NIJMEGEN ALS MEDISCH CENTRUM Het paedologisch instituut Formosa op de agenda van de Veiligheidsraad DE WERELD ROND 1 WINKELEN IN RUSLAND IS GEEN GENOEGEN Atlantische Raad 15 Sept. bijeen musmm m Vorming van Europees leger op agenda? DE AMERIKAANSE BOMBARDEMENTEN Ernest Davies bij maarschalk Tito BERLIJN TOT STAAT VERHEVEN Geen Rode troepen in Noord-Korea Jeugd met opvoedingsmoeilijkheden komt tot ontwikkeling Formulering een grote moeilijkheid India redt situatie r; West-Duits budget van 13 milliard Mark Ondoelmatige verdeling van de producten sticht overal verwarring Argentijnse peso devalueert weer WOENSDAG 30 AUGUSTUS 1990 PAGINA o op Mandsjoerije „Uitstapje" naar de Seeberg-pas 500 millioen dollar voor aanmaak van tanks SPELEND MOETEN DE KINDEREN ZICH UITEN Ongeëvenaard Overbezet Nederlandse onderscheiding voor Franse generaal Goederen zijn schaars, slecht en duur Productie belangrijker dan kwaliteit Bouwcentrum exposeert WEGEN OP PALEN Droom van plannenmaker DUITSLAND BEPERKT INVOER UIT NEDERLAND Nieuwe invoerrechten op agrarische producten Tweede maal binnen elf maanden Het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft Dinsdag mede gedeeld, dat de ministers van Buiten landse Zaken van de twaalf by het Noord-Atlantische verdrag aangesloten landen, op 15 September, vóór de ope ning van de Algemene Vergadering der V.N., te New York bijeen zullen komen. De bijeenkomst wordt gehouden na de conferentie der drie ministers van Engeland, Frankrijk en de V.S. Het schijnt wel zo goed als zeker, dat de ministers van Buitenlandse Zaken van de Grote Drie een uit drie punten bestaand plan inzake de Europese vei ligheid zullen bestuderen: 1. een aanzienlijke vergroting van de Britse, Franse en Amerikaanse bezet tingstroepen in Duitsland ten einde tijd te winnen om de West-Europese defen sie op te bouwen. 2. de vorming van een Europees leger met benoeming van één opperbe velhebber en met Duitse deelneming, 3. De oprichting van een mobiele West-Duitse federale politiemacht, groot genoeg om de binnenlandse veiligheid tegen een communistische bedreiging te beschermen. Verwacht wordt, dat de autoriteiten In Washington deze punten zullen be sj reken met de Amerikaanse ambassa deur in Londen, Lewis Douglas, en de Amerikaanse Hoge Commissaris in West-Duitsland, John McCloy, ter voor bereiding van de ministersconferentie. McCloy en Douglas zullen vandaag naar Washington vliegen. De Verenigde Staten hebben de V.N. uitgenodigd een commissie te benoe men, die een onderzoek zal instellen aangaande de juistheid van de Chines, communistische beschuldigingen als zou den Amerikaanse vliegtuigen doelen in Mandsjoerije gebombardeerd hebben. Warren Austin heeft in een brief aan Trygve Lie de beschuldigingen van de Chinese communistische minister van buitenlandse zaken Tsjoè En Lai van de hand gewezen. De correspondent van de Moskouse Prawda in Peking berichtte gisteren dat de Chinezen bereid zijn hun grenzen tegen Amerikaanse vliegtuigen te ver dedigen. Volgens de correspondent zouden Amerikaanse vliegtuigen op één dag verscheidene malen de Chinese grenzen geschonden en de burgerbevolking en spoorwegstations beschoten hebben. Ernest Davies, Brits onder-minister Voor Buitenlandse Zaken, die een reis gemaakt heeft, waarop hij onder meer Griekenland, Joegoslavië en Italië heeft bezocht, heeft een bezoek van drie uur aan maarschalk Tito gebracht. Davies Verklaarde, dat zijn bezoek van drie da gen aan Joegoslavië hem de overtuiging had geschonken, dat dit een land met een toekomst is. In diplomatieke kringen is men van mening, dat een verbetering der betrekkingen tussen Joegoslavië en het Westen, speciaal Italië en Grieken land, een resultaat van het bezoek zou den kunnen zijn. De correspondent van de „Daily Tele graph" bericht, dat maarschalk Tito van Joegoslavië Maandagnamiddag bij ver rassing een bezoek gebracht heeft aan de Seebergpas aan de Joegoslavisch-Öosten- rijkse grens, twintig kilometer ten Zui den van Klagenfurt. Gemotoriseerde lijf- Wacht hield tijdens Tito's verwijl de toe gang tot de pas aan Joegoslavische zijde bezet. Tito toonde zich opgewekt en maakte een aantal foto's. Hij onderhield tich in het Duits met de Oostenrijkse grensbeambten. Op de vraag van een Van hen, wanneer „het prikkeldraad van de pas eens verwijderd zou worden,, antwoordde Tito glimlachend: „Een de- «er dagen." De Loibl-pas, achttien km. ten Westen Van Seeberg, is vorige maand voor alle Verkeer tussen Joegoslavië en Oostenrijk opengesteld. De drie Westelijke commandanten in Berlijn hebben gisteren medegedeeld, dat zij de nieuwe constitutie van Berljjn, ivelke deze stad „de juridische status Jowel van een „Land" (Duitse staat) als Van een stad geeft", hebben goedgekeurd. In een brief aan het West-Berlijnse ge meentebestuur zeggen de commandanten echter, dat zij voorbehoud maken ten Aanzien van artikel X van de constitutie, Jvaarin wordt verklaard, dat Berlijn de lWaalfde staat van de West-Duitse fede rale republiek is. De Berlynse gemeente rad kan echter na de komende verliie- Jmgen (3 December) de wetten van de federale West-Duitse republiek na nor maal debat en stemming aanvaarden. De nieuwe constitutie werd aan het "ogin van deze maand eenstemmig door Se Berlijnse gemeenteraad goedgekeurd, pi was nodig na de deling van Berlijn m het najaar van 1948. De nieuwe con stitutie gelijkt veel op de grondwetten ®h de West-Duitse deelstaten. De Wes- '®Iijke bezettende mogendheden hebben 'echts het recht van veto in belangrijke °°htieke zaken. Een woordvoerder van het Amerikaan- j? leger heeft verklaard, dat het Ameri- o„?nse leger geen enkel bericht heeft „Ptvangen, Eerste opnamen van het nieuwe nacht-gevechtstoestel van de R.A.F., de Arm strong Whitworth NF-11 Meteor. De radar-uitrusting van dit vliegtuig is beter ge. schikt voor het opsporen van vijandelijke doelen dan de radar-installatie van andere in gebryik zijnde toestellen. Voor in de extra-lange neus zit de piloot, achter hem degene die de radar-installatie bedient. De lengte van het vliegtuig is 14.50 meter, de vleugelwijdte 12 meter. Het toestel, dat door twee Rolls-Rouce straalmotoren wordt voortbewogen, is uitgerust met vier 20 m.m. Hispano-kanonnen De Veiligheidsraad heeft gisteren de „klacht (van communistisch China) inzake een gewapende invasie op For mosa" op zijn agenda geplaatst. Tegen het voorstel om deze klacht in de agenda op te nemen stemden de afgevaardigden van Cuba en nationalistisch China, terwijl Egypte zich van stemming ont hield. Aan de stemming ging een breed voerig debat over de formulering van het agendapunt vooraf. De Russische voorzitter Malik stelde de formulering „klacht inzake een gewapende Ameri kaanse agressie tegen Formosa" voor, doch daartegen maakte de Amerikaanse afgevaardigde Warren Austin onmiddel lijk bezwaar. Hij verklaarde zich echter bereid ever de kwestie-Formosa te be raadslagen indien deze alleen besproken zou worden als „klacht met betrekking tot Formosa". De Chinese nationalistische afgevaar digde achtte bespreking van de kwestie geheel overbodig, daar zijn regering „niets weet van een agressie van de zijde der V. S." en geen klacht heeft. De Chinese nationalistische regering, zo vervolgde Tsiang, had de volledige contröle over Formosa en had van de Verenigde Staten geen ves^oek om enig privilege ontvangen. Malik verklaarde als gedelegeerde der Sovjet-Unié, dat de raad niet „de kwestie-Formosa" behandelde, doch „de kwestie van een invasie door gewapen de Amerikaanse troepen op het onver vreemdbare Chinese gebied van Tai wan" (Formosa). Hij verzette zich tegen de Amerikaanse terminologie van het agendapunt. Taiwan was volgens internationale overeenkomsten en besluiten tijdens en na de oorlog, als onvervreemdbaar deel aan China teruggegeven en er waren q,--vangen, waaruit blijken zou, dat de hinese communisten troepen concen- ®ren in Noord-Korea. har minister van landsverdediging van jyuonalistisch China had Maandag op e0£m°sa. verklaard, dat 270.000 Chinese Sjjdoaunistisch soldaten in Noord-Korea Mandsjoerije worden gereed gehou- >hHa.rl Vinson, president van de com- A.IV.®1® voor gewapende diensten van het hr-pJr'kaanse Huis van Afgevaardigden br0pl bekend gemaakt, dat Truman een tiuer amma ter uitbreiding van de pro- blilii'6 van tanks ten bedrage van 500 t>r0'oen dollar goedgekeurd heeft. Het Va sramma voorziet in de aanmaak 11 «ware tanks. Duitsland. 30.000 Hamburgse bouwvak arbeiders zullen Vrijdag a.s. in staking gaan om kracht bij te zetten aan hun looneisen. Zij eisen loonsverhoging van 20 procent. Ongeveer 4000 van de 30.000 reeds sta kende bouwvakarbeiders in West-Duits land zijn gisteren te Frankfort weer aan het werk gegaan, nadat 102 bouw ondernemers in die stad hun eis tot loonsverhoging hadden ingewilligd. België. Gisteren was slechts een vijf honderdtal havenarbeiders aan het werk in Antwerpen. Het aantal militairen, dat te werk is gesteld om de aan be-' derf onderhevig? goederen te lossen, bedraagt thans 500. De haven wordt nog steeds bewaakt door de rijkswacht. De toestand is rustig. De politie maakt bekend dat gisteren in verband met de moord op de voor zitter der Belgische communistische par tij, Julien Lahaut, drie personen gear resteerd zijn. In totaal zijn in deze zaak thans vijf personen in arrest. Tegen geen hunner is echter totnutoe een for mele aanklacht ingediend. In de kapel bij Küssnacht in Zwitser land die opgericht is dichtbij de plaats, waar koningin Astrid van België 15 jaar geleden bij een auto-ongeluk de dood vond, is gisteren een Requiemmis opgedragen. Koning Leopold was vertegenwoor digd door de Belgische gezant in Bern, burggraaf De Lantsheere. Ver. Staten. President Truman heeft de nieuwe wet op de sociale zekerheid ondertekend. Op grond van deze wet wordt de ouderaomstoelage bijna twee maal zo groot en komen 10 millioen mensen voor deze toelage in aanmerking De Amerikaanse regering heeft de scheepvaartmaatschappij Luckenbach, eigenares van het vrachtschip dat in aanvaring is geweest met het gezonken hospitaalschip „Benevolence" een proces aangedaan. De regering eist 64 millioen dollar schadevergoeding en de inbeslag neming van net vrachtschip „Mary Luckenbach". Canada. Minister van defensie Brooke Claxton heeft gisteren bekendgemaakt, da» zijn ministerie 100 millioen dollar heeft uitgetrokken voor de bouw van fabrieken voor straaljagers Hij deelde verder mede dat Canada in de V.S. 100 Mustangs heeft besteld. IJsland. De ministers van Buitenl. Za ken van Denemarken, Noorwegen en Zweden zijn gisteren in IJsland aange komen voor een bijeenkomst met de IJslandse minister van Buitenl. Zaken. De ministers komen periodiek in de' verschillende hoofdsteden van de Scan dinavische landen bijeen. Dit is de eer ste bijeenkomst in Reykjavik. Oostenrijk. Maandagavond is bij Sankt Anton, de wintersportplaats in Oosten rijk, welke ook verscheidene malen door de Nederlandse koninklijke familie be zocht werd, een Franse autobus van een bergweg naar beneden gestort. Vijf inzittenden overleden ter plaatse, een overleed in het ziekenhuis en twaalf anderen werden zo ernstig gewond, dat voor hun leven gevreesd wordt Acht in zittenden werden minder ernstig ge wond. Amerika. President Truman be reidt thans een radiorede over de oor log in Korea 4n de gevolgen daarvan voor de economische situatie in de Ver enigde Staten voor, zo werd gisteren te Washington vernomen. geen internationale overeenkomsten nodig om de status van Formosa te be palen, aldus Malik. De afgevaardigde van India redde ten slotte de situatie door voor te stellen de kwestie op de agenda te plaatsen onder de bewoordingen: „klacht inzake een ge wapende invasie op Formosa". Hij wees erop, dat, indien de Koreaanse kwestie op de agenda voorkwam onder de be woording „klacht inzake een gewapen de agressie tegen de Koreaanse repu bliek", de kwestie-Formosa onder de zelfde terminologie op de agenda ge plaatst diende „te worden, waarmede Malik instemde, evenals de Amerikaanse afgevaardigde. Malik diende vervolgens een motie in, volgens welke een Chinese communis tische delegatie uitgenodigd zou worden om de discussies over Formosa bij te wonen. Hierop antwoordde Warren Austin onmiddellijk, dat hij een der gelijk voorstel „prematuur" achtte en dat het voornaamste agendapunt thans de Koreaanse kwestie was. Hij zou tegen een dergelijk voorstel stemmen. Malik verklaarde de aandacht niet van het Koreaanse vraagstuk af te willen leiden. Een uitnodiging thans zou echter rekening houden met de bij zonder grote afstand tussen Lake Suc cess en Peking. Bij een internationaal geschil dienden beide partijen gehoord te worden. De Chinese communistische delegatie zou de vergadering van de Veiligheidsraad slechts bijwonen, indien de kwestie-Formosa ter tafel kwam. Hiertoe had de Britse gedelegeerde een amendement ingediend, doch hij ver klaarde, dat, hoewel zijn regering gaarne een vertegenwoordiger van het communistische China zou zien, hij zich van stemming zou onthouden. „Ik ben niet van oordeel, dat wij onze voorzitter tegemoet moeten komen als hij een ge hele maand een Zuid-Koreaanse ver tegenwoordiger heeft geweerd", aldus sir Gladwyn Jebb. Bij stemming werd het Sovjet-voorstel door vier landen gesteund en wel door India, Joego-Slavië, Noorwegen en de Sovjet-Unie. Tegen stemden de Verenigde Staten, Cuba, Ecuador en (nationalistisch) China. Frankrijk, Engeland en Egypte onthielden zich, waarmede het voorstel door de raad verworpen was. Malik verdaagde de zitting daarop tot Donderdag, de laatste dag waarop hij voorzitter is. Nu het vast staat, dat over niet al te lange tijd nauwe contacten zul len worden gelegd tussen Nijme- gens universiteit en het Paedologisch Instituut, nu wordt het plotseling inte ressant dat het plan tot oprichting van deze instelling voor kinderen met op voedingsmoeilijkheden uit die universi teit zelf is voortgekomen. Dat plan n.l. is uitgegaan van niemand minder dan minister Rutten, toen nog buitengewoon hoogleraar in kinderpsychologie, die docerend en adviserend de behoefte ge voelde aan een instituut, waarin hij zijn patiënten zou kunnen observeren. Hui selijker gezegd, prof. Rutten wilde nu elfeenlyk wel eens zien wat zijn adviezen in de practijk waard waren en waar zou men dat beter kunnen constateren dan in een huis, waar zij door deskundig personeel met liefde en tact werden uit gevoerd. Natuurlijk heeft het paedologisch in stituut in zijn ongeveer veertienjarige bestaan deze door prof. Rutten aanvan kelijk gestelde begrenzing overschreden. Van louter observatia oord is het uitge groeid tot een specifiek behandelings instituut en men mag het daarom geluk kig prijzen, want juist door deze ontwik, keling zal het straks wanneer de sa menwerking met de medische faculteit een feit geworden is van zo bijzon dere waarde blijken. Immers practisch nergens kon zulk kostbaar materiaal over de kinderpsy chologie vergaard worden als juist hier, waar men door die ontwikke ling tot behandelingsinstituut over gegevens beschikt, die niet tijdens een uur per week, maar tijdens een voort durend dagelijks contact met de pa tiëntjes zijn verzameld. Geen paedagoog, psychiator of psy choloog bezit een zo uitgebreid feiten areaal en het is dan ook een geluk kige coïncidentie dat juist op dit mo ment, nu er sprake is van een her nieuwd samengaan van universiteit en instituut, Zr. Gaudia en dr. Calon be sloten hebben hun ervaringen en in zichten m een handboek tezamen te brengen. Op deze tweevoudige wijze immers verricht het Paedologisch Instituut, bij welks opbouw reeds een collegezaal werd geprojecteerd, doch nooit gebouwd, de beste dienst die het wetenschap en universiteit bewijzen kan. In ons land, en in Europa is dit insti tuut zonder weerga. Het werd opge bouwd zonder dat men zich naar enig voorbeeld kon richten en de Zus ters van Maria en Jozef uit Den Bosch, die dit werk samen met adviseurs als prof. Rutten, prof. Duynstee, prof. Hoog veld, dr. Veeger, dr. Eikel, mgr. Hen- drix en mgr. Verhoeven entameerden, komt dan ook de eer toe opnieuw een werk te zijn begonnen, dat geheel past in de lijn van haar congregatie, die reeds 125 jaar geleden zich ten doel stelde, die kinderen te helpen „die nie mand wilde". 'Uiteraard mag men deze uit geheel andere tijden daterende term nu niet meer op de hier verpleegde patiën ten 'n 70 in totaal, van wie on geveer 25 alleen in dagverblijf toe passen. Zij heeft alleen betekenis als aanduiding van het werkterrein, waarop deze congregatie haar activi teit begon Alle kinderen en dat dient wel heel uitdrukkelijk vooropgesteld te worden die hier verpleegd worden, hebben een volstrekt normale intelligentie. Achterlijken, debielen of kinderen met nog minder verstandelijke vermogens worden hier niet opgenomen. Zy vallen buiten de opzet van deze inrichting en voor hen bestaan in Ne derland verschillende andere instellin gen, welker therapie juist op hen ge richt is. Het gaat hier dus om het vol strekt normale kind. Het normale kind, dat bij de opvoeding dermate veel moeilijkheden oplevert, dat het noch door de ouders alleen, noch door de ouders met behulp van b.v. een medisch opvoedkundig bureau in zijn eigen milieu tot volledige ontwikkeling kan worden gebracht. Hun afwijkingen, storingen, remmin gen of hoe men hun defecten ook noe men wil, zijn velerlei. Men treft in het Paedologisch Instituut neurotische kin deren, psychisch doven en autisten aan. Er zijn kinderen met spreekmoeilijkhe- den, stotteraars, kinderen die ook bij het ouder worden blijven bedwateren en kinderen met tal van andere phy- sieke moeilijkheden, die echter alle on veranderd een psychische oorzaak heb ben. Voor al deze kinderen zoekt een uit gebreide staf bestaande aan de top uit een psycholoog, een paedagoge, een psychiater en een arts, plus verder een grote groep van 14 onderwijzeressen en 25 a 30 vrouwelijke hulpkrachten ge nezing. Ze doet dat niet langs een of andere orthodoxe weg. Het is niet Freud, Adler of Jung, het is een uiterst gedifferentieerde therapie, die van geval tot geval ver schilt en die wij misschien het beste kunnen aanduiden door erop te wy- zen, dat in dit huis voor ieder kind een volstrekt aparte dagrooster geldt, die zo volledig mogelijk met zijn ty pische moeilijkheden rekening houdt. Die dagrooster is samengesteld door de leiding gevende figuren. Hij is ge baseerd op hun uitgebreide rapporten en onderzoekingen en hij wordt voort durend elke drie maanden gecontro leerd aan de hand van de schriftelijk vastgelegde resultaten. En wat men nu precies doet in het Paedologisch Instituut? Wel, men tracht het autistische kind te verlossen uit zijn geestelijk isolement; men poogt de psy chisch dove met eindeloos geduld te leren zijn tot dusver onbenutte maar gezonde oren te gebruiken. Men pro beert de klein? neuroticus langzaam en o zo onopzettelijk mogelijk te bevrij den van zijn klemmende zelfbedwang. Men doet dat met in wezen eenvoudige middelen. Men laat de kinderen schil deren en leert hun ongemerkt zich schilderend te uiten en te bevrijden van een last, die door geboorte, door huise lijke omstandigheden, door oorlog of bombardement op hen is gaan drukken. Men laat ze boetseren, knoeien met klei, spelen met water en zand. Men laat rie toneelspelen, zelf regisseren, het stuk bedenken, de rollen verdelen en de figuren uitbeelden. Men geeft hun soms plotseling oplaaiende agressiviteit ge legenheid om zich op een gezonde ma nier te ontlasten. Men laat ze samen spelen, hun eigen gemeenschapje zoe ken, poppenkast spelen vóór en in de poppenkast en zo, terwijl de kinderen steeds weer bezig zijn met de dingen, die des kinds zijn, komen hun moeilijk heden naar buiten. Dit alles wordt natuurlijk geleid. Geen kind gaat hier zijn eigen gang, doch het gaat integendeel, terwijl het aan alle kanten vrijheid en genegenheid proeft, in een bepaalde voor hem of haar nuttige richting. Zwaaiend op de maat van een Amerikaanse song, vech tend tijdens het vechtspel of spelend in die grote bak, waarin een gehele oor log kan worden ontketend, ontwikkelt het zich ongedwongen in de gewenste richting. Het is duidelijk, dat deze me thode dag in dag uit volgehouden van het personeel een grote zelfdisci pline en om met Zr. Gaudia te spre ken een zekere artisticiteit vereist. Ze vraagt om soepelheid en inventie-ver- mogen, om geduld en vakbekwaamheid. En het is dan ook geen wonder, dat het Paedologisch Instituut, geleerd door ei gen ervaring, een opleidingscursus voor hulpkrachten, d.w.z. voor het is een verschrikkelijk lelijk woord psycho logische sociale werksters is begonnen- Bovendien verzorgt het nog een dage lijks geopend Medisch Opvoedkundig Bureau, waarmee het ouders ten dienste staat die bij hun opvoeding raad en steun behoeven. Dan tenslotte heeft dit werk natuur lijk ook een specifiek medisch aspect De zorg daarvoor berust bij de direc teur-geneesheer dr. Meyknecht. Tussen hem en de andere topfiguren van dit instituut bestaat zoals wij Doven reeds aangaven €en zeer nauwe sa menwerking. Het is deze samenwerking en deze teamgeest, die de grote kracht is van dit instituut. Tot zover, wie zal het ontkennen, klinkt alles wat wjj vermeldden behoorlijk optimistisch. En wij kunnen ons voorstellen, dat er lezers zouden zijn, die tot dusver mogelijk nog onkundig van het bestaan van dit instituut menen hierin nu de oplos sing van hun moeilijkheden te hebben gevonden. En daar beginnen de sombere geluiden. Want al zouden de Zusters van Maria en Jozef niets liever doen dan iedereen opnemen (de verpleegprij- zen bedragen overigens, variërend naar het inkomen ƒ9.ƒ7.50 en ƒ5.25 pet dag) het is onmogelijk. Het Paedologisch Instituut verpleegt op het ogenblik een maximum aantal patiënten en het gaat ondanks de bovengenoemde verpleeg- kosten zwaar gebukt onder financiële lasten. Het is daarom ook, dat het van zo groot belang is, dat straks dit instituut op directe wijze met de medische fa culteit zal worden verbonden. Wel licht dat die band de mogelijkheid zal openen, dat dit instituut wordt uit gebreid en dat elders in ons land nog enige soortgelijke doch kleinere hui zen worden geopend, zodat de specia listische hulp, die hier aan kinderen van 3 tot 15 jaar soms jarenlang wordt gegeven, ook voor grotere be volkingsgroepen bereikbaar wordt. Bovendien vraagt ook dit werk teneinde het tijdens de behandeling ver worven wetenschappelijke materiaal nog belangrijker te doen zijn om een voortdurende en deskundige nacontróle. Daarvoor ontbreken tot dusver eigenlijk voldoende krachten. Die moeten komen, opdat de resultaten van deze pioniers arbeid,. waarin dr. Meyknecht, zr. Gau dia en dr. Calon zo'n groot aandeel ne men, zo spoedig mogelijk ten dienste kunnen worden gesteld van practijk en wetenschap. En tenslotte: zelfs in deze, met weten schappelijke problemen doordrenkte materie ontbreekt de humor niet. En op gevaar af voor eeuwig de sympathie van Zr. Gaudia te verspelen, vermelden wij hier, dat dit instituut voor moeilijk opvoedbare kinderen het meest voor opnamegevallen wordt opgebeld op hoge feestdagen ALBERT WELLING Een meisje spelend met een soort pop penhuis, waaruit ze kamers, s Laaf ka mers en keukens kan bouwen, net zo volledig als zij zelf maar wil. Schilderende jongens. Hun opdracht luidde ditmaal voor de een: .schilder oorlog" en voor de ander: „schilder blijdschap". Knoeiend met kleiDe resultaten zijn slangetjes en vuile handen. De kosten van de tweede wereldoorlog zijn de grootste post op het eerste budge< van de West-Duitse regering, dat giste-) ren door het kabinet werd goedgekeurd Het budget ad 13 milliard mark zal de volgende maand aan het parlement worden aangeboden. Op de begroting komt geen enkele post voor voor eniger lei gewapende federale macht, para militair noch politioneel, voor bezet- tingskosten is uitgetrokken 4.6 milliard De Frans militaire commandant van Ber lijn, generaal Jean Ganeval, is benoemc tot Groot-Officier in de orde van Oranje Nas sau. De versierselen, behorende bij deze orde, zijn hem door het hoofd der militaire missie bij de Geallieerde bestuursraad, vice- admiraal J. M. de Booy, uitgereikt. De West-Europeaan, die weer aan welvoorziene winkels gewend is, zal allicht enigszins vreemd opkijken bij het lezen van de volgende kleine scène, die zich afspeelde in het warenhuis van Navo-Likeyewko, op 45 kilometer van de Rus sische stad Gorki. In dit warenhuis komen honderden arbeiders, die op de col lectieve boerdgrij van Kirow werkzaam zijn, regelmatig datgene inslaan wat zij nodig hebben. Dat wil zeggen, zij komen er voor hun inkopen, maar in negen vart de tien gevallen keren zij_ onverrichter zake weer huiswaarts. Zelfs de Russische pers schrijft heel openlijk hierover. Deze dialoog is aan een reportage in het Russische blad „Prawda" ontleend: „Hebt U worstjes?" vraagt een klant. „Neen, geen worstjes, maar er zijn paddenstoelen." „Ik wil geen paddenstoelen, die kan ik zelf plukken. Hebt U chocolade?" „Neen, die is er niet. Maar we hebben een nieuwe voorraad medicijnen ont vangen, als U iéts nodig hebt." „Ik ben niet ziek. Maar kan ik schoen veters of schoensmeer krijgen?" „Neen." „Dan wil ik eens bij overjassen kijken." „Hebt U maat 50?" „Neen." „Dan kan ik U niet helpen, we heb ben alleen maar maat 50." Dan gaat de klant er meestal wanhopig van door. Het merkwaardige van deze toestand is, dat overal in de Sovjet-Unie deze dingen voorkomen. In dit bijzonde re geval willen wij niet nalaten te ver melden, dat in de dichtstbij gelegen stad Gorki, die slechts 45 kilometer van Novo-Likeyewko is verwijderd, het staatswarenhuis een overvloed van de door de klant gevraagde artikelen had, maar het schijnt, dat riiemand in staat is er voor te zorgen, dat de verschillende goederen over die districten worden ver deeld, waar ze het meest nodig zijn. De verbruiker staat hier volmaakt machte loos tegenover, want de staat heeft nu eenmaal het monopolie wat betreft pro ductie, distributie en verkoop. Dat mo nopolie zou op zichzelf niet zo erg zijn, ware het niet, dat het op hoogst ineffici ënte wijze wordt beheerd. Het humo ristische weekblad „Krokodil" heeft een speciaal hoekje voor klachten van de lezers over ondeugdelijke artikelen, die ze kochten, en gewoonlijk wordt de naam van de fabriek, waar deze dingen werden gemaakt, er bij vermeld. Toch zoekt men tevergeefs naar critiek op het fundamen tele beleid van de Sovjet-economie. Behalve voor de leden van de bevoor rechte klasse, zoals bijvoorbeeld voor aanstaande leden van de communistische partij, die de goederen direct van de groothandel kopen, waardoor ze de eerste keus hebben en bovendien sterk gereduceerde prijzen betalen voor de weinige kwaliteitsgoederen, die er wor den gemaakt, is het voor de meeste men sen zeer moeilijk, om niet te zeggen haast onmogelijk, zich enigszins behoor lijk te kleden. De goederen zijn duur, ze zijn van slechte kwaliteit en slijten gauw, ze zijn lelijk en er is een onvoldoende keuze van maten, modellen en kleuren; sei zoengoederen zijn gewoonlijk niet te vinden. Bovendien kan de gemiddelde Rus niet zeer vaak kleren kopen. Een wollen japon van slechte kwaliteit kost 500 roebels, een wollen pullover van 63 tot 78, schoenen kosten tussen de 450 en 580 roebels en een hoed 60. Voor een herenwinterjas moet men tussen de 1.200 en 1.500 roebels betalen en voor een hemd 86 tot 114. Herenschoenen komen gauw op 500 roebels. Het is ondoenlijk, deze bedragen in een West-Europese valuta om te rekenen. Hun betekenis wordt echter duidelijker, wanneer men ze stelt tegenover de ge middelde verdienste van 'n Russische ar beider. Een gemiddelde familie, bestaan de uit een arbeider en drie gezinsleden, heeft een inkomen van ongeveer 730 roe bels per maand. Voor voedsel wordt min stens 500 roebel in de maand uitgegeven. Wanneer de belasting van dit inkomen is afgetrokken, houdt het gezin nog een 70 roebels per maand over voor kleding, voor de tram, voor medicijnen en huis houdelijke benodigdheden. Zelfs wan neer men er door de ongelooflijkst» ont zeggingen toe zou kunnen komen, per maand 20 roebels te sparen, dan zou het toch nog 16 maanden duren voor men een winterjas kan kopen. De slechte kwaliteit en de hoge prijzen van Russisch schoeisel bezorgen de Russische huisvrouw ook heel wat hoofd brekens. De strenge Russische winter maakt nu eenmaal, dat men goed ge schoeid moet zijn. Maar de werkelijk goede schoenen, die slechts in beperkte mate worden geproduceerd, vinden hun weg naar de bevoorrechte partij-ambte naren. De gewone Rus moet maar zien, hoe hij het met de veel mindere kwali teit stelt, die in de warenhuizen te koop is. Zo schreef een wanhopige moeder aan de „Prawda", dat ze voor haar dochter een paar schoenen met rubber zolen had gekocht, die na vier dagen reeds los lieten. Zij klaagde bij de winkel, kreeg na veel moeite een ander paar en die schoenen hielden het niet langer dan drie dagen uit. Beide paren kwamen uit de Kapranow-fabriek, die geacht wordt een der beste Russische schoenenfabrieken te zijn Met de kleding gaat het al niet veel beter. Kunstzijden hemden vallen al na een paar dagen uiteen, en de „Krokodil" bracht onlangs een spotprent van een winkelbediende die wanhopig zei: „Nu heb ik de hele dag geen enkele klant gehad, die de maat van onze costumes heeft Russische lederwaren en textielgoede- ren worden bovendien zo slecht geverfd, dat de klanten beducht zijn voor het kopen van gekleurde producten. De fa brikanten schijnen het voldoende te vinden dat het artikel een kleurtje heeft op het moment, dat het wordt verkocht Wat daarna gebeurt, is niet hun zaan. „Krokodil" vertelt van een meisje, dat een gekleurde hoofddoek had gekocht en na een regenbui tot de ontdekking kwam, dat de hoofddoek wit geworden en haar haar plotseling blauw gekleurd was! De- regenjassen van de Clara Tsetkin-fabriek in Moskou zullen bij de eerste keer. dat ze nat worden, gega randeerd vlekken op Uw kleding ach terlaten. Wat is nu de oorzaak van deze chaos en ondoelmatige productie? Zeker niet, dat de Russische regering inferieure goederen aan het volk wil opdringen. Zij heeft er immers belang bij, dat het volk tevreden is. De oplossing van dit mysterie is eerder gelegen in het feit, dat de industrie zo druk bezig is, de productie op te voeren, dat er geen tijd meer ever blijft zich met kleinigheden zoals kwaliteit of de behoefte van de verbruiker bezig te houden. Twintig jaar geleden schreef Stalin een: „Het is hoog tijd, dat we er ons rekenschap van geven, dat in laatste instantie goederen worden geproduceerd ter wille van het verbruik en niet van de productie". Maar de voorzitter van het begrotings- oomité van de Opperste Sovjet ver klaarde onlangs, dat de toestand thans, twintig jaar later, nog even slecht is. Hetgeen geen prettig vooruitzicht voor de „gewone man" in Rusland is, die blijkbaar niet al te spoedig op een ver betering van deze stand van zaken zal kunnen rekenen. De Deli-Batavia Rubber Maatschappij N.V. bericht, dat de rubberproductie in Juli 1.1. heeft bedragen 332.023 kg. tegen 339.806 kg. in Juni j.l. en 416.294 kg. in Juli 1949. Gedurende de maanden Jan. t.m. Juli 1950 is in totaal geoogst 2.306.805 kg. rubber tegen 2.575.496 kg. in hetzelfde tijdvak vak 1948. Het zijn maar twee kleine fragmenten in het grote geheel, doch ze hebben in het Bouwcentrum te Rotterdam recht op een plaats: de afdelingen Noord-Oost- polderwerken en Wegenbouw, die heden aan de permanente expositie zijn toege voegd. Vooral de vreemdeling zal het inte- iessant vinden te ontdekken hoe dat nu precies zit met zo'n polder m Ne derland. Hij krijgt er de gelegenheid toe, want er is een doodeenvoudige, maar sterk sprekende maquette van een drooglegging aangebracht. Voorts krijgt de bezoeker in zeer gecompri- meerde vorm een indruk van een aan tal problemen, die zich bij de Noord Oostpolder voordoen. Het dorp Em- meloord is breeduit geëtaleerd: een droom voor een plannenmaker, die nu eens niet te maken heeft met his torische feitelijkheden, maar al zijn idealen kan uitleven. De afdeling Wegenbouw is niet minder spectaculair. Kolommen van verschil lende hoogten, die schuin uit een wand. kaart oprijzen, geven de intensiteit van het verkeer in de verschillende delen van ons land aan en de betekenis van kortdre reroutes wordt zeer duidelijk gedemonstreerd. Het verkeer betaalt 200 millioen aan wegenbelasting, doch voor de aanleg van nieuwe wegen wordt slechts-1214 millioen uitgetrokken de vergelijking is nogal tendentieus, maar zij verklaart toch wel, dat de wegen bouwers hier aan de weg gaan timmeren en aandacht vragen voor hun zaak, die een nationale zaak is. De industrialisa tie en ook de strategie vragen om goede wegen. Diverse systemen van wegen bouw worden hier getoond; het meest solide is de weg, die op betonpalen ge fundeerd staat, maar die is dan ook vijf maal zo duur als de gewone. Het Bouwcentrum is met het inrichten van deze afdelingen nog niet aan het einde van zijn Latijn. Het gaat aandacht schenken aar, de bouw voor ouden van dagen, aan vacantie-oorden, goedkope hotels en fabrieken. Ook vernamen wij, dat minister In 't Veld in samenwerking met het Bouwcentrum voorbereidingen treft voor een internationale prijsvraag op het gebied van de woningbouw. In de Nederl. Staatscourant van gisteren is opgenomen een beschikking, inhouden de een wijziging van de tarieven van kos ten, welke door de Ned. Bank in reke ning worden gebracht verbonden aan de regeling van het deviezenverkeer. Terwijl tot dusverre de Ned. Bank bij het verlenen van een vergunning kosten berekent, welke naargelang van de aard der transactie 1 of 2 pro mille bedragen, zal bij het in werking treden van de nieu we beschikking bij iedere betaling, welke uit het buitenland wordt ontvangen of naar het buitenland wordt verricht, als mede by iedere aan- of verkoop van de viezen een retributie van >4 pro mille worden geheven. Van de zijde van het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie ning vernemen wü, dat met ingang van 1 September a.s. nieuwe invoerrechten van kracht worden voor de invoer in Duitsland van een lijst van agrarische producten. Hoewel in tegenstelling tot het voor stel de artikelen levende slachtvarkens, varkensvlees, bevroren rundvlees, reu zel en kippeneieren voorlopig nog vrij van invoerrecht zullen blijven, in ver band met het hoge prijspeil op de we reldmarkt, betekent de invoering van deze lijst een belemmering voor de in voer in West-Duitsland uit Nederland van bepaalde artikelen. De Duitse autoriteiten beogen deze, aan buitenlandse concurrentie bloot staande artikelen ten behoeve van de Duitse binnenlandse productie te be schermen. De voornaamste artikelen, welke na 1 Sept. met een aantal D-marken per 100 kg. zullen worden belast, zSjn: aard appelen (1,50), slachtrunderen (16), slachtschapen (23). vers rundvlees (45), vers en bevroren schapenvlees (33), spek niet gerookt (20), gerookt spek (40), worst (60), gezouten haring per vat (9), kaas in klein verpakking (30), ge condenseerde melk (40), vruchten- en groentenconserven (50), alsmede melk en room (40). Argentinië heeft Dinsdag de peso voor de tweede maal binnen elf maanden ge devalueerd. De open markt die Maandag sloot op de koers van 9.02 per dollar opende Dins dag op 14.25. De H. B. U. schrijft ons, dat de Banco Central de la Republics Argentina nieuwe wisselkoersen heeft vastgesteld voor de im- en export. Als basiskoers voor de ex port. _geldt de notering van 5 peso s per dollar. Deze basiskoers zal berekend wor den bij export van belangrijke producten als vlees, wol, graan enz. De exportkoers van 7,50 peso's per dollar, de zogenaamde preferentiële koers, geldt voor export van varkens-, geconserveerd vlees, boter, kaas, enz. Tegen de vrije koers, die gebaseerd zal zijn op vraag en aanbod, mogen geëxpor teerd worden: verse en gedroogde vruch ten, conserven, boeken, confectie, parfu merieën, dranken enz. Wat de invoer be treft zullen de vroegere invoervergunnin gen blijven gehandhaafd tegen de prefe rentiële koers van 5 peso's per dollar voor brandstoffen. Tegen de basiskoers van 7,50 peso's per dollar mogen essentiële goederen worden ingevoerd De overige producten zullen alle tegen de vrije markt- notering ingevoerd mogen worden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | | pagina 5