Belevenissen van
TW
de struisvogel Rasmus
7If
ZOUTLOOS
PATRIA
PERSVRIJHEID EN HOESTBONBONS
DE PLANETEN IN MEI
T
DE WERELD ROND
PATERS TRAPPISTEN VIJFTIG JAAR
IN ZUNDERT
Belastingherziening verloopt niet
vlot in Tweede Kamer
ft •r-
r
Wij luisteren naar
Vrienden van de abdij schenken een orgel; gave
van de buurtschap een devotiekapel
KAASMARKTSPEL
Dagelijks
kinder
verhaal
t
door
Cl
evin
Lid van P.v.d.A. niet gemakkelijk voor zijn
partijgenoot minister Lieftinck
Hollandse tulpen voor
Engelse Koning
„Ambon staat voor
onmogelijke keuze"
Tegenslag voor Truman
Schandaalkroniek van Rome
Duitse kunst naar
Venetië
Zoekers kunnen op schone lenteavonden
interessante waarnemingen doen
Hars
Schumacher tegen deel
name Raad van Europa
Industrialisatieplan
van Fox
X.
J
DONDERDAG 11 MEI 1950
PAGINA 5
Op tentoonstelling te
Alkmaar
MINISTER IN 'T VELD
IN NEW YORK
Huldiging Stoottroepen
EB
By de voortgezette behandeling van
het wetsontwerp tot afschaffing van de
ondernemingsbelasting en verhoging van
de vennootschapsbelasting heeft de
Tweede Kamer het amendement van de
heer Hofstra (Arb.) om de ondeme-
•ningsbelasting naar de grondslag be
drijfsopbrengst vooralsnog te behouden,
Verworpen met 55 tegen 28 stemmen.
Vóór stemden de Party van de Arbeid
en de C.P.N.
Voor dieet - patiënten thans
ook verkrijgbaar zoutloze
CREAM CRACKERS
„de enige echte"
PATRIA - PRIMA
Telegram van „Door de
eeuwen trouw"
Basisplan herbouw van
Middelburg aanvaard
Ter verrijking van
geest en hart
J)enebo1cL
Eelt jotC ea.
-f
X LEEÜW
oC
Door West-Duitsland
(Van onze Brabantse redactie)
Ongeveer een uur gaans van Zundert ligt, verscholen tussen de groene
Weelde van het Brabantse land, de abdij „Maria Toevlucht", in de volksmond
»De Kieviet" genaamd. Op 24 Mei is het vijftig jaar geleden, dat de paters Trap
pisten van Tilburg uit hier hun intrek namen. De abdij is n.l. een dochterabdij
van Koningshoeven in Tilburg.
Toen mej. Catharina van Dongen in
1899 haar bezittingen onder Zundert
Vermaakte aan de Trappistenabdij van
Tilburg deed zij dit onder voorwaarde,
dat de paters hier een nieuwe stichting
zouden beginnen. Door aankoop van
enig aangrenzend gebied en van de
boerderij De Kieviet werden deze be
zittingen uitgebreid tot plm. 40 ha. Nog
betzelfde jaar trok pater Nivardus
Muis er met enige lekenbroeders heen
om de stichting voor te bereiden. Een
gebouwtje werd opgetrokken en 24
Mei 1900 trokken de twaalf eerste Trap
pisten naar Zundert om daar een nieu
we, eenzame, gemeenschap te gaan
Vormen eri er in het gebed, studie en
arbeid God te zoeken voor het heil van
de eigen ziel en die van anderen.
Hun getal groeide gestadig, zodat in
1911, toen men de financiële moeilijk
heden, waarin men betrokken raakte,
te boven was gekomen, moest begin
nen met de bouw van de huidige abdij
en de abdijkerk. ïn 1927 werd een
tweede vleugel aangebouwd, zodat met
het oorspronkelijke gebouw een carré
ontstond.
Inmiddels was in 1913 de stichting
te Zundert tot zelfstandige priorij ver
heven, waarvan Dom Nivardus Muis
prior titularis werd gekozen. In 1938
Werd zij tot, abdij verheven. Op 21 No
vember 1938 ontving pater Nivardus
de abtwijding. Hij stierf op 8 December
1942 en werd opgevolgd door de hui
dige abt, dom Alf. van Kalken, die in
1909 naar Zundert was gekomen. Te
gelijk met het gouden bestaansfeest
der abdij wordt het gouden klooster-
feest van Vader Abt gevierd, die in
1900 te Tilburg is ingetreden.
Thans omvat de Kloostergemeenschap
74 personen. Dat de paters van „De
Kieviet" zich, ondanks hun terugge
trokken leven, vele vrienden hebben
gemaakt, blijkt echter duidelijk uit de
Voorbereidingen voor de feestviering.
Allereerst is daar dé feestgave van de
Vrienden der abdij, een fraai orgel, ver
vaardigd door de fa. Verscheuren uit
Heythuizen (L.). Op 21 Mei zal het offi
cieel worden ingezegend en op 24 Mei zal
Pater Michaël, cantor van de Achelse
Kluis, het komen inspelen.
Op 21 Mei 's middags zal er ook een
officiële receptie zijn van 35 uur, maar
de eigenlijke feestviering is op de vier
en twintigste. Dan zal er een plechtige
Hoogmis uit dankbaarheid worden opge
dragen, waarbij mgr. P. Hopmans, bis
schop van Breda, beloofd heeft, indien
enigszins mogelijk, aanwezig te zullen
zijn. De rest van de dag zal Z.H. Exc
zich laten vertegenwoordigen door de
Vicaris-generaal, mgr. W. Koenraadt. Na
de Hoogmis zal een plechtig kapittel wor
den gehouden, waarbij ook een aantal ge
nodigden aanwezig zal zijn.
Om 6 uur 's avonds zal vanwege
de buurtschap „De Moeren", waar
toe de paters behoren, een serenade
worden gebracht. Dan zal de voor
zitter van het buurtcomité, prof. P.'
v. d. Hoeven, spreken en het ge
schenk var de buurtschap, een devo
tiekapel met een glas-in-lood afbeel
ding van de patrones der abdij, van
de glazenier M. Weys, aanbieden. Te
kenend voor de populariteit der pa
ters is wel, dat deze niet-katholiek
spontaan het voorzitterschap van de
buurtcorr.missie op zich heeft geno
men en uit alle kracht gewerkt heeft
voor het welslagen van het feest.
Daarna zal het feest ten einde lopen en
de gewone stilte zal terugkeren in de
abdij, de stilte, die de paters zo lief is.
dat zij een beetje huiverig staan tegen
over de belangstelling, die dank zij Tho
mas Merton's Louteringsberg, voor het
trappistenleven is ontstaan.
„Wij zijn in de mode gekomen", zei
pater prior ons, „met alle gevaren van
dien".
Op initiatief van de V.V.V. Alcmaria
zal op de grote tentoonstelling „Van de
Wadden tot bet IJ", welke deze zomer
te Alkmaar zal worden gehouden en
waarvan de voorbereidende werkzaam
heden reeds in volle gang zijn, een
Kaasmarktspel worden opgevoerd. Het
ontwerp van het spel is van de jonge
Amsterdamse acteur Wim Vêsseur. en is
bedoeld als pantomime op de kaasmarkt
motieven. Het openluchtspel zal geheel
door kinderen uit de verschillende turn
verenigingen worden vertolkt Het is
niet de bedoeling van dit spel de kaas
markt te copiëren, maar de markt zal
worden gebruikt als thema.
In de gehouden gemeenteraad van
Alkmaar is besloten een garantie te ver
lenen van f 5000.
Mr. dr. J. in 't Veld, de Nederlandse
minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting, is Woensdag per vliegtuig
in New York aangekomen om een con
gres van Amerikaanse burgemeesters bij
te wonen. Hij verklaarde, dat hij de
Amerikaanse huisvestingsproblemen en
hun oplossing wil bestuderen met het
oog op de Nederlandse woningbehoefte.
Op het congres zal de minister over het
Nederlandse woningprobleem spreken.
Vrijdag a.s. zal het 5e bataljon Stoot
troepen dat uit Indonesië terugkeerde
in 's-Hertogenbosch officieel worden
ontvangen en door de burgerij gehul
digd worden.
'Copyright P I. B. Box 6 Copenhogen^
</"n. Wr
C4-£Y. iy
11, Don Amigo Tyro was heel degelijk zijn degen aan
het slijpen, want die moest de volgende Zondag heel
scherp zijn, als hij tegen de stier moest vechten. In
de wei zag hij een koe staan, die sinaasappelsap aan
het drinken was, want dat is erg gezond. Rasmus, Sim
en Sam kwamen net achter het huis vandaan, bij de
pijl kun je ze zien. „Don Amigo Tyro", zei Rasmus,
„u is een groot man. Waarom oefent u uw stieren
gevecht niet op die oude koe daar, dan kunnen we
zien, hoe knap u bent." Met hun vieren liepen ze toen
naar de koe toe en begonnen een praatje met haar.
Don Amigo keek eens of zij voor oefenmateriaal kon
dienen.
Bewoners van Frankfort kunnen genieten van een kleurrijke collectie Nederlandse
tulpen in de plantsoenen. Zij hebben deze bonte tulpenweelde te danken aan het
Centrale Bloembollen Comité te Haarlem, dat de stad Frankfort 100.000 tulpen
bollen heeft cadeau gegeven.
Naar aanleiding van een motie van
de heer Hofstra, waarin verschillende
Wensen worden vervat, besloot de Ka
mer vervolgens na enig debat de ver
dere behandeling van het wetsontwerp
te schorsen tot a.s. Vrijdag.
Medegedeeld is, dat de interpella
tie van de heer Nederhorst betref
fende Werkloosheidsbestrijding op
zijn verzoek voorlopig van de agenda
is afgevoerd.
De Tweede Kamer heeft voorts uit
voerig besproken het verslag der com
missie voor de handelspolitiek omtrent
de besteding der tegenwaarde van op
grond van het „European Recovery Pro
gram" (E.R.P.) verkregen schenkingen.
Blijkens dit verslag is de commissie niet
eenstemmig terzake van het door de re
gering vooraf plegen van overleg met de
Kamer omtrent de besteding der schen
kingen.
De heer Schouten (A.R.) betoogde, dat
een openbare bespreking in alle opzich
ten op haar plaats zou zijn. Hij bestreed
het afwijzend standpunt der regering
uitvoerig. Naar sprekers oordeel is het
m overeenstemming met ons constitutio
neel bestel, wanneer overleg gevraagd
Wordt alvorens beslist wordt over de
besteding.
De heer Droesen (K.V.P.) vond ook
■Wel, dat de plannen tot besteding der
Belden in het openbaar moesten kunnen
gorden besproken, maar de omstandig
heden maken het ongewenst. Nadat nog
verschillende sprekers hierover het
^oord hadden gevoerd, gaf minister
Bieftinck te kennen, dat de regering de
gevolgde methode grondwettig acht. Het
ls onraadzaam de Staten-Generaal er
6erst door een debat in te kennen. De
Regering moet vrij staan in de onderhan
delingen met Amerika en mag daarbij
met door een voorafgaand debat worden
belemmerd. Hij verklaarde, dat bij de
bepaling welke projecten ter hand zullen
gorden genomen, er geen bindingen be
gaan. Dit is voor Nederland een interne
Aangelegenheid. De regering is bereid
b°g begonnen met de beraadslaging over
fmt Wetsontwerp tot deelneming in het
'°t een brede gedachtenwisseling in de
kommissie voor handelspolitiek of in een
Andere als de Kamer meent, die te moe-
m.n instellen. De publieke zaak moet ook
Publiek behandeld worden, maar niet
eder ogenblik is daarvoor geschikt.
Het verslag is tenslotte voor kennis-
eming aangenomen. De Kamer is verder
amhfj E p- meldt heeft de Nederlandse
to ??eur to Engeland, Jhr. mr. E. F
aan H„ ^!chiels van Verduynen Woensdag
KoninS op Buckingham Palace een
De ."mand tulpen aangeboden,
land en' me per vliegtuig uit Neder-
de ren Bekomen, zijn een symbool van
Waren „n aan de Koning en Koningin
»es WiH.e®,even door Koningin Juliana, Prin-
huweint 'ïl"? en Prms Bernhard, als een
Ki In 1943. De bollen staan nu in
«Moer m de tuinen van het paleis.
uitgebreide kapitaal van de Kon. Neder
landse Hoogovens en Staalfabrieken N.V.
te IJmuiden, alsmede deelneming in de
financiering ener Nedeflandse naamloze
vennootschap, welke zich ten doel stelt
oprichting en exploitatie van een breed-
bandwalserij en van een blikfabriek.
Vanmiddag zijn deze besprekingen voort
gezet.
Advertentie
Het bestuur van dè stichting „Door de
eeuwen trouw" heeft aan de minister-presi
dent een telegram gezonden, waarin gezegd
wordt, dat het met ontsteltenis kennis heeft
genomen van het bericht betreffende de
opdracht aan de militaire missie onder lei
ding van kolonel Schotborch. Het bestuur
is van mening, dat het Ambonese K.N.I.L.-
personeel hierdoor voor een onmogelijke
keuze wordt gesteld. Aanneming van het
voorstel betekent, dat men zic^i en zijn
volk onvoorwaardelijk overlevert aan wat
men voelt als terreur en overheersing.
Verwerping betekent het verliezen van de
tegenwoordige bronnen van levensonderhoud
en tevens een definitief los snijden van alle
banden met het leger en het land, waar
mede men eens zo nauw verbónderi was,
alcjus het bestuur van genoemde stich
ting in het telegram aan de minister-pre
sident.
De gemeenteraad van Middelburg heeft
het ontwerp-basisplan voor de herbouw
van de stad met algemene stemmen goed
gekeurd. Dit plan wordt thans doorgezon
den aan Ged. Staten, waarna de minister
het tér beoordeling ontvangt.
De uitvoering van dit plan vergt in to
taal een uitgave van circa f 12>/2 mil-
lioen. De wijzigingen in het stadsbeeld ko
men ten dele ten laste van het Rijk. Voor
een deel is het plan reeds voltooid. Zo werd
bijv. reeds in het begin van de oorlog de
stratenloop in het grotendeels verwoeste
stadscentrum veranderd.
Moeder In Gods ogen door Joseph
Kardinaal Mindszenty. Het tweede deel
van zijn loflied in proza op het moeder
schap, getiteld „Moeder in Gods Ogen",
dat bij de Fontein verscheen, eveneens
in vertaling van Henk Kuitenbrouwer,
is door de schrijver, naar wie de deer
nis der gehele wereld uitgaat, opgedra
gen „aan mijn lieve Hemelse Moeder,
de Hoge Vrouwe en patrones van Hon
garije".
Aan „de Hoge Vrouwe van Honga
rije", de titel die Maria alleen in dit
land, dat haar hoog vereert, heeft, zijn
dan ook de meeste bladzijden van dit
boek gewijd, nadat in enkele bewogen
passages de moeders uit het Oude Tes
tament naar voren zyn gebracht, die we
als voorafbeelding mogen zien van de
Moeder, die eens het middelpunt der
wereldgeschiedenis zou worden.
Ook enige moeders-martelaressen
en moeders van kinder-martelaren wor
den getekend, terwijl aan de heilige
moeder Monica een apart hoofdstuk is
gewijd.
Uit het eerste boek „Moeder" van
deze Prins Primaat van Hongarije, die
voor ons geestesoog heeft gestaan als
een krachtige, sterke figuur, maar die
de tederste lyriek uit zijn pen laat
vloeien, als hij over de moeder schrijft,
kent men zijn stijl: bont en afwisselend,
puttend uit religie en historie, de le
gende, de kunst, het volksgebruik. In
dringend en universeel, voor ieder toe
gankelijk, zonder frasen, zich direct
richtend tot het diep-menselijke, weet
hij te boeien en de eenvoudigste dingen
ineens een nieuwe gloed te geven.
Vooral als men de bladzijden leest
over de Moeder van Smarten, kan men
zich niet losmaken van de persoon van
de schrijver, van wiéns eigen moeder
men zegt, dat ze, sinds ze haar zoon in
de gevangenis bezocht, alleen nog maar
schreit.
Kardinaal Mindszenty was van plan
zijn Moeder-boeken met een derde en
vierde deel te vervolgen. Het heeft niet
zo mogen zijn. Dit boek dat, zoals
Joseph Mindszenty in zijn voorwoord
zegt, dieper dan het voorgaande op de
geestelijke zijde van het moederschap
wil ingaan, is bedoeld als vrouwen
spiegel, voor ieder die nog eerbied heeft
voor de vrouw.
Het is het geestelijk testament ge
worden van de man, die zijn eigen moe
der hoog vereerde en die, toen hij dit
schreef, nog niet wist, dat ook zij tot
die heldhaftige moeders zou gaan be
horen.
A. Bgl.
Voorstanders van bezuiniging in het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden hebben
gisteren plotseling een vermindering van de
wet óp dè toewijzing van de toegestane gel
den, ten bedrage van 29.496.883.504 dollar,
met naar raming 1.000.000.00C dollar weten
te verkrijgen. Daarna is het wetsontwerp
naar de Senaat doorgezonden. Deze ver
mindering is een ernstige tegenslag voor
Truman en zijn regering.
Onder leiding van de republikeinen
bracht het Huis eerst een besnoeiing van
600.000.000 dollar aan in het wetsontwerp
Vervolgens werd nog een bezuiniging van
maximaal 400.000.000 dollar verkregen door
een amendement door te drijven volgens
hetwelk in het volgende begrotingsjaar het
aantal federale ambtenaren verminderd zou
worden.
De nieuwé Nederlandse ambassadeur in
Moskou, baron Van Pallandt, heeft van
daag een onderhoud gehad met de Russi
sche minister van Buitenlandse Zaken,
Vishinsky, aldus meldt A. P.
(Van onze Romeinse
correspondent)
ROME, 7 Mei
Wanneer men huiverend
ziet met welke
doodsverachting Ita
lianen hun twee- en vierwie
lige motorrijtuigen met gie
rende wielen en brullende
motoren door Rome's nauwe
straten laten razen, verwacht
men al niet beter dan dat
meer dan de helft van de in
woners van Rome anders
dan in bedden overlijdt, maar
als men ter nadere informa
tie hieromtrent dan ook nog
de tweede pagina gaat lezen
van de Romeinse kranten,
dan gaat men langzamerhand
in ieder voorbijganger een
moordenaar van morgen of
een zelfmoordenaar voor
overmorgen zien. De tweede
pagina van een krant is na
melijk gewijd aan een dage
lijks terugkerende „Cronaca
di Roma", een schandalen-
kroniek van een ondenkbaar
brutale smakeloosheid, waar
in moorden, zelfmoorden,
ontvoeringen en soortgelijke
schurkerijen op de meest
plastische wijze beschreven
worden, met vermelding van
naam, toenaam en adres van
de daders.
Een paar dagen geleden
hebben twee journalisten de
portier van Ingrid Bergman's
villa in Rome aangevallen
en bewusteloos geslagen toen
zij door hem gehinderd wer
den bij het vergaren van
nieuws en foto's. Over een
meisje, dat een maand terug
werd vermoord, hebben de
kranten meer dan veertien
dagen lang foto-reportages
en sterke verhalen gebracht
en er is een hoogst respecta
bel politiek dagblad, dat nog
steeds elke dag twee kolom
publiceert over deze aanslag.
Eindelijk heeft het openbaar
ministerie van de Romeinse
rechtbank maatregelen aan
gekondigd tegen kroniek
schrijvers die het al te bont
maken. Het O.M. heeft de he
ren bij elkaar geroepen en
hen er aan herinnerd dat er
wetsbepalingen bestaan te
gen het publiceren van al te
stuitende verhalen of foto's.
De gehele pers met uitzon
dering van twee katholieke
dagbladen begon onmiddel-
De pers schreeuwt moord
en brand en betoogt, op zo'n
manier haar taak van voor
lichting van het publiek niet
meer te kunnen vervullen.
Ongetwijfeld zal er vandaag
of morgen een lid van het
parlement bereid gevonden
worden om de minister van
Justitie te gaan interpelleren.
Dure welsprekendheid
Hef parlement zal voor
deze zaak gaarne zijn da
gelijks werk onderbreken,
bestaande in het behandelen
lijk met een vervaarlijke
campagne tegen deze „onder
drukking van de persvrij
heid" en men ging zo ver,
te beweren dat deze maatre
gel was beraamd door de
christen-democraten, die niet
willen weten, dat er jaar
lijks alleen al ongeveer 400
gepensionneerden zelfmoord
plegen. Men ging voorbij aan
de resultaten van een congres
van psychiaters, juristen, po-
litie-autoriteiten en journa
listen, dat tot de slotsom was
gekomen, dat de zwarte kro
nieken een fatale invloed
hebben op onevenwichtige
mensen.
Een paap dagen geleden is
de kwestie acuut geworden,
toen de politie weigerde
naam en adres te noemen
van iemand die wegens een
zedendelict was gearresteerd
en toen tegelijk de hoofdre
dacteuren van twee dagbla
den voor de strafrechter
werden gedagvaard, die fo
to's hadden gepubliceerd
van een moord-zelfmoord.
van een vijftal begrotingen
van verschillende ministe
ries, waarvoor op het ogen
blik reeds vijf en negentig
sprekers in de Kamer zijn
ingeschreven, zodat men
niet verwacht, dat de begro
tingen nog voor eind Juni
naar de Senaat zullen gaan.
Kamer en Senaat houden
zich onledig met het indie
nen van moties en interpel
laties, het stellen van vra
gen en het debatteren, het
amenderen en terugzenden
van wetten en het verwijzen
van wetsontwerpen naar de
speciale commissies, welke
nuttige bezigheid zij slechts
onderbreken voor het her
denken van overleden parle
mentsleden en het houden
van enquêtes, dit alles ter
wijl het aantal wetsontwer
pen dat ligt te wachten nog
dagelijks stijgt en de drie
honderd al bijna bereikt
heeft. Een officieel heer heeft
uitgerekend dat er in Kamer
en Senaat jaarlijks acht mil-
lioen woorden worden uitge
sproken, dat er in de loop
van die tijd circa twaalfdui
zend interrupties werden ge
registreerd en dat ieder
woord dat bi de Kamer
wordt uitgesproken de belas
tingbetaler 132 lire ofwel 85
cent kost, terwijl men het in
de Senaat doet voor 97 lire.
De gemiddelde spreeksnel-
heid is honderd woorden
per minuut.
Met deze getallen kan men
nu uitrekenen dat de rede
van de grote Orlando over
Triest, waarin hij voorstelde
om het Atlantisch Pact op
te zeggen, het land een dik
ke anderhalf millioen lire
heeft gekost. Toen de stok
oude senator, die nog steeds
„presidente vittorioso" ge
noemd wordt, omdat hij mi
nister-president was bij het
eind van de eerste wereld
oorlog, na twee uur rheto
riek uitgeput en schor ging
zitten, had de hele persloge
medelijden met hem. En een
der Italiaanse parlementaire
redacteuren riep een Kamer
bode en overhandigde hem
een pakje „zolline di zucche-
ro d'orzo" (borstsuikerbon-
bons) om ze af te geven aan
„il presidente". De bode
snelde heen en bracht de
bonbons zonder dralen naar
de president van de Senaat,
voor wie de versnapering
helemaal niet bedoeld was.
Maar deze, de 77-jarige Bo-
nomi, accepteerde de gave
zonder van enige verrassing
blijk te geven e:i begon on
middellijk en met zichtbaar
welbehagen de bonbons te
eten, terwijl hij er ook gul
van uitdeelde aan ieder die
om een of andere reden in zijn
buurt kwam, terwijl de oude
leeuw Orlando van uit de
verte begerig moest toekij
ken.
Duitsland zal dit jaar zijn paviljoen op de
Biennale te Venetië heropenen met een
belangrijke collectie twintigste eeuwse Duit
se schilder- én beeldhouwkunst. De organi
satie is in handen van prof. Hanfstaengl,
directeur-generaal van de Beierse Musea.
Bij de tentoonstelling zal vooral de „Blaue
Reiter"-school, in 1911 te München door
Kandisnsky gesticht, zijn vertegenwoordigd.
De representatie van deze school wordt
van belang geacht wegens het verband met
de belangrijke richtingen in het begin van
deze eeuw zoals futurisme, cubisme enz.,
die ook dit jaar op de Biennale vertegen
woordigd zullen zijn.
Ook het werk van de Duitse beeldhouwer
Ernst Barlach zal geëxposeerd worden.
Het Duitse expressionisme zal vertegen
woordigd zijn door werken van Max Beck-
mann, Karl Hofer, Emil Nolde en Schmidt-
Rotluff. De abstracte kunst door: Gilles,
Nay, Petz, Winter en Meistermann.
China. Er zijn diplomatieke betrek
kingen aangeknoopt tussen Denemarken
en de Chinese centrale regering, aldus is
officieel te Kopenhagen medegedeeld.
De regeringen zijn overeengekomen
diplomatieke vertegenwoordigers uit te
wisselen. Er zijn reeds vertegenwoordi
gers benoemd en hun benoeming is
wederzijds goedgekeurd.
Planetenzoekers kunnen gedurende de schone lenteavonden in Mei weer enkele
interessante waarnemingen doen. Als nummer 1 staat op het avondprogramma
Mars, de rode oorlogsplaneet. Ongetwijfeld zal menige sterrenvriend Mars al
hebben opgemerkt aan de voorjaarshemel, in het sterrenbeeld Leeuw. Hij is ge
makkelijk kenbaar aan zijn rode kleur en zijn helder, rustig-stralend licht. Een
brillante verschijning aan de lente-avondhemel, die verreweg de meeste sterren
in glans overtreft.
Mars is, van de zon af gerekend, de
eerste buitenplaneet. Zijn baan ligt dus
buiten de aardbaan. Zijn gemiddelde af
stand tot de zon is slechts 1.5 maal zo groot
als die van de aarde. We zouden Mars
dus de „dubbelganger" van de aarde
kunnen noemen. Zijn omlooptijd be
draagt nog geen 2 jaar. Dit wil zeggen:
Mars doorloopt binnen de tijd van 2
jaar de gehele dierenriem, van West
naar Oost. Een respectabele prestatie,
temeer wanneer men bedenkt, dat de
eerstvolgende buitenplaneet, Jupiter,
bijna 12 jaar nodig heeft om één rond
reis door de dierenriem te volbrengen.
Mars bevond zich op 23 Maart j.l.
precies tegenover de zon. Hij was toen,
zoals men het met een vakterm noemt,
in oppositie met de zon. Sindsdien
is de situatie echter aanmerkelijk ge
wijzigd. De aarde is tussen de zon en
Mars doorgelopen met het gevolg, dat
Mars zich thans niet meer tegenover de
zon bevindt. De boogafstand tussen Mars
en de zon is sinds 23 Maart aanzienlijk
kleiner geworden. De afstand is op 15
Mei van 180 graden teruggelopen tot on
geveer 120 graden.
Voor een goed begrip van de gang van
zaken moet bovendien op het volgende
worden gewezen: Toen Mars in oppo
sitie was, liep hij aan de hemel schijn
baar de „verkeerde" kant uit, d. w. z.
naar het Westen. Wij, aardbewoners,
zagen Mars a. h. w. „achterblijven". Na
tuurlijk is zulk een schijnmanoeuvre
slechts gezichtsbedrog. Aan deze schijn
bare, teruglopende beweging van Mars
is een einde gekomen op 5 Mei j.l. Op
die datum werd Mars stationnair,
d. w. z. hij bewoog noch westwaarts
noch oostwaarts; hij kwam tot „stil
stand". Edoch, Mars kwam al spoedig
weer in beweging, in tegenovergestelde
richting, dus naar het oosten. Hij werd
dus van t e r u glopend weer recht-
lopend. Men zegt dat een buitenplaneet
rechtlopend is, wanneer zij in oostelijke
richting door de dierenriem loopt. Dat
is haar gewone, we zouden haast zeggen
„natuurlijke" beweging; alleen in de
tijd voor en na de oppositie onderbreekt
zij deze beweging om tijdelijk west
waarts te gaan lopen.
Na de korte „adempauze" op 5 Mei
is Mars dus weer, zoals het behoort,
Oostwaarts gaan bewegen. Eerst heel
langzaam, daarna geleidelijk sneller.
Hoewel de beweging van Mars thans
reeds merkbaar is, zit er toch nog niet
het rechte schot in. Pas begin Juni „zet
hij de sokken er in". Dat is niet te sterk
gesproken. Met verbazing zien wij hoe
snel Mars dan vordert. Geen enkele pla
neet kan zich in dit opzicht met hem
meten. Begin Juli bevindt hij zich al
in het sterrenbeeld Maagd, links van de
Leeuw. Maar, we lopen op de gebeur
tenissen vooruit. Laten we eerst eens
zien in welke hemelstreek Mars om
streeks midden Mei verblijf houdt.
In nevenstaande figuur is Mars gete
kend op de plaats waar hij zich op 15
Mei bevindt Om deze plaats nauwkeu
rig te bepalen, vatten we eerst het
reusachtige trapezium van de Leeuw
eens goed in het oog. Dé helderste ster
van de Leeuw, in het rechterbeneden-
hoekpunt, heet Regulus; de zwakkere
ster in het linkerbenedenhoékpunt
draagt de naam D e n e b o 1 a, d.i.
„staart", n.l. van de Leeuw. De rechte
lijn tussen deze beide sterren staat
schuin op de ecliptica of zonsweg, die
als een streep-puntlijn getekend is.
J-tj
ASaturntffe,
Welnu, onder Denebola staat op 15 Mei
Mars, dicht bij de ecliptica.
Reeds met het blote oog is vast te
stellen dat Mars zich ten opzichte van
Denebola in Oostelijke richting ver
plaatst. Wie ook de zwakkere sterren
in de buurt van Mars in zijn waarne
mingen wil betrekken, zal echter een
kijker moeten gébruiken. In de nabij
heid van Mars staan enkele sterretjes
die heel geschikt als oriënteringspunten
kunnen dienen voor de plaatsbepaling
van Mars. Even een schetskaartje te
kenen van „Mars en omstreken" en
daarop de resp. plaatsen van Mars aan
geven met een stip. Zo krijgt men een
goede voorstelling van de schijnbare
baan van Mars tussen de sterren. Een
leerzame en interessante bezigheid.
Tussen Mars en Regulus staat de pla
neet Saturnus .Ook Saturnus is in
de figuur getekend, eveneens op de
plaats waar hy zich op 15 Mei bevindt.
Saturnus wordt op 16 Mei stationnair;
na die datum begint hy ook naar }iet
Oosten te lopen, maar tergend langzaam.
Er is nauwelijks enige beweging in te
bespeuren. Hij is zeer honkvast. De
mededeling, dat Saturnus op 16 Mei
stationnair wordt, kunnen we dus wel
voor kennisgeving aannemen. Wel van
belang is, dat de afstand tussen Saturnus
en Mars gaandeweg groter wordt; de af
stand tussen Saturnus en Regulus blijft
de eerste weken echter vrijwel gelijk.
„Het sterrenbeeld Leeuw staat midden
Mei omstreeks 22 uur aan de zuidweste.
ïyke hemel. De planeten Mars en Satur
nus worden reeds in de avondschemering
zichtbaar."
Jupiter staat medio Mei ongeveer
90 graden een kwartcirkel rechts
van de zon. We moeten hem dus aan de
ochtendhemel zoeken, boven de ooste
lijke gezichtseinder. Een uur a anderhalf
uur vóór zonsopgang hebben we de
beste kans hem daar te vinden, laag aan
de hemel. Hij is helder genoeg om in
de ochtendschemering te kunnen wor
den waargenomen. Als hij tenminste niet
in de nevelen nabij de horizon verloren
gaat. Het is een attractie op zichzelf, in
de prille Meimorgen op zoek te gaan
naar Jupiter, de grootste der planeten.
Tenslotte hebben we nog een kleine
kans Venus aan de ochtendhemel te
zien. Venus staat veel dichter bij de zon
dan Jupiter, maar is in de schemering,
kort vóór zonsopgang, nog wel te onder
scheiden. Ook Venus staat laag, hééi
laag aan de hemel.
Mercurius, ten allerlaatste, houdt
zich op in de onmiddellijke nabijheid
van de zon. Hij schittert dus door afwe
zigheid. Pas in October verschijnt hij
weer aan de ochtendhemel.
Voor deze maand dus nog een rijk
voorzien planeten-program. Vier num
mers, daar mag men toch zeker wel
tevreden mee zijn.
Dr. Kurt Schumacher, de leider van
de West-Duitse socialistische partij,
heeft gisteren verklaard, dat zijn partij
zich blijft verzetten tegen de toetreding
van West-Duitsland tot de Raad van
Europa, omdat het Saargebied ook uit
genodigd is als lid met beperkte rech
ten.
De beslissing over het al of niet toe
treden van West-Duitsland tot de Raad
van Europa, en een andere belangrijke
kwestie van de Duitse politiek, de
beslissing over het voorstel van Frank
rijk, de Franse en Duitse zware indus
trie onder een gezamenlijk gezagsor
gaan te plaatsen, schijnt een opbe-
paald uitstel tegemoet te gaan. Kanse
lier Adenauer heeft weliswaar zijn toe
stemming met de beide plannen be
tuigd, maar zij moeten eerst nog goed
gekeurd worden door het West-Duitse
parlement. Het huidige program van
het parlement in Bonn laat deze maand
geen ruimte voor de bespreking van de
beide kwesties.
Matthew Fox heeft bekend gemaakt, dat
hij in samenwerking met Indonesische en
Amerikaanse zakenlieden in Indonesië een
uitgebreid programma gaat uitvoeren be
treffende industrialisatie, ontwikkeling en
internationale handel.
De heer Fox is Woensdag in de Ver. St.
aangekomen. Fox verklaarde, dat geduren
de de laatste vier maanden besprekingen
hebben plaats gehad met verschillende de
partementen van de Indonesische regering,
welke hebben geleid tot de formulering van
een werkprogramma. Dit programma omvat
drie hoofdcategorieën:
1. Projecten voor industrialisatie, waarbij
de Indonesische industrieën geholpen wor
den bij het verschaffen van meer essentiële
goederen voor het volk, het scheppen van
werkgelegenheid en het sparen van buiten
landse valuta.
2. Ontwikkelingsprojecten teneinde Indo-
nesië's buitenlandse valuta te vermeerderen
3. Het opzetten van technische diensten
voor Indonesische zakenlieden, die wensen
deel te nemen aan de internationale han
del. De Dewan Ekonomi Indonesia Pusat
heeft in verband hiermede een verklaring
uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat het
Indonesische bedrijfsleven het plan van het
Fox-concern toejuicht om fondsen voor de
opbouw beschikbaar te stellen.
Tsjechoslowaküe. Het Tsjechische
staatsgereehtshof te Horny Litvinov
heeft een persoon ter dood veroordeeld,
twee tot levenslange dwangarbeid en
een en twintig tot dwangarbeid varië
rend van negen maanden tot zes en
twintig jaar. Een van de twee tot levens
lange dwangarbeid veroordeelden is een
katholieke geestelijke, pater Frantisek
Tominga De veroordeelden waren be
schuldigd van sabotage en staatsonder-
mijnende activiteiten.
Raad van Europa. De Europese
beweging, waarvan Winston Churchill,
Paul Spaak en Alcide de Gasperi geza
menlijk voorzitter ?ijn, heeft gisteren een
resolutie opgesteld, waarin om een in
grijpende hervorming van het statuut
van de Raad van Europa verzocht wordt.
Men is van mening, dat het comité van
ministers, verlamd door het Veto-recht,
alle kwesties naar de deskundigen heeft
doorgezonden, waarna er niets meer van
is gehoord. De beweging dringt er op
aan, dat alle besluiten van de Raad van
Europa onverwijld in de parlementen
van de deelnemende landen zullen wor
den besproken en dat de organisatie
voor Europese economische samenwer
king en alle andere bestaande organen
voor Europese samenwerking onder ge
zag van de Raad van Europa zullen
worden geplaatst.
Duitsland. De Oost-Duitse commu
nisten hebben Rusland gisteren in een
resolutie verzocht, de herstelbetalings-
eisen van 10 milliard dollar te verlagen,
teneinde het Oost-Duitse herstel te be
spoedigen en de levensstandaard op te
voeren. Het Oost-Duitse kabinet zou de
resolutie vandaag bespreken.
WapenJeveranties. Di Vittorio, de
communistische Italiaanse vakbondslei
der, heeft de leiders van het wereldvak
verbond te Boedapest gisteren voorge
steld, de actie tegen de wapentranspor
ten in het Westen te verscherpen.
Uit welingelichte bron wordt ver
nomen, dat over enkele dagen nieuwe
Amerikaanse militaire leveranties naar
Italië, Frankrijk, België, Nederland en
Denemarken verstuurd zullen worden.
De derde reeks bommenwerpers
van het type B-29 voor Groot-Brittan-
nië zal deze maand verstuurd worden.
Groot-Brittannië heeft reeds tien van
deze toestellen ontvangen. Van officiële
zijde wordt vernomen, dat op het ogen
blik met volle kracht aan het militaire
hulpprogramma gewerkt wordt en dat
voortaan om de paar dagen schepen met
militaire voorraden naar West-Europa
zullen vertrekken.
DONDERDAG
HILVERSUM I - 402 M. N.C.R.V. 18.00
koor, 18.25 Christelijke vakbeweging,
18.40 Leger des Heils, 18.55 Christel, reis-
ver., 19.00 nieuws, 19.15 duetten, 19.40
radiokrant, 20.00 nieuws, 20.05 amusem.
muz., 21.00 familiecomp„ 21.35 amusem.-
muz., 22.05 gram., 22.15 Be vaart der vol
ken, 22.30 tenor en piano, 23.00 nieuws,
23.15 La jeunesse d'Hercule v. Saint
Saëns, vioolconc. v. Hindemith.
HILVERSUM II - 298 M. A.V.R.O. 18.00
nieuws, 18.15 sport, 18.30 Strijdkr. Vraag
en aanbod, 19.00 kleuter, 19.05 sonate in
bes v. Clemento, sonate in d. gr. t. v.
Mozart, 19.35 volksmuz. school, 20.00
nieuws, 20.15 le symph. v. Brahms, Rhap-
sodie Espagnole v. Ravel, 21.15 Beleve
nissen van een veldmuis op bezoek bij
een stadsmuis, 21.50 Meiliederen, 22.20
Industrialisatie, 22.30 amusem. muz., 23.00
nieuws, 23.15 sport, 23.30 amusem. muz.
VRIJDAG
HILVERSUM I - 402 M. K.R.O. 7.00
nieuws, 7.15 kamermuz. v. Schubert, 7.45
morgengeb., 8.00 nieuws, 8.15 gram., 9.00
vrouw, 9.35 schoolradio, 9.45 Symphonet-
teork., 10.30 Chaconne v. Nielsen, vier
preludes v. Kabalevsky, Nocturne ir» fis
gr. t. en Polonaise in as gr. t. v. Cho-
pni, 11.00 zieken, 11.40 Kyrie en Gloria
uit mis v. Diepenbrock. 12.00 Angelus,
12.03 lunchmuz., 12.55 zonnewijzer, 13.00
nieuws, 13.20 Metrolole-orkest, 13.45
vrouw, 14.00 Negen heit de klok, 14.45
gram., 15.15 Cantate v. Bach, Herman
Schey. bas; Mis in bes gr. t. v. Mozart,
16.00 zieken, 17.00 jeugd, 17.15 kinderkoor,
17.45 Promenadeork.
HILVERSUM II - 298 m. V.A.R.A. 7.00
nieuws, 7.15 gymn, 7.33 gram., 8.00
nieuws, 8.12 Gershwin, 8.50 vrouw, 9.00
Symph. in g. van Mahler. V.P.R.O.:
10.00. V.A.R.A.: 10.20 Roemeense fan
tasie, 10.30 huurverhoging door mevr.
PloegPloeg, 10.45 kamerkoor, 11.10
Butch past op de baby, voordracht,
11.30 theaterorg. A.V.R.O.: 12.00 piano
duo, 12.33 sport, 12.45 The Keymotes.
13.00 nieuws. 13.15 Tom Erich, 13.45
André Kostelanetz, 14.00 kookles, 14.20
Introductie en variaties over Trockne
Blumen v. Schubert, 14.40 Vertaling v
Georgica v. Vergilius, 15.00 pianoconc
v. Beethoven, serenade v. Rósza
V.A.R.A.: 16.00 film, 16.30 jeugd, 17.00
pianoduo, 17.20 Wij en de muziek.
