NEDERLANDSE ARTILLERISTEN ZWOEGEN IN
DE BEIERSE ALPENSNEEUW
N
-
Boeken voorde kinderschoen
ROME DOOR PROF. F. VAN DER MEER
ROME
Drie jaar geëist tegen de directeur
i OudewaterseBank
N.-Guinea struikelblok
voor Natsir?
Anneliese en Karas
OMVANG VAKBEWEGING
Een prachtig platenboek
Vertrouwen in kleine banken geschokt
Geef me nog een
levenskans
Treinverkeer Haarlem-
Den Haag gestoord
Prof. Dr. F. v. d. Meer
NEDERLAND IN 1951 OP 12 BUITENLANDSE
JAARBEURZEN VERTEGENWOORDIGD?
0S6T TJ33W3AON OS DVCTHSaNOa
PAGINA 5
-.
Babylonische spraak
verwarring
WEER TWEE MOORDEN
IN INDONESIË
Ongekende weelde
DE TENTOONSTELLING VAN
VRIJE SCHILDERKUNST
Een grote belangstelling
72 pet. in Uniebonden;
14 pet. bij de E.V.C.
KERSTBEDEVAART
NAAR ROME
MINDER AANVOER VAN BOEKEN DAN
IN DE VORICE WINTER
n
tr
Drie exposities in dollar-
landen
Nederlands kansen zouden
groter geworden zijn
(Van onze speciale verslaggever)
Wat de omgeving betreft: Hitler had het niet beter
kunnen treffen. Sonthofer is verrukkelijk. Het ligt diep
weggedoken tegen de besneeuwde hellingen der Allgauer
Alpen en aan zijn decor ontbreekt niets van wat de tra
ditie voorschrijft. Het dorp bezit zelfs een soort Anton
Karas de tweede, die bar sentimentele liedjes speelt en
bovendien zit er in ieder Gasthaus wel een Anneliese,
die daartoe uitgenodigd de Liebfraumilcb drinkt
als water.
Wat dit betreft is alles dus oké. En men kan zich
voorstellen met hoeveel trots het nationaal-socialistische
Duitsland in deze tegelijk „gemütliche" en majesteitelij
ke omgeving het kazerne-paleis de „Odensburg" heeft
laten bouwen om er zijn „diplomaten" te scholen, die de
taak zouden krijgen de „ras-, bloed- en bodemtheorie"
ook in de bezette landen ingang te doen vinden.
De historie pleegt soms echter bijzonder grillig te zijn.
En zo kon het gebeuren, dat in deze omgeving waar
ooit Duitse Beauftragten en Fachberater voor Nederland
zouden worden opgeleid nu Nederlanders door Ame
rikanen worden getraind, om misschien nog eens ooit
Duitsland mede te moeten verdedigen.
En nu wij toch over de grillen der historie spreken.
Op deze reis langs de in Duitsland gelegen opleidings
scholen voor militairen, die een functie bij de Atlanti
sche verdediging vervullen, spraken wjj ook nog met oen
merkwaardige Italiaanse officier. Deze man had een won
derlijke staat van dienst. Hjj had in de afgelopen oorlog
op de eerste plaats met de Duitsers tegen de Bussen ge
vochten, toen met de Duitsers tegen de Amerikanen, ver
volgens met de Amerikanen tegen de Duitsers en nu was
hij dan weer in training met in ieder geval de mogelijk
heid, dat hij straks opnieuw, maar dan weer mét de Duit
sers en mét de Amerikanen tegen de Russen in het veld
zou staan. De geestelijke instelling van deze man is ons
niet geheel duidelijk geworden.
K
Doch keren wij terug naar „den Burg",
w-aar op het ogenblik de U. S. Consta
bulary Field Artillery is gevestigd en
waar 26 Nederlandse beroepsmilitairen
(instructeurs) worden getraind in de be
diening van het zware Amerikaanse ar
tillerie-geschut, waarmee ons drie-divi
sies-leger zal wo-den uitgerust.
Voordat wij nu echter kunnen duide
lijk maken hoe deze Nederlandse mili
tairen. over wie de Amerikanen klaar
blijkelijk nooit genoeg kunnen juichen,
zich hier voelen en gedragen is het no
dig vooraf te vertellen, le hoe Hitier
kazernes bouwde en 2e hoe de Amerika
nen, die gebruiken.
„Der Burg" b.v. is een kazernepaleis
met negen verdiepingen, vijf (ja inder
daad vijf) onder de grond; vier er boven.
Het heeft uitsluitend marnieren gangen.
Het bezit een eetzaal voor 2500 man, die
naar het algemeen gevoelen van Neder
landers en Amerikanen zonder overdrij
ving met de Spiegelzaal uit Versailles
mag worden vergeleken en vervolgens
heeft het nog een balzaal, zo groot en
zo luxueus, dat .iet zelfs de Amerikanen
te bar was. Deze zaal werd dan ook in
diverse vertrekken onderverdeeld en
daar nu ontvangen de Nederlandse mi
litairen hun theoretisch onderricht.
Vervolgens: het Amerikaanse gebruik
van dit paleis. Dat is, naar Nederlandse
militaire begrippen, eenvoudig krank
zinnig. Want welke kazerne wij ook be
zochten, steeds vonden wij er een zo
griezelige reinheid, dat het eenvoudig
onbegrijpelijk is waarom uitgerekend
wij de nationale deugd van helderheid
heten te bezitten. Bovendien heerst er
overal een zo hoge verwarmingsterrrpe-
ratuur, dat het onmogelijk moet zijn
het niet voelde zinken
schatten.
bijzonder hoog
Want, nietwaar, hij komt uit een land,
waar de zuinigheid ook in de oorlog
als nationale deugd geëerd wordt. Op
de Artillerie-schietschool heeft men hem
dan ook geleerd scherp en zuinig te
schieten. Men heeft hem gezegd net zo
lang correcties en wijzigingen in zijn
berekeningen aan te brengen tot hjj bet
gestelde doel met een schot kan uit
schakelen. Met die kennis komt hij nu
bij de Amerikanen; meesters op het stuk
van militair onderwijs, maar op dit ter
rein beslist minder deskundig. Van zo
nauwkeurig richten moeten ze niets heb
ben. Een schot? Welnee, honderd. En
dan maar niet zo zuiver. Er is er allicht
een raak.
Dan is er nog iets. Die Nederlander
spreekt hoe dan ook Engels. Komt
er een Fransman oplopen, tien tegen een,
dat hij ook nog een paar woorden Frans
in zijn mars heeft. Bovendien spreekt en
verstaat hij Duits en tenslotte heeft hij
nog een apart taaltje (Nederlands),
waarin hij alles zeggen kan, wat de
vreemden niet moeten horen. Stel daar
naast de Amerikaan met alleen zijn
Amerikaans en het is begrijpelijk, dat hij
voor die arme maar cosmopolietische
Nederlander behoorlijk ontzag koestert.
Zo zijn de eerste indrukken van de
Nederlandse militairen op de Ameri
kaanse opleidingsscholen vele en veler
lei. Voelen ze zich het ene ogenblik
geremd en zouden zij zo een extra trein
naar Den Haag willen nemen om gene
raal Kruis eens precies te zeggen, hoe
hij in het vervolg het Nederlandse sol
datenleven moet organiseren, het ander
ogenblik zijn ze Weer trots op hun eigen
kennis, inzicht en ervaring, zodat ze zich
wel qua uitrusting maar niet qua be
kwaamheid de mindere weten.
v
Nederlandse artilleristen oefenen aan de
voet van een der Beierse Alpen.
Hiermee vermengt zich dan nog die
andere, ook voor ons zo verrassende er
varing: de realiteit van het Atlantisch
Pact.
Natuurlijk, men heeft het zelf her
haalde malen in de courant geschreven
en gelezen: de naties van Europa zullen
in de toekomst optreden als één militaire
eenheid.
Maar wanneer men nu in Villseck,
op de zoom van het IJzeren Gordijn,
een klas binnentreedt, waar de tank
techniek wordt onderwezen en men
treft in die klas broederlijk vereend,
maar ten prooi aan een Babylonische
spraakverwarring: Grieken, Italianen,
Noren, Fransen en Turken, dan krijgt
dat tot dusver nog abstracte begrip
eenheid plotseling een aangrijpende
realiteit. Hier wordt een oude droom:
eenheid van alle naties, voor een goed
deel verwerkelijkt. Maar als men ziet
met hoeveel moeilijkheden dat ge
paard gaat, hoe een Amerikaanse ser
geant zich via vijf onderscheiden tol
ken nog maar nauwelijks verstaanbaar
kan maken, dan begrijpt men dat het
Italiaanse spreekwoord: tussen zeggen
en doen ligt de halve zee, ook geldt
voor de eenheid van Europa. Ze is
simpel geformuleerd en gemakkelijk
te eisen, maar haar uitvoering vraagt
een ontzettend geduld en een grote
vasthoudendheid.
Want behalve die Grieken, Italianen,-
Fransen, Noren en Turken zijn er ook
nog: Anneliese en Anton Karas de
tweede. Deze Duitsers zingen en klin
ken allercharmantst, maar in de ach
tergrond treft men telkens weer een
heilloos en bitter fatalisme. „Wereld
oorlog nummer drie" schijnen die Duit
sers hier allemaal als de enige uitweg
uit hun moeilijkheden te zien. zo heb
ben bijna alle Nederlandse soldaten ons
verzekerd.
En het zijn o.a. deze en nog velerlei
andere indrukken, welke de M.D.A.P.-
cursussen waarop wij in een volgend
artikel nader terugkomen voor onze
Nederlandse militairen als ervaring zo
bijzonder Waardevol maken.
ALBERT WELLING
De administrateur vam de onderne
ming Pasir Bungur van de Pamanoe-
kan- en Tjiasemlanden, de heer Kool
haas Revers, is vermoord. Nadere bij
zonderheden over deze achtste moord
aanslag op stafpersoneel van de P. "en
T. -landen zijn nog niet te verkrijgen.
Een bende, die een roofoverval pleegde
op de thee-onderneming Medini, in de
omgeving van Bodja, heeft een Indone
sische employe uit een hinderlaag dood
geschoten en 84.000 rupiah en enige wa
pens geroofd.
vntsec/c. Militaire cursus in vijf
talen, Noors, Italiaans, Turks, Frans
en Grieks. De foto toont een groep
je Griekse soldaten tijdens de les.
daarbij nog iets anders te doen dan te
slapen of bijna te slapen.
Wanneer men nu ook nog weet, dat
sen als hostes optreden. Clubs, waar
practisch iedere avond gedanst wordt en
iedere kazerne meerdre uiterst luxueuze
clubs kent, waar lieftallige Amerikaan
waar iedere soldaat, welk meisje dan
ook kan introduceren. Wanneer men
aanmerkt, dat per kazerne een zg. P.X.-
shop voorkomt, een ietwat kleinere uit
gave van de Bijenkorf, die de gehele dag
geopend is en waar, tegen soms be
lachelijke prijzen, alles te koop is. Wan
neer men bedenkt, dat die shops de ge
hele dag door >czocht worden door
Amerikaansen (vele Amerikanen hebben
hun gehele gezin in Duitsland), die bij
na zonder uitzondering In luxe wagens
komen voorgereden een Kaiser Fraser
Voor een Amerikaanse korporaal is iets
zeer normaals dan begint men mis
schien iets te beseffen van de verrassin
gen, die een Nederlandse soldaat op cur
sus in Duitsland te wachten staan. Doch
wij zijn nog niet klaar.
Behalve clubs en P. X. Shops bezitten
dergelijke kazernes ook nog filmzalen,
rolschaatsbanen, foto-cabines, kleer
makerijen, waar men voor 10 dollarcent
öjn broek kan laten persen, luxueuze
gelegenheden voor allerlei soorten han
denarbeid, turnhallen, bibliotheken, lees
talen enz. enz. De Nederlandse soldaat,
die al die voor hem onbegrijpelijke luxe
moet verwerken, ontvangt per dag
bitsluitend als zakgeld te besteden
*14 dollar. Naar Nederlandse begrippen
betekent dat (f 9.50) een ongekende
deelde. In zijn nieuwe omgeving is het
echter doodgewoon en heus niet bijzon
der veel. En dat merkt hij ook weL
En hij bemerkt nog meer. Na twee
?agen heeft hij in de gaten, dat in die
jehge-meisj es-kostscholen, die de Ameri
kanen kazernes gelieven te noemen
endanks alle luxe en ondanks allerlei
mts tapjes een zeer strenge, zij het
ck voor zijn begrippen vreemde tucht
y°rdt onderhouden. Hij bemerkt, dat de
^merikanen hun vak verstaan, dat zij
bh diensten met grote nauwgezetheid
errichten en dat ze hem die zich in
onverwachte overdaad practisch in
De voorbereidingen voor de Provin
ciale Tentoonstcllingcnreeks van vrije
schilderkunst door amateurs leden van
Kunstkringen in Noord-Holland begin
nen vaste vorm te krijgen. Er zijn reeds
zovele aanmeldingen tot deelname in
gekomen, waaronder inzendingen van
erkende amateurschilders, dat in dit
opzicht wel goede verwachtingen om
trent het welslagen mogen worden
vermeld.
De eerste tentoonstelling van deze
reeks zal gedurende de komende Kerst-
vacantie te Beverwijk plaats vinden en
wel vanaf 23 December iedere dag tot
en met Nieuwjaarsdag 1951 in de bo
venzalen der Gemeentelijke Nijver
heidsschool, ingang Mocnsstraat. De
grote tekenlokalen in dit mooie ge
bouw met hun ruime belichting, zijn
uitermate geschikt voor een dergelijke
uitgebreide expositie, waarvoor ruim
te, rust en licht een eerste vereiste zijn,
om alle collecties goed tot hun recht te
doen komen.
De termijn van aangifte tot deelname,
welke in verband met de vele aanvra
gen tot 1 December was verlengd,
wordt op die datum, althans voor de
tentoonstelling te Beverwijk, definitief
afgesloten Voor de hicropvolgende
tentoonstellingen o.a. te Zaandam en
Enkhuizen, blijft deelname voor even
tuele inzenders nog opengesteld.
De bedoeling van deze gemeenschap
pelijke tentoonstellingen is een zuiver
culturele.
In bijna iedere plaats van enige bete
kenis zijn groepen of kringen, waar de
vrije schilderkunst uit pure liefhebberij
door amateurs wordt beoefend, evenals
de kunst van toneel, muziek, enz. Som
migen zijn geneigd, dit vrij geringschat
tend te betitelen als „dilettantisme" en
ook dit bestaat in engere kringetjes.
Maar een grotere waarde krijgt de
beoefening van iedere kunst, wanneer
dit geschiedt onder deskundige leiding
van erkende kunstenaars en in ruimere
kring, vooral wanneer van de resulta
ten dezer serieuze kunstbeoefening in
provinciaal verband een vergelijkend
overzicht gegeven kan worden. -Een
dergelijk overzicht mag zeker belang
wekkend genoemd worden. Hiervan zal
men tijdens de Kerstweek te Bever
wijk kennis kunnen nemen.
Naar blijkt uit de onlangs verschenen
publicatie van het Centraal Bureau voor
de Statistiek over de omvang van de
vakbeweging in Nederland, waren 1
Januari 1950 1.160.300 personen aange
sloten bij vakorganisaties. De meesten
hiervan (740.200) zijn arbeiders in het
vrije bedrijf, terwijl 99.100 behoren tot
het administratief en technisch perso
neel in het vrije bedrijf en 321.000 tot
het personeel in openbare dienst.
Het percentage confessioneel georga-
niseerden is sinds 1946 steeds stijgende
en bedroeg 44 op 1 Januari 1950. De
vakcentralen verstevigen voortdurend
hun positie. 87 Pet. van het totaal aan
tal georganiseerden was bij een vak
centrale aangesloten, terwijl de drie
samenwerkende vakcentrales (N.V.V.,
C.N.V. en K.A.B.) tezamen 72 pet. der
georganiseerden omvatten. Het aantal
georganiseerden bij de E.V.C. bedroeg
14 pet. van het totaal.
Beziet men de positie van de vakcen
tralen in de steden met meer dan 100.000
inwoners, dan blijkt dat van het leden
tal van de E.V.C. 59 pet. in deze steden
woont. Bij het N.V.V. bedraagt dit per
centage 41, bij het C.N.V. 26 en bij de
K.A.B. 27.
Voor de laatste keer zal Katholiek
Nederland optrekken naar de Eeuwige
Stad. Het zal er de luisterrijke viering
van de sluiting van het Heilig Jaar en
het Kerstfeest vieren. Deze bedevaart
staat open voor allen, die dit jaar nog
niet de gelegenheid hadden naar Rome
te gaan. Het Centraal Comité voor het
Heilig Jaar heeft kapelaan W. A. J
Geels van de St. Bonifatiuskerk te
Amsterdam tot geestelijk leider be
noemd.
In een onderhoud dat wij
dezer dagen mochten heb
ben met de grijze Bisschop
Nicola as van Spanje, heeft
deze verklaard, dat de auteurs
van Nederlandse jeugdboe
ken, het hem ditmaal heel
wat moeilijker hebben ge
maakt, dan in de voorafgaan
de jaren. Er was aanmerke
lijk minder aanvoer dan hij
zulks tijdens zijn vorige win
terverblijven in ons land ge
wend was, aldus verklaarde
hij. De jongsten, aldus de
Sint, komen er nog het bes
te af.
„Pinkeltje op reis", Dick
Laan. Uitgave Van Holkema
en Warendorf, Amsterdam
Pinkeltje (een pink lang) is
voor de jeugd een bekende
figuur geworden. Hij heeft
zijn opwachting al bij de
kleuters gemaakt met „De
avonturen van Pinkeltje",
waarvan zojuist de derde
druk is verschenen en met
„Pinkeltje en zijn vriendjes".
Nu onthaalt Dick Laan ons
op een nieuwe aardige ver-
telling, welke het kleine, po
pulaire kaboutertje tot on
derwerp heeft. Pinkeltje gaat
op reis; eerst in zo'n wijde
omgeving als een huls van
grote mensen voor een ka
bouter kan zijn, later naar
buiten, in een blikken doosje
door het kanaal en zelfs met
een soort ballon de lucht in.
Alles bij elkaar bevat dit
boek vier en twintig hoofd
stukjes, die alle verhaaltjes
op zich zijn en dus gemakke
lijk apart kunnen worden ge
lezen of voorgelezen.
„Het verdwenen parel
snoer", Tjeerd Adema. Uit
gave De Arbeiderspers,
Amsterdam Een kwartet
HBS-ers is op een wonder
lijke manier gewikkeld ge
raakt in een affaire waarbij
de politie van hun geboorte
plaats een beruchte hotelrat
arresteert. Later blijkt daar.
mee hun ro1 niet uitgespeeld.
Telkens opnieuw worden ze
in de zaak betrokken en hiet
de vlotheid waarmee zulks
in dit soort boeken gewoon
lijk gaat, spelen de Vier ook
in het verdere verloop van
deze met gevoel voor hu
mor vertelde geschiedenis,
een belangrijke rol.
„Toen het lente werd op
Oegehoek", Clara de Groot.
Uitgave Kluitman. Alkmaar
Een enkel woord over dit
aardige verhaal (derde druk)
voor jongens en meisjes van
913 jaar. Het speelt zich af
in het mooie en waterrijke
Friese land, en de jonge
Harm Scheltinga, zoon van
vader Pybe, die eigenaar van
een scheepswerf is, speelt er
de hoofdrol in.
„Vijftien jaren in de lucht"
E. Franquinet. Uitgeverij
Helmond Een boek dat
speciaal bestemd is voor
jeugdige lezers van 1218
jaar die in deze zes en dertig
hoofdstukken van Franqui-
net's boek, de ontwikkeling
van de luchtvaart ten voeten
uit getekend krijgen: feiten,
ervaringen en technische bij
zonderheden, zoals vooral
jongens van die leeftijd ze zo
gaarne opgedist zien en die
ze zich spelenderwijs eigen
maken, omdat de stof hen
uiteraard zo ongemeen
boeit.
„Het nieuwe boek voor de
jeugd". Uitgave Amsterdamse
Boek- en Courantenmaat
schappij Dit is wei een
heel lijvig boek voor de klei
ne kinderschoen, maar dat
mag toch geen reden zijn
om het links te laten liggen.
Wie het „Boek voor de jeugd"
en de „Omnibus" kent, zal
ook kennis willen maken met
deze nieuwste voortreffelijke
uitgave van dit genre, samen
gesteld door P. W. Assmann,
D. L. Daalder, Th. J. Thijssen
en Annie Winkler—Vonk. Dit
boek van 700 bladzijden be
vat een rijkdom aan vertel
lingen, sprookjes, balladen,
verzen enz. van ongeveer
zeventig verschillende, be
kende en onbekende, levende
en reeds lang overleden
schrijvers en dichters. Een
voortreffelijke bundeling,
rijk geïllustreerd met een
overvloed van aardige illus
traties, kortom een geschenk
dat de periode tussen 6 De
cember 1950 en 1951 een heel
eind overbrugt. En wel op
een wijze welke men van
harte kan toejuichen.
„Lodcwijk", A. D. Hildebrand.
Uitgave Meulenhof, Amster-
een 12-jarige jongen, Joessoef
geheten, in dienst treedt als
knecht bij de sultan en daar
promotie maakt.
„Bolke, de oudste beer ter
wereld", A. D. Hildebrand
Uitgave Meulenhof, Amster
dam Het negende deel van
de Bolke de Beer-serie draagt
weer de naam van A. D. Hil
debrand op wie het verwijt
van de Goede Sint, dat de
jeugdboekenschrijvers dit jaar
niet productief waren, dus
zeker niet slaat. Wel, goede
wijn behoeft geen krans. Met
Hildebrands aardige vertel
trant en de zijn jeugdige le
zers goed liggende toon, zal
ook dit Bolke-boek het bij de
dam. Het is de moeite
waard om Lodewijk te leren
kennen, speciaal voor jon
gens en meisjes tussen 6 en
8 jaar, voor wie deze aardige
serie is geschreven. Lodewijk
is een heel klein mannetje,
dat door een tragische ver
wisseling van toverdranken
nooit van zijn leven langer zal
worden dan een duim hoog is
Maar in Jan, die bij zijn oom
en tante komt logeren, vindt
Lodewijk een vriend en be
schermer, die hem eerst mee
op wandeling neemt, hem
dan overbrengt naar zijn
ouderlijk huis en hem ten
slotte zelfs de klas binnen
smokkelt. Dat valt allemaal
te lezen in „Lodewijk dat
kleine mannetje", „Met Lode
wijk in de zak" en „Met Lo
dewijk naar school", de drie
delen welke tot nu toe in
deze aardige ui'gave-met-il-
lustraties zijn verschenen.
„Joessoef", A. D. Hildebrand
Uitgave Meulenhof, Amster
dam Niet minder verdien
stelijk dan de Lodewijk-serie,
is het aardig verhaal dat Hil
debrand vertelt voor jongens
en meisjes van 6 tot 10 jaar
en waarin hü beschrijft hoe
jongens en meisjes van 6 tot
10 jaar zonder twijfel doen.
Het praatschooltje van juf
frouw Takkenbos", Wil de
Wingerd, Uitgave Meulenhof
Amsterdam Voor de jonge
ren van 6 tot 10 jaar om zelf
te lezen en voor de peuters
om met open monden naar te
luisteren, zijn de gebeurtenis
sen in de kleuterschool van
juffrouw Takkenbos, waar
muizen, spinnen, konijntjes
e. d. de belangrijkste rollen
in spelen.
„Pommie, Pruikebol en Pim
pernoot", Piet Broos, Uitgave
Meulenhof, Amsterdam
Alweer een uitgave voor jon
gens en meisjes van 6 tot 10
jaar, die dus wel enige keus
hebben. Pommie, Pruikebol
en Pimpernoot, drie kleine
nikkertjes, die zoals het klei
ne jongetjes en ook kleine
nikkertjes betaamt, een hele
encyclopedie vol streken ken
nen, hebben in een opwelling
van medelijden tal van dieren
bevrijd, die bij de uitrusting
van een spullebaas horen. Dat
geeft natuurlijk een heel con
flict en bij dit ene blijft het
niet. De jonge lezers van
Piet Broos zullen daar blij
om zijn Gr.
„Voor de onnadenkelijke is er in Rome
weinig te beleven, al is er veel te zien
Wie zonder eerbied voor de mens en
zijn geschiedenis naar Rome gaat, blijve
liever thuis; wie zonder eerbied en op
getogenheid over wat de geest aanrichtte
in één Stad, terugkeert, was de reis, en
is de naam van christen en humanist,
niet waard. Hij is erger dan een barbaar
De meeste barbaren toch geleken op die
Gothenkoning Theodoric, die in het land
der Romeinen trachtte een goed opvol
ger der Romeinen te zijn."
Deze getuigenis van prof. dr. F. v. d.
Meer in zijn nieuwste boek „Rome, een
keur uit haar kunstwerken" is niet mals
en kan vele goedgelovige pelgrims, die
zich dit Heilig Jaar met broodjes en
rozenkransen hebben ingescheept voor
een pelgrimstocht naar de Heilige Stad.
kippenvel doen bezorgen. Want van de
tienduizenden, die naar Rome reisden,
zijn er maar al te veel, die de stad
ondergingen in touringcars met honder
den tegelijk, wachtend tussen de drom
men, tastend ais een blinde door het
onbekende, bang om belaagd te worden
door langvingerige Italianen, schuw
voor een historie, die zij niet kennen en
dodelijk vermoeid van oncomfortabel
reizen. Maar zonder opgetogenheid zul
len er weinigen teruggekeerd zijn uit de
stad aan de Tiber.
Het is een genot om in dit grote
platenboek, dat uitgeverij „Contact" te
Amsterdam als eerste in haar nieuwe
serie „Ars mundi" uitgeeft, te blade
ren. De brillante, beeldende tekst, die
ons door de lucht aanvoert naar de
stad: „Al vanuit het vliegtuig herkent
men de stad allereerst aan de diepe
navel van het Colosseum. Daarom
heen glinstert de huizenzee met de
ontelbare terrassen, de pannendaken
de koepels en de lange rechte geulen
van de corso's. Dan ineens valt de
Tiber op, tweemaal heupzwaaiend
onder een ris slanke bruggen."
Dan behandelt prof. v. d. Meer
historie van de stad in architectuur
San Giovanni in Laterano, graf
Simone Ghini na 1431, uit het boek
F. v. d. Meer.
kunst, het Romeinse, het oud-christelijke,
het middeleeuwse en het nieuwe Rome
op een bijzonder helder en indringende
wijze, kort en kernachtig. De tekst cor
respondeert met een keur van 112 foto's
van de Amsterdamse fotograaf Hans
Sibbelee. die voor dit werk enkele
maanden in de Heilige Stad verbleef.
Het zijn niet alleen
illustraties gewor
den, deze fotos:
neen, uit deze beel
den groeit het enoi -
me historische mo
nument, dat Rome
is, maar zij doen
denken aan de po
ging van het kind
uit Augustinus' le
gende, dat de zee
in een kuiltje van
het strand wilde
scheppen, zoals
prof. Van der Meer
in zijn inleiding
zegt. Rome is zo
veel omvattend en
vooral als men de
historie zo weids
opzet als hier ge
daan is, komt men
met geen duizend
foto's klaar. Maar
alles is zeer na
drukkelijk gekozen
en ieder beeld is
dan ook karakte
ristiek voor een
precieze faze der
Romeinse kunstge
schiedenis, maar
dat ziet men eerst
recht als men dit
boek voor de zo
veelste maal op
neemt en voor de
zoveelste maal door
bladert. Het boek is
op groot formaat
prachtig uitgege
ven. hoewel aan de
afdrukken der cli-
van Martinus V, door ché's hier en daar
over Rome door prof. nog wel eens een
fout kleeft.
Advertentie
(Van onze Rotterdamse redactie)
Drie jaar gevangenisstraf, met aftrek van voorarrest, heeft de zwendelende direc
teur van de Oudewaterse Bank wij berichtten hierover gisteren reeds in een
gedeelte van onze oplage tegen zich horen eisen. Ruim twee uren duurde het
requisitoir, dat mr. Grasso begon met de geschiedenis van de Oudewaterse Bank
nog eens op te halen. Hy heeft vervolgens een aantal begrippen, die bij deze zaak
hoorden, duidelijk gemaakt en ging daarna puntsgewijs de uitvoerige tenlasteleg
ging na. Mr. V. hoorde dit alles nog onbewogen en rustig aan. Eerst toen de Offi
cier toe kwam aan het bepalen van de strafmaat, scheen er iets in hem te breken
en begon hü zachtjes voor zich uit te huilen.
„Volkomen toerekeningsvatbaar", luidde de conclusie van het psychiatrisch rap
port, dat over V. gemaakt werd. Zijn eigenschappen waren: gevoeligheid, zacht
heid en gedienstigheid. Hij, de Officier, zou hieraan echter nog willen toevoegen:
onbetrouwbaar cn onverantwoordelijk. Voor harde bankzaken was deze man wei
nig geschikt; „een mens, die het zwaar achter de ellebogen heeft en die karak
terloos kon schipperen".
Mr. V., zo ging de Officier verder, is
reeds zwaar gestraft: hij is failliet; zijn
bank is over de kop; zijn goede naam is
hij kwijt en hij heeft reeds 11 maanden
in preventieve hechtenis doorgebracht.
De Oudewaterse Bank is echter een
begrip in Nederland geworden; het
prototype van een knoeibank. De
maatschappelijke orde is in grote mate
door het gedrag van Mr. V. benadeeld.
Mr. Grasso kon zich voorstellen, dat
het vertrouwen in de kleine banken
in het algemeen geschokt was.
Ontelbare malen heeft Mr. V. over
tredingen gepleegd, waarop zeer zware
straffen staan. Reeds vroeger, toen
men hem van een bepaalde overtre
ding verdacht heeft, had hij reeds een
waarschuwing gehad, maar daaraan
stoorde de zwendelende directeur
niet. Een zeer strenge correctie achtte
Mr. Grasso op zyn plaats..
De practijken, die Mr. V. er op na
hield, waren wel hoogst merkwaardig.
Daar was b.v. die bekende M.C.teke
ning, waarin bedragen wegdoken en la
ter weer opdoken, en waarin, in de
„topjaren", bijna ƒ6.000.000 werd omge
zet. Het „hoe, waar of wat" is niet meer
na te gaan, zelfs de Rijksaccountants zijn
er niet meer uit wijs kunnen worden.
Andere knoei-objecten waren de „Ahim"
en de Sypesteyn-stichting. Als men na
gaat hoe V. met deze twee instellingen
gegoocheld heeft met geld, boekingen en
effecten, dan vraagt men zich toch wel
af hoe hij er nog uit wijs is kunnen wor
den. Voor de „Ahim" b.v. moest een der
bedienden e'en administratie verzinnen.
Van 1940 tot 1949 bestond er voor deze
leze N.V. n.l. geen enkele administratie
De bediende heeft dan ook, zoals hij zelf
verklaarde, zo maar wat uitj zijn duim
gezogen! Van de Sypesteyn-stichting was
V. voorzitter-beheerder. Het was een
nuttige instelling voor hem; hij kon
hierin n.l. met zichzelf handelen in
zwarte effecten! En zo heeft de man 17
jaren lang geknoeid en gegoocheld.
Merkwaardig blijft het, dat hij zelf
geen voordeel bij dit alles behaald heeft;
het is althans niet aan te tonen. Als
bankier, zo meende de Officier, moet hij
echter gezien worden als een sociaal ge
vaar. Ondanks het feit, dat hij voor
1.000.000 down was en grote belasting
schulden h®d, adviseerde hij de kleine
luiden om maar aandelen Oudewaterse
Bank en Ahim te kopen! „Immoreel,
a-sociaal en onverantwoordelijk", noem
de Mr. V. dit beleid.
Om 12 uur kwam de eerste verde
diger, prof. mr. ldema, aan het woord.
Hij begon met een korte schets van de
ups en downs van de Bank en citeerde
daarna tal van publicaties over ver
duistering van geld en vermogens
waarden, waarbij ook enige effecten-
arresten waren. Dat vormde dan de
grondslag voor een kort college over
deze materie. Zijn conclusie luidde,
dat er geen sprake was van crimineel
onrecht. Verschillende punten van de
tenlastelegging tastte hij op grond van
onvolledigheid aan. Prof. Idema besloot
zijn pleidooi met de voorlezing van
het psychiatrisch rapport.
Als gevolg van een storing in de toe
voerleiding. die van het onderstation
naar de electrische centrale van de
Spoorwegen te Leiden loopt, is Woens
dagavond van zeven tot ongeveer tien
uur het treinverkeer tussen Noordwij -
kerhout en Leiden gestagneerd geweest.
Het verkeer tussen Leiden en Noordwij-
kerhout v.v. is gedurende die tijd met
bussen onderhouden; twee internationa
le treinen, één uit Parijs en één uit Am
sterdam voor Parijs zijn via Breukelen
en Woerden geleid.
De tweede pleiter, mr. Smit, zei o.a.,
dat mr. V. eigenlijk niet verduisterd
had. Er was volgens hem geen moment
geweest, waarop het onder zich houden
van geld of eïiecten overging in hei
zichzelf onrechtmatig toeëigenen van
deze zaken. Men zou bij het horen van
dit pleidooi de indruk kunnen krijgen,
dat deze verdediger, in de geest van de
met vlekkenwater werkende directeur,
de hele zaak wilde weg-raderen! Hij
pleitte voor een gevangenisstraf, die
gelijk was aan de tijd in voorarrest
doorgebracht en voor een onmiddellijke
invrij heidstelling.
Aan dit verzoek van de verdediger
kon de rechtbank niet voldoen. Toen zij
mr. V. in de gelegenheid stelde nog een
laatste verzoek te doen, zei deze: „Geel
me nog een levenskans
Uitspraak zal gedaan worden op 12
December a.s., des morgens half 10.
Advertentie
Op 2 December verschijnt het prach
tige kunstplaatwerk van
„tiet grootste monument dat de
Europese mensheid bezit".
Met 112 foto's van de bekende
kunstfotograaf Hans Sibbelee.
Groot formaat 35 x 25 cm. Gedrukt op
fraai houtvrij kunstdrukpapier en ge
bonden in heel linnen stempelband.
Prijs bij intekening tot verschijning
t 23.50, na verschijning f *'8.50.
Profiteert van het prijs
voordeel bij intekening!
U bespaart hiermede f 5.
Nog nimmer, èok niet in net buiten
land, verscheen een zo fraaie en be
langrijke uitgave over de kunstschatten
van Rome. Dit boek van de eminente
kunsthistoricus F. van der Meer moet
U bezitten.
BESTELBILJET
Ondergetekende bestelt hiermede
bij Boekhandel PLANTIJN, Noord
einde 62, Den Haag:
ex. ROME van Prof. Dr. F.
van der Meer a 23.50 oij inteke
ning tot verschijning (2 Dec. 1950).
Naam
Adres
Woonplaats
Het Centraal Instituut ter Bevordering
van de Buitenlandse Handel (C.I.H.A.N.),
dat Nederlandse inzendingen naar bui
tenlandse jaarbeurzen organiseert, heeft
voor 1951 drie exposities naar dollar-
landen op het programma staan. Twee
er van worden te Chicago gehouden; de
derde vindt plaats in de Canadese stad
Toronto. De Nederlandse overheid en
dit is wel een zeer opmerkelijk feit
stelt ter aanmoediging van de zakenman
een bepaald aantal vierkante meters ex
positieruimte gratis ter beschikking.
Daartegenover heeft de Overheid ge
meend als voorwaarden te moeten stel
len, dat de Nederlandse firma's nu ook
inderdaad van deze kans gebruik zuilen
maken en dat zij daarnaast eigen verte
genwoordigers aaar de tentoonstelling zul
len zenden, zodat de mogelijkheid tot
zaken doen zo gunstig mogelijk wordt.
De ervaring, die in dit jaar met de
organisatie van de Fair in Chicago is op
gedaan, rechtvaardigt naar de mening
van de C.I.H.A.N., het op touw zetten
van dergelijke veraf gelegen tentoon
stellingen volkomen. Wat de tentoonstel
ling in Toronto betreft, is er alle reden
te verwachten, dat de Canadese rege
ring aan de Nederlandse deelnemers de
grootst mogelijke service zal verlenen.
De huidige koers van de Canadese dollar
maakt het voor de handel ongetwijfeld
aantrekkelijk aan de Trade Fair in To
ronto deel te nemen. Voor Nederlandse
deelnemers, aldus woordvoerders van de
CJ.H.AN., liggen hier grote kansen.
Wanneer in de zakenwereld voldoende
belangstelling bestaat, zal verder nog
deelgenomen kunnen worden aan de
Textielbeurs in Keulen (46 Maart);
de Frankfurter Frühjahrsmesse, die de
Leipziger Messe is gaan vervangen (11
6 Maart); de Wiener Messe (1118
Maart); de Fiera di Milano (1229
April); dc Foire de Paris (28 April14
Mei); de Jaarbeurs in Barcelona (1030
Juni); de Frankfurter Herbstmesse (2-^—6
September); de Kölner Herbstmesse
(17—18 September) en de Jaarbeurs in
Stockholm (25 Aug.—9 September). De
twee Jaarbeurzen in Chicago worden ge
houden van 915 Juni „International
Food Exhibition" en van 10 tot 23
September; die in Toronto vindt plaats
van 28 Mei tot 8 Juni.
Gedurende de afjpelopen v(jf jaren na
de oorlog heeft het Nederlandse bedrijfs
leven deelgenomen aan 35 internptionale
jaarbeurzen in het buitenland. Brim 800
bedrijven en firma's toonden het bui'en-
land Nederlands kunnen op agrarisch en
industrieel gebied. Er werden dikwijls
bijzonder goede prestaties geleverd. Zo
waren de directe resultaten van dc
laatste jaarbeurzen te Frankfurt f 3'/i
inilliocn aan orders; te Keulen f 6 mil-
lioen; (e Chicago f2 millioen en te Parijs
l'A millioen aan orders. De indirecte
resultaten zijn natuurlijk belangrijk,
maar niet zo makkelijk na te gaan.
Er is op de expositie nog te geringe
'verscheidenheid van producten, waar
door geen goede en volledige indruk ge
geven wordt van Nederlands industrieel
en agrarisch kunnen; er zijn met name
nog te weinig metaalproducten en pro
ducten op agrarisch gebied. Een land als
België b.v. verzorgt de inzendingen van
deze producten beter.
De tekorten dienen zo spoedig moge
lijk aangevuld te worden, daar ook in
de huidige periode met haar wisselende
omstandigheden de buitenlandse jaar
beurzen een unieke gelegenheid blijven
om, in klein bestek, van de commerciële
mogelijkheden in andere landen op de
hoogte te komen.
Welingelichte woordvoerders in Dja
karta hebben tegenover A. P. de ver
wachting uitgesproken, dat Natsir's drie
maanden oude regering zal aftreden
indien Indonesië Westelijk Nieuw Gui
nea niet voor het einde van dit jaar
krjjgt.
Een commentator van radio-Djakarta
zei, dat de bescherming van de Neder
landse belangen in Indonesië een „schier
bovenmenselijke taak" voor de regering-
Natsir zou worden. De meerderheid van
de politieke partijen in Indonesië is
tegen anti-Nederlandse maatregelen en
de regering heeft de bescherming van
buitenlandse belangen en burgers toe
gezegd, maar het is twijfelachtig of leger
en politie buiten dc grote steden doel
treffend bescherming kunnen bieden.
Buitenlandse waarnemers in Dja
karta zijn van oordeel, dat Neder
lands kansen om het strategisch zo
belangrijke Nieuw Guinea te houden
groter geworden zijn door de tegen
slagen der Verenigde Naties op
Korea, „waardoor de noodzaak van
anti-communistische verdedigings
stellingen in de Stille Oceaan
acuter dan ooit te voren is gewor
den", aldus besluit A. P.
Antara heeft Woensdagavond bekend
gemaakt, dat guerillaleiders in het ge
bied rond Purwakarta ongeveer duizend
volgelingen bevel hebben gegeven de
strijd te staken en zich met hun wapens
bij de autoriteiten te Purwakarta te
melden.
