Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | 2 maart 1951 | pagina 7

De veiling in Beverwijk

WONDERWERELD

tekenfilm

FIE TSENDRAMA

Honderdjarige

MERCATOR der

landkaarten

Tekennirsns

Belevenissen van de struisvogel Kasmus

3

mmrnm

t)r

Even naar Brussel voor de
Zondagsplicht

De Visserijgolf

locomotief

Zeevaarder
VESPUCCI

r

Wij luisteren naar

VOLKSGEZONDHEIDSWEEK
WIT GELE KRUIS

»Die teenstand teen die Roomse is diku:sis te voel

uw matrassenreparatie

Haarlems matrassenhuis

13.95

No. 17

der

/Ae pcaior

acht- Een heilige uit Friesland

Sim. Sam

M. DOUWMA Zn.

.J

VRIJDAG 2 MAART 1951

PAGINA 7

ATTRACTIES DER AFDELING HAARLEM

Drie priesters voor
tweemaal Nederland

Een gemenrde bevolking

zonder prijsverhoging

H. DE GRAAFF

KERKO-OVERHEMDEN

FAVLINO-OVERHEMDEH

Rassenverschil tot in de
kerk

Gezant van Kennemer-
land

UITGEEST

IJMUIDEN

Nog even geduld

DRIEHUIS NAAR STILLE
OMGANG

26 -$

Rasmus
in de

Di

eren-

EGYPTISCH KATOENEN
REGENJASSEN

"N

Advertentie

Deze week zijn reeds naar 14 gezinnen, waarin een baby geboren werd
en het Kraamcentrum van het Wit Gele Kruis hulp verleende, taarten
gezonden.

Wie zullen verder de gelukkigen zijn in deze Volksgezondheids week?
Ook het aantal nieuwe leden neemt toe. Wie zich in deze week aan het
bureau, Kenaupark 15, Voor een jaar laat inschrijven en de contributie
voor een kwartaal (vanaf 1 Maart) betaalt, kan uit een der volgende
cadeaux een keuze doen: doos zeep, fles eau de cologne, ball-point
of sierlepeltje.

Pater Gregorius P. Sneekes, Norber-
HJO, kersvers missionaris, vorig jaar
Driester gewijd, vertrekt 30 April met de
bloemfontein van Amsterdam naar
kaapstad, naar een nieuwe missie van
ojn orde, nieuw ook voor het meren
deel van ons. want al mag dan de Haar
dunner mgr. Lucas, apostolisch prefect
®Ön in de Zuid-Afrikaanse Unie, deze
•kissie in een „beschaafd" land is nog
^ijwel onbekend. We hebben pater
®heekes dan ook gestoord in zijn studie
,~an de taai van Sarie Marijs om enkele
jbjzonderheden over zijn missiegebied
vernemen.

-Wat zoudt u ervan denken, wanneer
H vanuit Haarlem of Beverwijk naar
Brussel moest gaan om uw Zondags-
?ucht te vervullen?" was de eerste vraag
pater Sneekes. „Neen", voegde hij
?raan toe „denk nu niet meteen aan
*a'e steppen, ondoordringbare oer
wouden. Daarin pioniert mijn broer
lah Sneekes die in 't hartje van Nieuw-
"dinea zit. Ik ga werkelijk naar een
sj'otendeels beschaafde wereld, die wei-
•bg afsteekt bij wat we hier hebben,
alleen: de afstanden zijn onmetelijk en
moeilijkheden plenty. Maar laat ik
omt vertellen, hoe het gekomen is, dat
alg eerste van mijn orde naar Zuid-
mrika vertrek. In November 1950 ont
boette mgr. Lucas te Rome mgr. Noots,
~eneraal-overste van de Norbertijnen,
ife missiebisschop vroeg met aandrang
norbertijnen naar de Unie te zenden,
omdat de priesternood ontstellend is in
gebied. Mgr. Noots verwees hem
Oaar Grimbergen, de Belgische abdij,
Waartoe ik behoor.

Drie jonge priesters, twee collega's
en ik, boden zich vrijwillig aan om
haar de Unie te vertrekken. En zo
ga ik dan eind April!
Ons werkten-ein is tweemaal zo groot
a's Nederland. In heel dit gebied staat
''echts één kerk, n.l. in Worcester. Het
heeft een oppervlakte van 64.441 km2.
®cn dunbevolkt gebied, dat 7 provincies
omvat, waarin dorpèn zijn gelegen van
2000 tot 15.000 inwoners.

Gewoonlijk is de helft van deze in
woners neger cC kleurling, de andere
Delft bestaat uit blanken. In deze dorpen
'vordt naast Zuid-Afrikaans ook Engels
Esproken. In het gehele missiegebied
5"°ncn 39 070 blanken en 58.265 niet-
"'anken. kleurlingen en negers.

Over het algemeen ziin in ieder dorp
Vp!-schillende Protestantse kerken en
bokten werkzaam. De „Nederduits Ge
formeerde Kerk" heeft veel aanhang

0.hder de boeren-bevolking. Bovendien
»''n er nog Anglicanen, Methodisten,
f therse en andere protestantse sekten
werkzaam onder blanken en negers.

1. Erbarmelijk klein is het getal Katho-
Aken! Het district Worcester biivoor-
Ae'd. ^at een oppervlakte heeft van
'3.000 km2, wordt bewoond door 29 432
"'anken en 46.235 niet-blanken. Van

Advertentie

Door onze groie voorraad

's morgens 's avonds

gehaald gebracht

Grote Houtstraat 103 - Haarlem
Telefoon 11485

Advertentie

in fijne popeline en g\ i\fï
diverse pasteltinten j II JJU
niet dubbelfront I W

In effen- of streepdessins
met vaste en losse boord
14.95 -

<}fiu

confectie- en modemagazijn

sPaarnwouderstraat. 47-80 - Tel. 21392

ff

hen zijn slechts 257 blanken en 490 niet-
blanken katholiek. Een droeve toestand,
want hoewel de Unie gemiddeld 5%
katholieken telt, heeft het missiegebied
van de Norbertijnen slechts 1% katho
lieken.

In Worcester komen Zondags de 257
katholieke blanken naar de H. Mis in de
kerk, de 490 niet-blanken wonen de H.
Mis bij in een schoolgebouw. Zwart en
blank staan in Zuid-Afrika nog tame
lijk scherp tegenover elkaar en willen
namelijk niet samen in één kerkgebouw
mishoren.

Eén priester staat voor de blanken in
het district, één voor de kleurlingen en
de negers en de andere wordt „spoorweg
zendeling" genoemd, en dat zal ik zijn
aldus pater Sneekes.

Onze Beverwijkse spoorwegzende
ling heeft een gebied van 45.032 km2
onder zijn hoede te nemen. Anderhalf
maal Nederland.

„Ga er maar aanstaan", zeggen de Be-
verwijkers! Een motor, of liever nog
een auto jeep is volgens mgr. Lu
cas geen weelde voor zijn gebied. Maar
wie denkt er aan zoiets, zegt pater
Sneekes, wanneer je nog niet eens een
Miskoffer hebt, verbandtrommel, be
hoorlijke uitzet, misgewaden. Wanneer
je nog maar moet zien, hoe in je levens
onderhoud te voorzien.

Pater Sneekes voelt zich de afgezant
van zijn geboortestreek, Kennemerland.
Hij rekent dan ook op de daadwerke
lijke steun van zijn thuisfront. Hij gaat
van huis en haard, laat alles achter. Wij
kunnen moeilijk langs de weg blijven
staan, bewonderend misschien, maar
niet meewerkend! Het werk van pater
Sneekes zal veel geduld, veel tijd en
veel gebed vragen. Mgr. Lucas schreef
hem: „Die werk vir ons Katholieke
priesters is hier dikwijls swaar en ver
moeiend. Die teenstand (openlik of in
die geheim) teen die „Roomse" en hulle

werksaamheid is dikwels te voel

Die getal Katolieke in hier die land is
nog altijd baie klein in vergelijking met

die bevolking van onse land

Het adres van pater Gregorius P.
Sneekes, is, Jan Vermeijenstraat 32,
Beverwijk, geachte lezers!

Burgerlijke Stand

OVERLEDEN: K. Mooij, 86 j.

Het marktbeeld was Donderdag in
IJmuiden nog triester dan de vorige dag.
Fijn- en platvis wist zich nog wel te
handhaven, maar van de wijting verdwe
nen grote partijen in de pufschuit. Schel
vis kon ook standhouden met noteringen
tot f 50 per kist, maar de zwarte koolvis
bereikte een nieuw dieptepunt met f 23
tot f 28 per 125 kilo.

Voor een reis van 12 dagen "oesomde
de stoomtrawler Zwarte Zee IJM. 94, die
in hoofdzaak platvis aanvoerde, f 6.000.
De stoomtrawler Herman SCH. 92 deed
het beter met een besomming van f 17.000
voor een reis van 13 dagen, de Sumatra
IJM. 62 besomde voor een 13-daagse reis
f 13.650 en de Tzonne SCH. 93 maakte
de hoogste notering met f 20.100 voor
een 12-daagse reis. Van de loggers was
de hoogste besomming voor de Gorre-
dijk IJM. 75 met f 5.280 en bij de kot
ters ging de IJM. 11 weer met deze eer
strijken met een besomming van f 2.630.

De stoomtrawler Haarlem IJM. 9, die
Donderdag weer naar zee ging, kreeg op
ongeveer 10 mijl van IJmuiden narighe
den aan de machine. Het bleek zelfs on
mogelijk om op eigen kracht naar IJmui
den terug te gaan, maar de Vios I IJM.
24 van dezelfde rederij, die ook naar de
visserij was vertrokken, bracht hem te
rug tot aan de pieren, waar hij door een
sleepboot van de maatschappij werd
overgenomen.

Donderdag kwam in IJmuiden binnen
de Deense kotter E 636. De schipper
heeft hier familie-relaties en daarom
was het werk Voor enige dagen onder
broken voor het afleggen van familie
bezoeken. Het schip bracht geen vangst
mee.

Van de trawlers gingen Donderdag uit
IJmuiden naar zee de Flamingo IJM. 25,
de Vios I IJM. 24 en de Haarlem IJM. 9.
Do laatste moest, zoals reeds gemeld,
enige uren later weer terugkeren.

Donderdagavond liep de stoomtrawler
Tubantia IJM. 37 in IJmuiden binnen.
Dit schip ging op 20 Februari naar zee
en gezien zijn vangst van 450 kisten moet
dit als een afgebroken reis worden be
schouwd. Er was trouwens een manke
ment aan boord, dat nodig verholpen
moest worden. Donderdagavond was het
nog niet zeker of de Tubantia Vrijdag,
dan wel Zaterdag zijn vangst zou ver
kopen.

Wel meldde zich voor de Vrijdagmarkt
vrij onverwacht de motortra wier Claesje
RO. 46. Dit schip heeft de smaak blijk
baar te pakken, want na de extra korte
reis van vorige week, ging het Maandag
naar zee en nu kwam de Claesje weer
binnen met 50 kisten haring.

Voor de Zaterdagmarkt staan geen
tiawlers genoteerd in IJmuiden. De
enige mogelijkheid is, dat de Tubantia
IJM. 37 blijft liggen.

Aan de Maandagmarkt worden ver
wacht de trawlers Batavia IJM. 99, Nor-
ma Maria IJM. 6, en Maria van Hattum
IJM. 10, plus natuurlijk weer een leger
van loggers en kustboten.

Het ziet er naar uit, dat in de komen
de week niet meer alle aanvoer op een
kluitje zal komen te zitten, zoals deze
week het geval is geweest. De vertraging
door het slechte weer. waardoor alle
schepen practisch gelijktijdig binnen
moesten lopen, is door een spreiding in
het vertrek enigszins teniet gedaan en
als het weer niet opnieuw een spaak in
het wiel steekt, zal er, althans van de
trawlers, een betere verdeling over de
verschillende dagen van de week te ver
wachten zijn.

De Duitse nettenproductie ondervindt
grote moeilijkheden, want de tot nu toe
gebruikte Manilla-hennep is op de we
reldmarkt zo schaars geworden, dat geen
invoer voor de Duitse visserij meer mo
gelijk is. Men heeft nu sisalkoorden ver
werkt. waardoor de kosten aanzienlijk
zijn gestegen.

De waarde van de uitvoer van IJsland
se bevroren vis daalde van 69 millioen
kronen in 1949 tot 19 millioeil in 1950.
Daartegenover steeg de uitvoer van ha
ring en vismeel van 7 millioen tot 30
millioen kronen en werd gezouten vis
geëxporteerd voor 47 millioen kronen
tegen 39 millioen kronen in 1949.

Wordt op de groentemarkt het aanbod
wekelijks kleiner, de bloemenveiling
krijgt een steeds grotere invasie te ver
werken.

Wordt aan de Meer op de voorjaars
groenten gewacht, in de Koningsstraat
bloeit de lente open in een keur van
fraaie bolbloemen.

Intussen zal het nog wel even duren
voordat de voor jaarsgroenten hun entreé
maken. Voorlopig blijft de winterse boe
renkool een voorname plaats innemen.
Dit product wordt bovendien grif ver
kocht. Ook nu werden goede prijzen be
steed, die tot 38 cent per kg liepen.

Spruiten gingen weg vooi prijzen, die
varieerden van 3460 cent per kg. De
vraag naar groenekool bleef groot. Ook
voor de export. De prijs liep op tot 34
cent per kg.

Rode kool noterde van 815 cent per

kg-

Waspeen van goede kwaliteit ging tot
34 cent per kg. Het aanbod van prei was
niet groot. De prijs, die voor de goede
kwaliteit werd besteed, varieerde van
1524 cent per kg.

Selderij-knollen brachten het tot 24
cent per stuk.

Met de afzet van het witlof ging het
niet erg wild. Er was een behoorlijk
aanbod, dat van 20-32 cent per kg op
bracht.

De aanvoer van rabarber werd ge
leidelijk aan groter. De prijs varieerde
van 2243 cent per bos.

De bloemenprijzen, die al enige da
gen achtereen een daling vertoonden,
gaven op de markt van Woensdag een
stijgend beeld te zien.

De tulpen noteerden van 5296 cent
per bos voor de goede kwaliteit. Een
enkel partijtje kwam boven de gulden
per bos uit, maar de mindere kwaliteit
kon de 50 cent per bos over de gehele
linie niet halen.

In de narcissen-sector viel het grote
aanbod op van de tros-narcis Men gaf
hiervoor van 2640 cent per bos.
Blauwe druifjes waren ook deze week

vlot te verkopen. Het aardige bloempje
bracht een prijs van 1530 cent per
bosje op.

De hyacinten raakten al op. De ge
kleurde variëteiten gingen tot 21 cent
per stuk.

Fresia's geurden in grote partijen door
de hallen. Er waren grage kopers voor
deze geliefde bloem, die gemakkelijk
een prijs tot 65 cent per bosje kon halen.

En dan belanden we tenslotte in de
sector van de potplanten. Het aanbod
was nog gering. Daar stond evenwel te
genover, dat er reeds aardige perkplan-
ten aan de markt kwamen. Ile eerste
madelieven bijvoorbeeld werden aange
boden, ze brachten primeurs-prijzen op,
dat wil zeggen: een goede beloning.

De ongeveer 140 leden tellende afde
ling Driehuis van het Genootschap van
de Stille Omgang hield Donderdag
avond in de parochiezaal zijn jaarver
gadering, tevens bedoeld voor de be
spreking van de bedetocht in 1951. Ook
dit jaar was de belangstelling weer ge
ring, maar dit verhinderde niet, dat de
vergadering een geanimeerd verloop
had.

Ten aanzien van de organisatie van de
tocht, die dit jaar in de nacht van 10
op 11 Maart wordt gehouden, werd me
degedeeld, dat de bedevaartgangers per
trein gaan, vertrek station Driehuis-
Westerveld om 2.41 uur. Vertrek van
het Spui om kwart voor vier, waarna
om vijf uur de H. Mis in de Papegaai
in de Kalverstraat. 's Morgens om 7.02
uur gaat de trein weer terug.

Uit de vergadering werd een kascon
trole-commissie benoemd, die, staande
de bijeenkomst, de bescheiden van de
penningmeester controleerde en in or
de bevond. Bij de bestuursverkiezing
werden de aftredende voorzitter, de
beer Fr. Heeremans, de penningmeester,
de heer P. Koster, en de commissaris,
de heer C. Oudendijk, bij acclamatie
herkozen.

te
Uil-

(Slot)

De animators (bewegings
tekenaars) werken natuur
lijk met helpers. Zelf te
kenen zij de belangrijkste en
de moeilijkste taferelen en de
helpers maken volgens hun
aanwijzingen de tussenliggen
de gedeelten om tot een volko
men doorlopende beweging te
geraken. Deze tekeningen ko
men dan nog bij andere hel
pers, die de laatste onderdelen
moeten afwerken.

De animators werken op
doorschijnende tekentafels. Al
dus kan, wanneer een eerste
tekening voltooid is, een twee
de vel papier worden neerge
legd om het volgende gedeelte
van een beweging te schetsen,
zonder iets te kort te doen aan
de oorspronkelijke verhoudin
gen. Een volledige reeks teke
ningen wordt gefotografeerd en
teruggezonden naar de anima
tor, die ze afbeeldt met zijn
eigen toestel en grondig nagaat
of elk gebaar wel natuurlijk is
en het geheel onberispelijk ver
loopt. Walt Disney heeft het
laatste opzicht er over. Zonder
zijn goedkeuring verlaat geen
meter film de studio.

Wanneer de tekeningen goed
gekeurd zijn worden ze naar
de afdeling „kleuren" gebracht.
Hier werken ongeveer twee
honderd meisjes, die de teke-

een halve meter film per uur
draaien. Het fotograferen van
215 meter film vergt bijna twee
weken arbeid en 45.000 teke
ningen zijn daarvoor nodig.
Gewoonlijk zijn er vier teke
ningen nodig voor elk film
beeld, daar er door het gebruik
van verschillende achtergron
den ook meerdere celluloidpla-
ten vereist zijn. Na .verfilmd"
te zijn is de tekenfilm voltooid
volgens de gang van zaken, die
bij een gewone film gevolgd
worden. Dan is ze klaar om
voor het publiek te worden ver
toond.

Voor een korte tekenfilm
zijn 45.000 tekeningen nodig

ningen herleiden op celluloid
(filmband) en de omtrekken
van de figuren aftekenen in
inkt, zodat ze niets van hun
oorspronkelijkheid verliezen.
Anderen brengen op de keer
zijde van het celluloid de ver
eiste kleuren aan, zodat de
inktlijnen zichtbaar blijven.

De kleuren worden in de
studio zelf vervaardigd en wel
volgens zeer speciale voor
schriften. Ongeveer twee dui
zend verschillende tinten kun
nen worden aangewend.

Vervolgens worden deze cel-
luloidplaten naar de afdeling
„opnamen" gezonden. Hier
wordt elke plaat gefotografeerd
in het vereiste decor. Deze af
deling kan ongeveer vier en

Ruim honderd jaar geleden
werd in Frankrijk door een
vereniging van Engelse inge
nieurs een sneltreinlocomotief
gebouwd. Dit was de Budicom,
die meer dan zestig jaar lang
over alle rails van Frankrijk.
Italië en Spanje zou rijden.

Ter viering van de honderd
ste verjaardag van deze groot
vader, hebben de organisatoren
van het Festival van Groot-
Brittannië en de Franse Spoor
wegen een inderdaad zeer ori
ginele reis bedacht, die door de
echte Budicom werd onderno
men, die speciaal voor dit doel
uit z\y.\ museum te voorschijn
werd gehaald. Deze oude loco
motief met zijn fabrieks-schoor-
steen en typische opnieuw op
gepoetste stoomdom, is onlangs
naar Engeland vertrokken. Zij
is aan boord van een boot
scheepgegaan en heeft in Do
ver vrolijk de weg naar Lon
den genomen, welke drie kwart
eeuw lang zoveel van dezelfde
machines heeft zien voorbijsto
men.

(Slot)

,Och je bent gek, joh" werd
Rienus kwaad. „Ik kan het toch
zeker net zo goed als jij."

„Haha, dat dacht je maar.
Zullen we eens wedden, wie
het hardste kan rijden?"

Rienus liet zich niet tarten.
Hij wist £elf, dat hij het van
Bob niet winnen kon. Hij had
beloofd, geen gekke kunsten
uit te halen. En toch riep hij:
„Aangenomen. Kijken wie het
hardst rijdt. Waar doen we
het?"

„In het plantsoen, om de vij
ver", wist Bob meteen.

Gelukkig was het in het
plantsoen niet druk, zodat de
twee fietsers anderen niet veel
kwaad konden doen. Als dwa
zen joegen ze om de vijver
heen.

Maar hoe hard Rienus ook
trapte, hij kon het van Bob
niet winnen. Twee, driemaal
achter elkaar verloor Rienus de
strijd. Maar hij wist van geen
opgeven. Tot plots, enkele me
ters voor hem, een klein meisje
de weg overstak. Weer gooide
Rienus onbesuisd zijn stuur om.
In volle vaart vloog hij nu het
grasveld langs, de vijver over
en toen.... pardoes het wa
ter inGelukkig dat Bob
ook vlakbij was. Die sprong
meteen van zijn fiets af, liet die
in het gras vallen en snelde
naar de vijverkant. Daar kwam
hij nog juist bijtijds om Rienus-
uitgestoken hand te grijpen en
hem op het droge te trekken.
Hij zag zelfs ook kans Rienus'
fiets Uit het water te krijgen
Daar stond Rienus in het gras
te druipen. Iedere andere jon
gen zou „dank je wel" gezegd
hebben, Rienus niet. Die zei:
„Dit keer zou ik het zeker ge
wennen hebben."

Bob begon maar eens te la
chen.

„Ja, ja, natuurlijk," gaf hij
toe, „jij zou het gewonnen
hebben. Maar ik zou nu maar
maken, dat ik thuis kwam. An
ders vat je nog kou. Laat je
fiets ook niet zo lang nat blij
ven. anders verroest ie nog."

Bob was nog zo vriendelijk
met Rienus mee naar huis te
gaan. Rienus zag wel een beet
je tégen de eerste ontmoeting
met vader en moeder op.

,Ik zal het ze wel zeggen!"
troostte Bob.

Maar toen hij begon, dat Rie
nus per ongeluk in het water
gereden was, riep vader dade
lijk uit: „Jullie hebben zeker
om het hardst gereden hè? En
zijn in het water ook die kras-

9 Maart is het 500 jaar gele
den dat de Italiaanse zeevaar
der Amerigo Vespucci te Flo
rence werd geboren.

Tijdens zijn jeugdjaren maak
te hij onder leiding van zijn
oom spoedig grote vorderingen
m natuur-, sterren- en aard
rijkskunde.

In het jaar 1490 reisde hij naar
Spanje voor handelszaken, maar
Vespucci werd door de ontdek
kingen van Columbus aange
spoord om zijn voorbeeld na
te volgen.

In het jaar 1497 zeilde Ves
pucci met drie schepen naar
het verre Westen, hij bereikte
het vasteland van Zuid-Ameri-
ka en keerde in 1499 naar
Spanje terug. Hij maakte na-
Een aardig tafreeltje uit de bekende tekenfilm „Sneeuwwitje en de dien nog enkele reizen naar de
zeven dwergen" van Disney. Nieuwe Wereld, zoals hij dit

noemde.

De herhaalde bezr/ken aan
Zuid-Amerika heeft hij in een
dagboek vastgelegd. Bovendien
vervaardigde Vespucci een
kagrt van Amerika.

Nu weten jullie allemaal dat
in het jaar 1492 Amerika door
Columbus is ontdekt, hoewel
hij een reis naar Indië maakte
en toen midden-Amerika ont
dekte De bewoners noemde hij

sen op de nieuwe fiets geko
men?"

Nou ja, toen moest dat auto
verhaal natuurlijk ook komen.
Daar wisten vader en moeder
trouwens al iets van omdat de
juffrouw-die-het-gezien-had, al
even „aan" was geweest.

Tot overmaat van ramp
kwam, terwijl de hele familie
voor de deur stond, ook de
voddenkoopman nog voorbij.

„Aha, is het niet goed afge
lopen met de jongeheer? Hij is
ook al in mijn voddenkar ge
doken. Maar erg beleefd was
hij niet."

„Ik heb het al gehoord!" be

sloot vader weldra.' „Die eerste
vrije middag rondfietsen zal je
niet goed bekomen Rienus. Je
fiets gaat de zolder op, jongen."

Huilen en jammeren baatte
niet. Vaders besluit stond vast.
Rienus had het er ook trou

wens naar gemaakt. De fiets

ging de zolder op en bleef daar indianen, want hij meende im-
maanden lang staan. Eerst toen mers In(Jië te hebben ontdekt.

vader zeker wist, dat zijn jon
gen veel en veel verstandiger ge
worden was en er op zijn gedrag
op straat niets, maar dan ook
niets meer aan te merken viel.
mocht het karretje weer naar
beneden gehaald worden.

Dit keer was Rienus nog blij-
der met zijn fiets dan de vo
rige maal. Hij wist nu ook. dat
hij hem niet meer kwijt zou
raken.

Toen Vespucci later met een
kaart van Amerika voor de dag
kwam. beeft men de „Nieuwe

5 Maart is het 430 jaar gele
den dat Mercator, de bekende
landkaartentekenaar, werd ge
boren.

Hoe verder de kennis der
mensen van het aardrijk door

Locomotief.

de eeuwen heen zich uitbreid
de, des te groter werd de be
hoefte aan degelijke en vooral
betrouwbare kaarten en teke
ningen. Bijzonder in de vijf
tiende eeuw werd deze be
hoefte al groter, naarmate de
aardrijkskundige horizont zich
verwijdde. Zolang de scheep
vaart hoofdzakelijk lag in de
Middellandse Zee, in de Oud
heid en de vroege Middel
eeuwen dus, was een vlakke
kaart met evenwijdige rich
tingslijnen voldoende. De
bolvorm van de aarde nam
men niet in aanmerking. De
vaste richtingslijn der kaartte
kenaars was de as van de Mid
dellandse Zee.

Toen evenwel de aardrijks
kundige kennis in de Middel
eeuwen zulk een verandering
onderging, werd de wereld
kaart ontworpen. Het hoogte
punt van deze periode werd
bereikt tijdens het leven van
Mercator, een der grootste per
soonlijkheden op het gebied
van landkaarttekenaars, zoals
er in eeuwen slechts één voor
komt.

Gerhard Cremer. die zich
Mercator liet noemen, werd op
de 5e Maart 1512 in Vlaan
deren geboren. Zijn ouders wa
ren arm. Zijn ontwikkeling tot
tekenaar was dezelfde als die
van de meeste aardrijkskundi
gen uit die tijd. Zijn reken
kundige studies brachten hem
tot landmeten, en van hieruit
kwam hij op het koperetsen,
dat juist in die tijd begon, het
houtsnijden te verdringen.. Met

nieuwe methoden schiep hij in
vijftien bladen de kaart van
Europa en vervolgens een
kaart van de gehele wereld in
acht bladen.

Na Mercator's dood op 2 De
cember 1594 verschenen zijn
kaarten alle tezamen onder de
naam van „Atlas", die sedert
dien alle kaartenwerken voe
ren. De vóór Mercator ge
bruikte kaarten waren noch
wat schaal, noch wat afmetin
gen betreft, betrouwbaar en
bijzonder in de zeeën waren
veel vergissingen gemaakt.

Mercator bracht hierin ver
andering. Hoe groot zijn succes
ook was, toch duurde het twee
eeuwen, alvorens de kaarten
in algemeen gebruik kwamen
De tegen het einde der
tiende eeuw verbeterde instru
menten, welke een betere
plaatsbepaling mogelijk maak
ten, deden ook nieuwe behoefte
ontstaan aan betere kaarten.
In plaats van de meest door
Nederlandse uitgevers gedruk
te plaatkaarten wilde men liever
de nieuwe kaarten volgens het
Mercator-systeem. Zij zijn dan
ook van grote betekenis voor de
zeevaart.

Ofschoon wij tegenwoordig
moderne kaarten gebruiken, ls
het toch een feit, dat de Mer-
catorkaarten voor de kaartte
kenaars nog volstrekt onmis-
b?ji» zijn. In hoofdzaak wordt

Met dergelijke schepen maakte
Vespucci zijn zeereizen naar de
„nieuwe wereld".

Wereld" naar hem genoemd:
Amerigo, Amerika dus. Volgens
een andere verklaring is de
naam in 1507 in een boek over
Vespucci voor het eerst ge
bruikt. Sommige geleerden be
weren zelfs dat Vespucci een
jaar eerder dan Columbus
Amerika heeft ontdekt. In elk
geval is Amerika naar de zee
vaarder Vespucci genoemd.

ictm-

Die heilige heet Fredericus en
werd geboren in het dorpje
Hallum. 3 Maart vieren we zijn
feestdag.

De vader en moeder van Fre
dericus waren maar heel arme
mensen. Er zat voor de jongen
niets anders op, dan schaapher
der te worden.

„Jij moet voor priester gaan
studeren!" zeiden weldra enke
le van de voorname parochia
nen. Fredericus wist hoe moei
lijk hij thuis gemist kon wor
den. Maar God hielp hem. Fre
dericus werd priester. Eerst
mocht hij de pastoor van zijn

nog steeds gewerkt volgens de dorpje helpen; na diens dood

richtlijnen en
van Mercator.

gedachtengang

werd hij zelf pastoor van Hal
lum.

Hij zou echter niet altijd pas
toor van Hallum blijven. De
heilige Fredericus werd op la
tere leeftijd de stichter van
een klooster te Mariëngaarde,
vlak bij Leeuwarden. Het was
het klooster van de 'Praemon-
stratensers en Fredericus werd er
de eerste abt van. Zo groot was
weldra de geur van heiligheid,
die van dit klooster uitging, dat
van alle kanten jongelingen
zich kwajpen aanmelden, om
onder leiding van de heilige
Fredericus God te dienen.
De heilige stierf de derde

Een gewoon strijkijzer is ge
makkelijk te tekenen, maar een
electrisch strijkijzer is veel
moeilijker te tekenen. Wie
enig geduld heeft kan het pro
beren. Daar er verschillende
vormen zijn, kunnen wij weinig
richtlijnen geven. Bekijken we
een strijkijzer als bijgaand Maart van "het jaar" 1175.
voorbeeld, dan valt het direct
op dat het handvat niet precies
in het midden zit, doch enigs
zins naar achter is gelegen.

Bekijk de hulplijnen 123,
daaruit valt de hoofdverdellng
wel af te leiden. Als je naar de
werkelijkheid tekent, moet je
nooit zo maar ergens willekeu
rig beginnen, maar eerst de al
gemene vorm schetsen en daar
na pas uitwerken.

Voor de lopers werd nog medege
deeld, dat zij om half twaalf vertrek
ken vanaf de parochiekerk. In Amster
dam zullen zij niet op de anderen wach
ten, maar op eigen gelegenheid de Stil
le Omgang maken. Lopers en treinrei
zigers vinden elkaar terug in de aange
wezen kérk.

k 6 CopenhogenN7

Copyright P I B Box

De volgende dag vertelden ze aan de dieren, dat I zullen nu met de school beginnen. Ik ben jullie on-
Ieen school zouden oprichten en toen kwamen de derwijzer en vandaag nog krijgen jullie je boeken en
TQri naar binnen. Sam zei: Lieve kinderen, we tassen." Ze kregen hun boeken en tassen en waren erg

blijdat ze nu eindelijk eens iets zouden leren. Alle
boeken werden op een stapel links op de tekening ge
legd en de boekenwurmen kropen er in en er uit.

Advertentie

prima kwaliteit
OUDE PRIJZEN

geheel dubbel 1 52.50, 57.50, 65.75.
Ook voor dames, met capuchon.

GEN. CRONJéSTRAAT 42-44, TEL. 15438

ZATERDAG

HILVERSUM I, 402 m. VARA: 7.00
nieuws, 7.18 gram., 8.00 nieuws. 8.18
Onder ons gezegd, 8.23 orgel, 8.45 gram.
VPRO: 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld,
causerie, 10.05 prot. pr. VARA: herh.,
11.35 strijkkwartet. 12.00 gram., 12.33
accordeon, 13.00 nieuws, 13.15 Metro-
pole-orkest en soliste, 13.45 gram., 14.00
jeugd, 14.30 pianoduo, 14.50 Fries progr.,
15.15 banjomuziek, 15.45 Van de wieg
tot het graf, causerie, 16.00 gram., 16.30
sport, 36.45 kamerorkest en solist, 17.30
jeugd, 18.00 nieuws, 18.20 instrumentaal
kwintet, 18.40 Zoeklicht op de Westerse
Defensie, 19.00 artistieke staalkaart.
VPRO: causerie, 19.40 causerie, 19.55
Deze week, caus. VARA: 20.00 nieuws,
20.05 actualiteiten, 20.15 gevar. progr.,
21.15 Weense muziek, 21.45 Azië en het
Westen, causerie, 22.00 dansorkest, 22.25
Onder de pannen, hoorspel, 22.45 ver-
zoekprogr., 23.00 nieuws, 23.15 sport,
23.30 gram.

HILVERSUM II, 298 m. KRO: 7.00
nieuws, 7.15 gymn., 7.30 gram., 7.45 Mor
gengebed, 8.00 nieuws, 8.15 Metropole
orkest en solisten, 9.00 huisvrouw, 9.40
gram., 10.00 kleuters, 10.15 gram., 31.00
zieken, 11.45 gram., 12.00 Angelus, 12.03
gram.. 12.33 gram., 12.55 zonnewijzer,
13.00 nieuws, .13.20 gram., 14.00 Wij ma
ken een Paasgroep, 14.10 gram., 14.20
Engelse les, 14.40 amateursuitz., 15.05
Kroniek van letteren en kunsten, 15.40
kamerkoor, 16.00 omroeporkest en solist.
16.30 De schoonheid van het Grego

riaans, 17.00 jeugd, 18.00 filmmuziek,
18.15 actualiteiten, 18.25 amusem.muz.,
18.48 sport, „Dit is leven", jongeren.
19.00 nieuws, 19.15 actualiteiten, 19.23
gram., 19.52 journalistiek weekoverz..
20.00 nieuws, 20.05 de gewone man, 20.12
gram., 20.15 Lichtbaken, 20.40 Steek eens
op. heren!, 21.00 amusem.muziek, 21.30
Uit het dagboek van een dorpspastoor,
hoorspel, 22.30 Wij luiden de Zondag
in!, 23.00 nieuws, 23.15 Esperanto, 23.22
Philharmonisch orkest.

ENGELAND, BBC, home service 330
m.: 14.10 gevar. muz., 21.00 lichte muz.

BBC, light progr. 1500 en 247 m.: 13.15
dansorkest, 15.45 orkest en zang, 16.30
militair orkest, 19.00 jazzmuziek. 20.30
symphonie*orkest en koor, 23.15 dans
orkest.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.00 amusem.muziek, 13.20 om
roeporkest. 17.00 lichte muziek, 20.05
cabaret, 22.40 symphonie-orkest, 23.10
amusem.muziek, 0.10 en 0.35 dansmuz.

BRUSSEL, 324 m.: 12.00 salonorkest.
12.32 omroeporkest, 15.00 amusem.muz.,
20.00 omroeporkest en solisten, 23.05
dansmuziek.

484 m.: 12.05 omroeporkest, 20.00 om
roeporkest, 21.30 jazzmuziek, 22.15 dans
muziek.

FRANKRIJK, nationaal progr. 347 en
249 m.: 12.30 orkestconcert, 14.12 sym
phonie-orkest en soliste. 16.50 kamer
muziek, 20.00 orkestconcert.