Kruisverenigingen hebben ook een taak
voor internationale gezondheidszorg
i
£8
VAL DA
Soldateske krabbels
I
I
Sociale Zaken acht alleen ambtenaren
geschikt de belangen te behartigen
doel van de volks-
u
SPECIALE MAATREGELEN TEGEN DE
NODEN VAN ONS LAND
BEVRIEZINGSPOLITIEK
VOOR NIEUW-GUINEA?
Bezwaren van ondeskundig populariseren
der geneeskunde
Nederig gebed tot God ons voor
oorlog te sparen
ENAVO
GEZONDHEIDSWEEK
Brochure van prof. Lieftinck
MEDISCH
STANDPUNT
Ledenwervingsactie
moet slagen
Bedrijfs- of beroeps
vakbonden
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1951
PAGINA 5
h s' r 1f f I
DE KABINETSFORMATIE
Ze hebben, tot afsluiting van
het publieke opinie-onder
zoek, aan 13428 mannen
(ronduit) gevraagd:
Welke sigaret rookt U het
liefst?
1 heeft geantwoord: U ver
gist zich, ik rook niet.
1 heeft geantwoord Bemoeit
U zich met Uw eigen zaken;
ik vraag U toch óók niets!
1 heeft geantwoord: Als 't
maar een sigaret is, dan is
't mij al lang goed.
13425 hebben geantwoord
Wat een vraag! Natuurlijk
Bond Street!
Smokkel met Duitse
personenauto's
REDE PARTIJVOORZITTER ANDRIESSEN
Neem een doos echte
VERKOUDHEID
De reden waarom wij niet alles vertellen-
maar wat wij mededelen, zal u treffen zoals
wij de roos y
STADION - Amsterdam
Grote sleepopdracht voor
L. Smit en Co.
(Van onze correspondent)
\X7 anneer ook de K.R.O. in zijn programma van 25 Februari t.m. 4 Maart op
V V velerlei wijze, van de Staatssecretaris voor Volksgezondheid tot de Gewone
Man, en van een Hoogmis tot een kinderuitzendingde aandacht van
katholiek Nederland op het Wit-Gele Kruis zal hebben gevestigd, op het enorme
hierk dat hier wordt verricht èn dat nog verricht moet worden, dan zal menigeen
onderhand denken: propaganda op straat, propaganda in huis, propaganda in de
hers en over de radio mij kunnen ze niets meer vertellen over het werk voor
de volksgezondheid in katholiek verband.
Maar dan zal hij nog niet weten, dat op het internationale vlak het gevaar
dreigt, dat in zaken van volksgezondheid het katholieke, ja, het algemeen-
ohristelijke gezichtspunt moedwillig uitgeschakeld dreigt te worden. Men behoeft
'lechts te bedenken welk een onnoemelijke taak er ligt voor de World Health
Organization, een der gespecialiseerde organisaties der V. N., in India en Pakistan,
Israël, in tropisch Afrika om slechts deze gebieden te noemen om te
be0rijpen welk een enorme schade aan mensenzielen kan worden aangericht,
Wanneer hier uitsluitend medische hulp wordt verleend op puur-humanistische
grondslag.
In het algemeen hebben de gespecia"
,4®erde organisaties der V.N., zoals de
UNESCO, het Intern. Arbeidsbureau, de
O e.d bepaalde niet-gouvernementele
r^Kanisaties aangezocht om een consul-
'atieve status ten opzichte van de betref
fende organisatie in te nemen (b.v. Pax
«omana t.o.v. UNESCO.
De Wereldgezondheidsorganisatie stelt
echter geen prijs op de medewerking
van dergelijke organisaties, en zeker
niet, wanneer deze een christelijke
stempel dragen.
-Dn men mag het antwoord,- dat de Int.
9rg. van Kath. Verpleegsters kreeg op
naar verzoek om de consultatieve status
;e verwerven, gerust als symptomatisch
"«schouwen, n.l. dat als men deze orga
nisatie zou toelaten, men de medicijn
mannen van donker Afrika ook deze
j Stus zou moeten geven, zodra zij een
internationale bond hadden. Mag het
ronder heten, dat in een dergelijke sfeer
~e delegatie van Ceylon ter derde As-
°emblée van de W.H.O. het officiële
voorstel indiende in Azië een groot
scheepse actie voor geboortebeperking op
'°u» zetten? Het voorstel is mede
Qank zij de felle actie der Ierse dele
gatie verworpen, maar het feit op
is reeds tekenend.
^elnu, zal dan de argeloze lezer zeg-
?®h, waar Ierland succes boekt, daar
*an ook de Nederlandse delegatie haar
Eewicht in de schaal werpen tegen deze
en dergelijke stromingen. Doch daar, té
®j"geloze lezer, wringt juist de interna-
"onale schoen rond de nationale hiel.
Ware het slechts zo, dat alleen de in
ternationale organisaties buiten het volk
om werken en in hun officiële versla
gen ieder „ander" geluid wegwerken,
dan zouden de leden der delegatie nog
een voorlichtende taak in hun eigen
organisatie kunnen vervullen.
Doch er is geen organisatie, waarin zij
dit kunnen, omdat de minister van
Sociale Zaken slechts één categorie per
sonen geschikt acht om Nederlands be
langen op het terrein der internationale
volksgezondheid te behartigen, en deze
personen zijn: ambtenaren! Verschillende
malen heeft Nederland delegaties naar
vergaderingen van de W.H.O. afgevaar
digd. Deze delegaties hebben tot uit 12
personen bestaan. Nooit heeft één ver
tegenwoordiger van een kruisvereniging,
van een artsenorganisatie, ja. van de
Kon. Mij. voor Geneeskunde van deze
delegatie deel uitgemaakt.
Zo gaat het bij de Wereldgezondheids
organisaties, zo gaat het ook bij het half
dozijn gezondheidscommissies, dat in Be-
nelux-verband bestaat. Geen der organi
saties in Nederland, van welke aard of
gezindte ook, weet bij benadering waar
over in deze lichamen wordt gesproken!
Daarom is het een zaak van de hoog
ste importantie dat, wanneer straks on
getwijfeld de Kamer hierover de rege
ring aan boord zal komen, de leden dier
Kamer zullen kunnen wijzen op bloeien
de kruisverenigingen, die getuigen voor
de wil van zelf-doen onder het Neder
landse volk.
Daarom en daarom alleen op de eerste,
tweede en derde plaats organiseert de
Nationale Federatie van het Wit-Gele
Kruis van 26 Febr. t.m. 4 Maart haar
Katholieke Volksgezondheidsweek. Nog
maals: zij wil U geen geld uit de zak
kloppen, maar zij wil U overtuigen, op
dat U eigener beweging er toe komt dit
front van nationaal en wereldbelang te
versterken!
Advertentie
De minister van financiën heeft bij de Ar
beiderspers een brochure van zijn hand doen
verschijnen waarin prof. Lieftinck een uit
voerig overzicht verstrekt ten aanzien van
de financiële politiek en de sociale achter
grond. Volgens de minister moet de finan
ciële politiek, wil zij de welvaart helpen be
vorderen in sociale zin, een vergroting van
het nationale inkomen en een rationele be
steding hiervan beogen.
De verdere punten waarvan de minister
in zijn brochure gewag maakt, zijn de nood
zaak van bijzondere voorzieningen op korte
termijn tot afwending van het inflatiegevaar
en het sluitend maken van de betalingsba
lans. In het vervolg dienen tekorten van
de Schatkist te worden vermeden, crediet-
beperking te worden doorgevoerd, de pro
ductie van goederen en diensten (vooral van
die welke voor export bestemd zijn) en de
arbeidsproductiviteit te worden opgevoerd.
Daarentegen zullen, zoals dit reeds werd
uiteengezet in het advies van de Sociaal-
Economische Raad aan de regering, mveste-
pan
^chnicMS N: W. Koster vervult nu al vijf en twintig jaar bij de K. R. O. de
'"notie van „de man aan de knoppen". Hierboven een foto van hem tijdens zijn
Werkzaamheden. Wij gaven in ons blad van Vrijdag een uitvoerige beschouwing
over het interessante leven van deze jubilaris.
(Vervolg van pag. 1)
oil! hen min of meer teleur, juist
."'dat deze formateur ruime Ameri-
*4nse ervaring heeft en men in net
^dijslijk land der vrijheid op dit ge-
u«d voor geen klein gerucht vervaard
Jr Het ziet er naar uit, dat hier twee
rdinale punten van verschil liggen, al
h wij in prof. Lieftinck's brochure ten
J?n*ien daarvan nu juist geen sterke
jj^hvyzingen van een controverse. Ver-
hoort men wel bedenkingen opperen
handhaving van de liberalisatie,
It *"rbij men natuurlijk niet zonder recht
'p. wjjzen op de jongste Duitse maat-
die aan het vrije handelsverkeer
ebb« ra<1'caal een e*n^e gemaakt
kef- Pr°f- Lieftinck's brochure leest men
Mtp 'aar een duidelijk wantrouwen,
0 gesproken aangaande de mogelijkheid
<je de liberalisatie en het streven naar
oneconomische eenwording van Europa
6i>anr omstandigheden die komen
W1 te handhaven, maar hij verklaart
Soon °°k- dat Nederland in zijn positie
5hao doet zich tot het uiterste in te
in om aan de vrijmaking van net
^Qrd en de economische een-
ï(p,flhg van Europa steun te verlenen,
tin- Zlet in dit alles dus eerder verwar-
onzekerheid dan het tegenover-
8ev«_ e> maar wij menen de situatie on-
SQ.'.eer
«sten
v„;.ghe
Nt
een
wij
zo te kunnen weergeven, dat de
in de door de heer Steen-
voorgestane politiek meer
vrije „Marktwirtschaft" volgens
"d van prof- Erhardt in Duits-
V°°rlo -ö haar lief is, terwijl zij daarbij
!?a«diPï,g .stellen, dat de sociale recht
zet ana hieronder lijdt. Zij zien dus
"ie vozere woorden niet een politiek,
?°eiaj doende bezield is van de radicale
boden .Soest, die in deze tijd beslist ge
pen ?„/s> en dit doet in hen dan weer
r er St r wantrouwen rijzen tegen de
°f. y enherghe in combinatie met
a* den Brink en deze twee weer
hl'^er n combinatie met de heer
h?2War~ "Merkwaardig is, dat ons van
ivaatrpn?, legen de gedachte fiscale
tfet n niet veel is gebleken. Ook
N-V.p/engens ln de kringen van de
punt als de Nieuw-
w* öüi westie is ook nog niet bijzon-
Si*1 Vagt»i,J. Het kan langzamerhand
worden, dat de heer
®ks de hevrlezingspolitiek, dat
Politiek van afwachten en niets
doen, voorstaat. Het lijkt, dat hy hoop
koestert hier ook de anti-revolutionnairen
voor te kunnen winnen, doch dan zou dit
toch maar een verschuivingvan de
moeilijkheden zijn. Daar kan men wel
een kabinet mee beginnen, doch het is
lastiger te voorzien, hoe men daarmee
zal eindigen.
De K.V.P. zou er wellicht voor te vin
den zijn, aangezien deze fractie in het
geheel niet meer weet hoe zij ermee
voor-' of achteruit moet. In ieder geval
is er een poging van de formateur om
de partijen allen voor zijn frigidaire-
theorie te winnen, met inbegrip uiter
aard van de P.v.d.A., die de indruk
maakt dit punt liever te willen laten
schieten aan andere, door haar meer
wezenlijk geachte kwesties.
Al met al lijkt het, dat de heer Steen-
berghe de grootste moeilijkheden met de
socialisten zal ondervinden, doch wij
krijgen niet de indruk, dat de verschil
punten thans reeds bijzonder concreet
liggen.
ringen zowel als consumptie moeten worden
ingekrompen. Deze twee maatregelen zullen
echter met voorzichtigheid moeten worden
uitgevoerd, namelijk zal de beperking der
investeringen zoveel mogelijk moeten ge
schieden ten aanzien van niet-productieve
werken, behalve die welke voor de verster
king van 's lands verdediging noodzakelijk
zijn. Ten opzichte van de beperking van de
consumptie zal voornamelijk moeten
worden gestreefd naar het intomen van de
minder essentiële goederen, voornamelijk
wat betreft luxe artikelen. De minister Is
van oordeel dat het levenspeil van de la
gere inkomensklassen zo min mogelijk moet
worden aangetast, ofschoon men zal moeten
wennen aan het idee dat het niveau zoals
dit bestond vóór Korea en met de Marshall
hulp niet in stand kan worden gehouden.
Voor het bereiken van een nieuw even
wicht moeten middelen tot stand worden ge
bracht op het gebied van de geld- en be-
lastingpolitiek. Rechtstreekse wijzigingen in
de productie en de consumptie zullen slechts
moeten geschieden indien de middelen dezer
geld- en belastingpolitiek ontoereikend zijn
of tot sociaal onaanvaardbare gevolgen lei
den.
Getracht zal moeten worden de buiten
landse handel te bevrijden van beperkingen
en deze te betrekken bij de bewegingen
voor de economische integratie van Europa.
De binnenlandse economie moet niet te
veel aan speciale vergunningen worden ge
bonden wil men ons land aan deze inter
nationale bewegingen naar behoren mee
kunnen laten doen. Afgescheiden van de
vraag of deze bewegingen zich in stand
zullen kunnen houden moet Nederland zich
met dit doel voor ogen tot het uiterste
inspannen.
Van een doelmatige internationale arbeids
verdeling en een zo groot mogelijk handels
verkeer is onze welvaart namelijk in hoge
mate afhankelijk.
De minister doet tenslotte een beroep op
ons volk om zich de toestand waarin het
land verkeert bewust te worden en tot een
eendrachtige krachtsinspanning en het aan
vaarden van offers naar draagkracht be
reid te zijn opdat ons land in staat moge
zijn op korte termijn het zonder de
Marshallhulp te kunnen stellen en weer vrij
en fier in de wereld te kunnen staan.
In alle ernst: De sigaret
met de record omzet
Met het ontmaskeren van een smok-
kelcomplot met Duitse personenauto's,
dat ongeveer een half jaar geleden in
de Gelderse Achterhoek is ontdekt, is
er, naar wij van de douane-recherche
nernemen, blijkbaar nog geen eind ge
komen aan deze practijken. Vastgesteld
moest worden, dat er nog tal van Duit
se personenauto's in Nederland rond
rijden, die, hoewel voorzien van op het
oog deugdelijk schijnende papieren, in
werkelijkheid gesmokkelde wagens zijn.
Dit is komen vast te staan na een
uitgebreid onderzoek, dat de douane
recherche onlangs instelde nadat ge
bleken was, dat een auto van een niets
vermoedende inwoner van Vriezenveen
voorzien was van een vervalst nationa-
liteitsbewijs. Het spoor leidde naar het
gecorrigeerde gebied van Tuddern,
waar herhaaldelijk auto's over de grens
werden gereden.
Aanvankelijk zijn er vijftien personen
aangehouden, doch op het ogenblik ver
blijven er nog zeven hoofddaders in
hechtenis. Zes van de zeven zijn: K
uit Sittard. V. uit Meppel, B. uit Zwol
le, B. uit Heerlen, O. uit Utrecht en de
landbouwer H. uit het gecorrigeerde
Tuddern. H. was reeds in arrest in
verband met een. andere smokkelaffaire.
(Van een medische mede
werker)
Op gevaar af onveilige
signalen op mijn ei
gen ruiten te schilde
ren of deze zelf in te slaan,
begin ik deze rubriek met
enige bezwarende opmerkin
gen tegen populaire medi
sche schrijfsels in het alge
meen. Er bestonden en be
staan mensen, die, hoewel ze
geen universitaire studie
van de geneeskunde hebben
gemaakt, toch hun al dan
niet welluidende stem laten
horen in medische vraag
stukken, gebruik makend
van hun min of meer rappe
pen. Met een kennelijk ge
noegen nemen ze de verant
woordelijkheid voor hun
producten op zich. Wie zal
zich de moeite getroosten te
gen hen in het geweer te tre
den? Een enkele journalistie
ke kronkel is meestal vol
doende om het zeldzame
protest uit de kring der
krantenlezers in de kiem te
smoren, en het verzet ver
zandt in de traagheid of in de
boter aan de galg.
Er bestonden en bestaan
ook medici, in tegenstelling
tot de vorige groep wel de
gelijk deskundig, wie het
populariseren van genees
kundige problemen en
nieuwtjes uitstekend af
gaat, maar die in zoverre
ondeskundig populariseren,
dat de gevolgen van hun
publicaties verstrekkend fa
taal zijn voor de lezers. Uit
de laatste jaren herinneren
we ons bijvoorbeeld de ver
halen over de hoornvlies
transplantaties, over ciba-
zol, penicilline en streptomy-
cine, over de chirurgische
ingrepen aan de longen en
de grote borstvaten, over de
ijzeren long, over de mecha
nische nier van dr. Kolf
schoten en het kunstmatige
hart van prof. Jongbloed.
Vanzelfsprekend is, dat de
patiënten op de spreekuren
en poliklinieken niet komen
bedelen of de dokter zo
vriendelijk wil zijn bij hen
een paar van die kunstorga
nen aan te willen leggen in
plaats van de toch nog altijd
voldoende werkzame eigen
longen, harten en nieren;
ook vragen ze niet onmiddel
lijk om een van de grote
borstoperaties te mogen on
dergaan, want terecht zijn
de meeste gehecht aan dat
gene wat ze van de natuur
hebben meegekregen en
waarop ze in de loop van
menig gezond jaar hebben
leren vertrouwen. Maar ik
zou de patiënten niet graag
de kost geven, die met het
verhaal kwamen aandragen,
dat buurman of oma op ster
ven lag en dat nu eindelijk
het moment was aangebro
ken om de ogen, waarmee
de patiënten nu zo lang tob
den, te voorzien van een
nieuw hoornvlies. En bij de
nuchtere weigering van de
arts naar een ander liepen
om daar op dringende wijze
hetzelfde voorstel te doen.
Of de lieden, die hun teleur-
stelling en woede nauwelijks
konden verkroppen als de
dokter „domweg" hun raad
in de wind sloeg om bij
nier-schors-aanzettende
hormonen te verstrekken te
gen levenslange gewrichts
pijnen of streptomycine te
spuiten tegen buikklachten
„die zeker van de nieren
kwamen": ze hadden het
toch zelf in de krant gele
zen. Een alleraardigste
trits van deze wantoestand
gaf Jo Spier in het Kerst
boek van Elsevier 1949. On
der het eerste plaatje van
een doodzieke man en een
eerbiedwaardige huisdokter
laat hij de patiënt zeggen:
„Gelukkig dat u er bent,
dokter, we durfden zó de
nacht niet ie te gaan" (vijf
en twintig jaar geleden):
onder het tweede, gedateerd
1950, waarop de patiënt al
een veel kwieker gezicht
heeft: „Ik heb maar vast
een paar cibazolletjes geno
men. dokter. Het zou best
eens een pneumonietje
kunnen wezen." Onder het
derde, over vijf en twintig
jaar, waar de arts een be
paald armetierig uiterlijk
heeft, zegt de patiënt zelf
genoegzaam en enthousiast:
„Het is misschien een beetje
overdreven dat we u hebben
laten komen dokter; m'n
blinde darm heeft vanmor
gen m'n vrouw er al uit ge
haald. want het symptoom
van Rovsing was positief en
ik had een duidelijke „dé-
fense musculaire.? Duidelij
ker dan Spier kan ik u de
bezwaren van het in twee
voudige zin ondeskundig po
pulariseren der geneeskunde
niet voorleggen. De bedoe
ling van deze rubriek is dan
ook genoemde gevaren te
omzeilen en te bestrijden,
het juiste standpunt te be
naderen in medische pro
blemen voor zover die voor
u van belang zijn en belen
dende gebieden te verken
nen, die voor uw lichame
lijke en geestelijke gezond
heid mede bepalend zijn.
J. cM.
(Vervolg van pag. 1)
Advertentie
P» A S T I L- L_ EE
TEGEN
(Vervolg van pag. 1)
De internationale toestand, aldus
vervolgde de voorzitter van de K.V.P.,
de heer W. J. Andriessen, Vrijdag
avond zijn rede ter opening van de
K. V. P.-partijraadsvergadering, mag
wel als zorgwekkend worden aange
duid. De volken leven weer tussen
hoop en vrees en vragen zich met gro
te bezorgdheid af, waartoe de ontwik
kelingen zullen leiden. Moeten of mo
gen wij ons aan paniekstemming over
geven? Of moeten wij het hoofd maar
in de schoot leggen en de verzuchting
slaken; daar is toch niets aan te doen?
Dit zou misdadig zijn. Wij hebben tot
dure plicht en derhalve tot taak, alles
te doen, wat in ons vermogen ligt om
het dreigende gevaar af te wenden.
Daarvan moeten wij ons steeds weer
opnieuw doordringen.
Wij kunnen niet ontkomen aan een
zeer belangrijke versterking van onze
defensie. Een versterking, welke rrotc
financiële en andere offers vraagt. Het
opbrengen van deze offers heeft natuur
lijk zijn repercussies in andere sectoren
van ons maatschappelijk leven en zo
staat het vast, dat het Nederlandse volk
voor een grote inspanning en het bren
gen van grote offers staat. Wjj moeten
de moed hebben deze harde waarheden
onbeschroomd onder de ogen te zien en
de consequenties daarvan te aanvaar
den.
Wanneer wordt gewerkt er geofferd,
dan zal ook Nederland de wereld to
nen, dat het zijn evenredig aandeel wil
bijdragen in de totale lasten, welke moe
ten worden getorst. Getorst, omdat er
een macht in de wereld is, welke de
geestelijke vrijheid niet wenst te eerbie
digen en de hoogste menselijke waar
den met voeten treedt. Het is het com
munisme, de ideologie, waarin alle wer-
C
Advertentie
Maandagmiddag en avond
ln het Restaurant 247e
AUTO -
V E HING
AMSTERDAM
ROTTERDAM
MAANDAG'S
*«n 2«t m f'9 m.
WOENSDAGS 2-5
VRUDACS
«m 2-9 mm 7-9 o.
MET DE BEKENDE „ENAVO-GARANTIE
L. Smit en Co's internationale sleep
dienst te Rotterdam heeft van de „Gene
ral Services Administration" te Wash
ington ,en belangrijke sleepopdracht
ontvangen, nl. het verslepen van de
grote hopperzuiger „Manhattan" van
Philadelphia naar Bangkok in Indo-
China. De sleepboot „Zwarte Zee" zal
einde Maart de reis beginnen over het
traject van 14.000 mijl.
De Aartsbisschop van Utrecht, Z. Em.
Joh. Kard. de Jong, zal in de komende
week alleen Maandag audiëntie verle
nen.
Als U zo schertsenderwijs over de
schone ommelanden van onze gar
nizoensplaats dwaalt, genietend
van zand en hei, terwijl de frisse den
nenlucht Uw slijmvliezen teistert in
zo'n verheven toestand moet U niet
schrikken, wanneer U plots een graspol
voor U ziet oprijzen, gevolgd door een
gespierd en met camouflage doorvloch
ten lichaam; want dan zullen wij het
zijn, plegend die edele bezigheid die men
velddienst noemt. Wij zullen U dan on
getwijfeld uitnodigen U naast ons te
zetten 1) om onze schaarse mondvoor
raad te delen; tenzij wij voornemens zijn,
juist een sinaasappel te nuttigen. Het is
namelijk onder de volgelingn van
Sparta de gewoonte, dat men een si
naasappel met de anderen moet delen,
als men hem van zijn verlof heeft mee
gebracht; slechts wanneer men een
dergelijke vrucht in de kazerne als
dessert heeft ontvangen, is men ge
rechtigd, hem alleen te verslinden. Ver
nuftig is dus hij, die gelijk wij Dij
elke sinaasappel kwasi-terloops op
merkt: „Kom! Ik zal mijn dessert van
gisteravond maar eens gaan nuttigen."
Maar geschokt en vernederd is degene,
die zoals wij niet in de gaten
heeft, dat een van hen, voor wie deze
achteloze mededeling bedoeld was al
bij een vroegere gelegenheid door de
zelfde persoon deze woorden heeft ho
ren uitspreken; tot onze hevige ontzet
ting merkte onze trouwe kameraad Piet
op: „Alweer?", waarop ons niets an
ders overbleef dan hem de helft van t
sappig ooft te geven. Hij verorberde
het zonder bezwaar; zo is hij. Vaak is
hij buitengewoon hoogmoedig; zo be
weert hij, dat hü de meest hoogstaande
soldaat van de compagnie is. Hetgeen
van een volkomen verkeerde mentali
teit getuigt, daar deze eretitel alleen
ons toekomt. Wij verdragen hem echter
gaarne daar zijn uiterlijk ons herinnert
aan een goede pater die ons immer
trachtte te bewegen filosofie te gaan
studeren; een streven, dat niet vergeefs
is gebleven, getuige de diepzinnige re
gelen, die wij schreven voor onze
(doorgebrande) pijp, die wij steeds
vergeefs trachten te stoppen tussen
ttvee marsen in:
„O goede pijpekop,
Steeds als ik jou eens stop,
Dan komt weer de sergeant
En helpt je uit de brand."
W(j stellen er prijs op, eerlijk te
zijn, en daarom stellen wij, dat gij ons
niet kent, lezer. Maar wij kennen U
ook niet. En al is het eigenlijk van
zelfsprekend, dat dit uitstekende blad
alleen gelezen wordt door te goeder
trouwe lieden, toch bestaat de moge
lijkheid, dat sinistere individuen, ver-
dorvener dan wij nog, deze journalis
tieke paardebloem lezen met een on
vaderlandslievend doel. Vandaar ons
plotseling afbreken na bovenstaande
poëtische ontboezeming; wij mogen
geen legergeheimen onthullen. Een
maand zwaar arrest zou het ons kosten;
behalve de schande, een vijandelijke
bezetting op ons geweten te hebben.
Toch ofschoon wij trouwhartig be
kennen, dat het ons moeite kost de af
stand van recruut tot generaal af te
leggen toch menen wij reeds in staat
te zijn, ons met succes tegen een schen
ding van de vaderlandse grens te ver
dedigen; zulks als gevolg van onze in
het oog lopende bekwaamheden als
schutter.
Wij stonden op de schietbaan, de mi
trailleur voor ons. Naast ons stond sol
daat Boem. Heel ver voor ons was de
schijf, nauwelijks voor het blote oog
zichtbaar. Elegant zakten wij op de
grond, knipogend naar het doel met de
zich daarachter bevindende metershoge
kogelvanger.
„Waar lig je nou naar te kijken?"
informeerde de vuurcommandant, toen
wij amper plat lagen. „Zie je weer wat
bijzonders?" „Ja," antwoordden wij,
„een helm"; want het zware ding was
juist over onze ogen gezakt. Hetgeen
de commandant echter in de waan
bracht dat een van de ongelukkigen,
die de treffers moesten aanwijzen, zijn
hoofd boven zijn kuil had uitgestoken,
zodat hij schielijk met allerlei rooie
vlaggen begon te zwaaien.
„Doel!" zei de commandant toen, en
wij richtten op de schijf daarginds.
Maar net toen wij een straal kogels uit
de loop joegen, realiseerden wij ons,
dat wij op de verkeerde schijf gemikt
hadden, zodat de onze akelig kaal bleef
staan en die van soldaat Boem eenvou
dig doorzeefd werd. Een luid gebrul
steeg al om op; in de kuil ginds
schreeuwde men van schrik; „Kijk uit
je knoert-ogen!" bulderde de comman
dant. „Hou je adem in, mik beter en
trek tijdens het richten de trekker al
over tot het punt, waarop hij op span
ning komt." Wij deden dit alles; helaas
niet nauwkeurig genoeg, want terwijl
wij nog steeds geen spanning voelden,
zat de inhoud van het mitrailieurmaga-
zijn reeds als één man in de roos. „Du
vel maar op," zei de onthutste com
mandant, „je bent een gelegenheids
soldaat." 2).
„Ik kan nie richte!" hoorden wij sol
daat Boem nog kreunen. „Ik zie niks.
Ik kan nie schiete!" Wat een prulsol
daat, dachten wij smalend. Maar later
bleek hij de hele roos weggeschoten te
hebben, plus nog de pijl van de aan
wijzer in de kuil, die te lang bleef
aanwijzen. Nu ja! Een klein incident
was wel voorgevallen. „Weet je zeker,
dat je wapen ontladen is?" had de
commandant gevraagd. „Vanzelvers,"
antwoordde soldaat Boem zelfverze
kerd. „Kijk maar es." Boemboemboem
zei toen de mitrailleur en een sliert
kogels verdeen over de kogelvanger in
het heelal. Van de verwarring, die
daarop ontstond, maakte de soldaat
maar gebruik om ongemerkt te ver
dwijnen.
Wij hebben hem later teruggevon
den. Dat viel ons gemakkelijk,
omdat elke soldaat op zo'n dag
een stuk of wat patronen op kosten
van dat goede Rijk van ons wegknalt
en voor de rest van de dag gaat rente
nieren. Zelfs zij, die uit hoofde van
hun abonement op het Parool alle gel
delijke verdiensten zonder arbeid als
uit den boze verwerpen. „Wat voer je
daar uit?" vroeg die sergeant van ons
toen wantrouwend, daar hij ons altijd
nijver wil zien.
„Ik kauw op een rietje," antwoord
den wij. „Op wie?" zei de sergeant.
„Grote hemel!" merkten wij toen ver
stoord op; want voor zover de dienst
het toelaat zijn wij een principieel
vrouwenhater. Hoe het zij, het liep wel
erg in de gaten, dat wij niets uitvoer
den, daarom ging de sergeant er even
lui bijzitten als wij en begon theorie-
vragen te stellen, waarna er gelegen
heid was vragen te stellen, mits deze
niet des sergeanten particuliere leven
of beurs betroffen.
Soldaat Fousert, kleine en corpulent,
stelde de vraag, hoe de bewapening
van een schildwacht is en kreeg ten
antwoord, dat een dergelijk verant
woordelijke persoon met geladen ge
weer en bajonet is versterkt, waarmee
hij zich eventueel tegen in- en aanval
lers kan verdedigen.
„En als er nou een grote hond komt,
die me wil bijten?" vroeg de recruut
beangst. De sergeant telde op zijn vin
gers. „Schieten, steken, slaan," somde
hij op.
„Dat durf ik niet!" kreet de onge
lukkige kleine; de sergeant keek onge
looflijk minachtend. Maar de situatie
werd in zekere zin veranderd, toen
soldaat Boem, die even was uitgewe
ken, binnen de kring strompelde, met
een boog zijn helm voor de sergeant
afnam en „Dag officier" zei, en zich
met „Ik meld me terug van weg ge
weest" aankondigde. „Wéér ben je ge
weest?" bulderde de sergeant. „Terug
uit bos," lichtte soldaat Boem bereid
willig in, „ik moest bepaald effe weg."
Jullie moeten bepaald allemaal
weg!" luchtte de sergeant zijn overladen
gemoed. „Moeten jullie Lieftinck en je
ouderdomspensioen, gaan verdedigen?
Scheer/eephool'dcn. Puinhopen! Ha
uitgeblazen macaroni!"
FRANS GROSFELD
lap
1) Bij 1 t overlezen van onze krabbel
hebben deze voetnoot er onder ge
plaatst; «ren militair met fraaie
vooruit; ten als wij zijn, achten wij
ons gerechtigd, slechts zij het in an
der opzicht even schone personen
naast ons te dulden.
2) Dit is de grootste belediging, die
men een. bewust militair als ons kan
toevoegen. Wij hebben het er dan ook
net bij laten zitten en een rapport in
gediend; wij vervingen daarbij het „de
dienstplichtig soldaat G. meldt...."
door „de dienstgerechtigd soldaat". Het
protest is door ons gewonnen.
kelijke menselijke waarden met voeten
worden getreden.
Er moeten echter geen lasten worden
opgelegd, welke boven onze draag
kracht gaan. Dit immers zou tot reper
cussies leiden, welke het geheel van
onze inspanningen zouden benadelen.
Het zal, met het oog daarop, nodig zijn
dat alle waarden in het gezichtsveld
worden getrokken en te zorgen, dat aan
andere, voor onze volkshuishouding ook
vitale waarden, geen onherstelbare scha
de wordt toegebracht. De militaire uit
gaven, hoe noodzakelijk ook, zullen
moeten worden gezien en vastgesteld in
het geheel van onze nationale mogelijk
heden, waarbij nog eens zjj gesteld, dat
aan deze mogelijkheden hoge eisen mo
gen en moeten worden gesteld.
Voor de gelovige christen sal, naast
deze menselijke activiteiten, welke on
misbaar zijn, de wétenschap dat God
tenslotte de wereld regeert en zonder
Hem er geen haar op ons hoofd ge
krenkt wordt, een aansporing zjjn om da
gelijks onze knieën te buigen en Hem
te vragen de wereld voor een nieuwe
oorlog te willen sparen. Deze blik naar
omhoog zal hem dan de moed geven na
te zeggen wat generaal Eisenhower 3
Februari tegen een journalist zei: „Ik
heb nog hoop!" De Katholieke Vólks-
party zal zich in de komende tjjd aan
het mee dragen van verantwoordelijk
heid niet kunnen en niet mogen ont
trekken. Voor haar geldt ook thans, wat
altijd haar politiek is geweest: 's lands
belang is het doelwit van de staatkunde.
Gods zegen moge op deze arbeid rusten.
In het kader van de internationale si
tuatie, passen ook enige opmerkingen
over het jongste contact, dat vertegen
woordigers van de partij hadden met
enige vertegenwoordigers van de C.V.P.
in België. Dit contact werd 22 Januari
gehouden en had een uitzonderlijk be
langrijk karakter. Jammer genoeg kon
den geen vertegenwoordigers van de
zusterpartij uit Luxemburg aanwezig
zijn. Onderwerp van besprekingen wa
ren onder meer de doorvoering van de
Benelux-Unie en het defensie-beieid.
In een voorbespreking van enige func
tionarissen uit beide partijen waren de
ze punten als bijzonder actueel aange
merkt, terwijl men van oordeel was, dat
het nuttig kon zijn wanneer de C.V.P.,
die in België regeringsverantwoorde
lijkheid draagt, en de K.V.P. zich over
deze vraagstukken uitspraken. (Dat is
geschied in een communiqué, dat in ons
blad werd gepubliceerd. Red.).
De heer Andriessen wees vervolgens
op de installatie der gereorganiseerde
buitenlandse commissie van de partij.
Deze installatie geschiedde enige weken
geleden en moet mede worden gezien
als een resultaat van de Nationale Ka-
derdagen, welke het vorig jaar te Weert
zijn gehouden. Het partijbestuur is er
over verheugd en er dankbaar voor, dat
een aantal prominente figuren uit de
partij zich bereid verklaard hebben aan
dit werk mede te werken. De leiding
van de commissie is aan mr. Sassen toe
vertrouwd, die op het terrein van de
buitenlandse politiek geen onbekende
is. Het partijbestuur heeft van deze
commissie hoge verwachtingen.
De partijvoorzitter maakte ook enkele
opmerkingen over de ledenwervingsac
tie. Zaterdag 27 Januari werd daarvoor
een vergadering gehouden van verte
genwoordigers der kringbesturen en de
kringpropagandaleiders. Op deze ver
gadering is de noodzakelijkheid van een
grootscheepse wervingsactie in het licht
gesteld, waarbij aansluiting gezocht
werd bij de in de centrale propaganda
raad opgezette actie.
Deze actie moet slagen en wel om
tweeërlei redenen. .Vooreerst is een
sterker ledental een versterking van de
partij, hetgeen betekent het inschake
len van een groter aantal katholieke Ne
derlanders in het werk van de partij
Het betekent ook, dat zich weer zoveel
leden meer voor de staatkunde gaan in
teresseren. Op de tweede plaats bete
kent deze versterking van het leden
tal een financiële versterking voor de
party.
Tenslotte weidde de heer Andriessen
uit over de jongerenorganisatie in de
partij.
Bij de behandeling van de begroting
deelde de penningmeester in antwoord
op desbetreffende critiek mede, dat wel
iswaar nieuwe leden niet „op de straat
liggen", maar dat een grote actie onge
twijfeld een groot aantal nieuwe leden
moet aanbrengen.
Bü de 26 voorstellen, door de kringen
ingediend en waarop het partijbestuur
prae-adviczen had uitgebracht, ontstond
o.a. een Zuidelijk-Oosteiyk debat aan
gaande de vestiging van de tweede tech
nische hogeschool. Het partybestuur ver
klaarde zich wyseiyk niet in staat zonder
diepgaande studie een uitspraak hier
over te doen. Reden, waarom een der
gewestelijke kampioenen het als onver
zorgd, bekrompen en onjuist meende te
moeten kenschetsen. Voorz. Andriessen
wees er nog op, dat dienaangaande het
partijbestuur geen beslissing heeft te
nemen; daarom heeft ook prof. Gielen,
die aangaande deze kwestie een uitge
sproken mening heeft, aan dit prae-
advies zijn stem gegeven. Na veel ge-
debatteer werd een motie aangenomen,
waarin de partyraad er by de Kamer
fractie op aandringt de kwestie van de
decentralisatie van het Technisch Hoger
Onderwijs en van de plaat* van vestiging
Waar gaat het nu eigenlijk om?
Heel 't streven naar de corpora
tieve ordening van het sociaal-
economische leven steunt op de over
tuiging, dat mensen en mensengroepen
onderling op samenwerking zijn aange
wezen, elkander per se nodig hebben.
Toegepast op bedrijf en onderneming,
betekent dit, dat b.v. in een scheeps-
bouwonderneming de nageljongen en
de architect, de plaatwerker en de di
recteur, de electro-technische opzichter
en de hulp-monteur met elkanders
werkzaamheden, positie en belangen
hebben rekening te houden.
Nu hebben we in de sociale historie
de bewust gewilde en gekweekte tegen
stellingen gekend, (kennen die ten dele
nog), slechts geleidelijk overwonnen
door de groeiende overtuiging dat de
noodzakelijke samenwerking een wettig
gereglementeerde vorm moest krijgen.
Een begin van uitvoering hiervan is te
zien in de vorig jaar door ons parle
ment aanvaarde wet op de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie.
Alhoewel hiermede o.m. wordt be
oogd de belangentegenstellingen te over
bruggen, zal nimmer kunnen worden
bereikt dat belangenverschillen tussen
de twee scherp te onderscheiden hoofd
groepen in het productieleven kapi
taalverschaffers en arbeiders even
eens verdwijnen.
Heel simplistisch gesteld kan gezegd
worden dat de beide groepen
zich, ter bezinning op de eigen
belangen (zo breed mogelijk) aaneen
sluiten in belangenbonden of vakorga
nisaties. Deze zullen noodzakelijk blij
ven, ook na een volledige practische uit
werking van de P.B.O. Nu zou het al te
simplistisch zijn om te stellen: er is
sprake van twee partijen, punt, uit.
Elke groep laat zich weer afzonderlijk
onderscheiden; de kapitaalverschaffers
in geldaandeelhouders en ondernemers,
de arbeiders in arbeiders in de leiding
gevende en die in de uitvoerende orde.
Beiden kenden tot heden practisch één
soort vakbond: de organisatie op grond
van het beoefende beroep. De werkge
vers nu verder buiten beschouwing la
tende, betekende deze organisatievorm,
dat voor de arbeiders werkzaam in een
bedrijf soms 5 of meer vakbonden moes
ten optreden. Het is toch heel normaal
dat in één bedrijf, ja zelfs in één onder
neming 10. 20 of zelfs nog veel meer
sterk onderscheiden beroepen worden
beoefend.
Op grond van deze, in 't kort weer
gegeven overwegingen nu, werd reeds
voor de oorlog gedokterd aan de vraag
of een beroeps- dan wel een bedrijfsge-
wijze organisatie van de arbeiders de
meest gewenste vorm was.
In 1946 werkte een commissie uit de
Raad van Vakcentrales hieraan verder
en legde de beredeneerde conclusies
waartoe men gekomen was vast in een
rapport, dat sindsdien werd aangeduid
als het blauw-zwarte boekje. Met de
wet op de P.B.O. in het zicht moes
ten zich de bonden, aangesloten bij de
drie bonafide vakcentrales, nadien prin
cipieel vóór of tegen deze conclusies uit
spreken. Zijn wij juist geïnformeerd dan
hebben alle vakbonden zich zonder één
uitzondering in beginsel uitgesproken
vcor de conclusies die luidden; organi
seer de arbeiders verticaal, d.i. in be-
drijfsbonden en dus niet langer in be
roepsbonden. Zeker, er waren moeilijk
heden en er kwamen dus voorwaarden.
Hoe zou het gaan met de categorale me
dezeggenschap bijvoorbeeld. Maar, een
maal het beginsel aanvaard, was heel de
rest, belangrijke bijzaak.
En nu blijkt de belangrijke bij
zaak plotseling hoofdzaak te zijn gewor
den; nu schijnt met het streven naar
bedrijfsbonden, de katholieke maat
schappij-opvatting plotseling zo princi
pieel te zijn of te worden aangetast dat
het nodig is om, zonder dat publiekelijk
wordt aangegeven wat in vakorganisa-
torisch opzicht dan wel moet geschieden
(consequente differentiatie zou tot dui
zenden beroeps-vakbonden leiden) het
Doorl. Episcopaat om een beslissing te
vragen.
Zónder te pretenderen dat deze zaak
hiermede uitputtend is behandeld, moe
ten ons toch twee vragen uit de pen: zal
het voor de oud-bondsadviseur van de
bedrijfsbond van spoorwegpersoneel, St.
Raphael, Z.H.E. de Bisschop van 's-Her-
togenbosch Mgr. Mutsaerts, niet erg
moeilijk zijn uit te spreken dat
„bedrijfsbonden" de maatschappelijke
structuur naar katholieke opvatting aan
tasten, en: is het met mogelijk dat „men"
vakorganisatorische aangelegenheden
verwisselt met standsorganisatorische?
Het zijn maar vragen, maar de zaak lijkt
ons belangrijk genoeg om ze te stellen
er. het antwoord zeer ernstig te overwe
gen.
van een tweede T.H. zo spoedig moge
lijk in studie te nemen en er bij de
regering op aan te dringen zo spoedig
mogeiyk een beslissing te nemen.
Een verzoek van de kring Maastricht,
om erop te willen aandringen werkne
mers met een veertigjarige diensttijd de
gelegenheid te geven om met pensioen
te gaan, ook als zij de pensioengerech
tigde leeftijd nog niet hebben bereikt,
werd geacht niet primair voor behande
ling in de Partijraad in aanmerking te
komen. Het Partijbestuur acht de be
trokken organisaties daarvoor de eerst
aangewezen instanties. Met nog 22 van
de 26 voorstellen te behandelen werd de
vergadering tot heden verdaagd. Tijdens
de middagvergadering zal dan prof.
Romme voorlichting verstrekken over de
staatkundige toestand en het parlemen
taire werk.
