GEBREKKIGEN HERVINDEN
BEWEGINGSMOGELIJKHEID
In de moderne lichte gebouwen van
ijmegens St. Maartenskliniek
DE
Niji
0
E
w
DE NALA TENSCHAP VAN HAN VAN MEEGEREN
KOMT ONDER DE HAMER
DE WERELD ROND
VERPLEGING IN EEN ZIEKENHUIS
„IK WEET ER BIJNA NIETS VAN AF"
KS
Uitstekende inrichting
Sb
3?
Wacht niet
Historische vondsten
te Hilvarenbeek
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1950
PAGINA 4
Perfect geoutilleerde
eigen wereld
Uitgebreide staf
Rheumatologische afdeling
Natsir overlegt met
de P.N.I.
Nog steeds geen nieuw
kabinet
Telegrammen naar Oost-
Indonesië
Katholieke verpleegsters en
sociale verzorgsters
Koninklijk bezoek aan het
„Apeldoorns Avondsprookje"
mm
W&ËÊÊ
mrnrnmi
ZUSTER VAN AS OVER BERTHA HERTOGH
Hij slaagde er in een geheel
volk voor de schilderkunst te
interesseren
Ongekende weelde aan antiek
„Authentiek" hoekje
ZIEKENFONDSVERZEKERING
Echt antiek
De St. Maartenskliniek heeft een eigen
werkplaats, waar kunstledematen ver
vaardigd worden.
menselijke
vervangen.
vingers bij het werk kan
Geestelijk niet geheel volwaardige kinderen zijn dikwijls ook lichamelijk ge
brekkig en omgekeerd. Dat is, zeer in het kort, de reden, waarom men te
Nijmegen op het prachtige, twaalf hectare grote terrein, waarop het Paedo-
logisch Instituut staat, vijftien jaar geleden ook de St. Maartenskliniek heeft
neergezet als orthopaedische en rheumatologische inrichting.
Het begrip orthopaedie zegt menigeen niet méér dan een vergroeide voet of een
gipsverband en daarbij realiseert men zich nauwelijks, hoe aangeboren of ver
kregen gebrekkigheid van het bewegingsapparaat voor de mens een zeer grote
handicap kan zijn voor zijn levensgeluk en zijn arbeidsprestatie. Met andere
woorden, het sociaal-economisch belang van een goede medische behandeling der
tienduizenden lichamelijk gebrekkigen, die ons land telt, en een zodanige zorg,
waardoor ze zoveel mogelijk ingeschakeld kunnen worden in het normale leven,
wordt nog maar ten dele onderkend. De orthopaedie moet dan ook gezien worden
ai' een afzonderlijk vak in de medische wetenschap en niet als een méér gespe
cialiseerd. onderdeel der chirurgie zoals de urologie, de plastische chirurgie of de
longchirurgie.
Vanouds heeft de orthopaedie zich
zelfstandig naast de chirurgie ontwik
keld (de vereniging der Nederlandse
orthopaedische chirurgen bestaat langer
dan de Nederlandse Heelkundige Ver
eniging) met gebruikmaking van de
operatieve methoden. Zij het dat bei
derlei terrein zeer nauw aan elkaar kan
grenzen, met alle te overwinnen moei
lijkheden van dien. En dat ook deze
medische specialisatie, die de aangebo
ren of verkregen afwijkingen en mis
vormingen aan het bewegingsapparaat
omvat, zoals iedere andere specialisatie
in haar ontwikkeling, zich nog moet
losvechten.
Tot nog toe heeft ons land geen enke
le hoogleraar in de orthopaedie, alleen
aan de universiteit van Utrecht doceert
een orthopaedisch chirurg (onder lei
ding echter van een chirurg) zijn vak.
Naast de orthopaedische Annakliniek te
Leiden en de Adriaanstichting te Rot
terdam waar gebrekkige kinderen wor
den behandeld en tegelijk een schooi
en vakopleiding krijgen, heeft echter
ieder academisch ziekenhuis zijn klei
nere of grotere orthopaedische afdeling.
Maar bovenaan op dit gebied staat
toch wel de uitstekend geoutilleerde
Nijmeegse St. Maartenkliniek, waar niet
alleen de Nederlandse, maar ook de bui
tenlandse bezoeker, die er wordt rond
geleid, sterk geïmponeerd is. De hoge
school. die tot universiteit gaat uit
groeien en voor haar medische outillage
contact kan opnemen met een dergelij
ke inrichting, zal door menig instituut
van hoger onderwijs worden benijd.
Hoe hoog de St. Maartenskliniek staat
aangeschreven, mag ook blijken uit het
feit, dat de regering deze, naast Leer-
sum, beschouwt als tweede rehabilita
tiecentrum. T.w. een inrichting waar
mensen met ernstige lichamelijke afwij
kingen klaargemaakt worden om zo
normaal mogelijk weer aan het leven
deel te nemen. Die rehabilitatie, dit met
geduld en toewijding de gebrekkigen, op
voor henzelf zo doelmatig mogelijke
wijze vertrouwd maken met de nieu
we bewegingsmogelijkheden die hun zijn
gewordenheeft vanaf de oprichting het
werk in de St. Maartenskliniek door
drongen, zo vertelt ons dokter G. Bar,
de directeur, die de schepper, de stuw
kracht en het hart is van deze inrich
ting, waaraan hij, ^jgestaan door vier
assistenten, zijn kunde en werkkracht
geeft. Alleen de orthopaedische afdeling
de rheumatologische is hier enkele ja
ren geleden van afgescheiden neemt
per jaar vierduizend nieuwe patiënten
in behandeling. Het complex moet dan
ook worden uitgebreid, waar momen
teel hard aan wordt gewerkt.
Als buitenstaander, recht van lijf en
leden, kan men zich soms, op zijn zachtst
gezegd, onwennig en gegeneerd voelen
tussen volwassenen en kinderen in gips,
met beugels of vergroeide ledematen.
Maar in deze moderne, lichte gebouwen,
met lighallen waar door de enorme
wijd open glazen buitendeuren de zui
vere boslucht binnenstroomt, waar men
zelfs door één druk op een knopje het
dak wegschuift, ervaart men niets van
gedwongen lijdzaamheid. Veeleer wordt
men er gegrepen door een sfeer van
opgewektheid en van vertrouwen. En
ongetwijfeld gaat dat sterke vertrouwen
uit van de geneesheer-directeur, die
niet alleen zijn ervaren kunde aan de
mensen geeft, maar ook zijn warm le
vende hartelijke menselijkheid. Tegen
over de menselijke ledematen met hun
gebreken en correctiemogelijkheden
staat hij als modeleur die zijn materiaal
kent. Hij neemt met evenveel toewij
ding het strak omwikkelde vergroeide
babyvoetje in de hand, dat recht^ moet
gaan groeien, als de kunsthand van de
jonge vrouw die moet leren dit nieuwe
lidmaat te gebruiken en die hij behoed
zaam helpt de breinaald vast te klem
men in het handige apparaatje dat de
Deze man heeft twee kunstbenen van
boven de knie. Hij kan er tien kilome
ter mee lopen.
en perfect geoutilleerde eigen we
reld is deze St. Maartenskliniek,
gebouwd door architect W. Maas.
Een wereld waar men diep respect \floor
heeft als men er wordt rondgeleid, van
de ruime operatie-afdeling met twee
operatiekamers, gipskamer en verband-
kamer, waar een verpleegster zwachtels
staat te rollen, dikbestoven met het
witte poeder, tot het padvindersterrein,
waar de gebrekkige kinderen midden
in het bos hun eigen „hol" hebben.
De liohte, ruime hallen en kamers be
vatten gezamenlijk honderd bedden
voor volwassenen, mannen en vrouwen,
waarvan ongeveer een zesde klasse
afdeling is, en voor kinderen ziin er
vijftig bedden beschikbaar. Maar zoals
gezegd, deze aantallen moeten, gezien
de vele wachtenden, sterk worden uit
gebreid.
De kinderen, die niet behoeven te lig
gen, hebben hun eigen paviljoen, waar
achttien jongens en daarnaast achttien
meisjes in huiselijke dagvertrekken, die
in niets aan een ziekenhuis herinneren,
onderwijs krijgen van speciaal daartoe
aangestelde leerkrachten. Dit B.L.O.
voor lichamelijk gebrekkigen vrijwaart
de opgroeiende jongens en meisjes, die
hier lange tijd zijn (en een orthopaedi
sche behandeling, soms met successieve
lijke operaties, is bijna altijd langdurig)
voor een achterstand in hun ontwikke
ling, die voor een invalide kind nog een
extra handicap betekent.
En het is immers juist voor deze
kinderen van zo groot belang, dat ze
zich, terug in het gewone, maar harde
leven, zo goed mogelijk kunnen aan
passen en zich weten te redden. Bij
het onderricht aan de patiëntjes der
St. Maartenskliniek wordt geprofi
teerd van de nauwe samenwerking
met het Paedologisch Instituut, welks
bekwame directrice, zuster Gaudia.
ook hier het toezicht heeft.
Dit dagelijks optrekken met kinderen,
die zich moeilijk bewegen en van wie
een gedeelte in wagentjes bijvoorbeeld
naar de kermis gaat en s Zondags naar
de speeltuin, vraagt een uitgebreide staf
van personeel. Naast de vijf en twintig
religieuzen zijn er ongeveer honderd
leken werkzaam in de St. Maartenskli
niek, zowel als verpleegster als onder
wijzeres, verzorgster of heilgymnaste.
Deze laatsten zijn verbonden aan de
imponerende en uitstekend geoutilleerde
afdeling voor physische therapie, waar
de patiënten behandeld worden met mas
sage, gymnastiek, baden, douches, enz.
Er is zelfs een groot zwembad met apar
te accommodatie voor diegenen, die zich
nauwelijks kunnen bewegen.
Dr. Bar, die ons rondleidt, spreekt
even een paar woorden met een vrouw,
die in een cabine wacht om behandeld
te worden. Haar rechterarm is met
meer dan een stomp. Die korte arm-rest
moet nu door therapeutische' behande
ling sterk gemaakt worden om de kunst
arm zo goed mogelijk te kunnen dragen.
Ze zou zo graag naar huis gaan, zegt ze.
Maar op die weken, waarin ze hier, met
veel geduld, door getrainde helpsters
vertrouwd wordt gemaakt met haar
nieuwe hand en leert daar alles mee te
doen wat een huisvrouw nodig heeft,
komt het juist aan! In de St. Maartens
kliniek wordt aan de sociale kant der
gebrekkigheid even grote aandacht ge-
wjjd als aan de klinische kant.
Alle kunstledematen worden gemaakt
in de eigen werkplaats. Er wordt ge
klopt, gestikt, gepast en gemeten, gebo
gen en gesneden. Een der werkers is een
man, die zelf twee kunstbenen heeft
waarmee hij tien kilometer kan lopen
Aan de kunsthand
kunnen verschillen
de apparaatjes in
geschroefd worden.
Om de breinaald
vast te houden is er
een speciale klem.
In het begin vereist
het enige oefening,
maar na enkele we
ken is de verpleegde
er zo aan gewend,
dat ze met de an
dere hand de enkele
handgrepen kan
verrichten, nodig
voor het inschroe
ven van apparaatjes
voor vaatwassen,
aardappelen schil
len enz.
Het vervult degene die het ziet met
diepe eerbied voor wat hier wordt be
reikt. Hoeveel menselijk levensgeluk
wordt hier hersteld. Hoeveel arbeids
kracht gewonnen, die anders verloren
zou zijn.
Zozeer heeft het orthopaedische werk
zich uitgebreid, dat enige jaren geleden
de rheumatologische afdeling, onder lei
ding van dr. E. Bingen, zich hiervan
heeft afgescheiden. Niet alleen komen
rheumatische ziekten zeer veel voor,
maar ze zijn de oorzaak van vroeg op
tredende en langdurige invaliditeit.
Wil men een getal? Een wetenschap
pelijk geschrift meldt, dat één vijfde
der totale arbeidsverzekeringen wordt
uitgekeerd tengevolge van rheumati
sche ziekten. Door tijdige behandeling,
waarmee men in Zweden veel verder
is dan hier, hoofdzakelijk met medi
camenten en daarnaast met physische
therapie kan zeer zeker genezing be
reikt worden, ofwel aanmerkelijke
beperking van de duur der invalidi
teit.
De St. Maartenskliniek heeft in de
rheumatologische afdeling thans veertig
bedden, welk aantal met de nieuwe aan
bouw wordt verdubbeld. De polikliniek
is overdruk. Dientengevolge blijft het
wetenschappelijk werk, dat toch aan de
zich ontwikkelende geneesmethoden
vooraf moet gaan, gedwongen liggen. Er
is geen gelegenheid voor, hoewel het
materiaal aanwezig is in dit rheumato
logische districtscentrum, dat de leiding
heeft over de gewestelijke consultatie
bureaux voor rheuma en het werk der
wijkverpleegsters op dit gebied. De ge
gevens voor verantwoorde statistieken
liggen hier besloten, wat voor een uni
versiteit aantrekkelijk moet zijn. De
rheumatologie is nog lang niet iij vol
doende mate bestudeerd. Een leerstoel
kent ons land niet, alleen in Groningen
worden door de plaatselijke rheumato-
loog bij tijd en wijle enige colleges ge
geven. Toch zijn het, ook wat betrett
deze volksplaag, de terzake kundige me
dici, die de mensen moeten helpen.
A. Bgl.
Radio-Indonesië bericht, dat de Indo
nesische kabinetsformateur, Moh. Nat
sir, er na een week van beraadslagin
gen nog niet in geslaagd is het eerste
kabinet van de Indonesicse eenheids
staat samen te stellen. Nadat Natsir
Zondagavond besprekingen had gevoerd
met de aftredende minister-president,
Moh. Hatta, heeft hij Maandag voor de
eerste maal overleg gepleegd met de
Partai Nasional Indonesia om de moge
lijkheid van samenwerking met deze
partij te onderzoeken. De P.N.I. en de
Masjumi, de Mohammedaanse partij,
waarvan Natsir lid is. zijn de twee
grootste politieke groepen in Indonesië.
Over het politieke programma zou
volgens Radio-Indonesië al overeen -
stemming zijn bereikt. Bijzonderheden
werden echter niet gegeven.
Het is weer mogelijk telegrammen
naar geheel Oost-Indonesië te verzen
den. De kantoren te Amboina, Dobo,
Geser. Larat, Namlea. Neira, Banda,
Piru, Saparua, Saumlaki. Tepa, Tual,
Wahaai en Wonreli zijn echter nog niet
telegrafisch bereikbaar.
Van 5 tot 9 September zal in Rome
het vierde internationale congres plaats
hebben van katholieke verpleegsters en
medisch onderlegde sociale werksters,
de zgn. assistantes médicociales zoals
België die o.a. kent. Op 1 September
vertrekken van hier de zeventig leken-
verpleegsters die aan het congres deel
nemen als vertegenwoordigsters van de
Nederlandse R.K. Bond voor Ziekenver
pleging. Onder haar bevinden zich de
voorzitster Zr. M. Siebers en de secreta
resse Zr. A. Jansen. De zes en veertig
religieuzen van zestien verschillende
congregaties maken de reis van Neder
land uit per autobus en beschouwen de
tocht gestrengelijk als pelgrimage, in te
genstelling tot de lekenzusters, die er
een overigens welverdiende ex-
cursieweek aan vastknopen.
Ongetwijfeld zal op dit congres de
verhouding lekenverpleegster en reli
gieus ter sprake komen, een probleem
dat nog steeds veel wrijfpunten ople
vert en midden in de actualiteit staat
door de steeds verminderende religieu
ze roepingen waardoor de ziekenhuis
krachten met leken moeten worden aan
gevuld.
Men verwacht op het congres onge
veer drieduizend deelneemsters uit vijf
tien landen. De Nederlandse afgevaar
digden zullen de H. Vader een palla aan
bieden, naar ontwerp van pater Randag
O.F.M. door de Zusters Franciscanessen
Missionarissen uit Amsterdam, de zoge
naamde „Grijze Zusters" op haar atelier
van kerkwerk uitgevoerd.
De veelkleurige voorstelling van het
Mirakel van Amsterdam, omgeven door
de wapens van de hoofdstad en van Z.
H. de Paus, vertegenwoordigt een be
wonderenswaardig stuk handwerk.
Volkomen onopgemerkt heeft H. M.
Koningin Juliana Maandagavond met
de drie oudste prinsesjes de voorstel
ling van „Apeldoorns Avondsprookje"
in Berg en Bos te Apeldoorn bijgewoond.
De prinsesjes waren vergezeld van hun
verzorgster, mevr. M. A. Pennink en
drie vriendinnetjes. Aanvankelijk be
wogen de Koninklijke bezoeksters Zich
tussen het publiek, doch later werden zij
naar de Dennenheuvel geleid, waar zij
ongestoord de voorstelling konden vol
gen. Na afloop betuigde de Koningin
haar grote ingenomenheid met het spel.
„Het was fantastisch mooi", zo zeide
zij.
Deze deelnemer aan de InternationaleSpringwedstrijden, welke te Aken zijn
gehoudenliep een groot aantal strafpunten op toen hij in plaats van overdwars
dóór een muur sprong. De fotograaf daarentegen maakte een goede beurt.
In een klein kamertje van een der
grote, voorname Scheveningse rusthuizen
hebben wij een onderhoud gehad met
zuster G. van As uit Tjimahi, die mevr.
Hcrtogh geholpen heeft hij de geboorte
van Bertha. „Ik weet weinig van Bertha
Hertogh af", zegt zij onmiddellijk.
„Waarom moet mijn naam in de krant
komen? Als ik helpen kan, zal ik het
zeker doen." Sinds 1932 heeft zuster Van
As als vroedvrouw duizenden kinderen
ter wereld helpen brengen. „En dan be
grijpt u", zegt zij, „dat je niet elke bij
zonderheid van de families, waar je
komt, kunt onthouden."
„Het is geen ogenblik in mij opgeko
men, dat ik ooit contact met de familie
Hertogh heb gehad", zegt zuster Van As.
„Pas toen ik een familie-foto in een
1 krant zag, herkende ik ze. In 1942 heb ik
De Spitfire, die Zondag bij Etten neerstortte, sloeg een gat van vier bij zes meter
en drie meter diep.
Op Dinsdag 5 en Woensdag 6 September wordt de. in
boedel geveild van Han van Meegeren; de man dit zij
hem tot zijn eer nagegeven die er destijds, zij het ook
op frauduleuze wijze, in slaagde gans een volk, van de
schillenboer tot en met de rechter van instructie, voor de
schilderkunst en. derzelver problemen te interesseren.
Hetgeen zonder twijfel als een ongekend evenement mag
worden geboekstaafd. De stukken van deze veiling het
zijn er volgens de catalogus niet minder dan 738 zijn
dezer dagen in alle letterlijkheid „te kijk" gesteld in de
laatste woning van de schilder, het uitermate riante patri
ciërshuis aan de Keizersgracht no. 321 in 'Amsterdam. Een
wandeling door dit inderhaast opgeworpen „museum" stort
een mens in een schokkende ongewisheid. Hij vervalt er van
de triestigheid over de allerwegen met onverbloemde dui
delijkheid gedemonstreerde picturale machteloosheid a
bout portant in de verrukking om een verzameling zeer
fraai antiek, die Van Meegeren met veel liefde voor mooie
dingen en evenredige toewijding bij elkaar moet hebben
gegaard. Heel deze bizarre collectie, die in alle vertrekken
van het huis zowel in het atelier als in de keuken
staat en ligt opgetast, vormt een „document humain", dat
een bijna brutaal-onbescheiden blik vergunt in het leven
van een even zonderling als tragisch man.
In de „Herenkamer" hangt het schilderij, dat Van Meegeren
in 1945 in opdracht van de autoriteiten vervaardigde, om
zijn vermogen tot vervalsen te demonstreren
De valse Vermeer's vindt men niet op
deze veiling. Wel en wij durven niet
uit te maken wat erger is de echte
Van Meegerens. Bijna stuk voor stuk
schilderijen, tekeningen en pastels, die
kennelijk zijn vervaardigd „pour épater
le bourgeois"; met een luidruchtige sym
boliek in „Graan, petroleum, katoen" en
„Oorzaak en gevolg", met een dikke pa
thetiek in een zwartkrijttekening, voor
stellende de pianist Theo van der Pas,
die, gezeten achter de vleugel, omgeven
wordt door wazige hoofden van vele be
roemde componisten of met het vulgai
re cynisme van een „Barscène in Pa
rijs". Van Meegeren's portretten zijn van
een zouteloze letterlijkheid, die zich met
een ontstellende luchthartigheid af
maakt van iedere poging tot psycholo
gische diepgang. Voorzover er al sprake
is van een summiere aanwijzing in de
richting van enig talent zoals in het
portret van de Spaanse cellist Gaspar
Cassado ervaart men des te pijnlij
ker de artistieke gewetenloosheid, die
hem dreef tot zoveel smakeloosheid. De
ze vrij massale expositie rekent in ieder
geval definitief en afdoende af met de
steeds weer opduikende mythe van Han
van Meegeren als „geniaal schilder".
Soit.
Er zijn aan de Keizersgracht 321 en
kele zaken te zien, die herinneren
aan Van Meegeren als (gevierd) schil-
derijen-vervalser. In zijn atelier is een
„authentiek" hoekje in tact gelaten, waar
penselen, tubes, intrigerend-geheimzin-
nige flesjes e.d. liggen en staan; en ook
- ziet men daar een ezel, waarop een on
voltooid schilderij, dat kennelijk de aan
loop tot een onechte Pieter de Hoogh is.
Verder treft men ergens een overigens
zeer fraai wit Delfts aardewerk kanne
tje met oor en tinnen klapdeksel aan,
dat naar verluidt „model gestaan" heeit
voor het beruchte doek „De Emmaüs
gangers" en dat deswege voor een be
wijsstuk inzake Van Meegeren's geeste
lijk vaderschap voor wat betreft dat
schilderij wordt gehouden. In de „He
renkamer" hangt het werk „Jezus,
lerarend in de tempel" dat Van Mee
geren in 1945 in opdracht van de auto
riteiten in strenge afzondering vervaar
digde, teneinde aan te tonen, dat hij wel
degelijk de onvervalste vervalser was,
waarvoor hij zich uitgaf.
Dit zijn dan specimen, die wijzen op
des schilders werkzaamheid op het ge
bied van de falsificatie; ironische gees
ten zijn misschien geneigd daaraan de in
de bibliotheek voorradige boeken over
„Noord- en Zuid-Nederlandse schilder
kunst der 17e eeuw" van D. Hannema
en A. van Schendel Jr. en over „Gerard
Terborch" van Fr. Hannema nog toe te
voegen. En al deze dingen krijgen wel
licht de geschiedenis makende mens
heid heeft zich nooit al te scrupuleus ge
toond, waar het gold het in stand hou
den van geschiedkundige souvenirs
nog eens historische waarde.
Van een doek, waarmee een van Van
Meegeren's leerlingen op zijn beurt zijn
leermeester poogde te imiteren het
stelt ook al de „Emmaüsgangers" voor
kan dat in ieder géval niet gezegd
worden.
mevrouw Hertogh geholpen bij de ge
boorte van het zesde kind, dat, naar ik
meen Kareltje genoemd werd. Ook bij
het vijfde kind, een jongetje met een
verminkt handje, heb ik geholpen. Dat
was kort voor de Japanse invasie."
„In 1943 ben ik zelf in gevangenschap
der Japanners geraakt", zo vertelt zuster
Van As verdter. „Ik werd eerst in een
kamp in Tjimahi gestopt, later naar Ban
dung gebracht en tenslotte naar Djakar
ta, toen nog Batavia. Die tijd heeft veel
uit mijn herinnering gewist. Détails ben
ik kwijt. Zo weet ik nog wel, dat de
laatste twee kinderen in het gezin
Hertogh jongens waren, omdat ik zelf
bij de geboorte was en hun moeder iede
re dag kwam verzorgen, totdat zij zelf
weer voort kon. Met de zorg voor 't ge
zin ben ik niet belast geweest. Ik kwam
vaak dagelijks in tien of meer gezinnen
tegelijk. Zo weet ik heus niet meer,
hoeveel meisjes er in het gezin Hertogh
waren en welk kirid Bertha moet zijn
geweest is mij totaal ontschoten.
Eén dins' herinner ik mij stellig. Dat
is een ontmoeting met Aminah Maroef,
die na de laatste bevalling bij mevrouw
Hertogh op kraamvisite kwam, toen ik
de patiënte ook bezocht. Méér weet ik
van Aminah niet af."
Oost-Duitsland Alle mijnwerkers
in de Russische zone zullen zwarte uni
formen moeten dragen met verschillen
de kentekenen op de mouwen of revers
ter aanduiding van de aard van hun
werkzaamheden. Er zullen medailles
worden uitgereikt voor bijzondere pres
taties, zo meldt het Oost-Duitse nieuws
bureau A.D.N.
Griekenland Zes democratisch-so-
cialisten zijn gisteren toegetreden tot
het liberale kabinet van Venizelos.' De
nieuwe ministers zijn door Koning Paul
beëdigd. Onder hen bevindt zich de
socialistische leider George Papandreoe.
Hij is vice-premier geworden. Men ver
wacht dat leden van de „Epek", de pro
gressieve unie van het Centrum, de co
alitie zullen completeren wanneer de
voorzitter, Emmanuel Tsoederos, uit
Washington terugkeert, hetgeen waar
schijnlijk morgen zal gebeuren.
Duitsland Het internationale libe
rale congres te Stuttgart heeft enige mi
nuten voor de sluiting van de conferen
tie een verrassing opgeleverd, doordat
de plenaire vergadering een Turks voor
stel goedkeurde, dat de onmiddellijke
overdracht van de souvereiniteit aan
Duitsland eist. Het werd met 15 tegen
12 stemmen aangenomen. Meer dan de
helft van de 125 afgevaardigden uit 25
landen was toen aj naar huis vertrok
ken.
UNESCO De uitvoerende raad
van de UNESCO, de organisatie van de
V.N. voor onderwijs, cultuur en weten
schappen, heeft eenparig een resolutie
goedgekeurd, waarin verklaard wordt,
dat de UNESCO in het kader van haar
bevoegdheid (onderwijs, wetenschap
pen en cultuur) alle mogelijke hulp zal
bieden aan de actie van de V.N. in Ko
rea.
tot het laatste ogenblik met het
opgeven van Uw vacantie-adres.
Stel ons minstens 5 dagen vóór
Uw vertrek op de .hoogte van Uw
tijdelijk adres, ender vermelding
van Uw vaste adres.
Slechts dan kunnen wij er voor
instaan, dat Uw lijfblad prompt
bezorgd zal worden.
Weekabonné's gelieven over de
periode, dat ze afwezig zijn, het
abonnementsgeld vooruit te vol
doen aan de bezorger van wie zij
op hun vaste adres de krant ont
vangen.
DE ADMINISTRATIE
(Slot)
Vaak komt het voor, dat patiënten,
die voor rekening van anderen dan hun
ziekenfonds, bijvoorbeeld van de Rijks
verzekeringsbank, of voor eigen reke
ning in een ziekenhuis zijn opgenomen,
door het optreden van complicaties recht
op vergoeding van hun ziekenfonds
menen te hebben. Éen voorbeeld is de
soms voorkomende koorts in het kraafn-
bed. De vraag is dan, of de aandoening
op zichzelve reden tot opnem.ing geeft.
Het is ook mogelijk, dat de kraamvrouw,
indien de bevalling thuis was afgewacht,
voor die complicatie niet zou zijn op
genomen. In het algemeen zal dan blij
ken, dat de temperatuurverhoging, na
dat de oorzaak is vastgesteld, zeer goed
thuis zou zijn te behandelen.
Een andere groep patiënten, bij wie
zich nog al eens moeilijkheden voordoen,
betreft de straatongevallen. De G.G.D.,
de politie of de E.H.B.O. brengt zulke
patiënten naar een ziekenhuis. Vaak
worden zij buiten eigen wil daarin op
genomen. Misschien kunnen zij thuis
worden behandeld. Is dit het geval en
blijven zij toch in het ziekenhuis, dan
komen de kosten niet voor rekening
van hun fonds. In verband hiermede her
inner ik er aan, dat, zoals ik in een
vorig stukje schreef, in een spoedgeval
de aanvrage binnen twee maal vier-en-
twintig uur na de opneming moet wor
den ingediend.
Indien een medische noodzaak aan
wezig is tot opneming van een zogende
vrouw in een ziekenhuis en de borst
voeding mag en kan worden voortgezet,
rijst de vraag, wat met de zuigeling moet
gebeuren. De controlerend geneeskun
dige van het fonds zal zich afvragen, in
noeverre het in een dergelijk geval
noodzakelijk is, tevens de. zuigeling op
te nemen. Aan het bestuur van het fonds
zal hij dienovereenkomstig adviseren.
Is daarentegen de zuigeling de zieke, die
moet worden opgenomen, dan wordt
onderzocht, of de moeder geregeld naar
het ziekenhuis kan gaan om de borst
voeding te geven. Acht de controlerend
geneeskundige dit niet mogelijk, dan kan
desnoods ook de gezonde moeder in het
ziekenhuis worden opgenomen. In vele
gevallen kan echter vaak onderdak voor
haar bij familie of kennissen ter plaatse
worden gevonden.
Zoals men weet, hebben ziekenfonds
verzekerden bij medische noodzaak recht
op verpleging en behandeling in een
ziekenhuis voor de tijd van ten hoogste
twee-en-veertig verpleegdagen per geval.
Vooralsnog ontbreken helaas de geld
middelen om het verblijf in een zieken
huis voor onbeperkte duur toe te staan.
Het getal 42 schijnt willekeurig gekozen;
toch is het aantal dagen voor verreweg
de meeste gevallen gelukkig voldoende.
Binnen deze termijn kan ongeveeJ 80 a
90 percent van de opgenomen patiënten
voldoende verpleging en behandeling
verkrijgen.
Wat betekent het, dat men recht heeft
op verpleging en behandeling gedurende
ten hoogste twee-en-veertig dagen „per
geval"? Bedoeld wordt: „ziektegeval".
Maar deze bepaling wordt niet zo eng
opgevat, dat bijvoorbeeld een suiker
ziektepatiënt, voor wie van tijd tot tijd
een nieuwe instelling van diëet en in
suline noodzakelijk is, welke vaak op
neming in een ziekenhuis nodig maakt,
recht op twee-en-veertig dagen zou heb
ben gedurende zijn /gehele leven. Aan
Hoe dit alles zij: Al deze valse echt
heid en echte valsheid werd door van
Meegeren omgeven met een schat aan genomen wordt, dat een nieuw geval
niet te miskennen echt antiek en aan -
de meest uitgelezen curiositeiten. Als
wij u wijzen op een eikenhouten kloos
tertafel in Gotische stijl, op een juweel
van een vroeg-zestiende eeuwse eiken
houten beeldengroep, op een prachtige
Chinese schildering op papier, op een
wonderlijk Japans zesslags-kamer-
scherm, op een superbe collectie Delfts
aardewerk, en op een met go.uddraad
doorweven Perzisch tapijtje dan doen
wij daarmee een volkomen willekeurige
er. zeer summiere greep uit de overvloed
van kostelijkheden.
Er hangt een sfeer van decadentie
daar in dat merkwaardige huis aan de
Keizersgracht, vol van uitdagende
kitsch, verblindende luxe, van pralende
én ingetogen schoonheid. Men raakt er
ten prooi aan de meest contrasterende
aandoeningen. Maar men beseft er te
vens iets van de tragiek van de man,
die zo zeer aan het schone verknocht
moet zijn geweest en die zo weinig bij
machte was aan het schone gestalte te
geven. H. Hu.
aanwezig is, wanneer zich iets nieuws
voordoet, de bestaande aandoening zich
openbaart in geheel andere vorm of
reden bestaat, de ziekte op geheel an
dere wijze aan te vatten. Een nieuw
geval wordt aanwezig geacht, bij voor
beeld indien na een langdurige behan
deling met inwendige middelen tot een
operatie moet worden besloten, dus in
dien de lijder een principieel andere
behandeling moet ondergaan. Maat let
wel: de nieuwe behandeling moet prin
cipieel anders zijn. Het is geenszins de
bedoeling, dat geringe wijzigingen in de
bestaande behandeling aanleiding geven
om aan te nemen, dat een nieuw geval
is ontstaan.
Wat recidiven betreft, een blindedarm
ontsteking, welke jaren lang rustig is
geweest om plotseling opnieuw met hef
tige verschijnselen uit te breken, kan
wel als nieuw geval worden beschouwd.
Er zijn echter ook recidiven, welke de
schijn wekken van nieuwe aandoenin
gen maar feitelijk niets anders zijn dan
tijdelijke verergeringen van het bestaan
de lijden, verergeringen, die een poosje
afzakken, opnieuw opkomen, weder be
teren en zó maar door gaan. Iets nieuws
doet zich daarbij niet voor. Het blijft
met geringe variaties steeds het oude
liedje. Dergelijke gevallen moeten wel
gerekend blijven tot steeds hetzelfde
geval. Voorts is het ten aanzien zowel
van geestesziekten als van organische
ziekten niet de bedoeling, dat herhaalde
opneming in een ziekenhuis binnen een
kort tijdsbestek steeds voor rekening
van het ziekenfonds wordt genomen.
Voor zo'n herhaalde opneming zal er in
het algemeen sprake moeten zijn van
een genoegzaam herstel na het vorige
verblijf in een inrichting, een herstel
van dien aard bij voorbeeld, dat de ver-
■zekerde zijn werk weer heeft opgevat en
gedurende bij voorbeeld een jaar met
goed gevolg heeft verricht.
Hoe wordt het aantal verpleegdagen
berekend, indien een geval vergezeld
gaat van een ander geval? Stel, dat
iemand voor aandoening A in een zie
kenhuis verblijft en zich op de elfde
dag een andere aandoening, B, open
baart, voor welke hij met spoed zou zijn
opgenomen, indien hij niet reeds in een
ziekenhuis lag. Men telt nu voor aan
doening B van 1 af, maar gaat door met
tellen voor aandoening A. Dan valt.dus
de elfde verpleegdag voor A samen met
de eerste voor B. Indien de lijder na een
verblijf van bijvoorbeeld 15 dagen voor
aandoening B kan worden ontslagen, is
men met A aan de 25ste verpleegdag;
de patiënt heeft voor A dus nog 17
dagen te goed en aandoening B is, voor
wat de duur van het ziekenhuisverblijf
betreft, als het ware onopgemerkt voor
bijgegaan. Maar indien de lijder voor
geval A bijvoorbeeld op de 35ste dag
kan worden ontslagen maar voor geval
B zijn volle tijd blijkt te moeten uitlig-
gen, had B op de 35ste dag van A de
25ste bereikt en blijft de patiënt voor
B nog 17 dagen. Telt men nu op, dan
blijkt, dat de lijder in het ziekenhuis
heeft vertoefd eerst 10 dagen voor
aandoening A, vervolgens 25 dagen voor
A en B tegelijk en daarna nog 17 dagen
voor B alleen, dus 52 dagen in het ge
heel
Een idee van de ontzaglijke beteke
nis van de behandeling en verpleging in
een ziekenhuis voort de ziekenfondsver
zekering krijgt u, wanneer u weet, dat
in het jaar 1948 deze verstrekking voor
de verplichte verzekering ongeveer 25
milUoen en voor de vrijwillige ongeveer
12 millioen gulden heeft gekost en dat
in dat jaar voor de verplichte verzekering
ongeveer 220.000 opnemingen in een zie.-
kenhuis met ongeveer 3.6 millioen ver
pleegdagen en voor de vrijwillige ver
zekering ongeveer 110.000 opnemingen
met ongeveer 2 millioen verpleegdagen
hebben plaats gevonden Het gemiddelde
aantal dagen ziekenhuisverblijf per op
neming was bij de verplichte verzeke
ring ongeveer zestien en bij de vrijwil
lige ongeveer achttien.
A. J, LUIKINGA.
Administrateur bij de Ziekenfondsraad
Tijdens de graafwerkzaamheden voor
de bouw van het nieuwe gemeentehuis
te Hilvarenbeek is men op een aantal
zeer oude fundamenten gestoten. On
middellijk heeft men de Rijksdienst
voor Oudheidkundig Bodemonderzoek te
Amersfoort gewaarschuwd. Deskundigen-
van deze dienst zijn gisteren ter plaatse
de vondsten komen onderzoeken. Men
vermoedt, dat de fundamenten, die
waarschijnlijk uit de 15de of 16de eeuW
dateren, afkomstig zijn van een kapel o
kerk. Het is niet onmogelijk, dat he
sporen zijn van het Kapittelhuis, a
vroeger jaren in Hilvarenbeek moe^
hebben gestaan, maar waaromtrent wei
nig positieve gegevens zijn overgebleven.
Zo spoedig mogelijk zal de Rijksdiens
beslissen of een verder onderzoek
vondsten uit historisch oogpunt wense
lijk is.
