Bloedige gevechten
Noord-Oost-Korea
Nieuwe functie voor dr. Marga
Klompé in Raad van Europa
0ERRES
locomotief
m
Grote aanval op Seoul te verwachten
Rapportrice Algemene Commissie
Wij zouden graag alle militaire macht
ruilen voor eeuw van vrede"
LAND IN OORLOG MOET BEREID ZIJN 24 UUR NA
UITBREKEN VIJANDELIJKHEDEN TE STAKEN
Radio „Anno Santo" volgende maand
naar plaats van bestemming
Tot hoofd en hart
Ontslagrecht
Guerilla's groeperen
zich rond Kim
V.S. EN NIEUW-GUINEA
Zuid-Korea wenst geen
bufferzone
Europa het toneel van
beslissing
Onafhankelijkheid van
Lihye erkend
Ingewikkelde emballage-problemen
HET INCIDENT MET THOREZ' VLIEGTUIG
Het weer
Gligoric en Stahlberg
leiden
OVULATION PERMANENTE
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1950
74ste JAARGANG No. 248225
Onjuist bericht over steun
van Nederlands verzet
DEMONSTRATIES VERBODEN
IN EGYPTE
OOK PIECK NAAR MOSKOU
Verklaring van generaal Bradley
Voorstel tot uitbreiding van de Ameri
kaanse Nationale Garde-divisies
V.N. aanvaarden resolutie:
Als tegenpartij ook zo handelt
ZIJ, DIE VIELEN
Installatie dwingt
bewondering af
Televisie-installatie gereed
Geen sprake van een
aanval"
DEKEN
KARD. MINDSZENTY IN EEN KLINIEK
Op bevel van Stalin zou onderzoek zijn ingesteld
„SCHOLEN VOOR
OUDERS"
ZWARE STRIJD IN
NEPAL
Wereld schaaktournooi
w nurxixiu oefoteycu butj!
FALCON REGENKLEDING
Jbugene
A. DE JONG
BUREAU: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk' Stumphiusstr. 45, tel. 3928
Bijkant. IDmuiden: Bonifaciusstr. 27, tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur; 3. 3. W Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur; W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 37 cents per week.
f 1.60 per maand, f 4.80 per kwartaal
Bij dc opmars naar de Mandsjoerjjsc
grens heeft een tank-colonne van het
Amerikaanse 17e regiment gisteren ten
Zuid-Westen van Kapsan (Noord-Oost-
Korea) een bloedige slag geleverd met
de communisten, die vanuit een nauw
ravijn het vuur op de Amerikanen
openden. Het gevecht, dat drie uur
duurde, eindigde met de dood van 125
communisten. Corsairs van de mariniers
bestookten de vluchtende vijand met
raketbommen. De commandant van de
colonne hoopt in het begin van de vol
gende week de Mandsjoergse grens te
bereiken.
Bij zuiveringsacties achter de linie
werden gisteren 500 communisten ge
dood, het hoogste gemiddelde in deze
week. De communisten namen wraak
door de gehele stad Kapyong in brand
te steken. Ruim 8.000 inwoners moesten
de vlucht nemen. Vrijwel langs het ge
hele front vermeden de communisten
ieder belangrijk treffen. Zij trekken
echter troepen samen in de bergen. Een
woordvoerder schatte de sterkte van de
communistische troepen in het Noord-
Westen op 100.000 man. De legers zijn
uitgerust met Amerikaanse artillerie,
die door de Chinese communisten ver
overd is op de nationalistische troepen
van Tsjang Kai Sjek.
l>e Zuid-Koreaanse minister van
Binnenlandse Zaken, Chough Pong Ok,
verklaarde gisteren te Seoul, dat de
communistische guerilla's een groot
scheepse aanval op Seoul in de zin heb
ben.
Tengevolge van een mechanische sto
ring in de overbrenging per telex, is M.
McDermott. de woordvoerder van het
State Department, door Reuter onjuist
geciteerd met betrekking tot het stand
punt van de V. S. ten aanzien van de
Indonesische aanspraken op Nieuw-
Guinea. (Dit bericht is in ons blad van
gisteren opgenomen. Red.)
McDermott heeft gezegd: „Er is geen
enkele grond voor het bericht in een
Sydneys blad, dat de V-S. Nederland
steun hebben toegezegd in Nederlands'
verzet tegen de Indonesische eisen ten
aanzien van Nederlands Nieuw-Guinea".
Hierin zijn bü het seinen weggevallen
de woorden „Er is geen enkele grond
voor het bericht in een Sydneys blad.
dat", zodat er ten onrechte stond: Mc
Dermott hteft gezegd, dat de V.S. Ne
derland steun hebben toegezegdenz.
A. P. vernam Vrijdag van gezag
hebbende zijde in Washington, dat
Amerika voor wat betreft de komende
conferentie over Nieuw-Guinea een
strikt neutrale houding zal innemen.
De Egyptische minister van Binnen
landse Zaken, Raoud Sirag El Din Pasja,
heeft in verband met de studentcnrelle-
tjes van de afgelopen dagen alle demon
straties verboden. Zoals bekend droegen
de betogingen voornamelijk een anti-
Brits karakter. Woensdag kwam een stu
dent om het leven, vermoedelijk door
een kogel die uit een dagbladgebouw
werd afgevuurd. In totaal werden
Woensdag en Donderdag veertig perso
nen gewond.
Als hoofdleider der guerilla's noem
de hij generaal Kim Chaik, voormalig
commandant van de Noord-Koreaanse
strijdkrachten te velde cn tot de bevrij
ding van deze stad bezettingscomman
dant van Seoul.
De minister wees er echter op, dat
het beste regiment der Zuid-Koreanen,
het 17de, plus een Zuid-Koreaans poli-
tie-regiment en onderdelen van de
Amerikaanse 25ste divisie, aangevuld
met Philippijnse en Turkse regimenten,
een aanval zijn begonnen tegen de ge
vaarlijkste enclave der communisten, 75
a 90 kilometer ten Noorden van Seoul.
Te Tokio is gisteren meegedeeld, dat
het aantal Zuid-Koreaanse burgers, dat
in de loop der vijandelijkheden is ge
dood of terechtgesteld, 111.732 bedraagt.
106.604 werden gewond en 57.777 wor
den vermist.
De Zut d-Koreaanse minister van
Buitenlandse Zaken, kolonel Ben Limb,
heeft op een persconferentie te Wash
ington verklaard, dat het instellen van
een „bufferzone" als neutraal gebied
langs de grens van Korea en Mandsjoe-
rije geen „wijze stap" zou zijn. „Elke
duimbreedte van dit gebied behoort
aan het Koreaanse volk."
De volgende alternatieven worden
genoemd: 1. Geen enkele militaire be
zetting van het betrokken gebied Het
gevaar is daarbij dat een dergelijk
„vacuum" geen lang leven beschoren
zal zijn. 2. Bezetting door Aziat'sche
strijdkrachten: Zuid-Koreanen. Philip-
pino's en Siamezen bijvoorbeeld.
Dc Oost-Duitse president Wilhelm Pieck
is gisteren uit Berlijn naar de Sovjet-Unie
vertrokken Voor een medische behandeling
van vier weken.
Koning Farouk van Egypte heeft dezer
dagen in het Egyptische parlement me
degedeeld, dat zijn regering de onmid
dellijke terugtrekking van alle Britse
troepen uit Egypte zal eisen en een
vereniging van Egypte en de Soedan
onder de Egyptische troon. Op de foto:
Koning Farouk op zijn troon in het
parlement, terwijl zijn rede wordt
voorgelezen door minister-president
Nahas Pasha. Rechts de voorzitter van
het parlement Zahi Elorabi Pasha.
Het Britse vliegkampschip „Triumph" is uit de Koreaanse wateren, waar het o.a.
deelnam aan de landingsoperaties te Intsjon, in de thuishaven Portsmouth terug
gekeerd. Een lid van de bemanning toont vol trots enige souvenirs, een hoofd
deksel, dat door Japanse koelies wordt gedragen en een Japanse miniatuur-pijn
boom, die hij uit het verre Oosten heeft meegebracht.
De vandaag beginnende zitting van de Europese Assemblee te Straatsburg had
gisteren een verrassend voorspel door het onverwacht terugtreden van de Franse
minister voor Europese Zaken, de socialist Guy Moilet, als rapporteur van de
Algemene Commissie, waarin al het belangrijke politieke werk der Assemblee
wordt verricht.
De commissie koos unaniem dc Nederlandse dr. Marga Klompe, haar enig vrou
welijk lid, tot rapportrice. Daarmee is aan deze Nederlandse afgevaardigde een
van de belangrijkste en Invloedrijkste posten in de Assemblée opgedragen.
ff
Generaal Omar Bradley verklaarde gisteren te Atlanta, dat het een schokkend
feit is, dat de democratieën der wereld slechts dc atoombom hebben om het
hoofd te bieden aan communistische agressie. De voorzitter van de verbonden
chefsstaf waarschuwde de Westelijke naties, dat zij hun eigen militair apparaat
moeten opbouwen indien zij een ramp willen voorkomen en een doeltreffend
middel willen bezitten om een vijand af te schrikken.
Wij bezitten nu de atoombom, aldus Bradley, doch wij zouden haar gaarne
ruilen voor een oprechte, eerlijke koers in de wereld. Wij zouden gaarne alle
militaire macht ruilen voor een eeuw van vrede.
het „toneel der beslissing" is en dat een
communistisch succes hier de „vrije
wereld" zou kunnen vernietigen.
ff
ff
Bradley zei, dat het een vernederend
en schokkend feit is, dat, toen wij Ame
rikanen in Korea bezig waren, wij geen
behoorlijk militair potentieel meer ach
ter de hand hadden, waarmee wij ons op
een ander front tegenover een vijand
zouden hebben kunnen plaatsen. Wij
v/aren waarachtig zonder kracht achter
gelaten, niet bij machte een andere of
algemene aanval onder de ogen te zien.
Wij kunnen een dergelijk nodeloos in
de waagschaal leggen van onze veilig
heid niet gedogen. Als een eerste stap
moeten wij de krachten van onszelf en
van onze geallieerden in West-Europa
opbouwen, waardoor wij een ramp zou
den kunnen voorkomen.
Hij stelde voor. dat alle Amerikaanse
nationale garde-divisies cn enkele re
serve-eenheden zouden worden aange
vuld met 85 tot 90 percent der dienst
plichtigen, in plaats van de normale 50
percent, waarbij iedere soldaat twee of
meer jaren actief dienst moet hebben
gedaan. Als dit vervuld wordt zouden
sommige divisies terstond voor het front
gereed zijn als dat nodig is, aldus
Bradley.
gisteren te Chicago voor de vereniging
van directeuren van Amerikaanse
nieuwsdiensten verklaard, dat Europa
In kringen der Assemblée heeft, aldus
het ANP, de eenstemmige benoeming
van Dr. Klompé geen verwondering
gewekt. Hoewel zij slechts als plaats
vervangend afgevaardigde naar Straats
burg is gekomen, heeft mej. Klompé
vanaf het begin der Assemblée een
hoogst actieve rol gespeeld en is zij
opgevallen door haar weloverwogen en
strikt zakelijk oordeel. Haar menigvul
dige heldere interventies in de Assem
blée en in de Politieke Commissie heb
ben te Straatsburg sterk de aandacht
getrokken en hebben in de vorige ver
gadering een weg gewezen uit de nete
lige situatie, waarin zij door de scher
pe tegenstelling der fronten gekomen
was.
Dr. Klompé heeft haar grote erva
ring in commissiewerk (opgedaan als
Nederlands gedelegeerde bij de Ver
enigde Naties) in Straatsburg ten
nutte kunnen maken. Als plaatsver
vangster voor Serrarens, die zelf de
functie van voorzitter van de Sociale
Commissie op zich moest nemen,
heeft zij alle zittingen der Politieke
Commissie bijgewoond en intens aan
het politieke werk der Assemblée
deelgenomen. Zij deed het eerst van
zich spreken, toen zij in de sub-com
missie voor Overzeese Gebieden door
een uitgebreid rapport over Neder
lands ervaringen bij de relaties met
overzee de richtlijn der verdere dis
cussies bepaalde.
Moilet bood gisteren zijn ontslag aan,
onmiddellijk nadat de commissie in
besloten vergadering voor de eerste
bijeenkomst van de huidige hervatte
zitting van de Assemblee Was bijeen
geweest.
Hij is het niet eens met enkele van
zijn Franse collega's, met name de
voorzitter van de commissie, Georges
Bidault, over het tempo waarin de raad
naar een Europese superstaat moet
koersen
De Algemene Vergadering der V.N. heeft gisteren een Joegoslavische resolutie
aangenomen, inhoudend dat ieder land dat in oorlog is, zich bereid moet ver
klaren binnen 24 uur na het uitbreken der vijandelijkheden deze te staken,
wanneer dc tegenpartij hetzelfde doet. De uitslag der stemming was 49 tegen 5
met één onthouding, namelijk India.
Dc resolutie verklaart dat indien een land in een dergelijk geval weigert de
vijandelijkheden te staken cn zijn troepen terug te trekken, „dit in overweging
zal worden genomen bü de bepaling der Verantwoordelijkheid voor het ver
breken van de vrede"
wachting van de Chinese communistische
delegatie die de volgende week in Lake
Succes verwacht wordt.
Met dezelfde stemmencijfers zond de
Assemblée naar de Internationale Juri
dische Commissies een' door de Russen
opgestelde definitie van agressie, geba
seerd op de beginselen die destijds door
de voormalige Sovjet-ambassadeur in
Washington, Maxim Litwinov, opgesteld
zijn. Rusland en zijn bondgenoten had
den er op aangedrongen dat de bedoelde
definitie onmiddellijk door de Assemblée
zou worden goedgekeurd.
De arbeid der Verenigde Naties ligt
op het ogenblik geheel stil op het ge
bied van alle kwesties, die met de Ko
reaanse oorlog te maken hebben in af-
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen de volgende verliezen
van de Kon. Landmacht in Indonesië
zjjn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht (naar eerst
thans ais vaststaand kan worden aan
genomen): soldaat J. Raaphorst, le-
gernr. 271231088, afkomstig uit Noord-
Wijk, na vermissing op 10 April 1949;
soldaat J. C, de Jager, legcrnummcr
290910175, afkomstig uit Rotterdam
op 7 November 1950.
Zjj rusten in vrede.
Met 45 tegen 5 stemmen en 3 ont
houdingen verwees de Assemblée naai
haar interimcommissie de Kleine
Assemblée een Joegoslavisch voor
stel tot het instellen van een Perma
nente Commissie van Goede Diensten,
die zal pogen bij conflicten tussen
landen onderling verzoening tol stand
te brengen.
Met 50 tegen 5 stemmen en één ont
houding werd een voorstel aangeno
men, dat de leden aanbeveelt in te
stemmen met het beheer over de
atoomenergie op basis van het voorstel-
Baruch. De meerderheid der Assem
blée heeft zich met dit voorstel kun
nen verenigen. De Sovjet-Unie wees
het van de hand. Het voorziet tevens
in een poging tot afschaffing van
andere wapens van massa-vernietiging,
een regeling der bewapeningen en
strijdkrachten onder supervisie der
U.N.O., het verminderen van de bewa
peningen en het gebruiken van de
daardoor vrijkomende gelden ten be
hoeve van de sociaal onontwikkelde
landen.
Met 49 tegen 0 stemmen en 7 onthou
dingen werd een resolutie aanvaard, die
een veroordeling van oorlogszuchtige
propaganda inhoudt.
De Algemene Vergadering heeft voorts
haar goedkeuring gehecht aan het defi
nitieve ontwerp, waarbij aan Libye aan
het einde van dit jaar volledige onafhan
kelijkheid als souvereine staat wordt
toegekend. Met 50 tegen 0 stemmen en
onthoudingen van het Sovjet-blok en
Egypte werd het voorstel, dat ook voor
ziet in het verlenen van economische
bijstand aan de voormalige Italiaanse
kolonie, aangenomen.
De secretaris-generaal der Ver. Naties,
Trygve Lie, heeft gisteren een persoon
lijk beroep op de Algemene Vergadering
gedaan om zijn uit tien punten bestaand
vredesplan te steunen.
Rusland heeft echter een reeks voor
waarden gesteld, waardoor de hoop op
onmiddellijke vorderingen te niet gedaan
wordt. Een van de Russische voorwaar
den, gesteld in een Vrijdag ingediende
resolutie, was, dat bij de besprekingen
van de Veiligheidsraad, die het gevolg
zouden zijn van de uitvoering van Lie's
plan, rood China in plaats van nationa
listisch China vertegenwoordigd zou zijn.
Lie heeft geopperd periodieke confe
renties van de Veiligheidsraad te houden
in de hoofdsteden van de landen, die er
lid van zijn.
(Van onze speciale verslaggever)
Op zeven grote dricassige 25-tons goederenwagens van de Nederlandse Spoor
wegen vertrekt eind volgende maand Radio „Anno Santo", de 100 K.W. korte-
golfzender die door Katholiek Nederland aan Z. H. dc Paus werd geschon
ken, naar zijn bestemming in Vaticaanstad. In een der grote hallen van de
N.V. Philips Telecommunicatie Industrie (N. S. F.) in Hilversum worden mo
mentcel de laatste controles verricht voordat de verpakkingstechnici met hun
verantwoordelijke taak kunnen aanvangen.
De in totaal 125 ton' wegende zender-
installatie met een omvang van onge
veer 300 m3 stelt ingewikkelde embal
lageproblemen als men bedenkt dat b.v.
de grote transformator 3.10 m hoog is
en 7200 kg weegt. De laatste van de
zeven „kuilwagens" die de N.S. uit de
oorlog is overgebleven zal voor dit doel
worden benut, daar anders de hoogte een
onoverkomelijke hinderpaal voor ver
voer zou blijken.
De feitelijke bediening van de om
vangrijke apparatuur kan in Rome ge
voeglijk aan één man worden toever
trouwd die een makkelijke dag zal heb
ben achter de bedieningslessenaar. De
gehele installatie de meest ingewik
kelde ooit door het menselijk brein ont
wikkeld, verzekerde ons een technicus
wordt bediend door middel van een aan
tal knoppen op de lessenaar. Toen een
van deze knoppen bij een demonstratie
werd ingedrukt zette zich met een mo-
notoom zoemen een installatie in bedrijf
welker ingeniositeit elke leek en vak
man met grote eerbied vervult. Doch
welke installatie voor de katholiek meer
betekent dan een feilloos stuk vakman
schap of een waardig nationaal ge
schenk. Het betekent een zekerheid dat
de stem van waarheid en liefde in de
aether niet meer zal behoeven onder te
doen voor die van haar bestrijders.
In een geheel andere hoek van het
omvangrijke bedrijf staat de Nederland
se tclevisieinstallatie voor de definitie
ve zender in Jaarsveld eveneens gereed.
Binnenskamers heerst nog geen enkele
zekerheid over de plannen. Radio en
Nozema hullen zich in stilzwegen, Hil
versum wacht waar de provisionele
studio en zender zullen komen, elkeen
wacht op het verlossende woord, doch
de industrie werkt gestaag door aan
plannen en opdrachten, totdatja,
totdat er iets moet gebeuren.
Bijvoorbeeld met de installatie, want
deze is gereed, doch de studioruimte in
Jaarsveld moet nog geschapen worden.
Op een terrein van de N.S.F. staat de
20 meter hoge top van de 220 meter
hoge zendmast voor Jaarsveld voor con-
Te Parijs teruggekeerd, heeft een
Franse officier, die zich aan boord be
vond van de Sovjet-Russische Dakota,
waarmede Maurice Thorez, de Franse
communistische leider, naar die Sovjet-
Unie is gebracht, aan de Franse auto
riteiten verslag uitgebracht over het
„incident" boven Frankfort.
Hij verklaarde o.m.: „De reis verliep
normaal tot de Luxemburgse grens
toen poogde de Franse marconist de
verbinding met Frankfort tot stand
te brengen, zonder daarin evenwel te
slagen. Na een nieuwe poging, is om
14.05 uur een Amerikaans straalvlieg
tuig, klaarblijkelijk van het type F 80.
de Dakota van achteren en rechts ge
naderd. „Het vloog tweemaal rondom
ons toestel, waarna het zich links van
ons verwijderde". Het heeft het Sov
jet-vliegtuig niet aangevallen, doch
scheen alleen een verkenningsopdracht
uit te voeren. De Sovjet-piloot is
toen de wolken ingevlogen en de
Sovjet-Russische marconist nam de
plaats van zijn Franse collega in, zodat
deze geen verbinding met Frankfort
meer kon tot stand brengen."
De Franse officier verklaarde nog, dat
hij de Sovjet-piloot er niet toe had kun
nen overhalen opnieuw op de hoogte
van 5000 voet, die door de controledien
sten was voorgeschreven, te vliegen.
Pas om 14.25 uur plaatselijke tijd, toen
het vliegtuig zich boven de Sovjet-
Zone van Duitsland bevond, stemde de
bemanning erin toe weer op de voorge
schreven hoogte te vliegen en de radio-
post opnieuw ter beschikking van de
Franse marconist te stellen.
Bjj aankomst op het vliegveld te
Schönefeld weigerde de Franse officier
schriftelijk te verklaren, dat het Sovjet
vliegtuig was aangevallen. Het Ameri
kaanse vliegtuig had geenszins van zijn
wapens gebruik gemaakt, aldus de
officier.
tróle opgesteld. Binnen heerst dat ogen
schijnlijk warrige bedrijf van wel tech
nici en ingenieurs, vlammende beelden
op 625 beeldlijnschermen en passieloze
kwiklampen, dat de geboorte van dit
nieuwe medium, dat zoveel zorgen
reeds heeft gebaard, schijnt te moeten
begeleiden. In de technische kraamka
mer is men enthousiast over de nieuw-
geboorne en rusteloos in het streven
naar nog groter perfectie. „In Engeland
heb ik meegevaren op de televisievolg
boot van de grote jaarlijkse bootrace op
de Theems", vertelde ons een technicus.
„Het werd donker en ik kon de boten
bijna niet meer onderscheiden; maar
op het scherm was het bijna klaarlichte
dag: het oog van de camera overtreft
het menselijk oog verre".
„Geef ons geld en tijd en wij knutse
len alles in elkaar met uitzondering van
een levend mens", zei ons een ander in
alle ernst. Het maakte ons, ongespecia
liseerd mens wat huiverig, maar het
typeert wel het optimisme dat alle tele
visiemannen bezielt.
Europa was het enige gebied waar
een agressor bereid zou kunnen zijn
ondanks vergeldingsmaatregelen risi
co's te nemen, daar het een uitgebreide
„industriële schat" herbergde. „Het
communistische imperialisme" diende
uiteindelijk in Europagde beslissing te
nemen of het uitbreiding door verove
ring zou nastreven of- door aanpassing
aan de „vrije wereld". Slechts Europa
vormde de doorslaggevende factor, die
het communisme een nederlaag zou
kunnen besparen in het geval van een
conflict.
Dit wetende hadden de communisten
samengezworen om het Amerikaanse
volk af te leiden van de voorrang, die
Amerika geschonken had aan zijn ver
plichtingen inzake de verdediging van
Europa Zij hadden de Amerikaanse
kracht op een dwaalspoor willen brengen
door een uitputtingsstrategie. De com
munisten wensten Amerika van de ene
crisis tussen Oost en West naar de andere
te jagen. Hoe verwarrend deze tactiek
ook moge zijn, zij zal ons niet van Euro
pa afleiden, aldus Vandenberg.
Advertentie
m
Verwarm Uw bed
behaaglijk met een
ELECTRISCHE
Verwachting tot Zondagavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
enige regen en meest krachtige wind
tussen Zuid en Zuid-Oost. La-ter
wisselend bewolkt met nu en dan
buien; matige tot krachtige en in de
kustprovincies af en toe harde wind
tussen Zuid-West en West. Vannacht
op de meeste plaatsen iets minder
koud; overdag dezelfde of iets la
gere temperaturen dan vandaag.
ZONDAG:
Zon: 8.06—16.44. Maan: 14.48—2.19.
MAANDAG:
Zon: 8.08—16.43. Maan: 14.57—3.33.
HELPT DE BISSCHOP
KEKKEN BOUH/E/V/
i
(Van een bijzondere correspondent)
Naar in Vaticaanse kringen wordt
bekend gemaakt is kardinaal Mind-
szenty, de primaat van Hongarije,
uit de gevangenis ontslagen en in
een kliniek te Pest opgenomen. Deze
maatregel zou door de Hongaarse rege
ring genomen zijn r.a een onderhoud
van drie Russische specialisten, die op
bevel van Stalin zelf de gezondheidstoe
stand van de kardinaal hadden getest cn
daarbij tot de bevinding kwamen, dat
opneming in een kliniek noodzakelijk
was.
Reeds eerder meldden de persbureaux,
dat de toestand van de kardinaal de
Hongaarse regering reden gaf tot voort
durende zorg. In September stelden Hon
gaarse zenuwspecialisten reeds vast, dat
kardinaal Mindszenty een ernstige crisis
nabij was. Men vreesde evenwel, dat de
kardinaal door een behandeling in een
zenuwinrichting het volle gebruik van
Radio-Vaticana verklaarde gisteren
dat nieuwe „scholen voor ouders" zijn
ingesteld in Hongarije „om de commu
nistische opvoeding der kinderen in de
openbare scholen te coördineren met de
Bolsjevistische opvoeding thuis". De
Vaticaanse radio zei, dat de ouders ver
plicht zijn deze scholen te bezoeken en
dat deze scholen bedoeld zijn om alle
„tegenstand van de ouders ten aanzien
van de Bolsjevistische opvoeding hunner
kinderen te overwinnen".
Het Indische blad „Statesman" deelde
gisteren uit Raxaul mee, dat er zich op
het ogenblik tussen de regeringstroepen
van Nepal en de opstandelingen hevige
gevechten aan het ontwikkelen zijn. De
gevechten vinden plaats ongeveer 10 km
van de stad Birganj, het bolwerk van de
nationalisten.
De regeringstroepen doen grote moeite
de stad te heroveren, doch de nationa
listen hebben zware versterkingen in de
strijd geworpen. Onder de burgerbevol
king van de stad is een paniek ontstaan.
Vele burgers vluchten in de richting
van de Indische grens.
zijn geestelijke vermogens zou herkrij
gen. Naar verluidt poogt men dit gevaar
thans te bezweren door het toedienen
van voor het lichaam onschadelijke in
jecties. Ondertussen zou de Hongaarse
regering een communiqué opstellen,
waarin zij de vrijlating van de kardinaal
in zo voorzichtig mogelijke bewoordin
gen te kennen geeft. De kardinaal zal
evenwel Hongarije niet mogen verlaten.
Dat zijn gezondheidstoestand ernstig is
blijkt uit een bericht van Reuter uit Va
ticaanstad, waarn wordt medegedeeld,
dat hij kunstmatig gevoed moet worden,
omdat hij lijdt aan een verlamming van
de gelaatsspieren. Ook zou de kardinaal
zijn geheugen hebben verloren.
Drie van de vier afgebroken partijen
uit de vijfde ronde zijn gistermorgen
zonder verder spelen beëindigd. Kramer
gaf zijn partij tegen Stahlberg op. Nadere
analyses hadden hem aangetoond, dat
zijn schijnbaar redelijke stelling onhoud
baar was. Ook Golombjek gaf zijn partij
tegen Najdorf gewonnen, terwijl onze
landgenoot Donner tegen de leider Gli
goric een zeer kostbaar half puntje ver
overde. Pilnik en O'Kelly tenslotte
streden Vrijdagmorgen nog vele zetten
verder zonder dat een van beiden kans
zag een winstvoortzetting te vinden.
Na een kwart van het toumooi luidt
nu de stand:
1 en 2. Gligoric cn Stahlberg, 4 punten.
3, 4 en 5. Reshevsky, Najdorf en Rosso-
limo, 3 y, punt.
6. 7 en 8. Tartakower, Euwe en O'Kelly,
3 punten.
9. 10, 11 en 12. Pilnik, Pirc, Trifunovic
en Szabados, 2% punt.
13, 14, 15 en 16. Van Scheltinga, Gud-
mundsson, Donner en v. d. Berg,
2 punten.
17 en 18. Kottnauer en Foltys, 1J£ punt.
19. Golombek, 1 punt.
20. Kramer, punt.
I Leiding geven is alleen kunnen staan
op een eenzame hoogte. J
Advertentie
ï-MelcH
SCHltP^S
(Vair een bijzondere medewerker)
Wanneer uit iets een werkelijk
goede verstandhouding tussen
werkgeVer en werknemer blijkt,
dan is dat wel uit de wijze waarop een
dienstbetrekking wordt beëindigd. In de
kleine onderneming, waar nog iets ge
bleven is van de patriarchale verhou
ding tussen ondernemer en arbeider,
gaat het als regel op een tamelijk ge
moedelijke wijze. „Het werk is op, je
zult naar iets anders moeten uitkijken
En bij het afscheid nemen na de laatste
loonbetaling is het dan heel normaal,
wanneer gezegd wordt: „als ik weer een
klussie heb, zal ik je wel waarschuwen".
Deze gemoedelijkheid voerde inmid
dels ook nog wel eens tot misbruik. Zo
lang wij het Buitengewoon Besluit Ar
beidsverhoudingen (B.B.A.) nog niet
kenden, kwam het tamelijk dikwijls
voor, dat tegen het gewoonterecht in
bij deze kleine ondernemingen en ook
bij grotere niet degene werd ontslagen,
die het laatst in dienst was getreden,
maar dat om redenen van persoonlijke
aard een ander uit liet personeel het
slachtoffer was. Persoonlijke sympathie-
en en antipathieën speelden hier dik
wijls een belangrijke rol. Persoonlijk
herinneren wij ons een ontslag, omdat
wij met de werkgever van mening ver
schilden overde practijk van het
christendom... Eveneens een herinnering:
een ontslag op een Woensdagmiddag
zonder inachtneming van de wettelijke
opzegtermijn, eenvoudig omdat het werk
op was. En het kleine werkgevertje kon
het eenvoudig niet betalen, wanneer hij
ons nog een week had laten „lopen".
Zijn dit slechts zeer simpele voorbeel
den, in veel ernstiger mate speelde de
ontslagkwestie een rol, wanneer de
werkgever zonder meer zijn bedrijf
wenste in te krimpen, of zelfs op te hef
fen, teneinde daardoor een groot of gro
ter persoonlijk gewin te behalen. Wie
herinnert zich uit de voor-oorlogse ge
schiedenis niet de beruchte affaire van
de Helmondse draadpagelfabriek. Voor
een groot bedrag verkocht de onderne
mer „zijn" zaak aan een buitenlands
concern en enkele honderden arbeiders
werden met een jodenfooi in de hand
naar de werklozen-kassen gezonden.
Dat deze toestand uitermate onbevre
digend was en tot grote sociale onrecht
vaardigheden aanleiding gaf, was duide
lijk. In de kringen van de vakbewegin
gen was men van oordeel, dat een af
doende regeling van het ontslagrecht
eerst zou kunnen worden bereikt na
een volledige organisatie van het be
drijfsleven en bij homogeen samengaan
van de ondernemers en arbeiders. Tij
dens de Duitse bezetting werd een ont
slagverbod ingevoerd, ogenschijnlijk
naar analogie van het reeds jarenlang
in Duitsland bestaande ontslagrecht. De
motieven evenwel waren puur natio-
naal-socialistisch en afgestemd op de
oorlogsbehoefte. Men wilde toen koste
wat kost voorkomen, dat een bedrijf of
onderneming zou trachten tot een ver
minderde productip te komen en daartoe
o.a. arbeiders zou ontslaan. Een ver
plichting de mensen in dienst te hou
den tot het Rijksarbeidsbureau toestem
ming tot het ontslag gaf (hetgeen inter
aard onder Duitse invloed niet zo heel
erg gemakkelijk ging) dwong de onder
nemers op straffe van grote geldelijke
verliezen naar productieve arbeid om te
zien. En die werd hun wel door de Duit
sers geboden.
Inmiddels werd in Londen het Bui
tengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen
voorbereid. En teneinde enige lijn te
krijgen in de omschakeling van de oor
logsproductie naar de vredesproductie,
moest dezelfde beschermende maatregel
ten aanzien van ondernemers en arbei
ders worden getrokken. Het treft de
aandachtige beschouwer, dat ook hier de
motieven, die tot het huidige ontslag
recht voerden, zijn ontleend aan het
noodrecht: de omstandigheden dwongen
tot deze maatregel. In de eerste na-oor-
logse jaren hebben wij herhaaldelijk te
maken gehad met het feit, dat een ar
beider bij een bepaalde onderneming
weg wilde, eenvoudig omdat hij bij een
andere zaak een aantal guldens per
week meer kon verdienen. Hierbij trok
hij er zich niets van aan of hij 2 dan wei
20 jaar in het bedrijf, waar hij wilde
vertrekken, werkzaam was. Op dat mo
ment moesten de ondernemers worden
beschermd en o.i. niet ten onrechte. Zou
deze maatregel toen niet zijn genomen,
dan zouden tal van economische belan
gen ernstig zijn geschaad. Inmiddels is
(Vervolg op pag. 3)
Advertentie
BaRTELJORISSTRAAT 20 TEL. 134)39
Advertentie
17 x w
„Tiède Douce" - „New York"
DE MOOISTE FRANSE EN AMERIK.
LAUWE PERMANENT
Absoluut geschikt voor alle haarsoorten
Haarverven - Blonderen - Kleur-
spoelingen - Amerikaans - France
Jacobijnestraat 13 Telef. 18 7 3 1
Nationaal-Internationaal bekroond
Pas terug uit Weenen en Brussel met de
nieuwste coiffures.
