Tussen Vadertje Stalin en Vadertje Staat
Bevolking van Finsterwolde in
het communistisch net gevangen
f
HET DOMED NI DER VROUW
Moeder Bernadette heeft de zorg
voor 550 kinderen
HET KA
ZUINIGER
Stukje benepen dorpspolitiek
'lull:
w
Voor het geld van de kinderpostzegels
kopen we een piano
Het is nu
snoekbaars
te eten
de tijd om
WERELDCONGRES
VOOR TABAK
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1950
PAGINA 5
Onhoudbare toestand
■m -
m n
t
JS
SI S- i
u
RH9I Ik
het onweerstaanbare
Tentoonstelling in Indisch
Museum
RAAD VAN FINSTERWOLDE
WEER BIJEEN
Pleidooi voor voogdijraden
Bij toezicht op pleegkinderen
Onderwijs in Indonesië
Bezoek aan psychiatrische inrichting „Boldershof"
mmrnw?
iKÉÈÉ
V, II i Ml
L
Onbevoegd uitoefenen
van geneeskunde
(Van onze speciale verslaggever)
Te Finsterwolde woont een grote arbeidersbevolking langs de rand van zand
grond en Dollardklei, die zich sinds haar vestiging steeds in aantal gehandhaafd
heeft. Evenals de boeren ter plaatse zijn het krachtige, robuuste, individualis
tische typen, zoals men in ons land nauwelijks elders aantreft. Dit individua
lisme uit zich bij de arbeiders vooral in een sterke neiging tot anarchistische
gevoelens. Ondanks de schijn van het tegendeel is ook nu nog de Finsterwoldse
arbeidersbevolking in wezen anarchistisch, zoals de boeren, ondanks hun sym
pathie voor andere stromingen, in wezen nog altijd de liberale boeren nit de
negentiende eeuw zjjn gebleven. Tussen beide groepen bestaat een sterke over
eenkomst. Beide zijn gesteld op een zo groot mogelijke vrijheid. De boer als
leider van zijn bedrijf wenst en duldt geen enkele inmenging van wie dan ook;
de arbeider tracht zich steeds weer los te maken van de banden met de boer,
door hem als dwang gevoeld. Tot deze conclusie kwam kort voor de oorlog
drs. YV. Steigenga in zijn proefschrift: „Werkgelegenheid en werkkrachten in
de agrarische productie". Zij vormt een sleutel tot het probleem, dat Finster
wolde reeds lange tijd voor de overheid vormt en deze gemeente in Nederland
over de tong doet gaan nu een wetsontwerp aanhangig is, waarbij aan de bur
gemeester alle bevoegdheden worden toegekend, die anders berusten bij de
Raad of het college van B. en W. Dit betekent dus, dat Finsterwolde, als tweede
gemeente na Beerta in 1933'35 een Regeringscommissaris krijgt.
Finsterwolde staat al sinds lang in
kwaad gerucht. Het ligt in het Oosten
Van Groningen, het Oldambt, Zuidelijk
van de Dollard, niet ver van de Duitse
grens, daar waar volgens de spraakma
kende gemeente geen land meer acuter
is, de wereld om zo te zeggen met kran
ten dichtgeplakt. En toen wij er dezer
dagen heengingen, naar dat Finsterwol
de in opspraak, maanden vrienden en
magen ons tot voorzichtigheid: 'n steen
door de ruit van onze auto was het min
ste, dat we verwachten mochten. Het
bleek zo heel anders: een vriendelijk
gastvrij, brandschoon dorp in een land,
dat dampt van welvaart. En in het Ho
tel-Café-Restauramt „De Unie", waar
wij neerstreken, was het volop feest
De dochter van de burgemeester trouw
de juist en wij mochten de a.s. Rege
ringscommissaris begroeten als geluk
kige vader en schoonvader, in plechtig
jacket, een anjer in het knoopsgat.
Nee, wij hadden ons Finsterwolde
een beetje anders gedacht. Zo met
veel krotten, verval en allerlei teke
nen van misère. Maar het stelde zich
voor in blakende welstand, ondanks
het trieste weer en regen tot ver over
eindeloze velden, als een monter her
bergzaam oord met kapitale boerde
rijen, een dorpsstraat met winkels,
kerk, gemeentehuis en school, en flin
ke complexen moderne arbeiderswo
ningen. Wij hebben rondgekeken op
de erven en behoefden aan de maand
van het jaar niet te twijfelen, hier en
daar een reusachtig varken op de leer
als een terechtgestelde wederdoper.
En de kinderen, die wij uit schopl za
gen gaan, waren blozend en gezond,
flink uit de kluiten gewassen en za
ten zonder uitzondering behoorlijk in
de kleren. De mensen, met wie wij
spraken, bleken vriendelijk en alles
ademde rust. Dit was dus Finsterwolde,
waar naar het inzicht der regering
de belangen der gemeenschap het best
zouden werden gediend door het uit
schakelen van de in vrijheid gekozen
gemeenteraad, een der ernstigste
maatregelen in een democratisch land.
De bevolking van Finsterwolde telt thans
S.250 zielen. Bij de volkstelling van 1947
waren er op een aantal van 3.194 niet min
der dan 1.725 onkerkelijken tegen 1.378
Ned. Hervormden, 83 van andere Protes
tantse richtingen en 8 Katholieken. Bil de
laatste verkiezingen kregen de communis
ten van 1173 uitgebrachte stemmen er 1.022,
de P.v.d.A. 285 en Gemeentebelang 466. Alle
niet-communistische leden van de stem-
bureau's waren vervangen door communis
ten, De gemeenteraad, waarin de C.P.N.
reeds in 1933 een meerderheid kreeg, be
staat thans uit 6 Communisten tegen 2 P.v.
d A. en 3 Gemeentelang Beide wethouders
zijn communist, de burgemeester, de heer
H Tuin Jr., behoort tot de P.v.d.A. De
C.P.N'. heeft dus in Finsterwolde het heft in
handen en bestuurt de gemeente naar haar
inzicht. Dit leidde herhaaldelijk tot conflic
ten cn telkens weer moesten Ged. Staten
of uiteindelijk de Kroon ingrijpen of de
rechterlijke macht in .kwesties worden ge
moeid.
Om de situatie in Finsterwolde goed
te begrüpcn, dient men terug te gaan
in het verleden. Op het einde van de
vorige eeuw was de toestand in dit
landbouwgebied zeer slecht met bijna
Oosterse tegenstellingen van grote
rijkdom bij enkelen en de bitterste
armoe onder de arbeiders, die 's zo
mers weinig verdienden en elke lan
ge winter door werkloos en zonder
inkomen waren. De agrarische crisis
der negentiger jaren verergerde nog
de ellende én het was in die tijd, dat
er hier een man kwam, met baard cn
lokken en heel zijn verschijning als
een profeet: Domela Nieuwenhuis.
Het verpauperde landvolk begroette
en aanvaardde hem als een Messias.
Het Recht voor Allen! en heel de an
archistische ideologie vond gretig in
gang bij de mensen, aan wier geaard
heid het zo sterk beantwoordde. Voor
Finsterwolde bleef Domela de profeet
en zijn denkbeelden leefden voort. De
voormannen van het socialisme, van
de latere S.D.A.P., een Luitjens,
Schaper, Zinnique Bakker, die na hem
kwamen, kregen nimmer eenzelfde
contact, wèl Wijnkoop en Van Rave-
■tein, na de afscheiding, met hun ra
dicale, communistische ideeën.
En daarnaast faalde de Kerk. Het
modernisme vervreemdde de mensen
van de godsdienst. Vrijzinnige predi
kanten werden naar Finsterwolde be
roepen. Grote boeren en de intellectu
ele notabelen luisterden geboeid naar
hun theologische uiteenzettingen, maar
de arbeiders preekten zij de kerk uit.
Zonder steun van het geloof, zonder be
scherming van de religieuze gemeen
schap, voelden deze mensen zich uitge
stoten en verlaten en werden met hun
radicale, individualistische en weinig
critische geestesgesteldheid een makke
lijke prooi van het extremisme. De lei
ders daarvan hebben hun kansen bij
dit sobere, hard werkende en zo lang
uitgebuite volk goed gebruikt om zich
in Finsterwolde een machtspositie te
veroveren. De communisten maakten na
de eerste wereldoorlog hun intrede in
de raad en tijdens de crisis van het be
gin der dertiger jaren was de tijd rijp
om hun de meerderheid en daarmee de
macht te bezorgen. Sindsdien en vooral
na de bevrijding werd er in deze ge
meente wat men zou kunnen noemen:
volksdemocratie'tje gespeeld op de bre
de, geduldige rug van de Nederlandse
wetgeving. Tot eindelijk en ten lange
leste een enkele staartzwiep aan dat
gekriebel een eind zal maken.
Want inderdaad, het is een naargees
tig gekriebel waar het eigenlijk om
gaat. Een stuk benepen dorpspolitiek
in het teken van de klassenstrijd. Min
der de feiten dan wel de sfeer en men
taliteit rondom de gebeurtenissen heb
ben de toestand onhoudbaar gemaakt.
Burgemeester Tuin deelde er ons het
een en ander van mee in een onder
houd, dat wij met hem hadden op het
gemeentehuis. Datzelfde gemeentehuis
was eens dorpscafé en de eigenaar een
geestverwant van Domela. Hier kon
deze dan ook in de negentiger jaren op
vergaderingen spreken: de wind die hij
er zaaide, waait nog steeds op storm
kracht tijdens elke raadsvergadering
Kapitale Groningse boerderij m
het centrum van Finsterwolde.
Vordering van woonruimte in deze
grote boerenhuizen is billijk, maar
leidde door de gevolgde metho
den tot onverkwikkelijke Situaties.
38? f...::v
binnen deze muren, al is het dan ook
van andere geest en heel wat minder
allure. Het communisme van thans is
niet bepaald anarchistisch. Burgemees
ter Tuin kent Finsterwolde en zijn pro
blemen door en door. Hij werd hier ge
boren en getogen, zélf uit een land
arbeidersgezin. Hij weet van de ellen
de van vroeger en is de vooruitstreven
de P.v.d.A,'er. Maar tegenover de com
munistische intimidatie, demagogie en
methode van overbieden en overvragen,
staat hij zijn mannetje. Ondanks alle
bedreigingen, die hij in de loop der
jaren te horen kreeg.
Dit was al de manier van intimida
tie. vertelt hij, tijdens de crisis van
1930. Wie niet naar der rode heren
pijpen danste, werd gewaarschuwd
voor het nabije ogenblik, dat de com
munistische revolutie in Duitsland uit
zou breken, die heus niet bij Nieuwe
Schans stil hield. Hetzelfde doet
zich thans opnieuw voor. Wie zich niet
schikt, wordt bedreigd met de a.s.
komst van de Russen, die zoals een
der communistische wethouders ver
klaarde met open armen zullen wor
den ontvangen. Het uur der afreke
ning is dan aangebroken, hoort men er
bij. De burgemeester gaf verschillende
staaltjes van terreur, die bevestigden
wat wij tevoren in het dorp hadden
gehoord. De ook hier weerloze mid
denstand durft tijdens een winkel
week niet te vlaggen uit vrees voor de
rode boycot. Zij tekent geduldig in op
lijsten voor communistische verkie
zingsactie en durft geen lectuur van
die zijde te weigeren Alleen de grote
boeren tonen nog geen vrees, maar
verweren zich met alle ten dienste
staande middelen in de klassestrijd,
die tegen hen ontketend is en waar
bij het vuurtje door de rode leiders
trouw wordt gevoed en opgepookt.
De communisten beroepen er zich op,
dat zij zich strikt aan de wet houden,
dat de financiën kloppen en dc begro
ting sluit. Dit is inderdaad juist cn ook
dal Finsterwolde het
de laatste jaren
heel wat oeter
maakt Niemand in
het dorp ontkent
dat. Maar het is de
reinste demagogie,
aldus de burge
meester, wanneer
de communisten de
eer daarvan voor
zich opeisen. Dat
er bii het gemeen
tebeleid geen brok
ken werden ge
maakt is te danken
aan het feit. dat
telkens opnieuw
raadsbesluiten door
Ged. Staten wer
den vernietigd. De
communisten be
roepen zich op
de volkshuisvesting,
welk door hen zo
verbeterd zou zijn.
De nuchtere cijfers
spreken andere taal:
van de 148 nieuwe
arbeiderswoningen,
die vóór en na de
oorlog werden gezet,
zij cr 82 gebouwd toen Finsterwolde nog
een burgerlijke meerderheid had en
rieze kunnen een vergelijking met jon
gere bouwcomplexen uitstc kend door
staan. Verdere „successen", zoals bij de
woonruimtcvordering. zijn geheel in de
politieke sfeer getrokken.
Dat tal van grote boeren op hun hof
steden ruimte moeten afstaan is iets.
dat ieder billijkt; de wijze echter waar
op een geheel communistische com
missie vordert, is volkomen on
Nederlands, 'in een geest en volgens
methoden, die hier niet gewenst zijn.
speculerend op het klasse-instinct, het
revolutionnair sentiment en in ruste
loze agitatie toegespitste verhoudingen.
Een der ernstigste moeilijkheden
tussen burgemeester en communisti
sche meerderheid ontstond bij een
arbeidsconflict, dat op de bekende
wijze door C. P. N. en E. V. C. uit
gelokt en met valse voorstelling van
zaken op de spits gedreven, tenslotte
over de kas van het Burgerlijk Arm
bestuur dreigde te worden uitgevoch
ten, geheel tegen de voorschriften in.
Hier moest de Kroon ingrijpen en de
tactiek der communisten tegenover
de misleide mensen ging niet op.
Prompt werden daarop één voor één de
ambtenaren, die in deze de overheids
bepalingen hadden nageleefd door de
communistische meerderheid ontsla
gen. Ook dit werd natuurlijk door
hogerhand ongedaan gemaakt, maar
het illustreert de onhoudbare toe
stand, die geleidelijk aan in Finster
wolde is ontstaan. Zo kan men nog
reeksen voorbeelden noemen, afge
zien van de sfeer van scheldpartijen
en beledigingen, die de alsdan on
schendbare heren binnen de muren
van de raadzaal ten beste geven
„och MUIS ontsnapt
haal een doos bij Uw Drogijtt
Slachtmaand is in Finsterwolde geen
Kaam alleen, overal tegen de huizen
hangt het varken aan de leer.
i
Het doel van het wereldcongres voor
tabak, dat in September 1951 te Amster
dam zal worden gehouden, wordt als
volgt omschreven: men wil een over
zicht verkrijgen van de tegenwoordige
stand der tabaksvraagstukken in de
verschillende landen der wereld, de oor
zaken nagaan van de verschuiving in
het gebruik van verschillende tabaks
producten en onderzoeken op welke
wijze een zo effectief mogelijke interna
tionale samenwerking kan worden ver
wezenlijkt ter bevordering van 't we
tenschappelijk onderzoek, de cultuur, de
handel in ruwe tabak en de industrie.
Tijdens het congres zal in de licht
bal van het museum van het Indisch
Instituut een tentoonstelling van mon
sters bladtabak gehouden worden. Het
zal de eerste maal zijn, dat op een ten
toonstelling monsters van tabak in bla
den van alle tabakproducerende landen
der wereld zullen worden bijeenge
bracht. De medewerking van de regerin
gen dezer landen is ingeroepen om voor
de tentoonstelling een voor haar land
representatieve inzending te doen ge
reedmaken. Voorts wordt de mogelijk
heid overwogen van een expositie op
het gebied van machines voor de tabak
verwerkende industrie en nevenin
dustrieën op de najaarsbeurs 1951 te
Utrecht.
Het werkcomité herinnert er aan. dat
op de in September j.l. te Rome gehou
den Europese tabaksconferentie een
commissie is ingesteld met de opdracht
voorstellen betreffende het "totstand-
brengen van een wereldomvattende sa
menwerking op tabaksgebied aan het
wereldcongres te Amsterdam voor te
leggen.
Het gymnasium „Immaculata Concep-
tionis" ofwel de Latijnse school te Ven-
ray, thans onder beheer van de paters
Minderbroeders aldaar, zal op 2 Mei
1951 zijn 300-jarig bestaan vieren.
Donderdag a.s. sal, op initiatief van de
communistische raadsmcerderheid, te
Finsterwolde weer een spoedeisende
raadsvergadering worden gehouden, ter
bespreking van de plannen der regering,
om de raad zijn bevoegdheden te ont
nemen. Er wordt in Finsterwolde op het
ogenblik met luidsprekerauto's e.d. actie
tegen de regeringsvoorstellen gevoerd.
In het Voorlopig Verslag van de vas
te commissie voor privaat- en straf
recht uit de Tweede Kamer over het
wetsontwerp „Voorzieningen betreffen
de het toezicht op de verzorging en op
voeding van pleegkinderen" wordt op
gemerkt, dat het een communis opinio
is. dat de reorganisatie van de Voogdij
raden wenselijk en urgent is. Het staat
wel vast, aldus de vaste commissie, dat
de Voogdijraden in hun huidige samen
stellingen niet ten volle geschikt zijn
het toezicht op zich te nemen. De keuze
zal moeten gaan tussen deze te reorgani
seren instellingen en de geneeskundige
inspectie van het Staatstoezicht op de
volksgezondheid. Tegen het standpunt
van de minister in meent de vaste com
missie, dat het toezicht moet worden
opgedragen aan de te reorganiseren
voogdijraden. Zij dringt er bij de rege
ring op aan het wetsontwerp in dier
voege te wijzigen.
Mr. H. J. Reinink, secretaris-generaal
van hei departement van O., K. en W„
zal zich Donderdagavond naar Indonesië
begeven tot het voeren van besprekin
gen met het Hoge Commissariaat over
onderwijsaangelegenheden van Neder
landers in Indonesië.
Burgemeester H. Tuin Jr. van Finster
wolde, straks regeringscommissaris in
zijn gemeente,
maar zich wel wachten om buiten
te herhalen, op gevaar van voor de
rechter ter verantwoording te worden
geroepen. Zelfs de onpolitieke volks
feesten lieten de communisten niet
met rust, zij wensten het 'recht van
veto over de programma's, alleen om
dat de Landelijke Ruitervereniging,
bestaande uit jonge boeren, er vriend
schappelijk met andere bevolkings
groepen aan deel hadden genomen. Het
felicitatietelegram, trouw bij meerder
heidsbesluit van de Raad van Stalin
op diens verjaardag verzonden, is ten
slotte alleen maar vermakelijk.
net grote probleem in een zuiver
agrarische gemeente als Finsterwolde
is bii dit alles het gebrek aan werkge
legenheid in de winter, wanneer een
paar honderd mensen zonder verdien
sten komen. Ajgezien van het feit,
dat Finsterwolde niet gunstig ligt
voor vestiging van industrieën, mag
het begrijpelijk heten, dat men huive
rig is om m deze atmosfeer een be
drijs te beginnen, hoé arbeidzaam de
mensen er ook zijn. Dat deze atmos
feer weer een gevolg is juist van het
uitblijven van enigerlei industrie,
schept een vicieuze cirkel, die alleen
door regeringsmaatregelen doorbroken
kan worden. Want de beste bestrij
ding van het communisme is het zijn
voedingsbodem te ontnemen. Waar het
de mensen redelijk goed gaat, daalt
de animo voor welk extremisme ook.
Van de burgemeester zijn wij naar
het schoolhoofd gewandeld, de heer E.
Klok, die op communistisch standpunt
staat. Ook de heer Klok wist ons veel
van Finsterwolde te vertellen, waar
heen ,iij twee jaar geleden van Stads
kanaal over ging. Evenals de burge
meester prees hij de bevolking als
stoer, arbeidzaam en zuinig. Er wordt
zomers goed verdiend, vertelde hij, want
tal van boeren stoppen de arbeiders nog
boven de tarieven op allerlei wijze toe
Er wordt dan ook geen armoe geleden!
Elke arbeider heeft bovendien zijn
tuingrond, van welks opbrengst hij
boven de eigen behoeften nog verkopen
kan. Op een bevolking van ruim 3.000
zielen worden zo'n 800 varkens gehou
den. Maar de arbeiders zouden precies
kunnen berekenen wat een boer zoal
verdient en daarover gingen dan de ge
sprekken in de scheersalon, als er toe
vallig geen sport aan de orde was.
Ronduit gezegd: de arbeiders benijdden
de boeren hun grote winst, al konden
zij natuurlijk niet weten hoeveel Lief-
tinck daar weer van af nam. Dat inte
resseerde hen ook niet: laat Lieftinck
ze maar een been uittrekken, hoe meer
hoe liever. Zó was de stemming.
Van de winterse arbeid in werkver
schaffing wist de heer Klok dit be
zwaar. dat de slikken van de Dollard.
waar landwinning geschiedt, onher
bergzaam zijn en het werk er zeer
zwaar is. Het bracht ook het landar
beidersvak is discrediet. De jeugd
richt zich op de stad. op Winschoten.
Van de hoogste klas der lagere school,
waar kinderen van arbeiders, midden
stand en boeren bijeen zitten, gaat 90
pet. op voor M.U.L.O., Ambachtsschool
of H.B.S. En wat nu het conflict met
de regering betrof: de heer Klok
meende, dat voor de huidige maat
regelen geen enkele aanleiding be
stond. Men had stipt de wetten na- i
Aan het begin t>an deze eeuw, toen Frankrijk zijn religieuzen uitstootte, ves
tigden de „Filles do la Sagesse", in het grijze habijt met hagelwitte fichu en de
pittoreske witte mutskap, zich in Druten, Gelderland, waar ze alle werk deden
dat gehoorzame handen vinden, die niet het werk om het werk zoeken, maar
slechts helpen willen waar het nodig is, louter tot Gods glorie. Ze legden de doden
af, ze naaiden en verstelden en toen iemand vroeg of ze een paar geesteszwakke
hinderen wilden verzorgen, deden ze ook dat met liefde. En dat was het begin
van de stichting „Boldershof" in Druten, waar thans vijf honderd vijftig zwak
zinnige kinderen verpleegd worden. Er is eigenlijk maar plaats voor vierhonderd,
maar de aanvraag is zo groot en zo dringend, dat men ieder hoekje van het huis
oenut heeft. En nog staan er zevenhonderd vijftig op de wachtlijst.
Kinderen van ..Boldershof" spelen samen met de zusters
Boldershof heeft een B.L.O.-school,
waar de zwakbegaafden buitengewoon
lager onderwijs krijgen en daarna met
huishoud- en handwerkonderwijs zover
gebracht worden dat ze zich in de sa
menleving kunnen redden. Ongeveer
honderd en twintig leerlingen volgen
deze school, de overige vierhonderd pa
tiëntjes en patiënten, wier geest zo ern
stig gestoord is, dat ze niet voor enige
vorm van onderwijs in aanmerking ko
men, worden hier van hun tweede tot
hun een en twintigste jaar (in de prak
tijk is het altijd langer, want waar moe
ten ze blijven?) verpleegd met een zo
liefdevolle en hartelijke toewijding en
een zo waarachtige blijmoedigheid, dat
men na een bezoek aan dit huis er diep
van onder de indruk is.
Acht en vijftig religieuzen en aoht en
twintig lekenhelpsters die zowel mee
de huishouding verzorgen als hier als
leerling-verpleegster worden opgeleid,
wijden zich aan deze kinderen, die tot
de treurigste raadsels behoren in het
scheppingsplan en die met het normale
menselijke contact zo moeilijk te bena
deren zijn. Maar die met liefde en goed
heid, met inzicht en vastheid en vooral
met eindeloos hartelijk geduld toch
misschien méér simpel geluk is te ge
ven dan men kan bevroeden. Wijd staat
het hart van de zusters open voor deze
kinderen van wie ze ieder gebaar, 'edere
hulpeloze klank begrijpen en spontaan
beantwoorden. En wat er in de geest
van deze kinderen nog openstaat voor
sfeer, voor onvoorwaardelijke toewij
ding aan" hun persoon, voor een aardig
prettig tehuis met bloemen en planten,
voor fleurige kleren, mooie strikken in
het haar, frisse, verzorgde slaapzalen,
moet hier een gevoel van content-zijn
ondergaan, indien een dergelijke erva
ring in deze onnaspeurlijk reagerende
zielen mogelijk is.
Er zijn meerdere psychiatrische in
richtingen, zowel voor jongens als voor
r eisjes, in ons land, maar veel te wei
nig. In het geheel wachten er momen
teel vijfduizend kinderen op opname.
Niet, zegt de geneesheer-directeur dr. F.
J. van Hellemondt, met nadruk, omdat
het aantal geestelijk onvolwaardige
kinderen na de oorlog zou zijn toegeno
men. maar omdat èn. de bevolking zeer
is uitgëbreid, èn de vele samenwonin
gen het thuishouden van een kind dat
niet is als de anderen en dat extra zorg
behoeft.' moeilijk maakt,
„We zouden er graag meer willen
nemen, de moeders zijn ons zo dank
baar", zegt de overste, Moeder Ber
nadette, die al veertig jaar hier is.
Zo vol als haar hart is van liefde
voor haar kinderen, is haar hoofd
gevuld met zorgen en cijfers.
„Waar gebruikt u het geld van de
kinderpostzegels voor?" vragen wij en
wij begrijpen dat het al tienmaal in
gedachten is uitgegeven voor 't wer
kelijk tot zijn bestemming komt.
„Wij willen er een piano voor ko
pen", zegt ze, „we doen het nu met
een geleende. Vorig jaar hebben we
er radio voor genomen. Onze kinde
ren zijn dol op muziek. We hebben
hier zelfs een muziekwonder". Ze
gaat haar halen, een meisje van vier
en twintig, maar uiterlijk van on-
defineerbare leeftijd, dat zich zelf
niet kan aankleden, nauwelijks kan
spreken en haar eerste H. Communie
niet kan doen. iMaar wat ze aan mu
ziek door de radio hoort, ook klassiek,
speelt ze feilloos na.
Chopin", zegt iemand, en dan grij
pen die handen die tot niets in slaat
zijn, de toetsen en er vloeit een wals
van Chopin uit, terwijl de speelster
haar ongeconcentreerde blik naar links
en naar rechts richt alsof dit spel niet
bij haarzelf hoorde. Dit kan niet waar
zijn, denkt men bij zichzelf, waar is het
levensbeginsel dat deze techniek be
heerst? Haar handen blijven spelen.
„Als we haar niet weghalen, gaat ze de
hele avond door", zegt de zuster.
Een eigen piano voor dat huis van
die vijf honderd vijf tig kinderen, die een
beetje vreugde vinden in muziek, die
kunnen ze kopen voor het geld van de
kinderpostzegels. Wie heeft het hart
om zijn brieven, vanaf aanstaande
Maandag als de verkoop begint, met de
gewone zegels te frankeren? A. Bgl.
Onlangs zag ik op straat
een dienstmeisje bezig
met schrobben. Ze had
een net, lichtgrijs rokje aan,
een helderrood truitje en een
paar keurige schoenen. Ze
zag er beslist heel aardig uit,
maar toch hebben wij ons
afgevraagd, hoelang deze kle
ren werkelijk netjes zullen
blijven, als het meisje er dit
werk mee doet. Zonder twij
fel zal het mooie grijze rokje
modderspatten krijgen en de
dure schoenen want zelfs
de goedkoopste schoenen zijn
tegenwoordig nog aardig prij
zig zullen van dit natte
karweitje ook niet beter wor
den. Het rokje zal gewassen
of gestoomd moeten worden
en de schoenen versteld. Dit
kost geld en het goed gaat er
niet op vooruit. Het is opval
lend, dat juist nu iedereen
klaagt dat alles zo duur is,
men minder dan ooit moeite
doet om hetgeen men heeft te
beschermen. Het schijnt, dat
vooral de vrouwen op dit
punt nog wel wat kunnen le
ren. Geen man zal er aan
denken om met zijn goede
kleren aan naar zijn werk te
gaan. Een timmerman, schil
der of chauffeur zal niet zon
der werkjas of overall aan de
slag gaan. Maar de vrouwen
en meisjes, die tegenwoordig
in alles zo graag de mannen
imiteren, zijn in dit opzicht
veel minder verstandig. Hoe
wel wij kunnen begrijpen, dat
een meisje vandaag de dag
de straat niet meer gaat doen
op klompen, zoals haar voor
gangster een twintigtal jaren
geleden dat gewend was, zou
iets meer practisch inzicht
toch wel van belang zijn.
Waarom b.v. voor dit werk
niet een paar rubberschoenen
of -laarzen aangetrokken? En
waarin de keurige rok en
blouse niet bedekt met een
fleurige katoenen mouwen-
schort, dat zich gemakkelijk
laat wassen en het goede,
dure goed beschermt tegen
vuil en spatten?
Hetzelfde zien we trouwens
bij de kinderen. In hoeveel
gezinnen worden in huis nog
schorten gedragen? Als wij
vroeger uit kwamen, was het
eerste wat we te doen hadden
onze mantels uit en onze
schorten aantrekken. Er was
geen sprake van, dat je ging
spelen zonder schort. Toch
waren in die tijd de kleren
heel wat goedkoper dan nu en
behoefde onze moeder in die
tijd beslist heel wat minder
,e rekenen om rond te komen
dan nu. Wij weten, dat het
leven duur is, dat textiel en
schoeisel bijna niet te betalen
zijn. waar waarom zijn er nog
altijd zoveel vrouwen, die
dan met dit kostbare goed zo
nonchalant omspringen?
Wees zuinig op uw goed!
Het is inderdaad makkelijker
het te repareren (of te laten
repareren) dan het heel te
houden, maar laten we dan
ook bedenken, dat we met
hersteld of opgelapt goed
nooit zo netjes zijn als met
nieuw.
In de etalages van vishan
delaren, op de stalletjes van
marktkooplieden en de kar
ren van visventers ziet men
tegenwoordig weer 'n lang
gerekte. groen-grijze vis met
smalle, bruine öwarsstrepen
en een fraaie opaalglans. Dit
is de snoekbaars zo men
dit nog niet wist een zeer
smakelijke zoetwatervis
„zonder graten" en met
blank vlees. De naam zou
een kruising doen' vermoe
den tussen de snoek en de
baars, doch van zo'n krui
sing is geen sprake! Sinds
het begin van deze eeuw is
de snoekbaars verbreid over
dc zuivere, wijde wateren
van ons land en de laatste
jaren vond deze aanwinst
van onze visstapel vooral in
het „zoet" geworden IJssel-
meer een ideale kans tot
ontwikkeling. Snoekbaars
„zonder graat" wil zeggen
dat deze vis geen andere
graten heeft dan de grote
ruggegraat en de ribben. Nu
er weer alle dagen verse
aanvoer is. verdient het ze
ker aanbeveling, deze vis ge
regeld te gebruiken.
Snoekbaars kan gekookt,
gebakken of gestoofd wor
den. Men geeft de vis met
aardappelen of purée, met
verschillende soorten saus,
zoals botersaus, tomatensaus,
kerriesaus, peterseliesaus,
mosterdsaus, zure saus, ge
smolten of gebruinde boter
of margarine. Als groenten
passen erbij: spinazie, rode
kool, bieten, wortelen,
bloemkool, andijviesla, wit
lofsla, sla van rode kool.
(Onderstaande recepten zjjn
voor 4 personen)
Snockbaarsmoten of -filets
bakken.
Voor het bakken van
snoekbaars kan men het bes
te moten of filets nemen.
4 moten of filets, zout. bo
ter, margarine of olie, bloem,
gehakte peterselie.
De filets of de moten zou
ten. het zout even laten in
trekken (hiertoe de vis bijv
in een vergiet leggen met
een bord er onder). De mo
ten of de filets hierna liefst
afdrogen en door losse
bloem halen of paneren.
De boter, de margarine of
de olie in een koekenpan heet
laten worden. De vis eerst
aan één zijde goudbruin en
gaar laten worden. Ze ver
volgens keren en aan de an
dere zijde bruin en gaar
bakken. De vis liefst niet va
ker keren, daar filets ge
makkelijk stuk gaan. Als de
vis gaar is (baktijd plm. 8
minuten voor filets, 10 a 15
minuten voor moten) de
stukken op een schotel leg
gen en bestrooien met ge
hakte peterselie.
Snoekbaars stoven in kerrie
saus.
1 kg. snoekbaars, liter
bouillon of water, 1 dl.
(ruim kopje) melk, 40 gr.
(4Vs eetlepel) bloem, 50 gr.
(ruim 3 eetlepels) boter of
margarine, 1 uitje, 1 flinjj
theelepel kerrie, zout,
ma.
De vis schoonmaken, was
sen en zouten. De visfilets
afspoelen en zouten. Het
uitje snipperen. De boter of
de margarine smelten en
hierin de ui en de kerrie
fruiten tot de ui gelijkmatig
lichtbruin van kleur is.. Het
vocht toevoegen en deze wa
terige saus met saus en aro
ma op smaak afmaken en
aan de kook brengen. De
vis hierna plm. 20 minuten
zachtjes aan de kook bren
gen. De vis op een schotel
leggen. De bloem aanmengen
met wat koud* water en hier
mede het vocht binden. De
saus over de vis schenken.
Gevulde snoekbaarsfilets
stoven.
4 snoekbaarsfilets, peper,
zout, 2 sneetjes wittebrood, 2
uien, 2 eetlepels'gehakte sel
derij, aroma, boter of mar
garine. aardappelmeel.
De ui en de selderij smo
ren in wat boter of marga
rine. Het brood weken, zeer
goed uitknijpen, fijnmaken
en door dit mengsel roeren.
Aroma, peper en zout toe
voegen. De filets wassen, af
drogen en licht zouten. De
binnenkant van de filets be
leggen met een laag van het
mengsel. De filets oprollen
of dubbel klappen en er een
katoen draadje omheen bin
den. De filets in een panne
tje of vuurvaste schotel
overdoen (opgerolde recht
op zetten, dichtgeklapte
neerleggen). Er een weinig
water en naar smaak nog 'n
klontje boter of margarine
aan toevoegen en de filets in
dè dichtgedekte pan of vuur
vaste schotel in 15 a 20 mi
nuten gaar stoven. De filets
uit het vocht nemen, dit bij-
binden met aangemaakt
aardappelmeel en deze saus
bij het opdoen over de vis
gieten.
geleefd. Het element van klassestrijd
in de uitvoering ontkende hij vol
strekt niet. Maar dat werd een kwestie
Type van landarbeiderswoning, ruim en geriefelijk, zoals
er tientallen reeds na de vorige wereldoorlog onder bur
gerlijk" bestuur te Finsterwolde werden gebouwd. De com
munisten echter eisen van de volkshuisvesting de eer voor
zich alleen op.
van inzicht. De hele zaak was, dat ho
gerhand Finsterwolde te lastig vond.
Van al deze strubbelingen nu mérkt
men niets in het
dorp. Nog altijd is
er werk bij de
boeren, en zolang
als er werk blijft
is er rust. Maar
wanneer straks de
laatste bieten zijn
vervoerd en het
ploegen gedaan is,
begint de wirnter-
werkloosheid en de
misère der werk
verschaffing. Dan
komt weer de tijd
voor vergaderen en
ageren en het „op
jutten" van de
mensen, zoals de
burgemeester het
karakteriseert. De
gsest van Vadertje
Stalin zweeft over
het winters Fin
sterwolde. Velen
geloven in de ver
kondiging van zijn
nabije komst en in
het paradijs, dat
volgen zal. Maar
voorlopig gaan de
zaken nog Vadertje
Staat aan, die van
de Russische ma
nieren in zijn huis
houden niet langer
gediend blijkt.
Advertentie
oen verstandige
vrouw koopt
uitsluitend
gemltlnlseerde
wol en wolgoedi
De Hoge Raad heeft het cassatiebe
roep behandeld van de magnetiseur H.
H. L. te Maastricht tegen een vonnis
van. t*e_ rechtbank te Roermond van 4
Juli 1950, waarbij hij wegens het onbe
voegd uitoefenen van de geneeskunde
in twee gevallen te Echt is veroordeeld
tot tweemaal f 100 boete, subs, tien da
gen hechtenis. Mr. R. van Oppen uit
Heerlen lichtte een cassatiemiddel toe.
waarbij hij o.m. betoogde, dat reeds
lang geleden oppositie is gerezen tegen
de vaste jurisprudentie van de Hoge
Raad inzake het onbevoegd uitoefenen
van de geneeskunde. Herhaaldelijk is
namelijk beslist, dat ook de z.g. onstof
felijke geneeswijze behoort tot de ge
neeskundige raad of bijstand. De oppo
sitie komt vooral van de zijde der ju
risten.
De advocaat-generaal, prof. Hooy-
kaas, zal 28 November concluderen
