Straalvliegtuigen hebben de toekomst
PROVINCIE UTRECHT ONTVANGT KONINGIN
MET FEESTELIJK VERTOON
Radiocontact tussen Hongarije en
Westen wordt belemmerd
De dag is niet ver meer, dat ook bij
de burgerluchtvaart het „jet"-
toestel zijn intrede zal doen
1
De luchtlanding in 1944 te Arnhem
een volslagen verrassing
Het oude Wijk spande misschien
de kroon
Een angstig
probleem
Tot hoofd en hart
Het weer
Nieuwe problemen voor
de vliegvelden
mm
Toch pluimvee vervoerd
CRITIEKE TOESTAND
IN OOST-JAVA
Paters Franciscanen en Dominicanen speciale
vijanden van de vrede
70 Japanse arbeiders
levend begraven
ZATERDAG 10 JUNI 1950
74ste JAARGANG No. 24789
Russen maken raket-brandstof
van aardappelen
Coloradokevers dienen als
excuus voor nijpend tekort
Veldmaarschalk Model kwam midden
tussen de parachutisten te zitten
KRANSLEGGING BIJ BENSCHOP
Speling der natuur
Ondanks streng verbod
Drastische maatregelen
afgekondigd
Zaak-Westerling tot 21 Juni
verdaagd
„CHESHIRE" KOMT EEN
DAG EERDER THUIS
Bedolven onder lawine van
rotsblokken en zand
lUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk; Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur; 3. 3. W. Boeniqter.
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
HAARLEM
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hooqte. Inqezonden meaedelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m -hooote.
De administratie behoudt zich het reent voor
advertentiër. eventueei zonder ooaave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents oer week.
f 1.52 oer maand f 4.55 oer kwartaal.
Een nieuw tijdperk in de evolutie der luchtvaart is aangebroken. Worden
momenteel straalvliegtuigen in hoofdzaak ontwikkeld voor militaire doel
einden, de dag is niet ver dat ook in het geregelde luchtverkeer het „jet"-
tocstel zijn intrede zal doen. Engeland heeft op dit gebied reeds baanbrekend
werk verricht. De beroemde „Cömet" van De Havilland is het eerste straal-
verkeersvliegtuig ter wereld. De Britten hebben met dit zeer vooruitstrevende
type oen voorsprong op de Ver. Staten die niet gemakkelijk is in te halen. Ook
met de ontwikkeling van vliegtuigen, uitgerust met propeller-gas-turbines, de
z.g. „turbo-props", staan de Engelse vliegtuigfabrieken bovenaan. De Vickers
Viscount, die enige tijd geleden een bezoek aan Schiphol bracht en de Armstroeig-
Whitworth „Apollo" zijn er voorbeelden van.
Ook in Canada vliegt si ids enige tijd een „jef'-verkeersvliegtuig. Deze inte
ressante machine is gebouwd door de zusterorganisatie van de Engelse A. V.
Roe-fabrieken. Met deze vliegtuigen wordt nu de nodige ervaring opgedaan en
het is wo: i do „Cornet", die door zijn weergaloze prestaties sterk de aandacht
trekt. I_ 'gt»!r, met een snelheid van 800 K.M. per uur op een hoogte van
12.000 m eemaal zo snel als de welbekende Constellations. Zes en der
tig passa nen in de cabine plaatsnemen; de bemanning bestaat uit vier
personen, li net" kan men beschouwen als de voorloper van een nieuwe
generatie ve vliegtuigen. Prestaties en mogelijkhedien van dit technisch ju-
Weel zijn op hev Jet-Symposium dan ook aandachtig bestudeerd.
tijd vergen dan bij de ingewikkelde
zuigermotoren. Een groot bezwaar
van straalvliegtuigen is de hoge lan
dingssnelheid. In vele gevallen zijn de
startbanen van de luchthavens hierop
niet berekend. In de Ver. Staten wor
den z.g.. rem-parachutes gebruikt. De
parachutes zijn in de staart van het
vliegtuig ingebouwd en worden bij
de landing naar buiten geschoten.
Tot welke resultaten heeft nu het
Jet-Symposium der I.A.T.A. geleid?
Het gepublieerde rapport bevat verschil
lende interessante bijzonderheden. Wan
neer de luchtvaart-maatschappijen om
„bij" te blijven, zullen moeten over
schakelen van de huidige orthodoxe
vliegtuigen op straalvliegtuigen, zal dit
zo economisch mogelijk dienen te ge
beuren. Het is begrijpelijk, dat een zo
kostbare vloot van b.v. de K.L.M. niet
zo maar afgeschreven kan worden. Het
aanschaffen van straalverkeersvliegtui-
gen, zoals de „Cornet" en de Canadese
„Jet Liner" is een kostbare kwestie.
De mogelijkheid de huidige vliegtuig
typen om te bouwen en uit te rusten met
straalmotoren, werd op de conferentie
verschillend beoordeeld. Over het alge
meen was men van mening dat het niet
rendabel zou zijn. De Engelse Wickers
en Amerikaanse Boeing-fabrieken
verklaarden zich voorstanders voor ge
heel nieuw geconstrueerde straalvlieg
tuig-ontwerpen.
Wel kunnen machines met zuigermo
toren tot „turbo-prop"-vliegtuigen wor
den omgebouwd. De luchtvaartmaat
schappijen zouden dus geleidelijk via
het schroefturbinevliegtuig tot het ,.2Ul"
vere" straalvliegtuig kunnen overgaan.
Ongetwijfeld zal men nog voor vele
technische moeilijkheden komen te
staan. Immers toekomstig luchtverkeer
met straalvliegtuigen stelt andere en
zwaardere eisen dan het hedendaagse.
De organisatie en verkeersleiding der
luchthavens zullen op de grote snelheid
Van deze moderne machines moeten
worden ingesteld. Zo zullen in de toe
komst straalvliegtuigen niet starten
voordat de landingstijd bepaald is. Wat
het landen betreft, deze hypersnelle toe
stellen zullen voorrang hebben ten op
zichte van de langzame orthodoxe ma
chines. De drukcabines van straalver-
keersvliegtuigen zullen worden uitgerust
niet een speciale geluidsinstallatie, zo
dat de passagiers geen hinder hebben
Van het enerverende geluid der motoren.
Het grondpersoneel van de lucht
havens zal zo veel mogelijR door een
speciale oorbescherming voor dit se-
rene-achtig geloei beschermd dienen
te worden. Ook het gevaar aangezo
gen te worden door de straalmotoren
mag men niet over het hoofd zien. De
aanzuigkracht van een in werking
zijnde gasturbine is enorm; reeds is
in Zweden een dodelijk ongeval voor
gekomen, doordat een monteur te
dicht bij de inlaat kwam. Circa twee
meter voor de aanzuigopening is een
veilige v afstand. Het grondpersoneel
zal het in de toekomst heel wat ge
makkelijker krijgen met het onder
houd der Jets en „Turbo-props."
Hoewel men niet direct zeggen kan
dat een straalmotor een simpel geval
is, de revisie zal aanzienlijk minder
Geallieerde autoriteiten in West-Duits-
land hebben bekend gemaakt dat vijf
tigduizend ton Amerikaanse surplus-
aardappelen op weg zijn naar de Rus
sische zone van Duitsland om een einde
te maken aan het nijpend aardappelte
kort. Amerikaanse experts zeiden Don
derdag dat het aardappeltekort te wijten
was aan de inbeslagname van aardap
pels door de Russische autoriteiten voor
het vervaardigen van brandstof voor
raketten. De Oost-Duitse beschuldiging
dat Amerikaanse vliegtuigen colorado
kevers boven Oost-Duitsland uitgooien
zou als excuus voor het tekort moeten
dienen.
Koningin Juliana bezichtigde bij haar
bezoek aan de provincie Utrecht ook een
aantal oude huizen. De Commissaris
der Koningin M. 'A. Reinalda (links)
vergezelde haar.
De Amerikaanse Stratojet en
Martin XB 51 bommenwerpers zijn
er reeds mee uitgerust. Ook worden bij
militaire „Jet"-toestellen veelal Jato
startraketten gebruikt; deze zouden
eventueel ook voor het afremmen der
Een opname van de XB-5I, de
straalbommenwerper van de Ame
rikaanse luchtmacht, die bij de
landing gebruik maakt van een
parachute aan de staart om de
snelheid te breken.
Fan 9 tot 20 Mei is in de Ver.
Staten de jaarlijkse bijeen
komst van de I.A.T.A. Inter
national Air Transport Association
gehouden. Deskundigen en techni
ci der aangesloten Luchtvaartmaat
schappijen en vliegtuigfabrieken
hebben op deze conferentie van ge
dachten gewisseld. Het hoogtepunt
■was wel het z.g. Jet-symposium.
Experts op het gebied der straal-
voortstuwing bespraken de voor- en
nadelen van het toekomstige lucht
verkeer met straalvliegtuigen.
snelheid dienst kunnen doen, door ze
naar voren te riichten.
Bij verkeersvliegtuigen schijnt dit
echter vele bezwaren met zich mee te
brengen. Wat de landingssnelheid van
de „Cornet" betreft, dere heeft een zeer
lage vleugelbelasting en hierdoor ligt
de minimum-snelheid niet hoger dan bij
de tegenwoordige Constellations en
en DOULAS D.C. 6.
De „Cornet" kan zonder bezwaar van
alle thans in gebruik zijnde luchtha
vens gebruik maken. Het straalver-
keersvliegtuig der toekomst zal op gro
te hoogte vliegen. Dit is noodzakelijk
daar het brandstoffenverbruik der-
straalmotoren bij hoge snelheid op b.v
een hoogte van 12 K.M. het laagste is.
Dit brengt met zich mede, dat de ca
bines van een speciale drukinstallatie
van grote capaciteit behoren te worden
voorzien. De deuren en vensters van
het vliegtuig zullen hierop berekend
moeten zijn. De lucht in de cabine moet
kunstmatig bevochtigd worden, daar op
grote hoogte de buitenlucht te droog is
om ingeademd te kunnen worden.
Nog vele andere technische proble
men zijn gedurende de conferentie on
der de loupe genomen. Ongeveer 150
personen namen er aan deel. De K.L.M.
werd vertegenwoordigd door de heer
C. C. Steensma, die als voorzitter op
trad van het algemeen Technical-Com
mittee.
Al met al was het een zeer geslaag
de bijeenkomst. Er is hard gewerkt om
het overvloedig programma door te ko
men. Geen onderwerp is te noemen
wat met de moderne luchtvaart in ver
band staat, dat niet is besproken.
Ter verkrijging van grote vaardigheid oefenen de piloten van de Amerikaanse
luchtmacht geregeld. Lockheed F-80 straalvliegtuigen vliegen met een snelheid
van 960 hm. per uur in dichte formatie, practisch vleugel aan vleugel, boven de
Nevada-woestijn.
Het hoofd van de sectie krijgsge
schiedenis van de Nederlandse generale
staf, de generaal-majoor D. A. van
Hilten, die van de slag bjj Arnhem een
grondige studie heeft gemaakt en ook
de kwestie van mogelijk verraad heeft
onderzocht, is op grond van de feiten
tot de conclusie gekomen, dat verraad
van een Nederlandse spion niet tot het
mislukken van de luchtlandingsope
ratie bij Arnhem heeft geleid. Wel
heeft de spion Lindemans, bijgenaamd
„King Kong", aan de Duitse legerleiding
op 25 Augustus en 15 September 1944
mededeling gedaan van te verwachten
aanvallen vande geallieerden op Eind
hoven en de corridor naar Nijmegen en
Arnhem, maar van een te verwachten
luchtlanding bij Arnhem heeft hij niets
medegedeeld, omdat hij, aldus gen.-maj.
Van Hilten, er niets van wist.
Dat naar aanleiding Van de meldin
gen van „King Kong" de Duitsers tijdig
pantsertroepen naar' Arnhem hebben
gezonden is niet juist. Het II S.S. Pant-
ztrkorps dat bij de gevechten in Frank
rijk ernstig had geleden, was terugge
nomen voor rust en reorganisatie en
om opnieuw te worden uitgerust. Het
was reeds vóór 15 September 1944 ge
legerd in het rustige gebied ten N. O
van Arnhem.
De Duitse legerleiding verwachtte in
(Van een speciale verslaggever)
Vrijdag was een groot gedeelte van de provincie Utrecht uitverkoren grond
gebied. Koningin Juliana ditmaal niet vergezeld door Prins Bernhard
bracht een officieel bezoek aan enkele gemeenten in de zeer sfeerrijke streek
tussen IJsselstein en Rhenen. En het behoeft wel nauwelijks betoog, dat
elk stadje en elk dorp waar de Vorstin al was het ook maar voor de korte
tijd van twee minuten vertoefde, zich feestelijk en kleurryk nad opge
maakt als gold het een feest, dat heel lang moest duren. Dat Wijk bij Duur
stede, wellicht een van de meest poëtische stadjes die ons land kent, daar by
misschien wel de kroon spande, wie zal het misgunnen aan een patriarchale
gemeente, die op het punt staat het luisterrijke gebeuren te herdenken, dat
haar zeshonderd en vijftig jaar geleden de stadsrechten werden geschonken.
In het oude Wijk, dat jóng bleek in zijn gretige bereidheid om de Koningin
met joyeuze zwierigheid binnen zijn veste te ontvangen, duurde het feest
tot laat in de avond
Maar cijfer Benschop niet weg! Daar
begon de tocht; en de inwoners van hèt
idyllische plaatsje hadden voor een
brillant begin gezorgd. Zij hadden het
intieme pleintje voor hun gemeentehuis
prachtig versierd en iedereen was daar
samengekomen, toen de koninklijke
auto, waarin naast Hare Majesteit de
heer M. A. Reinalda, commissaris van de
Koningin in de provincie Utrecht, was
gezeten, er arriveerde. „Wien Neerlands
Bloed door de a'dren vloeit" speelde de
fanfare en heel Benschop zong het mee.
De Koningin die gekleed was in licht
grijze deux pieces met bijpassend hoedje
en een kort lichtgrijs Nertz-bontjasje
kwam op het bordes van het gemeente-
huis en toen werd ei" gezongen en
„Hoera" geroepen. En de 68-jange
Vrouw Benschop zong met wankele
stem, maar met een veroverende over
gave een vurig Oranje-lied; zij kreeg
van Hare Majesteit een vriendelijke
handdruk als beloning.
Benschop had geschenken voor de
Koningin; specimen van de edelste
producten, die men er op kan bren
gen. Vertegenwoordigsters van de
Ned. Plattelandsvrouwen en de
R.K. Boerinnenbond boden de Vorstin
een juweel van een kaas aan en de
Benschopse fruittelers een mand vol
fluwelig-rode appels, die zó uit de
hoorn des overvloeds leken gerold.
Maar de jeugd bleef niet achter. Zij
had een prachtige pouffe voor de
Koningin gemaakt en ieder school-
kind had aan dat kleurige geschenk
zijn steentje of steekje bijgedragen.
In Benschop was het zonnig en gul;
de kinders droegen er rode petjes,
waarop in zwarte letters stond ge
schreven, dat het als steeds „Oranje
Boven!" was.
Even buiten het dorp legde de Ko
ningin een prachtige krans van paarse,
lila en witte Lathyrus aan de voet van
een monument, waarin de namen waren
gebeiteld van verzetslieden, die op deze
plek in Februari 1945 werden gefusil
leerd. En Zij bezocht de nabijgelegen
boerderijen, waar de families Van Iepe-
reri en Klever, die elk twee jonge kerels
in de verzetsstrijd verloren, woonden.
Hare Majesteit sprak er geruime tijd
met de nabestaanden.
Via Vreeswijk, waar Juliana en Bern
hardt van Iepeden een zesjarige
tweeling in de koninklijke auto klom
men om de Koningin een riante bos
bloemen te overhandigen, en via Schalk
wijk, waar het hele dorp een mand glan
zende kersen aanbood, ging het naar
Wijk bij Duurstede, waar de zware
bronzen klokken galmden toen de ko
ninklijke stoet arriveerde aan de voor
deze gelegenheid (in hout) opgetrokken
historische Veldpoort. Niemand was
thuis gebleven jn het stadje en de meis
jes droegen er bloemenkransjes van
(rode) papavers, (witte) margrieten en
(blauwe) korenbloemen. In Wijk bij
Duurstede gonsde het van de feest
vreugde; een feestvreugde, die misschien
ook wel werd gestimuleerd door de om
standigheid, dat de Koningin er vandaag
langer verbleef dan in welke andere
gemeente ook.
Zij bezocht er een zestal families
en sprak er ongedwongen en harte
lijk met iedereen; op het raadhuis
dat omstuwd was door juichende en
zingende mensen liet Zij zich door
burgemeester Kentie en door een
aantal vooraanstaande maatschappe
lijke werkers inlichten over verschil
lende problemen van sociale aard in
het gewest! Maar voor de Koningin
vertrok moesten de Wijk bij Duur-
stedenaren Haar nog even écht goed
doen en zij lieten een. groep kinders
een mand kersen geven van zulke
respectabele omvang, dat zij onmo
gelijk in de auto kon. Dat fruit moet
nog aan het paleis Soestdijk worden
bezorgd
Op het Hofplein in Amerongen werd
gestopt vlak voor het gemeentehuis,
waar alle ingezetenen met burgemeester
Martens aan het hoofd de Vorstin een
ovatie brachten; en daarna kwam spoe
dig de Rhenense Cuneratoren in zicht.
De burgemeester van de Grebbestad jhr.
mr. L. H. N. F. M. Bosch Ridder van
Rosenthal verwelkomde Koningin Ju
liana aan de grens van zijd gemeente
en voerde Hare Majesteit met gepaste
trots (door een dichte haag van juichen
de mensen) naar het beroemde kerkge
bouw, waarvan sinds kort de inwendige
restauratie voltooid is, en hij toonde de
Vorstin aan de Zuidwal een reeks nieuwe
arbeiderswoningen, waarbij het Haar
mogelijk was een vergelijking te maken
met de toestand van twee jaar geleden,
toen zij dezelfde plek bezocht.
Maar wij mogen beslist niet vergeten
ie vermelden, dat Joost Beekhof en Ma
rijke Knaa'pen de Koningin een kinder
servies van plateel product van de
plaatselijke industrie aanboden en dat
de motorclub „Macro" fiere uitvoerig
gehelmde knaapjes in hun kleurig zelf
race-motoren zich langs de route had
opgesteld; tot kennelijk vermaak van
Hare Majesteit.
Wel, het begon in Benschop; het ein
digde in Veenendaal, waar tot besluit
honderden kinderen de Koningin een
fikse zanghulde brachten. De galm van
hun frisse stemmen klonk nog lang na
over het Zuid-Oosthoek van de provin
cie Utrecht.
Aan de Kanaaldijk in Waterweg op
de boerdeij van C. Lof werd enige tijd
geleden een bokje geboren met "twee
normale achterpoten, doch slechts één
kromgegroeid voorpootje. Het diertje,
dat men in het leven liet, wandelt nu
op twee achterpoten op deze wereld
met het ongelukkige pootje, gestrekt
voor de borst.
leder geldstuk brengt zijn gierigheid I
l mee. J
September 1944 in het Nederlandse ge
bied geen luchtoperaties van grote om
vang. Wel was bekend, dat de geallieer
den over belangrijke afdelingen Airbor-
ne-troepen beschikten, doch in het bij
zonder de Feldmarschall Model, de op
perbevelhebber van Heeres Gruppe H.
was van mening, dat de geallieerden er
te zuinig op zouden zijn om deze kost
bare troepen op het, in zijn ogen, se
cundaire front in Holland in te zetten
Hij verwachtte, dat ze bestemd zouden
worden voor het forceren van een
rechtstreekse Rijnovergang.
Uit het volgende blijkt zeer duidelijk,
dat de. Duitsers door de luchtovervallen
volkomen werden verrast.
Feldmarschall Model had aanvankelijk
zijn hoofdkwartier in Venlo, doch ver
plaatste dit 15 September naar Ooster
beek, waar hij met zijn gehele staf op
17 September midden tussen de gelande
parachutisten kwam te zitten, zodat hij
overijld naar Terborg moest verhuizen.
Indien inderdaad bekend zou zijn ge
weest, dat juist in de sector Oosterbeek
de luchtoverval zou geschieden, had hij
stellig een andere plaats voor zijn
hoofdkwartier uitgekozen. De Wehr-
machtsbefehlshaber in Nederland, ge
neraal Christiansen, zat met zijn chef
staf op 17 September in Crailoo te di
neren, toen zij opgeschrikt werden door
het overweldigend aantal geallieerde
vliegtuigen in de lucht, waarvan zij on
middellijk de transportcapaciteit schat
ten op een regiment. Overtuigd dat het
hier ging om een luchtoverval in grote
stijl, snelden zij naar hun commando
post in de grote bunker te Hilversum
om alarm te maken.
Tijdens een nachtelijke controle heeft
de Rijkspolitie te Barneveld enige krat
ten met levend pluimvee in beslag ge
nomen, omdat ze ondanks het bestaand
verbod zonder vergunning of politie-
geleide vervoerd werden. Tegen de
pluimveehandelaar J. V. te Blokker,
alsmede tegen de in Barneveld wonende
pluimveehandelaar B. van V. en de
pluimveehouder N. is proces-verbaal op
gemaakt.
Te Barneveld is men met man en
macht in de weer om aan de vorige
week onder het pluimvee uitgebroken
ziekte paal en perk te stellen. Drie
pluimveehouders maakten melding van
ziekte onder hun pluimveestapel. Voor
zorgsmaatregelen tegen de gevreesde
ziekte werden genomen, maar het serum-
onderzoek zal moeten uitwijzen, of er
inderdaad sprake is van pseudo vogel
pest.
De Sultan van Djocja heeft aan Aneta
medegedeeld, dat als 26 Juli de reorga
nisatie van het KNIL nog niet haar be
slag heeft gekregen, hij als minister van
Defensie zal aftreden.
Verwachting tot Zondagavond:
Nu en dan overdrijvende wolken
velden maar overwegend droog
weer. Zwakke tot matige wind hoofd
zakelijk uit Westelijke richtingen.
Plaatselijk iets hogere middagtem-
peraturen.
ZONDAG.
Zon: 4.29—20.59. Maan: 2.02—17.02.
MAANDAG.
Zon: 4 20—20.59. Maan: 2.14—18.15.
De Indonesische minister van Defensie
heeft Vrijdag in een radiorede krachtige
maatregelen aangekondigd ter bestrij
ding van de golf van misdaden, die op
het ogenblik Oost-Java overspoelt, aldus
meldt A.P. uit Djakarta.
De minister zei: De toestand in Oost-
Java is zo critiek geworden, dat er dras
tische maatregelen moeten worden ge
nomen, die geen uitstel lijden. Iedere
onrustzaaier wordt van nu af aan be
schouwd als een vijand van het volk. Er
zullen geen verdere waarschuwingen
worden gegeven."
De radiorede van de sultan volgde op
het ontslag dat werd verleend aan de
militaire gouverneur van Oost-Java, ko
lonel Sungkono, die thans de functie van
„adviseur" van het ministerie van De
fensie bekleedt.
Sukarno en Pandit Nehru zijn op hun
reis via Buitenzorg naar Bandoeng uit
bundig door de bevolking begroet. U.P.
meldt, dat de wegen omzoomd waren
met mensen en dat in Bandoeng een
kwart milloen juichende Indonesiërs op
de been waren. De auto's konden in Ban
doeng niet door de opeengepakte me
nigte en Sukarno en Nehru waren ge
dwongen uit te stappen en langzaam
naar het huis van de gouverneur te
lopen.
Het Hooggerechtshof van Singapore
heeft op verzoek van Westerling de be
handeling van het door Indonesië gedane
verzoek om zijn uitlevering verdaagd
tot 21 Jun>. Het verzoek om vergunning
voor Westerling's vrouw en drie kin
deren om Indonesië te verlaten, is af
gewezen.
De „Cheshire", die met zevenhonderd
burgerpassagiers, onder wie ruim vijf
honderd gezinsleden van KNIL-perso-
neel op weg is van Indonesië naar Rot
terdam, wordt niet, zoals aanvankelijk
werd verondersteld en bericht, Woens
dag 14, maar reeds Dinsdag 13 Juni in
de morgenuren aan de kade van de Ko
ninklijke Rotterdamse Lloyd verwacht.
Onvoorziene omstandigheden voorbe
houd»» zal de ontscheping aldaar om
8 uur beginnen. Militairen zowel als
gezinsleden van militairen kunnen .niet
worden afgehaald, maar worden door
het bureau „Havenafvoer" van de dienst
kwartiermeester-generaal met autobus
sen thuisgebracht.
Of VOGELPEST IN NEDERLAND
N5 LAND BEREIKTE
HUIDIG VOGEL
PEST CENTRUM
ILO,
vogelpéstcenT
IN MAART
In de laatste weken komen er weer
regelmatig gevallen van pseudo-vogel
pest voor, terwijl er nog geen aanwij
zingen zijn, dat deze nieuwe bedreiging
van onze pluimveestapel reeds bezwo
ren zou zijn. Merkwaardig is evenwel,
dat de „haard" van de vogelziekte zich
in Noordelijke richting verplaatst heeft
en zelfs uitbreiding naar het Oosten
nam. In de kaart zijn de beide centra
van thans en van het vorige jaar
in beeld gebracht. Tevens wordt een
overzicht gegeven van de herkomst de
zer infectueuze ziekte.
De communistische regering van Hon
garije heeft gisteren maatregelen geno
men om het radiocontact met het Westen
onmogelijk te maken.
In Boedepest werd opdracht gegeven
over te gaan tot de massa-productie van
„volksontvangers", waarmee slechts
radio-programma's uit Hongarije en de
Sovjet-Unie beluisterd kunnen worden.
Dit besluit is in hoofdzaak gericht tegen
de programma's van de Voice of Ame
rica en de Engelse B.B.C.
Diplomatieke woordvoerders in Boeda
pest melden, dat de Hongaarse autoritei
ten de permissie, die particuliere scho
len bezaten om Westerse talen te onder
wijzen, hebben ingetrokken.
Het Russisch is nu de enige vreemde
taal, die in Hongarije mag worden on
derwezen.
Ook werd bericht, dat de jacht op
spionnen thans in Hongarije een hoogte
punt heeft bereikt.
De bond van amateurfotografen heeft
zijn leden gewaarschuwd, dat er zware
straffen zijn gesteld op het fotograferen
van bruggen, fabrieken, spoorwegsta
tions, militaire instellingen en regerings
gebouwen. Men kan hiervoor zelfs de
doodstraf krijgen.
De woordvoerders verklaarden verder,
dat wekelijks honderden personen van
alle rangen en beroepen worden gear
resteerd, verdacht van spionnage en sa
botage.
In de afgelopen weken zijn 320 katho
lieke onderwijzers en onderwijzeressen
uit hun functie geschorst en meer dan
honderd geïnterneerd. In het bijzonder
de orden der Franciscanen en Domini
canen zijn zwaar getroffen. De regering
beschouwt deze orden als „speciale vijan
den van de vrede".
Onlangs zijn twee politie-autoriteiten
gearresteerd, die terugkwamen van een
inspectiereis naar de gevangenis van
Sorpon. Tijdens de terugreis per trein
naar Boedapest werden zij afgeluisterd
door een agent van de geheime politie.
Zij kregen vele jaren gevangenisstraf,
omdat hun gesprek, dat liep over de ge
vangenis, die zij hadden bezocht, waar
devolle inlichtingen bevatte voor Weste
lijke spionnen.
(Van een bijzondere medewerker)
Toenemende werkloosheid in de
sigarenindustrie! Dreigende slapte
in de damesconfectie! Verzadiging
op de schoenenmarkt. Schoenfabrieks
arbeiders werken halve dagen. Ziedaar
enkele berichten uit de kranten der
laatste weken, in staat om ieder, die nog
herinneringen heeft aan de grootste eco
nomische ramp, die Nederland ooit trof,
in alarmtoestand te brengen. Van 1930 af
steeg dag na dag en week na week, die
rampzalige curve, het aantal totaal
werklozen registrerende. Dikke boek
werken staan nog ergens in onze boe
kenkast met plannen, rapporten, sche
ma's. Duizelingwekkende cijfers herin
neren aan de steunbedragen die moesten
worden uitgegeven, aan financiering van
kampen voor jeugdwerklozen, voor
werkverschaffingskampen. Maar ner
gens vinden we het boek dat iuist heeft
geregistreerd de som van ellende, van
verlies aan persoonlijkheid, van demo-
ïalisatie, van verpaupering, van twee
dracht in gezinnen, van verloren gods
dienstzin, van wanhoopsdaden, die met
het economisch verschijnsel van de werk
loosheid gepaard ging. Weliswaar wer
den honderden millioenen guldens uitge
keerd door regering en vakbeweging,
maar het individuele steunbedrag in
kleine gemeenten van 6 a 7 gulden per
week. of een werkverschaffingsloon van
12 a 13 gulden kon de armoede niet weg
nemen. Operi en gesloten retraites voor
de katholieke werklozen, ontspannings-
comité's, jeugdwerklozenkampen, scho
lingscursussen zonder kans op plaatsing,
waren slechts zeer incidenteel in staat
om de morele gevolgen van die op de
eerste en ergste plaats sociale ramp wat
af te zwakken.
Aan dat alles moet men wel denken,
wanneer de pers weer met nieuwe drei
gende berichten over toenemende werk
loosheid komt. Het dient ook thans nog
volledig erkend te worden, dat de oor
zaken van de toenmalige crisis van zo
danig internationale aard waren, dat de
Nederlandse regering zeker niet voor de
oorzaken aansprakelijk kon worden ge
steld. Toch kunnen we ons nog goed het
verwijt herinneren dat een van Neer
lands beste journalisten neerschreef kort
na het uitbreken van de tweede wereld
oorlog (wij citeren uit het hoofd): Nu
de regering zoveel honderden millioenen
in enkele dagen ti.ids via de normale
parlementaire weg beschikbaar weet te
stellen voor de landsverdediging, vragen
we ons toch af, of ook bij die andere
ramp, die ons zoveel jaren achtereen
trof, niet een vlottere en royalere geld-
verlening had gepast tegenover de aan
passingspolitiek van Colijn.
Zeker, we denken er niet aan, de mi
litaire uitgaven thans te critiseren. maar
we betogen wel, dat de bestrijding van
de werkloosheid het sneller brengen van
groter offers zonder twijfel had gerecht
vaardigd. Aldus schreef Vesters Sr. in
September 1939. Tijdens de oorlog ont
stond een internationale beweging rond
het vraagstuk van de werkgelegenheid
Het beroemde economisch-politieke tijd
schrift „The Economist schreef in Oc
tober 1942: „Wie de oorlog ook wint
de vrede zal alleen gewonnen worden
door dat politieke stelsel- dat in staat is
werk aan allen te geven". Enkele jarer,
later legde de Engelse regering een soci
ale geloofsbelijdenis af: „De regering
aanvaardt de handhaving van een hoog
en stabiel niveau voor werkgelegenheid
na de oorlog als een van haar belang
rijkste doeleinden".
Slechts enkele maanden later ver
scheen het bekende rapport van 6ir W.
Beveridge „Full employment in a free
society", „Volop werk in een vrije
maatschappij". Ook andere landen, Cana
da, Zweden, Amerika, Frankrijk, maak
ten plannen. Maar het leek er onmiddel
lijk na de oorlog op, alsof deze plannen
minder urgent waren geworden. Produc
tie immers was het toverwoord. En de
noodzaak tot productie van eerste levens
behoeften riep weer andere productie
noodzakelijkheden op: machines, grond
stoffen, halffabricaten. Inmiddels heeft
Italië weer anderhalf millioen werklo
zen en valt het in Amerika niet mee
om, eenmaal zonder, weer aan de slag
te komen. De Belgische winkels becon
curreren elkaar weer met gemakkelijke
betalingsvoorwaarden, omdat het groot
aantal werklozen de koopkracht zeer na
delig beïnvloedt.
Het is vooral Amerika, dat met zorg
de toestand in West-Europa gadeslaat.
Het Marshall-plan was een gevolg van
deze bezorgdheid.
En we kunnen ons ook indenken, dat
men in Amerika met enige verwonde
ring naar de Europese verhoudingen
kijkt. Neem bijv. het feit, dat Amerika
zowel naar Italië als naar Frankrijk
graan moet verschepen. Naar Italië om
dat daar rond 1% millioen werklozen
rond lopen, die geen land meer ter be
werking kunnen vinden, naar Frankrijk
wijl het land daar braak ligt omdat er
geen landarbeiders zijn te vinden. En dal
alles op - naar Amerikaanse begrippen
korte afstand van elkander.
Op 7 Juni is te Genève de nieuwe in
ternationale arbeidsconferentie begon
nen, waaraan niet minder dan 60 lan
den deelnemen. Hoofdschotel op deze
conferentie zal zijn een discussie tussen
de vertegenwoordigers van arbeiders
werkgevers en regeringen over een rap
port van het internationaal arbeidsbu
reau betreffende de werkgelegenheid.
Dit is, gezien de omstandigheden, ver
heugend. Het vraagstuk van de werkge
legenheid is niet langer een kwestie van
nationale aard. Wé kunnen de Ameri
kaanse leuze, tot Europa gericht: Gooi de
grenzen open, verstaan. We hopen van
harte, dat het de vertegenwoordigers der
volkeren moge gelukken wegen aan te
geven om, naar het woord van „The Eco
nomist", de vrede te winnen, doordat de
volkeren in staat zullen zijn aan allen
werk te geven.
Minstens zeventig Japanse arbeiders,
die gistermorgen herstelwerkzaamhe
den aan een spoorlijn verrichtten, zijn
onder een lawine van rotsblokken en
zand bedolven. De steen- en zandmassa
was tengevolge van een wolkbreuk in
beweging gekomen.
Ondanks het feit dat de grondver
schuivingen bleven aanhouden, begon
nen honderden arbeiders, bijgestaan
door een bulldezer van het Amerikaan
se leger onmiddellijk met het reddings
werk. Na enige uren van koortsachtige
arbeid slaagde men er in 20 ernstig ge
wonden en 15 doden uit het puin te
voorschijn te halen. Ongeveer 36 ande
ren worden nog vermist
