Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | 23 juni 1950 | pagina 1

Plesman ontvouwt plan voor internationale

samenwerking in de handel

In ieder land moet een instituut
hiervoor komen

1

1

EEN STAP ACHTERUIT

a

Frankrijks premier stelt de
vertrouwenskwestie

Geen nieuwe looneis, nu

Met een Directeur-generaal aan

het hoofd

Mr. Van Maarseveen „de meest
irriterende man in Nederland"

Opnieuw trein met kinderen in
brand geraakt

Tot hoofd en hart

College onderdeel van
United Nations

a

Directie der N.S. kan geen verklaring geven

Sociale verzekering en
huurverhoging

Wacht niet

.Het weer

Ziekenfondspremie
verhoogd

K.N.M.I. voorspelde
de buien

Amerikaans reuzenfort
vermist

VRIJDAG 23 JUNI 1950

74ste JAARGANG No. 24800

Het plan-Plesman
in punten

99

Na de verklaring over Nieuw-Guinea

yM&mm

Vrijwillige verzekering

Met ingang van 2 Juli

Koninklijk Echtpaar op tijd
in Groningen binnen

Komt kabinet morgen ten vél?

Dinsdag vuurproef voor
Labour

BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM

Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postqiro 143480

Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W Boerriqter.
Hoofdredacteur: Drs. H W. M. van Run
Wnd. hoofdredacteur: VI'. Severin.

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opqave van
redenen te weiqeren.

ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week.
f 1.52 per maand, f 4.55 oer kwartaal.

(Van onze Haagse redactie)

Dr. A. Plesman, President-Directeur van de K.L.M., heeft gisteren voor een
zeer groot aantal Nederlandse en buitenlandse journalisten zijn „Plan voor
Internationale Samenwerking" uiteengezet. Hij heeft dat gedaan*' op de van hem
zo bekende wijze: in rónde, duidelijke taal met verrassende originele woord
keuze en een plastische beeldspraak; dit alles onderstrepend met strakke
gebaren van zijn stevige handen. De practische zakenman, die een millioenen-
bedrijf wist óp te bouwen, was gisteren de vurige idealist, maar dan de idealist,
die de realiteit niet uit het oog wilde verlizen en zijn nuchtere en practische
kijk op de zaken wilde blijven behouden. „In 1914 is het plan geboren," zo ver
telde hij. „Het heeft in de loop der jaren kleine wijzigingen ondergaan. Het
bestond dus dl vóór al die andere plannen van na de laatste oorlog. Het heeft
met die plannen dan ook niets uit te staan."

..Waarom moet alles in de wereld al
tijd verkeerd gaan?" Dat is de eerste
vraag, die dr. Plesman zichzelf gesteld
heeft. Het antwoord hierop luidt dan:
„Het feit, dat iedere minister plechtig
zweert, dat hij de belangen van zijn
land zal verdedigen, is de eigenlijke
oorzaak. Od de instructies n.l., die de
landsvertegenwoordigers hebben, lopen
steeds de internationale besprekingen
vast. Men kan evengoed gewoon brie
ven schrijven en dan thuis blijven."

„Is er nu niet in elk land een instan
tie te maken, die alleen bestaat voor
de internationale samenwerking? Ieder
meent zijn eigen boontjes te kunnen
doppen en daarom dopt men steeds ver
keerd." Er zou dus volgens dr. Plesman
in elk land een instituut moeten ko
men voor internationale samenwerking.
De hoofden van deze instituten in de
verschillende landen mogen echter geen
ministers zijn. Zij mogen n.l. niet af
hankelijk zijn van de ups en dows van
een bepaald land. Het moet niet kun
nen voorkomen, dat ze van besprekin
gen worden teruggeroepen, omdat het
kabinet valt! Het zou naar de idee van
dr. Plesman een Directeur-Generaal
moeten zijn, die voor 7 jaren benoemd
wordt door het hoofd van de Staat en
die in rang gelijk staat met een minis
ter. Hij kan dus. wanneer hij dit nodig
acht, in de ministerraad komen; omge
keerd kan de ministerraad hem verzoe
ken een bepaalde zitting bij te wolnen.

Alle directeuren-generaal zullen de
zelfde instructie krijgen, die ze, vóór ze
met het eigenlijke werk beginnen, zelf
In onderling overleg zullen vaststellen.
„En dat is iets, zegt dr. Plesman, wat
nog nooit vertoond is!"

Elke directeur-generaal zal natuurlijk
geld nodig hebben; „het moet geen
kwartjeswerk worden." Hij moet be
langrijke fondsen te zijner beschikking
hebben. Het college van directeuren-
generaal maakt uit wat door ieder land
ter beschikking zal moeten worden
gesteld. Dr. Plesman noemde als een
maximum 7 pet. van het budget van ejk
land. Die 7 pet. kan zowel in geld als
in werkzaamheden gegeven worden.
Uit het grote fonds, dat aldus ontstaat,
zal geput kunnen worden voor alles wat
op internationaal gebied moet gebeuren.

Het is niet de opzet van dit plan om
er nog eens een nieuwe organisatie bij
te maken. Het College zal een onder
deel uitmaken van de United Nations.

„Wat die mensen met dat geld zullen
gaan doen?" Zij zullen daarmede do
weg bereiden voor het zakenleven en
voor de ondernemingen. De gelden
zullen nml. gebruikt worden voor de
uitvoering van grote internationale
werken, die door particuliere onder
nemingen niet zouden kunnen, worden
gedaan, omdat ze te veel orftvattend
zijn. De werken zullen dienen om de
wereldeconomie te bevorderen en de
kostprijzen van de producten te ver-

DR. A PLESMAN

lagen. Als voorbeelden noemde dr.
Plesman het „Canal des deux mers" in
Frankrijk; het Kanaal van Antiochië;
het bevaarbaar maken van de Congo-
rivier en het graven van een tunnel
tussen Frankrijk en Engeland.

De directeuren-generaal zullen voor
al deze „internationale publieke wer
ken" een urgentieplan moeten opstellen.
Daarover zou dr. Plesman dagen kun
nen spreken. Hij volstaat echter met te
zeggen, dat er geld en ondernemings
geest nodig zijn. Alles wat tot stand ge
bracht wordt, komt er voor de gemeen
schap. „Deze onderneming is een non-
profit-onderneming. Er zal zeker geen
geld uit het raam gesmeten worden.
Denk dan verder eens aan de kwestie
der landverhuizing, maar vooral niet
aan de kwestie der gedwongen landver
huizing. Wanneer dit plan ten uitvoer
zal kunnen worden gebracht, zullen de
middelen op een dusdanige wijze ter be
schikking staan, dat plannen voor zeer
lange duur gemaakt kunnen worden"
(Vervolg op pag3)

1. In elk land een instituut voor
internationale samenwerking. Het
land verbindt zichzelf voor die sa
menwerking, voor een tijdsduur van
30 laai.

2. Het hoofd van dit instituut is
een Directeur-Generaal met de rang
van een minister. Hij wiudt voor
7 jaar gekozen.

3. De Directeuren-Generaal komen
bijeen in een Raad van Samenwer
king. De stemverdeling wordt gere
geld naar gelang de bijdrage van
elk Xanib.

4. De raad stelt de instructies op
voor de Directeuren-Generaal, Deze
instructies moeten geratificeerd wor
den door de parlementen van de
verschillende landen.

5. Elk land stelt een gedeelte van
het nationale budget ter beschikking
van de Raad.

6. De Raad beslist voor welk doel
en onder welke condities de som der
gelden besteed zal worden.

7. Directie en toezicht van inter
nationale werken liggen bij een
lichaamdat door de Raad wordt
aangewezen.

8. De Directeur-Generaal zal ge
controleerd worden door een orgaan,
dat door ieder land zal worden aan
gewezen

r

De fa. Petit en Fritsen te Aarle Rixtel heeft voor de First United States Inter
national Trade Fair, die in Augustus th Chicago wordt gehouden, een carillontoren
laten vervaardigen Momenteel is men bezig met het gieten van het carillon, dat
zijn plaats zal krijgen in deze toren en op de Fair door alle Amerikaanse beiaar
diers zal worden bespeeld.

Na de tentoonstelling zal deze toren met klokkenspel worden geplaatst in het
stadspark te Quebec, waar deze dan permanent zal blijven.

Dezer dagen zal de firma ook een carillon afleveren voor Glendale (Ohio).
De firma Petit en Fritsen constateert bij de Amerikanen groeiende belangstelling
voor de oude kunst van het beiaardspel, gezien de belangrijke orders, die zij het
laatste half jaar uit de Nieuwe Wereld mocht ontvangen, en die een aanzienlijke
deviezenwinst voor ons land zullen opleveren.

De verklaring van minister Van Maar
seveen in de Eerste Kamer ten aanzien
van Nieuw-Guinea heeft nogal wat com
mentaar uitgelokt, zowel in Indonesische
ais in Nederlandse kringen te Djakarta.
De „Nieuwsgier" bevat een hoofdartikel
onder de titel: „Een stap achteruit". Het
blad zegt hierin o.m., dat de verklaring
van minister Van Maarseveen zonder
enige aanleiding gedaan werd. De com
missie heeft nog geen rapport uitge
bracht en reeds nu zegt de Nederlandse
regering: „Wat ook het advies moge zijn,
wij storen ons er niet aan en blijven op
ons standpunt staan." Daarbij komt, al
dus de „Nieuwsgier" verder, dat de ar
gumenten van minister Van Maarseveen
hier niet bijzonder indrukwekkend zijn.

De vraag kan gesteld worden: Wat
heeft Nederland tot heden voor Nieuw-
GuinesJ gedaan. Wat is het voornemens
te doen? De cijfers, die thans ter be
schikking staan, motiveren de theorie
van de Nederlandse roeping allerminst.
Wij zien overigens geen reden, waarom
deze roeping bepaald aan de Nederlan-

Hedenmorgen om tien uur is een wa
gen van een extra, trein met schoolkin
deren bij het station De Klomp tussen
Utrecht en Ede in brand gevlogen. De
trein, die bestond uit elf wagens van een
electrisch treinstel, was met school
kinderen van Koog aan de Zaan op weg
naar Arnhem. Een van de beide mid
delste wagens vatte, door tot nu toe on
bekende oorzaak, vlam.

Een der geleiders van de schoolkin
deren had de rookontwikkeling bemerkt;

Nabij Honnef is op weg naar Tsjechoslowdkije een Nederlandse vrachtauto, een
truck, in brand gevlogen. De ganse lading, bestaande uit katoen, vatte vlam. Vier
en twintig uur stond de auto daar als een laaiende fakkel.

inmiddels had ook de wagenvoerder
reeds ontdekt, dat er iets gaande was.
Hij bracht onmiddellijk de trein tot stil
stand. De vlammen sloegen toen reeds de
wagen uit, die onmiddellijk afgekop
peld werd.

De kinderen verlieten direct de trein,
zonder dat van enige paniekstemming
sprake was. De brandweer uit Ederveen
slaagde er na korte tijd in de brand te
blussen, de brandweer uit Ede, die even
eens aanwezig was, moest door motor
storing werkeloos toezien.

Ongevallen hebben zich onder de kin
deren of het treinpersoneel niet voor
gedaan. De trein was om 9.25 uur uit
Amsterdam vertrokken. Het schoolreisje
naar Arnhem is na het ongeval met een
wagen minder voortgezet.

Doordat de beschadigde wagen waar
van het voorste gedeelte is uitgebrand,
nog op het hoofdspoor staat, werd het
treinverkeer ter plaatse direct na de
brand over één spoor geleid. Het ver
keer in beide richtingen ondervond aan
vankelijk enige vertraging, doch om
12.25 uur was het weer normaal.

De directie van de Nederlandse Spoor
wegen kan geen verklaring van deze
brand (de tweede in korte tijd) geven-
Het materiaal is hetzelfde als dat wat
men al jaren lang gebruikt en tot voor
kort heeft men er nooit enige moeilijk
heden mee ondervonden.

De Staatssecretaris van Sociale Zaken,
mr. dr. A. A. van Rhijn, zal hedenavond
te 19.15 uur via Hilversum I (402 M.)
in de regeringsuitzending „Verklaring
en Toelichting" spreken over „De orga
nisatie der sociale verzekering in nieuwe
banen?"

Bovendien zal in deze rubriek een toe
lichting worden gegeven op het wets
ontwerp inzake de huurverhoging.

tot het laatste ogenblik met het
opgeven van Uw vacantie-adreg.

Stel ons minstens 5 dagen vóór
Uw vertrek op de hoogte met Uw
tijdelijke adres, onder vermelding
van Uw vaste adres.

Slechts dan kunnen wjj er voor
instaan, dat Uw lijfblad prompt
bezorgd zal worden.

Weekabonné's gelieven over de
periode, dat re afwezig zijn, het
abonnementsgeld vooruit te vol
doen aan de bezorger van wie zij
op hun vaste adres de krant ont
vangen,

DE ADMINISTRATIE

ders zou toevallen. Het hovaardige be
roep op de Nederlandse bekwaamheid
om in Nieuw-Guinea te doen, wat Indo
nesië niet zou kunnen, is tot dusver noch
vóór noch na de oorlog gehonoreerd. Ook
de na-oorlogse kans, geboden door de
Amerikaanse militaire concentraties in
Nieuw-Guinea, is niet gebruikt. Dit is
begrijpelijk, aangezien Nederland wel
wat anders aan het hoofd had, doch dit
is toch bepaald geen argument voor de
roeping van Nederland ten aanzien van
N.-Guinea.

Het blad besluit: ,,De redenering
van minister Van Maarseveen is een
slag in de lucht en bovendien een
bron van wrevel en geprikkeldheid.
Het betoog' van minister Van Maar
seveen betekent een stap achteruit in
de betrekkingen van vriendschap
tussen Nederland en Indonesië."

Het „Nieuwsblad voor Indonesië" be
sprak de verklaring onder de titel: ..On
nodig". Het biad schrijft o.m.: „Minister
Van Maarseveen zou met glans het
grootst aantal stemmen halen bij de prijs
vraag naar de meest irriterende man in
Nederland. Irriterend voor Indonesië in
alle lagen en groepen van de bevolking.
De argumenten van minister Van Maar
seveen zijn zwak en maken hier geen
indruk meer."

Het blad refereert dan aan een uit
spraak van Had.ii Agus Salim, waarin
gezegd werd, dat zolang de commissie
voor N.-Guinea geen rapport heeft uit
gebracht er geen reden is om officiële
debatten hierover te houden en dat er
nog tot Januari a.s. tijd is om de kwestie
vreedzaam op te lossen tussen Nederland
en Indonesië. Het „Nieuwsblad" conclu
deert, dat minister Van Maarseveen zich
beter aan deze uitspraak kan houden.

Ook de Indonesische bladen geven
enige commentaren, waarvan de alge
mene inhoud is, dat minister Van Maar
seveen vergeet, dat Nederland na 350
jaren nog niets voor Nieuw-Guinea deed.

Tn kringen van de regering van de
V.S.I. vernam de correspondent van het
A.N.P.. dat men de positieve uitspraak
van minister Van Maarseveen, waarvoor
geen aanleiding bestond, ten zeerste be
treurt. Vele ministers in het kabinet van
de V.S.I. evenals in het kabinet van de
republiek Indonesia zijn overigens niet
bijzonder enthousiast over de wijze
waarop presidentSukarno tijdens zijn'
rondreis met de premier van India, Pan
dit Nehru, de kwestie-N.-Guinea' be
handelde in practisch alle toespraken,
die hij hield.

Men is namelijk van opvatting, dat de
president zich beter buiten deze poli
tieke kwestie zou kunnen houden en het
hierdoor voor de regering niet gemak
kelijk gemaakt heeft óe kwestie binnen
het kader van het Nederlands-Indone
sisch overleg op te lossen. Drie ministers
zijn nu aangewezen om de politiek ten
aanzien van N.-Guinea uit te stippelen
cn te behandelen, namelijk Suparmo
(zonder portefeuille), Anak Agung (Bin
nenlandse Zaken) en Leimena (Gezond
heid).

Verwachting tot Zaterdagavond:

Wisselend bewolkt met aanvanke
lijk enkele buien, later flinke opkla
ringen. Meest matige wind uit Wes
telijke richtingen. Weinig verande
ring in temperatuur.

Zon: 4.20—21.04. Maan: 14.33—0.48.

De Ziekenfondsraad heeft in zijn gis
teren gehouden vergadering besloten
geen wijziging te brengen in de mede
delingen, door de voorzitter van de
Raad aan de algemene ziekenfondsen
bij rondschrijven van 17 Juni 1950 ge
daan, zodat de algemene ziekenfondsen
er rekening mede dienen te houden
dat zij voor subsidie over het jaar 1950
in aanmerking kunnen komen, indien
zij de premie voor de v r ij w i 11 i g e
verzekering met ingang van 2 Juli 1950
tot tachtig cents per week per persoon
van zestien jaar en ouder verhogen.
Verwacht kan nu worden, dat de zie
kenfondsen met ingang van genoemde
datum tot bedoelde premieverhoging
zuilen overgaan.

Dat het Koninklijk Paar tijdens de
officiële rijtoer door Groningen een
kwartier eerder dan het tijdschema aan
gaf de jubeltocht door Groningens stra
ten beëindigde en daardoor ter nauwer-
nood ontkwam aan een hevige onweers
bui, die zich boven Groningen ontlaadde
in een enorme stortregen, is te danken
geweest aan de activiteit van het K.N.
M.I. De waarnemer van de meteorolo
gische dienst te Eelde zag het onheil
naderen aan de hand van waarnemin
gen uit andere plaatsen. Ook wist hij
van de rijtoer van het Koninklijk Paar
Dus werd de Groningse politie gewaar
schuwd, die via de mobilofoon contact
opnam met de koninklijke stoet. Mede
gedeeld werd. dat er zwaar weer op
komst was en direct werden maatrege
len genomen om de tocht zoveel moge
lijk te versnellen.

Om 3 minuten over zes arriveerde de
stoet bij het Huis van de Commissaris
der Koningin aan de Quintuslaan, een
kwartier eerder dan het programma
aangaf. Geen halve minuut te vroeg,
want nauwelijks waren de hoge gasten
binnen of de bui brak los.

De.politie meldde aan het K.N.M.I..
dat deze service zeer op prijs werd ge
steld en vroeg ook voor de rest van de
tocht regelmatige doorgave van de
weersverwachtingen.

Daarom konden de Vorstelijke Gasten
des avonds ook rustig in open calèche
door Gruno's straten rijden. Ook in Win
schoten zorgde men er voor, da-nk zij
deze voorspellingen, dat men juist vóór
de bui op het Winthil'terrein aanwezig

De Franse premier, Bidault, heeft de
vertrouwenskwestie gesteld, nadat de
Nationale Vergadering, tegen de wil
der regering in, een socialistisch voor
stel tot verhoging der ambtenarensala
rissen goedgekeurd had.

De minister van financiën, Petsche,
verklaarde, dat het voorstel strijdig was
met de wet van Januari, waarbij de
maximum-cijfers der begroting van dit
jaar werden vastgesteld.

Over de vertrouwenskwestie zal Za
terdagochtend gestemd worden.

Volgens deskundigen zou de uitvoe
ring van het socialistisch voorstel de
regering ongeveer drie milliard francs
kosten in het lopende begrotingsjaar en
in het volgende tien milliard. Bidault,
die een krachtig beroep op de Kamer
deed, verklaarde, dat de verschillende
eisen tot loonsverhoging vaak gerecht
vaardigd waren. Het was echter de
plicht van de regering te zeggen wat
mogelijk was.

De socialisten hebben tot nu toe
doorgaans met de regering, waarin zij
niet vertegenwoordigd zijn, mede-

gestemd. Er bestaat echter groot ge
vaar, dat. Bidault's regering Zaterdag
ten val wordt gebracht.

De Gaullisten hebben Donderdag
avond verklaard, dat zij de regering
Zaterdag om politieke redenen niet zul
len steunen. Indien Bidault Zaterdag
wil winnen, moet hij practisch alle af
gevaardigden der andere partijen, met
inbegrip van de vijftig tot zestig Gaul
listen verenigen tegenover de socialis
ten en communisten.

De Britse regering heeft gisteren be
sloten het Lagerhuis te verzoeken het
door haar ingenomen standpunt ten op
zichte van het Plan-Schuman goed te
keuren. Dit verzoek staat gelijk aan een
vertrouwensvotum.

Indien de regering zal worden ver
slagen, zal zij bijna zeker moeten aftre
den. Het kabinet vertrouwt echter op
een overwinning, verzekerd als het is
van de bijna volledige steun van de
Laboor-fractie in het Lagerhuis,

Met belangstelling heb ik het arti
kel gelezen, onder bovenstaand
opschrift in het nummer van uw
blad van Zaterdag 17 Juni j.l. Vooral
hierom, omdat lonen en prijzen nu een
maal zeer nauw aan elkaar zijn verbon
den, zeker niet het minst in die be
drijven en ondernemingen, die zich
bewegen op het terrein van de eerste
levensbehoeften.

Dat de 5 pet. loonsverhoging reeds
weer met 2.6 tot 3 pet. was overschre
den, is reeds enkele maanden bekend
en dat de oorzaak hiervan wordt ge
zocht in de hogere prijzen van aardap
pelen, groenten, fruit, vlees en textiel.
Waar dus drie van de gewraakte arti
kelen tot onze bedrijfstak behoren, ligt
het voor de hand. dat wij met meer dan
gewone belangstelling het verloop van
de prijzen, maar ook de actie en reac
ties, die zich rondom deze artikelen af
spelen, volgen. Uit de publicaties van
de statistische gegevens blijkt telkens
weer dat de cijfers wel iets, maar lang
niet alles zeggen. Het zou dan niet juist
zijn, wanneer men op deze gegevens
uitsluitend zou afgaan om daarop een
actie tot loonsverhoging op te bouwen.

Het is immers vaak een verhoging
van prijs voor een bepaald tijdvak of
een seizoen, waarop na verloop van en
kele maanden de hogere prijs weer te
rugvalt tot de meer normale. Wij zijn
er dan ook van overtuigd, dat wanneer
voor de drie genoemde artikelen uit
ons bedrijf nadere cijfers worden gepu
bliceerd, dus over een later tijdvak,
deze geheel andere uitkomsten zullen
laten zien. Wij zouden dus zeggen, dat
het heel verstandig is van de leiding
van de K.A.B., dat zij het niet onmid
dellijk op een nieuwe looneis anstuurt,
maar even rustig het verloop van de
prijzen afwacht, ook al doet het altijd
wat cru aan, wanneer men daarbij
steeds de stok achter de d^ur zet. Dit
gebeurt ook thans weer wanneer men
zegt: „De prijzen moeten omlaag....
anders is de verantwoording voor de
regering", waaraan dan wordt toege
voegd, dat men over enkele maanden
deze aangelegenheid opnieuw onder het
oog zal zien. Ook de heer De Bruijn
weet immers dat de regering een verla
ging van de prijzen zo maar niet in de
hand heeft. dat de prijsstelling van
verschillende factoren afhankeliik is,
De heer De. Bruijn weet ook, dat de on
dernemers het niet in de hand hebben
de prijzen onverantwoordelijk te
verlagen, omdat aan deze ook steeds
hogere lasten worden opgelegd en ook
voor hen de stijging van de kosten voor
levensonderhoud geldt, evenals voor de
arbeiders. Bovendien moeten de loons
verhogingen steeds weer uit de onder
nemerswinst komen, zodat ook dat zijn
invloed op de prijzen laat gelden.

Dat de prijzen voor de levensbehoeften
die tot ons bedrijf horen, aan sterke
fluctuaties onderhevig zijn, moge blij
ken uit het volgende:

De producten aardappelen, groenten
en fruit zijn geheel onderworpen aan de
gunsten van moeder Natuur. De export
mogelijkheden spelen ook daarbij een
belangrijke rol en wanneer er geïmpor
teerd moet worden, is er steeds een be
langrijk tekort aan deviezen. Ook zijn
er vaak handelsovereenkomsten, waar
aan de regering aandacht moet schen
ken. waardoor zij, noch de handel, op
de prijs van het product invloed kan
uitoefenen. Wij mogen een en ander met
een voorbeeld toelichten. De groente is
het gehele voorjaar duur geweest, het
weer werkte over het algemeen niet
mede. Daar komen echter enkele zeer
warme dagen en alles kwam ineens tot
volle wasdom en rijpheid, want het
stond er als 't ware op te wachten. Op
zulk een moment komt er zoveel aan de
markt, dat de binnenlandse consump
tie het niet kan opnemen. De export
moeilijkheden zijn nog steeds groot en
zo zien we dan belangrijke hoeveelhe
den naar de mestvaalt verdwijnen. Het
ergste hierbij is echter dat er hierdoor
een vacuum ontstaat. Daar alles geliik-
tiidig oogstrijp is geworden en het dus
niet over een langer tijdvak kan wor
den verdeeld, is de kans zeer groot, dat
er na zulk een periode opnieuw kleine

In ons blad van Zaterdag j.l. plaat
sten wij een artikel van een bijzon
dere medewerker onder de kop
„Geen nieuwe looneis, nu." Als een
constructieve reactie daarop ontvin
gen wij een schrijven van de heer
J. G. van K ess el, voorzitter van
de Ned. Kath. Bond van Détailhan
delaren in Aardappelen, Groenten
en Fruit, dat wij hierbij onverkort
opnemen. De belichting van het
vraagstuk der lonen en prijzen, ge
zien vanuit zijn standpunt als voor
zitter van genoemde Bond, kan wel
licht bijdragen tot de meningsvor
ming omtrent dit moeilijke probleem.
Uit de opname van dit schrijven
moge men echter niet afleiden, dat
wij onze mening geheel en al met die
van de heer Van Kessel vereenzelvi
gen.

De in 1854 gebouwde vuurtoren op
Schiermonnikoog heeft thans een an
dere bestemming gekregen. Hij werd
omgebouwd tot watertoren en dezer da
gen door de Commissaris der Koningin
in de provincie Friesland in gebruik
gesteld. Boven op de toren bevindt zich
als dak een halve koperen bol, waarop
een levensgrote koperen schiere monnik
staat. De schiere (d.i. grijze) monniken
vfbonden in vroeger tijden in 't klooster
Claerkamp te Rinsumageest en waren
de bezitters van het eiland Schiermon
nikoog.

Het geallieerde hoofdkwartier te To
kio heeft vanmorgen bekendgemaakt,
dat een Amerikaans vliegend reuzen-
fort, type „B-29", met een bemanning
van elf koppen aan boord, wordt ver
mist. Het toestel, was van het eiland
Goeam vertrokken voor oefenings-bom-
bardementsvluchten boven het eiland
Okinawa. Er worden nasporingen naar
het vermiste toestel gedaan.

Een viermotorig Amerikaans vliegtuig
is hedenmorgen vroeg bij Bedford in de
staat Virginia in de lucht in brand ge
vlogen en neergestort. Vier of vijf in
zittenden zijn om het leven gekomen.

Wat wij doen en wensen, moet onder
geschikt blijven aan ons eeuwig
levensdoel. J

hoeveelheden aan de markt komen,
waardoor de prijzen aan de veilingen
opnieuw met sprongen omhoog gaan.

Wat nu de aardappelen betreft, deze
zijn, tenzij de consument uitsluitend
kleiaardappelen eist, in voldoende mate
aanwezig en van zeer goede kwaliteit.
Vergelijkt men echter de prijzen in de
maanden SeptemberOctober met de
prijzen, die aan de nieuwe oogst vooraf
gaan. dan treft men jaarlijks een ver
schil aan. Dit is ook zeer verklaarbaar.
Immers, in de wintermaanden moeten
de aardappelen voldoende worden ver
zorgd en op tijd omgezet. Dit kost dek
materiaal, arbeidskrachten, rentever
lies, enz., hetgeen natuurlijk op de prijs
invloed heeft. Zachte winters spelen
ook hier uiteraard een belangrijke rol,
daar zij de levensduur van de vroege
soorten bekorten, waardoor het kwan
tum belangrijk wordt verminderd.

Hetzelfde geldt voor het fruit. Men
heeft de laatste jaren op het gebied van
de koeltechniek wonderen verricht en
men gaat op dit gebied steeds verder
met het doel de fruithoeveelheid over
een groter tijdvak uit te smeren. Maar
ook dit kost veel aan materiaal en ar
beidskracht en beïnvloedt dus de prijs.

De import kan slechts geschieden te
gen dollarprijs en om die reden is ook
het fruit in de tijd die achter ons ligt
zo duur geweest, waardoor er inder
daad vele gezinnen zijn waar het fruit
niet op tafel is geweest.

Nu kan dit alles veranderen wanneer
de regering de weg opgaat die de KAB
aangeeft, nl. die van het vaststellen van
de prijzen, waarbij echter toch ook re
kening gehouden moet worden met een
behoorlijke ondernemerswinst, opdat
deze categorie niet de dupe wordt ten
behoeve van een andere bevolkings
groep. Vervolgens kan de regering over
gaan tot het geven van subsidies, zoals
bv. thans nog bij de koffie geschiedt.
Iedereen begrijpt echter dat, bij het kie
zen van de laatste weg, daartegenover
weer een bron van inkomsten moet
staan om daaraan te kunnen voldoen.
De meest gebruikelijke weg is het aan
halen van de beiastingschroef en een
andere vorm zal weer gepaard moeten
gaan met veel administratiekosten, die
ook moeten worden opgebracht. Eén
belangrijke conclusie heb ik echter ge
mist in het artikel in „Herstel" en wel
deze:

Dat van de KAB-leiding er bij die
honderdduizenden gezinnen, waarvoor
ze zegt verantwoording te hebben, een
verantwoordelijkheid. die kennelijk
zwaar drukt, niet méér wordt aange
drongen op een juiste besteding van het
gezinsinkomen. Wordt dit vaak niet zeer
onoordeelkundig er. zonder overleg uit
gegeven? We weten het maar al te goed,
dat ons gehele volk na de oorlog
onder het motto: „We mogen ook wel
een beter deel van leven hebben" zich
op een hoger levensniveeau heeft ge
plaatst. Ik wil de voorbeelden hiervan
achterwege laten, hoewel ze voor het
grijpen liggen. In onze bedrijven onder
vinden we dit maar al te goed. Wanneer
de sla zoals enkele weken geleden door
draait en men voor 10 a 20 cent een
hoeveelheid kan kopen, hetgeen toch,
zowel gestoofd als rauw. een niet te
versmaden groente betekent met een
behoorlijke voedingswaarde, dan blijkt
deze onverkoopbaar. Inplaats hiervan
wordt gevraagd naar bloemkool, die
op dat moment 70 a 80 cent per stuk
kostte. Toen veertien dagen later de
bloemkool zg. in de goot lag, kreeg
men te horen, dat men al zo dikwijls
bloemkool had gegeten en werd de vraag
naar duurdere groente herhaald.

Momenteel zijn er volop kersen en
aardbeien en net fruit is dus weer veel
goedkoper geworden, maar het duurt
niet lang of men vraagt weer iets an
ders wat veel hoger in prijs ligt. Wij
vragen ons af waar de grote massa dure
bananen en sinaasappelen blijven, de
kaspruimen en dure perziken. Onze be-
drijfsgenoten kunnen hierop wel een
«ntwoord geven, hetgeen zich zeker niet
bepaalt tot de beter gesitueerden.

Wanneer men goedkoop wil eten, dan
moet men op het juiste moment wach
ten en dan is er inderdaad voldoende
gelegenheid, men moet dan echter de
artikelen verbruiken, die op het moment
volop worden aangevoerd en daardoor
laag in prijs zijn. Men wil echter zo
veel mogelijk variatie ten koste van een
hogere prijs. Onder normale om
standigheden is dit heel goed, want ook
een arbeider heeft recht op zijn deel
van de vruchten der aarde, maar laat
hij hiervoor dan het juiste moment kie
zen. De aansporing tot een juistere be
steding van het gezinsinkomen heb ik
dus in de boven gesignaleerde conclu
sie gemist en ook bij de leiders van de
andere vakcentrales blijft dit steeds
achterwege. Ook van regeringszijde
verzuimt men hierop met klem aan te
dringen. Ook dit behoort m.i. tot de so
ciale taak van de leiders, daar men ook
•in de critiekste momenten daarmede
steun zou verlenen aan de producenten,
waardoor het kwantum menselijk voed
sel dat vernietigd moet worden zou ver
minderen. De ondervinding heeft ons
geleerd, dat in het gehele land, de han
delaren in de volkswijken lang niet
altijd de slechtste klanten hebben. Wan
neer dus door de verantwoordelijke
leiders zou worden aangedrongen op
een meer efficiënte besteding van het
inkomen, dan zou het huishoudbudget
nog wel zoveel kunnen worden inge
schroefd, dat de 2.6—3%, die de loons
verhoging achter is op de stijging der
producten, zou kunnen worden inge
lopen. Ik wil hiermede echter volstrekt
niet beweren, dat de arbeiders zich nu
maar met het minderwaardige tevreden
moeten stellen en zich zouden moeten
beperken tot de kruimkes van de dis,
maar een meer oordeelkundige uitgave
van het inkomen zou zeker gewenst zijn.
Het lijkt mij daarom gemakkelijk te
beweren dat men geen looneis zal stel
len, maar dat de prijzen naar beneden
moeten, het schijnt echter moeilijker te
zijn om de arbeiders in te prenten, het
loon dat zij verdienen wat zakelijker
en productiever te besteden.