Gratis vacantie dit jaar voor meer
dan 4500 kinderen
Aanvullende bijdrage oorlogsschade
vaak minder dan verwacht
Laat heb ik LJ
bemind
EftIC DE NOORMAN
Moeilijkheden bij conserven
industrie te verwachten
Onveilig Indonesië
Overpeinzingen
Olieboring in Oostzaan
wordt stopgezet
Erkentelijkheid van
onze zijde
7-üJjett ag.Oi5 eti
TWEE DODEN BIJ
AANRIJDINGEN
Stuivertjes-actie en
„Klaver Vier" -
door ETHEL MANNIN
DINSDAG 13 FEBRUARI 1951
PAGINA 3
Meer levensvreugde
door meer gezondheid
Het Zenuwsterkende Voedsel
HET VERBOD VOOR BLIKVERPAKKING
Herstel der kerken
op Ambon
van Snorrebor
Ouderdomsvoorziening voor
alle Nederlanders?
T oeristende viezenboek j es
PASSIE-PAASGROEP
ACTIE
PLANNEN VAN „HET VIERDE PRINSENKIND
De positie van Aneta
Koningin ontvangt Finse
gezant
Canada heeft wel plaats
voor de Hobbema
AUTOBUS KANTELT
DRIE GEWONDEN
Canadese wapenhulp
Advertentie
en meer gezondheid door Sanatogen. het
heerlijke versterkingsmiddel, waarmee U
oververmoeidheid en zenuwklacbten in korten
tijd overwint
(Van onze correspondenten)
Op de rijksweg bij Rilland Bath is
Maandagavond de heer M. Kramer met
zijn auto op een stilstaande vrachtauto
gereden. De heer K„ die 48 jaar oud is
en afkomstig uit Leerdam, werd op slag
gedood. Zijn auto werd totaal vernield.
Langs het Boterdiep tussen Bedum en
Ellerhuizen geschiedde Maandagmorgen
vermoedelijk tengevolge van de dichte
mist een gecompliceerde autobotsing,
waarbij de vrachtrijder H. Kwant uit
Winsum om het leven kwam. De vracht
auto uit Winsum geraakte bij het uit
wijken van een tegenligger in het, Bo
terdiep en een bus van dc Marnedienst
kwam in de zachte berm langs het ka
naal terecht. De passagiers konden zich
via de achterdeur in veiligheid stellen.
De chauffeur van de vrachtauto, A.
Kwant, was er slechter aan toe. Hij zat
bekneld in de cabine van de in het wa
ter gereden auto. In allerijl kwam hulp
toesnellen, doch toen het slachtoffer uit
zijn benarde positie bevrijd was waren
de levensgeesten reeds geweken.
23. Het gelaat van de Noorman verstrakt wanneer hij ziet waarom Vagen hem
de gevonden stijgbeugel voorhoudt. Als uit een steen gehouwen staat hij daar, maar
in zijn ogen brandt een onheilspellend vuur. De Fret heeft onwillekeurig een stap
achteruit gedaan en ziet de koning met half toegeknepen ogen aan. Eindelijk ver
breekt Eric het zwijgen.
„Het wapen van Tyrfing!" zegt hij dreigend. Vagen maakt een gebaar alsof hij
iets zeggen wil, maar de Noorman wacht zijn antwoord niet af.
„Wij rijden onmiddellijk terug," zegt hij op een toon, die geen tegenspraak duldt.
„Dc knechten van Tyrfing kunnen later de verslagene naar de burcht brengen."
Met minder haast dan zij gekomen zijn, maar toch in stevige draf, gaan zij de weg
terug. Rusteloos houdt Eric's geest zich met alle gebeurtenissen bezig. Steeds weer
Tyrfing, gaat het door zijn hoofd. Misdaad volgt op misdaad.
Een grote groep mensen, die samendromt voor een boerenwoning, nog geen hon
derd meter van de weg af, trekt de aandacht van de koningIets in de Noorman
waarschuwt hem en onmiddellijk stuurt hij zijn paard naar het huis toe. Vagen
volgt hem.
De mensen wijken eerbiedig, maar met angstige gezichten, terug voor de beide
ruiters, die daar eensklaps tussen hen staan. Op Eric's vraag wat er geschied is,
wijst één van hen met een stom gebaar naar binnen.
Daar wacht de Noorman een aangrijpend schouwspelEen oude vrouw ziet om bij
zijn binnenkomst en in haar beweende ogen staat een eindeloze smart te lezen.
Somber staart een oude boer de koning aan en een jonge vrouw ligt geknield voor
de bank langs de muur. Zacht steunend van pijn ligt daar een mannengestalte,
uitgestrekt op dierenvachten.
Eric komt enige stappen naderbij en buigt zich over hem heen. De stervende
ogen van de boer hechten zich aan Eric vast. Hij maakt een beweging alsof hij zich
op wil richten, maar zijn hand valt terug. Dieper buigt de koning zich over hem
heen. Wil hij iets zeggen? Maar het enige wat hij kan uitbrengen is een gestameld:
Tyrfing. Dan glijden de laatste levenskrachten uit hem weg.
In de loop van de vorige week wer-
de, naar eerst thans bekend is gewor
den, de administrateur Timmermans en
de employé Luky van de onderneming
Bendo Kerep, in het Besukische, in
hechtenis genomen. De reden hiervan
zou zijn, dat bij een onderzoek in de
woning v^n de administrateur een hand
granaat word aangetroffen.
Twee planters, de heren K. G. de Vo
gel en van Aren, zijn gewond tijdens
een aanslag op de suikeronderneming
Wringgin Anom in de omgeving van
Situbondo. Zij verkeren niet in levens
gevaar.
De gouverneur der Zuid-Molukken
heeft medegedeeld, dat het ministerie
van Godsdienstzaken IV2 millioen ru-
piah beschikbaar heeft gesteld voor het
herstel van de kerken op Ambon.
Advertentie
SIN»
Rode Hoestpoeders van Mijnhardt
„Ik weet bij God niet, hoe ik de
eindjes aan elkaar moet knopen",
zuchtte Snorrebor. „Alles wordt als
maar duurderMoet je m'n broek eens
zien".
Hij toonde mij de broek, die hij, voor
zo ver ik weet, altijd aan heejt. Een
streepjesbroek met kokersmalle pijpen.
Vermoedelijk nog van zijn trouwpak
van vijf-en-dertig jaar geleden. Zijn
knieën schemerden er witjes doorheen
en het zitvlak was glad als een toilet
spiegel.
„Een nieuwe zou geen luxe zijn", zei
ik begrijpend.
„Geen luxe? Man, een nieuwe broek
is eenvoudig niet meer te betalen".
Er viel den uitermate pijnlijke stilte.
Toen kwam Mien binnen met een
pak in krakend papier onder de arm.
„Wat heb je daar?" vroeg Snorrebor
nieuwsgierig.
„Een broek voor jou", zei ze en ze
haalde uit het pak een khaki buiterp-
models Amerikaanse officiersbroek.
„Waar heb je die vandaan?" vroeg
Snorrebor.
„Uit een winkel van legergoederen.
Hij kost een krats", antwoordde Mien
triomphantelijk.
„Maar mens, denk je, dat ik dat ding
aantrek? Ik zou voor gek lopen", weer
de Snorrebor af.
„Beter voor gek, dan voor schande
te lopen", zei Mien. „Trek hem maar
gauw aan, dan ben je vast klaar tegen
de tijd, dat de Atlantische defensie
voor elkaar is. Weet je wat die kost?"
Mien noemde de prijs
Snorrebor's gezicht lichtte op van
verbazing.
„Je moet dat adres aan de Koning
van Engeland sturen. Die ziet óók geen
kans meer om rond te komen", zei hij
dan.
Op een te Leeuwarden gehouden ver
gadering van het provinciaal comité
Friesland voor de Bond van Staatspen-
sionnering heeft het hoofdbesuurslid, de
heer R. Zegering Hadders, lid van de
Tweede Kamer, medegedeeld, dat het
wetsontwerp, dat de ouderdomsvoor
ziening definitief beoogt te regelen, de
voltooiing nadert.
Het voorstel beoogt, alle Nederlanders
bij deze voorziening te betrekken, maar
langs de weg van een vast premiebedrag
per jaar. Daartegen heeft spr. een ern
stig bezwaar. Met de noodwet-Drees
heeft de regering bewezen, de ouder
domsvoorziening als een rijkstaak te
zien. Het zou nu onbillijk zijn. de be
trokkenen in deze voorziening te laten
bijdragen door van hen een vast premie-
bedrag te vragen.
Wij tekenen hierbij aan, dat er van
een wetsontwerp nog geen sprake is. al
heeft men wel aan een oplossing in bo
venvermelde geest gedacht.
Indien een in 1950 uitgereikt toeristen-
deviezenboekje in het ongerede is ge
raakt. wordt geen nieuw boekje uitge
reikt, hetgeen tot gevolg heeft, dat de
belanghebbende in 1951 geen reisdevie-
zen voor toerisme kan kopen. Daarop
wordt slechts één uitzondering gemaakt
n.l. voor diegenen, die uiterlijk 24 Febr.
a.s. zich persoonlijk wenden tot de Ne-
derlandsche Bank, kantoor deviezenver-
gunningen, afd. reisverkeer. Damstraat
13 te Amsterdam, en daar hun paspoort,
overleggen.
De KR.O. met de Cultuurdienst van
de K.A.B. hebben samen een actie op
gezet om in de gezinnen te komen tot
het zelf vervaardigen van een stijlvolle
Passie-Paasgroep.
De bedoeling is, dat deze groep op
Goede Vrijdag, Paas-Zaterdag en met
Pasen steeds in een andere opstelling,
onze gezinnen intenser op dit Hoogfeest
doet voorbereiden. Deze groep is ge
makkelijk aan de hand van bouwplaten
(verkrijgbaar bij de Cultuurdienst van
de K.A.B. Oudenoord 12, Utrecht) en
de wekelijkse instructie voor de radio,
uit te zagen en te kleuren. Het zeer ge
slaagde ontwerp is van de jonge beeld
houwer-tekenaar Arie Teeuwisse.
Gisteren is te Franeker in de oude studentensociëteit „De bocht fen gune" een gift
van U. N. A. C. (Organisatie der Ver. Naties voor hulp aan kinderen) aan O. S. E.
IOeuvre de Secours aux Enfants) overgedragen. Deze gift bestaat uit een tweetal
complete crèches voor Israël en tie inrichting voor nog drie andere crèches. Aan de
voorzitter van het Nederlands jU. N. A C.-comité, prof. mr. R. Kranenburg, worat
een gouden sleutel overhandigd, waarmede hij een der crèches die speciaal was
opgebouwd, opende.
Advertentie
De Nederlandsche Aardolie Mij. zal de
boring te Oostzaan stopzetten en tot de
montage van de boortoren overgaan. Er is
bij deze boring geen olie of aardgas aan
getroffen, doch men heeft nuttige gege
vens omtrent het algemene heeld van dc
ondergrond verkregen. Bij de boring werd
een diepte vaif ongeveer, 2750 meter be
reikt.
Doordat op grote diepte het gereed
schap is vastgelopen is men bezig met
explosieve stoffen dit gereedschap los te
werken, wat echter tot op heden niet
mocht gelukken.
De verenigde dag'olad-pers in Indone
sië heeft een communiqué uitgegeven,
waarin o.a. wordt gezegd, dat er met het
persbureau Aneta' een overeenkomst zal
worden aangegaan met betrekking tot de
verdere exploitatie van dit bureau, aan
gepast aan de gewijzigde omstandigheden
op een coöperatieve basis met de dag
bladen als deelnemers.
H.M. de Koningin heeft ten paleize
Soestdijk ontvangen de heer Aarno Sa-
kari Yrjo-Koskinen ter overhandiging
van zijn geloofsbrieven als buitengewoon
gezant en gevolmachtigd minister van
Finland in Nederland.
wijze van proef voor het eerst-ruim
honderdtwintig oorlogsinvalide kinderen
voor veertien dagen werden uitgezon
den naar „Kareol" in Aerdenhout. Dit
werk is in alle opzichten geslaagd. Ieder
jaar worden er nu vijfentwintig vacan-
tiekampen voor oorlogsweesjes en vijf
kampen voor invalide kinderen georga
niseerd.
Dit jaar wil men opnieuw meer dan
4.500 oorlogsweesjes en oorlogsinvalide
kinderen een gratis vacantie geven.
Meer dan 700 jeugdleiders en -leidsters,
doktoren, verpleegsters, aalmoezeniers
en geestelijke verzorgers staan klaar
om op het eerste sein aan te treden.
Voor dit mooie werk is natuurlijk geld
nodig. Voor deze suppletie op het werk
van de overheid, geheel uit particulier
initiatief tot stand gebracht, zal voor dit
jaar ongeveer f 125.000 nodig zijn.
Om dit bedrag bijeen te brengen
wordt een beroep gedaan op de school
gaande jeugd om voor de verjaardag
van Prinses Marijke een stuiver te of
feren uit eigen spaarpot, van eigen zak
geld of zelf verdiend geld. Het vorig
jaar deden daar bijna éen half millioen
kinderen aan mee.
Dan is er de actie „Klaver Vier".
Deze doet een beroep op kinderloze
echtparen, bedrijven, organisaties en
verenigingen om een oorlogsslachtoffer
tje te adopteren a raison van f 25 per
week per kind. Voor iedere f 25, die
binnenkomt, kan een kind een week
vacantie worden geschonken. Deze „Kla
ver Vier"-adoptie-actie vormt de hoofd
bron van inkomsten der stichting.
Er is een film van het werk der stich
ting vervaardigd, die een goed beeld
geeft van de arbeid der stichting en
van de vreugde, die men aan zovele
kinderen kan bezorgen. De film zal op
bijeenkomsten van verenigingen en or
ganisaties en van de provinciale comi-
té's worden vertoond. Zij wordt ge
draaid onder de titel „De fluistering
der gevallenen".
Overtuigt II er daarom van,
dat U Aspirin ontvangt, als
li Aspirin vraagt.
Aspirin is te herkennen aan
het Baycrkruis óp cn de
oranjeband óm de verpakking.
De stichting „Het vierde Prinsen
kind", die in April 1947 werd opgericht
en welke in vier jaar tijd reeds aan
17.016 zwaar door de oorlog getroffen
kinderen een vacantie heeft bezorgd, is
thans druk bezig de plannen voor 1951
uit te werken.
De voorzitter, de heer J. van Ringen,
heeft er op gewezen, dat in 1948 het
werk werd uitgebreid in die zin, dat bij
De Canadese Ambassade deelt ons offi
cieel mee dat de berichten, als zou in de
Canadese parlementsgebouwen de plaats
ontbreken om het door Nederland ge
schonken schilderij „De Watermolen" van
Hobbema op te hangen, geheel ongegrond
zijn.
Canada is verheugd met dit onschatbare
blijk van Nederlandse vriendschap en dit
prachtige schilderij zal hangen op een vei
lige en voorname plaats in de Canadese
parlementsgebouwen, waar allen die bin
nentreden het kunnen zien.
Toen Maandagmorgen een autobus van
de fa. van de Vlag uit Borger met 37
werklieden om de Nooroostpolder van
Assen naar Steenwijk reed is de bus
bij het uitwijken om een tegenligger
gekanteld en te water geraakt.
Er waren drie gewonden, die onmid
dellijk naar het Meppeler Diakonessen-
ziekenhuis werden vervoerd. Het ern
stigst is er aan toe H. Troff uit Hel-
lingwolde, die een zware herenschud
ding heeft opgelopen. Verder H. van der
Laan uit Stadskanaal en H. Mulder,
eveneens uit Stadskanaal, die inwendige
kneuzingen opliepen. Alle andere inzit
tenden, ook de chauffeur, kwamen met
de schrik vrij.
bestaan plannen om over enige tijd
°P de een of andere wijze uiting te ge-
yeb aan de erkentelijkheid van Neder-
5nd voor de Canadese wapenhulp.
Zoals bekend heeft Canada aan Neder-
and de uitrusting geschonken voor de
"swapening van één divisie. Dit mate-
leel past niet geheel in de Amerikaanse
®rganisatie, waartoe ons leger is overge-
saan. Daarom zullen deze wapens, zodra
r. Voldoende Amerikaans materieel zal
(in gearriveerd, bestemd worden voor
4® uitrusting van de territoriale troepen,
j ls zodanig en als overbrugging van de
®emte in de vorming van een parate
ftrjjdmacht wordt de Canadese wapen-
'P in militaire kringen zeer op prijs
gesteld.
De Advies- en Bemiddelingscentraie
voor Oorlogsslachtoffers merkt bjj de
ingewikkelde berekening voor de vast
stelling van de aanvullende bijdrage
van de huisraadschade op, dat er vele
factoren zijn, die er toe leiden, dat de
aanvullende bijdrage veel geringer
wordt dan men zou verwachten. Slechts
in bijzondere gevallen kan de beschadi
gingsfactor op een gunstige wijze bere
kend worden.
Uitgegaan wordt van de oorspronke
lijke bijdrage, die herleid wordt tot het
basisbedrag. Deze herleiding geschiedt,
doordat de waarde van de verloren ge-
gane goederen geheel teruggebracht
wordt tot het prijsniveau van 9 Mei
1940. Te dien einde wordt de oorspron
kelijke bijdrage gesplitst in bedragen,
toegekend voor goederen, die aange
schaft werden in 1942 of vorige jaren,
in 1943 en latere jaren.
De bedragen, toegekend voor goede
ren gekocht in 1943 worden vermenig
vuldigd met 2/3, de bedragen, toegekend
voor goederen aangekocht in latere ja
ren, worden vermenigvuldigd met 1/2.
Een en ander staat in verband met de
prijsstijging, die men voor die jaren
heeft berekend. De bijdrage voor goe
deren, aangekocht in 1942 of eerder
blijven hetzelfde. Eveneens worden van
de oorspronkelijke bijdrage afgetrokken
de bedragen, die voor herstel zijn toe
gekend.
Voorbeeld: Er is een oorspronkelijke
bijdrage toegekend van f 3.400.be
staande uit:
f 400 voor herstel.
f 800 voor goederen, aangek, vóór 1943.
f 1200 voor goederen, aangek, in 1943.
f 1000 voor goederen aangek, na 1943.
De berekening wordt dan:
1 x f 800 f 800
2/3 x f 1200 f 800
1/2 x f 1000 f 500
f2100
Dit is het basisbedrag, dat voor de
verdere berekeningen geldt.
Het basisbedrag wordt vermenigvul
digd met de kernfactor, beschadigings
factor en prijsstijgingscoëfficient.
De kernfactor varieert van 0.60 tot 1
al naar gelang van de huurwaarde van
het ten tijde van de beschadiging be
woonde huis en de gemeente waarin het
was gelegen.
Voor de vier grootste gemeenten is
voor huurwaarde tot en met f 349 1 en
daalt daarna met 0.05 per f 50 huur
waarde tot 0.60 voor huizen van f 700 of
hoger..
Voor een groot aantal middelgrote ge
meenten (w.o. ook grote dorpen) is de
kernfactor 1 voor huurwaarden tot en
met f249.—, daarna dalende met f0.05
per f 50 tot 0.60 voor een huurwaarde
van f 600 en hoger.
Voor de overige gemeenten is de kern
factor 1 voor een huurwaarde van min
der dan f 200; dalende met 0.05 tot 0.60
voor een huurwaarde van f 550 en ho
ger.
De kernfactor stijgt nog met 0.025
voor het derde en vierde kind en mei
0.05 voor ieder volgend kind, dat ten
tijde van de beschadiging bij het ge
zin inwoonde.
De kernfactor wordt echter nooit meer
dan 1.
Advertentie
fOR QUALITY
met Francis zou kunnen delen; dan de
Cathryn, die geheel op zichzelf aange
wezen omdat Francis haar ontgroeide,
zijn fouten ontdekte en zowel voor
hem als voor haarzelf de dingen anders
wenste; de Cathryn die vergeestelijkte
wat niet vermaterialiseerd kon wor
den, wier hartstocht (het woord geno
men in zijn ruimste betekenis) in gees
telijke kanalen werd geleid omdat zij
in het materiële geen bevrediging vond;
een gesublimeerde hartstocht, zoals de
Freudianen het in hun afgrijselijke jar
gon noemden, nietwaar? De Katho
lieke Kerk was heel geschikt voor Ca
thryn, omdat ze geloofde dat het zo
was; omdat het de logische consequen
tie was van een langdurig geestelijk,
evoluerend proces. Het was dwaas ge
weest van Cathryn om te denken, dat
het zou komen als een schok en teleur
stellend, dat zij niet had opgemerkt hoe
een ander, die voortdurend in haar na
bijheid leefde, het al van verre had
zien aankomen; hoewel, het was dwaas
om teleurgesteld te zijn over iets, dat
alleen maar natuurlijk was. Cathryn
had zichzelf ontdekt en dat was voor
haar als kunstenares van belang, nog
afgezien van de rest. Volgens Anna's
mening overtrof sommig nieuw werk
voor de Londense tentoonstelling het
beste dat zij in Parijs had laten zien.
liet was eerste klas. Het was prach
tig geslaagd. Wat haar eigen aandeel
in de expositie betrof, zij zou al tevre
den zijn wanneer zij een paar dingen
verkocht, zodat zij Parijs zou kunnen
verlaten en een half jaar in een hoog
gelegen plaats in het Zuiden, zoals
Vence bijvoorbeeld, zou kunnen door
brengen. Op haar leeftijd moest het
met haar ene long spoedig afgelopen
zijn; maar een zolderkamer on Mont-
parnasse was geen erg geschikte plaats
om ziek te liggen; en Montparnasse zeif
was geen erg geschikte plaats om je
gezondheidstoestand geheim te houden.
Zij was daar gedurende een aantal ja-
Uit het
Engels
vertaald door
DICK
OUWENDIJK
Zij was moedig, had durf en was vol
komen eerlijk. Cathryn had een zekere
kritische onbarmhartigheid van Anna
overgenomen en had daardoor haar
werk gezuiverd van de laatste sporen
van onechtheid. Nu en dan was Anna
heftig te keer gegaan, had zij Cathryn
beschuldigd van alle mogelijke artistie
ke zonden, van sentimentaliteit, vals
heid, onechtheid, humbug, geaffecteerd
heid, gewildheid, na-aperij. Zij had Ca
thryn tot tranen gebracht, had haar
woedend gemaakt, zelfs van zich ver
vreemd. Maar altijd, wanneer de storm
was bedaard, dwong Cathryn's eigen
oprechtheid haar toe te geven, dat An
na in haar heftigheid gelijk had gehad.
Na de tentoonstelling in Parijs had An
na geen critiek meer geleverd; haar
leerling was volleerd, of, zoals Anna het
kort uitdrukte: „je redt het wel." De
hoogste lofprijzing, welke zij Cathryn
ooit had gegeven, was eenvoudig: „ge
slaagd." „Prachtig", „wonderbaarlijk',
„brillant" waren woorden, welke zij
nooit gebruikte; maar wat kon een
kunstenaar, hetzij het een schilderstuk,
een gedicht of iets anders was, meer
wensen dan dat het geslaagd was, dat
het was als zijn maker had bedoeld?
De grootheid van een kunstwerk bestond
juist hierin, dat het geslaagd was, meer
viel er eigenlijk niet over te zeggen;
dan kon het schoon zijn of niet. Want
wat verstonden de mensen tenslotte on
der schoonheid? De Engelse dichter,
verklaarde Anna, had het antwoord
gegeven, toen hij vaststelde dat schoon
heid, waarheid was en waarheid schoon
heid, en dat was alles wat we er van
•wisten of er van moesten weten. Som
mige mensen deden er alleen wat lang
over om dit te leren, dat was alles; en
sommigen leerden het nooit. Mensen als
Sue Lester, bijvoorbeeld, die jaar in jaar
uit schilderden, een plaats kregen in de
Salon en de Royal Academy, die ten
toonstellingen hielden en goede critie-
ken kregen en het betekende allemaal
niets; het was de moeite niet waard; het
was allemaal al eerder gezegd cn beter.
Want eigenlijk had Sue Lester helemaal
niets te zeggen; zij was goedhartig,
vriendelijk, edelmoedig, oprecht
maar het was heel gemakkelijk om op
recht te zijn, wanneer je niet veel te
zeggen had; het stelde geen grote eisen
aan je.
Voor mensen als Francis Sable was
dat moeilijker, want hij was een buiten
gewoon gecompliceerd, een hoogbegaafd
kunstenaar, die zijn gaven op verschil
lende wijzen kon ontwikkelen. Het was
ook niet gemakkelijk voor mensen als
Cathryn, ondanks haar absolute eer
lijkheid. omdat zij eerst uit zichzelf
moest zien wijs te worden; eerst was
er de Cathryn die alles wilde doen, wat
haar broer van haar wilde: de Cathryn
die begerig was naar een leven, dat zij
