Nederlanders in tiende
ronde op dreef
ATJEH IN HEI JONGSTE VERLEDEN
EN IN DE TOEKOMST
schenken
I^ROUU/eI}
Hoogtezon
28
St. Nicolaas en zijn knecht op bezoek
Poging tot chantage
Poppen uit 35 landen
Hg
„Voeten Vreugd"
Zorgenkind Ned.-Ind. regering
Japanse besetter en Djakarta
J. VAN DEN BERG
dag dag udrf
RINSO
IMt
WERKELIJK
WIT!
I ^1
Internationaal schaak-
tournooi Beverwijk
Snuif en wrijf
0, KOM ER EENS KIJKEN...
„HET HUIS MET DE LUIFEL"
EET MEERLAROS
FRUIT,
VRIJDAG 24 NOVEMBER 1950
PAGINA 5
HET SCHAAKTOU RNOOI TE AMSTERDAM
Euwe maakt weer
remise
Dameskampioenschap van
Nederland
Int. tenniskampioenschappen
Sportsnippers
EuweNajdorf
KottnauerDonner
Jeugdvoetbaltournooi
22-26 Maart
ZESDAAGSE IN RAI-GEBOUW
BEGIN JANUARI
Het internationaal tournooi
te Barcelona
De R.K. burgemeester
van Schoonebeek
Rond z.g. Rembrandt
TREINSTORING TE LISSE
Tentoonstelling in Den Haag
voor Rode Kruis
EMIGRANTENVLUCHTEN
TE DUUR
Bouwvergunning overschreden
met 10 mille
Hoge boete geëist tegen
architect-wethouder
Je/s goeds in /eer
Leerling-
of gevorderd
Leerling-kapster
gemeub. kamers
komf h/er op neer
Kijken enkopen bijt
GIERSTRAAT 60
BANKETBAKKERIJ
OPENBARE
AANBESTEDING
A. G. DEGENAAR
afwezig tot 4 Dec.
altijd welkom
en Infraphil
verkoop en
verhuur bij
ZIJLSTRAAT 87
Tel. 11110
Neem er wat
in voorraad!
WAT
WAST WORDT
k j
Jllli
plllllll
Rinso-sop... vetter sop!
Want Rinso is een zui
ver zeeppoeder.
Rinso-sopveilig sop I
Want Rinso bevat geen
schadelijke middelen.
v Ct.
(.Van onze speciale verslaggever)
Met begin was zo veelbelovend. Sinterklaas en Zwarte Piet, die gisteravond in
vol ornaat de schaakzaal binnentraden en daar tot verrassing van een ieder
de wedstrijdleider en de vijf belangrijkste meesters een boterletter en de overige
een chocoladeletter offreerden.
Daarmee, meenden wij, was voor deze tiende ronde de mogelijkheid van pikante
schaaksurprises bepaald. Helaas, het pakte anders uit. Het tournooi is n.l. juist
over de helft en in dit stadium plegen de meesters geen risico's te nemen. Het,
werd dan ook weer, juist zoals Woensdagavond, een epidemische remise-golf,
waarop alleen onze landgenoten Donner, Kramer en Van Scheltinga een plezie
rige uitzondering maakten. Ze wonnen alle drie (we nemen tenminste aan, dat
Scheltinga bij het afwikkelen van zjjn gewonnen stelling geen fouten maakt)
en zij bereikten daarmee dit gelukkige resultaat, dat Kramer die er steeds be
ter in komt de vernederende laatste plaats verlaat en dat de beide anderen zich
losmaken van de enorme groep van zes spelers, die allen met 314 punt de rang
lijst besluiten.
De oorzaak van alles was Euwe. Hij
speelde tegen Najdorf een aanvankelijk
felle Catalaanse partij, die er na een zet
of achttien zo veelbelovend uitzag, dat
iedereen meende, dat onze landgenoot
ging winnen. Plotseling echter forceerde
Najdorf een afruil van alle belangrijke
stukken en bood tegelijk remise aan
Euwe, die nog steeds beter stond, accep
teerde en daarmee was de spanning van
deze avond volkomen verdwenen. Het
feit van deze remise immers ontsloeg
alle andere kanshebbers van de nood
zaak om scherp op winst te spelen en
achter elkaar kwamen dan de halve
punten binnen. Eerst PilnikReshevsky.
Een Siciliaanse partij, die er een ogen
blik slecht voor Pilnik uitzag, doch die
na afruil van de meeste stukken geen
directe winstmogelijkheden bleek te be
vatten en na 21 zetten remise werd ge
geven.
Dan Stahlberg—Trifunovic, een Ortho
dox damegambiet, waarin de Zweed niet
onmiddellijk voordeel kon behalen en
die hij dan ook maar wetende dat
noch Najdorf, noch Euwe, noch Reshevs
ky gewonnen hadden remise gaf.
Rossolimo en Gligoric, resp. no. 4 en
no. 6 op de ranglijst, namen niet zo snel
met remise genoegen. Dat was ook voor
de hand liggend, want een winstpunt bij
al dte remises zou hun kansen hebben
doen stijgen. Ze speelden hun vier paar
denspel dan ook met grote vasthoudend
heid. onderzochten elke mogelijkheid en
voelden zich ten slotte eigenlijk allebei
een beetje teleurgesteld, toen ze op de
42ste zet toch nog met remise genoegen
moesten nemen.
Donner speelde eigenlijk de beste
partij van de avond. Het was een half-
Slavische verdediging, die hij bijzon
der krachtig voortzette en die hem al
heel spoedig een pion opleverde. Daar
mee was de partij echter nog lang niet
gewonnen. Onze jonge landgenoot wist
Het 13e Hoogoventournooi, dat van 13
tot en met 21 Januari te Beverwijk ge
houden zal worden, belooft wederom in
het centrum van de belangstelling der
internationale schaakwereld te staan. De
Hoofdgroep ziet er bijzonder aantrekke
lijk uit. Hoewel de onderhandelingen
met de schaakmeesters nog voortduren,
kan met grote zekerheid de volgendq
samenstelling worden verwacht. Dr. Max
Euwe (Amsterdam); H. J. Donner (Den
Haag)), winnaar van het Hoogoventour
nooi 1950; dr. L. Stumpers (Eindhoven);
H. Kramer of Th. v. d. Tol (Leeuwar
den); N. Czerniak (Argentinië), A.
O'Keliy de Galway en Fr. v. Seters
(België)Chr. Poulsen (-Denemarken)
Hugot (Frankrijk); Szabados (Italië).
Czerniak, Poulsen en Szabados zullen
voor de eerste maal met „Beverwijk"
kennis maken. Ook in de reserve-groe
pen zullen buitenlanders meespelen o.m.
de bekende Arne Hansen (Denemarken),
dr. Limbos (Belg. Congo), A. Larsen
(Denemarken) en Menzel (Zwitserland).
Tenslotte zullen de dames C. Roodzant
Glimmerveen en Fenny Heemskerk
om de kampioenstitel van Nederland
strijden.
Het „nieuwtje" van het Hoogoventour
nooi, de dagelijks verschijnende tour-
nooikrant, (het z.g. schaaklogboek) trekt
in de schaakwereld steeds meer belang
stelling.
Al met al zal „Beverwijk" door de
Schaakvrienden in binnen- en buitenland
weer met spanning worden gevolgd.
De internationale tenniskampioen
schappen van Nederland, welke zoals
afgesproken met de Belgische tennis-
bond om het andere jaar in ons land en
in België gehouden worden, zijn voor
ons land vastgesteld op 4 tot 10 Juni
1951, vermoedelijk te Noordwijk Zij
sluiten aan op de internationale kam
pioenschappen te Parijs.
Te Wembley heeft het Engels ijs-
hockeyteam Donderdagavond met 127
van Zwitserland gewonnen. Tussen
standen: 51, 53. 23.
Voor de West-Europa beker werd
Donderdagavond te Antwerpen de ijs-
hockeywedstrijd Brabo (Antwerpen)
Ijsvogels (Amsterdam) gespeeld. De
wedstrijd eindigde in een 22 gelijk
spel. Tussenstanden: 10, 01, 11.
In het kader van een biljartwed
strijd te Den Haag speelden Van Vliet
en Van der Pol een partij ancre cadre
47/2 over 400 caramboles. Evenals in
ae eerste ontmoeting die op 15 Nov. te
Rotterdam werd gespeeld won Van der
Pol.
Het hockeyteam van Pakistan heeft
Van een Britse militaire ploeg te Alder-
shot (Hampshire) met 42 gewonnen.
De rust ging in met de stand 20 voor
Pakistan.
Officials van de Engelse en Zuid-Sla-
Vische voetbalbond zijn in principe tot
overeenstemming gekomen over een te
spelen returnwedstrijd te Belgrado in
1952 tussen Engeland en Zuid-Slavië.
De van 1911 daterende jaarlijkse voet
balwedstrijden om de Coenegrachtbekei
lussen Belgisch en Nederlands Limburg
®en uit- en een thuiswedstrijd omvat
tend, zullen dit seizoen op 4 Maart in
®elgië en op 26 Maart of 20 Mei in Ne
derland worden gespeeld.
De wedstrijd tussen de wereldkam
pioen weltergewicht, Ray Robinson, en
i-dc van Dam zal op Zaterdag 9 Decem
ber in het Sportpaleis te Brussel worden
8ehouden.
Sr?e Pressent van de Internationale
t enermfederatie, de heer Jacques Cou-
heeft bevestigd, dat de wereldkam-
^eenschappen 1951 van 21 Mei tot 2 Juni
Stockholm zullen worden gehouden
echter zijn sterke centrumpionnen zeer
goed te ontwikkelen en toen Kottnauer
een uiterst zwakke achttiende zet
deed, besloot Donner de partij met een
magistraal gespeelde doorbraak.
Ook Kramer, die zich van een slechte
start uitstekend herstelt speelde tegen
Szabados een goede partij. Het was, even
als StahlbergTrifunovic, een Orthodox
damegambiet, waarin Kramer door con
sequent spel een uitstekende pion ver
overde. Szabados vond daarna niet steeds
de beste antwoordzetten en toen hij
twee torens voor wit's dame moest ge
ven, was de strijd in feite beslist. De rest
was theorie en daarin maakte de Fries
geen fouten.
v. Scheltinga deed het tegen Pirc goed,
maar niet brillant. Hij kwam n.l. na een
Réti-opening vrij spoedig in het voor
deel, veroverde achter elkaar drie pion
nen, doch liet zich juist voor het afbre
ken verleiden tot allerlei onnodige com
plicaties. Desniettemin is zijn stelling
zodanig, dat winst practisch zeker ge
noemd mag worden, v. d. Berg tenslotte
is de enige man, die gisteren en hoe
kan het ook anders in tijdnood kwam
te verkeren. Daardoor verspeelde hij het
voordeel, dat hij tegen O'Keliy in een
Konings-Indische partij zo moeizaam had
verworven. Remise was het slot.
Alles bijeen genomen: deze tiende
ronde was weinig interessant. Men mag
hopen, dat de meesters spoedig hun
„eindsprint" inzetten.
(Catalaans)
Wit: Dr. Euwe Zwart: Najdorf
1. d4, Pf6; 2. c4, e6; 3. Pf3, b6; 4. g3,
Lb7; 5. Lg2, Le7; 6. 0—0, 0—0; 7. Pc3,
Pe4; 8. Dc2, Pc3:; 9. Dc3:. Le4; 10. Lf4,
d6; 11. Tfdl, Pd7; 12. De3, Pf6; 13. h3,
c6; 14 g4, Lg6; 15. Ph4:, Pg4:; 16. hg4:,
Lh4:; 17. Lc6:, Tc8; 18. Lb5, h6; 19. La6,
Tc7; 20. c5, Le7; 21. Tacl, Dd7; 22. Dg3,
Td8; 23. cd6:, Ld6:; 24. Ld6:, Tel: 25. Tel:,
Dd6Remise op voorstel van zwart.
(Half-Slavisch)
Wit: Kottnauer Zwart: Donner
1. c4, e6; 2. Fc3, d5; 3. d4, c6; 4. e3,
Pf6; 5. P£3, Pbd7; 6. Ld3, dc4:; 7. Lc4:,
b5; 8 Ld3, Lb7; 9. De2, a6; 10. e4, c5;
11. d5, c4; 12. Lc2, ed5:; 13. eS, Fe4; 14.
0—0, Pdc5; 15. Tfdl, Pc3:; 16. bc3:, Dc7;
17. Lf4, Pe6; 18. Lg3, g6; 19. De3, 0—0—0;
20. a4, b4; 21. cb4:, Lb4:; 22. Pd4, Lc5;
23. Pe6:, fe6:; 24. De2, Dc6; 25. Dfl, d4;
26. Tacl, d3; 27. Lb3, cb3:; 28. Tc5:, Dc5:;
29. Tel, Dc2. Wit geeft op.
Sint Nicolaas bracht gisteravond een
bezoek aan het schaaktournooi. De goe
de Sint speelde ook even een partijtje
tegen Euwe. In het midden Najdorf.
Advertentie
Uw verkoudheid van neus.
keel of borst wee met
Advertentie
„F rede rik 1"
chocolade «maakt beter I
In het gebouw van de F. A. te Lon
den hebben de heren Henri Delaunay
(Fr.), L. Brunt (Ned.) en sir Stanley
Rouss (Gr. Br.) in grote lijnen het
schema vastgesteld voor het vijfde in
ternationale jeugdtournooi dat in de
Paasweek van 1951 in het Zuiden van
Frankrijk (Cannes, Nice en Monaco)
zal worden gehouden.
De kalender voor het tournooi werd
als volgt samengesteld:
Donderdag 22 Maart: voorronde; Vrij
dag 23 Maart: rustdag; Zaterdag 24
Maart: tweede ronde; Zondag 25 Maart:
rustdag; Maandag 26 Maart: finale.
De eerste na-oorlogse Nederlandse
zesdaagse zal van 5 tot en met 11 Jan.
1951 worden gehouden in het R.A.I.-
ge-bouw te Amsterdam, aldus heeft het
Comité Zesdaagsen in Nederland Don
derdagavond op een vergadering be
sloten. Er worden thans onderhan
delingen gevoerd over het rennersveld.
Te Barcelona werd een begin gemaakt
met het internationaal zwem- en wa-
terpolotournooi, waaraan onze landge
noten Kievit en Tjebbes deelnemen.
Het belangrijkste nummer dat gezwom
men werd was de 200 meter borstcrawl.
De Fransman Jany legde beslag op de
eerste plaats in 2 minuten 13 sec. Onze
landgenoot Tjebbes tikte als tweede
aan in 2 minuten 16,4 sec., terwijl de
Spanjaard Queralt en de Fransman Boi-
teux derde en vierde werden in de
resterende tijden 2.16.6 en 2.20.
Op opmerkingen van Tweede Kamer
leden over de benoeming van een R.K.
burgemeester in Schoonebeek, heeft
minister Teulings o.a. het volgende ge
antwoord:
De politieke verhoudingen in deze
gemeente behoefden, op zichzelf be
schouwd, niet noodzakelijkerwijs tot de
benoeming van een R.K. burgemeester
te leiden. Het complex van omstandig
heden echter, vooreerst, dat de K.V.P.
in deze gemeente in vergelijking tot de
andere partijen de grootste aanhang
heeft, voorts, dat de katholieken in de
Z. O.-hoek van Drenthe een met onbe
langrijk deel van de bevolking uitma
ken en tenslotte, dat geen van de bur
gemeesters in dit gewest tot deze staat
kundige richting behoort, maakte naar
de mening van de minister de benoe
ming van een burgemeester, die tot de
K V.P. behoort, ten volle verantwoord.
De 36-jarige tapijtwever D. van der B.
uit Leiden heeft terechtgestaan voor
de Haagse rechtbank terzake van
een poging tot chantage. De ach
tergrond van deze chantage was nog
al ingewikkeld. Het ging om een schil
derij, waaromtrent kunstenaars het niet
eens waren of het nu een echte Rem
brandt was of niet. Het werk bleek on
verkoopbaar te zijn, doch de verzekering
was hoog. Om nu de verzekeringspennin
gen te kunnen incasseren zou 'n gefin
geerde diefstal op touw gezet worden.
Verdachte v. d. B. zou hierin 'n belang
rijke rol spelen. Op het laatste moment
deinsde hij van de consequenties van
deze verzekeringsfraude terug en dreig
de naar de politie te gaan, tenzij de twee
Leidenaars, die met hem in het complot
zaten, de antiquair B. en de handelaar V.,
hem ƒ2000 zouden geven. Dezen gingen
echter op deze chantagepoging niet in
en gingen naar de politie. De Officier
van Justitie eiste tegen v. d. B. tien
maanden gevangenisstraf met aftrek.
Uitspraak 7 December.
Omstreeks kwart vóór acht vanmor
gen zjjn bij Lisse beide bovenleidingen
van de spoorlijn AmsterdamDen Haag
defect geraakt, zodat het traject Haar
lemLeiden'niet electrisch kon worden
bereden. De D-treinen, de boottreinen
en een aantal (dus niet alle) electrische
tieinen worden van Amsterdam via het
verbindingslijntje Harmelen-Breukelen
naar Rotterdam geleid.
De storing was vanmorgen elf uur
opgeheven.
Vijfhonderd poppen uit vijfendertig
landen zullen van 29 November tot 3
December te bewonderen zijn in hotel
de Wittebrug, alvorens zij naar men
hoopt door vele vaders en moeders
zullen worden gekocht. De opbrengst
komt ten goede aan het Nederlandse
Rode Kruis.
Deze „Exposition folklorique de pou-
pées" wordt georganiseerd door dames
vpn het corps diplomatiqué onder lei
ding van de doyenne van dit corps,
mevrouw Dupuy, echtgenote van de
ambassadeur van Canada.
Er is een grote collectie prachtige
Franse poppen. Men vindt, er voorts
collecties uit Canada, Italië, de Noord
en Zuid-Amerikaanse staten en ook
zijn er vele poppen, die door dames
van de diplomatieke missies in ons land
zelf werden vervaardigd. Zo ontving
men van de Zwitserse legatie zestig
poppen.
De tien emigrantenvluchten naar
Canada, die de K.L.M. vóór 1 Januari
van plan was te maken, gaan waarschijn
lijk niet door. De oorzaak hiervan schijnt
te liggen in gebrek aan belangstelling
van de zijde der adspirant-emigranten
De mogelijkheid bestaat echter, dat de
volgende maand nog een vlucht gemaakt
zal worden. De meeste emigranten, zo
vernemen wij van de Stichting Landver
huizing, geven de voorkeur aan transport
per schip, omdat de kosten hiervan
lager zijn (f531 per persoon tegen f831
per vliegtuig) en zij bovendien meer
bagage kunnen mede nemen.
De heer D. W., architect en wethou
der van Openbare Werken te Leeuwar
den, stond Donderdag terecht voor de
Leeuwarder rechtbank ter zake van het
zonder vergunning verbouwen en ver
nieuwen van een kerk te St. Jacobi-
parochie. Uit de verhoren bleek, dat het
kerkbestuur een vergunning van het
college van algemene commissarissen
voor de wederopbouw heeft verkre
gen tot een bedrag van f 8.500. Dit be
drag is verre overschreden en wel met
tien mille, maar verdachte betoogde,
dat aan onderhoudswerken is besteed
f 5.000, voor meubilair f 4.000, zodat de
overschrijding veel minder belangrijk
was. Onderhoud toch en meubilair en
het slopen wordt in de practijk niet in
het vergunningsbedrag opgenomen.
De officier van Justitie bleek het met
deze opvatting, die door twee getuigen-
deskundigen gedeeld werd, niet eens
te zijn. Hij vorderde f 7.500 of drie
maanden hechtenis.
gevraagd.
Dameskapsalon
MAISON DES DAMES
B. PRIJS
Gen. Cronjéstraat 54.
Gezocht per 1 Februari in
Haarlem of omstreken voor
echtpaar met 3 kinderen:
met of zonder pension. Br.
no. 3618, Wensing s Adv.-
Bureau, Tempeliersstr. 32.
TEL. 16829
Portefeuilles 3.90
Dubb. linnen schooltas 8.75
Aetentasscn vanaf
6.50 - t 15.—
en verder alle soorten
KLEINE LEDERWAREN
naar onze alleraardigste marsepein-surprises.
Vervaardigd van zuiver amandelen.
Ruime sortering in andere St. Nicolaas-artikelen
o.a.: CHOCOLADELETTERS
SUIKERBEESTEN
CHOC. FIGUREN
en niet te vergeten onze heerlijke
ROOMBORSTPLAAT, eigen fabrikaat.
Ook voor HAARL. HALLETJES maar één adres
gevestigd sinds 1693
Fa. ENGELHARD
KRUISSTRAAT 37 TELEF. 10464
Yamashita, de Tijger van Malakka, zoals hij later in de Japanse oorlogs-
communiqué's genoemd zal worden, staart zijn tegenstander aan. Het is
de ondoorgrondelijke blik van de Oosterling, die zichzelf op de meest cri-
tieke momenten volkomen onder controle heeft al wordt hij innerlijk verteerd
door de grootste onzekerheid.
Tegenover Yamashita zit de Britse bevelhebber van Malakka. Het schier
eiland is door de Gele Terreur overstroomd en slechts Singapore, de Leeuwen
vesting, het trotse bolwerk, dat tientallen jaren van Brittannië's kracht getuigd
heeft en dat volgens de algemeen heersende opvattingen onneembaar is, biedt
nog weerstand.
„Om zes uur vanavond onvoorwaardelijke^ capitulatie", bijt Yamashita zijn
vijand over de tafel toe en de tolk vertaalt het ultimatum. De Japanner tuurt
op zijn horloge, dat voor hem ligt. Het is stil in de zaal. Elke kleine sprong van
de secondewijzer brengt het noodlot nader. De Britse bevelhebber heeft wan
hopige pogingen gedaan de capitulatie te verschuiven en de beslissing tot de
volgende ochtend op te schorten. Nog één minuutMen kan een speld horen
vallen.
Singapore capituleert.
Yamashita staat op en loopt rustig
naar buiten.
Dan sluit hij even de ogen en zucht
diep om de geweldige emoties, die hij
doorstaan heeft, kwijt te raken.
Het gewaagdste sptlletje poker, dat hij
ooit gespeeld heeft!
Met slechts dertigduizend man staat
hij voor de landengte, die het eiland
waarop Singapore ligt van het achter
land scheidt.
De Geallieerden hebben honderddui
zend man tegenover hem staan.
Yamashita heeft geen verbindingen,
want door de te vlugge opmars heeft
hij het contact met zijn legertros ver
loren.
Achter hem ligt de jungle, links en
rechts de zee.
Reserves heeft hij niet.
Slechts door grandioze bluf heeft hij
het spel kunnen winnen. Hij heeft de
Brit geen tijd gelaten in de nacht, die
deze wilde benutten om achter de wer
kelijke sterkte van de Japanse leger
macht te komen, gegevens te verzame
len.
Yamashita gunt zichzelf en de vijand
geert moment rust.
Zijn troepen schepen zich reeds in
voor Sumatra en Java.
Over Straat Malakka zwermen tiental
len prauwen uit met vluchtelingen, die
een goed heenkomen zoeken op Suma
tra.
Enkele honderden Atjehers landen in
hun oude vaderland om daar te verha
len van de wonderbaarlijke Japanse
troepen en de débacle van de Gealli
eerde legers.
Plotseling is het met de rust in Atjeh
gedaan.
Bruggen worden opgeblazen, wegen
gebarricadeerd, militaire transporten be
schiet men vanuit hinderlagen, moord
en doodslag bedreigen de loyale Atjeher,
die zich solidair met de Nederlanders
toont.
De Vijfde Colonne, die uit Malakka ge
ïnfiltreerd is, verstaat haar werk helaas
uitstekend.
Een nu bijna vergeten groep van ci
viele ambtenaren en andere getrouwen,
onder wie tal van Atjehse hoofden,
trachten de hopeloze situatie nog te red
den, maar er valt niets meer te redden
en ons leger, dat het binnenland inge
trokken is om aldaar de guerilla te gaan
voeren, moet capituleren. Want zonder
de steun van de bevolking is een gueril-
lastrijd onmogelijk en het moreel van
onze troepen is sterk gedaald, doordat
de militairen zich al te grote zorgen
moeten maken voor hun gezinnen, die
onbeschermd achtergelaten moesten
worden in een gebied dat, compleet in
opstand is.
De strijd verplaatst zich dan naar
Midden-Sumatra, waar een Japans be
velhebber briesend van woede eindelijk
tot de erkenning moet komen, dat er
geen. twintigduizend man KNIL-troepen,
doch slechts drieduizend man tegenover
hem stonden.
Deze kleine groep heeft enkele weken
een geheel legercorps kunnen binden,
waardoor het Japanse tijdschema lelijk
in de war raakt.
Australië wordt gered. Oók door de
strijd op Sumatra al was deze weinig
spectaculair.
Atjeh was destijds het zorgenkind
der Nederlands-Indische regering.
Het bleef ook van de Japanse be
zetter de nodige aandacht vragen
en Tokio, beseffende, dat een enkele
vonk reeds voldoende zou zijn om
het gewest als vroeger in vuur en
vlam te zetten, volgde een voorzich
tige politiek.
Met Ceylon en Brits-Indië dichtbij
kan Japan op zijn westflank in In
donesië geen Atjeh in opstand dul
den en zo wordt met succes gepoogd
de beide grote partijen in Atjeh, die
van oudsher een strijd om de macht
voeren n.l. de adat de volkshoof
den en de mohamedaanse, geestelij
den en de mohammedaanse, gees
telijke leiders, tegen elkaar uit te
spelen.
Tenslotte tonen de oelamas, de Isla-
mietische leiders, zich het meest bereid
hand- en spandiensten voor de bezetter
te verrichten en dank zij deze collabo
ratie is het oude Atjehse gezag, waar
op wij altijd steunden, dat van de volks
hoofden, voor een groot deel in handen
van hun rivalen gekomen.
De Japanner heeft in Atjeh het Indo
nesische nationalisme aangemoedigd
daar hij en terecht hiervan minder
gevaar duchtte dan van een locaal zui
ver Atjehs getint patriotisme.
Dr. A. J. Piekaar heeft „Atjeh en de
strijd met Japan" geschreven, dat kort
geleden bij W. van Hoeve te Den Haag
verscheen.
Het behandelt de voorgeschiedenis
van het Atjehse drama en doet zien hoe
er in dat gewest spanningen optraden,
die onvermijdelijk tot een catastrophe
moesten leiden toen eenmaal het oude
gezagsapparaat door de oorlog met'Ja
pan zijn heilzame invloed niet langer
kon doen gelden.
Het boek behandelt de bezetting en
eindigt met enkele beschouwingen over
de periode na de Japanse capitulatie en
de mogelijke weg welke Atjeh thans
zal gaan.
Schrijver voorspelt, dat het Atjehs lo
caal patriotisme nog lang zal blijven
overheersen al is er een zeker resultaat
van de Japanse propaganda voor het
Indonesisch nationalisme te constateren
in de politieke ontwikkelingen.
Dr. Piekaar spreekt in zijn slotbe
schouwingen de hoop uit, dat naarmate
in de komende jaren groepsbewustzijn
toenemen, Atjeh door de energie zijner
en nationaliteitsbesef in kracht zullen
zonen een steeds belangrijker plaats on
der de volkeren van de Indonesische
archipel zal gaan innemen en in stij
gende mate zal gaan bijdragen aan de
wederopbouw van Indonesië.
We hopen het met hem.
Maar voorlopig ziet het er nog naët
naar uit.
De republiek is huiverig om zich te
veel in de Atjehse zaken te mengen en
naarmate de tijd verstrijkt zal het lo
caal patriotisme krachtiger worden,
waardoor het hoe langer hoe moeilijker
zal worden om vanuit Djakarta mede
zeggenschap te krijgen in Atjehse aan
gelegenheden.
Ambon op de meest oostelijke en
Atjeh op de westelijke flank zijn zwak
ke plekken in de jonge eenheidsstaat.
Wie het boek van Dr. Piekaar bestu
deerd heeft zal beseffen dat dit Atjeh
in de komende jaren een grote rol
zal gaan spelen en een lastige kluif
voor Soekarno c.s. zal beteke
nen.
Het boek is niet alleen interessant
voor de' geschiedenis van Atjeh en de
ontwikkelingen van Indonesië maar ook
voor hen. die de belangrijke rol van de
Islam willen volgen.
Wat er momenteel in Atjeh groeit:
een naar meerdere zelfstandigheid stre
vend land, waar de Islamietische leiders
een bewing willen gaan voeren volgens
verouderde godsdienstige principes
een staat geleid door de voorschriften
van de Koran kan voor de gods
dienstvrijheid in Indonesië van grote
importantie worden.
Deze godsdienstvrijheid wordt in de
Indonesische grondwet gegarandeerd
maar kan te allen tijde in gevaar ge
bracht worden door religieus fanatisme
dat de Dar al Islam is er om het te
bewijzen geen andere godsdiensten
naast de Islam duldt.
Onze litteratuur over Indonesië is
door „Atjeh en de oorlog met Japan"
met een standaardwerk verrijkt.
M. KLAASSEN
Met droefheid geven wij
U kennis, dat na voorzien
te zijn van de H.H. Sa
cramenten der Sterven
den is overleden onze
geliefde Vader, Behuwd-
en Grootvader
GERARDUS
VAN DER VELDT
weduwnaar van
Johanna Gerarda Maria
van Oploo,
in de ouderdom van 76 j.
Haarlem, 23 Nov. 1950.
Hagestraat 10.
Uit aller naam:
J. G. M. van der Veldt
De H.H. Uitvaartdienst
zal gehouden worden op
Maandag 27 November
a.s. in de kapel van het
St. Jacobs Godshuis, Ha
gestraat 10, des morgens
te 9 uur, waarna de be
grafenis zal plaats vinden
op het R.K. Kerkhof „St.
Barbara", Soendaplein,
omstreeks 10.30 uur.
Condoleance-adres
J. A. de Boer, Gierstr. 65.
Heden overleed in het
Ziekenhuis St. Joannes de
Deo te Haarlem, na een
langdurige ziekte, maar
rtoch nog onverwacht,
tot onze grote droefheid,
mijn geliefde Echtgenoot
en onze geliefde Broeder,
Behuwdbroeder en Oom,
de Heer
HENRI GORT
in de leeftijd van 44 jaar.
Uit aller naam:
J. J. GORT-v. Houten
en Familie
Haarlem, 23 Nov. 1950.
Gen. Cronjéstraat 13.
De teraardebestelling zal
plaats hebben op Maan
dag 27 Nov. a.s. te 12 uur
op de Noorder Begraaf
plaats te Haarlem aan de
Vergierdeweg.
Vertrek van huis 11.30 u.
Namens de Woningbouwver
eniging „Ons Belang" te
Tuitjenhorn (Gem. Haren
karspel) zal de architect,
Henri L. Klein Schiphorst,
in Café „De Vriendschap",
Dorpsstraat H 31 te Tuitjen
horn, op Donderdag 14 De
cember 1950 om 11 uur v.m.
openbaar aanbesteden:
HET BOUWEN VAN EEN
VERZORGINGSHUIS met
28 woningen, garage enz.
aan de Dorpsstraat te
Tuitjenhorn.
Bestek en 11 tekeningen wor
den vanaf 30 Nov. a.s. de
aanvragers toegezonden na
ontvangst van f 25.per stel
op giro 224164.
Restitutie f 10.per onge
schonden stel direct na de
'aanbesteding.
ARTS
Heemsteedse artsen nemen
waar.
Met diep leedwezen geven wij kennis, dat onze
Collega en Vriend
Mr. W. M. HOUWING
heden plotseling is overleden.
Amsterdam, 23 November 1950.
DIRECTEUREN
AMSTERDAMSCHE BANK EN
INCASSO-BANK
zijn
Broodroosters, schemer- en bureaulampen,
strijkbouten, kookplaten, droogscheer-
apparaten, stofzuigers enz. enz.
Bezoek onze zaak! Wij adviseren gaarne!
Koninginneweg 6 Haarlem
(b/d Raambrug) Tel. 14024
Dagelijks fruit eten is de beste gezond
heidskuur enprima voor de slanke
lijnMaar zo'n kuur mag U niet on
derbreken. Zorg er dus voor steeds wat
appels in voorraad te hebben. Vraag
Uw winkelier welke soorten zich daar
het best voor lenen. Leg de appels
zorgvuldig uit op een koele, droge
plaats, dan kunt U tot ver in 't voor
jaar die gezonde raad opvolgen:
Bijzonder geschikt voor Opslag:
Goudreinet en Jonathan
Voor direct gebruik Notarisappel en Laxtons Superbe
c'
HHHÜ
OOK IN M N
WASMACHINE
IS DAT VETTE
RINSO-SOP IDEAAL!
