NEGENHONDERD DODEN TE
MAKASSAR
Zware K.N.I.L.-aitval maakt veel
slachtoffers
Veldslag tussen taxichauffeurs op het
Waterlooplein te Amsterdam
Het voornaamste heiligdom ter ere van
Maria's Tenhemelopneming
Verzet met de
wapens
Secretaris Agterof plebaan der
Kathedrale Basiliek
De godsdienstvrijheid in
Indonesië
Tot hoofd en hart
Omvangrijke branden
EENHEIDSSTAAT BIJNA
EEN FEIT
Twee personen vermoord
.Het weer.
Negentig vrijwilligers
voor Korea
Westerling wordt nog
niet uitgewezen
Treinrampen in India
en Brazilië
Joegoslavische uittocht
naar Italië
Staking duurt voort
Bedevaartsoord te Einsiedeln
Verheven historie
Parochie van Sint Bavo begroet 1 September
haar nieuwe pastoor
LV
MAANDAG 14 AUGUSTUS 1950
o
74ste JAARGANG No. 248144
VUURGEVECHTEN VAN RUIM DRIE DAGEN
Werkcommissie verleent
haar goedkeuring
TRIBUNE TE ZANDVOORT
INGESTORT
Twee lichtgewonden
Verzoek om repatriëring
PRINSES DE RETHY
TERUG IN BELGIË
Op onderneming Pasar
Dataf"
Sabotage?
Reeds 33 doden en
honderden gewonden
Accoardje met grens
beambten
Militaire Willemsorde
Met ijzeren staven en stenen
Te weinisr bescherming
Waterlooplein
Jpinsdag, 15 Augustus, op het
®est van Maria ten Hemei-
°Pfteming, zal ons blad niet
Ver«chijnen.
DE DIRECTIE.
Tegen event, invasie van
Nieuw-Guinea
Geen treden voor onge
rustheid
Noorwegen breidt vloot uit
OPLEIDING ONDERWIJZER
IN AMSTERDAM
BUREAU: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel 3998
Bijkant. IJmuiden: Bonifaciusstr. 27. tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. J. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. OmroeLers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt z'ch het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Op grond van berichten uit Makassar meldt radio Djakarta, dat ongeveer
900 personen de dood hebben gevonden bij de incidenten van de laatste
dagen. Onder de slachtoffers bevindt zich de Mohammedaanse leider en oud
lid van het Indonesische parlement Loetzi. De overeenkomst betreffende de
evacuatie van de Nederlandse strijdkrachten per s.s. „Zuiderkruis", aldus
radio-Djakarta, heeft blijkbaar de stad tot kalmte gebracht.
Het uitgaansverbod blijft van kracht. De Indonesische nationale politie
patrouilleert in de straten van Makassar en maakt jacht op talrijke rovers,
die van de toestand profiteren om hun slag te slaan.
A.F.P. meldt nog, dat krachtens het accoord alle Nederlandse strijdkrachten
Makassar binnen vijftien dagen moeten ontruimen.
De voormalige leden van het K.N.I.L.,
die Zaterdag tot de aanval waren over
gegaan, hebben toen een groot deel van
de stad bezet, waaruit zij later weer door
de Apris werden verjaagd. Sen groep ex-
leden van het K.N.I.L. deden Zondag
morgen daarop een zware uitval, die
zeer woest werd uitgevoerd en vele
slachtoffers onder de burgerbevolking
heeft gemaakt.
De correspondent van Aneta te Makas
sar seint, dat de schatting van 800 tot
900 doden aan de lage kant zal blijken
te zijn. Over de ongeregeldheden bericht
hij het volgende:
De spanning, die er reeds enige tijd
heerste nabij het overvolle doorgangs-
kamp van het K.N.I.L., heeft allereerst
geleid tot incidenten tussen de Ambo-
nese militairen en de bewoners van de
omliggende kampongs. Van de kampong
Mariso uit breidde de stemming tegen
het K.N.I.L. zich uit over de andere
stadsdelen. Toen deed zich het incident
voor, waarbij de Menadonese luitenant
van de Apris, die zich per ongeluk bin
nen het rayon van het kamp begaf, werd
doodgeschoten. Hierop volgde een boycot
van de Ambonese militairen op de
Pasars. De polisi militer der R.I.S. is
hiertegen flink opgetreden, waardoor uit
breiding van de agitatie werd verhin
derd. De stille boycot bleef echter en
voortdurend kwam het tot handtastelijk
heden tussen de bevolking en de ex-
leden vanSiet K.N.I.L. Zaterdag 5 Augus
tus was er 's middags een bespreking tus
sen de UNCI-waarnemers, de comman
dant van de Apris en de commandant
van het kamp van het K.N.I.L., welke
bespreking niet tot een oplosisng heeft
geleid.
Even vóór 6 uur 's middags vielen de
eerste schoten en kort daarop hoorde
men het geratel van machinegeweren
nit verschillende delen van het Zuide
lijke stadsdeel. Even later was de vuur-
wisseling algemeen en drie en een half
etmaal lang werd er onafgebroken ge
schoten, waarbij de mortiergranaten'van
de ex-K.N.I.L.-ers veel schade hebben
aangericht, evenals het vuur van de
Apris. Hierbij kwam Zondag dan nog dè
beschieting vanuit de lucht met B 25 en
de beschieting van het korvet van de
Alris, de „Radjawali". Er braken om-
vangrijke branden uit
Prof. dr. J. Kors, voorzitter van de
K.R.O., die voor het wereldomvattend
apostolaat van de radio zeer belangrijke
functies, zoals o.a. zijn hoogleraarschap
aan de Katholieke Universiteit heeft
laten varen, viert morgen zijn veertig
jarig priesterfeest. Wij wensen deze
voorbeeldige priester met zijn kristal
heldere intelligentie en vurige apologe
tische geloofsijver tot heil van de zielen
van gelovigen en andersdenkenden nog
vele jaren van zegenrijke arbeid in de
Wijngaard des Heren.
werkcommissie van het republikeinse
Parlement heeft de ontwerp-grondwet voor
de nieuwe eenheidsstaat goedgekeurd. Een
en dertig leden stemden vóór en twee te
gen. Tien leden van de communistische
Partij en linkse groeperingen verlieten voor
de stemming de vergadering.
Het parlement van de Verenigde
Staten van Indonesië zou v^idaag over de
bntwerp-gr-ondwet voor de -nieuwe staat
•temmen.
Zondagmiddag omstreeks drie uur had tij
dens de nationale zeepkisten-wedstrijden te
Zandvoort een vrij ernstig ongeval plaats,
tijdens de prijsuitreiking bü de geregle
menteerde klasse stonden ongeveer dertig
mensen op de stelling, waarvandaan de wa
gentjes afreden. Juist toen de- derde prijs
uitgereikt worden, zakte de helft van
stelling ineen, waardoor dertig personen
tussen balken en planken terechtkwamen, na
•en val van 2y2 meter gemaakt te hebben.
be 12-jarlge A. P. C. de Rooy uit De Bilt
,eP een gebroken neusbeen en een hersen
schudding op, terwijl de 51-jarlge mevr. W.
buringFicke uit Amsterdam een knlewond
"bliep.
Na een half uur werden de wedstrijder
""ftgezet.
De stichting „Door de Eeuwen Trouw"
deelt mede, dat zij in een telegram „de
regering heeft gewezen op de verplich
ting, de militairen van het voormalige
K.N.I.L. na hun ontslag te laten repa
triëren naar de plaats, waar zij zich
wensen te vestigen. De status van mili
tair van de K.L. neemt deze verplichting
niet weg," aldus genoemd telegram, dat
voortgaat: „De Ambonese militairen van
het K.N.I.L. te Makassar zullen in een
nóg afschuwelijker positie komen, indien
zij naar Java worden overgebracht. De
mobilisatie van militairen van het voor
malige K.N.I.L. betekent, dat zij ontwa
pend moeten worden en dus machteloos
zullen zijn tegen op Java ongetwijfeld te
verwachten zgn. guerilla-aanvallen." De
Stichting vraagt van de regering hand
having van de krachtige houding van de
Hoge Commissaris door de Ambonnezen
te laten terugkeren naar hun geboorte
grond, waardoor de regering zal kun
nen bewijzen, dat het haar ernst is met
de handhaving van het zelfbeschikkings
recht."
De Prinses de Réthy, echtgenote van
Leopold de Derde, Is vanmorgen om tien
uur met een speciaal vliegtuig van Ge
neve vertrokken om zich in Brussel bij
haar echtgenoot te voegen. Aan boord
van het toestel bevonden zich naar ge
meld wordt, behalve de Prinses de Réthy,
Leopold's oudste dochter Prinses Jose
phine Charlotte en de kleine Prins
Alexander, het zoontje van Leopold en
de Prinses de Réthy.
Het gezelschap verscheen met de ko
ninklijke auto op het vliegveld. Journa
listen werden niet toegelaten op het
vliegveld, dat door een uitgebreide poli
tiemacht was afgezet.
Uit betrouwbare bron werd vernomen,
dat de Zwitserse autoriteiten zowel als
de koning alle moeite hadden gedaan om
het vertrek van de Prinses de Réthy ge
heim te houden waartoe zij nauw met
elkaar hadden samengewerkt.
De prinses heeft de huur van haar
luxueuze woning bij Genève opgezegd.
Zaterdagmorgen is een employé van de on
derneming „Pasar Datar" in het gebied van
Sukabumi door vier gewapende Indonesiërs
in uniform op het terrein van de onderne
ming vermoord. Tevens werd een chauffeur
om het leven gebracht.
Verwachting tot Dinsdagavond: Ge-
I leidelijk toenemende bewolking met
5 morgen overdag voornamelijk in het
Noorden en Westen van het land enige
I regen. Aanvankelijk zwakke, later
[meest matige wind tussen Noord-
[West en Zuid-West. Weinig verande-
[ring in temperatuur.
Dinsdag: Zon 5.2320.05, Maan 7.19
-20.52. Woensdag: Zon 5.24—20.03,
3 Maan 8.42—21.03.
Naar wij vernemen hebben zich tot Zater
dagmiddag twaalf uur negentig gegadigden
in persoon aangemeld vc.r de beide com
pagnieën die de Nederlandse regering over
weegt ter beschikking te stellen van de
Verenigde Naties.
Het gouvernement van Singapore heeft
bekend gemaakt, dat Westerling niet zal
worden uitgewezen, zolang de kwestie van
zijn uitlevering niet definitief is geregeld.
Het gouvernement deelt mede, dat de In
donesische regering aldus meldt A.P.
het Hooggerechtshof op 16 Augustus zal ver
zoeken, de tenuitvoerlegging van het ar
rest, waarbij de uitlevering van Wester
ling aan Indonesië werd geweigerd, op te
schorten.
Ten minste 23 passagiers zijn om het le
ven gekomen en 200 werden gewond toen
Zondagochtend vroeg de sneltrein Calcutta-
New Delhi op een ontspoorde goederentrein
reed. Het ongeluk gebeurde ongeveer 65
km. ten Oosten van Benares, juist op een
kleine brug. Men neemt aan, dat de goe
derentrein door sabotage ontspoord Is.
De locomotief, vier passagiersrijtuigen en
de bagagewagen van de sneltrein stortten
van de zes meter hoge spoordijk. Twee pas
sagiersrijtuigen en een goederenwagon scho
ven in elkaar. Gisteravond werd het red
dingswerk nog steeds voortgezet.
Zaterdag zijn in Brazilië tenminste tien
personen om het leven gekomen en een
zeventigtal ernstig gewond bij een botsing
tussen twee treinen met arbeiders in een
voorstad van Rio de Janeiro.
Italiaanse autoriteiten hebben Joegoslavi
sche grensbeambten weten te bewegen Joe-
goslaven toe te staan de grens over te ste
ken teneinde familie en vrienden op Ita
liaans grondgebied uit Italië te ontmoeten,
die op hun beurt naar de Italiaanse kant
van de grens zouden komen. Dit heeft tot
gevolg gehad dat Zondag ongeveer 5000 Joe-
goslaven de Italiaanse stad Gorizia binnen
vielen. De straten van deze kleine grens
stad. die 25 km. ten Noorden van Triest
ligt, waren overvol van huilende en lachende
mensen, die elkaar voor het eerst sinds vijf
jaar weer eens zagen.
De grensbewaking kon de stroom niet ver
werken. Vijf mensen moesten in een zie
kenhuis worden opgenomen na handtaste
lijkheden met grenswachten. In Gorizia
moes$ de politie versterkt worden om orde
te Kunnen houden in de rijen mensen,
die zich gevormd hadden voor winkels die
voedingsmiddelen, medicamenten, wasmid
delen en andere artikelen verkochten, die
in Joegoslavië blijkbaar moeilijk te krijgen
zijn. Zondagavond begonnen de bezoekers,
met volle koffers en zakken, naar Joego
slavië terug te stromen.
Aan sergeant Harry Voss, Surinaams mi
litair, die destijds in Indonesië door de Ja
panners is doodgeschoten, is posthuum de
Militaire Willemsorde toegekend.
(Van onze verslaggever)
Op een zeer druk bezochte vergadering van taxichauffeurs, aangesloten b|j
de Uniebonden, is Zaterdagmiddag in „Krasnapolsky" met 185108 stem
men (14 blanco en 2 ongeldig) besloten om Zondagmorgen weer aan het
werk te gaan. Inderdaad zijn Zondagmorgen een kleine honderd taxi's te
zamen uitgereden, maar op het Waterlooplein werd deze stoet overvallen
door 'n groot aantal stakers, die op 'n vergadering bijeen waren met 't gevolg
dat een ware veldslag ontstond. Daar de stakers in de meerderheid waren
moesten de taxi's wél een heenkomen zoeken. Men besloot toen alle wagens
van de straat te houden vooral ook omdat verscheidene taxichauffeurs
reeds individueel waren gemolesteerd een moest met een hersenschudding
naar een ziekenhuis worden gebracht en taxi's waren beschadigd. De po
litie heeft slechts twee daders gearresteerd.
Op de langdurige vergadering, die
Zaterdagmiddag door de Uniebonden
werd gehouden, heeft een lid van het
stakingscomité, dat ook lid is van het
NVV en daaróm toegang tot deze ver
gadering had, onomwonden aangekon
digd dat er geweld zou worden gebruikt
als besloten zou worden om de staking
op te heffen. Maar de voorzitter, het
socialistische raadslid Laan, antwoordde
dat men voor terreur niet zou wijken.
„Wij nemen de uitdaging aan", zeide hij.
Tevoren was reeds een fel en zeer
rumoerig debat ontstaan tussen het be
stuur en verscheidene leden, die het
bestuur verweten dat het de leden niet
helemaal niet op de hoogte had gehou
den van de voortgang der besprekingen
mét de werkgevers. „Waarom hebt U
niet eerder een vergadering uitgeschre
ven dan nu, nu de staking is uitgebro
ken?" zo werd gevraagd. En vooral werd
het de besturen van de Uniebonden zeer
kwalijk genomen dat zij toegestemd
hadden in de tariefsverhoging der taxi's
per 1 Augustus, tengevolge waarvan de
chauffeurs in het algemeen f 5 tot f 10
per week minder verdienen. De heer
Laan gaf toe. dat men beter had gedaan
Vrijdagavond dus vóór de nachtver-
gadeqing, waarop tot staking werd be
sloten een vergadering te houden
maar persoonlijke omstandigheden had
den dit verhinderd en ook had men
nog geen concrete mededelingen kunnen
doen. De tariefsverhoging had men
aanvaard omdat de werkgevers in Am
sterdam zich schriftelijk hadden verbon
den op korte termijn overleg te plegen
over loonsverhoging tot f 36 per week
en de invoering van een CAO zelfs als
het landelijk overleg niet snel genoeg
mocht opschieten. Dit landelijk over
leg is vastgesteld op 18 Augustus en de
besturen vonden het nu al te kortzichtig
dat men een week van tevoren in sta
king ging. Dat kan het overleg alleen
maar torpederen, zeide de heer Laan.
De NVV-leden in de stakingscommissie
v/aren van mening, dat. nu de staking
een feit is mede door gebrek aan
voorlichting van de zijde der Uniebe-
sturen deze besturen zich nu maar
achter de staking moesten plaatsen maar
de heer Laan achtte het niet op de weg
van de besturen liggen om degenen, die
door eigen kortzichtigheid in moeiliik-
heden waren geraakt daaruit te halen
en daardoor het gehele overleg met de
werkgevers in de waagschaal te stel
len. Zo ging dat debat op doorgaans
scherpe toon verder. Nadat de heer
Laan nog een hartstochtelijk beroep op
de vergaderden had gedaan om de be
sturen niet in de steek te laten werd ge
stemd met bovenvermeld resultaat.
De Uniebestureu zijn daarna onmid
dellijk in overleg getreden met de
werkgevers en de politie. Overeenge
komen werd dat de\ dienst Zondagmor
gen om half negen zou beginnen en dat
acht standplaatsen^— in een ring rond
dc binnenstad zouden worden bezet.
De politie zou daar toezicht houden cn
ook bij de garages. waar de wagens
zouden uitrijden. Maar naar de heer
Laan ons mededeelde Is er van die po
litiebescherming niet veel terecht ge
komen. De politie bleef toekijken en
joeg de stakers niet weg zodat de
chauffeurs soms in grote moeilijkheden
geraakten.
Op het Museumplein b.v., zo vertel
de ons de heer Laan, ging de toeziende
agent voor de regen schuilen onder de
doorgang van het Rijksmuseum terwijl
de chauffeur, die met zijn taxi bij de
standplaats stond werd overvallen door
tien stakers. Hij kreeg toen gelukkig een
telefoontje van de Taxicentrale en reed
snel weg. Ook in de gehele stad is het
rumoerig geweest. Naar het politierap
port vermeldde is Zaterdagavond een
taxichauffeur in de Sluisstraat door
twee stakers zo ernstig mishandeld dat
hij met een hersenschudding naar het
Wilhelminavasthuis moest worden ge
bracht. Zondagmorgen om elf uur werd
een taxi, die naar het station reed. door
stakers met stenen bekogeld. De inzit
tenden, een dame en een jongetje, wer
den door glasscherven gewond maar
konden hun treinreis voortzetten.
De taxi werd beschadigd. Een kwartier
later gebeurde datzelfde met een an
dere taxi op dezelfde plek, de Marte
laarsgracht. Maar toen was er politie,
die twee stakers arresteerde.
Op de Prinsengracht werd een taxi
chauffeur door een dertigtal stakers
overvallen en afgeranseld. De politie heeft
hen met de sabel en gummistok moeten
ontzetten. Verder moest de politie nog
optreden toen stakers garages ctp de Ro
zengracht en in de Mamixstraat wilden
binnendringen.
De hevigste veldslag werd echter Zon
dagmorgen omstreeks elf uur geleverd
op het Waterlooplein. Want de Unie-
besturen hadden besloten nog een laat
ste poging te wagen om de straat te
veroveren.
Zij reden enige garages af en verzoch
ten de chauffeurs, die in het algemeen
in grote getale waren opgekomen can
weer dienst te doen, maar dit niet durf
den uit vrees voor molestatie, zich bij
hen aan te sluiten. En in korte tijd was
er zo een stoet van ongeveer tachtig
wagens gevormd, terwijl men er op re
kende dat zich hierbij nog een twintig
tal z.g. eigenrijders (dat zijn chauffeurs,
die hun eigen wagens exploiteren) zou
den aansluiten. De bedneling was om de
binnenstad door te rijden en zich dan
over acht standplaatsen te verdelen.
Maar intussen waren de stakers bijeen
in hun hoofdkwartier: het gebouw „De
Valk" aan de Valkenburgerstraat, en zij
besloten deze stoet op het naburige Wa
terlooplein te overvallen. Er ontstond
daar dan ook een hevig gevecht tussen
chauffeurs en stakers, die met stenen ett
ijzeren staven waren gewapend en daar
mede verscheidene taxis ernstig bescha
digden. Een wierpen ze omver. Sommige
chauffeurs werden mishandeld, de
meesten wisten met hun wagens te
vluchten.
Toen besloten de besturen van de
Uniebonden na overleg met de directie»
het gehele taxibedrijf stil te leggen.
Verscheidene directies hadden dat trou
wens al des morgens vroeg besloten om
dat ze niet het risico wilden lopen dat
hun wagens zouderv worden beschadigd.
Naar wij nog van de heer Laan ver
nemen, zullen nu de besturen met dc
directies en de politie overleggen wat
hun in de komende dagen te doen staar.
Want in geen geval leggen ze zich bij
de terreur van de stakers neer.
Het voornaamste heiligdom ter ere van Maria's Tenhemelopneming bezit Ein
siedeln. Dit genadeoord ligt acht minuten gaans van Biberbrücke, dat op zijn
beurt een half uur per trein verwijderd ligt van Arth Goldau, op de internationale
lijn BaselChiassoMilaan. Verder dan Einsiedeln gaat het locaaltreintje niet.
In 1878 werd ten gerieve van het pelgrimsverkeer door de aanleg van het lijntje
Einsiedeln Biberbrücke dit Mariaoord met het uitgebreide Zwitserse spoorweg
net verbonden.
ders, Noren, Denen, Duitsers, Fransen,
Italianen, Oostenrijkers en Hongaren
naar Einsiedeln om aan de H. Maagd
de verscheidenheid van de nummer
hun noden te klagen. Vandaag wijst
borden van de automobielen, die Ein
siedeln dagelijks doorkruisen, de veel-
landige afkomst van de pelgrims aan.
Velen komen tc voet, grote groepen
ook dagelijks per trein, zodat het to
taal aantal pelgrims per jaar meer dan
300.000 beloopt.
patiënten met gebroken armen en benen.
Talrijker voorzeker zijn de inwendige
wonderen van genade in de zielen ge
wrocht. Deze genadeuitwerking heeft
vooral in de kapel van de penitenciers
plaats. Dit is een zijkapel, 30 meter lang,
links aan de basiliek aangebouwd, waar
in zich tegen de zijwanden twee rijen,
ieder van 16 artistiek uitgevoerden
biechtstoelen bevinden.
Terwijl de broeders kloosterlingen
zich aan allerlei ambachten wijden, ge
richt op het onderhoud van de abdij en
ten behoeve van de arbeid op de lan
derijen, die tezamen een oppervlakte
van meer dan 9 hectaren beslaan, ver
richten de Paters veel zielzorg en geven
zich aan het onderwijs. De abdij telt
op het ogenblik 187 Paters, 63 Broeders
De bezoeker betreedt hier een stuk
grond van geschiedkundige betekenis.
Immers de heuvels met dennenbossen!
die aan Einsiedeln een wijde, groene
kroon geven, maakten tien eeuwen gele
den deel uit van het „donkere oerwoud",
door geen mens nog betreden. De mon
nik Meinrad van het klooster Reichenau
op een eiland in het meer van Constanz
gelegen, verkoos, met verlof van zijn
overste, dit woud om er het leven van
een kluizenaar te leiden. Hij bouwde een
cel en een kapelletje en deelde zijn ka
rig bestaan met twee raven, die zijn
huisvrienden waren. Op 21 Januari 861
echter werd hij in zijn cel door twee
rovers overvallen en ter dood gebracht.
De raven vervolgden de rovers al krij
sende tot in de stad Zurich, waar zij ge
vangen werden gezet. Het stoffelijk
overschot van de heilige Meinrad werd
door de abt van Reichenau naar deze
abdij gevoerd. Cel en kapel bleven lang
leeg staan, maar het „donkere oerwoud"
trok andere kluizenaars tot zich, zoals
Bennon, kanunnik van Straatsburg. In
934 verenigde Eberhard eveneens ka
nunnik van Straatsburg, die naar het
„donkere oerwoud" met een groep land
bouwers uit de Eizas was gekomen, de
ze kluizenaars in een communiteit, om
volgens de regels van de H. Benedictus
hun leven te heiligen. Bij de cel en de
kapel van Meinrad bouwde hij daartoe
een klooster met kerk.
Wanneer en hoe de verering van de
H. Meinrad op die van een Moeder
godsbeeld geplaatst in zijn kapel, is
overgegaan, vermelden de kronieken
niet. Maar de documenten, in de Ab
dij van Einsiedeln bewaard, tonen wel
aan, dat in het begin van de XlVe
eeuw Einsiedeln een Mariaoord was.
En omstreeks 1600 trekken Nederlan-
De bouw van de 100 meter lange kerk
in barokstijl is, volgens de plannen van
de broeder-benedictijn en architect Gas-
pard Mosbrugger, in 1704 begonnen
en in 1735 met de consecratie door de
Apostolische Nuntius van Bern op 3
Mei van dat jaar voleindigd.
Het spel van engelenbeelden in deze
kerk is iets wonderbaars. Grote en
kleine engelen, gehalveerde engelen en
engelenkopjese lachende en treurende
en zeer vele sportieve, die zich met
hand of vleugel aan gewelven en lijs
ten acrobatisch vastklampen, vullen
het luchtruim onder de gewelven. Deze
laatste zijn van prachtige fresco's
voorzien, die alle als onderwerp de
verheerlijking van Maria hebben. De
gebroeders Assam uit Benediktbeuren,
waarvan Damianus de schilder en
Egidius een meester in stucadoorswerk
was en die beide hun artistieke op
leiding in Rome ontvangen hadden,
hebben de basiliek van Einsiedeln tot
een van de fraaiste bouwwerken op
dit gebied gemaakt.
Het Mariaoord van Einsiedeln mist de
beroemdheid van dat van Lourdes, maar
kan ook op vele gebedsverhoringen en
wonderen bogen. De achterwand van de
kerk. in de onmiddellijke nabijheid van
de genadekapel is overdekt met krukken
en beugels, de laatste afkomstig van
Maria's Tenhemelopneming in de basiliek van Einsiedeln.
en 23 adspiranten, verdeeld over novicen
en studenten.
Een voorname tak van het landbouw
bedrijf van de abdij vormt sedert eeuwen
de teelt van raspaarden. In de ecurie
staan de fiere beesten, ieder met naam
aangegeven: Lisi, Bella, Topas. Amor,
Nero, Zeta, Qan, Borese, Diana. Quanda,
Rösli, Marga en Pisa.
Naast de abdij bevindt zich het grote
gymnasium, dat onder de priesters en
de politieke en commerciële figuren van
Zwitserland vele oud-leerlingen telt.
Het aanstaande schooljaar zullen 340
leerlingen de klassen aan dit gymna
sium, waarvan het diploma door de Staat
officieel erkend wordt, volgen; van deze
340 leerlinge» zijn er 280 intern.
Vanaf de stichting van de abdij heb
ben de monniken
zich toegelegd op
de verrijking van
hun bibliotheek,
die onder de voor
naamste van Euro
pa gerangschikt
wordt.
Een der grootste
feesten van het jaar
in Einsiedeln is dat
van Maria Tenhe
meiopneming op 15
Augustus. Behalve
met de Pontificale
Mis door de Abt op
te dragen wordt dit
feest ook in de
avond met een gro
te sacramentspro
cessie gevierd. Op
die dag vormt de
abdij het middel
punt van het gods
dienstig leven van
het katholieke kan
ton van Schwyz. In
de heerlijke avond
stond van deze
Augustusdag paren
de gelovigen van de
verschillende paro
chies van Schwyz,
ieder m hun eigen
karakteristieke kle
derdracht, van alle
zijden uit het „don
kere oerwoud" naar
Einsiedeln afdalend,
hun gezangen en ge
beden tot een glo
riekroon van Haar,
wier lichamelijke
hemelsglorie weldra
als dogma door alle
katholieken bezon
gen zal worden.
MGR. DR.
JAC. BRUNING
Nederland zal iedere poging tot inva
sie van Nederlands Nieuw-Guinea met
de wapens tegemoet treden zo heeft de
gouverneur van N.-Guinea, de heer
Waardenburgh, volgens U.P. medege
deeld.
Er is geen sprake van dat Neder
lands Nieuw-Guinea met geweld door
een ander land in bezit zal worden ge
nomen, zo zei gouverneur Waarden
burgh in Singapore tot journalisten.
Aan iedere poging tot een invasie zal
weerstand worden geboden. Wij zullen
vechten.
De gouverneur wees er verder op,
dat een Indonesische missie het gehele
land heeft bereisd. Hiermede dient
eens en voor al een einde te ko
men aan de geruchten, dat vele dui
zenden Indonesische politieke gevange
nen nog steeds heimelijk in de gevan
genissen van Nieuw-Guinea worden
vastgehouden.
De gouverneur zei, dat hij op weg
was naar Nederland voor „zuiver za
kelijke aangelegenheden.".
De „Times" is van oordeel, dat de
onenigheid tussen de Nederlanders en
Indonesiërs over de toekomst van Ne
derlands nieuw-Guinea het best aan de
Verenigde Naties kan worden voorge
legd. N.-Guinea is, aldus het blad. zeer
geschikt om te worden gevoegd bij de
landen die onder beheer staan. Ooste
lijk N.-Guinea, dat onder mandaat van
Australië staat, maakt goede vorderin
gen. Dit is een van de redenen, waar
om de Australische openbare mening
in haar geheel de voorkeur geeft aan
de ervaren Nederlanders als adminis
trateurs van het Westelijk deel van N.-
Guinea. Wat ook de uiteindelijke be
slissing moge zijn dit land moet be
handeld worden als een mandaat en
niet als een bezitting aldus het Lon-
dense blad.
De stakers staan slechts een tiental
taxi's tie voor zieken vervoer en derge
lijke De z.g. eigenrijders hebben via het
A.N.P. laten bekendmaken dat zij bui
ten de staking staan en derhalve willen
blijven doorrijden. Ze zijn dan ook van
plan daartoe drastische maatregelen te
nemen zoals het vormen van een knok
ploeg, die achter de taxi's zal aanrijden.
Intussen heeft de heer Boddeus, de
E.V.C.-stakingsleider, ons Zondagmiddag
medegedeeld dat hij voornemens is op
de stakersvergadering, die vanmiddag
zou worden gehouden, voor te stellen
toe te staan dat de eigenrijders blijven
rijden. Totaal zijn er ongeveer zestig.
Practisch zijn er Zondagmiddag en
-avend geen taxi's meer in Amsterdam
te zien geweest en ook vandaag zouden
er geen taxi's uitrijden.
De directie van de Ataxmaatschappij
(dochtermij. van de A.R.M.) heeft Zon
dagmiddag met het personeel verga
derd. Dit personeel was Zondagmorgen
wel opgekomen, maar de directie vond
het toch raadzamer de taxi's niet aan
molestaties te wagen. Ze zijn dus ook
niet uitgereden.
De heer Boddeus, de E.V.C.-stakings-
leider, deelde cws nog mede, dat Zon
dagmiddag op een stakersvergadering :>i
„De Valk" met handopsteken besloten
is de staking voort te zetten.
Bü de debatten over de nieuwe grond
wet der VSI hebben de christelijke par
tijen ernstige bezwaren gemaakt tegen
artikel 18 van het ontwerp, waarin
staat: „Een ieder heeft recht op vrü-
heid van godsdienst, interne overtui
ging en gedachten". Vergeleken met het
geen over de godsdienstvrüheid gezegd
wordt in de grondwet der VSI, menen
deze leden, dat hier ten onrechte de
vrijheid van missie en zending in de
formulering is weggelaten, ofschoon dit
in het oorspronkelijke ontwerp we!
stond.
Blijkbaar heeft men in Djocja geëist,
dat de formulering van deze vrijheid
voor zending en missie diende te worden
weggelaten. In eerste termijn hebben
vele katholieke en protestantse leden
bezwaren gemaakt en zelfs hun stem
voor het ontwerp hiervan afhankelijk
gesteld. In zijn antwoord zei Hatta, dat
de vrijheid van missie en zending door
de huidige formulering voldoende is ge
waarborgd.
Naar het ANP van de zijde van de ka
tholieke partij en enige leden van de
protestantse partij verneemt, staan de
christelijke groepen thans in ernstige
twijfel of zij het ontwerp zullen aanne
men. Tegenstemmen zou namelijk be
tekenen, dat zij de communistische par
tijen steunen in hun obstructie tegen
het ontwerp, terwijl voorstemmen bij
hen op ernstige bezwaren stuit. Van de
stemmen der christelijke leden kan de
tweederde meerderheid afhangen. Het
totale aantal christelijke leden bedraagt
ongeveer twintig, in de partij van Sjah-
rir en in de Fraktie Demokraat zitten
nl. ook een aantal christelijke leden.
Hatta heeft hedenmorgen in het parle
ment van de V.S.I. geantwoord op de
bezwaren, die de katholieke fractieleider
Kasimo naar voren heeft gebracht tegen
de formulering van de godsdienstvrij
heid.
„De leden behoeven geen enkel be
zwaar te zien in de formulering van het
desbetreffende artikel omdat de propa
ganda voor godsdienst niet uitdrukkelijk
is genoemd. Het spreekt vanzelf, dat
prediking vrij is," aldus Hatta. De re
gering hoopt, dat met deze verklaring
alle ongerustheid bij de christelijke le
den is weggenomen. Hij deed een beroep
op alle leden van het parlement, thans
onmiddellijk zonder amendering het
ontwerp aan te nemen. „Het belang van
het land duldi geen langer uitstel van
de eenheidsstaat. Het dualisme in het
bestuur heeft slechts chaos gebracht en
deze chaos kan niet langer worden ge
duld," aldus Hatta. Hedenavond zal het
ontwerp in stemming komen. Verwacht
wordt, dat de vereiste tweederde meer
derheid zal worden behaald.
In de eerste 6 maanden van dit jaar
heeft Noorwegen contracten gesloten voor
de bouw van 20 schepen van m totaal
216.700 ton. Hiervan zijn 3 schepen besteld
in Engeland, n.l. 2 tankschepen van 36 000
"ton en 1 vrachtschip van 9.500 ton. 10 tank
schepen van 126.450 ton, 6 vrachtschepen
van 37.750 ton en 1 trampschip werden be
steld in Noorwegen.
In de eerste 6 maanden van dit jaar
werden 60 schepen van in totaal 533.370
aan Noorwegen afgeleverd, waarvan 18
werden gebouw in Engeland. 3 in Neder
land, 1 in Japan en 19 in Zweden.
Mgr. J. P. Huibers heeft heden tot
plebaan van de Kathedrale Basiliek
benoemd de zeereerw. heer H. W.
Agterof, die secretaris was van het bis
dom Haarlem. Daarmede heeft de
parochie van Sint Bavo reeds kort na
het overlijden van mgr. F. B. J. M.
Filbry haar nieuwe pastoor gekregen.
Secretaris Agterof, die reeds bijna
negentien jaren op het secretariaat van
het bisdom werkzaam is, ziet zich nu
weer in de directe zielzorg geplaatst in
de stad en de parochie, waar hij reeds
een bekende figuur is.
De nieuwe plebaan werd geboren in
Bodegraven op 19 April 1904. Hij stu
deerde aanvankelijk op het bisschop
pelijk college te Weert, maar zette later
zijn priesterstudies voort op het Klein
seminarie „Hageveld" te Voorhout en
het Groot-Seminarie te Warmond.
Na op 25 Mei 1929 de priesterwijding
te hebben ontvangen, werd de neomist
benoemd tot kapelaan van de St.
Agatha-parochie te Lisse. Dahr toonde
hij zich al dadelijk niet alleen de preken
de, maar ook de schrijvende priester.
Bekend immers werden zijn praatjes in
de Agathaklok, welke later werden
samengebundeld tot het bekende boekje
„Verloofd, getrouwd, 'n kind".
De parochianen uit Lisse bewaren nog
prettige herinneringen uit de tijd van
kapelaan Agterof en de verrassing was
dan ook groot, toen mgr. Aengenent hem
op 7 November naar het secretariaat
van het bisdom riep. In die dagen werd
hij in die geheel nieuwe en vooral
administratieve werkkring ingeleid
door secretaris Th. W. Pichot.
In het bijzonder legde hij zich toe op
de studie van het huwelijksrecht en zijn
gedegen kennis op dit gebied werd al
gemeen erkend bij zijn werkzaamheden
als rechter aan de Kerkelijke Rechtbank.
Als leider van verschillende cursussen
kon hij anderen laten profiteren van
zijn helder inzicht in moeilijke huwe
lijkskwesties.
Verder was secretaris Agterof rector
van het St. Joseph-kinderhuis te Haar
lem en met een zekere weemoed zullen
de zusters den kinderen van de Zijlsingel
hun rector zien vertrekken, want op dit
kleine terrein van de „directe zielzorg"
gaf de rector alle aandacht aan hun
geestelijk welzijn. De secretaris was
voorts belast met de geestelijke vor
ming van de leerling kraamverpleeg
sters van het Wit-Gele Kruis te Haar
lem en ook daar ondervonden velen de
zegen van zijn werk.
Als wij dan tenslotte zijn overige
functies noemen: lid van de nationale
commissie voor huwelijksvoorlichting,
I Wet
(tkr;
Wees met een mensenziel voorzich-
zij is het kostbaarste dat er
ich- I
I,
voorzitter ^n de diocesane raad voor
huwelijksvoorlichting en geestelijk lei
der van het katholieke bureau voor
huwelijksvoorlichting te Haarlem, dan
is daarmede zij het zeer summier
wel duidelijk de plaats getekend, die
secretaris Agterof niet alleen in de stad
Haarlem, maar ook in het bisdom heeft
ingenomen.
Wij noemden reeds zijn boekje „Ver
loofd. Getrouwd, 'n Kind", maar van
zijn hand verscheen ook het bekende
werkje ..Wel en Wee in het huwelijk",
terwijl hij voorts verschillende artikelen
publiceerde in „Huwelijk en Huisgezin"
en „Katholieke Gezondheidszorg".
Secretaris Agterof zal nu zyn post op
het bisschoppelük secretariaat verlaten,
maar in Haarlem zal hü een bekende
figuur blijven, nu hij zijn eervolle be
noeming ontvangen heeft tot plebaan
van de Kathedrale Basiliek. De parochi
anen van Sint Bavo mogen zich gelukkig
prijzen deze priester als hun pastoor in
hun midden 'Ir mogen begroeten. Naar
wij vernemen zal plebaan Agterof Vrij
dag I September als pastoor worden
geïnstalleerd.
De R.K. Kweekschool te Beverwijk
heeft plaatsgebrek. Niet alle jongens, die
tot onderwijzer opgeleid willen worden,
kan men daar aannemen. Er bestaat
echter thans ook in Amsterdam gele
genheid een opleiding tot onderwijzer
te volgen. Men moet zich daartoe vóór
20 Augustus opgeven aan het adres Lau
riergracht 41. Een deelnemers aantal
van minstens 26 is vereist.
