Luchtoefening „Cupola" toetst de
paraatheid van W.-Europese luchtmacht
Dr. Jessup* tegen het gebruik van
de atoombom
NEDERLANDSE SPITFIRE BIJ
ETTEN NEERGESTORT
BEELDSCHOON MEISJE DOOR HAAR
AANBIDDER ONTVOERD
Gevangenen
Noordelijke opmars vormt ernstige
bedreiging voor Pohang en Taegu
H. VADER LEGT DEZ0EK AF AAN DE
DRIE JUBILEUMBASILIEKEN
P.v.d.A. wenst
prijsbeheersing
Tot hoofd en hart
Drie dagen spanning in de lucht
Geen overdreven optimisme
vraagt sir James Robb
Tanken in twee minuten
BESTUURDER GEDOOD
Gearresteerden in Medan
in vrijheid
2000 dollar voor Costas' hoofd waarop de
mooiste snor van Kreta prijkt
Mobilisatie van alle
vrienden en kennissen
Auto-ongeval eist
één dode
Duizenden opgetogen pelgrims
Het weer.
Idee van een preventieve oorlog verworpen
Het tramverkeer werd
stilgelegd
Eveneens een nieuwe
loonronde
Zuster Van As gevonden
.i/AC 28 AUGUSTUS 1950
74ste JAARGANG No. 248155
Schaduwzijde van „Cupola"-oefening
Als een steen uit de lucht...
Onder aanbieding van
excuses
„OORLOG" OP ZEUS' GEBOORTEGROND
De strijd in Korea
V.S. AANVAARDEN ESKADER
JAGERS VAN ZUID-AFRIKA
DE RAMP MET DE
„BENEVOLENCE"
Minstens 18 doden
Rede van Matthews
niet goedgekeurd
Zaak-Bertha Hertogh
Jongetje door gasverstikking
overleden
Dodelijk ongduk op
„Boschfontein"
Nekkramp te Blaricum
M
BUREAU: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnemen'en 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Bijkant. IJmuiden: Bonifaciusstr. 27, tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: J. J. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. f^ofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAABLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroei.ers 16 cents oer m.m.-hoogte.
De administratie behoudt z'ch het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
t 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
ff
(Van een speciale verslaggever)
Al zal de lezer er waarschijnlijk weinig van gemerkt
en zich nauwelijks in de rust van zijn vrije weekend
gestoord gevoeld hebben, er is de jongste drie dagen een
volledige luchtoorlog boven de landen van West-Europa
uitgevochten. Thans is de rust weergekeerd en de vrede
getekend, maar drie dagen lang heeft de luchtverdedigings
manoeuvre „Cupola" de luchtmachten van West-Europa in
een staat van uiterste paraatheid en verdediging gehouden.
De opperbevelhebber van de gecombineerde Westerse
luchtstrijdkrachten, sir James Robb, heeft zijn bevindingen
aldus samengevat: „In Frimkrijk zijn flinke vorderingen
gemaakt wat betreft de bodemorganisatie. Ook in België
is vooruitgang geboekt en i» Nederland is de bestaande
doeltreffende organisatie nog versterkt door de operatieve
waarde van de Nederlandse escadrilles.
Men dient zich echter voor overdreven
optimisme te hoeden, zeide Sir James
verder. Op het gebied van de verbindin
gen zou nog heel wat gedaan kunnen
worden, doch hiertoe heeft men drin
gend credieten nodig, In ieder geval
heeft de oefening bewezen, dat men op
de goede weg is, dat de vereiste soepel
heid en samenwerking aanwezig zijn,
maar dat men, nu de kwaliteit er is, nog
de hoeveelheid na moet streven.
In de derde en laatste fase, zo zegt
het slotcommuniqué, zijn de aanvallen
op de hoofdsteden minder intensief ge
weest dan in de eerste twee fasen. Een
groep aanvallers, die het op Parijs had
voorzien, werd volkomen „vernietigd"
en ook boven België en Nederland wer
den successen geboekt.
Maar dat alles heeft zich vrijwel on
zichtbaar voor de buitenwereld afge
speeld. Hoog boven de wolken, op dui
zelingwekkende hoogte, hebben snelle
jagers de vijandelijke bommenwerpers
onderschept en op de begane grond
zijn de plannen onder bescherming
van het predicaat „top-secret" ontwor
pen en uitgevoerd, er zijn saboteurs
gegrepen en de soldaat heeft drie da
gen wacht gelopen, door streng con
signe verplicht in de kazernes of de
vliegbases te zijn. Hij was deze drie
dagen gebonden aan oorlogsdienst.
De laatste fases van deze sportieve
luchtoorlog hebben we meegemaakt op
Aanval op de ver
keerstoren van het
vliegveld Twente.
de vliegvelden Leeuwarden en Twente.
Op „Leeuwarden" was het geraas dit
weekeinde niet van de lucht. De brul
lende straalmotoren dreven de Meteors
over de startbanen de lucht in en gil
lend scheerden ze over de vlakke lan
den. En hoog in de lucht buitelden ze
als pijlsnelle zilverwitte meeuwen rond
formaties blinkende bommenwerpers,
die met staag geronk van hun sterke
motoren overvlogen.
„Leeuwarden" is eigenlijk de enige
zuiver-operationele basis van ons land
Daar staat maar één lestoestel en er
worden geen piloten opgeleid. Deze
schijnoorlog „Cupola" bracht de man
nen in hun element. En het kon hen
daarom weinig deren, dat zij hun uit
stapje naar de stad 's'avonds misten,
of dat zij lange diensttijden moesten
vervullen.
„Cupola" is geen „oorlog voor de
grap". Het is wel degelijk ernst. En dat
was te zien aan de strakke gezichten
van ontelbare schildwachten, die een
Een Spitfire van de Nederlandse
Luchtmacht is Zondagmiddag om
tien minuten vóór vier in een bouw
land langs de Rijksweg naar Elten
neergestort en vier meter diep de
grond in geslagen. De bestuurder, de
24-jarige res.-lt.-vlieger J. S.M. Wei-
te uit Eindhoven, werd bjj dit on
geluk gedood.
Het vliegtuig behoorde tot het
Nederlandse Spitfire-squadron van
vliegveld Valkenburg, welk squa
dron deelnam aan de oefening „Cu
pola" van de gecombineerde lucht
machten der landen van de Westerse
linie in samenwerking met de Ame
rikaanse luchtmacht.
De vermissing van de Spitfire werd in
„Operationsroom" van de Cupola-oefe-
hing te Scheveningen onmiddellijk be
merkt. Dit was tien minuten voordat de
oefening officieel afgelopen zou zijn.
Men stelde zich direct in verbinding
met Valkenburg. Van hier af werd de
machine als te laat en later als vermist
opgegeven. Inmiddels werd in de om
geving, waar de Spitfire vloog, toen men
er de laatste keer contact mee had, door
andere machines gezocht.
Om half vijf had men zekerheid, dat
de machine op het akkerland bij Etten
op tweehonderd meter van de Rijksweg
bij Etten was neergestort. Een reddings
ploeg van het vliegveld Gilze-Rijen
werd direct naar de plaats van de ramp
gedirigeerd. Omdat men nog enige hoop
koesterde, dat de bestuurder met zijn
Parachute uit het toestel zou zijn ge
sprongen, heeft mén het ongeluk enige
Uren lang geheim gehouden.
Manschappen van de reddingsploeg
Waren inmiddels met grote voortvarend
heid met het uitgraven van de verwoes
te Spitfire begonnen. Aangezien het
toestel vier meter diep lag, heeft het
enige uren geduurd, voordat men er
zeker van was, dat de bestuurder zich
inderdaad in de neergestorte machine
bevond. Kort na acht uur Zondagavond
kwam de mededeling, dat zulks inder
daad het geval was. Twee officieren
kregen toen de droeve taak de ouders
Van de verongelukte vlieger te verwit
tigen.
Volgens een inwoonster van Etten,
«ie aan het bramenplukken was, sloeg
?e Spitfire als een steen uit de lucht
m de grond. Zij kon amper zien, dat het
een vliegtuig was. Toch verklaart zij
n,®t grote stelligheid te hebben waar
genomen, dat de vlieger aan een riem
buiten de machine hing.
Vrijdagmiddag zijn alle te Medan ge
arresteerden onder wie de voorzitter
^an de Deliplantersvereniging de heer
Poor onder aanbieding van excuses
Vo°r de aanhouding, in vrijheid gesteld.
an officiële zijde weigerde men voor-
a «nog commentaar op de arrestaties te
,everen.
Het toestel vloog in een formatie op
een hoogte van 30.000 voet. Doordat het
verongelukte vliegtuig achterin de for
matie vloog, heeft men van de andere
vliegtuigen uit niet nauwkeurig kunnen
waarnemen, wat er gebeurd is. Een
commissie van onderzoek is ter plaatse
van het ongeval aan het werk.
De verongelukte piloot Welte kwam
16 Februari 1945 als oorlogsvrijwilliger
bij de L.S.K. en kreeg in Engeland zijn
vliegopleiding. Hij diende met het 322e
squadron in Indonesië en kwam na zijn
terugkeer op de jachtvliegschool op
Twente voor een opleiding op Meteors.
Voor deze oefening was hij tijdelijk
weer bij het 322e squadron ingedeeld.
ieder moesten beletten zonder zeer
deugdelijke papieren de kazerne of het
vliegveld in Leeuwarden te betreden.
En het moet gezegd zijn, dat de mannen
zich met grote ijver en nauwgezetheid
van hun taak kweten; hoewel enige
luidruchtige collega's met een onschuldig
gezicht en een gepast hoofdkitkje de
wachten zonder papieren wisten te pas
seren en een sabotage-afdeling „met-
regerings-opdracht" de afrastering
nam. Maar even later is dit detache
ment, dat in het kader van de oefening
opereerde, gepakt en was het gevaar
van een Vijfde Colonne geweken.
De berichten, die van de Straaljager
piloten binnenkwamen, waren beslist
optimistisch. Met hun snelle vliegtuigen
wisten zij de vijandelijke formaties tel
kenmale te onderscheppen en met hun
camera's onder vuur te nemen. Boven
Leeuwarden speelden zich gistermiddag
verschillende luchtgevechten af. Van de
grond af was het een strijd tussen klei
ne, blinkende stippen die hoog in de
azuurblauwe lucht cirkelden en doken,
daalden en stegen en elkaar het leven
zuur trachtten'te maken.
En op hetvliegveld Twente doken
enkele Meteors niet naar vijandelijk-
bommenwerpers, maar stelden zij hun
eigen verkeerstoren aan een aanval
bloot. Rakelings vlogen zij langs de
antennes in duizelingwekkende vaart
Het „Feestneuzen-squadron" dat zijn
naam dankt aan een vlammenrode neus
wist op 15.000 voet enige Britse Wel
lingtons en Vampires neer te halen,
hetgeen een reuze prestatie is.
Trouwens daar op Twente heeft men
meer om trots op te zijn. Daar heeft
men een nieuwe installatie om de vlieg
tuigen binnen enkele seconden vroe
ger waren daar enige minuten voor no
dig hun koers op te geven en de weg
naar huis te wijzen. Een zgn. automati
sche „Homer". Er zijn maar twee van
die toestellen in heel West-Europa.
Het levert vooral brandstofbesparing
op, want straaljagers gebruiken in en
kele minuten heel wat. Daarom is het
ook begrijpelijk, dat .er internationale
belangstelling is voor een Nederlandse
nieuwigheid, de „boiser", di> de Meteors
in twee minuten tankt, terwijl men el
ders twintig minuten nodig heeft.
Een miniatuur Trojaanse oorlog dreigde in Kreta uit te breken toen de
knappe 19-jarige dochter van een liberaal parlementslid naar de bergen ont
voerd was door een afgewezen aanbidder.
Tassoula Petrakogeorgi met haar ravenzwart haar heeft misschien nog
geen duizend schepen in actie gezet, doch meer dan 2.000 zwaarbewapende
mannen zijn naar de toppen van de berg Ida volgens de Griekse mytho
logie de geboorteplaats van Zeus gestuurd en gevreesd wordt, dat het
tot schieten zal komen.
De Griekse regering heeft in een spoedzitting te Athene, verzocht meer troe
pen naar Heraklion te zenden.
Ipa echter niet kunnen vermurwen.
„Noj; liever zie ik haar dood", zegt
Het begon een paar weken geleden
toen de 33-jarige Costas Kefaloghianis,
een knappe en rijke 35-jarige man, die
prat gaat op de mooiste snor van Kreta,
aan George Petrakogeorgi, om de hand
van zijn dochter vroeg. Petrakogeorgi,
die liberaal afgevaardigde van Candia
is, zeide echter dat hij nog liever zijn
dochter naar het graf zou dragen dan
haar met een populist (royalist) zoals
Kefaloghianis te laten huwen.
Zondag ging Tassoula, vergezeld van
familie, naar de „Oasis" bioscoop in
Heraklion. Toen zij weg ging werd zij
door Kefaloghianis en zes gewapende
vrienden gegrepen, in een auto geduwd
en meegevoerd naar de berg Ida.
De Petrakogeorgis zijn in actie geko
men. George en 40 familieleden en
vrienden grepen hun geweren en trok
ken naar de heuvels op zoek naar zijn
dochter.
Aartsbisschop Eugenios van Kreta
heeft intussen bekend gemaakt dat hjj
naar de schuilplaats op de berg Ida is
gegaan en dat hem door Kefaloghianis
verzocht is te bemiddelen. De aartsbis
schop zegt dat Tassoula heel graag met
haar ontvoeren wil huwen. Hij vertelt
ook dat Kefaloghianis goed; voor haar
gezorgd heeft. Zij heeft een comfortabele
matras, er zijn twee vrouwen die voor
haar zorgen en er staat een wacht van
tien man voor de spelonk waar zij is
ondergebracht. Dit bericht heeft haar
hij, „De familie-eer is zwaar beledigd"
Duizend gendarmes onder bevel van
generaal George Samoulinl zijn haastig
naar de berg gestuurd om te pogen de
twee partijen van elkaar weg te houden
en de regering heeft bevolen nog een
bataljon naar Heraklion te zenden.
De kretensische autoriteiten hebben
2000 dollar uitgeloofd voor het besnor-
baarde hoofd van Costas Kefaloghianis.
die de kleine „Trojaanse oorlog" heeft
laten ontbranden.
Aparte beloningen van 700 dollars
weiden gezet op de hoofden van de ze
ven gewapende „soldaten", aan wie
Costas opdracht heeft gegeven de jonge
Tassoula Petrakogeorgi te beschermen.
Naar verluidt zou het liefdespaar des
nachts verder trekken en zich overdag
schuilhouden voor de speurende solda
ten en de woedende familie van Tas
soula.
2000 Griek-se soldaten hebben alle
schaapherders en 70.000 schapen de berg
Ida doen verlaten, nadat gisteren bij een
schietpartij per ongeluk een schaapher
der werd gewond.
De soldaten, die de zwervende
schaapherders voor de mannen van Cos
tas aanzagen, opende het vuur en ver
wondden Apostolos Vretoutakes, het
eerste slachtoffer uit deze „oorlog".
Het beeldschone meisje vertelde aan
een „vredeseomité", dat haar kwam op
zoeken in de door een toorts verlichte
spelonk, dat zij zou blijven weigeren
haar aanbidder te verlaten en dat Costas
zelfmoord zou plegen, wanneer zij hem
zou verlaten.
Bij het beëindigen van de oefening
„Cupola" heeft de commandant
Luchtmacht Nederland generaali-ma-
joor A. Baretta, de volgende dagorder
uitgegeven:
„Officieren, onderofficieren en
manschappen van commando Lucht
macht Nederland. Heden, 27 Augus
tus 1950, 16 uur, bij het beëindigen
van de oefening „Cupola", stel ik er
bijzonder prijs op, om het personeel
van de luchtmacht, hetwelk heeft
deelgenomen aan de voorbereiding
en uitvoering van deze luchtverdedi
gingsoefening, mijn volle tevreden
heid te betuigen ov^r de wijze, waar
op een ieder van hoog tot laag zich
heeft ingezet voor het welslagen der
oefening. Dank zjj de intensiteit en
het enthousiasme waarmede men ge.
werkt heeft, kan deze jateninp vooi
ons als zeer geslaagd beschouwd wor
den en heeft Nederland in Western
Union-verbanó een zeer goede in
druk gemaakt."
Tijdens de luchtmanoeuvres „Cupola"
hebben de mannen van het vliegveld
Leeuwarden zelfs enige krijgsgevange
nen weten te maken. Het waren de le
den van de bemanning van een Engelse
Wellington bommenwerper, die met mo-
torpech een noodlanding op het vlieg
veld moest maken. Na ondervraagd te
zijn door de Inlichtingendienst en een
uur te ziin vastgehouden, werden de
mannen vrijgelaten en mochten zij zich
vrijelijk over het vliegveld bewegen.
Enige uren later arriveerde een tweede
Wellington om het gestrande vliegtuig
technische bijstand te verlenen.
Op de Rijksweg nabij Ermelo is Zaterdag
middag een ernstig auto-ongeluk gebeurd,
Een volkswagen komende uit de richting
Zwolle week bij het passeren van een zijweg
uit voor een motorrijder. De bestuurder van
de volkswagen, de heer J K. uit Dordrecht,
verloor door deze plotse manoeuvre waar
schijnlijk de macht over het stuur en reed
in volle vaart tegen een boom.
De heer J. K. werd zwaar gewond, zijn
naast hem zittende moeder, de weduwe H.
K„ werd op slag gedood.
De schoonmoeder van de heer J. K„ de
weduwe H. G„ liep, evenals de achter in
de wagen zittende schoonzuster, verwondin
gen op. Nog twee inzittende kinderen van 7
en 4 jaar kwamen met de schrik vrij. Zij
werden allen overgebracht naar het zieken
huis te Ermelo.
De motorrijder beKwam geen enkel letsel.
Slechts de motorduo werd licht beschadigd.
De troepen der V.N. hebben Zondagavond de Noord-Koreaanse opmars naar
Pohang, een havenplaats aan de Oostkust, opgehouden. Berichten, die te
middernacht het hoofdkwartier van generaal MacArthur bereikten, zeiden
dat de vijandelijke druk bij Kigie, een plaats enkele kilometers ten Noord-
Westen van Pohang, die de Noord-Koreanen Zaterdag op de Zuidelijken ver
overden, aanhield. Dit was een van de twee grotere, gecoördineerde offen
sieven, die de Noord-Koreanén gisteren lanceerden en die vanuit het Oosten
en Noorden een bedreiging voor Taegu vormen.
De bedreiging, die door de Noordko-
reaanse opmars voorbij Kigye, dat op
slechts vijftien km ten Noordwesten
van de belangrijkste haven Pohang en
haar vliegveld ligt, voor Pohang ont
staat, is zo ernstig dat de bevelhebber
van de strijdkrachten der V.N. in Korea,
luitenant-generaal Walton Walker en de
commandant van de vijfde Amerikaanse
luchtvloot, generaal-majoor Earle Par
tridge, een bezoek aan het front bij
Pohang gebracht hebben om de situatie
in ogenschouw te nemen.
Vijandelijke troepen met tanks en
een grote hoeveelheid artillerie drei
gen landinwaarts te zwenken en op te
rukken naar Taegu. Een tweede vijan
delijke strijdmacht, die grootscheepse
aanvallen deed, rukte langs de weg
van Oeisong naar Taegu over Yong-
asjon, in zuidelijke richting nadat zij
de plaats Oeihong, 23 km ten Noord-
Oosten van Taegu, had ingenomen.
Elders aan het front was er een ge
vechtspauze na twee dagen van de he
vigste luchtaanvallen uit de Koreaanse
oorlog, waarbij zware bommenwerpers
en gevechtsvliegtuigen de Noord-Kore
aanse troepenconcentraties aan het front
bestookten. Opslagplaatsen, verbindin
gen en andere wijdverspreide doelen
werden zwaar getroffen.
Aan het Zuidelijk front gaan de
Noord-Koreanen nog steeds voort met
een indrukwekkende hoeveelheid men
sen en materiaal te concentreren voor
de langverwachte grote aanval op
Pusan.
Luitenant-generaal Walton H. Walker
heeft verklaard, dat het niet uitgesloten
is, dat de strijdkrachten van de V.N.
nog meer échecs in Korea zullen lijden.
De generaal zei zich bezorgd te maken
over het toenemende optimisme onder
de Amerikaanse strijdkrachten.
(Van een bijzondere correspondent)
ROME, 26 Augustus
Voor de tiende maal gedurende Zijn regering heeft Z. H. Paus Pius XII
Zich Zaterdag in de stad Rome begeven, ditmaal om een bezoek af
te leggen aan de drie basilieken, de St. Jan van Lateranen, de M^-ia
Maggiore en St. Paulus buiten de Muren, om als een eenvoudig pelgrim de
jubileumaflaat van het Heilig Jaar te verdienen. Het bezoek aan de St. Pieter
heeft de H, Vader reeds op 26 December j.l. gebracht. De Heilige Vader, die
zonder enig uiterlijk vertoon, slechts vergezeld van enkele Monseigneurs,
óp de drempel van de drie Heilige Deuren neerknielde,, werd op Zijn tocht
door de stjd door meer dan honderdduizend gelovigen, pelgrims en burgers
van Zijn Rome opgewacht, om aan Zijn kerkbezoeken deel te nemen en hun
gebeden met de Zijne te verenigen. Van St. Jan tot Maria Maggiore en van
daar tot de St. Paulus buiten de Muren heeft een honderdduizendkoppige
menigte de H. Vader toegejuicht, die gezeten was in een zwarte auto, waar
aan een groep motorrijders van de Romeinse politie vooraf ging. Op sommige
punten, zoals op het plein van St. Jan, verbrak de enthousiaste menigte het
politiecordon, drong op tot aan de wagen van de zegenende Paus en trachtte
Zijn ring te kussen.
De eerste Britse troepen, die aan de
strijd van de troepen der V.N. in Korea
zullen deelnemen, zijn vandaag in Ko
rea aangekomen. Een eerste groep van
32 officieren, onder bevel van brigadier
B. A. Coad. is met transportvliegtuigen
in het hoofdkwartier van het achtste
Amerikaanse leger aangekomen. De
twee Britse bataljons, die aan de strijd
zullen deelnemen, zijn reeds op weg uit
Hongkong en worden spoedig in Korea
verwacht.
De V.S. hebben het aanbod van Zuid-
Afrika, een eskader jagers voor de strijd
in Korea ter beschikking te stellen, aan
vaard. De regering heeft bekend ge
maakt, dat het eskader spoedig zal ver
trekken en onder commando zal staan
van de beroemdste Zuid-Afrikaanse pi
loot S. van Breda Theron. Er zullen
uitsluitend vrijwilligers meegaan.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Over het algemeen veel bewolking
en plaatselijk enkele buien, hier en
daar met onweer. Meest zwakke ver
anderlijke wind. Dezelfde tempera
turen als vandaag of iets hogere.
Zon: 5.46—19.35; Maan: 20.12—7.45.
Nog steeds kan niet met zekerheid ge
zegd worden hoeveel personen het teven
hebben gplaten bij de aanvaring van het
Amerikaanse hospitaalschip „Benevo
lence" en het vrachtschip „Mary Luc-
kenbach", in de baai van San Francisco
De Amerikaanse marine heeft bekend
gemaakt, dat achttien opvarenden om het
leven zijn gekomen, doch er worden nog
steeds een aantal personen vermist. Een
deel hiervan is vermoedelijk gered, doch
deze mensen hebben nagelaten zich te
melden of hebben de ziekenhuizen ver
laten waarheen zjj zijn gebracht.
De Amerikaanse marine schat dat
zich tijdens de fatale proeftocht 515 per
sonen aan boord bevonden, hoewel de
mogelijkheid niet is uitgesloten dat er
meer waren.
De bevelvoerende officier van de „Be
nevolence", kapitein Barton Bacon, is
ook gered, nadat hij twee uur in net
water had doorgebracht
Dr. Jessup, Truman's reizende ambassadeur en een van de intieme raad
gevers van minister Aeheson, heeft gisteren in een radio-interview de idee
van een preventieve oorlog en een atoombombardement op Moskou, „om de
hele zaak ineens te regelen," verworpen. Hjj verklaarde, dat, indien de V.S.
een oorlog zouden beginnen en Rusland met atoombommen zouden dwingen,
het resultaat „vele nieuwe en verschrikkelijk moeilijke problemen in de
wereld" zou zijn.
In het interview werd aan Jessup de
vraag gesteld, of een oorlog onvermij
delijk was, en of de V.S. niet „direct het
gehele probleem moest oplossen door
op Moskou atoombommen te werpen".
Jessup antwoordde, dat de dreiging, dat
er een oorlog komt, ernstig is. maar dat
die oorlog niet onvermijdelijk was. De
vrije volken kunnen de vrede misschien
bewaren, indien zij zich zo sterk maken,
dat agressieve volken niet meer in de
verleiding komen, hun slag te slaan, zo
zeide hij.
„Verantwoordelijke burgers geloven
daar ben ik zeker van dat de
verwoestingen, die een oorlog te weeg
brengt, zo catastrofaal zijn, dat niets
moet worden nagelaten om te trach
ten, onze veiligheid en onze hoogste
waarden door vreedzame middelen in
stand te houden. Het is mijn geloof en
de overtuiging van onze regering, dat
dit kan worden bereikt, indien de
vrije mensen in de wereld vastbeslo
ten zijn, het te bereiken. Atoombom
men thans op de Sovjet-Unie te
werpen is niet onze wijze van optre
den".
„Het is niet de manier, waarop Ame
rika te werk gaat, maar ik begrijp bo
vendien niet. hoe iemand kan geloven,
dat zelfs indien ons geweten ons toe
stond de oorlog te doen losbarsten door
atoombommen te werpen, we er dan
Ruim een half uur nadat de Heilige
Vader Zijn zomerverblijf in Castelgan-
dolfo verlaten had kwam hij, precies
om tien uur, aan de St. Jan van Late
ranen aan. De Paus zat geheel alleen
achterin de lange wagen met het num
merbord S.C.V. 1, Stato Citta Vaticano
1. Aan de ingang van de kerk stond
een sectie van de Palestijnse wacht op
gesteld en de Heilige Deur werd door
twee leden van de Zwitserse wacht be
waakt. Even voor deze deur hadden de
kanunniken van de basiliek zich ver
enigd die de Paus bij Zijn aankomst be
groetten.
Onmiddellijk nadat de Paus uit de
auto was gestegen voegden de Prefect
van de Pauselijke Ceremoniën en twee
dienstdoende Monseigneurs Kamerhe
ren zich bij Hem. De Heilige Vader
knielde neer op de drempel van de Hei
lige Deur om enige ogenblikken te bid
den. Daarna betrad de Paus de basiliek.
Te midden van drommen pelgrims
schreed de Paus door een vrij gehouden
middengang naar de Sacramentskapel.
Na een kort bezoek aan de kapel begaf
Hij zich naar het Pauselijk altaar boven
de confessie. De Heilige Vader liep
langzaam, links en rechts de pelgrims
zegenende, die hier uit Nederland, Bel
gië, Luxemburg, Engeland, Schotland,
Spanje en Canada waren samenge
stroomd.
Met luide stem werden de voor de
jubileumaflaat voorgeschreven gebeden
door een kanunnik voorgelezen, waarop
de Paus, met het gebedenboekje in de
rechterhand, tezamen met de pelgrims
antwoordde. De oefening werd beëin
digd met het zingen van het Salve Re-
gma, waarna de H. Vader de aanwezi
gen zegende en de basiliek verliet.
Om half elf reed de Paus door de Via
Merulana naar de Maria Maggiore, luid
toegejuicht door de voorbijgangers, die
zich aan weerszijden van deze centrale
verkeersader hadden opgesteld. De Ma
ria Maggiore bevindt zich midden in de
stad; het plein voor de basiliek was bij
aankomst van de H. Vader dan ook met
een nog grotere menigte bezet dan dat
van de St. Jan.
In de kerk werd de Paus eveneens
door het kapittel ontvangen, bad met
de geestelijkheid van de basiliek en
de pelgrims de gebeden om de aflaat
I Weet altijd, wat ge zegt; doch zeg
wiet altijd wat ge weet. J
Z. H. de Paus verlaat de basiliek van
de H. Maria de Meerdere met Mgr.
Enrico Dante. Voorop loopt een kruis
drager. Rechts knielt de Palatijnse garde.
te verdienen. De grote menigte had
echter niet nagelaten indruk op de
Heilige Vader te maken. En om de
talrijke wachtenden niet teleur te
stellen betrad hij een ogenblik de bui
tenloggia. Een luid gejubel, Evviva
il Papa", golfde, bij het verschijnen
van de Paus op het balcon. over het
plein. Het tramverkeer lag stil, en
lange rijen van auto's stonden verla
ten. Allen waren naar het balcon ge
stroomd om de Paus toe te juichen.
Na minuten lang met beide handen
de menigte toegewuifd te hebben, daal
de de Paus de binnentrap af en vertoon
de Hij zich aan de uitgang van de basi
liek. Nog een warm applaus en Zijn
auto, steeds door de motorrijders voor
afgegaan, sloeg de weg in naar de St.
Paulus buiten de Muren. Hier werd de
Heilige Vader door de Abt van de Ab
dij van de Benedictijnen en de commu
niteit ontvangen. In de basiliek juichten
1200 Amerikaanse studenten en twee
grote Italiaanse bedevaarten uit Padua
en Trovisio de Paus enthousiast toe.
Daarna knielden zij samen met Hem in
gebed neer.
Omstreeks het middaguur verliet de
Paus de St. Paulus en keerde Hij langs
de Via Ardeatina en de Via Appia naar
Castelgandolfo terug.
beter aan toe zonden zijn dan we nu
zijn. Zelfs indien een dergelijk optreden
de Sovjet-Unie zou bedwingen, dan
zouden er vraagstukken van bezetting
en wederopbouw ontstaan van een zoda
nige ingewikkeldheid, dat onze huidige
problemen van na de oorlog er kinder
spel bij zouden zijn".
De verklaring komt neer op een ant
woord van het ministerie van Buiten
landse Zaken op de rede van de minis
ter van de Vloot, Matthews, die intussen
al officieel is gedesavoueerd. In de rede
had Matthews verklaard, dat de V.S.
zich bereid moesten verklaren desnoods
een oorlog te beginnen om de potentiële
vijand tot samenwerking te dwingen.
Ook Jules Moch, de Franse minister
van Defensie heeft in een rede te Sete
in Zuid-Frankrijk het denkbeeld c*n
„een oorlog te voeren ten einde de vre
de te redden" verworpen. Frankrijk zal
zich verdedigen tegen agressie, aldus
Moch, „maar men moet goed begrijpen,
dat wij nooit de aanvallers zullen zijn".
Het partijbestuur van de Partij van
de Arbeid heeft in een Zaterdag gehou
den bestuursvergadering een resolutie
aangenomen, waarin wordt verklaard,
dat het met bezorgdheid ziet, dat thans
met name sedert de devaluatie, doch met
als grondoorzaak het loslaten van een
voldoende beheersing van de prijzen en
de gespannen internationale toestand, de
ontwikkeling van de lonen ernstig ach
ter blijft bij die van de prijzen, waardoor
in het gezicht van de reële produc-
yestijging onnodige spanningen te
voorschijn zijn geroepen.
Het partijbestuur spreekt daarom als
zijn oordeel uit:
Dat een bij het gestegen prijspeil be
horende inkomensaanpassing voor de
loonarbeiders en de kleine pensioen-
trekkende noodzakelijk is en maatschap
pelijk verantwoord.
Op korte termijn moet een prijsbe
heersing worden ingevoerd om de ten
gevolge van loonbeweging en interna
tionale prijsstijging te verwachten in-
flationnaire tendenzen de baas te blijven.
Het comité-Bertha Hertogh ontving
het adres van zuster G. van As, die
door dit comité in verband met de a.s.
procedure in de zaak Bertha Hertogh
werd gezocht. Het comité heeft zich in
middels met haar in verbinding gesteld.
Aan de Helperweststraat te Groningen
is een 9-jarig jongetje, Albert W., tenge
volge van gasverstikking overleden.
De ouders ontdekten s morgens een ster
ke gaslucht. Het bleek dat de gummislang,
die de verbinding vormde tussen het gasstel
en de hoofdkraan was losgeraakt.
Ramen en deuren werden open gezet om
de gaslucht te verdrijven. Doch toen korte
tijd later mevr. W. naar boven ging om haar
zoontje te wekken, vond ze de jongen be
wusteloos.
De G.G.D. probeerde nog geruime tijd de
levensgeesten op te wekken, evenwei zon
der resultaat.
J. Bakker, een 48-jarige bootsman op
het Nederlandse schip ..Boschfontein"
is Zondagavond voor de kust van
Southampton in het ruim gevallen en
kort daarop overleden.
Te Blaricum heeft zich bij een tweejarig
kindje van de familie V., aan de Meentweg
aldaar, nekkramp voorgedaan. Het patiëntje
is op last van de huisarts overgebracht naar
de Majellastichting te Bussum, waar het in
een der barakken is opgenomen.
4
