Honderdduizenden Duitse gezinnen treft de Russische mededeling als een donderslag PUBLIEKE OPINIE WENST FEDERAAL EUROPA REGEN KON ENTHOUSIASME NIET TEMPEREN Radioboodschap Koningin Juliana TRYGVE LIE VRIENDELIJK MAAR ZWIJGZAAM mgOMOTlEF Volg, ens Adenauer nog onzekerheid over anderhalf millioen mensen Tot hoofd en hart Kiest een vak! KLOPPEN MOLOTOV'S CIJFERS NIET? Duizenden vierden ondanks het slechte weer het feest van Nederlands bevrijding Ook Koningin liet zich niet afschrikken Ideaal van hent die vielenmoeten wij waar maken Veiligheidsraad pas na regeling van de Chinese kwestie bijeen Het weer Hij heeft geen boodschap van Truman bij zich Pastoor Mulder vermoord Blokkade tegen de Zuid-Molukken Hoge Commissariaat onderneemt stappen ZATERDAG 6 MEI 1950 74ste JAARGANG No. 24761 „ER ZIJN GEEN DUITSE KRIJGSGEVANGENEN MEER IN RUSLAND" Beroep op de wereld „Onmenselijk" Spaak teleurgesteld over percentage dat nog geen mening heeft Duizenden op het Damplein Delft In de nabijheid van Djakarta Ziekenfondsen wensen één soort verzekerden Indonesisch diplomaat bij de H. Stoel Proef met mobilofoon op treinen BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postqiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998 Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds 21544 Directeur: 3. 3. W. Boerriqter. Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Run. Wnd. hoofdredacteur: VI'. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT 'ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Inqezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooqte. De administratie behpudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week, f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. Het bericht van Radio-Moskou, dat de repatriëring van Duitse krijgsgevange nen uit Rusland thans is voltooid, heeft honderdduizenden Duitse gezinnen als een donderslag getroffen. De bekendmaking heeft in tal van Duitse gezinnen de hoop gedood, dat een vermiste vader, man of zoon toch misschien nog van de oorlog z terugkeren. In We djke geallieerde kringen schat men het aantal Duitsers dat zich thans nog in d iovjet-Unie bevindt tussen de 225 en 250 duizend. Deze zelfde schat ting maat. de organisatie van de West-Duitse sociaal-democratische partij voor teruggekeerde krijgsgevangenen. Zij zouden in 553 kampen zjjn ondergebracht. In dit getal waren niet degenen begrepen, die gevangenisstraffen uitzaten, ver der ook geen vrouwen of burgergeïnterneerden. Volgens de organisatie bedroeg het aantal personen van de beide laatste categorieën 150.000. Een officieel Duits zegsman in Bonn verklaarde echter, dat er op zijn minst nog vierhonderd duizend Duitsers in de Sovjet-Unie zijn. Dit betreft dan, zo zcide hij, alleen de bekende of bevestigde gevallen. Men gelooft dat het werkelijk totaal veel hoger is. Over het lot van anderhalf millioen Duitsers die door de Sovjetlegcrs gevan gen zijn genomen gedurende de oorlog bestaat nog steeds geen zekerheid, zo verklaarde gisteren kanselier Adenauer in het West-Duitse parlement. tuigen (teruggekeerde gevangenen) ver nomen was, dat 300.000 krijgsgevange nen nog steeds worden vastgehouden en nog eens 100.000 gevangenen, die niet terugkccrdên, aan hun familie korte briefkaarten hebben geschreven, het geen door de Sovjets zo nu en dan aan zekere categorieën krijgsgevangenen werd toegestaan. Onder de Duitsers die blijkbaar „ver oordeeld" zijn om de rest van hun leven door te brengen in Sovjet-fabrieken gevangenenkampen, mijnen en labora toria, bevinden zich vele van Duits- lands meest bekende wetenschappelijke en technische koppen, aldus de woord voerder. Van de meerderheid der krijgsgevan genen die nog door Rusland worden vastgehouden, wordt aangenomen dat zij werken in fabrieken, die oorlogsmate riaal produceren, of te werk zijn ge steld bij strategische weg-, spoorweg en andere constructie-projecten. Deze groepen mogen niet schrijven of zich om enigerlei andere wijze met de bui tenwereld in verbinding stellen, zegt de woordvoerder. De verklaringen, die de Russen in de jongste vijf jaar over de Duitse krijgs gevangenen in hun landen hebben afge legd, geven volgens Adenauer twee ge heel verschillende beelden. Onmiddellijk na de Duitse capitula tie verklaarde het Russische persbu reau Tass, dat er drie en een half mil lioen Duitse krijgsgevangenen in Rus sische handen waren, maar in Maart 1947 verklaarde Molotov op de confe rentie van ministers van Buitenlandse Zaken te Moskou, dat Rusland reeds 1.003.000 krijgsgevangenen gerepatri eerd had en dat er nog 890.000 achter gebleven waren. „De verklaring, die Donderdag door Tass is uitgegeven, komt precies over een met Molotov's cijfers", aldus Ade nauer. die hieraan toevoegde, dat zij eigenlijk te' precies kloppen. „Als de gisteren door "l^ss gegeven cijfers kloppen en die van Molotov eveneens, dan is er in de drie jaar en twee maanden sinds Molotov's verkla ring geen enkele krijgsgevangene in de Sovjet-Urne gestorven". „Het is dus duidelijk", zo vervolgde Adenauer, „dat dc gisteren door Tass gegeven cijfers geheel en al zijn geba seerd op Molotov's verklaring van 1917 en niet in overeenstemming zijn met de waarheid" Adenauer deed een beroep op dc Sov jet-Unie om in naam der menselijkheid volledige gegevens te verschaffen over het lot van de anderhalf millioen Duit se soldaten die niet uit Russische krijgs gevangenschap zijn teruggekeerd. Adenauer's rede werd door het over volle parlement luide toegejuicht. Slechts de drie van de vijftien commu nistische afgevaardigden, die de verga dering bijwoonden, bleven onbewogen zitten. Toen daarop een der drie aanwezige communisten het spreekgestoelte be steeg, verlieten alle leden van de Bonds dag, behalve de voorzitter en de drie communisten, als een man de zaal. Een West-Duitse regeringswoordvoer der zcide, dat van familieleden en gc- De burgemeester van West-Berlijn, Ernst Reuter, verklaarde na dc Russi sche bekendmaking: „Honderden Duitse gezinnen worden hierdoor getroffen. Wij weten niet precies hoeveel Duitsers zich nog steeds in Russische slavenkampen bevinden, maar we weten in ieder geval dat het er zeer velen zijn. Deze verklaring van Rusland kan cn mag met beschouwd worden als het laat ste woord dat gesproken is over hét lot van ontelbare Duitsers. De verontwaar diging van de ganse wereld moet zo groot worden, dat de Sovjet-Unie ge dwongen wordt haar houding te wij zigen." Dr. Kurt Schumacher, de leider der Duitsche socialisten, zei over het bericht van Tass: „Het is monsterachtig nieuws. Dit verhaal zal, indien waar, iedere com munist in Duitsland onmogelijk maken." Hij voorzag dat in geheel Duitsland op het bericht een sterke anti-communis tische reactie zou volgen. De Amerikaanse Hoge Commissaris John J. McCloy heeft gisteravond ver- Nrw. Ned. DtS. Ital. Fr 64 51 68 71 56 11 6 8 8 12 25 43 24 21 32 Een meerderheid van de publieke opinie in Noorwegen, Nederland, Frank rijk, Italië en West-Duitsland (met In begrip van Berlijn) is voorstander van de stichting van de Verenigde Staten van Europa, aldus wijst een in deze lau den gehouden opinie-onderzoek uit, zo heeft Paul Henri Spaak, president van de Europese consultatieve vergadering, gisteren op een persconferentie in Pa/ Hjs medegedeeld. 64% van hen, difc ondervraagd waren, verklaarden zich voorstander van een federatie. 9% was er tegen en 27% had geen mening. De cijfers in de vijf landen waren als volgt: voor: tegen: blanco: Het onderzoek werd verricht door de „Erie Stern Research Organization". Stern vertelde tijdens de persconferentie, dat zijn staf in elk land 10.000 personen had ondervraagd, onder wie 1500 tot 2500 jongeren. Het waren stadsbewoners mensen van het platteland van allerlei politieke richtingen. Het aantal positieve antwoorden was in Italië het grootst en >n Nederland het kleinst. Op de vraag of Engeland in de Ver enigde Staten van Europa moest worden opgenomen waren de antwoorden: voor: tegen blanco: De cijfers waren voor West-Duitsland als volgt: voor: .62 63 72 48 tegen: 13 14 9 17 Manco: 25 23 19 35 Een. vraag was: „Indien Europese ls "beid betekent dat de mensen vrij van ied tot land kunnen reizen en dat een kom" die zulks wenst in ons land kan teg"®"„ werken, bent u er dan voor of 2]-6 Procent was er voor, 13% tegen, had geen mening, portel andere vraag liep over het im- ZoiihI- van S°ederen in andere landen en *7 douanerechten. 72% was cr voor bad 9% tegen. De overige 19% Ste Seen mening, de Vra1e,aa,n do unie nam af. wanneer schillend» - Jers er °P wezen, dat ver staat zoude?'ilftrieënui^f1 eens niet in rentie het v, ka"nen blijken de concur- moeten sluiten te bieden en zouden enH32e%1JhadTet meni,^' Nrw. Ned. Dts. Ital. Fr. 82 70 71 40 81 4 9 11 26 6 14 21 18 34 13 39 34 27 Spaak noemde de resultaten van het opinie-onderzoek teleurstellend. Het was, aldus Spaak, bijna niet te geloven, dat na al de gebeurtenissen in Europa van de laatste twee jaar, er nog zo velen waren, die nog steeds geen beslissing konden nemen of niet op de hoogte wa ren met de gedachte van Europese eenheid. klaard, dat de Sovjet-Unie geen verant woording heeft afgelegd voor honderd duizenden Duitse krijgsgevangenen. „Ik ben van oordeel, dat de wereld behoort te weten wat er met hen en met de dui zenden Duitse burgers, die in de Sovjet- Unie verdwenen zijn, gebeurd is. Het is onmenselijk hun gezinnen in het on zekere te laten over hun lot en alle vrij- hcidlievenden sympathiseren met dc slachtoffers van deze onmenselijke poli tiek," zo zcide hij. Ambtenaren in Frankfort verklaarden gisteravond, dat de Amerikaanse minis ter van Buitenlandse Zaken, Dean Ache- son, en McCloy de toestand van de Duitse krijgsgevangenen Zondag in Pa rijs tijdens hun conferentie over Duitse kwesties zullen bespreken. Twee wereldoorlogen zijn oorzaak, dat de tv. 1!)10 aangevangen werken tot. het maken van een rechtstreekse on dergrondse spoorwegverbinding tussen het Noord-Station en het Zuid-Station in Brussel nog niet gereed zijn. Thans wordt echter met volle kracht aan de voltooiing van dit grote project gewérkt. Links op de foto: een kijkje in de ondergrondse werken. De tunnelopeningen zijn die van de ventilatietunnels. Daaronder liggen de verkeerstunnels. Rechts: de bovengrondse werken bij de St. Gudule. Op de voorgrond het ventilatiegebouwtje voor het inpersen van verse lucht in de ventilatiegangen. Rechts, vóór de Gudule, het ventilatiegebouw voor het wegzuigen van de verwerkte lucht uit de ventilatiegangen. De ventilatie- inrichting wordt vervaardigd en ter plaatse gemonteerd door Werkspoor te Amsterdam. (Van onze verslaggevers) Regen, regen, regenhet feest van Nccrlands bevrijding is Vrijdag gevierd in klimatologische omstandigheden, die zelfs het felste enthousiasme niet konden temperen, maar het accent van de feestviering toch wel wat hebben verlegd, zo dit al niet door de politieke sfeer, vijf jaar na een bevrijding, die de vrede niet bracht, het geval was. Het was gisteren meer een dag, waarop men zich tussen alle drukte en rumoer heeft bezonnen. In de Nieuwe Kerk te Delft was dit het geval, waar de Nederlandse Radio-Unie een bijeenkomst had georganiseerd, waarin men zich nog eens van de werkelijke zin der vrijheid rekenschap gaf, vrijheid, die de 5e Mei alleen het herdenken en het vieren waard maakt. En eigenlijk geldt dat ook voor het spel, dat Utrechts jongeren in het stadion van de Domstad opvoerden. H. M. Koningin Juliana vereerde het met Haar be langstelling. Dc Prinsessen Beatrix^ en Irene waren mede aanwezig. De regen heeft evenwel geen der geprojecteerde feestelijkheden zo in de war kunnen sturen, dat zij niet zijn doorgegaan. Er waren duizenden op de been in middag- en avonduren, aan vermaak was nergens gebrek. Nederland heeft de Nationale Feestdag gevierd. Dat deze viering niet die overtuiging bezat, welke men eraan zou toewensen, verandert aan het grote goed, dat ermee wordt her dacht, niets. stuur was. Onder zijn commando ston den in Mei 1945 de troepen van de 49ste Britse divisie, welke als eerste geallieer den de Domstad binnen trokken en de bevrijding verwezenlijkten. In de morgenuren werd generaal Rawlins in het stadhuis officieel ontvan gen, waar hem door de burgemeester van Utrecht, jhr. mr, C. J. A. de Ranitz, de zilveren erepenning van de stad werd overhandigd, een onderscheiding, welke slechts zelden wordt verleend. Evenals verleden jaar was de bevrij dingsdag voor Utrecht tevens burgerdag. Op initiatief van het gemeentebestuur waren in Tivoli vele jonge burgers bij een, die in 1949 de leeftijd van 23 jaar bereikten en hierdoor het kiesrecht ver wierven. Burgemeester De Ranitz zette Het was alsof de gestadig neervallende regen niet meer werd gevoeld, toen tot blijde verrassing en onder groot enthou siasme van 't publiek H. M. de Koningin en de prinsesjes Beatrix en Irene het Utrechtse stadion betraden, waar gister avond door de gezamenlijke jeugdver enigingen het bevrijdingsspcl „Wij Wil len" werd opgevoerd. Honderden kinderen padvinders en kabouters, gidsen en welpen, turnsters en voetballers demonstreerden met dit spel hun verlangen naar een wereld, waarin de edelste deugden worden be leefd en 1e oorlog voor goed is uitge bannen. De apotheose het wijken van de duivelse machten voor de fakkel der vrijheid en het gezamenlijk optrekken van alle naties vormde tevens een warme hulde voor generaal-majoor S. B. Rawlins, die op deze bevrijdingsdag de eregast van het Utrechtse gemeentebe- H.M. Koningin Juliana heeft gister avond over beide Hilvcrsumse zenders in het kader van het nationaal pro gramma, de volgende rede uitgesproken: 10 Mei 1940, en 5 Mei 1945, voor altijd onvergetelijk, zijn levend voor ons als de dag van vandaag. Wij tellen de jaren van Mei tot Mei, cn van Pinksterfeest tot Pinksterfeest, zoals onze dichters zeggen. We voegen fragmenten samen en een volledig beeld ontstaat. Wat er is voorgevallen, gedenken we liever met onze gedachten dan met woorden. Bij alle redevoeringen ter herdenking van de oorlog en van degenen, die er hun hoogste offer in brachten, is steeds het hoofdmotief: laten w ij het ideaal, waarvoor zij gestorven zijn, in ons le ven waar maken. En velen wanhopen, of wij ooit in vredestijd die eendracht en die energie zullen kunnen opbrengen, die daarvoor nodig zijn. Na vijf jaren vrede gaan velen zelfs soms zóver, dat zij menen dat het gees telijke goed, in de strijd verworven, in de veelbewogen en teleurstellende na sleep teloor is gegaan. Maar een gees telijk goed gaat niet verloren. Het kan ondergronds gaan, maar het blijft door werken. En het werkt nog steeds. Let op, overal om u heen, in uw eigen kring en elders. Het gaat steeds verder. Be wust en onbewust wil men anders, voelt .zich daartoe onweerstaanbaar gedreven. Waarom zouden we in herhalingen treden, door oude voorbije tijden te plaatsen voor de tegenwoordige. Daar iedere tijd nieuwe mogelijkheden biedt en de voorbije altijd weer gebleken zijn tot 'n verderf in plaats van tot opbouw te leiden? Er ligt hier 'n diepgaand ver schil of men de feiten in de ogen durft zien, of men ze verwerpt of aan vaardt, omdat het eindresultaat van dit aanvaarden of verwerpen voor ieder mens een zaak is tussen hemzelf en God. In West-Europa heeft Nederland het zwaarst geleden, en ook het meest op vallend herstel beleefd. Buitenlanders zien dit duidelijk, en verklaren, dat wij met zoveel wilskracht aanpakken. Naar Nederland blijft men uitkijken. Neder land heeft verplichtingen in de broeder schap der volkeren. Het hoort een voor beeld te zijn van ontplooiing in het nieuwe seizoen van de tweede helft der twintigste eeuw. Er moet worden losge laten wat voorbij is, als offer, en laat ons aanvaarden, dat herstel van men sen-waarden alleen kan geschieden van uit een volkomen rustig, uitgebalan ceerd verlangen naar vrede en vooral naar welvaart. Welnu, we gaan dus blijkbaar de weg al op, die leidt naar zelf-hervinden in de traditie van vernieuwing, door zich zelf te geven voor volk en land, in de enige mogelijkheid aangedaan leed te laten voor wat het is en te vergeven. De t w ij f e 1 is een slechte kameraad en de hoop eigenlijk niet minder, omdat beide concrete aanvaarding verwerpen e'n dus nimmer een gezonde beschou wing ontstaan kan. Niets kan ons beletten alles te ver wachten van het leven, maar dan als begrip voor dat. wat het leven ons brengt in de afmetingen van onze draag kracht. Hoop en twijfel trekken ons links en rechts. Aanvaarding geeft recht op herstel van welk verlies dan ook. Ons verlangen zijn de draden, waar mee God weeft, en het weefgetouw van God is onnaspeurlijk, evenals het ver vliegen van onze verlangens. Doch niet één draad zal onbruikbaar blijken, om dat God deze zal weven in het gewaad van Zijn Schepping. in zijn welkomstwoord de bedoeling van deze bijeenkomst uiteen. Prof. mr. J. van der Ven sprak ver volgens over de inhoud van het Neder lands burgerschap en het hiermee ver bonden kiesrecht. Voor de derde maal binnen een week hing Vrijdag de hoofdstad vol vlaggen. Ze dropen van d/e regen, maar de Amsterdammers lieten zich door de buien niet uit het veld slaan. Met waarlijk volhardende trouw cn onverminderde belangstelling hebben ze de feestelijkheden gevolgd, waarvan die op dc Dam wel de meeste toeschou wers trokken. Voor de centrale feestviering op de Dam was des middags een amusant en sterk afwisselend programma in elkaar gezet. Tegen een achtergrond van de Ne derlandse en Amsterdamse wapens speel de het Amsterdams Philharmonisch Or kest in smoking! de ouverture „Eg- mont" van Beethoven. Het bijna hon derd leden tellend postale mannenkoor klom dan met zijn vaandels het podium op om onder leiding van Nico v. d. Lin den, die ook het orkest had gedirigeerd, ae volksliederen van Friesland, Gelder land, Zeeland en Limburg te zingen. Amusant waren de volksdansen, die volksdansgroepen uit Hengelo en Ter schelling uitvoerden. Burgemeester d'Ailly heeft tijdens de feestelijkheden uiteengezet, dat we om de vrijheid te bewaren nauwe verbinte nissen in groter verband moeten aangaan en zelfs de aarzeling moeten overwinnen om ons ook met vroegere vijanden te verbinden. Het Scapinoballet gaf na deze toe spraak aan het programma een interna tionaal cachet. Het voerde Joodse en Russische dansen uit om met een hulde aan de Nederlandse vlag te eindigen. De „Stem des Volks" heeft tenslotte twee geuzenliederen en het „Wilhelmus" ge zongen. Ondanks de regen hebben dui zenden op de Dam dit feest bijgewoond. Andere duizenden zijn in het Indisch In stituut enige unieke journaals uit de oorlog, afkomstig van het Rijksbureau voor oorlogsdocumentatie, gaan zien, waarbij Hans Tiemeyer een korte toe lichting gaf en eigen ervaringen in een Duits concentratiekamp vertelde. Onderde titel „Strijd, overwinning, vrijheid' is op de Nationale Feestdag des avonds in de Nieuwe Kerk te Delft een bijeenkomst gehoudendie was ge organiseerd door de Nederlandse Radio Unie. De Marinierskapel o. I. v. Gijsbert Nieuw land en 't omroepkoor van de Ne derlandse Radio Unie onder Fred Bos- hart verleenden hun muzikale mede werking. Drie sprekers voerden ieder een achttal minuten het woord. Ds. A. Kluis sprak over „Strijd", prof. dr. H. 1. Pos over Overwinningen mr Jan Derks over „Vrijheid". „Ik heb niets nieuws fe vertellen en ik verwacht de gebruikelijke vragen, maar ik wil niet onbeleefd zijn tegenover de pers", zei een forsgebouwdc man met blauw costuum en grijze das. die, een glimlach op zijn volle gezicht, gemoedelijk gistermiddag plaats nam tegenover de journalisten in het Vredespaleis. Toch wist Trygve Lie, de secretaris-generaal van de U.N.O., die bij zijn korte bezoek aan ons land een kwartiertje voor een persconferentie had vrij gemaakt, althans de onaangename indruk te vermijden, zijn ondervragers met een kluitje in het net te sturen. Truman. Hij heeft geen opdracht en geen boodschap van wie dan ook. Over de Chinese kwestie spreekt hij zich wat positiever uit: cr is geen reden de Veiligheidsraad bijeen te roepen, zolang voor dit probleem geen regeling gevonden is. Zonder enig air. de voet gemakkelijk op een trapje steunend en even knip perend met de ogen tegen het con signe „roken verboden" als hij een si garet op wil steken, heeft Trygve Lie het gesprek gevoerd. Een tekenaar vraagt om zijn hand tekening onder het conterfeitsel, dat in allerijl van hem gemaakt is. „Ben ik dat? Nou dan moet het maar In forse letters wordt de signatuur ge krabbeld, die reeds onder talloze do cumenten van historische betekenis heeft gestaan. Trygve Lie ontving gisteren in het Vredespaleis te Den Haag een exem plaar van de Nederlandse vertaling van zijn levensbeschrijving. Deze bio grafie werd geschreven door Hans Amundsen en uit het Noors in het Ne derlands vertaald door de directeur van het Nederland-Noord-Europa Insti tuut, de heer H. D. Baars. Het doel van zijn komst in Neder land is een bespreking over salarië ringskwesties van de rechters in het Internationale Hof, Szulks in verband met de devaluatie daar vallen niet veel geheimen achter te zoeken. Zoals reeds in Parijs werd medege deeld hoopt Trygve Lie in Moskou Sta) in te ontmoeten, wanneer dit gear rangeerd kan worden. Of er moeilijk heden zijn met bepaalde leden van de UNO? Ik kan geen moeilijkheden hebben met enig lid, was het antwoord. Met enig vuur verklaart de secreta ris-generaal, dat het apparaat van de Verenigde Naties niet werkt gelijk hij dat zou wensen. „Ik ga op reis om mij te oriënteren bij mensen, die meer van de problemen weten dan ik. Het is nu eenmaal mijn plicht alles te doen wat in mijn vermogen ligt." Is dit een laatste reis om te trachten de partijen tot elkander te brengen? U moet nooit spreken van een laatste trip! Ik maak een reis van precies dezelfde aard als die in het vorig jaar en het jaar daarvoor. Of er verband gelegd kon worden tussen zijn bezoek aan Europa en de ontmoeting van ministers in Londen, werd de secretaris-generaal gevraagd. Hij ontkent het met nadruk en bestrijdt ook alle geruchten, dat hij op weg is naar Moskou met een boodschap van Wie een zee van werk voor zich heeft, neme er moedig een duik in I en voele niet eerst angstvallig hoe I V.de temperatuur is. Verwachting tot Zondagavond: In het Zuid-Westen van het land aanvankelijk enkele opklaringen, overigens over het algemeen veel bewolking met vooral in de Noord- Oostelijke helft van het land plaatse lijk enige regen. Zwakke tot matige wind tussen Zuid en Oost en weinig verandering in temperatuur. Zondag: Zon 5.0020.14 Maan 2.04—9.08. Maandag: Zon 4.5820.15 Maan 2.32—10.32. Pastoor A. J. Th. Mulder, 'een Nederlandse pater Franciscaan, is gisteren in dc nabijheid van Djakar ta vermoord, toen hij per fiets op weg was van Tandjong-Priok naar Palmbcach, aldus meldt Aneta. Nederlandse soldaten, die toevallig passeerden, troffen hem bewusteloos langs de weg aan. Zijn gezicht en ach terhoofd warén met meswonden over dekt. Hij werd direct naar een zieken huis te Djakarta gebracht, waar hij, zonder tot bewustzijn te zijn gekomen, is overleden. Later kwam vast te staan, dat de aanvallers de pastoor beroofd hadden van zijn armbandhorloge en vulpen houder. Op zijn fiets waren de aan randers verdwenen. Pastoor Mulder, die uit Den Haag af komstig is. heeft bijna één jaar te Djakarta gewerkt en daarvoor twaalf jaar in China. Naar aanleiding van de dezer dagen gepleegde moorden op dc Nederlanders heeft het Hoge Commissariaat een stap bij de regering der V.S.I. ondernomen. In dit verband wordt vernomen, dat sedert /dg souvereiniteitsoverdracht on geveer zestien Nederlandse burgers zijn vermoord, van wie elf in Oost-Java en vijf in West-Java. Heden werd te Djakarta medegedeeld, dat de Indonesische regering een voor lopige blokkade tegen de kortgeleden uitgeroepen „republiek der Zuid-Mo lukken" heeft ingesteld. Naar aanleiding van de arrestatie van enige Nederlanders te Makassar heeft de waarnemend Hoge Commissaris aan de regering der V.S.I. opheldering gevraagd. De plaatsvervangend commissaris van het Koninkrijk té Makassar heeft voorts de militahfc autoriteiten aldaar gewezen op de handelwijze tegenover leden van de Nederlandse gemeenschap te Makas sar. Vernomen wordt, dat verschillende Nederlanders gesommeerd werden bin nen een half uur hethuis te verlaten zonder dat andere accommodatie werd aangewezen. Voorts werden enige malen stenen naar huizen van Nederlanders geworpen. De Centrale Bond van Ziekenfondsen heeft zich in een resolutie uitgesproken voor een spoedige totstandkoming van een Ziekenfondswet, waarin slechts van één soort verzekerden sprake is en eventueel voor uitbreiding van de kring van de verplichte verzekering door wij- ziging van het vigerende Ziekenfonds- besluit, door ook de ambtenaren, de ge- pensionnccrden, de ouden van dagen, vallende onder de noodvoorziening van ouden van dagen cn de rentetrekkers van ongevallenwetten en ihvaliditeits- en ouderdomswet daarin op te nemen. De Indonesische diplomatieke verte genwoordiger bij de Heilige Stoel. Su- kardjo Wiriopranato, is te Rome aange komen. In samenwerking met de Ned. Spoor wegen en de P.T.T. heeft Philips-NSF dézer dagen met de mobilofoon proe ven genomen op treinen. Daartoe was de mobilofoonwagen van de NSF ge plaatst op een platte wagen, die dicht achter de electrisehe locomotief reed. Dit was met opzet gedaan, teneirföe de omstandigheden met name voor het optreden van ^lectrische storingen niet bij voorbaat zo gunstig mogelijk te ma ken. Niettemin kon over het gehele proeftraject Amsterdam-Amersfoort een uitstekend bruikbare verbinding worden onderhouden tussen de mobie le post in de rijdende trein en de vaste post. die zich in de NSF-gebouwen te Hilversum bevindt. Advertentie (Van een bijzondere medewerker) Dat onder vele arbeiders een onge zond streven naar „het witte boordje" bestaat, mag als bekend worden verondersteld. Zoals tegenover elk ongezond streven, dient de rede lijke mens ook hier afwijzend tegenover te staan. We kunnen dan ook niet anders dan met vreugde de pogingen begroeten, die er van verschillende zijden de laat ste tijd zijn en worden ondernomen om de keuze van het beroep (meer) in over eenstemming te doen zijn met aard en aanleg van de mens, op weg naar de volwassenheid. Inmiddels hebben we toch ernstige be denkingen tegen sommige methoden, die bij de campagne „voor het vak en tegen het witte boordje" worden gehanteerd. Reeds enige malen zijn we in dagbla den en zelfs in vaktijdschriften uitdruk kingen tegengekomen als: Wordt geen kantoorbediende, kiest een vak. Elke rechtgeaarde vakman-kantoorbediende moet zich door een dergelijk, van gemis aan inzicht getuigend geschrijf, beledigd achten. Zulk een leuze suggereert im mers. dat kantoorbediende zijn geen vak manschap zou vorderen. Om te beginnen verstaan wij het zeer wel, dat ouders van een (groot) arbei dersgezin graag zien, dat hun kinderen vooruit komen in de wereld. Dit natuur lijke streven is van ontzaglijk belang, ia zelfs conditio sine qua non, voor de voor uitgang in elk opzicht der samenleving Hierin ligt ook de reden, waarom wij van oordeel zijn, dat er ruim baan móét komen ook voor het begaafde arbei derskind. Het is welhaast een misdaad aan de gemeenschap begaan, werkelijke talenten, of die nu schuilen in de zoon van een timmerman dan wel in die van een hoogleraar in de wijsbegeerte, onbe nut té laten. Zowel persoonlijke als ge meenschapsbelangen staan hier onweer sprekelijk op het spel. Wij verstaan het eveneens, dat, zelfs indien een zoon niet de capaciteiten be zit om een hogere post te bereiken, men het toch wil laten proberen, al voegen we hier onmiddellijk aan toe, dat begrij pen helemaal niet wil zeggen, dat we zulk een proberen ook verstandig achten of juist vinden. Integendeel, hier ligt juist het ongezonde en gevaarlijke. We zijn er stellig van overtuigd, dat vele van de bovenbedoelde waarschuwers voornamelijk dit laatste euvel op het oog hebben, wanneer zij zich tegen het kan- toor-bediende-worden keren. Bij dezul ken willen we ons gaarne voegen. Wanneer men aan de vader van een Mulo-leerling vraagt, wat zijn zoon gaat worden na het behalen van het eind diploma, dan komt vaak als antwoord: Kantoorbediende, want dan is hij klaar! Vervolgens worden dan de vermeende voordelen opgesomd: geen vuile handen, korter werktijd, langer vacantie, minder kans op werkloosheid, betere rechts positieregeling enz. Vraagt men dan nog iets verder, wat gaat je jongen dan als kantoorbediende doen, dan komt er door gaans slechts een verbaasd gezicht tot antwoord. Kantoorbediende is toch kantoorbe diende! Punt, uit! Zouden we er ver naast zijn met de veronderstelling, dat hier een van de grote vergissingen wordt gemaakt? Vraag eens aan een instrumentmaker of hij genoegen neemt met de aandui ding metaalbewerker. Natuurlijk niet, want onder de complcxnaam metaalbe werker gaan honderden beroepen schuil, van nageljongen tot specialist-construc teur van zeer ingewikkelde machines. En kent men in de wereld van de textiel arbeiders niet een groot verschil tussen de spoeler en de wever. En wenst elke stratenmaker gelijkgesteld te worden met zijn handlanger, of een vakbekwame timmerman met een sjouwerman, die nog geen behoorlijke steiger kan bouwen. En elke vakbekwame arbeider weet deksels goed, dat om vakman te kunnen worden, naast aanleg scholing nodig is. Welnu, wanneer dat van éen vak ge zegd kan worden, dan is dat zeker van de vakman-kantoorbediende. Ook hier onderscheiden zich tientallen, misschien wel honderden nauwkeurig onderscheiden, beroepen. En zoals de timmerman, die natuurlijk wel tamelijk wat afweet van het werk van de met selaar, zich toch nimmer voor metselaar zal uitgeven, zo zal de vakman-boekhou der toch heel wat weten van handels correspondentie, zonder dat hij het waagt zich als correspondent te presentereu. Het ongeluk wil nu. dat velen zo weinig inzicht hebben in het feit, dat „kantoorbediende-zijn" op zich niets zegt, dat ze menen, dat wanneer ze het Mulo-diploma maar gehaald heb ben. ze „klaar" zijn. Een ambacht kan men in vele gevallen (maar ook lang niet in alle) leren aan de zijde van een oudere vakgenoot. In het administratieve beroep slaagt op deze wijze slechts een hoge uitzondering en dan nog alleen na naarstige zelfstudie. Kantoorbediende-zijn op zich is geen vak. Maar sommen we eens een aantal administratieve beroepen op, dan be merkt men aanstonds, dat er telkens en telkens opnieuw wel degelijk van vak manschap op hoog peil sprake is. Denk slechts aan de boekhouder en de assis tent-accountant in zijn diverse schake ringen. Wie durft het aan om elke kan toorbediende een boekhouder te noemen? En denken we eens even aan het bank personeel, waar we het afzonderlijk be roep, van kassier onderscheiden naast dat van effectenbediende, arbitrageant (van de afdeling buitenlandse wissels) en cor- (Vervlg op pag.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | | pagina 1