STADSNIEUWS (vervolg)
C. J. v. d. BROEK
De
koppige kasteelheer van
Assumburg
WEINIG ANIMO
MOEDERLAND
VOOR LOSSCHEURING VAN
FRANKRIJK
VOOR 60 JAAR STICHTTEN CISTERCIENSERS
.SI0N
IN DIEPENVEEN
Motoronderdelen
mam
Jubilerende vader-abt Dom Gabriël
bracht veel goeds tot stand
COLD WAVE??
Levenslang tegen moordenaar geëist
Henk de Vries
SLEUTEL WEG?
Eéns zelfbestuur, maar waarschijnlijk niet
in de naaste toekomst
9VM
Viering van twee hoogtij
dagen 21 Juni
SLIJPMACHINES „ENOX"
Ons stadsschoon
Weinig nieuw ieven vanwege
het slechte weer
„Paepsche stoutigheden"
DE SLEUTELSPECIALIST"
In het geheim Katholiek
HERINGA WUTHRICH
Touaregs trouwe
bondgenoten
MOLENDIJK'S KAPSALONS
Vrouw in Tuindorp-Oostzaan doodgestoken
.Trappisten.
Kranten in Indonesië worden
dunner
Ex-burgemeester van
Den Haagin hoger beroep
ZATERDAG 29 APRIL 1950
PAGINA 4
Koninklijke onderscheidingen
in Haarlem, Kennemerland
en Bollenstreek
DEZE WEEK gunsfige aanbieding
voor aansluiting lichfnet
H.H. MISSEN OP ZONDAG
Voetbaltournooi H.V.B.
Haarlems B-Elftal
Hillegoms Elftal
4
LUISTER VAN KENNEMERLAND
DE TARIEFSVERHOGING
BIJ DE N.H.Z.H.V.M.
HOTEL
ZANDVOORT
DANCING
WAT WIL HET VOLK VAN ALGERIJE?
Castricum verkocht
Ja, maar van
VRIJGESPROKEN
Bevestiging van het vonnis
geëist
WAAR ZIJN DE TROEPEN
SCHEPEN?
GEDRUKTE MARKT
Bij Koninklijk Besluit zijn benoemd
tot Ridder in de Orde van de Neder
landse Leeuw: Mgr. N. Ammerlaan. vi
caris-generaal van het bisdom Haarlem;
mr. M. A. Stufkens, griffier der Staten
van Noord-Holland.
Tot officier in de orde van Oranje-
Nassau: dr. ir. C. van Wolzogen Kühr,
hoofd van het Laboratorium van het
Provinciaal Waterleidingbedrijf te Bloe-
mendaal; Robert Peereboom, hoofdre
dacteur van „Haarlems Dagblad"; H.
Y. Visser, ontvanger der directe be
lastingen te Haarlem; mr. Ivo Möller, te
Noordwijk; C. H. van Riel, adj.-direc-
teur van het telefoondistrict te Haar
lem.
Tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau: M. S. Andriessen, beeldhouwer
te Haarlem; mr. P. Fuhri Snethlage; E.
Steenbergen te Heemstede, werkgever
lid van de Raad van Arbeid te Amster
dam; J. D. Jibben te Velsen, gezag
voerder van de Rotterdamse Lloyd; B.
M. Mulder te Velsen, gezagvoerder bij
de K.N.S.M.
De ere-medaille. verbonden aan de
Orde van Oranje-Nasau is in goud toe
gekend aan: H. v. d. Veen, huismeester
bij de strafgevangenis te Haarlem; H.
L. Spee, adjudant van gemeentepolitie te
Haarlem; G Jansma. controleur der
Rijksbelastingen te Haarlem: C. Bo-
gaert te Haarlem, baas le klasse der
N.S.; W. D. Oudolf. chef-boekhouder bij
de „Aernoud" te Hillegom.
In zilver aan: W. Flooren te Haar
lem, employé le klas der P.T.T.; H. Ha
ver. kantonnier bij de Rijkswaterstaat
te IJmuiden; G. v. d. Born te Haarlem,
Hoofdploegbaas N.S.; A. Moser, J. A.
Koopman, G. J. Stoel, H. Hageman, T.
M Hulsebos en W. G. Kroese, allen te
Haarlem, werkzaam bij de N.S.; A. van
Fieterson te Bloemendaal, vertegen
woordiger bij de glashandel Delius te
Amsterdam; J. Keppels, v.h. afdelings
chef bij da werf Conrad en Stork-
Hijsch te Haarlem; M. van der Lans te
Lisse, meesterknecht bij de bloem bol-
lenhandel N.V. M. Veldhuyzen van Zan
ten en Zn.; D. Schipper te Lisse, jacht
opziener op het landgoed „Wassergeest";
H. J. Koolmees, chef-drukker bij de N.V.
Rotterdamse Boek- en Kunstdrukkerij
te Haarlem; mej. H. R. Lysen, verlos
kundige te Beverwijk.
In brons aan: W. Lieverse te Hille
gom. gepensionneerd machinist van de
Venipperpolder: J. de Groot te Lisse,
tuinarbeider bij de fa. G. Seegers; B.
de Haan te Hoofddorp, 1ste paarden
knecht, op het bedrijf van Chr. Bies
heuvel; T. Ree te IJmuiden, walschip-
per bij de N.V. „De Marezaten".
Advertentie
Kathedraal St. Bavo (Leidsevaart)
6.30. 7.30, 9 (Hoogmis) 11 uur.
H. Jozef (Jansstraat): 6.45, 8, 9.15
(Hoogmis) en 11 uur.
H. Antonius v. Padua (Nieuwe Groen
markt): 6.30, 7.30, 8.30 (Hoogmis), 10, 11
en 12 uur.
O. L. Vr. Rozenkrans (Spaarne): 6.15,
7.30, 9 en 10.30 (Hoogmis).
H. Joannes de Doper (Amsterdam
straat): 6.30, 7.30, 8.45 (Hoogmis), 10.30
en 11.45 uur.
Allerh. Hart van Jezus (Kleverpark
weg): 6.30, 7.45, 9, 10.30 (Hoogmis) en
12 uur.
H.H. Elisabeth en Barbara (Paul Kru-
gerstraat): 6.30, 7.45, 9.15 (Hoogmis) en
11 uur.
H. Liduina (Rijksstraatweg): 6, 7, 8.15,
9.45 (Hoogmis) en 11.30 uur.
O. L. Vrouw van Zeven Smarten en
St. Bavo (Rijksstraatweg): 6.30, 7.30,
8.45 (Hoogmis), 10.15 en 11.30 uur.
Allerh. Drieëenheid (Bloemendaal): 7,
8.30 (Hoogmis), 10.15 en 11.30 uur.
H. Saerament (Bloemendaal): 7.30 en
10.15 uur (Hoogmis).
O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen
(Overveen): 7, 8, 9 (Hoogmis), 10.30
en 11.30 uur.
H. Antonius van Padua (Aerdenhout):
7.30, 9 (Hoogmis) en 11 uur.
H. Bavo (Heemstede): 7.15, 8.45, 10
(Hoogmis) en 11.30 uur.
O. L, Vr. Hemelvaart (Heemstede): 7,
8.30, 10.15 en 11.30 uur.
H. Agatha (Zandvoort): 7, 8.30 en 10
uur (Hoogmis).
H. Adelbertus (Spaarndam): 7.30 en
10 uur (Hoogmis).
De afdeling Haarlem van de K.N.V.B.
organiseert enkele interessante tour-
nooien: De strijd om het kampioenschap
van Haarlem voor eerste en tweede
klassers en een tournooi om de Zilve
ren Schaal voor derde en vierde klas
sers. De wedstrijden beginnen zodra
de elftallen vrij zijn van competitie-
en bekerwedstrijden.
Kampioenschap van Haarlem:
Halve competitie voor de vier eerste
klassers en Stormvogels, waarvoor het
volgende schema is ontworpen: RCH
Stormvogels, VSVEDO, Stormvogels
VSV, EDOHaarlem, Haarlem
Stormvogels, VSVRCH, Stormvogels
EDO, RCH—Haarlem, Haarlem—VSV
en EDO—RCH.
De wedstrijden om de Zilveren
Schaal worden volgens bekersysteem
gespeeld en de loting voor de eerste
ronde had het volgende resul
taat: Beverwijk—ETO, DCOHBC,
HiUinen—DEM, DIO—Kenoinemers,
EHS—NAS, DSS—Onze Gezellen, VVB
Zandvoortmeeuwen, HalfwegTHB,
TYBBTerrasvogels, VI. VogelsWE.
(Schoten vrijgeloot).
A s. Zondag 30 April worden de wed
strijden TYBBTerrasvogels en Half
weg—THB reeds gespeeld.
Op Vrijdag 5 Mei, Nationale Feest
dag, speelt het Haarlems B-elftal een
wedstrijd tegen een Hillegoms elftal op
het terrein van HiUinen, aanvang 4 uur.
Het Haarlems B-elftal is ala volgt
samengesteld:
d: de Blok (WE), a: Lejeune (Ken-
nemers) en Tiggeloven (Halfweg);
m: C. v. Berkel (TYBB), Smit (TY
BB) en v. d. Werf (Zandvoortmeeu-
WGÏl)
v: Appel (DEM), Bark (EHS) C.
Dreyer (Ripperda), Voormeer (ADO)..
Noiet (HBC).
Het weer van deze dagen kan moei
lijk met de term „zacht voor de tijd
van het jaar" gekwalificeerd worden
en vanzelfsprekend heeft ook het plan
tenrijk te lijden onder deze winterse
weersomstandigheden. De knoppen bot
ten nog niet uit en het gehele groeiproces
wordt aanzienlijk vertraagd. Alleen de
planten, die nu in bloei zijn, hebben een
klein voordeel van dit gure weer, want
zij bloeien nu veel langer dan onder
normale omstandigheden.
Vooral de dubbelbloemige tulpen on
dervinden veel schade, omdat zij gemak
kelijk afknakken, wanneer de bloemkell-
vol water staat.
In de twee luwe binnentuinen van
„Tuinwijk Zuid" zijn de planten en bo
men beter beschut tegen storm- en re
genvlagen. Hier bloeien de Sierappeltjes
(malus) met rose en witte bloemen, die
veel overeenkomen met de bloesem van
de appelbomen. De witte bloempjes van
de Wild*, pruimen (Prunus Communus)
en de gele van de ranonkelstruik ver
schijnen reeds tussen het groen gebla
derte en ook de rode, hardroze bloemen
van de dwergkweepeer (chaenomelas)
prijken in volle glorie in deze brede
tuin, die voor zovele Haarlemmers een
nog onbekend lustoord is.
De vaste planten zijn door storm en
regen nog niet tot volle ontwikkeling
gekomen, maar de bezoeker kan dan
toch zijn oog verlustigen aan de popu
lieren en prachtige berken.
In de buitenwijken van de stad valt
nog weinig nieuw leven te bespeuren,
omdat de planten daar blootstaan aan
de harde zeewind.
Nu kan men nog al zijn aandacht
wijden aan de bloemenpracht van dit
seizoen. Deze gespecialiseerde belang
stelling zal straks in Mei echter plaats
moeten maken voor een meer universeel
genieten van de gehele overdadige bloe
menweelde.
Advertentie
:-;vy/ i
Assumburg in de dagen, dat de adellijke geslachten vervangen werden door de
nieuwe aristocratie, die der rijk geworden kooplieden. Tweede helft zeventiende,
begin achttiende eeuw.
LANGE VEERSTRAA® 10 ®EL. 11493
»t
Thans blijkt dat de verhoging der ta
rieven voor de bewoners van de Bol
lenstreek ingaande 1 Mei a.s. ongeveer
25 pet. bedraagt.
Wat deze verhoging nog onaangenamer
maakt is, dat de tariefsgrenzen onge
wijzigd blijven.
Een verhoging van 25 pet. is wel bij
zonder en zal voor velen weer een nieu
we last vormen
Tot voorbeeld van de nieuwe verho
ging: Een abonnement Lisse-Amsterdam
voorheen f 16.70, zal via 1 Mei f 21.10
kosten.
Advertentie
Zaterdag en Zondag
ORKEST JEAN BUURMAN
Maandag (Koninginnedag) en
Vrijdag (Nat. feestdag)
ORKEST „LOS MUCHACHOS"
Aanvang 7.30 uur.
Na het overlijden van heer Gerrit
Frederik, de achterlijke, werd zijn twee
jaar jongere broer Hendrik van Renesse
in 1654 door de Ridderschap, Edelen en
Steden van Holland en West-Friesland
met vele goederen verleid. Hij bleef
met zijn zuster in Assumburg wonen.
Finantieel konden deze twee zich goed
redden. Ze stonden in het kohier van de
1000ste penning aangeslagen naar 400.000
ponden.
De twee machtige vrijgezellen hadden
een goed leventje, wat meer dan eens
de ergernis opwekte van de buren van
„Marquette". Deze zaten namelijk aan de
grond, waren practisch van Assumburg
afhankelijk geworden, moesten in 1656
octrooi aanvragen om hun goederen te
verkopen vanwege hun vele schulden.
Op de bij Marquette behorende tienden
en duinen had de familie van Asendelft
van Assumburg trouwens reeds vele
jaren een hypotheek. Die van Assum
burg traden daardoor wel eens wat as
trant op tegen de familie de Hertaing,
zoals uit het gevalletje met de gescho
ten haas reeds bleek.
Heer Hendrik van Renesse was, even
min als zijn vader Nicolaas, een gemak
kelijk man. Zo verhalen de schepenen-
rollen van Assendelft, dat hij zich op 23
Mei 1658 te Assendelft bevond om in zijn
kwaliteit van Heer van het dorp de
jaarlijkse rekeningen na te zien. Hij trad
daarbij nog al correct op, en zat daarna
aan met de heren aan een maaltijd.
Toen een oud-schepen, Willem Michiels,
's avonds naar huis ging, werd hem door
een paar voorbijgangers gevraagd: „Is
de Heer van Assendelft al weg?", waar
op hij antwoordde: „Nee, de verd
is er nog? Deze nu niet bepaald fraaie
uitdrukking kwam de baljuw van As
sendelft, jhr. Ambrosius de Renooij ter
ore, met het onaangename gevolg, dat
Michiels voor de vierschaar werd ge
daagd.
Genoemde jhr. Ambrosius de Renoy
die sedert 1653 als baljuw van Assen
delft optrad, stond bij de heer van As
sumburg in hoog aanzien. Dit blijkt vol
doende uit diens testament van 2 Aug.
1661, waarin heer Hendrik bepaalde, dat
de Renoij zijn ambten levenslang zou
mogen blijven bedienen of naar eigen
goeddunken aan anderen mocht over
doen.
Als katholiek wist heer Hendrik wel
wat hij deed, want vooral in die tijd
werd van hogerhand streng gelet op het
handhaven van de inhoud der plakka
ten, waarin scherp werd opgetreden te
gen „de paepsche superstitiën". Die taak
was vooral aan de baljuw opgedragen.
Deze, eveneens katholiek en eer
ste dienaar van de heer van Assumburg,
trad daarin dikwijls slechts in schijn op.
Dit was soms zo duidelijk, dat hem in
1654 werd aangeschreven, streng tegen
het uitoefenen van de katholieke gods
dienst in Assendelft op te treden, omdat
hem anders een proces zou worden aan
gedaan. Daarom werd wel eens, o.a. op
18 Mei 1658, op zijn bevel de katholieke
schuilkerk gesloten, maar deze was dan
de volgende dag weer open.
Deze baljuw was in het geheim Ka
tholiek, omdat hij anders zijn ambten
niet zou mogen uitoefenen.
Jhr. Hendrik de Renesse stierf reeds
de 5e Augustus 1661, vijf en dertig jaar
oud.
Toen in 1668 de verkoop van de goe
deren der familie plaats had, werden de
kopers erop attent gemaakt, dat geen
enkele bepaling uit het testament van
Hendrik van kracht was, omdat hij „van
de roomsch catholycke religie" was en
het testament niet was gemaakt „vol
gens de placcaten van de lande". Op 14
October 1655 was een plakkaat uitge
vaardigd, dat katholieken slechts ten
overstaan van het Hof van Holland bij
octrooi over leengoederen konden be
schikken. Heer Hendrik had hiermee
geen rekening gehouden, ook niet ten
aanzien van jhr. de Renoij.
De laatste telg uit het geslacht der
Renesse's, jonkvrouwe Anna de Renesse
van Eldcren. werd na de dood van Hen
drik in 1662 met de goederen beleend.
Niet het minst van deze V,rouwe van
Assumburg ondervond het toen nog zo
Advertentie
HAARLEM
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Deze vraag is niet met ja of nee te
beantwoorden, omdat een „volk van Al-
gerië" ethnologisch gesproken niet be
staat. De oorspronkelijke bevolking van
N.-Afrika bestond uit Berbers, die, na
de opkomst van de Islam, door de Ara
bieren voor het grootste deel uitge
moord zijn en voor de rest verdreven
Advertentie
(Bijzondere correspondentie)
Het verlangen om zichzelf te besturen heeft na de oorlog snel veld gewon
nen onder de volkeren en landen, waarvan er vele nog niet rijp zqn voor
zelfbestuur. Dat een gedeelte van een bevolking dit meestal zelf niet in
ziet, blijkt uit het feit, dat nooit 100 pet. van een volk zelfbestuur wil. Degenen,
die tot nadenken in staat zijn, begrijpen dat macht-bcgerige leiders zichzelf aan
het hoofd willen plaatsen en daartoe vaak de vrijheidsleus misbruiken.
Hoe staat het met Algerië? Wat wil het volk daar? Los van Frankrijk of niet?
naar die gebieden, die moeilijk toegan
kelijk of arm waren.
Zo trok de stam der Kabylen zich te
rug in het bergland, dat sindsdien Ka-
bylië heet, de stam der Sha-ouïa in het
bergland van Aurès, de Mozabieten in
het land M'zab en de Touary in het
berggebied van de Hoggar. Ofschoon zij
min of meer gedwongen de gods
dienst van de overwinnaar aannamen,
bleven zij in het algemeen raszuiver als
aparte groepen in hetzelfde land wonen.
Ongeveer tegelijk met de Arabische in
vasie vestigde zich ook een groot aan
tal Joden in Algerië. De Arabieren hiel
den slaven: dat waren negers die zij uit
de Soedan importeerden. Velen hiervan
mengden zich met hen en vormen thans
een gemengd ras, dat met de naam Ha-
ratienen wordt aangeduid. Hiermee zijn
de bevolkingsgroepen nog niet uitgeput.
Vanaf de Franse kolonisatie van de
ze gebieden, vestigden zich hier zeer
veel Spanjaarden en Italianen. Ook
Corsicaanse en Siciliaanse emigranten
kwamen er in overvloed en tevens Jo
den uit alle landen. Deze vermengden
zich onderling, lieten zich tot Fransen
naturaliseren en bleven in tegenstel
ling tot de Fransen uit Frankrijk zelf
voor goed in het land wonen, nu
reeds enige geslachten lang. Zij noe
men en voelen zichzelf Fransen, maar
de Fransen duiden hen aan met de
naam „Algerijnen" en veel liefde be
staat er niet tot deze groep.
Wij kunnen dus moeilijk de vraag
stellen: „Wil het volk van Algerië een
Franse provincie blijven of niet?" Laten
wij groep voor groep bekijken. De Mo
zabieten b.v. zijn het met zichzelf niet
eens wie of zij hef meeste haten: de
Arabieren, de Joden of de Fransen. Voor
de negers voelen zij alleen verachting.
Zij zouden het liefst een staatje-op-
zichzelf vormen. De Haratinen, een veel
grotere bevolkingsgroep, meer Zuidelijk
wonend, zijn in het algemeen lui en
gemakzuchtig. Zij vinden alles best zo
als het is, want elke verandering zou
een energieke daad vereisen, en daar-
GED. OUDE GRACHT 52 - TEL. 12762
tegenover de kerk
WIJ VERHUREN STOFZUIGERS
4.60 per maand. REPARATIES VRIJ
goed als geheel katholieke Heemskerk
steun in de strijd tot handhaving van
de godsdienst.
Zij liet zelfs een katholiek kerkje
„timmeren" aar* de Anthonij Ver-
heerentstraat, zo genoemd naar de ge
leerde en trouwe huiskapelaan van de
familie Renesse, mr. Anthonij Verhee-
rent, die na de Hervorming als eerste
pastoor in deze gemeente optrad. Zij
wordt ook, zo nu en dan, evenals de
toenmalige Vrouwe van Marquette, aan
getroffen als getuige bij geboorte of
huwelijk. Onder haar bestuur kwam in
1662 tot stand „eene bequamen wagen-
wech met soodanige brughe als daertoe
r.oodigh sijn", de weg van Heemskerk
over Assum naar Uitgeest. Dc weg werd
gelegd „tot aeri den Corendijck", dus
tot aan de Zuidzijde van het station
Uitgeest. Alles werd bekostigd „uit
hare eijgen goederen". Zij kreeg daar
tegenover het recht van tolheffing.
Ook jonkvrouwe Anna was ongehuwd,
laatste kind van Nicolaas de Renesse,
zodat er geen erfgenamen waren in de
rechte lijn. Reeds tijdens haar leven
verkocht zij de heerlijkheid Castricum
voor ƒ33.000.alsmede de daar gelegen
hofstede „Cronenburg" voor 25.000.
aan de rijke Amsterdammer Cornells
Geelvinck, die toen heer van Castricum
en Cronenburg werd.
Op 22 Januari 1667 stierf jonkvrouwe
Anna de Renesse, vrijvrouwe van As
sendelft, vrouwe van Assumburg, vijf
en veertig jaar oud. Het katholieke
Heemskerk herdenkt haar nog altijd
met ere.
In 1668 werd Assumburg publiek ver
kocht, evenals de andere bezittingen. De
periode van „adellijke Huijse" was voor
bij. Een rijke Amsterdamse koopman,
Joannes Wuqtiers, kocht kasteel en heer
lijkheden Heemskerk, Nootdorp en
Hoogdorp.
H.VAN BENTHEM.
(Van onze redacteur)
29 (April a.s., de feestdag van de Heilige Robertus, stichter van de Cisterciënser
Orde, zal het zestig jaar geleden zijn, dat enige monniken van de Cisterciënser
abdij te Achel zich vestigden in Diepenveen, een achttal kilometers ten Noorden
van Deventer, en daar in de buurtschap Tjoene een nieuwe priorij stichtten, die
de naam „Sion" kreeg en in 1935 tot abdij werd verheven. De eerste dag van Juni
herdenkt de vader-abt Dom. dr. Gabriël van de Moosdijk de dag, dat hij 50 jaar
geleden in de St. Benedictus-abdij in Achel het ordekleed ontving. Deze beide
hoogtijdagen gaan de monniken en broeders van de abdij Sion in Diepenveen
gelijktijdig op de eerste Juni a.s. herdenken. Dan zal kardinaal De Jong naar
Diepenveen komen en verschillende abten van de Nederlandse en Vlaamse
Cisterciënser abdijen Er is een ere-comité gevormd, waarin naast de minister
van O K. en W., prof. dr. Th. Rutten, de abt-generaal der Cisterciënsers uit Rome,
Dom Dominique Nogues, en ir. Ridder de van de Schueren, de commissaris van de
Koningin in Overijssel, vele hoge geestelijke en wereldlijke autoriteiten zitting
hebben willen nemen. Een comité van vootaanstaande katholieken uit Overijssel
zal op die dag een geschenk aanbieden, bestaande uit een groot aantal nieuwe
lessenaars voor het scriptium.
ff" Va 'Zy.
V- -■
voor zijn zij te indolent. Bovendien heb
ben ze het inderdaad goed, al zijn zij
door hun luiheid nooit welvarend. De
Touaregs zoudien de Fransen niet graag
missen, want zij worden door hen onder
houden. Vroeger onderhielden zij zich
zelf door het organiseren van plunder
tochten in de omtrek. De Sha-Ouïa zijn
onverschillig. Zij leven afgezonderd in
hun holen en komen nauwelijks met an
deren in aanraking. De Kabylen hebben
zich, doordat ze aan de Middellandse
Zee wonen, sedert eeuwen zozeer ver
mengd met aRe zeevarende vol
ken, dat men hun groep wel
met die van de „Algerijnen" mee mag
rekenen. Tot zover dus wat Berbers en
Haratinen betreft. Blijft de grote groep
der Arabieren. Een gedeelte hiervan,
de Shamba, de zuivere Arabieren, zijn
de toegewijde vrienden der Fransen:
zonder hen zou de pacificering van de
Sahara niet mogelijk geweest zijn.
Maar van de overige Arabieren is een
gedeelte inderdaad vóór losmaking van
Frankrijk. Wat is hiervan de hoofdre
den? De Arabier hoort tot een trots
en hooghartig ras, dat wel is waar
vriendschap of achting kan voelen voor
degeen die hen als gelijke behandelt,
maar zeer haatdragend is tegenover de
genen, die zich op een voetstuk stellen
en hèn hooghartig behandelen. Dit nu is
het geval met de Algerijnen: de Fran
sen die geen Frans bloed hebben. Het
gaat hier hard tegen hard. Ook hebben
zij een eeuwen oude haat tegen de grote
groep der Joden, die nu ook de Franse
nationaliteit bezitten.
Om de andere bevolkingsgroepen met
zich mee te krijgen, wordt door de Ara
bier de leuze aangeheven: „Tegen de on
gelovige". Niet tegen de Fransman, want
dan zou het aantal medestanders be
langrijk kleiner zijn.
Maar ook deze „Pan-Islamietische" be
weging is de laatste tijd belangrijk aan
het afnemen. Velen hebben ingezien, dat
zij, die zich vrij gemaakt hebben, het
niet zo plezierig of gemakkelijk hebben,
en dat wanorde en willekeur de onver
mijdelijk zijn in een staat, die niet
voor zelfbestuur rijp is.
Algerië zal zeker ééns zelfbestuur
krijgen. Maar er bestaat weinig kans
dat dit in de naaste toekomst het geval
zal zijn.
Advertentie
SANTPOORTERPLEIN 1, Tel. 19706
De abdij Sion is de Noordelijkste post
van de zes Nederlandse Cisterciënser
abdijen. De overige vijf vindt men in de
Zuidelijke plaatsen Achel waar het
moederklooster is gevestigd Tilburg
het grootste in Nederland 2un-
dert, Echt en Tegelen.
Dat deze abdij daar helemaal in
Advertentie
Ketting wielen, zuigerveren, pistonpennen,
duo's, accu'? enz!
UVfERVISMARKX 7 - TELEFOON 17690
Dom. dr. Gabriël van dc Moosdijk, abt
van de Cisterciënser Abdij „Sion" te
Diepenveen.
Overijssel kon worden gevestigd, is te
danken aan een wonderlijke bestiering.
Het was in het najaar van 1883 dat pa
ter Vitus van Schaepman van de Bene
dictus-abdij in Achel op reis was door
de Noordelijke provincies om te collec
teren voor de abdij van Achel en een
nieuwe Cisterciënser stichting in Echt.
In Zwolle aangekomen bij mr. Vos de
Wael kreeg pater Vitus te horen, dat
het eigenlijk niet juist was, dat het geld
van de Noordelijke katholieken hele
maal in het Zuideh werd besteed. Mr.
Vos bood de beduusde pater een stuk
grond aan onder Diepenveen in het ge
hucht Frieswijck om daar een klooster
te stichten. IJlings reisde pater Vitus te
rug naar Achel om dit zijn Overste me
de te delen. Deze aanvaardde deze
schenking met grote vreugde en be
loofde binnen twaalf jaar in Diepenveen
een klooster te stichten. Alles ging daar
na snel in zijn werk.
Op 30 November reeds van datzelfde
jaar vertrok pater Vitus met een volle
kar goederen naar Diepenveen. Op 14
December kwam de toenmalige abt van
de Achelse Kluis, Dom Bernardus Ma
ria, vergezeld van broeder Florentinus
naar Diepenveen om de kapel in te ze
genen en een begin te maken met het
regulaire leven. Broeder Florentinus
werd de eerste kloosterling. Spoedig
echter bleek dat het landgoed Fries
wijck een onrustige plaats was voor
een Cisterciënser abdij. Het herenhuis,
dat de monniken in bruikleen hadden
gekregen, lag vlak bij het oefenveld van
het garnizoen Deventer, zodat het nodig
werd een andere plaats te zoeken. Men
vond die enige kilometers verderop in
hqt gehucht Tjoene. Daar werd een
nieuw klooster gebouwd en op 29 April
1890 waren alle monniken en broeders
van Frieswijck verhuisd naar Tjoene,
waar Dom Benedictus Maria v. d. Berg
de eerste prior werd. De eerste jaren na
De nieuwe Kruisgang rond de
Kloostertuin.
de stichting waren uiterst moeilijk. In
1894 stierf Dom Benedictus en hij werd
opgevolgd door Dom Placidus Verheg-
gen. Vier jaar later werd Dom Jacobus
Fokkes tot prior van Sion geroepen en
deze talentvolle overste kon zijn taak
vervullen tot 9 Maart 1934. Tot zijn op
volger werd Dom dr. Gabriel ,v. d.
Moosdijk benoemd, die op zestienjarige
leeftijd, op 1 Juni 1900, in Achel zijn
ordekleed had ontvhngen. Nadat de
priorij door het generaal kapittel op l1
September 1935 tot abdij was verheven
werd hij de eerste abt van de abdij
Sion, die thans dertig monniken, vier
novicen, drie en twintig broeders en een
postulant telt.
Het is een wonderlijk stil leven
dat deze ingetogen monniken lei
den. De mens die wordt opge
jaagd door de snelle vaart der din-
kloostermuren.
Dom Gabriël heeft reeds veel in Sion
tot stand gebracht. De uitoefening van
de eredienst vooral ging hem zeer ter
harte. Men ervaart dat a.ls hij het fraaie
orgel toont dat onder zijn bestuur in
de kloosterkerk werd opgesteld. Of
wanneer ge hem een dier kolossale kerk
boeken ziet openslaan en hij de schoon
heid van het Gregoriaans uitlegt. En in
de bibliotheek wijst hij vol trots op de
lange rijen boeken die hij heeft aange
kocht. Dan hoort ge hem vertellen over
de schone lijnen van de Cisterciënser
bouwstijl, waarin hij het 60 jaar geleden
stijlloos gebouwde klooster wil herbou
wen. Reeds heeft hij hiermede een be
gin gemaakt in de Westelijke vleugel
en de kruisgang naast de kerk. Deze
Cisterciënser stijl is bijna gelijk aan
de vroege gothiek. Haast Romaans nog,
maar reeds met die speelse buiging in
het gewelf en met een metseltechniek
die de ruwe bakstenen als mozaïek
weet neer te leggen.
Men kent de Cisterciënsers in
Nederland eigenlijk alleen maar on
der de naam Trappisten. Het ver
maarde Trappistenbier, dat o.a. in de
abdij „De Schaapskooi" in Tilburg
wordt gebrouwen, heeft niet weinig
tot vestiging van deze naam bijge
dragen. Voor de Cisterciënsers is de
naam Trappist echter slechts een bij
naam. Zij behoren tot de „Orde der
Herpormde Cisterciënsers of van de
Strenge Observantie". Deze orde is
een gevolg van een in de schoot der
door de Heilige Robertus van
Molesme in 1098 opgerichte Cis
terciënsers te Citeaux in de 17e eeuw
ontstane hervorming, die een herstel
van de oude, in de loop der eeuwen
verslapte tucht beoogde. Onder de
kloosters die zich hierbij aansloten,
verwierf dat van La Trappe een bij
zondere vermaardheid. En daar dit
klooster het enige van de Strenge
Observantie was, dat de Franse revo
lutie overleefde, zijn alle huidige
kloosters van La Trap pe afkomstig en
vandaar de populaire bijnaam „Trap
pisten", zoals de monniken deze naam
aanduiden.
(Van onze verslaggeefster).
Levenslange gevangenisstraf eiste
Vrijdag de Officier van Justitie
bij de Amsterdamse Rechtbank, Jhr.
mr. A. Reigersman, tegen de 31-jarige
ijzerwerker P. v. d. B., die in de nacht
van 5 op 6 April van het vorig jaar
zyn gewezen echtgenote, de toen 28-
jarige F. A. in haar woning in Tuin
dorp Oostzaan met messteken om het
leven heeft gebracht.
Verdachte, die na zijn arrestatie en in
de loop van het justitieel onderzoek
de moord had ontkend en steeds ver
schillende verklaringen had afgelegd,
moest tenslotte, toen het bewijsmateriaal
zich tegen hem opstapelde, bekennen.
Op de zitting gaf hij toe tijdens de be
wuste nacht het huis door een boven
raam te zijn binnengedrongen, t>m, zo
als hij zeide, zijn 3-jarig zoontje de
voortdurende twistappel tussen de beide
echtgenoten mee te nemen. Volgens
verdachte stond hij met het slapende
kind in zijn armen boven aan de trap,
toen het hem te binnen schoot, dat de
voordeur, waardoor hij het huis wilde
verlaten, en waardoor hij eerst ook
getracht had binnen te komen (hij was
in het bezit van een loper), op hot
nachtslot was. Hij legde daarom het
kind weer in zijn bedje en ging naar
beneden om de deur open te maken.
Toen hij gebukt stond om de schuif van
de deur te doen, hoorde hij in de kamer
ernaast, die diende als woon- en slaap
kamer. het licht opgaan en kwam zijn
vrouw naar buiten. Hij beweert een
klap op het hoofd te hebben gekregen,
waarna hij zich niets meer herinnerde
tot hij zichzelf terugvond, naast het
stoffelijk overschot van de vrouw, dat
baadde in bloed. Hij maakte dat hij weg
kwam, gooide het mes, dat hij bij zich
gehad had, in een sloot, verkleedde zich
in de woning van zijn ouders, en ver
borg de kleren, die met bloed besmeurd
waren, onder een vuilnisschuit in een
kanaal-
Volgens getuigenverklaringen, een
mede-arbeider en een vrouw, goede be
kenden van verdachte, was hij steeds
met haat vervuld jegens het slachtoffer
en had hij reeds meermalen te kennen
gegeven haar te willen vermoorden. Dr.
M. Nilant, die sectie op het ljjk heeft
verricht, verklaarde in haar rapport,
dat het slachtoffer niet minder dan
twee en veertig steken waren toege
bracht. De verwondingen, die verdachte
zelf aan het hoofd had en die hijzelf
verklaarde bij een val te hebben opge
lopen waren afkomstig van kenne
lijke afwcerslagen met een hamer.
De Officier van Justitie zei in zijn
requisitoir, dat het bewijs van deze
moord met voordachten rade geleverd
is. Hij bracht hulde aan de politie en
de deskundigen die deze zaak, alle te-
kanting van verschillende zijden ten
spijt, in betrekkelijk korte tijd tot klaar
heid hadden gebracht. Hij recon
strueerde nogmaals het gebeurde en
als motief voor deze gruwelijke daad
aan: blinde haat en wraak. Dat het kind
een motief zou zijn geweest, kon de Ol-
ficier niet geloven, daar verdachte nooit
iets voor het jongetje had gedaan en
zelfs na de moord het kindje daar aileen
briël. Reeds heeft hij het landbouw
bedrijf, de bron van inkomsten van de
abdij, geheel gemoderniseerd. Thans
bezit Sion 60 H.A. vruchtbare gioncl.
„Je moet wel mechaniseren", zegt hij,
„want zelfs een abdij moet kunnen
concurreren." De trots van dit land
bouwbedrijf is „Johan", een stamboek
stier van formidabele afmetingen. „He
jongen," zegt vader-abt en streelt hem
eens over zijn neus, zo breed als een
eiken hanebalk. Maar alles moet nog
uitgebreid en het gehele klooster moet
in de oorspronkelijke bouwstijl her
bouwd worden. Daar is veel geld voor
nodig. Zeer veel geld. „Als U dat nu
eens aan de mensen wilt vragen?" heeft
In verband met de precaire papier-
situatie in Djakarta heeft de minister
van Welvaart bepaald, dat met ingang
van 1 Mei tot nader order de dagbladen
met niet meer dan twee pagina's mogen
verschijnen.
Het Amsterdamse Gerechtshof heeft
Vrijdag uitspraak gedaan in de zaak
tan kapelaan J. B. uit Utrecht, tegen
wie de procureur-generaal f 500.boete
had geëist wegens roekeloos rijden met
een auto. Kapelaan B. had op 12 Au
gustus 1949 op de Utrechtsestraatweg bij
Hilversum een 42-jarige fietser aange
reden, die aan de gevolgen van de aan-
in huis heeft gelaten, waar het 's mor
gens door de politie naast het stoffelijk
overschot van de moeder is aangetroffen.
Vervolgens wees de Officier erop, dat
het slachtoffer dat was bekend in
voortdurende angst leefde voor ver
dachte, die haar ook herhaalde malen
heeft mishandeld. Tenslotte, zo betoogde
mr. Reigersman, was er gedurende de
hele t*jd van detentie geen spoor van
berouw bü verdachte te bekennen. Ver
dachte had steeds een zelfbewuste, arro
gante en uitdagende houding aangeno
men. (Iets, wat trouwens ook op dc zit
ting tot uiting kwam). Mr. Reigersman
eindigde zijn requisitoir met levenslange
gevangenissstaf te eisen.
Uitspraak 12 Mei.
(Van onze Haagse redactie)
Met precies één belangstellende op de
publieke tribune is Vrijdag in het
kleine zaaltje van het Gerechtshof aan
de Raamweg in Den Haag de zitting
begonnen, waarop de hele deviezen-
affaire Visser-Bos nog eens uit de doe
ken is gedaan. Was het vorige week drs.
Bos, ditmaal stond de ex-burgemeester
van Den Haag in hoger beroep terecht.
Waar de feiten en omstandigheden alle
in de stukken zijn vastgelegd en mr.
Visser deze reeds eerder en ook nu weer
bekende, vroeg de president, mr. A. J.
van Berkel zich af, waarom hij in ho
ger beroep was gegaan. De enige over
weging biijkt geweest te zijn, dat mr.
Visser de straf acht maanden hech
tenis en ƒ20.000.boete te zwaar
vond.
De procureur-generaal, mr. D. J. van
Giise, kwam tot de conclusie, dat het
vonnis van de economische politierech
ter volledig juist is. De positie van mr.
Visser, burgemeester van de residentie,
speelde een belangrijke rol bij de con
clusie van de procureur-generaal. Bij
herhaling heeft verdachte het zich ech
ter gepermitteerd aperte leugens te ver
tellen en ook zelfs tijdens deze zitting
spreekt hij nog niet voor de volle hon
derd procent de waarheid. „Hieruit
blijkt", aldus de procureur-generaal,
een misdadige mentaliteit".
De procureur-generaal eist bevesti
ging van het vonnis.
Tijdens de ondervraging bleef mr. Vis
ser er bij, dat hij niet wist waar drs.
Bos het geld vandaan haalde. Evenmin
wist hij, dat deze eigenlijk verduiste
ring pleegde. Bos zegt, dat alles tevoren
afgesproken was; Visser kan zich niets
meer herinneren. Ook op andere voor
hem belangrijke punten schijnt het ge
heugen van mr. Visser te kort te schie
ten.
Uitspraak 5 Mei.
GENERAL R. L. HOWZE (Nederl.),
pass 28 April Lissabon n. Amst.
NELLY (R. Lloyd)pass. 28 April
Gibraltar; 2 Mei te R'dam verw.
ae mensen wui viagcu. .tv- =7 r
men ons voorgelegd. „Ons gironummer njdmg is overleden. Het hof heeft hem
Hij heeft nog" vele wensen. Dom Ga-is 540300!" I vrijgesproken.
AMSTERDAM, 28 April 1950.
De aandelenmakt heeft vandaag over vrij
wel de gehele linie verdere koersverliezen
te zien gegeven.
De markt opende gedrukt en liep later
merendeels nog verder in koers terug.
Het slot kwam in vele gevallen om e»
nabij het laagste punt van de dag.
In Unilever liep de koers op buitenlands
aanbod tijdelijk met 6 pet. terug tot 20z
om op 240 y2 de markt te verlaten.
De verliezen bij Ind. fondsen waren naar
verhouding het grootst. Amst. Rubber moes*
41/2 pet. prijs geven HVA 5 pet. terwijl Del*
njfj. ruim 4 pet. lager sloot. De scheep
vaartmarkt was eveneens ongeanimeerd.
Ook de locale markt gaf merendeels koers
verliezen te zien welke varieerden van 3 to
circa 6 pet.
Staatsfondsen bleven merendeels op prb*
Amerik. waarden waren in navolging
Wallstreet goed in herstel.
