MEDISCHE EN SOCIALE ZORG VOOR
ZIEKE EN GEWONDE MILITAIREN
Eric
Boog vajvA
MEER NED. PRODUCTEN OP DE
AGRARISCHE JAARBEURS
m
Wa
II
j Jjuisen. neus en. dippen
Op bezoek in „Oog in Al"
zeAfcuét tè& cwn fivee
VAN DE
DE STEM
DODE
Overpeinzingen
-Z
koningin zal monument
hORANJEHOTEL" onthullen
I:
SCHEEPSLADING COPRA
VERDWENEN
Beraad over lonen en
prijzen onvoldoende
WOENSDAG 6 SEPTEMBER 1950
PAGINA 3
De oude strijdvraag over
ongelukken tijdens het
verlof opgelopen
w
Ook discipline in
hospitaal
MEER DEVIEZEN VOOR TOERISTEN
Loting voor Zwitsleme francs blijft nog gehandhaafd
Bedevaart van Russen
naar Rome
n
VOORTGAANDE MECHANISATIE
LUjj
~Lj[. J
.Door
zeerovers
geënterd'
Smokkelwaarde bedraagt
ruim 'n half millioen gulden
Middenstand?
Loonsverhoging moet door
berekend worden
T roepentransportschip
aangekomen
DUITS INGENIEUR WIL 300 METER
HOGE WINDMOLENS BOUWEN
Voor opwekking van
electriciteit
/ft/PfNG- combinatie
MAX MURRAY
van Snorrebor
Teleurstelling
Aardbevingen
Grote schoonmaak
Olifanten als postboden
De academische wereld
en Nieuw-Guinea
E. den Herder overleden
(Van een speciale verslaggever)
„Bijna drie jaar lang ben ik in Indië geweest als ser
geant-majoor bij de C. M. I., de Centrale Militaire Inlich
tingen. Al die tijd werkte ik bij de Inter ceptiedienst en
moest de hele dag met een koptelefoon tegen mijn oren
luisteren naar alle mogelijke en onmogelijke berichten.
Enkele maanden voordat ik Indonesië zou verlaten, ont
dekte men een tuberculeuze aandoening van mijn longen
fM
s
--
en werd ik naar Nederland teruggezonden. En nu lig ik al
weer acht maanden in het militair sanatorium in Amers
foort. Weer met een koptelefoon op. Maar nu om naar de
radio te luisteren en de>verveling te verdrijven." Dit is het
verhaal van Martin de Hartog en het is soortgelijk aan dat
van honderden jongens, die met hem kuren in de sanatoria
in Amersfoort en Harderwijk, die liggen in de militaire
hospitalen of verspreid zijn over de burgerziekenhuizen.
Zo geldt ook het verhaal van die
stoere blonde knaap, die al twee jaar
ligt in het centrale hospitaal in Oog in
Al bij Utrecht met kogelwonden in zijn
beide benen, opgelopen tijdens een pa
trouille in de buurt van Medan, voor
vele van zijn makkers die daar in rek-
verbanden zijn gestrekt of in een har
nas van gips en verband aan hun bedi-
den zijn gekluisterd. En ook de geschie
denis van die stille, gebruinde jongen
in Oog en AI, die in Indonesië een mo
torongeluk kreeg en een bovenarm-
fractuur kreeg, zodat er een stukje uit
zijn heupbeen in de buurt van zijn
biceps moest worden gezet, heeft vele
varianten. Want iedere gewonde of
zieke militair in welk der hospi
talen dan ook heeft zijn verhaal. Het
een is ernstiger of triester dan het
ander. Het speelt in Indonesië, tijdens
de bootreis daarnaar toe of nog in Hol
land vóór de verscheping, en wordt ver
teld in de toonaard van de gemoeds
gesteldheid van de patiënt. Meestentijds
is die opgewekt en optimistisch, het on
veranderlijke aanvaardend, al spreekt
als ondertoon in de vrijmoedige, met
humor en zelfspot gekruide soldatentaal
een diep gevoel van mateloos verlies,
grote leegte en het bewustzijn dat waar
devolle jaren op het ziekbed verloren
gaan.
Aan het begin van dit relaas, dat
vooreerst bedoelt de sociale positie van
de zieke en gewonde militairen te be
schrijven, dient de lezer zich te realise
ren, dat vele van de soldaten die in de
hospitalen zijn opgenomen evenzeer de
kans hadden g'elopen in een ziekenhuis
terecht te komen wanneer zij burger
waren gebleven.
Maar daarnaast bestaat een grote ca
tegorie die ziekten of verwondingen
beeft opgelopen bij de uitoefening van
de militaire dienst. Het is vooral deze
groep, die op de belangstelling van de
- £eneeskundige en sociale diensten van
het ministerie van Oorlog kan reke
nen. Waarmede echter geenszins ge
zegd wil zijn dat de anderen worden
Verwaarloosd.
Het is voor de Medische Commissie
dikwijls moeilijk om het oorzakelijk ver
band tussen verwonding of ?iekte en de
Dienst uit te zoeken. De pensioenrege
ling voor het militaire personeel van de
Kon. Landmacht sprëekt van drie cate
gorieën; A, van verwondingen of ver
minkingen tengevolge van de uitoefening
tan de militaire dienst; B, van ziekten of
gebreken, die het gevolg kunnen zijn van
Verrichtingen aan de uitoefening van die
dienst verbonden ;en C, van zodanige om
standigheden in de dienst van andere
aard dan die in het normale leven, waar
door ziekten anders verlopen, of eerder
tot uiting komen.
Geval voor geval moet worden onder-
Zocht of het valt onder een van deze drie
groepen. Het is daarom bijna niet uit
gesloten, dat er verschil van mening kan
ontstaan tussen de Commissie en de be
trokkene, die daarvoor dan twee be
roepsinstanties ter beschikking heeft.
Alle militairen, die naar Indonesië ver
trokken, waren geheel voor de tropen
goedgekeurd. Velen zijn daar ziek van
daan gekomen. Kwam dit door de dienst
of niet? Voor de t.b.c.-gevallen heeft men
a priori aangenomen, dat de omstandig
heden van de tropendienst daar schuldig
aan waren. In Indonesië komt meer t.b.c.
voor dan hier, zodat de jongens aan gro
ter besmettingsgevaar bloot stonden. Het
zelfde geldt voor malaria en andere
tropenziekten. Alle andere ziektegevallen
worden afzonderlijk door" een medische
commissie onderzocht.
Voor de oorlogsverwondingen blijven
vanzelfsprekend weinig vragen open.
Maar er zijn van die heel erg trieste on
gelukken in Indonesië en ook in Ne
derland gebeurd, waarbij het dienst
verband niet is aangetoond. Een groep
soldaten zit in een kleine kampong op
Java en wil zijn verlof in Djakarta door
brengen. Zij nemen daarvoor een jeep
helaas dikwijls ongevraagd krijgen
een aanrijding en zijn voor hun leven
verminkt. Zij ontvangen echter geen
pensioen, want het min. v. Oorlog rekent
dit niet tot dienstverband. Terwijl de ge
troffenen zeggen: als ik niet in dienst
was geweest, had ik niet in een kampong
op Java gezeten en was dit alles niet
gebeurd. „Alles wat in Indonesië ge
beurt is dienst", zeggen zij. Evenzo de
ongelukken met wapens en projectielen
in handen van ondeskundigen.
Die vraag naar dienstverband is uit
zonderlijk belangrijk. Want die jongens,
die „in én dóór de dienst" invalide zijn
geworden, hebben recht op een draaglijk
pensioen, waarvan zij, bij 100% invalidi
teit, bijna altijd wel kunnen rondkomen.
Meestal 6 tot 12 maanden na hun „afkeu
ring voor de dienst" worden zij ontsla
gen. Gelijktijdig gaat dan hun pensioen
regeling in. Hun hele leven ontvangen
zij gratis verpleging en geneeskundige
behandeling voor de ziekte of verwon
ding in en door de dienst opgelopen. Een
jongen, die beide benen verloor, ont
vangt zijn hele leven ca. f 180 per maand.
De t.b.c.-patiënten worden voor 100%
invalide verklaard, zolang zjj in het sa
natorium verblijven.
Maar diegenen, bij wie geen dienst
verband is aangetoond, ontvangen na
hun ontslag wel verpleging tot hun ge
nezing, maar geen pensioen, zelfs niet
bij blijvende invaliditeit. Zij kunnen
misschien iets krijgen van de „Invalidi
teitswet", indien zij daarin vóór hun op
komst in militaire dienst waren inge
schreven, want voor een militair wordt
niet „geplakt". Bovendien kan ieder van
hen, op grond van het bij de patiënten
beruchte art. 266, één gulden per week
ontvangen, ter bestrijding van bijkomen
de kosten tandpasta, versnaperingen,
rookartikelen etc. voor de duur van'
het verblijf in het hospitaal. Deze men
sen komen ten laste van de gezinnen of
vallen onder de „steun". Bovendien zijn
Sedert 1 Januari 1950 is het mogelijk
Voor toeristenreizen naar 'n aantal landen
'erstond bij een deviezenbank de be
nodigde deviezen te verkrijgen, terwijl
oo die datum tevens de regeling van
kracht werd. dat men een jaarmaximum
Van f 400 aan reisdeviezen naar eigen
keuze over de verschillende landen kon
Verdelen, rekening houdende met de
Voor elk der landen bestaande maxima
lh totaal per dag.
Blijkens een 'door de Nederlandsche
Bank aan de deviezenbanken en er
kende rrisbureaux verstrekte algeme
ne vergunning wordt deze eenvou
dige wijze van verkrijgen van reis-
deviezen met ingang van 15 Septem
ber a.s. uitgebreid tot alle bij de
Europese Betalingsunie betrokken lan
den. vooralsnog echter met uitzon
deling van Zwitserland. Voor al die
landen is het maximum per land te
vens gelijkgetrokken en gebracht op
het jaarmaximum van f 4Ó0 aan reis-
deviezen.
Men kan dus nu volgens de ver
eenvoudigde regeling reisdeviezen ver
krijgen voor Noorwegen, Zweden, Dene
marken, Finland, IJsland, Groot-Brit-
{annië, Ierland. België, Luxemburg,
frankrijk. West-Duitsland. Italië, Por-
Jhgal, Oostenrijk, Griekenland en Tur
kije.
In de morgen van Zaterdag 16 Sep-
"Srnber zal koningin Juliana op de Van
pikemadelaan hoek Stevinstraat te
"Gravenhage, het verzetsmonument
■•Dranjehotel" onthullen. Het monument
r ontworpen door de beeldhouwer
Albert Termote.
Ket monument is tot stand gekomen
f®beel uit vrijwillige bijdragenvan de
lj?en der Stichting Oranjehotel, name-
yjk oud-gevangenen, nagelaten betrek-
t^fgen en vele vrienden van de stich-
Bi
Advertentie
ebrandend maagzuur
°f twee Kennies
v4v°"dig laten smelten op de tong. Nog
Ver]r U het weet, behoort de pijn tot hei
hiee den' °ok voor u is er Seen reden
lat bepaalde lievelingsgerechten te
keeM voorbijgaan. Als er eens iets ver-
de ïT Valt- hebt ge toch Uw Rennies bij
Watp r'd. En ge kunt ze innemen zonoer
Vrr o1 wat °°k' altijd en overal.
kenn3® Dw Apotheker of Drogist een pak
lil t_les- 'len pracht remedie, prettig om
hemen enzo doeltreffend.
Verder is enige uitbreiding gegeven
aan het verkrijgen van deviezen voor de
kosten verbonden aan het reizen per
auto.
Voor het verkrijgen van deviezen
voor toeristenreizen naar Zwitserland
blijft het systeem van loting in afwach
ting van een definitieve toetreding van
Zwitserland tot de Europese Betalings-
unie voorshands gehandhaafd.
In het dezer dagen geplaatst bericht
over de in November te houden bede
vaart van Katholieke Russen naar
Rome gelieve men als correspondentie
adres voor Nederland te lezen: mej.
B. van Honschoten, Raamweg 42, Den
Haag.
het vrij reizen voor bezoek, de vrijheid
van port e.d. door het ontslag vervallen.
Dit „art. 266" is een doorn in het oog
van de sociale werksters en vindt ook
geen genade meer bij direct betrokken
dokters. Men vertelde ons, dat de toe
lage misschien verhoogd wordt tot f 2.50!
Overigens is het in de hospitalen en
sanatoria wel om uit te houden. Het
is moeilijk aan te geven wat nu precies
het verschil is in sfeer tussen een mi
litair hospitaal en een burgerzieken
huis. Tenminste, dat heeft kolonel Wgr-
femius, chef van het grootste en mo
dernste hospitaal van ons land in Oog
in Al bij Utrecht, gezegd, totdat hii enigle
lopende patiënten, die in de cantine aan
het biljarten waren, erop betrapte dat
zij niet „model gekleed" waren en niet
bij hun blauwe broek en witte blouse
hun rode das droegen om de vaderland
se kleuren volledig te maken. De kolo
nel begon toen onmiddellijk te vertellen
dat het nodig was dat hij de discipline
onder de mannen erin hield, omdat zij
anders de meest dwaze dingen zouden
gaan uithalen. Welke burgerpatiënt zal
er aan durven denken om in een zie
kenhuis met de lift te gaan spelen
op en neer te gaan, onderweg zomaar
ergens te stoppen en zo meer? Nie
mand wellicht maar een soldaat wel.
Enfin, in een burgerziekenhuis zal
wel geen cantine zijn, waar de lopen
de patiënten kunnen biljarten en ta
feltennissen, koffie kunnen drinken en
chocolade en sigaretten kopen.
Het grootste militaire sanatorium in
ons land, op de Amersfoortse heide, is
een oud barakkenkamp, daar door de
Duitsers gebouwd, dat danig is opge
knapt en uitgebreid met fraaie Zweed
se paviljoens. Er zijn zo moderne rönt-
geninstallaties en vele knappe instru
menten om naar links en rechts, naar
boven en beneden in een luchtpijp te
kijken, dat een gewoon mens er bang
van wordt. Toen wij er waren zaten de
jongens naar een lachwekkende film te
kijken. Anderen waren bezig kleedjes te
knopen en de rest verslond alles wat er
aan bedrukt papier in het huis te vin
den was. Grote booglampen, die een
soort maanlicht verspreidden, verlicht
ten het hele terrein. Het was er erg
vredig.
16. Nog voor de eerste angstschreeuw was weggestorvenstormde Eric reeds het
slaapvertrek uit. Even bleef alles stil. Maar de Noorman had geleerd welke dreiging
deze stilte in zich kon bergen. Zijn opwinding groeide. In wilde haast rende hij
de gang door die naar de burchtzaal leidde. En zo hevig was zijn onrustdat hij
bijna een kruispunt van drie gangen voorbij was gegaan zonder het op te merken.
Maar juist toen hij de kruising bereikte, galmde het afgrijselijke geluid hem opnieuw
tegen. Een hoog, angstig gegil was het, vrijwel onmiddellijk gevolgd door het angst
aanjagende gegrauw, dat Eric thans zo goed kende
Met een schok hield de Noorman zijn vaart in en luisterde ademloos. Kwam het
geschreeuw niet uit de linkergang? Het scheen zich snel te verwijderen; te willen
verdwijnen in het hart van de oude burcht. Iedere aarzeling zou hem het spoor
bijster doen worden. Een driftige uitroep slakend trok de Noorman zijn zwaard cn
snelde de linkergang in!
Had de onnoembare verschrikking ten tweeden male toegeslagen?vroeg hiQ zich
verbitterd af. Zou zijn slachtoffer hetzelfde lot ondergaan als Gudrun? Eric spande
al zijn krachten in. Maar het onzichtbare, grauwende ding daar ver voor hem uit
in de duisternis leek altijd sneller te zijn. Soms kostte het hem de grootste moeite
het geluid nog te volgen. Door bochtige gangenen over vochtig uitgeslagen trappen,
ijlde hij voort, steeds dieper afdalend in de gewelven onder het kasteel. Waar hij
zich precies bevond wist hij al lang niet meer. Zijn enig houvast was het snuivende
gegrauw dat voor hem uitvluchtte, nu en dan vermengd met een droge angstkreet
Plotseling, toen hij de treden van een verzakte trap afsprong, zag de Noorman
een geweldig grote deur voor zich. Een flambouw brandde daarvoor. Een van de
deuren stond half open. Maar wat Eric het meest verbaasde was de kleine figuur,
die sidderend voor deze vreemde poort stond. In een flits herkende hij hem. Het
was heer Allard's trage dienaar Hector. Een hevige argwaan maakte zich van Eric
meester. Wal deed deze man hier
In hun rood-wit-blauw zitten de
patiënten-aan-de-betere-hand te
soezen in de zon. Een militair blijft
langer in een ziekenhuis dan een
burger. Deze gaat eruit zo gauw dat
kan. Maar een soldaat blijft tot hij
weer voor 100 pet. in de troep kan
verschijnen.
(Van onze correspondent)
Het is misschien wel niet helemaal de
gewoonte om reeds de eerste de beste
Jaarbeursdag aandacht te besteden aan
die afdeling welke, ook door haar lig
ging, vaak slechts als een dépendance
wordt beschouwd, maar tenslotte zijn
gewoonten er om er van af te wijken,
te meer wanneer deze door de „leek"
minder bezochte sector, t.w. de Agrari
sche Afdeling, daartoe zelf reden te
over biedt.
Voor deelneming aan deze afdeling
was er dit jaar een groter belangstelling
dan ooit tevoren, niet slechts van Ne
derlandse zijde, maar ook uit tien an
dere O. en W.-Europese landen, uit Ca
nada en de V.S. Om aan deze aanvrage
tegemoet te komen is het terrein aan
de Croeselaan dan ook uitgebreid met
bijna 5.000 m2.
Sinds de oorlog is de Nederlandse
agrarische productie aanzienlijk ge
stegen, terwijl ook het prijsverloop
voor de boer niet ongunstig was.
Daardoor is in boerenhanden een niet
onbelangrijk kapitaal vergaard, dal
echter liefst ook in de agrarische
sector rendabel moet worden gemaakt.
Op de Agrarische Afdeling nu kan de
boer kennis nemen van de mogelijk
heden die er zijn op het gebied van
mechanisatie in zijn bedrijf
Hierdoor kan hij er toe komen een
noodzakelijk vrij groot bedrag in werk
tuigen en machines te investeren, waar
door echter ook de kostprijs der pro
ducten gedrukt wordt. Weliswaar ver
wacht men op de Agrarische Afdeling
geen grote orders zoals op geen en
kele agrarische beurs want de boer
handelt niet overhaast. Maar wanneer
hij na rijp beraad tot aankoop besluit,
vormt dit weer een stimulans voor de
mechanisering van de landbouw.
Opmerkelijk is dat men veel meer Ne
derlandse producten aantreft dan voor
heen, die niet alleen in eigen land met
vreemde voortbrengselen concurreren,
maar ook reeds voor de export van be
lang zijn. Hun belang zal nog stijgen,
wanneer, naar verwacht wordt, de de-
„V a
fensiemaatregelen een bepeskende in
vloed op de import zullen gaan uit
oefenen en men wel van eigen produc
tie zal moeten kopen. Desondanks is
voor zwaardere machines de Neder
landse markt echter te klein, zodat men
hiervoor wel van import afhankelijk zal
blijven.
Een bijzondere vermelding verdient
wel de geëxposeerde uitgebreide appa
ratuur voor de zuivelproduotie, welke
geheel van Nederlandse makelij is. De
ze collectie is uniek en up-to-date en
toont aan tot welke topprestaties de
Nederlandse agrarische industrie bij een
juist beleid kan stijgen.
Vorige maand is een kustvaarder be
laden met tweeduizend zakken copra
die uit Donggala vervoerd werden met
bestemming Makassar, leeg te Donggala
teruggekeerd. De kapitein deelde mede,
dat het schip midden op zee was geën
terd door zeerovers. Deze hadden alle
copra meegenomen, zo werd medege
deeld Daar details van dit verhaal niet
klopten, was de achterdocht gewekt.
Men vermoedt, dat het schip zijn lading
heeft gelost in Brits Noord-Borneo. Ge
zagvoerder en bemanning zijn aangehou
den en in verhoor genomen. De binnen
landse waarde van deze lading copra be
draagt 180 tot 200.000 gulden. De smok
kelwaarde is te stellen op ongeveer het
drievoudige van dit bedrag.
Het hoofdbestuur van het Nederlandse
Verbond van Middenstandsverenigingen
heeft aan de ministerraad een brief ge
richt, waarin het vaststelt, dat het beraad
van de lonen en prijzen onvolledig ge
weest is, daar het Ned. Verbond van
Middenstandsverenigingen, dat deel uit
maakt van de Stichting van de Arbeid,
noch bij het overleg betrokken is ge
weest, noch inzage heeft gekregen of op
de hoogte is gehouden over het verloop
der besprekingen en de eventueel te
nemen maatregelen.
Het bestuur meent, dat een loonsver
hoging zonder de mogelijkheid van door
berekening op het midden- en kleinbe
drijf een extra zware last zal leggen,
welke in vele gevallen ten koste van het
bestaanspeil van ëie groep zal gaan en
de positie van vele dezer bedrijven, die
toch dikwijls al precair is, nog eens
extra zal bemoeilijken.
Het meent voorts dat de prijsstop en
het stellen van maximumprijzen te ac
cepteren is, indien: De beheersing van
de prijzen zal geschieden voor alle arti
kelen en niet allleen in het bijzonder
voor artikelen voor direct levensonder
houd en deze prijsbeheersing bij de bron
zal aanvangen.
Dinsdagavond is het troepentransport
schip „Cameronia" uit Indonesië in
Amsterdam aangekomen. De debarkatie
is hedenochtend geschied.
Het ms Johan van Oldenbarnevelt is
Dinsdag uit de Amsterdamse haven ver
trokken. Het schip brengt ongeveer 1400
emigranten naar Australië, die o.a. in
Melbourne en Sydney zullen debarke-
ren.
De Duitse ingenieur Herman Honnef
heeft een plan uitgewerkt om in de na
bijheid van Kiel een grote door wind
kracht gedreven electrische centrale te
bouwen, die 40 millioen kwu per jaar
kan produceren. De stroom zal opgewekt
worden door middel van stalen wind-
wielen met een middenlijn van 170 me
ter, die op 300 meter hoge torens in
paren gemonteerd worden. De batterij
windmolens zal gecombineerd met een
hydro-electrisch stelsel werken, waarbij
gebruik wordt gemaakt van twee nabij
gelegen meren, waarvan het ene 40 meter
hoger ligt dan het andere.
Bij goede wind zullen de windmolens
niet alleen electriciteit opwekken, maar
ook water van het lager gelegen meer
naar het hogere pompen. Wanneer er
geen wind is, zal electriciteit worden
opgewekt door water uit het hoger ge
legen meer te laten stromen.
Honnef is een specialist in het bou
wen van stalen torens en heeft voor de
oorlog ook de zendmasten van de
Deutschland-sender en van andere be
kende radiostations gebouwd.
Dertien afgevaardigden van het West-
Duitse parlement behorende tot de chris
telijk democratische en vrije democrati-
Advertentie
DANK ZIJ DE IDEALE
■l
door
39
„Welnee, ik heb het met hem over
sherry gehad."
„En dan heeft hij getelefoneerd."
Firth keek haar verbluft aan en zii
lachte.
„Mijn beste Firth, ik heb de dominee
heel opzettelijk naar de vijver zien
wandelen, met de kennelijke bedoeling
jou alleen in zijn werkkamer te laten.
Wat voor reden zou hii daarvoor gehad
hebben? Je had dokter Daw natuurlijk
even gemakkelijk van hieruit kunnen
opbellen, maar het was erg aardig van
je om ons er niet in te willen betrek
ken."
Firth liet zijn adem langzaam ont
snappen, zodat hij veel weg had van
een ballon, die leegliep. Maar tenslotte
wist hij er toch een soort van tegenwer
ping uit te brengen. „Waarom zou ik
in vredesnaam dokter Daw opgebeld
hebben?"
Mevrouw Sim zuchtte geduldig. „Ver
moedelijk, mijn beste, om hem te ver
tellen, dat hij waarschijnlijk een bezoek
van inspecteur Fowler tegemoet kon
zien. Je wilde hem natuurlijk een on
aangename verrassing besparen."
Firth's genoeglijke, luie na-tafel-stem
ming was als sneeuw voor de zon ver
dwenen. „Dat was helemaal niet natuur
lijk", zei hij. „Aangezien dat wat ik
gedaan heb, algemene bekendheid ge
niet, is het hoogstens een staaltje waan
zin."
„Maar het is helemaal niet algemeen
bekend, dwaze jongen. Behalve Celia
en ik en de dominee weet geen mens
het."
„De dominee? Weet die het ook?" Dit
scheen Firth te ver te gaan.
„Maar natuurlijk weet hij het, Firth.
Wie zou je anders opgebeld hebben?"
„O, wel duizend mensen."
„Maar niet zo geheimzinnig, beste
jongen. Het kon alleen iemand zijn, die
we allemaal kennen, nietwaar? Én na
tuurlijk iemand, die in moeilijkheden
verkeerde; anders zou je niet op zo'n
onbescheiden wijze van zijn gastvrij
heid gebruik maken, wel? Je kon na
tuurlijk niet naar de telefooncel gaan,
want daar had je het nummer op moe
ten geven en had de telefoonjuffrouw
mee kunnen luisteren."
„Ik geloof niet, dat de domine weet
v/elk nummer ik opgebeld heb en wat U
betreft mevrouw Sim, U gist waarschijn
lijk maar".
„Hij denkt nog steeds, dat we achterlijk
zijn", zei Celia.
,Ik denk niets van die aard. Als je
werkelijk zo intelligent bent als ik begin
te vermoeden, dan begrijp ik niet wat
voor hulp je van me verlangt. De enige
wie dat spijt is, voor zover ik ontdekt
heb, inspecteur Fowler".
Mevrouw Sim zei, geduldig, alsof ze
het tegen een kind had: „Nee, mijn beste,
je maakt jezelf heus heel nuttig. Als jij
dokter Daw niet opgebeld had, dan had
ik het moeten doen".
„Waarvoor in vredesnaam"?
„Maar we mochten hem immers niet
in de waan laten, dat we die vreselijke
brief aan de politie gegeven hadden, en
je begrijpt net zo goed als ik, dat dat zijn
eerste gedachte geweest zou zijn, als de
politie onverwacht voor zijn neus
stond". Ze stond op uit haar stoel, nam
haar kussen en boek op en glimlachte
tegen haar gast. „Ik had je willen vra
gen wat je opinie over de dominee was,
maar ik ben bang, dat je veel te boos op
ons bent om je onbevooroordeeld uit te
spreken".
„Van het ogenblik dat ik hier ben", zei
Firth, „heb ik mijn pogingen gestaakt
om nog langer onbevooroordeeld te zijn.
Ik heb mij getroost met de gedachte,
dat ik mijn verstand wel weer zal terug
vinden, wanneer we allemaal in de ge
vangenis zitten. Dat zal wel gelijk een
goeie afleiding zijn, niet in de schan
de te verdiepen".
„Soms vraag ik me af", zei mevrouw
Sim, of het goed zou zijn als ik je ver
telde wie de moordenaar is".
Firth kwam met een schok in zittende
houding. „In hemelsnaam, nee, mevrouw
Sim! Ik bezweer U om die verklaring
voor U te houden. Laat deze zaak alstu
blieft aan de politie over"!
„Goed, goed, jongen. Ik weet zeker, dat
je oom erg ingenomen met je zou zijn,,
als hij je nu kon zien". Ze glimlachte
vaag, keerde zich om en kuierde in de
richting van het huis.
Firth liet zich langzaam weer in zijn
stoel achterover zakken. „Ik weet het niet,
Celia", zei hij.,, Ik mag hangen als ik het
weet".
„Als je wat weet?"
„Niks, niks. ik weet het niet, dat is al
les. Ik ben een onmondig kind.ster
ker nog onnozel".
Celia draaide zich op haar rug en
vouwde haar armen onder haar hoofd.
„Hoe dan ook", zei ze, „het was erg
aardig van je om dokter Daw op te bel
len".
„Aardig kan wel zijn, maar hart-
hartstikke waanzinnig als ik het ge
daan heb".
De laatste woorden riepen een glim
lach op haar gezicht. „Luister eens hier
jongmens", zei z". „Als moeder zegt,
dat je het gedaan hebt, dan heb je het
gedaan. Ik ken haar, zij heeft me opge
voed".
„Goed maar hoe kan ze het weten"?
„Ja hebt haar mranier van redeneren
gehoord".
„Celia, geloof je werkelijk, dat je
moeder weet wie Angela Pewsey ver
moord heeft?
„Ja. ja, ik geloof van wel".
„Heeft ze het jou verteld"?
„Nee, natuurlijk niet".
„Als ze het dan weet," zei hij kwaad,
„waarom vertelt ze het dan in vredes
naam niet aan de politie? Ze weet even
goed als ik, dat het gerecht niet al te
hard oordeelt, wanneer de moordenaar
door zijn slachtoffer tot het uiterste is
gedreven."
„Kan wel zijn, maar in een plaats als
deze betekent het gerecht niet het ein
de van alles
Hij antwoordde niet, maar sloeg de
dansende schaduwen gade die het ge
bladerte op haar gelaat wierp. Bij al
zijn zorgen kwam zich nu ook nog de
kwellende gedachte aan Celia Sim voe-
gen.
Sufferd die hij was, hoorde hij zich
zelf zeggen: „Je ziet er machtig aardig
uit."
„Heus?"
„Ontzettend aardig."
(Wordt vervolgd)
sche partijen, hebben verklaard, dat zij
aan de regering zullen vragen, welke
maatregelen deze denkt te nemen om
Honnef tè steunen bij zijn proefnemin
gen en te voorkomen, dat hij uitwijkt
naar een land. dat hem grotere kansen
biedt. Ook zullen zij vragen, of het juist
is, dat de plannen van Honnef tegenge
werkt zijn door een vooraanstaande
Duitse electriciteitsmaatschappij, omdat
de door Honnef op te wekken stroom
veel goedkoper zou zijn dan de thermo-
of hydro-electriciteit.
2MIII S
riiiHiifiiHifiiiiimiiummmiiiiiiiiuiiiumiHiiiiiiiiiiiiiiHiisi
„De kurketrekker van prijzen en
lonen gaat weer draaien", zei Snorre
bor gemelijk. „Het staat wel vast, dat
er een nieuwe loonronde van 5 pet.
verhoging op til is. De Vakcentrales,
met uitzondering van een vrij onbe
langrijke, zijn het er al over eens. en
dit keer overweegt men de verhoging
dwingend voor te schrijven, omdat de
vorige loonsverhoging van 5 pet. niet
overal werd doorgevoerd. Dat dit niet
gebeurde, lijkt me zacht gezegd niet
helemaal in de haak en het zou billijk
zijn als meteen dit verzuim alsnog
werd goedgemaakt. Het eten en het
leven zijn immers voor iedereen duur
der geworden! Of is men in sommige
bedrijven van mening, dat hun arbei
ders wel wat minder kunnen eten en
de buikriem, voor zover nog niet ver
sleten, wat strakker kunnen aanhalen?
De lonen sukkelen altijd achter de
prijzen aan. Ook nu weer. In het voor
uitzicht van de komende loonsverho
ging beginnen de prijzen alvast maar
op te lopen. De gezamenlijke Neder
landse Schoenmakerspatroonsbonden
hebben besloten de prijzen voor
schoenreparaties met maar eventjes 15
pet. te verhogen, omdat de prijzen van
de grondstoffen zo zijn opgelopen. En
over een maand of drie zullen de siga
retten en de kerftabak veel duurder
worden. Nu ben ik wel geen sigaret
tenroker, maar een pijpje en een
pruimpje op z'n tijd mag ik wel. Maar
onze Jan is een verwoede sigaretten
roker en die heeft in Indië z'n saf-
fiaantje wel verdiend. Het ergste in
dit laatste geval is, dat de regering
zelf, of liever Piet Lieftinck, medé oor
zaak. is van die prijsverhoging. Want
die zal voor een deel te wijten zijn
aan de werking van de accijns op de
toch al zo overbelaste rokertjes. De
fabrikanten beweren er haast geen
droog brood meer aan te kunnen ver
dienen, als ze met de kwaliteit niet
willen knoeien. In de sigarenindustrie
is het al tot een crisis gekomen en, om
die te verhelpen, wil men nu een crisis
in de sigaretten-, en kerftabakindustrie
gaan veroorzaken. En wie zullen daar
van de dupe worden? Niet alleen de
fabrikanten, maar ook de arbeiders, die
in die industrieën werken, want als de
zaken slecht gaan, zullen ze gedaan
krijgen. Dat was op een nippertje in
de sigarenindustrie al bijna gebeurd.
En dan neemt de werkloosheid weer
toe en zal ér steeds minder gerookt
worden en zal Lieftinck zich blijken
te hebben blijgemaakt met een dode
kip, die geen ei meer legt. De kurke
trekker gaat weer draaien, totdat de
kurk van de fles is en men tot de
ontdekking komt, dat ie leeg is.
Fiascozeggen de Italianen, als ik het
wel heb. En wij zeggen het óók."
Snorrebor frunnikte in zijn broek
zak en stak een formidabele pruim
achter het restant van zijn kiezen.
olifantenpost. Dit is het eerste contact
tussen de communisten in Noord en
Zuid sinds in het begin van dit jaar
Pyinmana in handen van de regering
viel. De olifanten, die als gepatenteerde
dikhuiden niet voelen, welke onheilen,
zij aanrichten, kregen door de wildernis
- n ir: j J irM n U* 7 - r- 4«_
VjW
het gebied van Mandalang. Men moet
werkelijk een olifant zijn om zich in de
wildernis thuis te voelen als in een pa
radijs en zich alles maar te laten aanleu
nen!
Volgens de seismologische deskundige
dr. Hugo Heniolf, verbonden aan de
technische hogeschool van Californië,
kan de mensheid gemiddeld één grote
aardbeving per jaar verwachten. Hij
heeft 48 grote aardbevingen sinds 1904 van Midden-Birma naar het Zuiden te-
hestudeerd. Er zijn vijf actieve perio- rug met boodschappen over de vorderin-
den geweest, elk bestaande uit een se- gen van de communistische sabotage in
rie schokken. Tussen die perioden was t
er rust. De eerste periode liep van 1904
tot 1907. Daarna was het betrekkelijk
rustig tot 1917, met uitzondering van
twee bevingen in 1911 en 1912. De twee
de periode liep van 19171924, de der
de van 19311933, de vierde van 1939
1942 en de laatste van 19451948. De
onderzoekingen tonen aan, dat de perio
den sinds 1904 korter en minder ernstig
worden. De wereldoorlogen, die ernsti
ger verwoestingen aanrichtten dan de
hevigste aardbevingen, werden natuur
lijk door dr. Henioff buiten beschou
wing gelaten. Die worden, in tegenstel
ling met de natuurlijke aardschokken
langer en heviger, maar dat is dan ook
de schuld van de mensheid zelf.
De Italiaanse carabinieri houden gro
te schoonmaak en ruimen het banditis
me successievelijk op. Na de „Giuliano
van Sicilië", hebben zij onlangs ook de
„Giuliano van Sardinië" te pakken ge
kregen. Deze 42-jarige bandiet, die Lian-
dru heet, heeft het nooit tot de naar
roem riekende beruchtheid van zijn Si-
ciliaanse collega weten te brengen. Niet
temin was de politie er evenzeer op ge
brand hem te vangen. Er was op zijn
hoofd een prijs van twee millioen lire
gezet. Een flink deel van deze prijs zal
sergeant Antonio Dearco wel in de
wacht slepen, want hij heeft het belang
rijkste werk geleverd bij de vangst. In
Augustus 1949 haalde Liandru, wiens
naam maar één letter verschilt met die
van de Franse misdadiger Landru, die
vrouwen slechts als brandhout voor zijn
kachel scheen te waarderen, zijn stout
ste stuk uit. Met zijn kornuiten pleegde
hij een overval op een geldtransport
van tien millioen lire. Drie carabinieri
vonden hierbij de dood. Een paar dagen
later ging sergeant Dearco als bandiet
vermomd de heuvels in. Kort daarna
kwam hij terug met Cadoni, een lid van
de bende. Op dezelfde wijze heeft hij al
le medewerkers van Liandru één voor
één gevangen genomen, tot deze alleen
overbleef. En nu is ook de hoofdman in
verzekerde bewaring gesteld.
Het communistische opperbevel in
Zuid-Birma geeft zijn orders aan de
Noord-Birmaanse communisten door per
De Amerikaanse filmster Joan Blon-
dell voelde zich zeer gevleid, toen haar
15-jarig zoontje Norman haar vroeg, of
hij eens in de studio naar haar mocht
komen kijken, want zij meende, dat hij
haar filmspel eens van nabij wilde be
wonderen. Groot was echter haar te
leurstelling, toen achteraf bleek, dat het
zoonlief alleen maar er om te doen was
geweest Betty Grable te zien dansen.
Men zou deze tragedie „Moeder en
zoon" kunnen noemen.
Thans hebben in totaal 366 van de
865 hoogleraren en lectoren en 453 le
den van wetenschappelijke staven en
privaat-docenten van Nederlandse uni
versiteiten en hogescholen het adres
inzake Nieuw-Guinea ondertekend, dat
30 Juni aan de beide Kamers der Sta-
ten-Generaal werd aangeboden.
Zoals bekend, werd in bedoeld adres
na een uitvoerige motivering o.m. ver
zocht het behoud en de versteviging van
de band tussen Nederland en Nieuw-
Guinea zuiver en zonder inmenging
van vreemde mogendheden met alle
kracht te bevorderen.
De heer E. den Herder, de onvermoei
de strijder tegen de drooglegging van
de Zuiderzee, is op 74-jarige leeftijd te
Harderwijk overleden.
