Ambonezen moeten beslissen
„Interne revolutie in Holland
hoogst onwaarschijnlijk"
Senator Taft: Troepen naar Europa alleen met
toestemming van het Congress
Het is weer uitverkoop!
Het koekoeksei
Weer misverstand omtrent bedoelingen
van Indonesische zijde
Morgen slechts
3 wedstrijden
J
Het weer
Tot hoofd en hart
HET INDONESISCH KOEKOEKSEI
Vóór 15 Januari kiezen uit drie mogelijkheden
Hier en daar werkelijk spotkoopjes99 te halen
m
m
^efmifcuwy!
Eisenhower komt naar
Nederland
Organisatie voor de
gezondheidszo rg
ZATERDAG 6 JANUARI 1951
o
74e JAARGANG No. 24964
k kt i'-M t.j «H
-w-V, h'*/'W
1 )M
0i i
Jan Hen zit al te broeden
„Geweld tegenover geweld"
Eerste vrouwelijke officier
bij de Rijkspolitie
DJAKARTA OVER VOORSTEL P. o. d. A.
zulk een verklaring?
Waarom niet eerder
FELLE AANVAL OP TRUMAN
Herbewapening op grote schaal van
Europa leidt tot oorlog
Stean aan Chinese
nationalisten
Hoedjes beneden
twee gulden
VALSE MARKEN AFKOMSTIG
UIT FRANKRIJK
Arrestatie te Maastricht
FALCON REGENKLEDING
Regering hoopt drie divisies
te hunnen^ aanbieden
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Bijkant. Dmuiden: Bonifaciusstr. 27, tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 42 cents per week,
f 1.82 per maand, f 5.45 per kwartaal.
Wie niet met de illusie rondloopt
phantomen te kunnen vasthou
den, wist, dat een der eerste
maatregelen der Indonesische regering
om aan haar teleurstelling uiting te ge
ven over de weigering der Nederlandse
regering de volledige souvereiniteit over
Nieuw-Guinea aan Indonesië over te
dragen, het dreigen met opzegging van
het Unie-statuut zou zijn. Djakarta
meent, en niet geheel ten onrechte, dat
zij veie Dolitici in Nederland hiermede
op de gevoeligste wijze zou treffen, om
dat zij immers heel hun Indonesië-poli-
tiek nu eenmaal op deze Unie gebouwd
hebben. Een liquideren van deze Unie
ook een herziening van het Unie-sta
tuut in Indonesische geest zou het
ftet papier en woorden opgetrokken
Unie-gebouw als een kaartenhuis doen
ineenstorten en de fantasierijke archi
tecten eindelijk eens voorgoed met de
Werkelijkheid confronteren en tot de
erkenning moéten brengen, dat hun
Unie-complex van Linggadjati tot nu
toe niets anders gew#est is dan een her
senschim. Hun strëven, hoe goed mi-
schien bedoeld, was van het begin af
aan gedoemd tot mislukking, omdat het
met de werkelijkheid geen rekening
hield.
Deze realiteit was, dat Indonesië nooit
de Unie althans zoals Nederlandse poli
tici haar zich die voorstelden gewild
hebben. Men sloot ter Rode-Tafelcon
ferentie een contract, waarbij elk der
partijen, in ieder geval in de geest, het
object der overeenkomst, de Unie. als
iets geheel anders zagen, en iets geheel
anders bedoelden ook.
Nederland zag het als een begin van
samenwerking tussen twee volkomen
gelijkwaardige zelfstandige mogendhe
den, wier volken door traditie eeuwen
lang met elkander waren .verbonden.
Deze band zou zijn bekroning vinden
in de Unie, een overkoepelend orgaan
aan welks hoofd Koningin Juliana zou
staan.
Indonesië zag de Unie in werkelijk
heid als een overblijfsel van kolonialis
me, dat het. teneinde de volledige sou
vereiniteit te ontvangen, min of meer
ook onder buitenlandse druk eind 1949
maar accepteerde, als van twee kwaden
net minste, en met de overigens her
haaldelijk uitgesproken gedachte, dat
deze Unie niet meer zou zijn dan een
overgangsphase, naar het ideaal der
nationalisten: een volkomen ..los van
Nederland". Het wachten was alleen
op een geschikt moment om deze stap
te doen.
Zo werd het contract eind December
1949 gesloten. Maar wat is zijn waarde,
als er tussen de partijen geen consen
sus, geen wederzijdse overeenstemming
over de zaak zelf, de Unie, bestaat?
Een jaar lang, heel 1950, heeft men de
Waarde van het verdrag aan de feite
lijke gedragingen der partners kunnen
toetsen. Nederland toonde steeds zijn
oprechte wil het verdrag zo goed mo
gelijk na te komen, Indonesië gebruikte
het slechts als een middel om politiek
te manoeuvreren en de ene concessie na
de andere af te dwingen. Het meende
het óók nog te kunnen gebruiken om
Pneuw-Guinea. onder zijn souvarreini-
te brengen. Dit is mislukt. En nu
Djakarta ziet, dat de Unie niet verder
jjKbruiki kan worden in zijn politiek,
Viof'st de Unie oo te zeggen en laat
het parlement zwaaien met een min of
m!!?r t>ecamouNeerd ultimatum
De Nederlandse regering verklaarde
bij voorbaat reeds. dat eenzijdige op
zegging niet mogelijk is. Reeds spreekt
men er over de zaak, als het tot een
breuk zou komen, aan het Intern. Hof
van Justitie voor te leggen. En deze
rechters zullen dan voor de oplossing
van een zeer moeilijke internationale
Puzzle komen te staan. Maar in wezen
heeft dit verdrag nooit anders dan op
Papier bestaan, het was een verdrag,
Waarbij geen concensus bestond, en de
ene partij, Indonesië, haar handtekening
ette met een reservatio mentalis, een
zo° a°''ik anders willen. Wanneer men
Un werkelijke betekenis van het
r,. 'e"v'prdrag ziet, dan begrijpt men
dat^v i ks boe het mogelijk is geweest,
van 'a Politici, onder wie vooral die
Unie toch steeds maar op die
fictie' voor Indonesië slechts een
een NVas- bleven voortborduren. Welk
Wachtin eteit spreekt niet uit hun ver
der sn dat Indonesië de overdracht
de it U.Vereiniteit over Nieuw-Guinea aan
Spr ?'ezou accepteren? Prof. Romme
Vonrsf i In zi-ih blad over een royaal
stel. Hij bedoelt met dit royaal naar
ni,VLr",licr''tellpn niet „koninklijk",
7„„ JJ wil kennelijk zeggen een toch
wil ,,„f,r?aand 9" van Nederlands goede
en bccr'8fnd ^orstel. Hij verdedigt het
i? ingge"a„nH, dat Ind°hesië er niet op
taliteit van ™reekt zich de men-
Hun visin ie i6 Nederlandse politici,
doorgronden rie eerd- Al jaren lang. Zij
van de andere bed°elingen
er geen vaste basf* met En daarom is
lingen mogelijk Ïh» waarop onderhande-
hetzij in een voljediJ F* daad bestaat.
andere partij, i.c toegeven aan de
lukking, een breuk SC' of een rïlis"
tics ziin er niet. Andere consequen-
M Guine0a°-situïtiede
plotseling weer in de Nifderl^nd
se politiek het oude beeld,
de Indonesië-politiek beheerst heeft en
waarop de Indonesische politici altijd
met succes gespeculeerd hebben: d e
Part ij van de Arbeid. De lijn van
45 af wordt voortgezet: Schermerhorn,
Logeman. Jonkman, van der Goes van
Maters. Z ij nemen het initiatief, altijd
Weer opnieuw tot een concessie-politiek,
in de rustige veronderstelling, dat de
K.V.P., Nederlands grootste partij, als
Puntje bij paaltje komt, toch wel mee
zat. En zo zien wij de fractievoorzitter
van de Partij van de Arbeid in de
Tweede Kamer, jhr. Van der Goes van
Maters thans openlijk met een eigen
rt°gram tegenover het standpunt
jlT Regering voor den dag komen,
de» nieuws is dit niet. Niet zonder re-
v-h Schreven wij over de mogelijkheid
Va» kabinetscrisis de laatste dagen
hoe npember j.l. Het kabinet is toen
(j s. homogeen gebleven, maar de P. v.
He^fi stond gereed om in te grijpen,
kf» ziJ de K.V.P. de eer van het
°ze voorstel der overdracht aan de
-i® willen gunnen?
„Moe dit ook zij, de P.v.d.A. is weer
Diif om de onderhandelingen met
Jakarta weer op gang te brengen. Wij
nnen de terminologie: open deur,
doening der s'tandpunten, zoeken
zo j een synthese etc., maar, waar het
Pvh a alle franje om gaat is dit: de
V d.A. }s bereid de souverei-
-ji it aan Indonesië over te
a g e n. Of zij nu spreekt over dertig
of ?aranties voor orde en veiligheid
Wat dan ook, zij plaatst zich in prin-
vrfrf» °p het Indonesische standpunt. De
t vaar den zijn het verguldsel voor
■o PU, die Nederland te slikken krijgt.
silnUWe?s de Pv.d.A. zegt zelf: „Wij
BKe i ?eze voorwaarden echter niet zo
«osoiuut, dat bij eventuele nieuwe on
derhandelingen niet zou kunnen blijken,
«at andere oplossingen of andere uit-
erkingen beter zouden zijn."
.'-i A ,J
r f I 'E5, .5'.
ir ,r I ï'jgB
r i v t: y - r
lp. i."r fi-i
'K - tpJ i f'
1-4CHT
INC. KID v.t
(Van onze politieke redacteur!
Sedert de uitspraak in kort geding
door de president van de Haagse recht
bank gedaan, inzake de afvloeiing van
de Ambonese militairen, heeft de situa
tie in de Ambonese kampen op Java
zich dermate verslechterd, dat de minis
ter van Oorlog zich genoopt heeft gezien
A nieuwe commandant van Tc bewa
kende K.L.-troepen, kolonel Van Santen,
uitdrukkelijk te machtigen iedere vortn
van geweld door de Ambonezen ge
pleegd met de hem daartoe geëigende
voorkomende middelen van geweld te
keren
Het blijkt, dat de Ambonezen de laat
ste weken in een vrijwel onhandelbare
gesteltenis zijn geraakt. Reeds enige
malen zijn in Djakarta geweldplegingen
voorgekomen, zoals op Oudejaarsdag,
toen een aantal Ambonezen Nederlandse
bewakers neersloeg en zich meester
maakten van een truck, waarmee zij, in
het bezit van hun wapens, het kamp
verlieten en de stad inreden. In de stad
hebben zij geschoten. Weliswaar zijn Dij
dit incident, dat aangezien het is onder
nomen door Ambonezen, die de K.L, -
status hebben, feitelijk op muiterij neer
komt, noch bij de bewakers noch bij
voorbijgangers in de stad slachtoffers
gevallen, doch dit is slechts een toeval
De toestand is thans zo gespannen, dat
de commandant de verantwoordelijkheid
niet langer meende te kunnen dragen,
indien hij niet gemachtigd zou zijn om
zo nodig met harde middelen op te tre
den. Deze machtiging heeft de minister
van Oorlog inmiddels verleend.
Daar verder tengevolge van de door
dc Ambonezen aangenomen recalcitrante
houding het tijdschema voor hun afvloei
ing naar de Zuid-Molukken in het ge
drang gaat komen, heeft de minister
zich ook gedwongen gezien een termijn
HCL PT DE 0/SSCHOP
HEKKEN BOUWEN/
Commentaar overbodig.
In een door Van der Goes van Na-
ters ondertekend artikel zegt de frac
tievoorzitter van de P.v.d.A. nog enige
opmerkelijke dingen. Zo sprekende
Pveft d? inschakeling van de U.N.C.I.
v= j arb van de mantel-resolutie
'Lde Ronde-Tafelconferentie aan.
voor- G der Verenigde Naties
van h n«onesië of een ander orgaan
nesië tn ?reni§do Naties zal in Indo
op de °b de nakoming van de
overeenkomsten "felC°nferenti0 b^reikte
van een 'van"^- aIdus Vatl der Goes,
die tot h„ ,.e overeenkomsten, n.l.
van dë staatkundig Tt hCt vraaSstuk
Guinea binnen eën^»"3 Van- ?\1UW-
dit toezicht. Kan bemand' va^lst,thans
spreken? iemand dat tegen-
Merk waardiger wijs, zo saat rip PvH
A.-fractievoorzitter verder® ^n er zeifs
Nederlanders in de grootste politieke
partij van Nederland, die nu °an dit
art. VI. waarvoor wij 2eif hebben ae-
stemd, af zouden willen.
Verder is niet oninteressant zijn ver
klaring, dat het Nederlandse voorstel
der overdracht aan de Unie niet te
elfder ure ter sprake is gekomen, ;s
het officiële voorstel eerst op een iaat
moment geformuleerd. De l^zer her
innert zich misschien, dat wij hier on
middellijk in een hoofdartikel op heb
ben gewezen, toen Den Haag suggereer
de, dat het Unie-voorstel geheel nieuw
was.
Wij zijn benieuwd, hoe de K.V.P. op
dit soort verzoeningspogingen van de
P.v.d.A. zal reageren.
Rum en Natsir kunnen voorlopig te
vreden zijn: het Indonesische parlement
reageert naar hun wensen en bet poli
tieke koekoeksei wordt in het nest van
de P.v.d.A. reeds bebroed.
te stellen, binnen welke de Ambonezen
hun keuze met betrekking tot hun toe
komstige bestemming bepaald moeten
hebben. Daarvoor heeft de minister de
datum van 15 Januari vastgesteld. Vóór
die dag moeten de Ambonezen gekozen
hebben uit drie mogelijkheden. In de
eerste plaats overgaan naar dc Apri, ver
der demobilisatie ter plaatse waar zij
zich bevinden en in de derde plaats af
voer naar de Zuid-Molukken.
Blijven zij in 'tegenfetelling tot hun aan
vankelijke voornemens weigerachtig om
tot dit laatste te besluiten, dan zal ei
wel niets anders op zitten, dan dat ztj
uit de beide eerste mogelijkheden kiezen.
Intussen heeft men de hoop nog niet
geheel opgegeven, dat zij op hun aan
vankelijke besluit, terug naar huis, zul
len terugkeren.
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen is binnen afzien
bare tijd de benoeming te verwachten
van de eerste vrouwelijke officier bij
liet corps der Rijkspolitie. Zij zal spe
ciaal belast worden met zaken de kin-
dercriminaliteit betreffende, bijv, in
voorkomende gevallen zedendelicten.
Een woordvoerder van het ministerie van Voorlichting te Djakarta heeft com
mentaar geleverd op de verklaring van de heer Van der Goes van Natcrs in
zake Nieuw-Guinea, waaruit zou blijken, dat „de Partij van de Arbeid zelts
bereid zou zijn een kabinetscrisis te riskeren". Hij zei, dat een „zodanige 'n j"*:
revolutie (waar het in feite op neerkomt) in het politieke leven van Nederland
hem hoogst onwaarschijnlijk Ujkt".
Hij vervolgde: „Wij kennen maar al
te goed de tot eigen nadeel leidende
uiterst behoedzame politiek van Ne
derlandse politici, ook die va» de zgn.
progressiefste partij in Nederland. Er
schijnt in Nederlandse politieke krin
gen wederom misverstand te heersen
omtrent de bedoelingen en wensen aan
Indonesische zijde. Ter verduidelijking
kan het volgende worden verklaard:
De Indonesische delegatie is naar
Nederland gereisd om als vrienden
met de Nederlanders het geschil inza
ke West-N. Guinea op te lossen vóór
of uiterlijk op 27 December Daarbij
was de Indonesische delegatie bereid
concessies te doen. zoals die vervat
waren in de bekende zeven punten.
Tot verbazing en spijt moesten de le
den van de Indonesische delegatie
tijdens de besprekingen constateren,
dat men zich van Nederlandse zijde
niet op het standpunt stelde, als
vrienden met vaste wil het vraagstuk
N. Guinea op te lossen vóór 27 De
cember. maar zich integendeel be
schouwde als verbeten tegenstandei's
met de uitdrukkelijke wens het on
derste uit de kan te halen en tevens
met de bijbedoeling de onderhande
lingen in geen geval op 27 December
te doen beëindigen."
Op vragen, die Aneta aan politieke
waarnemers stelde omtrent hun mening
over de verklaring van de heer Van
der Goes van Naters, stelden zij alge
meen de wedervraag: Waarom kwam
de Partij van de Arbeid niet met zulk
een verklaring, toen de conferentie
nog aan de gang was? Zij verwezen
daarbij naar de parlements-debatten,
waarbij vele sprekers de zeven punten
van de Indonesische „oral note" afkeur
den. „Het psychologische ogenblik is
nu voorbij" zo zei een hunner.
De vice-voorzitter van het Indonesi
sche parlement, Tambunan, heeft nog
verklaard, dat, hoewel de poging van de
Verwachting tot Zondagavond:
Zwaar bewolkt met enkele plaat
selijke opklaringen. Af en toe enige
regen. Aa-ivankeljjk matige tot
krachtige en langs de kust tijdelijk
harde Zuidelijke wind, later draaiend
naar Zuid-West of Wes1. Weinig
verandering in temperatuur.
ZONDAG:
Zon: 8.47—16.45. Maan: 9.10—15.48.
MAANDAG:
Zon: 8.47—16.47. Maan: 9.52—17.19.
Partij van de Arbeid om alsnog tot een
oplossing te komen, sympathiek is, de
voorstellen thans voor Indonesië onaan
vaardbaar zijn. „Zij .komen veel te laat.
Zelfs de zeven punten van de Indone
sische delegatie ontmoeten thans in het
parlement zeer grote oppositie. De ze
ven punten vormen, naar ik meen, de
maximum-concessies van Indonesische
zijde. Ik ben van mening, dat deze ze
ven punten nogmaals ter tafel kunnen
worden gebracht bij eventuele hervat
ting van de besprekingen, die dan ge
baseerd dienen te zijn op voordracht
van de souvereiniteit over West-N.-
Guinea aan Indonesië."
„Actieve onruststokers zijn in Sera-
wak bezig met het doel inlijving van
dat gebied in de republiek-Indonesia te
bewerkstelligen," aldus heeft de secre
taris-géneraal van de Maleise Nstionale
Unie van Serawak aan dc „Straits Ti
mes" te Singapore medegedeeld. Hij
zei, dat onruststokers voortdurend de
grens overschrijden. „Zij maken onze
constitutionele pogingen voor het ver
krijgen van recht van Engeland en het
herstel van Serawak als een onafhan
kelijke staat in het Britse gemenebest
belachelijk. In hun ogen is het alter
natief: De inlijving van Serawak in de
Indonesische republiek; hun activitei
ten zijn gericht op dat doel."
De leider der republikeinen in de Amerikaanse Senaat, Robert Taft, heeft Vrij
dag in de nieuwe Senaat een rede gehouden, waarin hij scherpe critick leverde
op de buitenlandse politiek der Amerikaanse regering. Hij verklaarde, dat pre
sident Truman de bevoegdheid mist Amerikaanse troepen naar Europa te zen
den zonder toestemming van het Congress. De verdediging der V.S. moet Ame-
rika's eerste zorg ziin. Herbewapening van Europa op grote schaal zal bijna
I het Noord-Atlantisch verdrag en de
I Sovjet-Unie te doen deelnemen, in-
diou d&'f v>u ..«itbrekRU, Truman
zorg zijn.
zeker tot oorlog leiden.
„Ik heb er geen bezwaar tegen", aldus
Taft, „als de president een beperkt aan
tal divisies ter beschikking stelt van de
Noord-Atlantische verdediging. Doch
bij het vormen van een Europese ver
dedigingsmacht moet Europa zelf de
leiding nemen. Wij moeten er niet op
staan en er zelfs niet op aandringen dat
de Europeanen een groot internationaal
leger vormen, tenzij zij ons verzoeken
hen daarmede te helpen. Ook moeten
wij niet de leiding nemen bij het vor
men van een groot internationaal leger,
door een Amerikaan tot opperbevelheb
ber daarvan te benoemen".
„De president heeft geen bevoegd
heid om Amerikaanse troepen naar
Europa te zenden, om hen daar aan
'n oorlog tussen de staten-leden van
heeft de V.S. zonder machtiging van
het Congress in de Koreaanse oor
log betrokken. In plaats van troe
pen naar Europa te zenden, moeten
de V.S. zich concentreren op de op
bouw van hun vloot- en luchtstrijd
krachten, al zou er veertig milliard
dollar per jaar voor militaire doe}-
einden moeten worden uitgegeven".
Taft verklaarde verder dat in een oor
log met de Sovjet-Unie de tegenstan
der zeker numeriek in de meerderheid
zou zijn en dat „het verweer der Ame
rikaanse troepen tegen de.. Russische
horden blijkbaar afhankelijk zou zijn
van de ontwikkeling van nieuwe wa
pens, waarvan de uitwerking in de
practijk echter nog niet is getoetst. En
zelfs in het geval, dat wij stand kunnen
houden", aldus Taft, „kan een moderne
oorlog niet worden gewonnen door uit
sluitend verdedigend optreden, zelfs
niet wanneer de troepen zijn verschanst
achter een moderne Maginot-linie van
Bazooka's".
,Er bestaat slechts één alternatief
voor het voeren van een grondstrijd met
de Russen, indien er oorlog zou uitbre
ken. Wij moeten dezelfde doorsijpelings-
methoden gebruiken als de Russen. Wij
kunnen hier direct mee beginnen, door
stenn te verlenen aan de operaties der
Chinese nationalistische guerilleros in
China.
Wij moeten niet pogen de Europeanen
aan te zetten tot een herbewapening op
grote schaal, daar dit naar mijn mening
bijna zeker tot oorlog aal leiden".
In antwoord op een vraag van de de
mocratische senator Fulbright, of het
noodzakelijk zou zijn de West-Europese
staalbedrijven te vernietigen, indien de
Russen het Europese vasteland onder de
voet zouden lopen, zeide Taft: „Dat zou
den wij ongetwijfeld doen. Kijk maar
eens wat wij in de haven van Inchon
doen"
Ten aanzien van de V.N. zeide Taft,
dat de organisatie „gefaald heeft" in
zijn primaire functie van het bewaren
vaa dc vrede, wegens „fundamentele
fouten" in het Handvest. Niettemin wil
de hij niet pleiten voor het zich terug
trekken der Amerikanen uit de U.N.O.
Hij achtte de U.N.O. een „uiterst nutte
loos" wapen bij het aanpakken van de
Koreaanse crisis en was van oordeel,
dat het de schuld van de V.S. was, dat
de V.N. buiten hun bevoegdheden in het
Handvest om tot optreden „gedwongen"
waren geweest.
In verband mei de gesteldheid van de
terreinen zijln de wedstrijden, vastge
steld voor Zondag 7 Januari in alle dis
tricten van de K.N.V.B. afgelast.
In overleg met de K.N.V.B. gaan met
wederzijds goedvinden onder voorbehoud
van goedkeuring der terreinen door
consul resp. scheidsrechter de wedstrij
den: FeijenoordSparta. Eindhoven
P.S.V. en HerculesElinkwijk door.
Voor het overige worden de program
ma's van 7 Januari verschoven naar
Zondag 14 Januari.
Voor de vrouwen is de uitverkoop een
veel groter avontuur dan voor de man
nen. Maar die staan toch ook wel even
stil voor een volgepropte etalage, waar
de stapels „restanten"-overhemden hen
toewenken met hun verlaagde prijzen,
of waar de verstarde etalage-heren op
z'n voordeligst zijn uitgedost in de col
berts, de ulsters en regenjassen, die
„weg moeten".
Dat de uitverkoop werkelijk op res
tanten is opgebouwd, gelooft natuurlijk
geen mens. Al heeft men, met name
de mode-etalages maar af te spieden,
om te constateren, dat inderdaad deze
weken van aangelokte en opgezweepte
kooplust benut worden, om mét alle
resten, alle gedrochten, alle vergissingen
en buitenmodellen onder te schuiven,
in de hoop, ze uit de weg te ruimen.
Maar er wordt ook „speciaal gecalcu
leerd" goed aangekocht, voor de ver-
koop-orgie der eerste weken van het
jaar.
Deze uitverkoop, die wat de kooplust
van het publiek betreft, normaal ver
loopt en alleen de eerste dagen hier en
daar stormachtig was, bewijst alweer
méér dan de vorige, hoe vol ons land,
na de nog niet vergeten magere jaren,
aan goederen is.
Maar het heeft dan ook tot nu moeten
duren, voor er weer torens van thee
doeken zijn van negentig cent en stapels
handdoeken en mollige badhanddoeken
in de heerlijkste pastelkleuren, die ze
des te verleidelijker maken. Wie nog
hiaten heeft in haar linnenkast, ziet nu
haar grote kans.
De verbeterde situatie van linnen- en
tafelgoed heeft ongeveer gelijke tred
gehouden met die van serviesgoed.
Maar voor meterhoge stapels borden van
negen en dertig cent, voor welke lut
tele som ze ook nog met een bloemetje
zijn versierd, worden neuzen bijna te
gen de ruit platgedrukt. Het zijn de in-
n'g gearmden, die dromen van de waar
schijnlijk wel heel beknopte, maar dan
toch eigen woonruimte, die de toekomst
hun zal brengen, die hier de prijzen
uitspellen. En ook voor de meubelwin-
kels, waar het lijkt of de geëtaleerde
iiÉSR?
Het is moeilijk keus te maken uit
de duizenden „verlaagde" japonnen,
die de opruiming biedt.
goederen in opstand zijn, zo chaotisch
staan ze door elkaar hun prijzen naar
de kijkers en kijksters te schreeuwen.
Om hun prestige bekommeren de
etalages zich weinig in deze bohémien
verkooptijd. Hoe meer hoe liever en
met duidelijk, verlaagde prijzen; daar
is het publiek gek op.
En men treft hier en daar werkelijk
verrassend lage prijzen en werkelijke
„spotkoopjes." Gegadigden kunnen zich
dezer dagen bijvoorbeeld een hoedje
aanschaffen voor minder dan twee gul
den, compleet met veer en voile! Of een
tailleur voor negen en dertig, vijf en
zeventig!
Het is jammer dat de Januari-oprui-
ming na de cadeautjes-tijd valt. De
lieve, goedkope zakdoekjes lijken in
eens op ons land neergedwarreld. Als
ook de werkelijk niet dure wollen shawls
en hoofddoeken. Zelfs de Heilig Jaar
hoofddoek, hevig bedrukt met hardrose
rozen en smekende lieden en stichtende
Latijnse woorden wordt uitverkocht.
De valse Duitse Marken, die onlangs
in een café te Maastricht werden inge
wisseld, zijn afkomstig van de drukke
rij die tijdens de „La belie Odette"-zaak
in Parijs is opgespoord. Dit is de con
clusie van de centrale ter bestrijding
van falsificaten in Den Haag, die dc
valse Marken aan een nauwkeurig on
derzoek heeft onderworpen.
De Marken, die in Maastricht zijn
uitgegeven, behc ren n.l. tot de 45.000
valse Marken, die de politie na het op
rollen van de bende niet heeft kunnen
achterhalen. Degene, die ze in Maas
tricht heeft ingewisseld, B. uit Heerier-
heide, beweert, niet geweten te hebben,
dat de biljetten vals waren. Hij is ech
ter gearresteerd. De man, die hem de
Marken ter hand had gesteld, L. uit
Heerlen is voortvluchtig. Vermoedelijk
heeft hij de wijk genomen naar België.
Het onderzoek wordt voortgezet.
Advertentie
BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 13-939
W
Naar wij vernemen zal generaal
Eisenhower, de opperbevelhebber van
het Atlantische leger, tijdens zijn bezoek
aan West-Europa ook naar Nederland
komen. Hij zal waarschijnlijk Woensdag
reeds voor een tweedaags bezoek uit Pa
rijs vertrekken.
Op de vraag, of ons land dan reeds
enige gevechtsklare eenheden onder de
bevelen van generaal Eisenhower zal
kunnen plaatsen, is van bevoegde mili
taire zijde te Den Haag geantwoord, dat
gevechtsklare divisies in ons leger nog
niet voorhanden zijn, o.m. omdat de
Amerikaanse uitrusting nog niet is aan
gekomen. Men wees ons er echter op.
dat ons land de nieuwe opperbevel
hebber niet met lege handen tegemoet
zal treden.
Nederland beschikt over een reser
ve van Indonesië-veteranen, waarvan
men dit jaar door herscholing twee
mobilisabele divisies hoopt te kunnen
maken. De jonge lichtingen 1949 11 en
1950 I zullen samen meer dan een di
visie vormen, zodat het Nederlandse
leger tegen het einde van dit jaar drie
divisies, 75.000 man gevechtsklare
troepen, zal tellen, de territoriale troe
pen niet meegerekend. Deze divisies
zullen echter eerst dan geheel gc-
vechtsklaar zijn, wanneer dc toege
zegde Amerikaanse uitrusting gearri
veerd zal zijn.
De lessen van het leven zullen toy
moeten leren om de overwinning ie
kunnen behalen. l
(Van een bijzondere medewerker)
Er is misschien geen gebied in het
Nederlandse publieke leven, waar
omheen meer strijd is gevoerd
dan juist dat van de zorg voor de licha
melijke volksgezondheid. Fel moge de
strijd zijn geweest die de arbeiders
voerden om hun organisatierecht er
kend te krijgen. Feller nog hun strijd
om te gaan meetellen in het maat
schappelijk leven. De strijd rond het
ziekenfondswezen evenwel heeft zijn
eeuw..feest" er al hoog en droog opzit
ten. Toen immers Holland bij Frankrijk
werd ingelijfd werden wij ook de zege
ningen van de Code Pénal deelachtig en
daarmede de „vrijheid" die elke orga
nisatie verbood. Zelfs de in het gilden
wezen zo zegenrijk werkende gilden-
bossem, de toenmaals bestaande vorm
van ziekenzorg, moesten onder het coa
litieverbod verdwijnen. Commerciële
verenigingen traden er voor in de plaats,
waarbij als eerste oogmerk niet gold
de zorg voor de volksgezondheid maar
de zorg voor de portemonnaie van de
di'ecteur.
Deze pax-ticuliere verzekeringsinstitu
ten hadden zo weinig aandacht voor
hun wezenlijke taak. dat de gemeente
Amsterdam in 1842 een officieel onder
zoek naar hun gedragingen gelastte
met als gevolg dat in 1847 reeds een
eerste algemeen ziekenfonds tot stand
kwam. Wettelijke bemoeiingen met het
ziekenfondswezen lieten evenwel nog
jarenlang op zich wachten. De Maat
schappij tot Nut voor het Algemeen Jn
1874 door de Doopsgezinde predikant
J. Nieuwenhuizen gesticht bepleitte
eveneens de ziekenfondsen op particu
liere grondslag, waarbij philantropie en
zelfhulp de belangrijkste drijfveren
moesten zijn. Met het oog op het doel
van deze beschouwing heeft het betrek
kelijk weinig zin hier te gaan spreken
over de strijd die zich sindsdien heeft
ontwikkeld tussen de in J849 gestichte
maatschappij ter bevordering der ge
neeskunst en het particulier initiatief
terzake de organisatie van het zieken
fondswezen. Deze strijd is niet altijd
even prettig geweest en werd zeker niet
altijd even loyaal gevoerd. Uitgevochten
is de strijd op dit terrein blijkens ver
schillende recente publicaties nog steeds
niet. Alhoewel het van voldoende be
lang zou zijn hier nader op in te gaan,
menen wij thans te moeten volstaan
met een andere kant van deze aan
gelegenheid te belichten. Sinds de op
komst van de arbeidersbeweging zijn
ook onze arbeidsorganisaties zich zeer
intensief met het ziekenfor.dsvraagstuk
gaan bezighouden. Nog aanwijsbaar is
het feit, dat tal van volksbonden en
werkliedenverenigingen aanvankelijk
uit onderling beheerde ziekenpotjes en
ziekenfonds.! es zijn voortgekomen. Vaak
bleef een ziekenfonds daarna als instel
ling van zulk een plaatselijke arbei
dersvereniging voortbestaan, meestal
als zelfstandig plaatselijk geval. Slechts
zeer geleidelijk kwam hier een con
centratie in diocesaan en landelijk ver
band tot stand. Eerst in 1931 kwam een
landelijke bond van katholieke zieken
fondsen tot stand.
D e vraag .waarom nu eigenjijk ka
tholieke ziekenfondsen in het le
ven moesten worden geroepen en
gehouden was practisch in het katho
lieke kamp volledig beantwoord, al
vonden de aangevoerde motieven bij de
partij die het neutrale ziekenfonds
voorstond het tegendeel van erkenning.
Vanzelfsprekend werd de strijd veel
feller sinds per 1 November 1942 een
ziekenfondsbesluit algemeen verplichte
verzekering voor alle in een onder
neming werkzame arbeiders bracht.
Toen werd de kwestie vrije artsen
keuze, vrije ziekenhuiskeuze en vrije
ziekenfondskeuze hoogst actueel. In
feite werd deze vrije keuze tot een
volkomen illusoir geval gemaakt. De
bestaande fondsen immers werd ver
boden hun werkzaamheden uit te brei
den over gemeenten waarin zij op 15
October 1941 niet werkzaam waren ten
zij men extra-toestemming verkreeg
van de commissie, belast met het toe
zicht op het ziekenfondswezen. Feite
lijk werd de toestand van 1 Nov. 1941
bevroren en was het practisch uitge
sloten dat de katholieke ziekenfondsen
hun werkterrein konden gaan uit
breiden.
Allé pogingen om deze bezettings
maatregel ongedaan te krijgen hebben
slechts gevoerd tot opheffing van het
zgn. „stopverbod" op 1 September 194'
Toen evenwel kregen de katholieke
fondsen nog slechts de vrijheid om hun
ledental uit te breiden in die plaatsen
waar men reeds werkzaam was. En dan
nog werd verwacht dat voor deze uit
breiding geen propaganda weid ge
maakt althans niet door de fondsen zeil.
In plaatsen waar men voorheen niet
werkzaam was, mocht en mag nog steeds
niet worden begonnen. Dat dit een aa«-
tasting is van een grondwettelijke vrij
heid is iedereen, die hier objectief over
durft oordelen, onmiddellijk duidelijk.
Inmiddels heeft het werkterrein van ae
ziekenfondsen tel van uitbreidingen on
dergaan Niet alleen omdat steeds groter
werkgebieden aan de fondsen werden
toevertrouwd, door de uitbreiding van
de rechten der verzekerden, maar de
telkens weer verhoogde weistandsgrens
bracht hoe langer hoe groter groepen
onder de verplichte verzekering.
Binnen de gestelde weistandsgrenzen
kunnen degenen, die niet onder de ver
plichte verzekering vallen, zich vrijwil
lig bij een ziekenfonds aansluiten en
hierdoor zijn tal van kleine zelfstandi
gen, boeren, middenstanders en anderen
deel gaan uitmaken van de ziekenfond
sen.
Nu dringt zich onwillekeurig deze
vraag op „Hoe is de samenstelling socio
grafisch gezien van onze ziekenfondsen
Hoeveel arbeiders, hoeveel middenstan
ders en hoeveel boeren zijn er in verze
kerd?
Een onderzoek hierna zou interessan
te verhoudingscijfers aantonen. Maar er
volgt dan onmiddellijk een andere vraag.
Is het dan wel juist, dat onze zieken
fondsen alleen instellingen van de K.A.B
zijn of blijven? Dient er dan niet naar te
worden gestreefd, dat in het beheer van
deze fondsen de middenstanders en boe
ren mee gaan praten en mee beslissen.
Een blijvende binding standsorganisa
tie-ziekenfonds lijkt ons omwille van de
historie, omwille ook van de steun die
de standsorganisaties aan het zieken
fondswezen kunnen bieden van blijvend
belang. Maar de maatschappelijke recht
vaardigheid eist dan naar onze smaak,
dat alle betreffende organisaties
ook de werkgevers hebben naar onze
mening hierbij belang in het beheer
van de fondsen worden betrokken.
Gaarne zouden wij deze aangelegenheid
in de belangstelling van onze organi
saties aanbevelen.
Israël. Twee Israëlische ministers, die
gedreigd hadden ontslag te nemen, hebben
Vrijdag besloten voorlopig aan te blijven.
Het zijn de minister van Binnenlandse Za
ken Mosje Shapura en de minister van
Sociale Zaken Isaac Meyer Lewin. Dit be
sluit heeft een regeringscrisis afgewend.
