, dat hij een ogenblik ver
heugd was. toen zijn strijdmakker ge
troffen werd en hij ongedeerd bleef.

Wanneer het hem duidelijk is, dat iedere
soldaat dit gevoel kent, verdwijnt ge
deeltelijk zijn minderwaardigheidsge
voel en herkrijgt hij de controle over
zijn beenspieren en de lamheid is ter
stond verdwenen.

De overwegende dialoogvorm vereist
uiteraard een puntige en veelzeggende
tekst. Uitgezonderd het soms wat lang
dradige begin, is de scenarioschrijver
Foreman hierin uitstekend geslaagd en
het is een zeldzame verdienste van deze
productie, dat men de film niet met
sensationele episodes gëkruid heeft.
Zelfs de gebruikelijke Yankee-humor is
hier verbannen.

De drie collega's van de kleurling
vertegenwoordigen eigenlijk de ver
schillende meningen van de Amerika
nen ten opzichte van het negervraag-
stuk. Finch, de vriend van de kleurling,
bestrijdt met alle kracht de achteruit
stelling. Everitt haat het negervolk en
vermijdt ieder contact. Sergeant
Mingo blijkt de verstandigste té zijn;
voor hem bestaat er geen negerpro
bleem; hij ziet de negers niet als ne
gers en de blanken niet als blanken.
Deze houding lijkt ons inderdaad de
enige oplossing, want door een pro- of
contrasfeer wordt de scheiding tussen
de beide rassen nooit opgeheven.

Een film. waarin deze doelstelling
zonder propagandistische bijmengsclen
op openhartige wijze verwerkt is.
verdient een grote belangstelling, ook in
de Europese landen. v. B-

inruim
v-

advies doet stijgen. Mr. Pliester (C.H.U.)
vindt het voorstel van wethouder Dis
selkoen prachtig, maar betreurt het, dat
er zo veel ouders zijn, die zich nooit voor
beroepskeuze geïnteresseerd hebben en
die men nu als het ware een duwtje in
deze richting zou moeten geven. De heer
Verhoeven (K.V.P.) ziet het dan ook als
een taak der gemeente cm de ouders in
die richting op te voeden. Mr. dr. Bron-
gersma (P. v. d. A.) onderstreept het feit.
dat er door verkeerde beroepskeuze zo
enorm veel geld verkwist wordt. Volgens
mr. Van Wijk (A.R.) is het niet de be
doeling van de minister, dat de ge
meente de vergoeding betaalt. Dit
hoort het R ij k te doen. Ook zijn velen
van mening, dat iemand met grote wel
stand best iets meer dan ƒ0.75 betalen
kan, terwijl er voor de arme man dan
wel een gratis advies verstrekt kan
worden.

Wethouder Disselkoen (P. v. d. A)
weerlegt dan in een zeer duidelijk ge
motiveerd antwoord de bezwaren van
de diverse raadsleden. Het uitzoeken
van de financiële draagkracht van de
gemeentenaren neemt zoveel admini
stratieve rompslomp met zich mee, dat
daaraan al honderden guldens onkos
ten uitgegeven zullen worden. Overi
gens moet dit advies niet gezien wor
den als een bepaalde dienst, die de ge
meente aan de ouders gaat bewijzen
en waarvoor ze nu betaald moet wor
den. Sinds jaar en dag geeft de school
adviezen in deze richting, die ook met
betaald behoeven te worden. Nu er an
dere mogelijkheden ziin voor onder
zoek op psycho-technisch gebied, moet
men de zaak niet anders gaan bezien.
Hij is er zeer voor de schriftelijke test
in klassikaal verband te doen plaats
hebben.

Met één stem tegen (mr. Pliester,
C.H.U.) wordt clan het crediet van
500.beschikbaar gesteld.

Vervolgens wordt besloten aan de mi
nister van Sociale Zaken voor te stellen
een tapvergunning boven het vastgestel
de maximum te verlenen aan de drie lo
kaliteiten, aanwezig in iiet verversings-
huis in Groenendaal.

Ook wordt besloten voor rekening van
de gemeente te nemen 1/10 gedeelte van
de lasten, welke voor de gemeente Haar
lem voortvloeien uit het besluit van de
raad dier gemeente, d.d. Maart 1950.
waarbij hij zich garant verklaart voor de
regelmatige voldoening van de rente ^en
aflossing door het bestuur van het Diaco-
nessenhuis van de bij de Rijksverzeke
ringsbank te sluiten geldlening van
675.000.

Bij de rondvraag komt de gevaarlijke
hoek KoediefslaanBlekersvaartweg tet
sprake. De heer Van Zegswaard (K.V.P.)
vraagt of hier geen verkeersspiegel kan
worden geplaatst.

Op een onlangs gestelde vraag van de
heer Pliester (C.H.U.) deelt de burge
meester mede dat men de hulp van de
buurtvereniging Jan van Goyen zal in
roepen om een candidaat voor het aldaar
gevestigde postagentschap te zoeken.

De ijsvereniging Volharding mag haar
vijvers verhuren voor het uitzetten van
snoekbroed. Een malaria-commissie is ge
raadpleegd en deelde mee, dat er geen
gevaar voor een muggenplaag bestaat.
Hierna sluiting.

Tegelijk met het schuldgevoel verdwijnt ook de lamheid van de negersoldaat, die
plotseling weer in staat is, normaal te lopen.

Nadat men enige jaren met deze
schone traditie gebroken heeft, wordt dit
jaar het Feest van de Arbeid zij het
dan nog niet in volle, glorie weder
om gevierd.

Vroeger is het vieren van dit feest
ingevoerd door de voormalige Volks
bond. Het werd gehouden op het be-
schermfeest van Sint Jozef. Het op die
dag laten zegenen van de gereedschap
pen groeide weldra uit tot dit spontane
gebaar, dat de mensen met allerlei
werktuigen naar de kerk kwamen, zo
wel met de zaag, de tuinschaar, de
schop als met een viool of vulpen.

Twee jaren geleden werd het Feest
van de Arbeid buitenkerkelijk gevierd
op het Kathedraal-terrein; het was een
waarlijk groots gebeuren, waaraan alle
standsorganisaties hun medewerking
verleenden.

De Arbeidersvereniging, de R.K.
Middenstandsvereniging, K. A. B. en de
diverse Jeugdbewegingen hebben het
plan opgevat om dit jaar het Feest van
de Arbeid wederom in te voeren. He
laas was ditmaal de tijd van voorberei
dingen te kort om er een groots opgezet
feest van te maken. Volgend jaar zal
dit zeker gebeuren, maar nu beeft men
besloten het alleen kerkelijk te vieren
en wel Zondagavond 7 uur in de Sint
Jozefkerk aan de Jansstraat.

De plechtigheid is als volgt: Opening
met het lied van St. -Tozef; daarna èen
toespraak van rector Brans over de be
tekenis van de zegening van de. arbeid.
Dan worden door alle aanwezigen geza
menlijk de gebeden voor de zegening
der handen verricht. (Deze gebeden
worden aan ieder uitgereikt, opdat een
ieder de betekenis van de zegening goed
bpgrijpt). Vervolgens plechtig Lof.

Mogen alle werkers van alle rang en
stand, jong en oud. Zondagavond in
zeer grote getale naar de St. Jozefkerk
komen om een schone traditie weer in
ere te herstellen.

Bij K. B. is de eremedaille, verbon
den aan de orde van Oranje-Nassau,
in het brons verleend aan J. Dekker,
boekdrukker bij de N.V. Joh. Enschede
en Zonen, grafische inrichting, te Haar
lem; aan J. H. Gerritsen, steenhouwer
bij de fa. Gebr. C- en A. Swaalf, te.
Haarlem; aan P. J. Geerlings. wonende
te Haarlem, magazijnmeester bij de
'N.V. Electrische Luxe Broodfabrieken
v.h. Henri J. Carels te 's-Gravenhage;
aan J. C. Antonisse, verificateur bij de
N.V. Joh. Enschede en Zonen te Haar
lem.

Mevrouw A. SwartOpbroek. lerares
aan de R.K. Huishoudschool alhier,
slaagde te Amsterdam .met lof" voor
de akte Paedagogiek M.O. A.

Advertentie

Wij ontvingen weer nieuwe zendingen.

Keuze uit meer dan 200 modellen.

In 14 krts goud; goud-plaque- en
roestvrij staal.

Voor iedere beurs en smaak.
Herenpolshorloges
vanaf 23.— tot 135.—
Damespolshorloges
vanaf 38.50 tot 375.—

ALLE horloges worden ten volle ge
garandeerd en met een verzekerings
certificaat, een z.g.n. ALL-risk-polis

afgegeven.

Deze polis dekt tegen
VERLIES - DIEFSTAL - BEROVING
BRAND - BREUK - ETC.

Grote Houtstraat 49 - Tel. 20049

Advertentie

KOEKOEKKLOHKEN

in diverse maten en uitvoeringen

PENDULES

met bim-bam-slag, aparte model
len in eiken- en notenhout.

HORLOGES,

behalve fijne fabrieksmerken, ook
zeer goede kwaliteiten in billijke
uitvoering.

Bekende degelijke garantie

Advertentie

BIJVULLEN en VERNIEUWEN van
MATRASSEN

's morgens gehaald, 's avonds gebracht

GROTE HOUTSTRAAT 103

TELEF. 11488

HAARLEM

Advertentie

GIERSTRAAT 40—43 TEL. 17768

Advertentie

amsterdamSevaakt20 tfi.. 11053

BIOSCOPEN:

Rembrandt: Verborgen stroming (18 j.),
2, 4.15, 7 en 9.15 u.; Palace: De machtige
Joe Young (18 j.), 2, 4.15, 7 en 9.15 u.;
Luxor: Ik ben een kleurling (18 j.), 2, 4.15,
7 en 9.15 u.; Frans Hals: Zij, die te veel
zijn (18 j.), 2.30. 7 en 9.15 u.; City: Greep
des doods (18 j.), 2.15, 4.30, 7 en 9.15 u.;
Spaarne: De zeven zondaars (18 j.), 2.30, 7
en 9.15.

Vrijdag 28 April
Stadsschouwburg: Alb. Thym: „Een mens
is meer waard", 8 uur (besl.).

Concertgebouw: St. Vincentius: „Oudt
Haerlem'half 811 uur.

Zaterdag 29 April
Concertgebouw: St. Vincentius „Oudt
Haerlem", 25 en half 811 uur.

Volgens het verslag van de directie
der Alg. Holl. Crediet en Deposito BanK
kan worden geconstateerd, dat in 1949
geregeld hypothecaire leningen en cre-
dieten konden worden afgesloten. Het
met eigen middelen afgesloten bedrag
van de hypothecaire leningen bedroeg:
f 100.200 (v j. f 133.050). De bij der
den ondergebrachte leningen beliepen
f283.700 (f 164.300). Voorlopig werd we
derom op bescheiden schaal begonnen
met het verlenen van bouwcrediet. De
zuivere winst bedroeg f13 412 tf9532).
Er zal een dividend van 5% (4%) wor
den uitgekeerd.

In de algemene vergadering van aan
deelhouders werden de jaarstukken
goedgekeurd. Tot commissaris werd her
kozen de heer J. Bal te Bloemendaal. en
in de vacature, ontstaan door overlijden
van de heer D. Joustra. werd voorzien
door de benoeming tot commissaris van
de heer J. Brants Kz. te Haarlem.

De deelnemers aan het jaarlijkse
congres van Nederlandse Opticiens, dat
wordt gehouden onder auspiciën van
de Nederlandse organisatie van Opti
ciens „N.O.V.O." en de Federatie van
Nederlandse Opticiensverenigingen in
oprichting, zijn hedenmorgen, 12.15 uur,
officieel ten stadhuize ontvangen. Daar
de burgemeester verhinderd was, sprak
wethouder A. Angenent de opticiens
toe. waarbij hij in het kort de werk
zaamheden van de organisatie, welke
niet alleen beroepstechnische belangen
behartigt maar ook een zeex menslie
vend doel heeft.

De heer J. Schapel, voorzitter van de
Nederlandse Opticiens, dankte namens
allen voor de ontvangst Hierna begaven
allen zich aan een gemeenschappelijke
koffiemaaltijd. Bij de pl.m. 250 deelne
mers bevonden zien o.a. afgevaardigden
van de middenstand, van het departe
ment van Onderwijs en de heer G. S.
Scheltema, directeur van de stichting
Economisch Instituut voor de Midden
stand.

Vanmiddag zal de nieuwe organisatie-
vlag welke hedenmorgen half 9 bij Ho
tel Duin en Dal gehesen is. officieel
overhandigd worden. Morgen zal er een
bezoek gebracht worden aan Keukenhof
en Schiphol.

De afd. Heemstede van de Kath. Vrou
wenbeweging hield Donderdagavond in
het K. K. Verenigingsgebouw een zeer
arukbezochte ledenvergadering die zich
kenmerkte door een buitengewoon pret
tige sfeer. Na de gebruikelijke opening
hield de presidente, mevrouw Kubatz-
Brugman, een toespraak, waarin zij de
grote werkzaamheid van zeer vele leden
roemde welke tot gevolg heeft gehad,
dat de afdeling met sprongen vooruit is
gegaan. Ook haar medebestuursleden
kregen woorden van lof te horen over
de wijze waarop zij hare werkzaamheden
hadden verricht.

Uit het verslag van de penningmees-
teresse, mevrouw Spierings, bleek dat,
dank zij het stijgend aantal leden en
het zuinig beheer, er een zeer ruim
batig saldo in kas aanwezig is. Uit het
verslag van de secretaresse, mevrouw v.
PolanenGoudsblom, bleek vooral do
groei van de afdeling en wat er al 'n
het afgelopen jaar tot stand is gebracht,
ook waar het om ging, zieke leden te
helpen.

Bij ontstentenis van de geestelijk
adviseur, pastoor A. F. van Noort, werd
de vergadering toegesproken door kape
laan C. Bakker die nogmaals het belang
van een sterke afdeling van de Kath.
Vrouwenbeweging onderstreepte.

Nadat aan twee dames die zich voor
het ophalen van spaargelden zeer ver
dienstelijk hebben gemaakt, een aardige
herinnering was aangeboden, zorgden de
Hilana Hawaiianband voor de nodige
afwisseling door het spelen van een
aantal vlotte melodieën die zeer in de
smaak vielen. Aan het slot van deze
gezellige bijeenkomst waarbij de dames
en heren werden onthaald, bracht de
heer N. v. d. Linden, voorzitter van de
Kath. Arbeidersbeweging dank aan het
bestuur voor de uitnemende wijze waar
op de afdeling Heemstede van de Kath.
Vrouwenbeweging de zaken aanpakt en
sprak de hoop uit dat onder de bezie-
lende leiding van de presidente op de in
geslagen weg zou worden voortgegaan.