Laat arbeider in eigen dorp in industriecentra blijven Gancia E"RIC"D£ NOORMAN: Ti/ffitltf - ynifsiecte lussen neus en (Lippen Laat heb ik IJ bemind Ernstige critiek op verdeling van provinciaal bouwvolume Conflict bij toneelgroep „Comedia" Onderstandsregeling Indonesische ambtenaren Ned. onderzeeër in de Schotse wateren BOEKENMARKT IN AMSTERDAM, DEN HAAG EN ROTTERDAM Overpeinzingen I K.A.B. in Uitgeest bindt kat de bel aan Wereldomroep zendt Uit naar o.-europa Belangrijke krachten ontslagen 'n kwaliteitsproduct Diepe teleurstelling bij Tweede Kamerleden GEDE-ZALF door ETHEL MANNIN VRIJDAG 2 MAART 1951 PAGINA 3 Liefde in het eigen dorp vermouth Torino Fatale ontwikkeling Officiële publicatie LIKDOORNS Twee dodelijke ongelukken St. Vincentiusvereniging thans ook voor dames Audiënties Zaterdag 3 Maart I^ast van zenuwen? van Snorrebor V er kleed partij 49) Bim-bam-beieren Clausule Midden-Oosterse rust I I I Katholieke Arbeidersbeweging, afdeling Uitgeest, heeft in haar jaarvergade ring uitvoerig stil gestaan hij het besluit van Gedeputeerde Staten van Noord- Holland, om door middel van zgn. migratie-voorschotten bij de verdeling van het provinciaal bouwvolume de vestiging van arbeiders in industriegemeenten *e bevorderen. He afdeling stelde vast, dat de beroepsbevolking van Uitgeest voor 70 pet. uit industriearbeiders bestaat, die voor het overgrote deel buiten de gemeente werk zaam zijn; dat Uitgeest is gelegen in de onmiddellijke nabijheid van de indus triegebieden Zaanstreek en Kennemerland; dat door deze woningpolitiek in de toekomst vele arbeiders tegen hun wil en tegen hun welzijn gedwongen zullen zijn, zich in industriegemeenten te vestigen. Zij concludeert in een motie; a.. dat het om redenen van religieuze, zedelijke, sociale en culturele aard ten zeerste gewenst is, de vorming van grotere arbeidersagglomeraties tegen te gaan; b. dat de persoonlijke vrijheid van de arbeiders op deze wijze langs een om- Weg onnodig wordt aangetast. Tekent tegen gang van zaken ten scherpste pro test aan en verzoekt het hoofdbestuur van de Landelijke en Katholieke Arbei dersbeweging te Utrecht en het bestuur van de Dicesane Bond te Den Haag »et de grootste aandrang de nodige stappen te nemen, die er toe zullen leiden, dat aan de in deze motie neergelegde opvattingen recht zal worden gedaan, zo ovel t.a.v. Uitgeest als van alle andere gemeenten, die in soortgelijke omstandig heden verkeren. Ter toelichting van deze motie merk te de heer van Eerden het volgende op: De motie is ingediend om uitdrukking te geven aan de teleurstelling en de yerontwaardiging, die in het bijzonder in arbeiderskringen in Uitgeest is ont staan over het aantal woningen, dat aan onze gemeente is toegedeeld en meer in het bijzonder over de wijze waarop het beschikbare provinciale bouwvolume is verdeeld. Ongetwijfeld geldt ook voor Uitgeest dat het woningvraagstuk het meest nij pende probleem is waarmee de gemeen telijke overheid te kampen heeft. Het mag echter niet worden ontkend, dat in weerwil van de vele moeilijkhe den door het gemeentebestuur in dit opzicht sinds de oorlog behoorlijk werk is gedaan. Echter is de woningnood in Uitgeest hog op geen stukken na gelenigd. Er bestaat een wachtlijst van plm. 250 a 300 gevallen, waarvan 2/3 nog in 't ge heel niet over woonruimte beschikt en de rest om betere huisvesting vraagt. De grote moeilijkheid is, dat Uitgeest door de verschillende overheidsorganen hog steeds als plattelandsgemeente k'ordt beschouwd, terwijl dit in werke lijkheid reeds lang niet meer het geval 's. In de laatste decennia is Uitgeest Van zuiver plattelandsgemeente geëvo lueerd tot woongebied van de industrie 'n de Zaanstreek en Kennemerland. Deze tendenz zal ook in de toekomst blijven bestaan, omdat de bestaansmoge- 'ijkheden in de landbouw en veeteelt op zijn hoogst gelijk blijven terwijl de kerkgelegenheid in de industrie steeds groter wordt. Momenteel bestaat de beroepsbevol king voor plm. 70 pCt. uit industriear beiders. die bijna allen werkzaam zijn in de Zaanstreek en Kennemerland. Ons gemeentebestuur kan dus helaas niet zo als andere gemeenten, bij aanvraag van bouwvolume de troef van industrie uit spelen maar staat wel voor de verplich ting om de werkers in de industrie be hoorlijk te huisvesten! in de gemeenteraad is reeds uiten- treure verkondigd, dat de diverse over heidsorganen voor de moeilijke positie Van de gemeente tot dusver nog maar bitter weinig begrip hebben getoond. Maar wat nu dreigt te gebeuren slaat alle records. Ged. Staten hebben nu een plan uit gedacht, dat voor de gemeente om het kort en krachtig te zeggen ongeveer een langzame verstikkingsdood betekent. Hitgeest mag in de eerstkomende tijd j-egge en schrijve 3 woningen per jaar bouwen. Spreker is er van overtuigd dat men geen bouwmaterialen uit de hiaan kan plukken, maar dit is niets •heer en niets anders dan belachelijk (applaus) Doch dit is nog niet het ergste. Er komt bovendien nog een z.g. migratie- Plan, dat tot strekking heeft de arbeiders le huisvesten in de onmiddellijke nabij heid van de fabrieken, waar ze werk zaam zijn. Een industriegemeente als hv. Beverwijk, krijgt nu boven het hormale bouwvolume een aantal wonin gen toegewezen, waarvoor alleen arbei ders in aanmerking komen die bv. bij de Hoogovens werken, maar buiten Be- verwijk wonen. Alle jonge arbeiders in Uitgeest, die Jvillen trouwen, of arbeiders die een hetere woning nodig hebben, zullen zich dus in de toekomst verplicht zien een honing te accepteren in de gemeente ^aar ze werken. Uitgeest is dus goed genoeg om als woonplaats te dienen, V'anneer men jong is, maar daarna moe- *®n de arbeiders wegens de liefde van gedeputeerde Staten voor de industrie et dorp, waar ze geboren en getogen z'.in verlaten, om te verdrinken in de Sfote massa, van de industriegemeenten. Wat hier gebeurt, is een aantasting J[an de persoonlijke vrijheid van de ar heider, die zelf moet kunnen beslissen, J'aar hij wel en waar hij niet wenst J wonen. Natuurlijk zijn er voor een dergelijke migratie economische argu menten aan te voeren, vooral wanneer de arbeiders op grote afstand van hun Iferk wonen. Maar voor Uitgeest gelden deze argumenten niet, omdat de Zaan- ?meek en Kennemerland zeer dicht bij 'Weest liggen, ging spr. voort. Bovendien ligt de grens van econo- Jb'sche wenselijkheden daar, waar de °elangen van de arbeider als mens, en !?oral als christen, in het gedrang ko- eh, en dit laatste is hier het geval. Spreker werkt zelf op de Hoogovens 51 is dagelijks in de gelegenheid te con- lateren, dat de arbeidsmentaliteit van Tbeiders uit kleinere gemeenten aan- 'dhlijk hoger is dan die van mensen uit Advertentie Honderdag is Radio—Nederland begonnen u'tzcndingen in de Franse taal, be- (ATld voor de landen achter het „IJzeren de^'in". Alle weekdagen zal dat deel van fat olk'ng van de Oost-Europese landen, g<llf Franse taal machtig is, op de korte Haar 12531 en 49 meter) kunnen luisteren over een nieuwsbulletin en een causerie ei'aal actuele onderwerpen op politiek, so il^ ~ec°nomisch of cultureel gebied, met Öin u't de Westerse landen. De uitzen- buren twintig minuten en wor- ^houden van 18.30 tot 18.50 en van 23.06 Nederlandse tijd. de grotere steden. Door deze woningpo litiek zal men derhalve op den duur ook economische belangen schaden. Het aantal arbeiders, dat om bedrijfs- redenen dicht bij de fabriek wo nen, is maar betrekkelijk klein. Daarom wordt hier het arbeidsbelang onnodig aangetast. Het gaat niet om een gril van de arbeiders maar en staan hoge belan gen op het spel. In de motie wordt gezegd, dat de vor ming van grotere arbeidersagglomera ties moet worden tegengegaan om rede nen van religieuze, zedelijke, sociale en culturele aard. De voorstellers bevinden zich met dit argument in het gezel schap van niemand minder dan de ka tholieke minister v. d. Brink, die in zijn eerste industrialisatie-nota soortgelijke opmerkingen maakte, terwijl ook leiden de figuren van de K.A.B. dezelfde me ning zijn toegedaan. Het is onbegrijpe lijk dat Ged. Staten zich dit niet of nau welijks gerealiseerd hebben, althans niet wat Uitgeest en eventueel soortgelijke gemeenten betreft. Wanneer men bedenkt dat b.v. de nieuwe breedband Walserij over enkele jaren alleen al plm. 2000 arbeiders werk zal verschaffen, nog afgezien van de op te richten verwerkende industrie dan is het toch wel duidelijk, dat we op het ogenblik nog slechts aan het beginpunt staan van een ontwikkeling, die fataal kan worden. In een gemeente, die zich door indus trialisatie snel uitbreidt, zal het als re gel toch al onmogelijk zijn om een grote toevloed van arbeiders op een harmoni sche wijze in de religieuze en sociale gemeenschappen op te nemen. Bedenken wij toch dat wij als Katholieke arbeiders het meeste te verliezen hebben! In Uitgeest bestaat God zij dank nog een grote gave kern van Katholieken, merendeels arbeiders, die koste wat kost moet behouden blijven. Spreker wees o.a. op de bijna totale ontkerstening van de Brabanders, die in het verleden naar Rotterdam zijn ge trokken. Het is voor onze Katholieke arbeiders toch al zo moeilijk zich te ont trekken aan de op zijn zachts gezegd, nivellerende invloed van de neutrale personeelsverenigingen, waartegen de Bisschoppen zo terecht hebben gewaar schuwd. Het valt immers niet te ontken nen dat ook de Katholieke arbeider vat baar is voor de materialistische massa geest van het industriële proletariaat. Spr. heeft vernomen, dat ook in K.V.P.-kringen in onze provincie tegen het migratieplan onoverkomeijke be zwaren bestaan en dat van deze zijde ook oppositie zal worden gevoerd. Niet temin behoort ook de Kath. Arbeiders beweging tegenover dit plan een krach tig protest te laten horen. Spreker ver zoekt daarom het bestuur hiervoor de gehele K.A.B. met haar 300.000 leden in het geweer te roepen. Het moet voor de arbeiders in Uitgeest, evenals voor alle arbeiders in ons vrije vaderland moge lijk zijn, in vrijheid te beslissen, waar ze willen wonen, om gelukkig te kunnen zijn. (Langdurig applaus). De heer Zijp vroeg zich af waar men 't recht nu op eens vandaan haalt, om de arbeiders op deze manier te dwingen bij de fabriek te gaan wonen. Vroeger hoefde dit toch ook niet? Toen moesten we ook heen en weer fietsen en we wil len dit nog. We hebben toch ook op Ka tholieken gestemd, om onze belangen in de provincie te behartigen? De heer van Eerden antwoordt, dat men zich als K.A.B.'ers niet op politiek terrein moet begeven, daar is de K.V.P. voor, waarin over deze kwestie ook nog wel een hartig woordje zal vallen. Van daag spreken we alleen over zuivere ar beidersbelangen. Zijp heeft inderdaad gelijk, dat migratie niet dringend nodig is. Dit bleek o.a. heel duidelijk uit een onderhoud, waarbij spreker tegenwoor dig was, waarin men van de zijde van de afd. Huisvesting van het Hoogoven- bedrijf zich onmiddelijlc bereid ver klaarde eraan mee te werken, dat in Uitgeest woningen zouden worden ge bouwd voor Hoogovenarbeiders. Overigens bevreemdt het hem ten zeerste, dat b.v. Castricum en Bergen veel mieer woningen mogen bouwen. De heer Tromp werkt bij de Hoog ovens en voelt er ook niets voor om tus sen „de grote hoop" in Velsen te gaan wonen. Alle Uitgeester mensen zijn aan hun dorp gehecht. Ze hebben hier b.v. tuintjes en wonen echt buiten. Hij hoort en ziet genoeg van de slechte geest onder de mensen, die „opgepakt" wo nen, en die alle geloof in God zijn kwijt geraakt. 't Worden allemaal communis ten. Dat wil hij ook niet voor zijn kin deren. De hele arbeiderspartij (bedoeld is K.A.B. moet alles in het werk stellen om dit tegen te gaan. 'n Arbeider is toch even vrij als een ander? Na enige verdere discussie werd de motie aangenomen. 38. Door een andere gang voert Olaf de Noorman terug. „Ik breng u nu bij Pum-Pum," zegt hij eenvoudig en hij kijkt de koning onder zoekend aan. Maar de ogen van Eric staan welwillend en langzaam gaat de heer van Tyrfing voort „Deze dagen zijn een hel voor mij geweestin eigen burcht als een dief rond te moeten gaan het gepraat van de knechten en de argwaan, die ik ook bij u moest wekken „Het ware verstandiger geweest mij vroeger uw vertrouwen te schenkenant woordt Eric. „Ik had u kunnen verzekeren, dat het geheim van uw zwaard ook bij Pum-Pum veilig is!" „Hier zijn wij er," zegt Olaf, stilstaande voor een zware deur. „Pum-Pum heeft niets ontbroken!" De burchtheer opent de deur en treedt terzijde. Een juichkreet klinkt Eric in de oren. Pum-Pum, nog kleiner lijkende dan hij al is in dit met zware meubelen gestoffeerde vertrek, is buiten zichzelf van vreugde. Zijn meester zelf komt hem verlossen uit zijn gevangenis! „Meester Eric!" begint de dwerg, „ik De ontroering snoert hem de keel dicht, maar de tranen die in zijn trouwe ogen blinken, spreken boekdelen. „Het is goed, Pum-Pum!" zegt de Noorman lachend. „Ge ziet, ik laat de trouwe makker, die zoveel gevaren met mij deelde, niet in de steek!" Pum-Pum richt zich nu tot de burchtheer. „Gij zijn slecht mens!" zegt hij kwaad en zijn grote ogen schieten vuur. „Ik zoeken geliefde meester, gij mij opsluiten hier!" Verontwaardigd zwaait hij zijn kleine handen voor Olaf's gelaat. „Meester mij toch vinden! Hij u zal „Kalm maar, Pum-Pum," onderbreekt de Noorman hem. „Heer Olaf heeft u geen kwaad gedaan! Gij zult ons helpen de geheimen hier te ontsluieren De Toneelgroep Comedia is voornemens haar tableau de la troupe voor het ko mend seizoen dusdanig samen te stellen, dat niet meer dan ongeveer twintig spe lers op het ogenblik zijn dat er ten naaste bij veertig er deel van uit zullen maken. Dat geschiedt, naar men ons ver zekerd heeft, hoofdzakelijk op artistieke gronden. De huidige samenstelling van het gezelschap was gebaseerd op het doublure-systeem, d.w.z. dat steeds naast elkaar gespeeld werd. De artistieke be zwaren daartegen komen in hoofdzaak hierop neer, dat men daardoor in de keu ze der spelers te zeer gehandicapt was. Het volgend seizoen zal men nu in prin cipe niet doubleren. Dientengevolge is een aantal spelers dertien aange zegd, dat hun engagement het volgend seizoen niet verlengd zal worden. Boven dien geeft Jan Teulings er de voorkeur aan niet langer vast aan een gezelschap verbonden te zijn, doch op te treden als gast-regisseur, Joeki Broedelet is voor nemens naar het buitenland te gaan en Frits van Dijk verlaat „Comedia" even eens, om andere redenen dan de voorge nomen reorganisatie. Overigens zal het Advertentie Zeer veel leden van de Tweede Kamer zijn diep teleurgesteld over de wijze, waarop veel ambtenaren in Indonesië na de souvereiniteitsoverdracht in grote moeilijkheden zijn geraakt, uiteraard voor zover zulks niet aan eigen schuld of toedoen kan worden geweten. Zij ge ven uiting aan hun respect voor de ma nier, waarop deze ambtenaren veelal aan die moeilijkheden het hoofd bieden, en voor de liefde, welke zij aldus betonen voor land en volk van Indonesië. Deze leden zijn van oordeel, dat in verband met de positie, waarin, en de omstandigheden, waaronder de ambtena ren vooral ook de Nederlanders onder hen thans verkeren, het geheel van waarborgen, in de Garantiewet vervat, een eigenlijk niet passend sluitstuk is gebleken op de RTC-overeenkomst in zake de positie van de burgerlijke over heidsdienaren in verband met de souve reiniteitsoverdracht. Zij menen zelfs te mogen stellen, dat het ontbreken in deze wet van de onvoorwaardelijke erkenning van het vrijwilligheidsbeginsel mede oorzaak is geworden van de voor de ambtenaren ontstane moeilijkheden. Aldus blijkt uit het voorlopig verslag der Tweede Kamer over het ontwerp van wet houdende onderstandsregeling ingevolge de „Garantiewet burgerlijk overheidspersoneel Indonesië". Verscheidene andere leden merken op, dat het motief voor de ver doorgevoerde differentiatie in de onderstandsregeling was: een remmende invloed op de af vloeiing van ambtenaren uit te oefenen. Dienstnederlegging mocht niet door een gunstige onderstandsregeling aantrekke lijk worden gemaakt. Dit motief nu,-geldt thans niet meer, daar de dienstvoorwaar- Een belangrijk bericht voor degenen, die over 1950 een vordering hebben op een rijksinstelling. 's-GRAVENHAGE, 26 Jan. Het mi nisterie van Financiën vestigt er de aan dacht op, dat alle vorderingen op rijks instellingen over 1950 zo spoedig moge lijk moeten worden ingediend. Vorderin- ten laste van de verschillende departe menten van algemeen bestuur en de daaronder ressorterende diensten, instel lingen, enz. moeten uiterlijk 31 Mei a.s. bij het betrokken departement zijn inge diend. Vorderingen op het staatsdrukkerij en uitgeversbedrijf, op het bedrijf der P.T.T., op het staatsmijnbedrijf, op het staatsvissershavenbedrijf te IJmuiden en op de staatsmijnen moeten uiterlijk 15 Maart a.s. worden ingezonden. In het belang van de schuldeisers wordt er na drukkelijk de aandacht op gevestigd, dat latere indiening tot langdurig uitstel der den, de dienstverhoudingen en de le vensomstandigheden voor het overgrote deel der ambtenaren dermate ongunstig ziin geworden, dat doordienen in rede lijkheid niet meer kan worden gevergd. Daarom past de algemene maatregel, die ter bekrachtiging werd aangeboden, niet meer op de huidige situatie, waarin het grootste gedeelte der ambtenaren ver keert. Weer andere leden daarentegen achten een wending ten goede, gelegen in de be reidheid van de Indonesische organen om deze ambtenaren weer in de actieve dienst in te schakelen, zeer wel mogelijk en op deze grond zouden zij er bezwaar tegen hebben een gunstiger afvloeiings mogelijkheid door een wijziging van de onderstandsregeling te bevorderen. Vele leden menen voorts, dat de thans aangeboden regeling de noodzakelijk ge achte vrijwilligheid tot een valse schijn terugbrengt. Het ontwerp ontmoet bij deze leden daarom ernstige bezwaren. Het dient ingrijpend te worden herzien. Zeer vele andere leden verklaarden zich hierbij aan te sluiten. Advertentie verdwijnen pijnloos, snel en zeker met: Ten Westen van Schotland oefent de Nederlandse onderzeeër „Zwaardvis" sa men met de Britse onderzeeër Ancho rite. De 59 officieren en manschappen aan boord van de „Zwaardvis" krijgen een practische training met de laatste Britse vindingen ter bestrijding van het onder zeebootgevaar. Verwacht wordt, dat de „Zwaardvis" in het begin van deze maand naar zijn thuishaven zal terug keren. Donderdagmorgen is de 22-jarige mo torordonnans van de luchtmachtstaf H. C. C. Deckers uit Hilvarenbeek nabij het viaduct over de Rijksstraatweg te Wassenaar dodelijk verongelukt. Hij botste in volle vaart tegen een tankauto, die onder het viaduct uit kwam. Donderdagmiddag is bij werkzaamheden te Hurwenen bij Zaltbommel de 54- jarige arbeider W. J. C. U om het leven gekomen. Toen een op een stellage ge monteerd vliegwiel op een auto werd gebracht, sloeg de stellage om, waardoor U. werd getroffen. Hij was op slag dood. gezelschap enige nieuwe leden aantrek ken. De heengaande spelers zijn: Truus Dek ker, Frits van Dijk, Ko van Dijk, Ludzer Eringa, Han Everts, Wim Grelinger, Jef de Groot, Vera HarbrinkNuman, Em my LopezDias, Luc Lutz, Onno Mo lenkamp, Riek Schagen, Otto Sterman, Jan Teulings, Ellen de Thouars en Jopie Tourniaire. Het is ons niet bekend, wanneer de tendenz naar ontslag is gaan werken in de directie van het gezelschap, maar wij stellen de vraag, of zij geen verband houdt met het feit, dat een Nederlandse toneelgroep, die uitstekend werk heeft verricht, in het afgelopen seizoen een zekere matheid is gaan vertonen, omdat de resultaten de laatste jaren niet aan de verwachtingen hebben beantwoord. Comedia heeft bij gebrek aan subsidie van de hoofdstad haar toevlucht moeten nemen tot steden buiten Amsterdam, waar het gezelschap slechts sporadisch is opgetreden, en het ziet er toch wel naar uit, dat men elders niet op een zo uit gebreid toneelpubliek kan rekenen als in de grootste stad des lands, zodat het vandaag of morgen toch tot moeilijk heden moest komen. Met een zekere be wondering hebben wij van tijd tot tijd vastgesteld, dat Comedia (evenals de Nederlandse Comedie) op verschillende punten van het land verschillende voor stellingen kon handhaven. Doch achteraf blijkt dit verschijnsel meer spectaculair dan gezond te zijn. Thans is men zover, dat men moet overgaan tot een ontstel lend uitgebreid ontslag aan zeer belang rijke leden van het gezelschap. Dit is een veeg teken, dat erop wijst, hoe ongezond de toneelpolitiek op het ogenblik in Ne derland is. De St. Vincentiusvereniging stond tot voor korte tijd uitsluitend open voor mannen. Weliswaar werd voor een doel matige verzorging van de geestelijke en stoffelijke belangen van de evenmens in nood met bestaande vrouwenorganisa ties op sociaal charitatief terrein sa mengewerkt, terwijl de laatste jaren voor dat doel de St. Vincentiusvereni ging tevens de vorming van afzonder lijke vrouwengroepen onder de naam van damesconferenties zoveel mogelijk bevorderde, maar samenwerking tussen mannen en vrouwen binnen het kader van de vereniging was tot dusver niet mogelijk. Met goedkeuring van de desbetref fende verenigingsinstanties en in over eenstemming met de wensen van ons Hoogwaardig Episcopaat zullen voortaan vrouwen in pi gen conferenties met mannenconferenties samenwerken in dezelfde vereniging en zullen zij ook vertegenwoordigd zijn in de bestuurs organen van de St. Vincentiusvereni ging. Als gevolg hiervan zijn in de laatste vergadering van de Hoofdraad de eerste damesleden opgenomen, n.l. mevrouw E. Tellegen-Basquin, Den Haag; me vrouw M. Levelt-Vermolen, Naarden, en mej. M. van Lanschot, 's-Hertogen- bosch. Deze dames vertegenwoordigen dus voortaan de specifieke belangen van de damesconferenties van de St. Vincentiusvereniging in Nederland. De Aartsbisschop van Utrecht, Z. Em. Joh. Kard. de Jong, zal in de komende week alleen Maandag audiëntie verle nen. Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem zal Woensdag 7 Maart geen audiëntie verlenen. De boekenmarkten van de Bijenkorf horen langzamerhand al tot de traditie van de Boekenweek. Dit jaar krjjgt Rot terdam de literatoren als boekverkopers te zien; in Amsterdam en Den Haag brengt men het uiteenlopende genre, dat de Engelsen onder de naam „non-fiction" samenvatten, op de markt. In alle drie de plaatsen gebeurt dat op Zaterdag 3 Maart, van tien uur des morgens af tot 's middags half zes. Deze markten, drie jaar geleden in Amsterdam naar Frans voorbeeld begon nen, trekken blijkbaar veel belangstel ling, niet alleen onder het publiek (het vorig jaar heeft men in Amsterdam het aantal bezoekers op 2022 duizend ge schat), maar ook onder de schrijvers. Voor Rotterdam heeft men, omdat de ruimte er niet al te groot is, de uitnodi gingen moeten beperken tot 35 literato ren. Van de dichters zullen daar A. Ro land Holst en J. C. Bloem verschijnen met Ed. Hoornik en Adr. Morriën. Van de prozaschrijvers Top Naeff, prof. A. Donkersloot, V. van Vriesland. Szekely Lulofs, Jeanne van SchaikWilling, om maar enkele namen te noemen. Het aardige van de markten in Am sterdam en Den Haag is, dat er de aan dacht valt op een genre literatuur, dat wel een groot aantal lezers telt, maar tot dusverre weinig op de voorgrond is ge schoven. Voor de auteurs zit er deze aantrekkelijkheid aan, dat zij op deze markt met elkaar kennis kunnen maken. Zij komen namelijk uit verscheidene delen van het land en bestrijken een nogal uiteenlopend geestelijk terrein. Het zou bijvoorbeeld helemaal niet vreemd zijn, als dr. B. Delfgaauw, die in Amsterdam filosofie aan de man zal brengen, mevrouw LotgeringHille- brand in haar stalletje met kookboeken voor het eerst van zijn leven ontmoet. Fred Thomas en Ton Koot, die ook op deze markt zullen wedijveren in liefdes verklaringen aan de stad van hun hart, kennen elkaar al langer. Van oud-com missaris H. Voordewind mag men in ieder geval geen ambtelijke bekendheid verwachten met zijn medestanders van deze marktdag. Hem zelf kan men vin den bij de detective-romans en de poli- tielectuur. I. W. Smirnoff hoort uiter aard bij de boeken over luchtvaart thuis, Anthony van Kempen en dr. A. Melchior bij de reisbeschrijvingen, G. van Raven- zwaay bij de muziek, dr. W. Tenhaeff bij de parapsychologie gecombineerd met psychologie en opvoedkunde. Advertentie Mijnü«trdt'> ^eouwublettei helpen U ex overheen am Snorrebor zat te lezen bij het rijtje geraniums voor het keukenraam. Er viel een streep zonlicht op zijn boek. De omstandigheden schenen gunstig voor een gesprek over de boekenweek. En inderdaad begon hij, half voor zich uitpratend, half zich tot mij rich tend: Ze hebben 't wel eens over propaganda maken voor de boeken week, maar ik heb alweer gemerkt dat haast niemand propaganda maakt of ie doet 't voor z'n eigen. Moet je nou 'ns lezen in deze krant ja, d'r zit hier en daar wel een vlekje op, maar dat komt omdat ie afkomstig is van de groenteboer, die er de uien in verpakt had Ik zag dat Snorre bor een nogal verfomfaaid nummer van de Volkskrant van de vensterbank vandaan trok. Hij wees op een stukje in een hoek van de voorpagina en zei: „Ik hoorde van m'n zoon Jan, dat er deze week iedere dag zo'n stukje in staat, dat gaat dan over welke boeken iemand zou kiezen als ie 't voor 't uit zoeken had. Daar kun je de mensen aan kennen, zeggen ze. Maar ik vind, dat ze d'r eigen laten kennen, door dat ze te kennen geven, hoe ze gekend willen zijn. Neem nou 'ns wat er hier in dit stukje staat. Dat gaat er over wat 'n staatsman z'n naam staat er ook bij, maar dat doet er nou niet toe voor boeken zou hebben ge kozen." En Snorrebor las (moeizaam): „Von Moskou nach Berlin Ver zamelde geschriften van Alphons Die- penbrock Sovjet wetenschap en Sovjet cultuur Das Buch der Ketzer Vreugde van bos en heide." „En jij, wat zon jij nou kiev.enV vroeg ik, brandend van nieuwsgierig heid. Snorrebor knipperde met zijn ogen wat tegen de zon, haalde met een ver legen gebaar een verfrommeld stukje lijntjespapier te voorschijn en las: „Een geheel jaar in de tuin Het snoeien van bomen en struiken Uw tuin een lusthof Van week tot week in eigen tuin bloemen in onze tui nen Marie schonk intussen wat water bij de geraniums. Zij morste nogal. Er viel een grote natte plek op een stukje Volkskrant, op de keuze van de staats man, zag ik. In verband met de charme welke er volgens het getuigenis van vele vrou wen blijkt uit te gaan van een uniform, mag men het erop wagen te veronder stellen, dat een uniform de schijn der mannelijkheid vermag te verlenen aan wie in burger nauwelijks voor een man zou worden aangezien. Een voorval in Wales heeft echter be wezen, dat een uniform tot nog heel wat anders in staat is: het vermag van een vrouw een man, van een Muriel (hetgeen een meisjesnaam is) een Mi chael (hetgeen een jongensnaam is) te maken. Deze Michael dan was zo op het oog een voortreffelijk lid van de landstorm in Wales. Hij kon schieten en exerceren als de beste. En toch moest hij uit de landstorm worden verwijderd. Dat kwam zo. Het was een sergeant opgevallen dat Michael zich in een uni form had gestoken alvorens zich aan de keuring te onderwerpen. En dat was voor Dit het Engels vertaald door DICK OUWEN DIJK Toen zij, na het souper, hand in hand door de schemering dwaalden, spraken zij over de tocht van de volgende dag, maar met geen woord over de Drindelhorn. Zij zouden de volgende pacht in de Piz Hotte doorbrengen, de dag daarop de top beklimmen, zodat zij 's avonds weer in Glocken terug konden zijn. De dag daarop zouden ze naar Drindel terug keren. Dat was dus Donderdag, dacht Cathryn bij zichzelf. Misschien dat zij en Francis dan Vrijdag de Drindelhorn op konden gaan en Zaterdag terug keren; zij moesten "dit doen. of het uit stellen tot Maandag, daar zij op Zondag niet wilden klimmen; maar hoe eerder het achter de rug was des te eerder zou Johann over zijn angst heen zijn. Ze had er al zo veel jaren op gewacht, het moest dus nu maar spoedig gebeuren Er liep een pad zig-zag naar de oude, verweerde Glockendorf Hütte, over zacht glooiende hellingen, door pijnbos- sen, over stromen, verder over hoger gelegen weidegronden, waar het gras harder werd en bezaaid met rotsblok ken, langs dichte bossen, laag groeiende Alpenrosen en Preiselbeeren. Daarna, omdat er te veel mensen in de Hütte waren, weer verder; zij aten buiten en trokken verder, door een woestenij van afdoening kan leiden. Van de indiening kan op verzoek schriftelijk bewies wor- gruis en rotsblokken, en verdwenen in den verkregen. de nevel van een wolk; het dal en de met bloemen bezaaide weiden, met de verspreid liggende zomerhutten, badend in het zonlicht, werden ineens een deel van een andere wereld. Zelfs de grote witte top verdween uit het gezicht. Er was niets dan deze trieste eenzaamheid van steen en rotsen en kille mist. Zij spraken niet meer, de lust om te praten en te lachen viel weg tegelijk met het zonlicht en het groen. Ineens zagen zij de hut, laag en vierkant, stevig opge trokken van steen, weggekropen tegen de voet van de top, die, naar Cathryn dacht, zelf wel een berg leek. Binnen in de hut waren mensen, die kaarten zaten te bestuderen, anderen zaten kaart te spelen, weer anderen za ten sandwiches te eten en dronken hete koffie uit de thermosflessen; er lag een hele stapel rugzakken, touwen en ijsbij- len. Er stond een lange, kale houten tafel met banken aan weerszijden, van de zoldering hing een olielamp. Er wa ren Engelsen, in kniebroek en met ver moeide. roodverbrande gezichten; ste vige, door de zon verbrande Wander- vögel in Lederhosen; jonge, gehard er uitziende vrouwen, met open shirts, plus-fours en ski-sokken; er heerste een algemene sfeer van losheid, camaraderie, ruwheid, Bergfreundschaft. Er waren gidsen met verfomfaaide groene hoeden, puttees om de benen, verweerde gezich ten. Er stonden grote potten Erbensuppe te dampen en er werd gekruide wijn ge- di onken uit tinnen mokken. Als een dunne grijze rook gleed de mist langs het raam. De wind stak op en het werd ijzig koud. Een gids bracht een stapel hout binnen en stak een vuur aan. Een der Wandervögel haalde een mondhar monica te voorschijn. De hut vulde zich met warmte, rook en gezang. Voortdu rend liepen er naar de deur van de hut om naar het weer te kijken. Cathryn leunde met haar hoofd tegen Johann's schouder. Zij was, na een dag in de open lucht, slaperig van de warm te, de rook en de wijn. „Zou het morgen slecht weer zijn?" vroeg zij slaperig. Iedereen schijnt er on gerust over te zijn." „De gidsen denken, dat het misschien gaat sneeuwen en het is een beetje moei lijk om met verse sneeuw de top te be klimmen.'' „Ik zal het wel klaar spelen", mom pelde Cathryn. „Of het nu gaat waaien, hagelen of sneeuwen. Hoe is het slapen hier geregeld?" „In kooien. Er is een kamer voor de mannen en een andere voor de vrou wen. Er zijn ook een paar kleinere ka mers voor getrouwden." „Het zou prettig zijn als we 'n ge trouwd stel waren „Als het God belieft de volgende keer wanneer we samen een berg be klimmen." Zij zag de gloed in zijn ogen. Zij legde haar hoofd op haar armen op tafel en keek hem met een slaperig lachje aan. „Dus gaan we nog meer bergen be klimmen?" „Natürlich! Bij mij ben je altijd vei lig." Haar verstand zei: „Francis is een even goed klimmer misschien zelfs wel een beter!" Maar er was iets in zijn. ogen en zijn stem, dat alle argumenten deed zwijgen. Zij voelde de warmte van zijn lichaam, toen hij zich over haar heen boog. Zij hield van hem. Van de tien mensen in de hut, Ca thryn en Johann meegerekend, wilden nog twee groepjes van drie, ieder met een gids, de top beklimmen; zij vertrok ken kort voordat Cathryn en Johann opbraken, twee keerden naar omlaag. Het was donker toen zij de hut verlie ten; de mist was opgetrokken en de sterren stonden te schitteren; er lag geen Neuschnee. Johann zei, dat het licht zou zijn als ze de gletscher bereikten. Toen zij de hut verlieten sloeg Jo hann zijn arm om haar schouder en kuste haar op de lippen. In een instinc tief gebaar vlochten haar armen zich om zijn hals en een poos hielden zij el kander omarmd. „Heb je goed geslapen?" vroeg hij ein delijk. „Als een marmot. Die prikkelende lucht. En die gekruide wijn. En jij?" „Sinds ik wist, dat jij naar Drindel kwam en dat ik verliefd was, heb ik eigenlijk geen enkele keer meer goed geslapen. Ik denk, dat ik het pas weer kan, wanneer we getrouwd zijn. Moeten we werkelijk tot Kerstmis wachten, lie veling?" Zij glimlachte. „Vraag het nog maar eens, wanneer ik terug ben van de Drin delhorn Daarna begaven zij zich, achter elkaar lopend, op weg, bij het licht van de sterren; het was vinnig koud; de rots steen onder hun voeten was bedekt met een dunne laag ijs; in de verte zagen zij de lichtjes bewegen van de zaklantaarns die de groepen vóór hen bij zich had den. (Wordt vervolgd) hem voldoende reden om argwaan te koesteren. Er volgde wat gepraat over en weer en tenslotte moest Michaël voor de rechter verschijnen, die aldra achter haalde, dat Michael eigenlijk Muriel heette en dus een meisje was. Haar mo tieven tot de vermannelijking bleken van teleurstellend materialistische aard: zij meende als man beter haar brood te kunnen verdienen dan zij het tevoren als vrouw had gekund in de functie van banketbakster. Misschien ook vond zij het alleen maar naar om slechts brood te kunnen verdienen terwijl ze de hele dag met banket bezig was. De klokkengieterijen in Duitsland be leven dank zij Hitler, die tijdens de oorlog de klokken van kerken en stad huizen naar de smeltkroes heeft verwe zen om er kanonnen van te laten gie ten, op 't ogenblik een gouden tijd. Tal van kerk- en gemeentebesturen bestel len thans n.l nieuwe klokken voor cue gebouwen. Alleen de 461 jaar oude klok kengietersfirma Rincker te Sinn denkt dit jaar 4000 tot 5000 nieuwe klokken te gieten. Wij zouden intussen wel eens willen weten hoeveel der indertijd bij ons ge roofde klokken nog niet gerestitueerd werden. Bij dat alles komt ons onwillekeurig het bekende volksrijmpje in het geheu gen; Bim-bam-beieren Duitsland wil (van ons) geen eieren Wat wil het dan? Het onderste uit de kan: Daar krijgt het zelf nieuwe klokken van Volgens Associated Press heeft een Belgische verzekeringsmaatschappij, die vele wielrenners onder haar cliëntèle telt in zoverre deze zich hebben laten verzekeren tegen ongevallen met de (ren-)fiets, de volgende clausule in haar polissen opgenomen: „De verzekering is alleen van kracht voor ongevallen binnen Europa, met uit zondering van Rusland en gebieden die door deze natie bezet zijn of bezet kun nen worden". (Spatiëring van ons). Als oud-president Hoover, die onlangs beweerd heeft, dat gans Europa binnen 20 dagen door de Russen zou kunnen worden bezet, met een verbindende in terpretatie van deze clausule zou worden belast, zou de verzekeringsmaatschappij niet veel schadegelden hoeven uit te ke ren! Te Cairo is één dezer dagen het jaar verslag verschenen van het Ministerie van Openbare Werken over1935 1936. Als men bedenkt, dat Cairo nog altijd tot het Middenoosten behoort, kan men zich voorstellen hoe verrukkelijk de volop Oosterse rust moet zijn.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 3