GUSTAAF DE ZESDE, 68 JAAR
1
ALLERZIELEN IN ROME
PUROL
De K.P.M. onteerde praedicaat
„Koninklijke"
Victor wederom in
cassatie
A.C.de BruijnK.A.B. zal nooit misbruik
van machtspositie maken
EERSTE NIEUWE SPOORSTATION TE
ENSCHEDE GEOPEND
De Tenhemelopneming van Maria
Toelichting van Mag. dr. Maltha O.P.
Voedsel op Ambon opgebruikt, niet de wil
tot zelfbeschikking
Bossche rechtbank
maakt vormfout
Afzonderlijke telefoon
gids voor Amsterdam
Emancipatie moet en zal
zich voltrekken
Ir. Den Hollander en de Commissaris van de
Koningin dansen de „Hoaksbarger"
Verdachten zijn „goed
geweest
MAANDAG 30 OCTOBER 1950
PAGINA 3
DE NIEUWE ZWEEDSE KONING
BIJEENKOMST „DOOR JDE EEUWEN TROUW
2443 MILITAIREN IN
EéN DAG ONTSCHEEPT
Uii oogmerk van
bezuiniging
a
HAAGSE K.A.B. VIERT 60-JARIG BESTAAN
Grijp het kwaad in de
wortel aan en neem
vanavond één of twee
HEFFING OP KAAS
INGETROKKEN
n->
BENOEMINGEN
De Schelde-zaak
79
TWINTIG JAAR GEËIST
TEGEN EX-INSPECTEUR
De nieuwe Zweedse koning, Gustaaf
de zesde, is thans 68 jaar; hij is de oud
ste vorst, die op een dergelijke gevorder
de leeftijd de troon bestijgt. Koning Gus
taaf de zesde heeft echter leeds herhaal
delijk de uitoefening der koninklijke
taak tijdelijk van zijn vader overgeno
men.
Koningin Louise, geboren Mountbat-
ten, is de tweede gemalin van de nieu
we Zweedse vorst. Zijn eerste vrouw
was prinses Margaret van Groot-Brit-
tannië en Ierland, De vijf kinderen van
koning Gustaaf vier zoons en een
dochter zijn allen uit zijn eerste hu
welijk. In 1923 werd hij met de huidige
koningin Louise in de echt verbonden.
De nieuwe kroonprins, Karei Gustaaf.
is een zoon van prins Gustaaf Adolf, die
in 1947 bij een vliegongeluk om het le
ven kwan.'. De kroonprins is vier jaar
oud. Hij heeft vier zusjes. Zijn moeder
is prinses Sybella, geboren prinses van
Saksen-Coburg en Gotha.
De tweede plaats in de opvolgingslijn
neemt prins Bertill in, die 38 jaar oud
is en ongehuwd.
Vanmiddag heeft de nieuwe koning
tijdens een kabinetszitting de koninklij
ke eed afgelegd in de raadskamer van
het paleis. Daarna maakte hjj aan alle
hooggeplaatste officieren en regerings
functionarissen, die in de grote zaal van
het paleis waren bijeengekomen, de dood
van zjjn vader en zijn troonsbestijging
bekend. Tevoren hebben de koninklijke
prinsen en de ministers hem plechtig
trouw beloofd.
Koning George van Engeland heeft
hofrouw voor de duur van veertien da
gen voorgeschreven wegens het overlij
den van Koning Gustaaf van Zweden.
Koning Frederik en koningin Ingrid
hebben.
van Denemarken hebben hun voorgeno
men officieel bezoek aan Parijs afgezegd.
Het Deense hof zal vier weken rouw
dragen. Het bezoek aan Frankrijk zal
op zijn vroegst begin DecembyÉÉplaats
Een recente foto van de thans over
leden Koning Gustaaf V met zijn
zoon Gustaaf Adolf die nu Koning
is geworden. De foto werd gemaakt
tijdens het feestdiner op de 92ste
verjaardag van de oude Koning.
ff
Zaterdagmiddag heeft de stichting
„Door de Eeuwen Trouw" in de Apollo-
hal te Amsterdam een landelijke bijeen
komst gehouden, waar volgens schat
ting van de politie 3500 personen aan
hebben deelgenomen. Tijdens deze ver-
Kadering werd een resolutie aangenomen
Waarin o.m. gewezen werd op de steun
verlening van de K.P.M. „aan de Repu
bliek Indonesia bij haar agressie tegen
Ambon". Deze agressóe is niet alleen
'n flagrante strijd met de R.T.C.-accoor-
den, maar wordt bovendien beschouwd
*ls een duidelijk oorlogsmisdrijf. Het
bestuur der Stichting zal aan H.M. de
Koningin mededelen, dat het aan de
K P.M. toegekende praedicaat „Konink
lijke" door deze maatschappij wordt ont-
eerd.
De heer H. Coenradi, voorzitter der
Stichting, stelde Nederland verantwoor
delijk voor het gebeurde op Ambon om
dat het de overeenkomst der R.T.C. had
ondertekend, omdat de wapenen, die de
T.N.I. in de strijd tegen Ambon gebruikt,
door Nederland zijn achtergelaten en
omdat de schepen der K.P.M., die onder
Nederlandse vlag varen, de troepen van
R.I. vervoeren. „Al is Ambon ver~
Aderlijk uitgeleverd aan de vijand, toch
tal Ambon zegevieren. Het voedsel en
de medicamenten op Ambon zijn opge
bruikt; niet is opgebruikt de wil tot
Zelfbeschikking en vrijheid".
Op voorstel van de voorzitter werd
besloten het volgende telegram aan
H.M. de Koningin te zenden:
„Nederlanders uit alle delen van
ons land en van verschillende gods
dienstige en politieke overtuiging,
in de Apollohal te Amsterdam bij
eengeroepen door de Stichting „Door
de Eeuwen Trouw", diep bezorgd
over de noodtoestand van het volk
van Ambon, waaraan Nederland
Zo vele verplichtingen heeft, welks
mannen, vrouwen en kinderen thans
met een gruwelijke hongerdood wor
den bedreigd, tengevolge van een
misdadige en mensonterende blok-
Tussen acht uur Zondagmorgen en
®°n uur des middags zijn 2443 militairen
®n 56 burgers, die Zaterdagavond met
de troepentransportschepen „Groote
Beer" en „Skaugum" in Amsterdam zijn
aangekomen, ontscheept. De „Groote
Beer", die zijn vijftiende tocht als hos-
Pitaalschip van Indonesië naar Neder
land maakte, vervoerde 208 patiënten,
van wie er negentig naar huis konden
Werden overgebracht. Met toestemming
van de autoriteiten heeft dit schip het
®tstc deel van de reis op topsnelheid
Revaren, omdat één der burgeropvaren-
rfüV.in levensgevaar verkeerde. Onmid
dellijk nadat het schip aan de Java-
kade te Amsterdam was gemeerd, werd
deze patiënt naar een der hoofdstedelij
ke ziekenhuizen overgebracht. Zijn
'rouw was reeds in IJmuiden aan
boord gegaan.
Advertentie
B'j brandend maagzuur
en Of twee Rennies
eenvoudig laten smelten op de tong. Nog
v °r D het weet, behoort de pijn tot het
niee en' °ok voor u is er nu geen reoen
la. r- bepaalde lievelingsgerechten te
lte n voorbijgaan. Als er eens iets ver-
de vaIt. hebt ge toch Uw Rennies bij
Wat«M?. kunt ze innemen zonder
Vrn,„ °t wat °°k, altijd en overal.
Nennf» Apotheker of Drogist een pak
in t» s' pracht remedie, prettig om
nemen en.... zo doeltreffend.
kade, smeken Uwe Majesteit om
hulp voor dit edele volk".
Aan de raad van ministers werd even
eens een telegram verzonden waarin er
bij de regering op aangedrongen wordt
alsnog al het mogelijke en bijna onmo
gelijke te doen, teneinde de Veiligheids
raad tot ingrijpen te brengen, de UNO
te bewegen de rechtvaardige zaak van
Ambon onmiddellijk te behandelen en
zelf de volle verantwoordelijkheid voor
de Ambonese militairen op Java te aan
vaarden door deze onverwijld over te
brengen naar hun geboortegrond, of
althans naar voor hen veilig gebied.
Na de voorzitter voerde o.m. het
woord generaal H. G. Winkelman, oud
opperbevelhebber van Land- en Zee
macht, de heer P. W. Lokolló, minister
der republiek van de Zuid-Molukken,
N. K. Vigeleyn Nikijuluw, vertegen
woordiger der Zuid-Molukken in Ne
derland, en Luitenant-admiraal b.d. C.
E. L. Helfrich.
Voor de tweede maal is de 43-jarige
J. N. Vietor, voormalig rechercheur van
politie te 's-Gravenhage, voor de Bijzon
dere Raad van Cassatie verschenen. De
zaak Vietor, Leemhuis en Pegels houdt
reeds gedurende geruime lijd de Neder
landse bijzondere rechtspraak bezig. Na
een uitvoerige behandeling voor de bij
zondere strafkamer van de rechtbank te
's-Hertogenbosch, naar welk college de
Bijzondere Raad van Cassatie de gevoeg,
de zaak Vietor-Leemhuis en Pegels had
verwezen, eiste de Officier van Justitie
tegen hen resp. 20, 18 en 15 jaar gevan
genisstraf met aftrek. De rechtbank ver
oordeelde hen têt 11, 10 en 9 jaar gevan
genisstraf met aftrek.
Op twaalf punten had de Bijzondere
Raad van Cassatie een speciaal onder
zoek in deze zaak door de bijzondere
strafkamer van de Bossche rechtbank
gelast. Dit onderzoek zou speciaal be
trekking moeten hebben op de moeilijke
positie van politiefunctionarissen gedu
rende de bezetting. Voorts in hoeverre
zij zich hadden misdragen en of hogere
ambtenaren hun eventuele schuld
trachtten af te schuiven op de lagere.
Welke laatste stelling door het trio
Leemhuis, Pegels en Vietor meermalen
was geponeerd.
De bijzondere kamer van de Bossche
rechtbank was echter evenals de Offi
cier van Justitie bij genoemd college de
mening toegedaan, dat op de door de
Bijzondere Raad van Cassatie opgestelde
twaalf punten, waaromtrent de Raad een
nader onderzoek wenste, niet kon wor
den ingegaan. Er werd arrest gewezen
en van het trio tekende alleen Vietor
wederom beroep in cassatie aén.
De procureur-fiscaal, prof. Lange-
meyer, wees de Raad en de raadsman
van requirant mr. J. W. M. Reuser uit
's-Gravenhage op het feit, dat de bijzon
dere kaimer van de Bossche rechtbank
zich had schuldig gemaakt aan een vorm
fout door V. óók terecht te laten staar,
voor enkele ondergeschikte punten in de
tenlastelegging, waarvan hij in eerste
instantie door het Haagse Bijzonder Hof
reeds was vrijgesproken. Vernietiging
van het vonnis van de Bossche recht
bank en verwijzing naar een aangren
zende kamer zou hiervan zijns inziens
het gevolg moeten zijn. „Dan kan ik mij
zeer bekorten" repliceerde mr. Reuser
die in zijn pleidooi vervolgens een
spoedig ontslag van rechtsvervolging
van zijn cliënt vroeg.
Prof. Langenieyer schetste in zijn con
clusie de uiterst moeilijke positie van de
politie gedurende de bezettingsjaren.
Toch was hjj de mening toegedaan dat
requirant zich nog steeds niet bewust
was van de schuld die hjj door zjjn ac
ties bij de S.D. en Documentatiedienst
en zijn jacht op de illegaliteit op zich
geladen had. Hij achtte de door de
bijzondere kamer opgelegde straf zeker
niet te hoog, doch wijzend op de ge
maakte vormfout concludeerde hij tot
verwijzing van deze zaak naar een aan
grenzende bijzondere kamer van een
rechtbank.
Uit de nieuwe naamlijst voor de inter-
locale telefoondienst zullen vervallen de
nummers van het plaatselijke Amster
damse net. Deze nummers zullen in een
afzonderlijke gids worden opgenomen.
Van de persdienst van de P.T.T. verne
men wij, dat zulks geschiedt uit een
oogmerk van bezuiniging.
Men stelt zich op het standpunt, dat,
bleven de Amsterdamse nummers in de
algemene naamlijst opgenomen, grote
papier- en drukkosten zouden worden
gemaakt, die niet meer verantwoord zijn.
Immers, er zijn vele telefoonabonné's,
die zelden of nooit met Amsterdam tele
foneren. Dezen kunnen altijd via „in
lichtingen" geholpen worden, indien zij
zich niet de aparte Amsterdamse gids
wensen aan te schaffen.
Het ligt in het voornemen, zo verne
men wij verder, in Augustus 1951 ook de
stadsnetten Den Haag en Rotterdam uit
de interlocale gids te nemen en daarvoor
afzonderlijke gidsen verkrijgbaar te
stellen.
epic de noorman: ^Oe^onm^ eter Séeppen
«fvwis a
OK MAKTIN
26. Vcor de grootste hut van het nomadenkamp sprong Gonor uit het zadel,
gevolgd door Eric en het. meisje. Eric's ogen vonden onmiddellijk de versierde lans,
welke als teken van waardigheid voor de verblijfplaats van het stamhoofd stond
geplant. Een dichte drom, die voor de ingang samenschool, week zwijgend uiteen
toen de jonge aanvoerder snel op de hut toeliep. Alleen in de achterste rijen ging
een zwak gemompel op, als wilden zij die daar stonden aangeven, hoe zij met
Gonor meevoelden. Maar het scheen dat hun stemmen ook nog door iertiand anders
vernomen werden, want het gemompel was nog niet weggestorven of in de deur
opening verscheen een lenige mannenfiguur. Verrast wierp hij een blik op de jonge
aanvoerder.
„Toeghir!" riep Gonor verheugd uit, op hem toespringend. Mijn broederhoe goed
is het u te zien, in dit uur!"
Er schoof een strakke glimlach op de dunne lippen van de man. Met katachtige
soepelheid kwam hij naar voren en wierp Gonor een onderzoekende blik toe. „Zie
daar, mijn jongere broeder," zijn stem was slepend en zacht. ,,Ik dacht dat ge u
nog bij uw paarden bevond. Hebt ge uw kudden zo maar in de steek durven laten,
Gonor?" Er ging iets neerbuigends van hem uit. De jongen scheen er aan gewend
te zijn en glimlachte verlegen, maar op de Noorman maakte het een uiterst onsym
pathieke indruk. Zijn gelaat verstrakte en hij begon iets van Onga's terughoudendheid
te begrijpen, toen er tijdens de rit over Toeghir gesproken was. Maar hij liet niets
merken, al ontging er niets aan zijn scherpe blik.
„Ik ben hier spoorslags naar toe gekomen, zodra ik hoorde dat mijn vader ziek
was," hoorde hij Gonor helder zeggen. „Onga kwam mij waarschuwen. Zeg mij
Toeghir, hoe is de toestand van het stamhoofd?"
„Ah, Onga!" zei Toeghir langgerekt, zonder op Gonor's laatste vraag in te gaan.
„De schoonste dochter van ons volk heeft zichzelf weer overtroffen, zie ik. Ge zijt
als de lentewind, die over de steppen vaagt, Onga. Hoe gelukkig is mijn broeder
een bruid als gij te bezitten. Soms komt het gevoel bij mij boven dat hij u ternau
wernood waardig is. Maar mijn bewondering voor u is wellicht te groot om in woorden
uit te drukken."
Er viel een doodse stilte. Met een minachtende uitdrukking op haar gezichtje
wendde het meisje het hoofd af en zelfs Gonor was verbaasd over het vleierige
optreden van zijn broeder, die hij toch zo'n grote bewondering toedroeg. Ieder van
de omstanders scheen te voelen dat Toeghir's schertsende woorden zeer slecht op
hun plaats waren voor de tent van een stervend stamhoofd.
Wellicht is uw bewondering te groot voor woorden," sneed een koude stem plot
seling door de stilte. Maar in ieder geval is zij te klein voor goede smaak, heer
Toeghir
Als een kat wendde Toeghir zich om, terwijl zijn hand onwillekeurig naar zijn mes
tastte, cn staarde woedend in de kopie, grijze ogen van de Noorman
„Niemand behoeft er zich ongerust
over te maken, dat de K.A.B. in de toe
komst misbruik zal maken van de
machtspositie, die zy op het ogenblik
bezit", aldus sprak de heer A. C. de
Brujjn, Verbondsvoorzitter, tijdens de
herdenkingsbijeenkomst, die de Haagse
K.A.B. gisteren in het gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen hield, bij
gelegenheid van ha-ar 60-jarig bestaan.
„Indien de K.A.B. van haar positie mis
bruik zou maken, zou zij niet katholiek
meer zijn. Direct na de tweede wereld
oorlog", aldus ging de heer De Bruijn
verder, „zouden wij dit gekund hebben.
Men zou dan eens wat gezien hebben in
Nederl-and!"
Tevoren had de Verbondsvoorzitter
er aan herinnerd hoe de oprichting van
de K.A.B. de geestelijke bevrijding voor
de volksmassa gebracht heeft. Thans
heeft men reden tot juichen over een
sterke K.A.B., die een einde heeft ge
maakt aan de slaafse onderworpenheid
van de arbeiders. De P.B.O. is het, die
„de zomer der sociale gerechtigheid" zal
brengen en zo is er waarlijk reden tot
tevredenheid na deze zestig jaren. Er
blijft echter nog zeer veel te doen over.
We staan thans immers voor de eman
cipatie in sociaal-economisch en tegelijk
in cultureel opzicht. De emancipatie
moet en zal zich voltrekken", aldus de
heer De Bruijn, „en kan er dan verschil
van mening over bestaan, dat daarbij
allereerst de K.A.B. een taak heeft? Of
zouden er andere organen bestaan, die
dit met meer vrucht zouden kunnen
doen? Deze taak behoort alleen aan de
K.A.B.", zo betoogde hij verder, „en de
K.A.B. zal die taak vervullen. De K.A.B.
weet echter, dat ze daarbij de hulp van
velen buiten de K.A.B. nodig heeft. Zij
Advertentie
Koorts
Aan de voet van de pyra
mids van Caius Cestius en
in de schaduw van de Muro
Aurelio ligt het vreemdelin
genkerkhof. Hier rusten ar-
tisten en poëten, die op hun
reis in het zonnige Zuiden
door de dood verrast werden
of die, zelfs na hun sterven,
geen afscheid wilden nemen
van hun geliefd Rome.
Tussen de donkere stam
men van cypressen en pijn
bomen liggen vergrijsde graf-
zerkenwaarop we vele na.-
men van het wereldrond af
lezen: Londen, New ork,
Stockholm, Sint Petersburg,
Manchester, Minnesota, On
tario.
Het graf van Shelley ligt
tegen de ruïnen van de oude
stadsmuur. In dezelfde hoek
vinden we de tombe van
Keats, waarop staat geschre
ven: „Hier rust iemand, wiens
naam in het water is ge
schreven". Wat verder is het
graf van zijn trouwe vriend,
de schilder Severn en on
der een web van wild
groeiende planten ligt de on
echte zoon van Goethe. De
Engelse landschapschilder
Venry Coleman wilde be
graven worden in de nabij
heid van de „Campagna Ro-
mana", waarvan hij de
schoonheid zo meesterlijk
wist uit te beelden. De mees
te van deze graven zijn ver
waarloosd en vergeten; geen
vriendenhand komt er een
bloem op leggen, het zon
licht valt schaars door 't ge
bladerte van de zware bo
men, de avond daalt er vroeg
en zwaar en geen lichtje
blijft er branden. zoals op
het grote katholieke kerk
hof van Rome. De begraaf
plaats is neutraal en wordt
ook wel 't Engelse of 't pro
testantse kerkhof genoemd.
Wij lezen dan ook in hoofd
zaak Engelse namen op de
zerken. De Duitsers hebben
hun eigen dodenhof dicht
tegen de muur van Vaticaan
stad. Wel duidt een lange rij
Russische kruisen de plaats
aan waar de bewoners van
het Tsarenrijk begraven zijn.
De namen zijn ons vreemd
en de opschriften kunnen
wij niet ontcijferen, maar bij
een graf, waar de aarde nog
vers en zwart is en waar
twee bloemvazen naast een
driearmig houten kruis staan,
blijven wij peinzenTa-
tiana Tolstoi, op één na de
laatst overgebleven dochter
van de grote Russische
schrijver. Na de revolutie
was zij met haar dochter
npar Parijs gevlucht, waar
zij, arme beroofde gravin, in
haar onderhoud moest voor
zien door onderwijs geven en
vertalen. Toen haar dochter
een Italiaan trouwde, kwam
ook Tatiana naar Rome. Zij
was er een bekende figuur
geworden. Intellectueel en
begaafd op velerlei gebied
had zij een uitgebreide kring
van vrienden: schrijvers,
denkers en schilders. De
laatste van haar vijfentach
tig levensjaren wijdde zij
geheel aan het boek, dat bin
nenkort zal verschijnen:
„Brieven van mijn vader".
Ergens tussen ai het som
bere groen en grijs wuiven
lichtroze en witte anjelieren
op hun tere stengels. De
kleine grafsteen is hagelwit
en de inscriptie is nog zwart
en glimmend. Hier ligt een
Deense moeder naast haar
zoontje Lars en haar dochter
tje Charlotte. De zesjarige
y*\r*\E .v,
jopgen en het elfjarige meis
je, kinderen van een Deen
se journalist, Werden het vo
rig jaar verrast door de eer
ste felle najaarsstorm, toen
zij met hun vriendjes aan de
oever van de Tiber speelden.
De felle regenval deed in
een minimum van tijd de
stroom uit zijn bedding rij
zen. Als een waterval guts
te de rivier naar het dieper
gelegen Rome. De kinderen
vluchtten in een grot, maar
na tien minuten vulde die
zich met water en werden
de kleinen weggespoeld. Er
waren er, die zich zwem
mend wisten te redden of die
zich aan een boomstam drij
vende wisten te houden. De
kleine Denen klampten zich
angstig aan elkaar vast en
verdwenen in de diepte.
Charlotte dreef de volgende
morgen blank en stil als een
waterlelie op het -vuilgele
water van de Tiber. Lars
werd pas dagen later ge
vonden. De journalist bleef
met zijn vrouw en een zes
tienjarige zoon achter. Een
jaar na het drama verdronk
de ongelukkige moeder in de
badkuip. De Deen heeft
-Jtaar naast haar twee kinde
ren ter ruste gelegd en elke
twee dagen vult hij de drie
vaasjes met verse bloemen.
De maand October loopt
haast ten einde. Al spoedig
zullen er op alle graven van
het vreemdelingenkerkhof
wat bloemen liggen. Mis
schien zal het maar één
herfstaster zijn of de knop
van een goudgele chrysant,
misschien de laatste gouds
bloem uit een tuinGeen
enkel graf zal op de dag
van Allerzielen vergeten
worden.
1 November is hier in Ro
me als een feestdag. Vaders,
moeders en kinderen in hun
beste plunje bestormen tram
en autobussen om zich naar
de kerkhoven te begeven. De
bloemenstalletjes worden
leeggekocht. Een lading dah
lia's, rozen, anjelieren en
chrysanten wordt verspreid
over de graven van familie
leden en vrienden van be
kenden en ook van de onbe
kende vreemdelingen, die
ver van hun vaderland be
graven zijn.
C. P.—D.
zal die hulp dan ook aanvaarden en
waarderen".
De directeur van het Vormingsinsti
tuut van de K.A.B., dr. A. A. Olierook,
sprak de herdenkingsrede uit. De bij
eenkomst, die o.a. werd bijgewoond
door prof. dr. L. J. M. Beel; het Kamer
lid Bockg en enige leden van de Haagse
gemeenteraad, werd opgeluisterd met
zang van het „Rustenburger Knapen
koor" en muziek van het harmonie-or
kest „St. Gregorius de Groote".
Des morgens heeft mgr. W. J. Pompe,
Deken van Den Haag, in de St. Jaco-
buskerk een plechtige H. Mis opgedra
gen.
Advertentie
Ruwe huid
Ruwe handen
Ruwe lippen
De minister van Landbouw, Visserij en
voedselvoorziening heeft de op 2 October
1950 afgekondigde „heffingsbeschikking
uitvoer kaas 1950" met terugwerkende
kracht, te rekenen van 2 October, inge
trokken. De minister heeft daarbij over
wogen. dat de handel bij de aankoop van
vóór 17 September 1950 geproduceerde kaas
niet heeft kunnen voorzien, dat bij export
op kaas een heffing zou worden gelegd.
Kaas komt nl. voor export eerst in aanmer
king wanneer zij tenminste vier weken oud
is. Vooruitlopend op deze intrekking van de
beschikking, kon, als gevoig van de daling
van de kaasprijzen, de heffing op uitgevoer
de kaas reeds op 16 October 1950 op nul
worden gesteld.
(Van onze correspondent)
Sinds de prille ochtend van Zondag
29 October denderen de treinen langs
de hoge perrons van Enschede's nieuwe
N.S.-station, het eerste geheel nieuw
gebouwde van Nederland. Zaterdag
middag is het in tegenwoordigheid van
vele autoriteiten officieel geopend door
de president van de N.S., ir. F. Q. den
Hollander. In de nieuwe restauratiezaal
waren tijdens deze plechtigheid aanwe
zig de Commissaris der Koningin van
Overijsel, ir. Ridder de v. d. Schueren,
burgemeester M. v. Veen van Enschede,
drs. D. Wansink, directeur N.S., ir.
Schelling, de architect van het station
en vele anderen.
Ir. Den Hollander gaf het in zijn ope
ningsrede grif toe, Enschede had een
nieuw station nodig. Het oude „geval"
van 1866 zag er deplorabel en deprime
rend uit en het was eerder reizigers-
werend dan reizigerswervend. Het sta
tion is wel wat groot uitgevallen, maar
we hebben gerekend op de groei, en
burgemeester Van Veen stak zijn blijd
schap om dit nieuwe gebouw, dat En
schede's aanzien geheel veranderd heeft,
niet onder stoelen of banken.
Enschede's aanzien wordt voor een
groot gedeelte inderdaad gekarakteri
seerd door dit geheel betonnen gebouw.
Het is een laag complex, zonder verdie
pingen, als men de souterrains voor
keukens (snufje van moderniteit) en
rijwielbewaarplaats (1250 rijwielen)
niet mederekent. Opvallend is de kleur,
omdat men nergens het beton verdoe
zeld heeft door stuca'doorswerk of lagen
imitate-natuursteen. Opvallend en revo-
lutionnair is ook het kwistig gebruik
van claustra's, corkels en kruizen in
vierkanten gevat, opvallend is de hoge
schoorsteen, die als een toren (met uur
werk) boven het platte geheel uitsteekt,
in de top versierd met geprepareerd
beton, dat er door de daarin vermaWi
stukjes glas, van dichtbij uitziet als
drakerig kermisgoed, maar dat hoog in
die toren het effect geeft duizenden
spiegeltjes te hebben (als de-zon er ten
minste in weerkaatst). Ir. Schelling, de
architect der N.S. voor de Noordelijke
stations, houdt in tegenstelling met
zijn collega voor de Zuidelijke, Van
Ravenstein niet van versierselen. Dus
geen beelden, waar burgemeester Van
Veen nu eigenlijk wel voor gevoeld zou
hebben, zoals hij liet doorschemeren.
De officiële plooi van de plechtige
gezichten verdween al spoedig, toen
na de opening de Enschedese boefen
dansers, de „Schaggenrieders" (plag-
genrijders)met kleedwagens en al op
het stationsplein verschenen. Ir. Den
Hollander werd verblijd met een
krentenwegge van bijna twee meter
lang en honderd pond gewicht. Met
een door de burgemeester aangereikt
mes sneed de president der N.S. de
eerste snede. Enkele ogenblikken la
ter stond het gehele officiële gezel
schap krentenbrood te smullen
Muziekgezelschappen bliezen marsen
en een mannenkoor zong een „Domme,
Salvam fac Reginam". En toen steeg de
pret ten top: de boerendansers hadden
wat folklore ten beste gegeven en tot
besluit nodigden de boerinnen de hoge
autoriteiten uit ten dans, de „Hoaksbar
ger". Onder grote hilariteit van Ensche
de's en masse opgekomen bevolking
dansten daar ir. Den Hollander, de
Commissaris der Koningin, de burge
meester de oude boerendans. Hijgend en
wat onwennig, maar dat was juist het
aardige er van.
Z.H. Exc, de Bisschop van Haarlen:
heeft benoemd tot Rector van het Jaco-
bus-ziekenhuis te Dordrecht, de
Weleerw. heer H. van der Heijden, die
kapelaan was te Leiden. (O.L. Vrouw
Hemelvaart).
Enschedese boerendansers hadden uit
dankbaarheid voor het gereed komen
van het nieuwe station een z.g. Twent
se „krentenwegge" meegebracht en aan
ir. Den Hollander aangeboden. De Pre
sident van de N.S. sneed zelf de wegge
aan en deed alle aanwezige autoriteiten
proeven.
Zaterdag is de behandeling van de
rechtzaak door de bijzondere strafkamer
van de Middelburgse rechtbank tegen
twee Schelde-directeuren, die verdacht
worden van economische collaboratie
met de vijand, besloten met de plei
dooien van de raadslieden der beide
verdachten, ir. H. C. W. en ir. H. W. van
T. Voor eerstgenoemde trad op mr. H.
H. Nauta uit Rotterdam, die stelde, dat
het de officier niet is gelukt aanneme
lijk te maken, dat verd. bewust, laat staan
met opzet, de vijand hebben geholpen.
De verdediger ging in op de moeilijke
positie, waarin ir. W. zich na de komst
van de Duitsers geplaatst zag. Hij be
sloot: „Ik voor mij kan niet anders dan
tot de conclusie komen, dat de verdach
ten „goed" zijn geweest en daarmede is
voor mij de zaak beslist".
Hierna kreeg mr. A. C. W. Beerman,
die ir. Van T. verdedigde, het woord.
Hij voerde aan, dat niet alleen de Schel-
de-directie hulp aan de vijand heeft ver
leend, doch iedereen, die in ons bedrijfs
leven werkzaam is geweest, hetzij par
ticulier, hetzij openbaar. „Dat kan ook
niet anders in een totale oorlog, waarbij
het gehele economische leven in bezet
gebied is ingeschakeld".
Ir. W. merkte nog op, dat „De Schel
de" millioenen guldens verlies op zich
heeft genomen om te voorkomen, dat
voor de Duitsers nuttig werk zou wor
den geleverd.
Uitspraak Vrijdag 10 November.
Onder de titel „De Tenhemelopemng
van Maria. Toelichting op een dogna
verklaring", heeft mag. dr. A. H. Malthu
O.P. bij de N.V. Gooi en Sticht een
brochure hgt licht doen zien, waarin
de auteur in een zestigtal bladzijden
een toelichting geeft op de dogmaver
klaring, die de Paus op 1 November
aanstaande zal afleggen.
Dé vraag, of Maria vóór haar Ten
hemelopneming reeds gestorven was.
laat de schrijver onbeantwoord als niet
ter zake doende voor sijn algemene uit
eenzetting. Hij wil zich voornamelijk
bezig houden met de positieve kant
van de grote gebeurtenis. Waar het wél
om gaat, is belangrijker dan waar het
niet om gaat. Magister Maltha toont
dan aan, dat het gaat om de oude
waarheid, dat Maria in de Hemel is ais
„best-verloste" door Christus. Zij hoort
in de Hemel thuis als wij allemaal. Zij
is er echter met ziel en lichaam en
dus de „meest normale" zalige. Dat is
de reden dat fie dogmaverklaring van
haar Tenhemelopneming od 1 Novem
ber, dus Allerheiligen, zal- plaats heb
ben.
Sedert eeuwen hebben vele katholie
ken nun best gedaan om de dogmaver
klaring uit te lokken. Reeds in 1869,
op het Vaticaans Concilie, hebben niel
minder dan tweehonderd Vaders een
petitie ondertekend voor de Assumptie
Er is dus bijna een eeuw overheen ge
gaan, voor de dogmaverklaring tot
stand kwam. Maar toen was het dan
ook zover, dat op een ondervraging
van de Paus 94 percent der residerende
bisschoppen een antwoord hebben ge
zonden. Van de 1194 antwoorden waren
ruim 98 percent vóór de dogmaverkla
ring. Waarom er zoveel tijd verlopen
moest, voor het grote woord gesproken
werd, is moeilijk uit je maken. Het is
aan de Paus ten deze de beslissing
te nemen. En de vraag, of hier opper-
tuniteitsredenen aanwezig waren, wordt
door de schrijver helder en ruim beant
woord met een zestal argumenten, die
wij hier niet zullen weergeven, doch
wij verzoeken u dit in de brochure zelf
;e lezen, in afwachting overigens van
ie argumentatie, die de H. Vader zelf
op 1 November klemmend en overvloe
dig genoeg zal te berde brengen.
Omtrent de gevolgen van de jong
ste dogmaverklaring, laat de schrijver
zich als volgt uit: Het katholieke le
ven zal aan intensiteit winnen, waar
schijnlijk zullen er heel wat congres
sen, jubeltijden, bewegingen, devoties
en misschien zelfs verschijningen
plaats vinden, en dat alles zal meer
mogen heten dan „roomse blijdschap"
Zou men die verschijnselen dan de
„mariale periode" in de geschiedenis
van de Kerk willen noemen, dan be
denke men, dat dit verschijnsel
slecnts één van de vloedgolven is,
die onophoudelijk aan dezelfde bron
ontspringen. En tenslotte: door Maria
te eren schaden wij niemand. Alle
opportuniteitsoverwegingen zijn uiter
aard van minder belang dan de ge-
loofsoverwegingen. Is het waar, dat
Maria ten Hemel is opgenomen met
ziel en lichaam, of is het niet waar?
Dat is de enige vraag, die er op aan
komt. De dogmaverklaring bevestigt
plechtig, dat het waar is.
De Officier van Justitie bij de bijzon
dere strafkamer van de Arnhemse recht
bank heeft twintig jaar gevangenisstraf
met aftrek geëist tegen de ex-inspecteur
van politie te Nijmegen, tevens chef van
de z.g. politieke dienst te Nijmegen, M.
V.
Volgens de dagvaarding zou verdachte
indirect de oorzaak zijn van de dood van
twintig Nederlanders die met zijn mede
werking tijdens de bezetting werden ge
arresteerd. De Officier van Justitie wees
er op, dat slechts twintig gevallen zijn
ten laste gelegd, doch dat het er in feite
circa honderd zijn geweest.
