Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | 14 juni 1950 | pagina 3

m

ROTTERDAMSE VLOOT DOBBERT
IN EEN BASSIN ROND

R

Eric de Noorman - Va strijd omfietTfecte

ik

SPITSKOOL

DE STILLE
MAN

Ontstane gezagscrisis is gevaarlijk

HavententoonsteHing „Rotterdam-Ahoy"
wordt morgen in de Maasstad geopend

Correspondent Antara
geeft beschouwing

EEN WAL VIS
DIEPZEESHOW

SLACHTOFFERS VAN
JAPANSE EXECUTIES

AMERIKAANS TOURISME NAAR NEDERLAND

ft

PERSONEEL BIJ HET HOGE COMMISSARIAAT IN
NEDERLAND VEEL TE UITGEBREID

Toestanden zijn ongezond"

Mr. Nagel over criminaliteit en oorlog

KABINETSRAAD VAN
DE BENELUX

Hadji Agus Salim over
West-Nieuw- Guinea

Nieuwe Missiebisschop
Mgr. Van Velsen O.P.

WOENSDAG 14 JUNI 1950

PAGINA 3

i-

Zes millioen dollar uitgegeven in 1949 tegen
vier millioen in 1948

Mr. A. STRUYCKEN

Voorzitter Mijnindustrie'
raad?

Prins Bernhard opent
gebouw T.N.O.

HOOFDPUNT <-

door

PATRICK PURCELL

(Wordt vervolgd)

1 Juli personenverkeer
vrij?

Onverdachte Getuigenissen

ge-

(Van onze Rotterdamse redactie)

Als morgen H. M. Koningin Juliana de tentoonstelling „Rotterdam-Ahoy'
opend zal hebben, dan is er in de Maasstad een havenfestival begonnen,
dat gedurende twee maanden tot 15 Augustus landgenoot en vreem
deling de vernieuwde haven van de „Poort van Europa" zal laten zien, zoals die
na vijf jaren bevrijding is geworden. De al maanden geleden opgevatte plannen
om het herstel van de Rotterdamse haven, dat in 1949 zijn voltooiing vond in een,
zelfs voor Amerikaanse begrippen, kort tijdsbestek, te vieren met deze waarlijk
groots opgezette tentoonstelling zijn gerealiseerd. Op Dijkzigt, in het Park en
langs de Parkkade is een werk beëindigd, dat bewondering afdwingt, uitermate
boeit en op overtuigende wijze laat zien, dat Rotterdam bij de voortgaande ont
wikkeling van het Europese verkeer, waarmede het lot van de stad en ook van
ons land ten nauwste samenhangt, gereed is. Het herstel van de grootste haven
van Europa mag men inderdaad met een dergelijke grootse manifestatie vieren!

wordt hier een duidelijk overzicht en
een indruk van samenhang en werk
wijze gegeven van de verschillende be
drijfstakken»

Misschien is het meest spectaculaire
van de hele tentoonstelling wel het grote
bassin m het midden van de grote hal,
Waarin de gehele Rotterdamse zeegaande
vloot ronddobbert. Deze miniatuurvloot-
parade van scheepsmodellen, die ge
bouwd zijn* op 1/200-ste van de ware
grootte, spreekt eigenlijk voor zich. Van
het kleinste sleepbootje tot de „Nieuw-
Amsterdam" in totaal 328 modellen
hebben een plaats gevonden in het
bassin. Een tiental modellen vaart voort
durend rond; zij worden op zeer inge
nieuze wijze electrisch voortbewogen. In
dit gedeelte van de hal vindt men verder
de metaalnijverheid, scheepsbouw en
scheepsreparatie. Hierbij trekt allereerst
de aandacht een natuurgetrouw model
Van het 32000 ton grote Prins Bernhard-
dok, waarin de Willem Ruys binnen
vaart en „drooggelegd" wordt.

Over een lengte van bijna 200 meter
ligt daar langs het water bijna een ge
heel schip uitgespreid, keurig ontleed,
zodat iedere belangstellende procies kan
bezien, waarvoor hij belangstelling
heeft. Men wandelt er langs een mast
met laadhoofd; een scheepsroer; een 8
meter hoge schoorsteen; een compleet
bruggenhuis, voorzien van alle moge
lijke moderne navigatiemiddelen; een
achtersteven en een enorme schroef. Zo
passeert de toeschouwer alle vitale on
derdelen van een schip, onderdelen, die
straks op diverse, nog in aanbouw zijnde
schepen zullen worden geplaatst. Langs
een van die gigantische kranen komt
men daar aan het einde van de tentoon
stelling, dat voor velen misschien geen
einde zal zijn, omdat ze in een bootje
zullen stappen en vijf kwartier lang
door de herstelde havens zullen varen.
Een verlengstuk van de tentoonstelling
dus, dat zeker even onderhoudend zal
zijn als de eigenlijke expositie!

Tevoren heeft de bezoeker de geschie
denis van Rotterdam gezien in vier pe
rioden; een inzending van de Rijkswater
staat onder het motto „Een schip stoomt
op naar de open haven Rotterdam"; een
maquette van de Rijksloodsdienst, die
laat zien hoe de kustverlichting werkt
en een stand van het K.N.M.I.

Op een verhoogd platform, van waar
uit men tevens een goed overzicht heeft
over de gehele zaal, is een stand van
de E.C.A. ondergebracht, die de bete
kenis van de Marshall-hulp voor de lan
den van Europa onderstreept.

De Rijnvaart is in de Oostelijke
hoek van de zaal ondergebracht. Men
heeft dit op originele wijze weten uit
te beelden. Van een enkele meters
boven de begane grond aangelegde
brug, die de gestyleerde loop van de
Rijn aangeeft, ziet men alles wat met
de Rijnvaart te rdaken heeft. Een
smalle stroom water langs de balus
trade van de brug symboliseert de
Rijn. Met de stroom meegaande glijden
de geprojecteerde tableaux, die betrek
king hebben op de Rijnlanden, voor
bij. Aan het einde van de dan neer
dalende brug staat de toeschouwer
tegenover een maquette van Rotter
dam, waarin zich ten slotte al het
water van de Rijn verenigt en vervol
gens afvloeit via een enorme, draaien
de wereldbol, die het internationale
karakter van Rotterdam nog eens dui-
deijk wil onderstrepen.
De havenbedrijven hebben uiteraard
een belangrijke plaats in de hal gekre
gen. Collectief zijn ze ten toon gesteld
op een grondoppervlak van 900 M2. Er

Het hoofd van de legergravendienst
te Bandung heeft via het Ncdcrlandsche
Roode Kruis bekend gemaakt, dat het
na een langdurig en moeizaam onder
zoek is gelukt de volgende slachtoffers
van Japanse executies in Augustus
1942 te Longnawan op te sporen en
de stoffelijke overschotten naar Tara-
kan te transporteren, waar zij Donder
dag op het ereweld zullen worden bij
gezet.

Het zijn: T. Heul, Eur. segt., K. van
der Woude, mil. sgt. stbnr. 23090, empl.
B. P. M., Fred C. Jackson (Am.) U. S.
A-.mission, R. F. Sinclair (Austr.),
comm. v. politie, D. J. A. Westerhuis
en echtgenote, le It. inf., J. de Wilde
en echtgenote, Eur. sgt. inf. det. Boe-
longan. D. C. ten Have, mil. sgt. stbnr.
08023 empl. B. P. M., J. H. Groenveld,
res. le lt. vlieger, A. Baarschers, mil.
off. vlieger 3 M. L. D., J. van Halm,
sgt. vlieger, stbnr. 12735, H. Dries, Eur.
brig., B. J. Teunissen, sld. le kl„ stbnr.
90084, Rev. Andrew Sande (Am.), echt
genote en zoon David, U. S. A.-mission,
H. J. Spencer (Br.) landbouwkundige,
H. J. Koullen, mil. matr. stbnr. 3714/d,
F. W. C. Ledeboer, mil. matr., stbnr.
7909/d, A. H. Sarton, mil. matr. stbnr.
8923/d, Thomas S. Scheers, mil. matr.
stbnr. 14808/d, F. L. Scipio, mil. matr.
stbnr. 1514/d, G. Th. Valk, mil. matr.
stbnr. 822/d, H. W. van der Wulp, mil.
matr. stbnr. 8712/d, J. Th. Burghardt,
mil. korp. telgr. stbnr. 30318/d, N. C.
van der Eist telgr. matr. stbnr. 13791, J.
Joseph, mil. matr. telgr. stbnr. 5420/d,
K. A. Reen, mil. matr. telgr. stbnr.
19920/d, mrs. Boumphrey (Br.) entwee
kinderen, L. G. Lee (Br.) en echtgeno
te, Serawak Steamship co ltd., T. A.
Reid (Br.), P. W. D„ M. W. J. M. Geus-
loens, lt. ter zee 2e kl. vsd. kmr., G. A.
A. van Amersfoort, mil. matr. stbnr.
1012/d, L. Barnstijn, mil. matr. stbnr.
7115/d, T. Donk, mil. matr. stbnr. 7818/d,
A. J. Geeve, mil. matr. schr. stbnr.
33519/d, W. E. G. Hauber, mil. matr.
stbnr. 1122/d. A. Hornbostel, mil, matr.
stbnr. 17017/d, pastoor Padei, father
O'Brien, afkomstig van Miri, Kailola
en echtgenote amb. sold, le kl., F. L.
Mansel (Br.),' betaalmeester, S. H. K.
Cox (Br.), bevoorradingsoff., M. Grey
(Br.), ing., Mac Pherson (Br.), echtge
note en kind, res. of Sibu Serawak 3rd.
div., B. B. Perry (Br.), Serawak Oil
Fields ltd., Miri, P. C. V. Corbold (Br.)
Borneo Co. ltd., D. V. Murphy (Br.),
Politiefunctionaris, T. E. Bach (Br.),
Waterbouwkundige, A. F. Th. Bplto,
Sep. sgt. maj., J. Italiaander, gep. sgt.
wiaj., Wantar Amb. hosp. sld., pater
reldbrugge, kapelaan te Baram, Mr.
Great (Br.), S. G. Hanson (Br.), be
stuursambt, Sibu. ,1. Lok. Eur. sgt. Kiel,
*;Ur. sgt., T. Dauphin, sld. art., Andeweg
Eur. sgt.

Het tweede deel van het tentoonstel
lingsterrein, dat in het park ligt, is door
de brede Westzeedijk gescheiden. Men
heeft daarom een 40 meter lange lucht
brug gebouwd over deze drukke ver
keersweg. die een magnifiek uitzicht
geeft over de gehele tentoonstelling. In
het park is een vuurtoren opgesteld, die
beklommen kan worden. Verder heeft
hier het loodswezen enige zaken neer
gezet, waaruit de landrot iets kan leren
van de ingewikkelde navigaties ter zee.
Ook zijn er het reddingswezen en de
Marinepresent o.a. met een 9 meter
hoge periscoop en kan men in vijf
grote paviljoens de opleiding in de am
bachtsschool en de bedrijfsscholen zien.

In een doorzichtige, grote tank, waar
in duikers onder water lassen en bran
den, zullen per dag vier demonstraties
gegeven worden, die het publiek vanaf
een tribune zal kunnen bezichtigen. Ook

otterdam zal gedurende de
twee maanden, dat er de ha
vententoonstelling gehouden
wordt, het centrum zijn van vele
bijeenkomsten, congressen en jaar
lijkse vergaderingen. In de musea
zijn speciale tentoonstellingen, die
verband houden met het havenfes
tival. Verder zijn er vele sportwed
strijden. In de Rotterdamse Schouw
burg wordt de hele maand Juli de
Ahóy'-revue vertoond. Er worden
tenslotte verschillende concerten ge
geven. Het is dus wel duidelijk, dat,
hoe verschillend de belangstelling
van de bezoekers ook moge zijn, er
tijdens de Ahoy'-tjagen altijd voor
een ieder wel iets te beleven zal zijn.

de zgn. „Kikvorsmannen", in de laatste
oorlog bekend geworden, zullen hierin
hun kunnen laten zien.

Een bezienswaardigheid is verder het
skelet van een 22 meter lange walvis,
dat in een apart bouwsel is onderge
bracht.

Wij hebben hier 6lechts een greep ge
daan uit het vele, dat „Rotterdam Ahoy
de komende twee maanden biedt. Het is
inderdaad ondoenlijk om in dit bestek
een beschrijving van de 'gehele tentoon
stelling te geven. Wel voelen we ons
nog verplicht even te vermelden, dat er
behalve de gelegenheden die er op de
tentoonstelling zijn om even uit te rus
ten en de inwendige mens te verzorgen,
nog een apart vermaakscentrum is, dat
als een eiland in het park ligt: een
brokje oud-Rotterdam. Het zijn enige
straten, gegroepeerd om een markt
pleintje met winkeltjes, waar men van
alles kan kopen en waar handenarbeid
gedemonstreerd wordt. Men kan er
volksdansen zien en oude spelen. De
meest merkwaardige oude vervoermid
delen, die van overal uit ons land zijn
bijeengebracht, zijn'er te bewonderen en
tenslotte is er nog een diepzee-show. Ook
hier doen wij slechts een greep, verge
zeld van een warme aanbeveling en de
raad om in de avonduren in oud-Rot
terdam te gaan dwalen; de verlichting
is fantastisch!

Op de Parkkade zijn allerlei scheepsattributen verzameld, waaronder een com
plete commandobrug, een schoorsteen, een werkende schroefeen mast en een

voorsteven in aanbouw.

In 1949 hebben de Amerikanen 6 mil
lioen dollar voor reizen naar Nederland
uitgegeven tegen vier millioen in 1948:
Twee en veertig procent der toeristen
uit de V.S. vond onze hotels uitstekend,
een en veertig goed en veertien pet.
middelmatig, aldus het verslag van de
Algemene Nederlandse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer over het jaar '49.

De A.N.V.V. zat niet stH. In totaal
verspreidde ze 881.000 stuks gedrukt
propaganda-materiaal over de wereld.
Hoe waardevol overigens die propa
ganda wel is moge. blijken uit de erva
ringen van Oostenrijk. Voor elke dol
lar. die het in Amerika aan adverteren
voor zijn toerisme besteedt, krijgt het
tachtig dollar terug! In het algemeen
neemt men aan, dat slechts zij voor
een pleizierreis naar Europa in aan
merking komen, wier inkomen de vijf
duizend dollar per jaar overschrijdt

De statistieken tonen aan, dat in
1941 slechts 4 pet. der Amerikaanse
burgers een inkomen had van meer
dan 5000 dollars. In 1947 was dit ge
stegen tot 21 pet. (9.366.000 gezin
nen). Nu verschillende Europese lan
den na de devaluatie van hun munt
eenheid ten opzichte van de dollar
(voor Nederland: 43 pet.) als doel
van een Amerikaanse reis in aan
merking komen ook voor/ de lagere
inkomstengroepen, dienen bij de ge
noemde 21 pet. feitelijk nog te wor
den opgeteld de 12.934.000 (29 pet.)
Amerikaanse gezinnen, wier inko
men ligt tussen de 3000 en 5000 dol
lars. Juist het bezoek van dergelijke
groepen zal door de Europese landen
moeten worden aangemoedigd.

In 1949 hebben een 35.000 Amerikanen
ons land bezocht. Zij brachten zes mil
lioen dollar aan „wit" geld in ons land
binnen.

In totaal bezorgden de 275.000
300.000 Amerikanen, die in 1949 Euro
pa bezochten nietrminder dan 185.000.000

dollars naar dit werelddeel, ongeacht
de kosten hunner passage ad totaal
82.000.000 dollars, voor zover Europese
scheepvaart- en luchtlijnen betreffend.

De vraag naar wat de Amerikanen
in ons land het meest waardeerden
werd door 27 pet. der geënquêteerden
beantwoord met. „De bevolking"; daar
op volgde „zindelijkheid" met slechts 9
pet. De vraag: „Was er iets, wat U niet
aangenaam vond?" leverde als resultaat
dat II pet. diverse klachten uitte over
voeding en huisvesting; dit waren
meestal geen ernstige klachten, doch
meer aanmerkingen; eenzelfde percen
tage beklaagde zich over de te grote
commercialisatie van Marken en Volen-
dam en eveneens 11 pet. had bezwaren
tegen het optreden van deviezen- en
douane-ambtenaren.

Gevraagd naar hun aankopen van
souvenirs, verklaarde 22 pet. Delfts en
ander aardewerk gekocht te hebben,
14 pet. zilverwerk en 10 pet. klompen.

103. „Mannen.' Zij komen

Opgewonden heeft Eric zijn zwaard uit de schede gerukt. En het is of zijn voor
beeld een alectrische schok door zijn volgelingen doet gaan. Bij toverslag vallen de
angst en vermoeidheid van de afgelopen vier en twintig uur van hen af. Zij stormen
vooruit! Gretig luisteren zij naar de bevelen welke hun aanvoerder hun geefi.
Eindelijk, eindelijk actie! Het tergende, moedeloze wachten is ten einde!

Lynx'. Neem de helft van de mannen en beklim de rotsen aan de overzijde!"
Eric's stem schalt vrolijk. „Snel, ze mogen je niet zien.' Pas aanvallen op mijn
signaal! Alles duidelijk?"

„Alles duidelijk, heer!" Zij snellen weg. Hij ziet ze gehurkt de kloof oversteken.
Hun wapens glinsteren vrolijk in het zonlicht.

„Kom mee, mannen! Verder de rotsen op!" richt hv zich tot de achtergeblevenen,
die hun makkers gespannen volgen met de ogen. Hij is de eerste die de (op van de
helling bereikt. Als de anderen nog hijgend omhoog klauteren heeft hv de mogelijk

heden van het terrein reeds geschat en weet wat hem te doen staat. De wind blaast
door zijn haren. Er gaat een wonderlijk overwicht van hem uit. Opnieuw beseffen
de mannen waarom zijn vijanden met zoveel biigelovig gezag over hem spreken.

„Boogschutters naar de hoge plekken. Een pijl op de pees en drie klnnr om ;e
vuren! De rest in groepen van tien mee naar voren dekking zoeken cn klaar voor
een stormloop!" Terwijl hij spreekt laten zijn ogen de rij huifkarren die diep onder
hen de kloof binnentrekt geen moment los.

„Ze zitten in een vogelknip mompelt een der mannen. Eric grinnikt. „Voor
goudhaantjes," voegt hij er spottend aan toe, en hoort het gelach van zijn krijgers
achter zich opklinken, wanneer hij zich snel naar voren begeeft.

Langzaam rijden de karren de kloof verder in. Baldon's onderaanvoerder kijkt
even zoekend langs de rotsen. Een ogenblik meende hij iets te zien bewegen. Maar
alles blijft stil; een lome stilte met een ondergrond van dreiging, waarin slechts
het gekraak der wielen hoorbaar is.

Naar Aneta uit Djakarta meldt heeft
een correspondent van Antara, Sukris-
no, met betrekking tot het Indonesische
Hoge Commissariaat in Nederland in
een artikel geschreven dat de perso
neelsbezetting van ongeveer achthonderd
man nog steeds te zwaar is.

Hij wijst op de functies die dr. Ban
nier, ex-hoofdambtenaar van het voor
malige departement van Overzeese Ge
biedsdelen, en de heer Bertsch, gewezen
gouverneur van midden-Java op het
H.C. vervullen.

Zij hebben de personele en finan
ciële zaken onder zich. Beiden zijn
vooral in Indonesische kringen in Ne
derland bekend als personen met een
zeer conservatieve visie ten aanzien
van Indonesië, aldus Sukrisno, wiens
artikel o.a is gepubliceerd in „De
Nieuwsgier" en vele Indonesische bla
den. Hij noemt de positie van Rum zeer
moeilijk. „Hij beseft dat hij is omringd
door ambtenaren die salaris genieten
uit de Indonesische kasgelden, maar die
moeilijk vertrouwen kunnen genieten
zolang het politieke conflict aangaande
de kwestie-N.-Guinea niet is opgelost.

Sukrisno zegt, dat naast het politieke
conflict, ook op economisch gebied de
Nederlandse en de Indonesische belan
gen nog steeds aan elkaar tegengesteld
zijn.

Sukrisno besluit zijn beschouwing als
volgt: „Iemand verklaarde eens, dat
een gedeelte van het voormalige kolo
nialisme is verhuisd naar het (Indone
sische) Hoge Commissariaat Dit is

Mr. A. A. M. Struycken te Breda
wordt, zo vernemen wij, genoemd als
de nieuwe voorzitter van de Mijn-In-
dustrieraad te Heerlen. Bij een even
tuele benoeming zal dan in de vacatu
re, die ontstaan is doordat de vroegere
voorzitter van de Raad, mr. Cals, die
enige tijd geleden benoemd werd tot
Staatssecretaris van O., K. en W„ ont
slag genomen heeft, voorzien zijn. Van
officiële zijde in Den Haag was he
denmorgen hierover echter nog geen
zekerheid le krijgen. Mr. Struycken is
advocaat en procureur en wethouder te
Breda.

misschien te veel gezegd, maar dat de
toestanden op het Indonesische Hoge
Commissariaat ongezond zijn, kan men
velen moeilijk uit het hoofd praten".

„Ik moet de strekking en inhoud van
het door Antara gepubliceerd artikel,
waarin het Indonesische Hoge Commis-
sariaat in Nederland wordt voorgesteld
als een koloniaal bolwerk in het alge
meen tegenspreken", aldus verklaarde
de Indonesische Hoge Commissaris in
Nederland, Rum, in een gesprek met
Aneta.

„Niet alleen wij, Indonesiërs, zeggen
dat bepaalde functies door Indonesiërs
moeten worden bekleed, ook van Ne
derlandse zijde wordt dat zeer wel in
gezien. Bij mijn laatste bezoek aan
Djakarta is reeds gesproken over de
opvolging van de heer Bannier als ge
committeerde voor Indonesische zaken.
Men dient wel te bedenken, dat indien
er nog Nederlanders op leidende plaat
sen zitten, die naar algemene opvatting
door Indonesiërs behoren te worden in
genomen, zulks het gevolg is van het
feit dat de vervangers er nog niet zijn.
Wij weten maar al te goed dat dit geen
gemakkelijke zaak is".

Hedenmorgen heeft Prins Bernhard
in zijn kwaliteit van bestuurslid dér
centrale organisatie voor toegepast -na
tuurwetenschappelijk onderzoek (T.N.O.)
officieel het nieuwe gebouw in gebruik
gesteld, dat in Rijswijk is gereed geko
men op het terrein van het centraal in
stituut voor materiaalonderzoek (CIMO).

Prins Bernhard onderstreepte in een
korte toespraak de betekenis van het
toegepast-natuurwetenschappelijk on
derzoek in het algemeen en van het ma
teriaal-onderzoek in het bijzonder. Met
een forse ruk zette hij vervolgens een
sterkte-beproevingsapparaat in werking,
waarvan de luide klap enxele ogenblik
ken later de officiële inge'oiuikstelling
van het laboratorium bevestigde.

Prof. ir. D. Dresden, voorzitter van de
nijverheidsorganisatie T.N.O. deelde
mede, dat het gebouw met goedvinden
van de Prins voortaan als „Prins Bern-
hard-gebouw" 2al worden aangeduid.

De minister van O., K. en W„ prof.
Rutten, woonde deze plechtigheid bij.

Advertentie

Mijnharde Hoofdpijnpoeders. Doos 45 ct.
Mijnharde Hoofdpijntabletren. Koker 75 ct.

„De vervaging van het rechtsbewust
zijn is één van de belangrijke oorza
ken van de stijging der criminaliteit
in de na-oorlogse jaren", aldus mr.
dr. W. H. Nagel, hoofd van het studie-
en documentatiecentrum van het ge
vangeniswezen, in zijn referaat over
oorlog en criminaliteit, dat hij in het
ministerie van Justitie heeft gehouden
voor een gezelschap predikanten in ge
vangenissen en rijksopvoedingsge
stichten.

Mr. dr. Nagel besprak de invloed van
de oorlog op de criminaliteit en op de
verschijningsvorm van verschillende
misdrijven. Hij constateerde een verband
tussen oorlog en criminaliteit. Niet al
tijd echter is dit verband zo direct aan
wijsbaar als bij misdrijven als moord
doodslag en mishandeling en delicten
tegen de staat. De correlatie van oorlog
met vermogenscriminaliteit is meer in
direct.

Het aanzien van het recht werd reeds
in de oorlog geschaad, omdat de bezetter
er de handhaver van werd. Het publiek
zag het overheidsapparaat min of meer
als een instrument van de vijand en
koesterde wantrouwen. Dit wantrouwen

Advertentie

Met recht een groente die ander»
dan anders is. Want spitskool is
een verrassend pittjge koolsoort,
niet duur en buitengewoon rijk
aan beschermende stoffen en voe
dingswaarde

Van restjes spitskool, aardappelpuree
en desgewenst wat vleesrestjes is een
kostelijk oven-schoteltje te bereiden.
Of neem er voor de variatie eens
een kaassausje bij. Gewoonweg een
Zondagsmaal4

45

„Ik ben geen opstandeling," ant
woordde ze ijzig, naar voren lopend om
Markie uit zijn wagen te nemen. „Maar,
al zijn we honderd maal rijksambte
naar, dan kan het nog gebeuren, dat
we ons nu en dan herinneren, Ieren te
zijn en dat de regering dat niet is."

Lalor boog. „Ik ben zelf ook Ier, me
vrouw, maar mag ik u hierop wijzen:
tegen de regering zijn, is het voorrecht
van elke Ier; tegen hoogverraad en
moord te zjjn is het geboorterecht van
ieder eerlijk mer\s."

Fonsy Farrell zat op de muur buiten
de onderwijzerswoning en verkondigde
revolutionnaire leerstellingen aan de
wereld in het algemeen en aan Andy
Gorman, in het bijzonder. Het was een
warme Zondagavond,de avond van de
eerste Zondag in M!ei, en er lag een
zachtheid in het briesje, die goede be
loften inhield voor komende, zonnige
zomerdagen.

„Het was een grote en grootse daad,"
verklaarde Fonsy, „een daad die altijd
in de herinnering zal blijven voortle
ven. waar ook een Ier woont of reist
of zich vestigt. In de bladzijden van de
Nieuwste Geschiedenis zal Pasen ne-
gentienzestien nooit vergeten worden."

„En evenmin vergeven," kaatste An
dy terug.

„Vreemd goud aannemen om Enge
land in de rug aan te vallen. Mannen,
die zo laag konden zinken, zijn niet
eens mannen. En het feit, dat mijn
eigen broer zich nog steeds schuil houdt
in de heuvels, met mijn jachtgeweer
onder zijn arm, verandert aan mijn
mening geen steek."

Fonsy vulde zijn pijp en verwaardig
de zich niet te spreken, voordat deze,
volgestopt, dartel op zijn onderlip bun
gelde. „Wat jou mankeert, Andy," zei
hij behaaglijk, „is, dat je in het geheel
geen oog of oor, ik kon zelfs zeggen,
geen hersens hebt om de grote lijn der
gebeurtenissen te volgen. Je kunt niet
verder zien dan je neus lang is, en God
betere het, dat is niet ver, omdat je,
ginds op dc boerderij in Ballyvarna,
deze laatste tien jaar, tot over je oog
wimpers begraven was."

„Iemand," antwoordde Andy met een
soort van wijsgerige grimmigheid, „kan
evengoed, zo niet beter, door zuivere
klei heenkijken, als door het beschim
melde schuim van eindeloze glazen
bier."

Fonsy Farrell hief protesterend zijn
hand op. „Andy, mijn jongen, vanaf
de eerste dag, dat je een lange broek
droeg, heb ik met je geredetwist, maar
de eerste grondbeginselen van 't debat
zijn nog niet door die dikke schedel
van jou heengedrongen. Het eerste
principe bij een debat is, zoals in alle
grote handboeken voor debaters staat
beschreven, nooit persoonlijk te wor
den. Het veroorzaakt slechts onnodige
hitte in de disputen, en maakt een man
minder geschikt om zijn argumenten
naar hun voorafbepaalde eindconclu
sies te. kunnen leiden."

„En wie is begonnen, persoonlijk te
worden? Wie maakte beledigende op

merkingen over mij, dat mijn neus al
tijd in de klei bleef steken? Welk ant
woord geeft jo.uw Eerste Handleiding
voor Kroegredenaars daarop, meneer
de Dorpspoëet?"

„Hou je mond!" riep Fonsy veront
waardigd. „Hou je gemak nu! Toen de
Goede Man hierboven ons schiep, gaf
Hij ons allen een klein gebrek, en we
moeten het als een erfenis van de zon
de van onze eerste ouders beschouwen,
dat zo'n kleine zwakheid ons van tijd
tot tijd voor de voeten gegooid wordt
door een simulerende domkop. Maar
wanneer het de bedoeling is mijn, door
God geschonken gave belachelijk te
maken, ga ik op mijn achterste benen
staan, jongenlief. Dat is een insinuatie,
die Fonsy Farrell niet zal toelaten noch
tolereren."

„Vandaag of morgen," waarschuwde
Andy hem, „zullen een paar van die
grote blufwoorden in je keel blijven
steken en je naar adem laten snakken,
verdorie, zonder dat je zelfs de beteke
nis weet van de woorden, die je lieten
stikken."

Fonsy beheerste zich prachtig, slikte
zijn woede in, en stak een lucifer aan,
om zijn langverwaarloosde pijp weer
op dreef te helpen. „Om terug te ko
men, waar we daarnet zijn gebleven,"
zei hij met zelfbewuste waardigheiel,
„nooit zul jij het met deze. of welke
rebellen dan ook, eens worden. En, wil
je weten waarom?"

„Waarom zou jij me dat moeten ver
tellen, wanneer ik zelf bliksems goed
de reden ken? Omdat zij ons. zonder
uitzondering, gluiperig in de rug aan
gevallen hebben."

„Nee, Andy. dat zijn jouw motieven
helemaal niet."

„Fonsy, vertel me niet, dat je nog
steeds probeert die arme Andy te be
keren." Beter O'Dea stond in de deur

achter hen. „Ik had gedacht dat je, ln
de loop der jaren, verstandiger zou

zijn geworden."

„Hij trachtte mij alleen wijs te ma
ken, dat ik mijn eigen gedachte niet
ken. Hij is blijkbaar de enige man, die
de beweegreden kent van alles wat ik
doe."

„Hoor eens," zei Fonsy, „ik consta
teer slechts feiten. Hoor eens meester.
Hoor eens hier! Jij gaat, evenmin als
Andy, accoord met de opstandelingen.
En waarom niet? Omdat jullie allebei
niet verder kunnen zien, dan je neus
lang is. Andy daar, kijkt niet vereier
dan zjjn vrouw en zjjn boerderij en zijn
gezin! Jij kunt niet verder zien dan je
vrouw en je school en je zoon. Niemand
van jullie kan het een sikkepit schelen
wat er met de rest van het land ge
beurt, zolang als .de boel in jullie boer
derijen en scholen maar goed mar
cheert en je met jullie vrouwen en
kinderen in vrede en welvaart kunt
leven. Heb ik soms geen gelijk?"

„En, als ik je vraag met een weder-
vraag mag beantwoorden, waar heeft
men dan nog meer behoefte aan?" De
schoolmeester knipoogde naar Andy.
„Als iedereen met vrede gelaten werd
om dergelijke dingen te doen, zouden
er geen oorlogen of moeilijkheden ont
staan, hier niet en nergens niet."

„Hoor nu eens hier, meester,'; ant
woordde Fonsy, „hebt je nooit het
woord Vrijheid gehoord? Kjjk naar de
mannen die vorige week vechtend in
Dublin gestorven zijn! Kijk naar al die
genen die in dit land vechtend gestor
ven zijn sedert het jaar Nul! Waarvoor
stierven zij anders dan voor de Vrij
heid? En honderden en duizenden van
hen hadden vrouwen en gezinnen en
boerderijen en scholen."

bleef, zo zei spr., na de oorlog voortbe
staan, o.m. door een onadequate zuive
ring. Hierdoor is een gezagscrisis ont
staan, die spr. zeer gevaarlijk acht. Als
een symptoom van de spanning tussen
overheid en volk signaleerde spr. de
weerspannige houding van het publiek
tegenover de politiek.

Spr. wees verder op de vergroving en
verruwing, die na de oorlog aan hei
licht getreden is. Echter niet alleen in
de criminaliteit, zo zei hij. Ook in de
verschillende takken van sport ziet h.j
een verruwing, getuige o.m, het feit, dat
51 bokswedstrijden na de oorlog een do
delijke afloop hadden.

Sprekend over roof en roofovervallen,
wees spr. op het feit, dat dergelijke
misdrijven vóór de oorlog in ons land
niet „inheems" waren met uitzondering
dan van het geval-Oss. Als de daders
noemde hij ontslagen politieke delin
quenten, die niet in de maatschappij
werden opgenomen en voormalige ille
gale werkers, van wie er sommigen in
het verzet de morele normen uit hel
oog hebben Verloren, terwijl anderen
door teleurstelling in hun verwachting
gen tot de misdaad zijn gekomen.

Een uitzicht in dit alles kon spreker
niet geven. „Ik geloof in de integrale
verdoi venheid van de mens", zo zei hij,
„en ik ben er van overtuigd, dat we de
oorlog niet zullen kunnen uitbannen".
Wel wees hij er op, dat de jeugd, die
in de stijging van de criminaliteit een
groot aandeel heeft gehad, gewekt zal
moeten worden uit haar onverschillig
heid. De manier, waarop dat thans door
sommigen wordt beproefd, kan spr. niet
toejuichen.

De Kabinetsraad van de Benelux
zal vermoedelijk 27 Juni te Ostende bij
een komen om een plan op te stellen
voor een volledige economische unie
tussen de drie landen, aldus wordt te
Brussel vernomen. De vergadering van
deze raad, die is samengesteld uit de
ministers-presidenten en deministers van
Buitenlandse Zaken, Financiën, Land
bouw en Openbare Werken van België,
Nederland en Luxemburg, zal waar
schijnlijk drie dagen duren.

Hoewel de agenda nog niet bekend is,
verwachten waarnemers, dat de minis
ters een tijdschema zuilen opstellen voor
de overgang van het huidige voorstadium
naar een volledige economische unie
tussen de drie landen.

In een artikel in „La Libre Belgique"
stelt prof. F. Baudhuin voor op 1 Juli
een beperkte Benelux-Unie af te kondi
gen. In het kader van deze unie zou,
volgens schrijver, het personenverkeer
tussen Nederland. België en Luxemburg
geheel vrijgegeven kunnen worden.

De Nederlanders zouden zonder pas
of identiteitskaart naar België kunnen
komen en hier met guldens betaien.
Belgen en Luxemburgers zouden dezelf
de voordelen kunnen genieten in Neder
land. Het gevolg van deze regeling zou,
aldus professor Baudhuin, zijn, dat zeer
veel Nederlanders naar België zouden
komen, hetgeen de koers van de gulden
zcu doen dalen. Dit zou echter csn
gunstige invloed hebben op de gelijk
making der prijzen in België en Neder
land.

De vrjje handel in bankbiljetten
francs in Nederland en guldens in Bel
gië zou slechts op het personenver
keer betrekking hebben, niet op het
goederenverkeer.

„De toekomstige positie van West-
Nieuw-Guinea is een zaak tussen de
Nederlanders en de Indonesiërs en zo
lang besprekingen tussen hen niet zijn
mislukt behoeft geen enkel land tus
senbeide te komen" zeide Hadji Agus
Salim, adviseur van het ministerie van
Buitenlandse Zaken der V.S.I. Dinsdag.

De voormalige republikeinse minister
van Buitenlandse Zaken merkte op, dat
als Nederlands-Indonesische besprekin
gen mislukken, nog altijd de UNO-
commissie bij de hand is. waarin Au
stralië op uitnemende wijze vertegen
woordigd is. Australië heeft geen recht
op dit gebied, aldus Salim.

Z.H. de Paus heeft tot Apostolisch Vi
caris van Kroonstad (Zuid-Afrika) be
noemd mgr. Norbertus van Velsen O.P.

Mgr. van Velsen werd in 1910 in Zwol
le geboren. Hij trad in September 1929
te Huissen in de Orde der Dominicanen.
25 Juli 1935 werd hij priester gewijd en
in 1938 vertrok hij naar Zuid-Afrika.
Hier werd hij in Maart 1948 benoemd
tot Administrator Apostolicus van het
vicariaat Kroonstad.

De communistische pers verwijt de
niet-communistische altijd, dat zij geen
objectieve voorlichting over de toestan
den in het Sovjet-paradijs geeft, maar
slechts kwaadaardige fabeltjes vertelt.
Daarom laten we liever thans de
Russische pers zelf over de gang van
zaken in de Sovjet-Unie aan het woord:

In Maart stuurde de directeur van
een kledingfabriek te Moekatsjef aan
een winkelier een wagonlading lichte
overjassen.... zonder knoopsgaten. De
winkelier geraakte in de knoop en zag
er geen gat meer in.

Volgens de Prawda zijn in tal van
steden in de provincie Gorki, die be
kend is om haar metaalproducten, geen
messen, geen deurknoppen en geen em
mers te krijgen. Het ontbreken van
deurknoppen is niet te wijten aan een
verordening van de staatspolitie.

De „Izwestia" vertelt, dat de aanne
mers te Petrozavodsk erg verstrooid
zijn. In een flatgebouw zaten alle ra
men op de verkeerde plaats. In een an
der gebouw hadden twee appartemen
ten elk drie balcons. Ja, er was zelfs
één kamer met twee balkons. In een
nieuw hotel moesten uit alle bij de luxe
kamers behorende douchecellen de dou
ches worden weggehaald, omdat men
vergeten had voor afvoermogelijkheed
van het water te zorgen. De verkeerd
geplaatste ramen verhinderden, dat de
bewoners te veel kijk op bepaalde za
ken zouden krijgen. De appartementen
met veel balcons bieden welkome ont
vluchtingskansen voor lieden, die dooi
de politie gezocht worden. En in de
douchecellen zonder afvoer kan
niemand het kind met het badwater
weggooien.

In Leningrad, zo verhaalt de „Lenin-
gradskaja Prawda", zijn er communis
ten, die de andere huurders in een
nieuw flatgebouw een slecht voorbeeld
geven.. Zo betrapte een woninginspec
teur er de huurders van een apparte
ment op, dat ze hout zaagden op de gas
kachels en in de keukens blokken hak
ten.

Sommige lieden hadden zes kubieke
meter hout in hun kamer, terwijl in
de kelders opslagruimte voor hout tot
hun beschikking was, maar dat wisten
ze waarschijnlijk niet, want de com
munistische dame, die er op moest
toezien, dal de kamers behoorlijk be
woond werden, wist het ook niet en ook
zij zaagde en hakte hout in de keuken.

In Moskou komt het volgens de „Mos-
kwofskaja Prawda" voor, dat huizen
worden verhuurd, die nog niet klaar
zijn en tengevolge hiervan ook nooit
helemaal klaar komen. Het blad acht
„meer socialistische concurrentie" in de
bouwvakken noodzakelijk.

Naar de „Izwestia" meldt, hebben de
autorijscholen in Rusland het hard te
verantwoorden. Ze kunnen bijna geen
nieuwe wagentypen of voldoende ben
zine en smeerolie krijgen. De leswagens
zijn zo oud, dat reparatie meer kost
dan nieuwe wagens.

Een woedende lezer schreef de „Iz
westia", dat hij een za^i had geschre
ven hem een prijscourant van gra-
mofoonplaten te sturen. In plaats daar
van kreeg hij een prijscourant van
lantaarnplaatjes. Hij schreef opnieuw en
kreeg ten antwoord, dat de gevraagde
prijscourant nog niet was verschenen.
Tenslotte kreeg hij zijn prijs-courant
toch. Hierop bestelde hij het was
Januari een aantal gramofoonpla-
ten. In Maart had hij nog steeds geen
platen en ook zijn geld had hij niet te
ruggekregen.

Aan de redactie van het blad „Wol-
zjskaja Magistral" (Wolga-spoorweg,
dat geacht wordt voor spoorwegperso
neel bestemd te zijn) is volgens de
„Prawda" niemand verbonden die iets
van het vervoerwezen weet.

Zo zijn dus, volgens deze onverdachte
getuigenissen. de toestanden - in het
technocratische Sovjet-paradijs, waaral
le belangrijke uitvindingen van de we
reld op naam van Russen worden ge
schreven en de stand der technische
wetenschappen die van het Westen en
de Verenigde Staten ver heet te over
treffen.