INDONESIË MOET DE BELOFTEN INZAKE HET ZELFBESCHIKKINGSRECHT NAKOMEN a Eeuwenoude traditie van Benedictijnen in Kennemerland voortgezet Dom Paulus Andriessen tot abt van Egmond gewijd Nieuw ontwerp tot regeling van ouderdomsverzekering l! Verwezenlijking slechts mogelijk door goede samenwerking Samen sterk .Het weer. Duvieusart naar koning Leopold Oost-Duitsland geeft Sudetenland prijs Met de hoop als wapen Tot hoofd en hart Begroting Uniezaken en Overzeese Rijksdelen Bezorgdheid over bestuur N.-Guinea Nieuw-Guinea Nog dit jaar indiening bij de Tweede Kamer Geen ondernemingswachten meer in Indonesië HEILIGVERKLARING VAN MARIA G0RETTI ZATERDAG 24 JUNI 1950 74ste JAARGANG No. 24801 (Vervolo op pap. 5) INDRUKWEKKENDE PLECHTIGHEID IN HAARLEMS BASILIEK wjËm SB RIS GETRACHT HAAR MAN TE VERGIFTIGEN Dlrie jaar geëist Half millioen gelovigen vanmiddag op St. Pietersplein U kunt natuurlijk op het laatste nippertje „Gemeenschappelijk streven naar de vrede" BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postqiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998 Voor klachten over de bezorging na 5J0 uur 's avonds 21544 Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run. Wnd. hoofdredacteur: VL'. Severin. HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miMimetee- hooate. Ingezonden mededeHngen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weiqeren. ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week. f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. De nota. omtrent de ontwikkeling van zaken in Indonesië is ondanks de uit voerige besprekingen in de Tweede Kamer in onvoldoende mate tot haar recht gekomen, omdat, ondanks waarschuwingen, het debat overijld heeft plaats ge vonden, waardoor het mogelijk werd. dat een op zich zelf belangrijk onderdeel de besprekingen ging overheersen. Dit is dan nog in bijzondere mate geschied door de onvruchtbare richting, waarin het debat werd gestuwd door de motie van het lid der Kamer, de heer Oud. Het zelfbeschikkingsrecht, van hoe grote betekenis ook, is in de tegenwoordige situatie vrijwel geheel afhankelijk van de interne ontwikkeling van de Indonesische staat. Van Nederlandse zijde moet er bij de Indonesische regering met de grootste kracht op worden aangedrongen, dat de op dit punt gegeven beloften worden gestand gedaan, aldus betogen vele leden in het Voorlopig Verslag der Tweede Kamer over de begroting van Unie zaken .en Overzeese Rijksdelen voor 1950. Het is, zo meende men, wel dui delijk, dat in de huidige situatie Iedere toepassing van het zelfbe schikkingsrecht, die wil gaan in de richting van uittreden uit de Indo nesische staat, of van een aanslui ting bij Nederland, bij voorbaat on mogelijk is. Het vastkoppelen van het zelfbeschikkingsrecht aan een optreden, zoals op Ambon is ge schied en elders is beproefd, kan al léén noodlottig werken voor iedere toepassing van dat recht binnen de Indonesische staat en het zou ook alle samenwerking tussen Neder land en Indonesië verder onmogelijk maken. Wie het goed meent met het zelfbe schikkingsrecht, zal dienen te begrijpen, dat dit alleen mogelijk is binnen een In donesische staat, aan welks hoofd 'n re gering staat, die er van doordrongen is, dat het een bij uitstek Indonesisch be lang is, dat de speciale behoeften en verlangens van de volken en gebieds delen van Indonesië tot hun recht kun nen komen binnen de Indonesische ge meenschap. Een eenheidsstaat, die zou pogen dergelijke verlangens met geweld te onderdrukken, zou voortdurend met onlusten, onrust en verzet te kampen hebben. En dit zou noch een Indonesisch noch een Nederlands belang zijn. Juist daarom is samenwerking met de Wie geregeld inzage krijgt van de resultaten van de opiniepeilingen, waarmee het Ned. Instituut voor de Publieke Opinie zich bezighoudt, staat herhaaldelijk verbaasd over het feit, dat een groot percentage mannen en vrouwen zelfs van de belangrijkste gebeurtenissen, waar pers en radio soms dagelijks maanden achtereen over spreken, nooit iets gelezen of gehoord blijken te hebben. Het percentage, dat geen oordeel heeft, is meestal nog gro ter, waaruit weer blijkt, dat velen óf geen begrip van óf geen interesse voor hoogst belangrijke en soms diep in het maatschappelijk leven ingrijpende fei ten hebben. Zo kan men tegenwoordig vrijwel dagelijks berichten lezen, welke in di- lect of indirect verband staan met de Pu bliekrechtelij ke Bedrijfsorganisatie. Toch maken wij ons sterk, dat, wan neer er een enquête gehouden zou wor den over betekenis, doel en werk wijze van de P.B.O., het percentage van degenen, die eerlijk zouden moeten be kennen er weinig of niets van te be grijpen, ontstellend hoog zou zijn. Nu moeten wij toegeven dat. wie de wet op de P.B.O. met haar talloze voor de leek vaak duistere artikelen in handen krijgt, niet gemakkelijk enig enthou siasme zal kunnen opbrengen om zich in deze doolhof te begeven. Niettemin is deze wet zó belangrijk, dat, wanneer zij eenmaal volledig in werking is, langzaam maar zeker de hele maat schappelijke structuur fundamenteel zal wijzigen. Wil men derhalve dit gebeu ren. waar eenieder van ons min of meer bij is betrokken, niet gelaten over zich heen laten gaan, dan is het dringend noodzakelijk dat men enig inzicht krijgt in de betekenis van deze wet en vooral de geest leert kennen, waaruit zij na een jarenlang zoeken en tasten is ge boren. Des te dringender is deze eis voor ons katholieken, omdat deze wet kan dienstbaar worden gemaakt aan de verwezenlijking van wat in de ency cliek ..Quadragesimo Anno" met zoveel overtuiging en met zulk een kracht van argumenten is verdedigd. Het is im mers voor een groot deel aan het initia tief en de onvermoeide arbeid van de katholieke partij en de sociale organi saties te danken, dat deze wet is tot stand gekomen. Het is dan ook een goede gedachte geweest van de K V.P. een brochure te doen verschijnen, waarin wezen, aard en karakter van de P.B.O. op heldere wijze worden uit eengezet. De lezer krijgt geen reeks dorre wetsartikelen te verwerken, maar op populaire wijze wordt hem de ge hele ontwikkelingsgang uiteengezet, te beginnen bij de gilden uit de tijd der Middeleeuwen. De schrijver schetst het liberale tijdperk en leidt de lezers door de periode van Veraart—Aalberse— Verschuur naar de totstandkoming der nieuwe wet. Hij vertelt ons wat eigen lijk „publiek-rechtelijk" betekent en voert ons binnen in het huis met vele woningen, dat Publiekrechtelijke Be drijfsorganisatie heet. Het is een huis, waarin de bedrijfsgenoten zelf het recht hebben of krijgen orde te scheppen. Deze brochure zal ongetwijfeld veel begrijpelijk misverstand, dat nog altijd over de P.B.O. heerst, kunnen weg nemen. Wij spreken van een „begrijpe lijk" misverstand, want deze wet, die nu wel op papier gereed is, moet nog in het maatschappelijk leven groeien en vele weerstanden overwinnen. Geleide lijk wordt zij een levende werkelijk heid. Wie niet als enkeling buiten deze levende werkelijkheid wil blijven staan, jVorrac zich een gefundeerd oordeel over en lere de geest kennen van hetgeen in ons maatschappelijk leven thans plaats grijpt. Hiertoe kan ongetwijfeld deze brochure, die de pakkende titel heeft „Samen sterk" en verlucht is met enige aardige tekeningen, in aanzienlijke mate bijdragen. tegenwoordige Indonesische regering, die beseft, dat een loyaal zelfbeschik kingsrecht een Indonesisch belang is, de beste bijdrage tot de verwezenlijking van dit recht in Indonesië, en daarom moet het Nederlandse pleidooi bij de Indone sische regering in deze geest geschieden en duidelijk losstaan van pleidooien voor het zelfbeschikkingsrecht in de geest van Westerling, Ambon of de Nederland se oppositie. Verschillende andere leden verklaar den met kracht stelling te nemen tegen de hierboven geponeerde opvatting, wel ke het zelfbeschikkingsrecht denatureert. Van wat er tot dusver internationaal al gemeen onder verstaan werd, wordt het op deze wijze op een bloot nationaal plan gebracht en beperkt tot de vraag, welke positie de Indonesische volkeren onderling zullen innemen binnen, de staat Indonesië. Krachtens het ter Ron de Tafel-Conferentie overeengekomen? was het evenwel de bedoeling, dat da Indonesische volken ook zouden kunnen kiezen de staat en het verbond van sta ten, waartoe zij wensten te behoren. Verscheidene leden, vóórstemmers van de motie-Oud, verklaarden ook thans weder met kracht tegen het regeringsbeleid met betrekking tot Indonesië, op welks deviaties zij bij iedere voorkomende gelegenheid had den gewezen, stelling te willen ne men. Al is dit beleid in grote lijnen kabinetsbeleid geweest, hun bijzon dere bezwaren waren toch wel ge richt tegen de minister voor Unieza ken en Overzeese Rijksdelen, omdat deze in het beleid een bijzondere sfeer brengt, die zij ten stelligste af keurden. Ook vroegen deze leden zich af hoe het te verklaren is, dat de Unie, die de samenwerking heet te verwezenlijken tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de V.S.I., ten aanzien van een zo uitermate belangrijk punt als het zelf beschikkingsrecht klaarblijkelijk ge heel gefaald heeft. Is bij de bespreking van de ministers in Maart j.l. dit on derwerp in het geheel niet ter sprake gekomen, zo neen, waarom niet, zo ja, waarom zijn dan eerst per brief van 15 Mei j.l., volgens de mededeling van de regering bij het jongste debat over het Indonesisch beleid, ter zake vertogen tot de V.S.I. gericht? Moet dit niet de in druk wekken, dat, voor zover de Unie werkt, daarin de V.S.I. verreweg de sterkste partij is en de regering van het Koninkrijk de zwakste, die tracht door soepelheid en toegeven de krachtigste der partijen te apaiseren? Zeer vele leden, die begrip hadden voor de moeilijkheden, aan instelling van de Nieuw-Guinea-raad verbonden, spraken niettemin de hoop uit, dat met kracht en voortvarendheid de bijeen komst van deze raad zou worden be spoedigd. Het instellen van zulk colle ge zou uit democratisch oogpunt onge twijfeld ook tegenover de internationa le wereld van de Nederlandse bedoe ling getuigenis afleggen. Met een zekere verontrusting hadden vele andere ieden de zware opzet van het bestuur over Nieuw-Guinea vastge steld en daarbij het besef gemist, dat, zolang de status van dit eiland niet de finitief is vastgesteld, alleen voorlopige regelingen op haar plaats zijn. Zij meenden, dat de Kamer zich niet van beschouwingen over deze toekomstige status onthouden kan. Met zorg hadden zij geconstateerd, dat hoe langer hoe stelliger van de zijde van de onderhan delende partijen een bot „ja" tegenover een bot „neen" komt te staan, en zij vreesden daarvan een mislukking van de besprekingen, die de innerlijke kracht der Unie ernstig zal schaden. Zij vroe gen daarom om een behandeling van dit probleem, die de belangen der bewoners vooropstelt, de mogelijkheden, met name de financiële, in strakke za kelijkheid in de beslissing betrekt en die ten volle rekening houdt met het inter nationale aspect der zaak. Dit bracht hen er toe aan de regering de vraag te stellen of niet alleen langs de weg van een gezamenlijk bestuur dan wel langs die van een mandaat namens de U.N.O. een bevredigende oplossing te verkrij gen zal zijn. Voor vele leden was het van de aan vang af duidelijk geweest, dat de souve- reiniteitsoverdracht ten aanzien van de positie van de Nederlanders in Indonesië een veelzijdig probleem medebracht. (Van onze speciale verslaggever) „Sta vast in gerechtigheid en heiligheid en behoud de plaats, a door God toe vertrouwd". Met deze woorden doet Haarlem's grijze kerkvorst, mgr. J P. Huï- bers,, de pas gewijdde abt van Egmond, dom Paulus Andriessen, deze morgen in de kathedrale basiliek te Haarlem plaats nemen op zijn zetel en het Te Deum dat daarop volgt is het danklied, dat recht uit het hart opstijgt. De abdij van Egmond heeft haar drie en dertigste abt en in hem wordt de eeuwenoude tra ditie van de Benedictijnen in Kennemerland voortgezet. Klokke half tien trekt een indrukwekkende stoet van monniken en prelaten over het plein voor de kathedraal. Het zonlicht doet de contrasten tussen het zwart en wit van de kledij nog scherper uitkomen en terwijl de klokken zwaar beieren over de oude bisschopstad, trekken honderd en vijftig monniken stil en devoot achter een groot blinkend kruis de kathedraal binnen. Achter hen volgen enkele kanunniken van het Haarlems kapittel en dan schrijdt daar in zijn sneeuwwit habijt en met mijter en staf de abt van de trappistenabdij te Zundert. Achter hem komen de Benedictijner abten van Parijs, Fontanell, Kergonan, Li- guge en Haute-Combe, allen in het zwart en met de witte mijter en kroonstaf getooid. De abt van Solemn was door ziekte verhinderd aanwezig te zijn Klein en met de verwachting in het hart op het grote gebeuren, dat komen gaat, volgt Dom. Andriessen tussen de abten varu Wisques en Oosterhout, en tenslotte schrijdt daar achter in die lange stoet de wijdende bisschop, Mgr. J. P. Huibers. Wel zelden zullen de honderden aan wezigen zo'n indrukwekkende stoet door de kathedraal hebben zien gaan en groot moet deze plechtigheid zijn geweest voor de moeder van Dom. Andriessen, die met de naaste verwanten deze uren heeft mogen beleven. Behalve kardinaal De Jong en de an dere hoogwaardigheidsbekleders woon den ook mgr. H. J. van Deursen, presi- Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp tot wijziging der noodwet-Ouderdomsvoorziening. Uit de Memorie van Toelichting blijkt o.m., dat. genoemde wet van toepassing is ten aanzien van personen, die op 1 Oc tober 1947, de datum van het in wer king treden der wet, 65 jaar of ouder waren of binnen drie jaren na genoem de datum derhalve vóór 1 October 1950 de leeftijd van 65 jaar hebben be reikt. Zoals in de Memorie van Toelich ting op het desbetreffende ontwerp van wet is opgemerkt, is hierbij uitgegaan van de verwachting, dat na verloop van een drietal jaren de algemene herzie ning van de sociale verzekering haar beslag zou hebben gekregen. In het bij zonder werd hierbij gedacht aan de tot standkoming van een nieuwe de gehele bevolking omvattende wettelijke ouder domsverzekering. Deje verwachting is tot het leedwe zen der regering niet verwezenlijkt. Wèl wordt er naar gestreefd, dat nog dit jaar, zoals de minister van Sociale Zaken reeds bij vroegere gelegenheden te-^feennen heeft gegeven, de Indiening van een ontwerp van wet ter regeling van de algemene ouderdomsverzekering bij de Tweede Kamer der Staten-Gene- raal zal worden ingediend, doch er zul len naar schatting na deze indiening nog twee jaren verlopen, alvorens de nieuwe reereling, zo zij kracht van wet ver krijgt, in werking zal kunnen treden. Voor deze periode is een uitbreiding van de werking van de noodwet-Ouder domsvoorziening tot degenen, die in middels na 30 September 1950 de leef tijd van 65 jaar zullen bereiken, onver mijdelijk. Artikel 1 van het nu ingediende ont werp van wet bevat de, overeenkomstig het vorenstaande, nodig geachte voor- Eerlijkheid jegens onszelf is dikwijls vex te zoeken. J ziening. Als gevolg van de voorgestelde wijziging der noodwet-Ouderdomsvoor ziening zullen ook personen, die in het tijdvak van 1 October 1950 tot en met 30 September 1952 de leeftijd van 65 jaar bereiken, voor een ouderdomsuit- kering in aanmerking kunnen komen. Naar schatting zal een aantal van 5.000 ouden van dagen alsnog onder de noodwet-Ouderdomsvoorziening wor- - den gebr ht. De daaraan verbonden i bisdom Haarlem, zal van nu af voor al- kosten zijn te stellen op een bedrag van tijd trouw en gehoorzaam zij'n aan de rond f 250.000 per jaar H. Apostel Petrus, aan de H. Roomse dent van het Groot-Seminarie te War mond, dr. C. J. Henning, regent van het Klein-Seminarie „Hageveld" te Heem stede, en verschillende dekens uit het Haarlemse diocees, de plechtigheid btf. Van de burgerlijke autoriteiten noe men wij dr. J. E. Baron de Vos van Steenwijk, Commissaris der Koningin in de provincie Noord-Holland, de burgemeester van Haarlem, mr. F. O. M. Cremers, burgemeester Nielen van Egmond, Graaf en Gravin Urees- mann, prof. mr. C. P. M. Romme, prof. dr. L. Beel, de voorzitter van de Twee de Kamer, mr. dr. L. G. Kortenhorst en vele leden der Eerste en Tweede Ka mer. De assistent-abten, Dom Augustinus Savaton van de St. Paulus-abdij te Wisque en Dom Maximilianus Maeh- ler van de St. Paulus-abdij te Ooster hout, leiden de wijdeling voor de wijdende Bisschop, mgr. J. P. Huibers, en in smetteloos Latijn klinkt uit de mond van de Franse abt het verzoek om „degene, die uit naam van de monniken van het klooster van de H. Adelbert van Egmond, van de Orde van de H. Benedictus, in het bisdom Haarlem, hier voorgesteld is, tot abt van genoemd klooster te willen wij den". Een heilige stilte wordt voelbaar in die weidse kathedraal, wanneer de wij deling voor de Bisschop neerknielt en ten aanhoren van de honderden, die in de' basiliek aanwezig zijn, de lange eeds formule uitspreekt. „Ik, Paulus Andries sen, gekozen tot abt van het klooster van de H. Adelbert van Egmond, van de Orde van de H. Benedictus, in het Kerk en aan onze heer Paus Pius XII en aan zijn wettige opvolgers". En dan volgt een opsomming van verplichtin gen, waartoe de nieuwe abt zich zal verbinden en met de hand op het Evangelieboek legt de wijdeling de ge bruikelijke eed af. Na het epistel beginnen de eigenlijke ceremoniën van de abtswijding. De bis schop knielt voor zijn armstoel, de as sistent-abten knielen eveneens voor hun zetels en de wijdeling legt zich plat ter aarde aan de linkerzijde van de bis schop. De boete is neergelegd in een reeks van psalmen, die de monniken in beurtzang zingen. Met de regelmaat van een klok klinken de versregels en ter wijl zij in de litanie Alle Heiligen aanroepen geeft de bisschop tot twee maal toe de wijdeling zijn zegen. Met herderlijke vermaningen worden het regelboek, de staf en de ring over handigd en de nieuwgewijde abt ont vangt de vredekus van de bisschop en de twee assistent-abten. De H. Mis wordt voortgezet, totdat na de Communio de wijdingsplechtig heid voltooid wordt. Midden voor bet altaar gezeten wijdt de bisschop de mijter en zet deze de nieuwe abt op het hoofd en tenslotte trekt hij de wijdeling de handschoenen aan. Dan neemt de bisschop de nieuwe abt bij de hand en laat hem plaats nemen op zijn zeteL Met vaste stem zet de Bisschop het Te Deum in en terwijl langs de gewel ven dit loflied omhoog klimt, schrijdt Dom Paulus Andriessen. de 33ste Abt van Egmond, zegenend door de kathe draal, begeleid door de assistent-abten. Wanneer het Te Deum verklonken is, beklimt de nieuwe abt in vol or naat, met mijter en staf. het bisschop pelijk altaar en geeft de aanwezigen zijn plechtige zegen. Ad muitos annos zegt hij tenslotte tot de bisschop, wie hij dank brengt voor de wijding, aan hem verricht. Radio-Indonesia meldde gisteren, dat het instituut van de ondernemingswach ten in Indonesië is opgeheven. De wach ten zullen zo spoedig mogelijk in de Staatspolitie worden opgenomen. Voor taan mogen de eigenaren of administra teurs van de ondernemingen geen spe ciale gewapende wachten meer in dienst houden ter beveiliging van hun eigen dommen. Omgeven door een luisterrijke stoet van monniken en prelaten begaf Dom Paulus Andriessen, zich hedenmorgen naar de Kathedrale basiliek te Haarlem, waar Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers hem wijdde tot abt van Egmond's abdij. DOM PAULUS ANDRIESSEN Aan het einde van de kabinetsraad van gistermorgen heeft de Belgische eerste minister de raad er van in kennis ge steld, dat hij voor Maandag a.s. een audiëntie heeft aangevraagd bij de ko ning. Minister Duvieusart zal Dinsdag morgen te Brussel terug zijn. Gisteren werd voor de rechtbank te Assen in een voortgezette zaak een ge vangenisstraf van drie jaar met aftrek en voorwaardelijk ter beschikking stel ling van de regering geëist tegen de 44-jarige Trijntje E. uit Rotterdam. Vol gens de ten laste legging heeft zij tot driemaal toe met chloor, zuringzout en gas een aanslag op het leven van haar man, D„ te Assen gepleegd. De pogingen mislukten echter, doordat D. een onaan gename smaak proefde aan de medicij nen en bij de poging, om hem 's nachts door middel van gas van het leven te beroven, tijdig wakker werd. Het groot aantal pelgrims en Romeinen dat vanmiddag op het Sint Pietersplein te Rome zal saiflenkomen om de heilig verklaring van Maria Goretti, de kleine martelares der reinheid, mee te maken, zal de geweldige mensenmenigten, die met Pasen en Sacramentsdag voor de basiliek waren samengestroomd, waar schijnlijk evenaren en mogelijk zelfs overtreffen. Meer dan honderdduizend pelgrims zullen de plechtigheid, die, zo als onze Romeinse correspondent reeds gemeld heeft, voor de eerste maal in de geschiedenis van de Kerk in de open lucht wordt gehouden, bijwonen. Bij hen zullen zich duizenden bruidjes uit alle delen van Italië bevinden en er is kans, dat duizenden Romeinen het aantal aan wezigen tot vijfhonderdduizend opvoe ren. De grootste verrassing voor de bezoekers van de Internationale Luchtvaart Ten toonstelling, die dit week-end in België wordt gehouden, zal ongetwijfeld de Hawker P. 1081, Engelands nieuwste gevechtsvliegtuig, zijn. De technische bijzon derheden van deze door Rolls Royce straalmotoren voortgedreven machine wor den echter streng geheim gehouden Uw vacantie-adres opgeven. U bent echter niet de enige abonné die ons blad gaarne óók op zijn vacantie-adres ontvangt en het is dan ook voor ons onmogelijk om al die tijdelijke adreswijzigingen vlot te verwerken als niet aan ons vriendelijk verzoek, ons toch min stens 5 dagen vóór Uw vertrek op de hoogte te stellen, wordt voldaan. Natuurlijk zullen wij onder alle omstandigheden trachten U toch tevreden te stellen, maarmo gen wij ook een beetje op Uw medewerking rekenen? Weekabonné's gelieven over de periode, dat ae afwezig zijn, het abonnementsgeld vooruit te vol doen aan de bezorger, van wie zij op hun vaste adres de krant ont vangen. DE ADMINISTRATIE De pauselijke stoet zal vanavond van de Sixtijnse kapel uit het Sint Pieters plein betreden langs de koninklijke trap en door de beroemde bronzen deuren van het Vaticaan, waar de Zwitserse garde de wacht zal betrekken. Daarna gaat de stoet direct naar de grote ruimte voor de Centrale Pdétt, waar voor de plechtigheid een tijdelijk altaar opge richt is. Morgen zal de Heilige Vader in de Sint Pieter de eerste Pauselijke Mis ter ere van de nieuwe Heilige opdragen. De officiële Tsjechische radio-omroep maakte gisteravond bekend, dat de Oost- Duitse „democratische republiek" alle aanspraken op Sudetenland heeft prijs gegeven en de uitwijzing van twee mil lioen Duitsers uit dit gebied als manent heeft erkend. Deze punten zijn, naar de radio onthulde, vastgelegd in een overeenkomst, die te Praag ondertekent is door de waarnemend minister-presi dent van Oost-Duitsland Walter UI- brieht en de premier van Tsjechoslowa- kije Antonin Zapotocki. pc besluiten, zo werd gezegd, waren geheel in overeen stemming met de verdragen van Yalta en Potsdam en dienden als „definitieve regeling" te worden gezien. Ulbricht en Zapotocki ondertekenden volgens de Tsjechische radio tevens een economische en handelsverdrag en be loofden elkaar door middel van culturele en wetenschappelijke uitwisseling „de culturele samenwerking en het gemeen schappelijke streven naar de vrede te verdiepen en uit te breiden". Het eco nomische verdrag voorziet in een cre- diet op korte termijn aan Oost-Duits land. Verwachting tot Zondagavond: Overdrijvende wolkenvelden maar op de meeste plaatsen droog weer. Meest matige Zuid-Westelijke wind. Hogere temperaturen. Zondag: Zon 4.2021.04, Maan 16.63 —1.00. Maandag: Zon 4.2121.04, Maan 17.37—1.16. (Van een bijzondere medewerker) En dag na dag rijgen zich de woor den tot zinnen; de zinnen tot arti kelen, beschouwingen, essay's, boeken; tot prae-adviezen. inleidingen, speeches, peroraties. En steeds dieper peinzen de filosofen, vorsen de geleer den, beraadslagen de diplomaten. Nooit was er meer overleg in de wereld, nooit werden meer wereldreizen gemaakt, be doelend dat mensen elkander zouden gaan verstaan. Nooit waren de tech nische hulpmiddelen daartoe volmaak ter, maarvoort gaat de koude oor log, de dreiging van atoombom en nieu we wereldbrand. Ieder neemt het woord vrede in de mond, maar slechts weini gen geven blijk de diepe zin van dat prachtige woord te verstaan. De rust én de orde, naar het woord van St. Au gustinus, de grenspalen van de vrede, zijn verre. En men denke dan niet aan Viët Nam en Indonesië, aan concentra tiekampen achter het IJzeren Gordijn en onvrede tussen ons vreemde volke ren. Blijft maar dicht bij huis, gij die over vrede spreekt en tracht door liefde en rechtvaardigheid de vrede te her stellen tussen Uw kijvende buren, Uw twistende kinderen, bij mokkende ou derparen. Het is wel een vreemde ontboezeming in een rubriek, die doorgaans tracht heel nuchter en zakelijk kleine facetjes van grote problemen even in een flits te belichten. Maar wie durft nadenken, constateert telkens weer opnieuw, dat het waarachtig niet zinloos is, sprekend en schrijvend over sociale problemen zo nu en dan eens een stap achterwaarts te doen om het geheel beter te kunnen overzien. Dreigt anders niet het gevaar dat we, ook in een rubriek als deze, niet anders meer gaan zien dan kwesties en kwestietjes, die slechts in causaal verband staan tot het grote probleem. Het grote probleem dat de inzet is van alle mensenstrijd. Strijd met de wape nen, strijd tussen grote menselijke gees ten. strijd tussen kijvende buurvrouwen, strijd tussen ouders en kinderen, tussen komende en afnemende generaties. Het probleem: hoe te voldoen aan de God delijke opdracht, vervat in het Genesis- woord: „Weest vruchtbaar en vermenig vuldigt U en bevolkt de aarde en onder werpt ze aan U;" En deze, van de zon deval reeds durende strijd om de aar- debeheersing, het eerste slachtoffer ei sende bij de eerste broedermoord, duurt voort en verandert slechts van vorm. Dan weer is het de vraag wie, dan weer de wijze waarop de aarde zal worden beheerst. Het zijn de grote cultuurperio den die in het verleden dat „wie" be paalden: Egyptenaren, Perzen. Babylo- niërs, Hellenen, Romeinen. De wijze waarop Iaat zich niet uitdrukken in een of ander economisch stelsel, maar laat zich slechts bepalen door de vraag of die aarde-beheersing in dienst bleef staan van God, dan wel of men het zonder Hem, ja zelfs tegen Hem poogde. En wie nu maar in durft zien dat slechts de tijdperken, waarin het volk zich werkelijk tot God keerde, al le strijd werkelijk in Zijn dienst stelde, zich hebben gekenfnerkt door rust in de orde, weet welke zijn houding thans behoort te zijn. Men mag zich afvragen of het niet hopeloos idealistisch is zo hoog te mik ken. niet al te vrijmoedig te durven hopen, dat nog eens de tijd zal aanbre ken, waarin werkelijk het volk, als volk, zich weer tot God zal keren. Maar is daar dan niet die prachtige Goddelijke belofte: Zie Ik zal met U zijn tot aan de voleinding der tijden, en de poorten der hel zullen haar niet overweldigen. Ja, maar. O, we ken nen het wederwoord. Geen Jeremias gaat meer rond om in schreeuwend harde taal te waarschuwen. Hoogstens klinkt zijn erfenis nog als een contem poraine dreiging: opstaan immers, zal volk tegen volk en koninkrijk tegen koninkrijk. „Eén woestenij wordt heel het land. maar volkomen vernietigen zal Ik het niet." Dat is het juist, ook wanneer de dreiging het felst klinkt, komt er telkens weer de belofte van de redding „Gaat op de weg staan en ziet om U heen en vraagt naar de paden van weleer: Welke is hier de goede weg? en volgt die. Dan vindt ge rust voor Uwe zielen." Ja maar, is het niet hopeloos om te gen het communisme en tegen het ma terialisme en tegen de onverschilligheid te vechten. Ziet toch, hoe de Gods dienstloosheid toeneemt, het aantal echtscheidingen stijgt, de ontspanning plaats maakt voor verdoving. Mogen we nog wel hopen? Wanneer men de deugd van hoop maar (weer) ging ver staan. er maar (weer) de wezenlijke betekenis aan ging hechten die deze Goddelijke deugd kenmerkt. Is het ob ject van onze hoop God en het motief het onsterfelijk verlangen naar geluk, we mogen niet vergeten dat hoop is het tot actie brengend innerlijk verlan gen naar een moeilijk bereikbaar (maar toch bereikbaar) goed, gepaard aan het vaste vertrouwen dit goed ook te zul len bereiken. Welnu, dat het opnieuw vestigen van een Christen-leef- en werkgemeenschap moeilijk bereikbaar is, hebben we zo langzamerhand wel leren verstaan. Maar bereikbaar is het. anders ware Christus nooit op de we reld gekomen zoals Hij kwam en met die geestelijke bagage. Intussen, ver langen alléén is geen hoop, slechts het juiste verlangen dat de mens tot daden aanzet is de uitdrukking var de hoop als deugd waarbij als tweede voor waarde geldt: het vertrouwen, de ze kerheid, dat wat we willen we ook inderdaad kunnen bereiken. Hoe schijn- baar hopeloos stond vaak de Christen gemeenschap voor de opgave de wereld van aanschijn te doen veranderen. Maar nooit versaagden die Twaalf Eer stelingen, nooit weifelden, 'n Servaas, n Willibrord. Zij bezaten de Goddelijke deugd van Hoop. Zij moesten zelf de steunpunten zijn of bouwen waarop de brug naar de nieuwe Christelijke ge meenschap moest worden gebouwd. Wij mensen van de 20e eeuw kunnen toch rekening houden met het feit dat er nog talrijke brandpunten van echt Christelijk leven zijn. Laten wij ons daarom weer wapenen met de hoop en sterken met een niet aflatend vertrou wen. Object en motief van de Hoop hebben recht op onze totale persoon lijkheid.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | | pagina 1