WILLY LAGES VOELT ZICH ALS
DUITSER NIET SCHULDIG
Eric de Noorman - Ve strijd om Aet "Ffecte
Bouwactiviteit te Rotterdam in
1949 ongeveer verdubbeld
Kamerlid Burger
stelt vragen
MONUMENT VOOR VERONGELUKTE
BELGISCHE KRIJGSGEVANGENEN
SCHILDERENDE ARTSEN
DE STILLE
MA1V
Hy leverde alleen maar de Joden af
Zitting tot Zaterdag
verdaagd
4
Jabinta" in Amsterdam
aangekomen
WAARBORG
KLEDING
KREYMBORG
Maar in de binnenstad tiert het onkruid!
Een zware operatie
Lettergieterij
„Amsterdam"
ÏOOO GULDEN
Gebroeders Basili
begraven
Tweede Pinksterdag plechtige onthulling
te Willemstad
Mr. E. D. M. Koning "f*
Een plezierige en verrassende tentoonstelling
in Arti te Amsterdam
Hemelvaartsdag
DINSDAG 16 MEI 1950
PAGINA 3
- - - - --- - -
VOORBEREIDEND HOGER
ONDERWIJS
Ontwerp van wet nog dit
zittingsjaar aanhangig
Aanbesteding hoofdgebouw
ministerie O., K. en W.
„Nieuwe" huishoudster
verdwijnt met f 900
OVEREENSTEMMING BEREIKT
INZAKE VOLKSWONINGBOUW
Nieuw tmrief goedgekeurd
Uitbreiding fabrieks
gebouwen
Winnaars afgelopen week
REBUS
ORGELCOMITé LOBXTH
Over zgn. „pian-Schuman"
Zigeuners naar Sittard
Oneerlijke opvarenden
H. MIS OP HET HOLLANDSCH
DIEP
Directeur Van Doorne's
A utomob iel fabriek
NEDERLANDER IN BELGIE
VERONGELUKT
KUNST UIT LIEFHEBBERIJ
Bezoekt
door
PATRICK PURCILL
VLIEGVELD ZUID-LIMBURG
«.Vrijwel geen Duitser kan gestraft worden voor oorlogsmisdaden, waarvan
ij menen, dat ze zwaar gestraft moeten wordien", zo heeft mr. Veenstra gis-
r» i? verk,aard tijdens zijn pleidooi voor Willy Lages, die in hoger beroep te-
ecnt stond voor de Bijzondere Raad van Cassatie. „Ook Willy Lages kan
sid e?n *00n' waaI]uit een ingehouden verontwaardiging sprak, voegde de pre-
i prof. Verziil. de verdedicer hiprnn tnp* Durft n wprlrpinir Hn iipiiio-.
voor dus niet veroordeeld worden. De heiligheid van het recht eist dit"
heid
prof. Verzyl, de verdediger hierop toe: „Durft u werkelijk de heilig-
aa« i,v?n ke' vecht in het geding brengen tegenover mensen, die meehielpen
■y "et vergassen van Joden en het doden van vele goede vaderlanders?" Mr.
toaoilï „decd ziJ" verklaring echter gestand en betoogde, dat de rechterlijke
ij:„ onderworpen moet zijn aan de wet. Zij mag deze niet beoordelen of cri-
seren; ZJJ moet daarnaar handelen. Ook de tweede verdediger van deze
tse pohtie-officier betoogde ditzelfde nog eens.
Tegen de verwachtingen in is tijdens
middagzitting Willy Lages zelf nog
aan het woord geweest. Op een vraag
van de President, of hij niets af wist
*an de „Meldungen", waarin o.a. cijfers
V'erden genoemd van de levenden en de
"°den onder de gedeporteerde Joden,
antwoordt Lages: „Jawohl, Herr Pra-
Sldent.''
Vond u het grote sterftecijfer niet
merkwaardig? Voelde u geen gewetens
bezwaren?
- Ik leverde alleen de Joden af en
wist verder niet wat er met hen ge
beurde.
Het interesseerde u ook niet hè?
Nein, Herr Prasident.
Voelde u zich niet moreel mede
verantwoordelijk voor wat met deze
"Oden is gebeurd?
Damals nicht, Herr Prasident.
Dus nü wel?
Nü is het me bekend, dat ze ge
bood werden.
Dat deze vaderlanders bij duizen
den weggehaald werden uit hun
huizen en van alles beroofd werden,
vindt deze „Blut und Boden"-
apostel niet zo belangrijk, maar dat
ze daarna gedood werden en on
menselijke mishandelingen moesten
ondergaan nu ja, dat is toch wel
erg! De President vraagt verder
en Lages, in officiershouding en
overmatig gesticulerend en bewe
gend met zijn fijn verzorgde handen,
antwoordt.
Gaat het bevel van een misdadige
re,?ering voor u boven uw geweten?
Nein, Herr Prasident.
Maar u heeft dergelijke bevelen
toch uitgevoerd?
Ja, ik moest wel.
Dus u voelt u schuldig?
Als Duitser niet, als persoon wel.
Is een Duitser dan geen persoon?
Hierop blijft Willy Lages de President
"et antwoord schuldig.
Prof. Verzijl gaf vervolgens nog eens
een uiteenzetting van de slaafsheid der
Duitse ambtenaren, die toelieten, dat
mishandelingen plaats vonden, en Lages
troeg hij, of hij zichzelf als ambtenaar
met schuldig vond aan deze slaafsheid,
waarmede opdrachten werden uitge
roerd, die tegen alle menselijkheid in-
s'ngen. Ik was veel op reis, vertelde
Het ligt in de bedoeling van minister
jutten aldus deelt hij in zijn Memo
rie van Antwoord aan de Eerste Kamer
over de begroting van zijn departement
mede het ontwerp van wet tot her
ziening van de regeling van het voorbe
reidend hoger en middelbaar onderwijs
hog dit zittingsjaar bij de Staten-Ge-
heraal in te dienen.
Bij de definitieve beslissing t.a.v. de
decentralisatie van het Technisch Hoger
Onderwijs zal men zich, zegt de minis
ter noodzakelijk moeten afvragen of een
mtgave van 50 tot 60 millioen gulden
oor dit doel in de omstandigheden van
"et ogenblik verantwoord en noodzake-
h'k is. Het eind-rapport van de z.g.
'Weede commissie-Holst is nog niet ont
vangen. Voor het nemen van een be
slissing wordt dat advies afgewacht.
Het ontwerp Kweekschoolwet bevindt
ftcli in een zodanig stadium van voorbe-
e'ding, dat indiening ervan Op korte
eDnijn kan worden tegemoetgezien.
T.a.v. de onderwijzersreserve is enig
PPtimisme gerechtvaardigd, omdat de
Kweekscholen góed bezet zijn en de aan
melding voor de komende cursus reeds
^er gunstig ligt.
Maandagmiddag is in het bureau der
Rijksgebouwendienst- te 's Gravenhage
Sanbesteed het bouwen van een repre
sentatief hoofdgebouw voor het ministe
rie van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen -aan de Prinsessegracht te
S-Gravenhage.
Er waren 54 inschrijvers, waarvan de
Poogste de aannemersfirma Gebroeders
Y&n der Putten te Heemstede voor
1-299.000 en de laagste het aannemers
bedrijf G. W. J. Sanders te Arnhem
voor f 930,470. De gunning is aange
houden.
Toen een inwoner van het Drenthse
?°rp ^Gieten na lang zoeken een huis
houdster had gevohden, was hij zo in
ZlJH schik, dat hij op het nieuwe dienst
verband wilde klinken. Er werd een
P°brel ingeschonken en er werd gedron
ken op de goede afloop.
Of de man niet goed tegen een borrel
Fa» of dat hij te veel gedronken had,
/et doet er weinig toe, maar feit is, dat
?J onwel werd, en toen hij weer bij
yin positieven kwam, de verdwijning
jhu zijn nieuwbakken huishoudster be
grens een bedrag van f 900 constateer-
Aangifte bij de politie volgde.
„Een Zwols speelgoedballonnetje heeft het
rJPi'esteerd al zwevend door het luchtruün
afstand van bijna zevenhonderd kilo-
Sla te le6Sen- Dit blijkt, nu de uit-
bekend is gemaakt van de ballon-
sdstrijd, welke de Zwolse „Jan Lijding-
A°ePen" van de Katholieke verkenners in
^Pril l.i. in het gemeentelijk sportpark te
tw- e hielden. Van de honderden ballon-
6f Ies, die daar de vrijheid verkregen, zijn
teruggevonden. Het Marathon-ballon-
Jv?® kwam terecht in Larochepet (Z.-
<2"krijk).
Jv Advertentie
Va ZUUI"hbanden op de maag, maakt U
rt-,?,"116 eten en drinken afkerig. Maar
ua« kan
Lages: ik wist van niets. Dit leek prof.
Verzijl erg onaannemelijk, daar er over
het gehele land toch dezelfde mishande
lingen plaats vonden. Geen enkele
Duitse ambtenaar schijnt daar iets van
geweten te hebben! Ook hierop weet
Willy Lages niets te zeggen.
De zitting werd daarop verdaagd tot
Zaterdagmorgen.
Maandagmiddag om vier uur meerde
het troepentransportschip „Tabinta", dat
ongeveer duizend militairen, behorende
tot 510 R.I. uit Indonesië naar ons
land heeft gebracht, aan de Javakade
te Amsterdam. Namens H.M. de Konin
gin sprak ritmeester W. F. K. Bischoff
van Heemskerck de mannen toe. Gene-
raal-majoor W. J. K. Baay begroette de
repatriërenden namens de regering en
luitenant-kolonel P. H. Lach de Bère
las een boodschap voor van Prins Bern-
hard. De mannen, die voornamelijk op
Sumatra dienst hebben gedaan, begroet
ten uitbundig de generaal-majoor P.
Scholten van het K.N.I.L., de territoriaal
commandant van Noord-Sumatra, die op
de kade aanwezig was.
De debarkatie, die om ongeveer half
vijf begon, werd o.a. bijgewoond door
de hoofdaalmoezenier, Mgr. H. van
Straelen en de hoofdvlootaalmoezenier,
Mgr. Desain.
Door de organisaties van werkgevers
en werknemers in het bouwbedrijf, sa
menwerkende in de Bedrijfsnaad voor
het Bouwbedrijf, is na uitgebreide tech
nische proeven en na langdurige onder
handelingen overeenstemming bereikt
over nieuwe richtlijnen betreffende het
werken in tarief, met name in de volks
woningbouw, op welke procedure thans
ook de goedkeuring van het College van
Rijksbemiddelaars is verkregen.
De richtlijnen omvatten ojx. landelijke
tarieven voor de voornaamste werk
zaamheden in de volkswoningbouw.
Tijdens een vergadering van de zoge
naamde regionale commissies van de
Bedrijfsraad voor het Bouwbedrijf, ge
houden onder voorzitterschap van de
heer G. Klein, voorzitter van de Be
drijfsraad voor het Bouwbedrijf, is deze
nieuwe procedure uitvoerig toegelicht
en besproken. Aanvragen om te mogen
werken in tarief, dienen, evenals tot
dusverre, door de werkgevers via de
regionale commissies en de zogenaamde
vertrouwensinstantie van de Bedrijfs
raad voor het Bouwbedrijf bij het Col
lege van Rijksbemiddelaars te worden
ingediend. Niettemin acht men de thans
ingevoerde procedure een belangrijke
verandering en naar gehoopt wordt ook
een verbetering van de tot dusverre be
staande gang van zaken.
80. Bij het horen van Eric's besluit om tegen Lauri op te trekken, knikt de Lynx
der Wouden instemmend. „Uitstekend. Daar hebben we op gewacht. Wat zijn uw
plannen, heer Eric?"
In korte woorden deelt de Noorman hem dan mee wat hem overkomen is in het
rijk der Dvergars. „Orl gaf mij de raad om allereerst Baldon het goud te ontnemen,
omdat de magiër daar blijkbaar ook een begerig oog op heeft geslagen. Het lijkt me
dus het beste om allereerst plannen in die richting te maken!" besluit hij. „Hoewel
het zeker niet mee zal vallen de roofridder in zijn hol te naderen. Ik ken Baldon
zijn burcht in het Noorden van vroeger. Een nagenoeg onneembare sterkte."
„Ge vergeet dat zelfs de hechtste muren niet tegen list zijn opgewassen. Een leger
macht is soms genoodzaakt halt te maken, waar enkele onopvallende mannen rustig
voort kunnen."
En als hij ziet, dat Eric hem niet begrijpt, buigt hij zich naar hem over en gaat
gedempt verder: „Ik zal u een geheim toevertrouwen. Reeds geruime tijd hebben
enkele van mijn verspieders kans gezien om in de burcht van Baldon door te
dringen. Mijn organisatie ligt als een web over het land en overal zijn mijn getrou
wen zeker van hulp en bijstand. Ik hoorde dat de roofridder was teruggekeerd en
daar ik hem nimmer vertrouwde, leek het me goed een paareh ogen en oren
binnen het kasteel te hebben. Dank zij geheime verbindingen zijn drie van mijn
trouwste volgelingen thans als dienaren werkzaam onder Baldon. Dus als ge plannen
hebt om tegen Baldon op te trekken, kunt ge in ieder geval op hulp van binnen uit
rekenen."
Eric knikt verrast. „Dat is uitmuntend
Zijn woorden worden plotseling onderbroken door het geroep van een schildwacht
die in de verte geposteerd staat, en meteen klinken snelle hoefslagen achter hen op.
Zich omdraaiend zien zij hoe een ruiter langs het bospad aansnelt. De man moet
een lange tocht achter de rug hebben, want zijn paard is met schuim bedekt. Reeds
van verre loenkt hij de Lynx.
„Een belangrijk bericht, heer!" horen zij hem schreeuwen.
„Dat is Urgun, een mijner beste koeriers uit het Noorden," mompelt de Lynx der
Wouden verrast. „Wat kan er daarginds gaande zijn, dat een spoedbericht nood
zakelijk maakt?"
Advertentie
alleen bij
In 25 zaken over
geheel Nederland.
(Van onze Rotterdamse redacteur)
In een verslag over de bouwactiviteit in 1949 deelt de Rotterdamse dienst
van Stadsontwikkeling en Wederopbouw méde, dat in de sector woningbouw
de productie gestegen is met circa 100 pet. in vergelijking met 1948. Het aantal
woningen-in-uitvoering lag bij de jongste jaarwisseling ruim 20 pet. boven dat
op 1 Januari 1949.
Teleurstellend is echter de teruggang t.o.v. 1948 van het gerealiseerde bouw
volume in de verwoeste binnenstad, waarvoor de voornaamste verklaring ge
zocht wordt in het ontbreken van een bevredigende financiële regeling. Op
7/8 deel van de in de binnenstad voor herbouw beschikbare grond groeit nog
onkruid!
a"t naarmate ge steeds minder voedsel
en Juist het lichaam stevig voedsel
ge ,oudt, verzwakt ge 'allengs meer, boet
v aan weerstand en wordt zo vatbaar
allerlei kwalen. Begin liever van de
aanu'e kant neem Kennies bij de eerste
bies ■lng van brandend maagzuur. Ken-
o,,, zijn smakelijke pasti'xes, aangenaam
riar e gebruiken en afdoende tegen dat
Seen zYurbranden °P de maag. Met Kennies
affect ^nge kuur, waarbij ge over het
fhinu, t1" onzekerheid blijft. Van de ene
herin- °P de andere ondervindt ge met
denrte S weldadige werking. De bran-
homt verdwijnt even snel als ze op-
Shieitèr, -^i"1 een of twee Rennies laten
Ook Ai. -j mond, zonde rwater of wat
hij de V, zorgen dat ge een paar Rennies
Vor n/md hebt en nooit meer de vrees
die brandende pijn.
zo niet doorgaan.
De directeur van de dienst, ir. J.
Rutgers, geeft als zijn mening, dat de
grote bedragen, die gestoken zijn in de
puinopruiming en de aanleg van wegen
en andere openbare werken in het ver
woeste gebied, slechts een gering nut
afwerpen, zolang niet ook de gebou
wen, althans langs de belangrijkste we
gen van het nieuwe stadsplan, tot stand
zijn gekomen. Zonder binnenstad is
Rotterdam zowel voor landgenoten als
dat men zijn oponthoud in de geteis-
terde stad tot een minimum tijds
duur beperkt en zo spoedig mogelijk
zijn heil zoekt in Den Haag, Amster
dam of Antwerpen. Het is duidelijk,
dat zowel het culturele als het zaken
leven hiervan grote nadelen ondervindt.
Men vraagt zich af, of het voor
Rotterdam als geheel en voor vele
getroffen bedrijven uit de binnenstad
in het bijzonder, niet beter geweest
ware, wanneer het verwoeste ge
bied maar weer in de oude toestand
herbouwd was en de in het nieu-
de stadsplan geïnvesteerde over
heidsgelden voor de herbouw van
de verwoeste panden gebruikt wa
ren.
De Rotterdamse binnenstad kan ver
geleken worden met iemand, die een
zware operatie ondergaat, waarbij de
doktoren halverwege zo lang delibere
ren over de vraag of men wel over vol-
De behaalde omzetten in het eerste
kwartaal van 1950 van de lettergieterij
„Amsterdam" v/h. Tetterode geven aan
leiding tot een gematigd optimisme voor
het vijftigste boekjaar. Na afschijvingen
ad ƒ988.582 (ƒ318.176) en afboeking der
onkosten resteert een netto winst van
ƒ1.031.481 (ƒ826.867). Hieruit wordt een
dividend voorgesteld van 9 pCt. (8 pCt.)
voor de aandelen en 494 op de oprich-
tersbewijzen (ƒ347). Een bedrag van
21.224 wordt toegevoegd aan het saldo
onverdeelde winst.
Het afgelopen boekjaar gaf opnieuw
een stijging van de omzetten in binnen-
en buitenland te zien, aldus de direc
tie in haar verslag. De lettergietry
was het gehele jaar ruim met opdrach
ten bezet. De handel in grafische ma
chines steeg belangrijk, hoofdzakelijk
als gevolg van ruimere importmoge
lijkheden binnen het kader der E.C.A.-
hulp. De uitbreiding der fabrieksge
bouwen hoopt men in 1950 te voltooien.
De dochtermaatschappij Etablissements
„Plantin" s.a. te Brussel droeg overeen
komstig de verwachtingen op bevredi
gende wijze bij tot het verkregen resul
taat en ontwikkelde zich tot een der be
langrijkste leveranciers van grafische
machines en matcrialee in België.
Ook de uitkomsten der dochtermaat
schappij in Indonesië stemden tot tevre
denheid. In 1949 kwam de eerste winst
transfer na de oorlog tot stand. Hoewel
de overgangstoestand aldaar onzeker
heid brengt, is er voor de Indonesische
onderneming geen directe reden tot be
zorgdheid. De jonge Amerikaanse doch
teronderneming heeft haar eerste resul
taten geboekt. De nauwe samenwerking
met de American Type Founders te Eli
zabeth N. J. was ook hierbij van veel
waarde.
dan de middelen beschikt om de opera
tie voort te zetten, dat de patiënt in
tussen dreigt te overlijden.
In Januari 1949 is van Rotterdamse
zijde aan Den Haag voorgesteld om te
geraken tot de vaststelling van een plan
voor de herbouw van een beperkte
stadskern en de oprichting van een
Rotterdams Wederopbouwfonds, waar
bij ervan is uitgegaan, dat de aan Rot
terdam toekomende rijkssteun voor
het gehele verwoeste gebied zou wor
den aangewend voor een beperkte
kernbebouwing. Er werd dus niet om
mèèr steun gevraagd, doch om een an
dere wijze van indeling van de steun.
De hierover gevoerde besprekingen, die
opgeschort moescen worden in afwach
ting van de wet op de materiële oor
logsschade, zijn weer geopend, nu deze
wet inmiddels tot stand is gekomen.
De gedachtengang, die aan de Rotter
damse voorstellen ten grondslag ligt
lijkt, zo lezen wij in het verslag, een
voudig en redelijk. Indien deze door
het rijk in principe kan worden aan
vaard, zal de nadere uitwerking weinig
moeilijkheden behoeven op te leveren.
Advertentie
Mevr. v. d. KlugtHendriks,
Haarlemmerstraat 256, Lelden;
C. P. Lagendijk,
St. Aldegondastraat 24, Delft;
N. Dekker,
Weteringschans 81/2, Amsterdam
Het Tweede-Kamerlid Burger (P.v.d.
A.) heeft aan de minister van Buiten
landse Zaken schriftelijk de volgende
vragen gesteld:
Is de minister bereid mededelingen
te doen, waaruit de houding van de
Nederlandse regering kan blijken ten
aanzien van het z.g. plan-Schuman,
beogende een internationale voorzie
ning ter zake van de Europese kolen-
productie?
Is het juist, dat dit plan beoogt zich
verder uit te strekken dan Frankrijk
en Duitsland en met name ook tot de
Beneluxlanden
Is de minister bereid te bevorderen,
dat ten spoedigste deswege contact met
onze Benelux-partners wordt opgeno
men?
Wil de minister alsdan tevens de mo
gelijkheden dezer te creëren interna
tionale autoriteit doen overwegen, lig
gende in de vorming ener internatio
nale publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie, zodat naast directe exploitatie-
belangen ook aan de belangen en me
dezeggenschap der werknemers en der
verbruikerslanden de nodige aandacht
wordt besteed?
Maandag zijn te Sittard de gebroeders
Basili begraven, die tijdens een ge
vecht in een café aldaar om het leven
kwamen. De politie had uitgebreide
voorzorgsmaatregelen getroffen, doch
er deden zich geen incidenten voor. On
geveer honderd zigeuners waren uit het
gehele land naar Sittard gekomen om
deze. zoals thans bleek, vooraanstaan
de zigeuners de laatste eer te bewijzen,
In de parochiekerk werd de H. Re
quiemmis opgedragen door kapelaan
Jochems
Na een onderzoek, dat bijna veertien
dagen geduurd heeft is de recherche
van de rijkspolitie te water er toe over
gegaan vier opvarenden van een Ne
derlands vrachtschip te arresteren. Deze
mannen hebben zich op de laatste reis
naar Indonesië en in de haven van
Tandjong Priok aan diefstal van tex
tiel schuldig gemaakt. De goederen
werden in Djakarta verkocht, de op
brengst werd opgemaakt.
(Van onze Brabantse redactie).
Op 30 Mei zal het tien jaar geleden zijn, dat het oude vestingstadje Willemstad
werd opgeschrikt door de vreselijkste ramp, die het ooit meemaakte. Een convooi
van vier Rijnaken, volgepropt als slavenschepen met Belgische krijgsgevangenen,
voer toen uit de Zeeuwse wateren het Hollands Diep op. Precies voor Willemstad
ontplofte een daar door de Duitsers gelegde magnetische mijn en trof de „Rhenus
127" midscheeps. Het schip brak doormidden en alle krijgsgevangenen, die zich aan
boord bevonden, geraakten te water. Hun juiste aantal is nooit precies bekend
geworden, maar uit schattingen en verklaringen van slachtoffers kwam vast te
staan, dat het er tussen de veertien- en vijftienhonderd moeten zijn geweest.
scholen en gebouwen moesten worden
ondergebracht. Daar men wel inzag, dat
deze mensen onmogelijk in Willemstad
konden blijven,, ook al omdat hier onvol
doende medische hulp aanwezig was,
werden de geredden getransporteerd
naar het ziekenhuis van Oudenbosch en
later van Breda, waar zij verder werden
verzorgd.
Onmiddellijk kwam van alle kanten
hulp opdagen en met motorbootjes en
vissersschuiten ging men het water op
om de drenkelingen te redden. De be
volking van Willemstad slaagde er in de
eerste verbijstering der Duitsers in vele
krijgsgevangenen, die niet gewond wa
ren, van droog goed te voorzien en de
stad uit te helpen. Zij konden verder
voor zichzelf zorgen.
Anders was het met de honderden
gewonden, die in alle haast in huizen
Zondagavond is na een kortstondige
ziekte in het St. Josephsziekenhuis te
Eindhoven overleden mr. E' D. M. Ko
ning, directeur en mede-oprichter van
Van Doorne's Automobielfabriek. Zijn
werkzaamheden lagen voornamelijk op
economisch terrein, waar hij belangrij
ke functies bekleedde. Mr. Koning werd
7 October 1905 te Teteringen geboren.
Hij genoot gymnasiale opleiding te
Utrecht, waar hij ook zijn universitaire
studie begon, die hij beëindigde te Nij
megen, waar hij zijn graad in de rechts
wetenschappen behaalde.
In de periode van 19321938 was hij
medewerkers van de afdeling Nijverheid
van het toenmalige ministerie van Han
del en Nijverheid. In 1938 werd hij se
cretaris en in 1941 directeur van het
Centraal Instituut voor Industrialisatie.
In het begin van 1940 week hij uit naar
Londen en werd daar chef van de af
deling Nijverheid en daarna waame
mend directeur-generaal van het minis
terie van Handel en Nijverheid. Terug
gekeerd naar Nederland werd hij be
noemd tot directeur voor handels- en
industrieel beleid bij het ministerie voor"
Economische Zaken, welke functie hij
tot begin 1947 vervulde. In 1945 was hij
gedelegeerde bij de conferentie voor
herstelbetalingen te Parijs en Brussel.
In 1947 trad hij uit Rijksdienst en werd
hij directeur bij de D.A.F. te Eindho
ven. Met zijn grote economische kennis
en ervaring was hij een belangrijk mede
werker bij de oprichting van de Van
Doorne's Automobielfabirek. De laatste
jaren had mr. Koning daarnaast nog
zitting in tal van commissies en vereni
gingsbesturen.
Een Nederlandse motorrijder is te
Haselt in België tegen een slagboom
van een overweg aangereden. De heer
Bergmans uit Maarheeze. die op de duo
had plaats genomen, werd op slag ge
dood. De bestuurder 'liep slechts lichte
verwondingen op.
Tientallen echter hadden de ramp^niet
overleefd en ook aan deze strijders voor
het vaderland heeft de bevolking van
Willemstad alle eer gegeven, die het hun
nog geven kon. De medewerking der
Duitsers op dit punt was echter niet
groot. Zo werd slechts aan de eerste
drie slachtoffers een plechtige uitvaart
dienst en een passende begrafenis ge
gund. De later gevonden slachtoffers, die
dank zij de voortdurende waakzaamheid
van de vissers en schippers soms nog
weken naderhand uit het water werden
opgehaald, werden in stilte begraven,
deels op de algemene begraafplaats,
deels in een massagraf aan de oever van
het Hollands Diep.
Na de oorlog is men er met veel
moeite in geslaagd verlof te krijgen
om alle slachtoffers van de ramp
opnieuw bijeen te brengen op één
begraafplaats, een fraai aangelegd
kerkhof aan het water. Op deze plek
is een sober monument opgericht
met de namen van de 134, die hier
hun laatste rustplaats vonden. „Zij
vielen voor hun vaderland en het
onze," staat er verder ingegrift.
Op Tweede Pinksterdag om 3 uur zal
minister Schokking het kerkhof plechtig
openen, waarna de Belgische minister
van Binnenlandse Zaken, dr. A de
Vleeschauwer, het monument zal ont
hullen.
's Morgens zal de „Rhenus 127", die
inmiddels gelicht en hersteld is en die
thans de naam „Grebbeland" voert, lig
plaats kiezen op de plaats van de ramp.
Aan boord van dit schip zal pastoor J.
Hamelynck een plechtige H. Mis voor
de slachtoffers opdragen, terwijl een
Mechels koor de gezangen zal verzorgen.
Prof. E. H. Flor Brijs uit St. Niklaas zal
de predicatie vatrichten. Aan boord van
een tweede boer zal er gelegenheid be
staan deze H. Mis te volgen.
's Middags wordt in een speciaal daar
voor opgestelde tent een plechtig Lof
gecelebreerd. De katholieke kerk van
Willemstad werd n.l. in de oorlog ge
heel verwoest. Na de plechtige onthul
ling zullen op de plaats, waar de Belgen
de dood vonden, kransen worden gelegd.
De schooljeugd van Willemstad zal de
zorg voor de begraafplaats op zich
nemen.
Toen de Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst het vorig
jaar haar eeuwfeest vierde, heeft zij in haar gebouw te Amsterdam plaats gegeven
aan een tentoonstelling van beeldende kunst, door haar leden uit liefhebberij
vervaardigd. Het was geen openbare tentoonstelling, maar niettemin trok zij ruim
drieduizend bezoekers. Dat is voldoende aanmoediging geweest om de expositie
dit jaar te herhalen en onder te brengen in het gebouw van Arti et Amicitiae aan
het Rokin te Amsterdam, waar zij tot 29 Mei te zien blijft.
Het is een plezierige en een verras
sende tentoonstelling, plezierig, omdat
al dit werk ontstaan is uit het loutere
genoegen in he.t schilderen, tekenen,
hakken, boetseren; verrassend, omdat
er niet bewust gezocht is naar nieuwe
wegen voor de vormgeving en ook ner
gens de techniek een werkelijk strui
kelblok is geworden. Zij kennen hun
kracht, deze geneesheren-kunstenaars,
zij kennen hun noodzakelijke beper-
Advertentle
ARTIS
AMSTERDAM
Toegang 50 cent.
22
Er kwam geen antwoord.
„O, dat zal voor jou natuurlijk te een
voudig zijn, veronderstel ik, mr. Mul-
lalley. De wetenschappen der wereld
zullen jou even weinig moeilijkheden
veroorzaken als de Frans-Spaanse vloot
bij Trafalgar aan Nelson. Naar ik meen,
wordt er iedere maand een examen af
gelegd in 't College. Ik hoop maar, dat
je onze naam hoog houdt bij al die
examens, Neddy Mullalley".
Nog steeds bleef Neddy zwijgen en
dat irriteerde Jer nog meer.
„Allemachtig, Neddy, nu ik weet, dat
alles daar in Kilkenny zo op rolletjes
loopt, vermoed ik dat we ons niet moe
ten verwonderen als je over een jaar of
twee al gekleed wordt".
Een luid weeklagend gesnik bracht
Jer tot zwijgen, terwijl de teerhartige
Peter vlug de keuken doorliep om het
bedroefde ventje op zijn gemak te stel
len.
„Stil maar, Neddy, er is niets om over
te huilen. Mr Coady maakte immers
maar een grapje".
Neddy, ontroostbaar, jammerde nog
eens zo hard. „Ik haat dat vervloekte
College!" snikte hij vertwijfeld. „De le
raren zijn woest op me, omdat ik niet
kan leren, en alle jongens lachen me
uit en schelden me uit voor gek. En ik
ben zo bang, om terug te gaan! En m'n
moeder durf ik het niet te zeggen".
„Zet 'm hier bii het vuur neer, Peter,"
kommandeerde Jer.
Peter installeerde de schreiende Ned
dy in zijn eigen stoel bij de haard. „Ik
geloof, Jer," zei hij, „dat we nog een
fles limonade in de kast hebben staan."
„Ja, daar moet nog ergens een soort
schuimend vergif staan." Coady spuw
de al bij de gedachte. „Kort geleden
nam ik bij vergissing een slok en ik
proef de smaak nu nog op mijn tong.
Maar de jongen is immers toch geen
gezonder drankje gewend, dus zal dit
hem wel geen kwaad doen".
Coady deed zijn mond niet open,
voordat Neddy zijn tranen gedroogd en
de halve fles limonade naar binnen
gegoten had. Daarna zei hij veel vrien
delijker: „Als je er niets voor voelt om
terug te gaan, jongen, en bang bent dat
aan je moeder te vertellen, moet je
daarover geen minuut langer je hoofd
breken. Ik zal het in jouw plaats wel
aan je moeder duidelijk maken en ze
zal me er heus niet voor opeten".
„Je maakt hem weer aan het huilen,"
waarschuwde Peter. „Wat scheelt er
aan, Neddy? Je hoeft nu toch geen ver%
driet meer te hebben. Luister, mr. Coady
zal met je moeder gaan praten en dan
hoef je niet naar het College terug tc
gaan".
Maar Neddy snikte nog steeds, hope
loos en hulpeloos, door.
„Kom, kop op, jongen!" moedigde Pe
ter aan. „Wacht tot ik m'n viool pak en
een paar deuntjes voor je ga spelen".
„Maar het is helemaal niet, dat ik niet
meer naar het College terug wil," barst
te Neddy in tranen uit.
,,'t Is niet wat?" vroeg Jer Coady.
„Natuurlijk is het dat. Ik denk dat het
alleen maar komt, doordat je,, net als
wij allemaal, de ene minuut niet weet
wat je in de andere zult gaan doen.
En wie zou jou zo'n kleine vergissing
kunnen verwijten, Neddy Mullalley,
wanneer de rest vari het mensdom aan
hetzelfde euvel mank gaat?"
„Ik weet heel goed wat ik wil," sprak
Neddy met plotselinge vastberadenheid
tegen „Ik wil priester worden, en dat
is de reden dat ik naar het College
terug wil. Waarom ik zo'n verdriet heb
is, dat ze me niet zullen willen houden,
omdat ik zo langzaam van begrip ben.
En hoe zal ik ooit kunnen leren, als
alle leraren mij zoeken, en als de rest
mij voor de gek houdt omdat ik zo
traag ben? Vertelt u mij dat eens!" Fel
wendde hij zich tot de oude Jer.
Jerry Coady stond op, greep met een
geweldige haftd het ventje bij zijn
schouder en draaide hem om, zodat het
lamplicht recht op het gezicht van de
jongen viel. „Weg met die tranen, Ned
dy, en morgenvroeg ga je terug naar je
College. En de eerste de beste lummel,
die je uitscheldt, geef je een klap op
zijn ogen, dat-ie sterretjes ziet. En als
er weer een leraar tegen je begint uit
te varen, omdat je niet zo vlug kunt
meekomen, ga je recht tegenover hem
staan „Langzaam mag ik zijn," zeg je
dan tegen hem, „maar ik doe mijn best,
en bij de baard van Mozes," moet je
zeggen, „bij deze laat ik jullie allen
weten dat het de bezworen mening van
Jer Coady uit Carriglea is, dat ik een
even goed priester zal worden als welke
drager van het zwarte kleed, in dit of
in enig ander bisdom, dan ook!"
„Als ik hét voor het zeggen had", licht
te Jer Coady Peter O'Dea in „zou ik
nooit een school of een college in de
stad laten bouwen. Buiten op een een
zaam plekje in het hart van ons land
zou ik mijn college zetten, met rondom
overal het groene gras en zingende vo
gels er boven en de blauwe hemel als
enige omheining. Wat doet men in plaats
daarvan? Jonge, onstuimige kerels sluit
men op achter kalk en steen, om te
trachten hen in geleerden te veranderen
of heiligen uit hen te kweken. En wat is
al hun gedoe anders dan de grootste
waanzin, Peter, het toppunt van zotternij.
Wanneer iemand van plan is heilig te
worden, maakt zijn omgeving nauwelijks
enig verschil voor hem uit. Iemand kan
net zo heilig in de Sackvillestraat in
Dublin wandelen als boven op de top van
de berg Slievenamon tronen, en omge
keerd. Volgens mijn gedachtengang moet
het voor een man even gemakkelijk zijn
onder het dansen van een wals zuiver
te denken als tijdens het bidden van een
litanie. Maar op dat punt is het juist, je
weet het zelf het beste, Peter, dat kerk
en staat hun grootste fout malden, geen
van beide is namelijk breed van opvat
ting genoeg, om de eenvoudige leerstel
lingen van Jer Coady te kunnen begrij
pen, noch op geestelijk, noch op tijdelijk
gebied".
Voor de tweede maal hief hij zijn para
plu op en drukte het beslag tegen de
belleknop van de voordeur van het St
Kierancollege. Op t zelfde moment
werd de deur geopend en Jer, baard
vooruit, paraplu krijgshaftig over de
schouder geslagen, marcheerde vrijpos
tig langs een verbaasde lekebroeder de
gang op.
„Mag ik vragen, wie u wenst te spre
ken?" vroeg de ontstelde portier.
(Wordt vervolgd)
King, maar Dinnen ae grenzen daarvan
bereiken zij een 'boeiende verscheiden
heid in expressie, die gaaf, soms origi
neel en zelfs gedurfd, soms met enige
reminiscentie aan „richtingen" de in
drukken en gevoelens van de uitbeelder
naar de toeschouwer doet overgaan.
Voor een gewoon mens, die alleen
maar van het mooie houdt, is er eigen
lijk nooit aanleiding om zich erg in
kunstproblemen te verdiepen, maar
hier dringt er zich ook nauwelijks iets
van die aard aan hem op
Als men de grootste van de twee
zalen binnenkomt, trekken onmid
dellijk de drie doeken van E. G.
van Heusden uit Arnhem de aan
dacht, omdat er felle kleurvlakken
in naast elkaar gezet zijn met daar
in de figuren in strakke, hoekige
lijnen; in „De ongetrouwde dochter"
spreekt een zeer sterke expressie
van onverzettelijkheid naast gela
tenheid uit de gezichten van vader
en dochter.
Mevrouw R. Westbroek uit Scheve,
ningen zou men bij de neorealisten
kunnen rekenen. Haar doeken leven in
een koel donker licht, waarin op de
ronding van een voorwerp in rustige
overgang de klaarte glanst en wat zij
ziet is met opmerkelijke gaafheid glad
en nauwkeurig geschilderd. Bij dr. H.
Veen uit Haarlem is die nauwkeurigheid
in weergave tot ingetogen feestelijk
heid geworden, omdat hij de details^ in
vormen en kleuren scherper ziet en de
nuances ervan bijna precieus schildert;
hij ziet vooral de zonnige rust van kleu
rige bloemen, een fluwelen doek, een
gepolitoerd tafeltje en treft in de
zachte, maar sprekende nuances een
opmerkelijke doorzichtigheid. In „Mijn
tuin" van dr. A. de Groot uit Santpoort
ziet men ook nauwkeurige aandacht
voor het detail, maar het gebogen ver
loop der lijnen, het overheersen van
groene tinten en de doorzichtigheid van
de bloemen op de. voorgrond roepen een
merkwaardige sfeer te voorschijn, zo
mers, maar bijna drukkend van stilte.
Feestelijk van lichtheid is de visie, die
dr. F. Huijgen uit Lent bü Nijmegen
heeft op Amsterdam, een gracht met
een brug en huizen achter het water,
van boven gezien, in vlotte lijnen neer
gezet en helder in zijn lichte kleuren.
De rijke verscheidenheid kan reeds
uit deze enkele voorbeelden blijken, en.
men heeft neiging nog meer te noemen:
de serie portretten bijvoorbeeld, die
dr. M Nilant uit Amsterdam van hoog-
leraren tekende, scherp getroffen kop
pen, naar het caricaturale getrokken m
de entourage; men zou ook de fraaie
plastieken moeten noemen, maar men
kan beter de lezer de raad geven zelf
te gaan zien.
Een keuze uit deze schilderijen gaat
naar de internationale tentoonstelRnff
van de Salon Medical in Parijs.
A R
Hoewel de K.L.M. voor deze zomër
heeft afgezien van de binnenlandse
luchtlijn op het vliegveld Zuid-Lim
burg, gaan de aanlegwerkzaamheden
op dit vliegveld normaal door.
