TWEE MILLIARD EXTRA UITGAVEN VOOR
Verhoging belastingen en nieuive belastingen
DEFENSIE
Moeder en zoontje verdronken
ÉS
V
Aan noodzakelijkheid van prijs
stijgingen niet te ontkomen
Belastingver
zwaring
Auto in Rotterdam te water gereden
Tot hoofd en hart
ëmmmm
'mm
Een belangrijke
motie
I'
Hevige botsing tussen twee autobussen
bij Vogelenzang
.Het weer.
PROF. ROMME'S TELEURSTELLING
NEGEN PERSONEN BIJ
EXPLOSIE GEDOOD
'''MtèW-
IRRIS ietw wit U
VOLLEDIGE COMPENSATIE DOOR VERHOGING
VAN LOON NIET MOGELIJK
Het Regeringsprogramma
op de moeilijke situatie
Howard's garderobe
geveild
T
ZATERDAG 17 MAART 1951
74e JAARGANG No. 2502
Hedenmiddag heeft dr. Drees namens de regering in de
Tweede Kamer de regeringsverklaring afgelegd. De minis
ter-president heeft er daarbij op gewezen, dal de verhou
dingen in de wereld en de omstandigheden, waarin Neder
land verkeert, in het afgelopen jaar en in hel bijzonder nog
in de laatste maanden een zó diep gaande wijziging heb
ben ondergaan, dat de aandacht van regering, volksverte
genwoordiging en volk moet worden geconcentreerd op
een aantal hoofdpunten, die de levensbelangen van ons
volk raken, en ten aanzien waarvan de koers opnieuw moet
worden bepaald. De regering denkt daarbij:
aan de vergroting van de Nederlandse bijdrage in de
samenwerking der vrije volkeren ter verzekering van de
collectieve veiligheid;
aan het daardoor moeilijker geworden, maar even
noodzakelijk blijvend sluitend maken van het staatsbudget;
aan het dekken van het tekort op de Nederlandse be
talingsbalans, dus het scheppen van evenwicht tussen het
geen wij aan het buitenland moeten betalen en uit het
buitenland ontvangen.
geheel afgestemd
Vraagstuk Nieuw-Guinea
Nederland moet zich opnieuw aangorden ter bescherming van vrijheid, volksaard en volksbestaan
Heden zijn bij de Staten-Ge
neraal twee wetsontwerpen
ingediend, die een aantal
belastingverzwaringen in
houden. De wetsontwerpen
betreffen o.m. verhoging van
de vennootschapsbelasting.
De inkomstenbelasting wordt
verhoogd voor zover deze
geheven wordt van bedrijfs
winsten. Tenslotte 'is er een
voorstel ingediend, waarbij
de leeftijdsgrens voor kinder
aftrek wordt verlaagd van 21
tot 16 jaar.
Voor een uitvoerige beschou
wing hierover verwijzen wi~
naar pag.3.
Lonen en prijzen
C.N.V. GAAT ZICH BERADEN
Bonn wil ambassade
in Nederl. vestigen
MGR. ERAS OPGENOMEN
IN ZIEKENHUIS
Spoorwegwerker gedood
Jongetje door trailer gedood
Haven van Napels schudde
By een hevige ontploffing in de haven
van Napels aan boord van de 10.000 ton
metende Italiaanse tanker „Montallegro",
zijn gisteren negen personen om het
leven gekomen. Van de 59 gewonden
moesten er 35 in allerijl naar het zieken
huis worden vervoerd.
Missie op Flores
W
ëmmgm
'Mm.
.--I-'::
mm.
r?v
KOLEN WORDEN
DUURDER
Inblikverbod ten
dele opgeheven
C.A.O. grafisch bedrijf
Whipcord regenjassen
Zeventien gewonden
„Ik kan er niets aan doen, dat het maar vier poten heeft
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Bijkant. Umuiden: Bonifaciusstr. 27, tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 530
uur 's avonds 21544
Directeur: J. 3. W Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 42 cents per week,
f 1.82 per maand, f 5.45 per kwartaal.
oor het dekken van het tekort op
de Nederlandse betalingsbalans
zal een drukken van het consump.
tiepeil noodzakelijk zijn. Bovendien no
pen de prijsstijgingen op de wereld
markt tot een drastische verlaging van
de regeringssubsidies op de prijzen der
levensmiddelen. Uit betekent, aai de
prijzen van tal van artikelen nog zullen
stijgen. Wij achten het een teken van
verstandig beleid, dat de Regering niet
haar toevlucht zal nemen tot verplichte
rantsoenering wegens de demoraliseren
de gevaren daaraan verbonden. Zoals de
Regering aankondigt, houdt zij met de
sociale gevolgen hiervan terdege reke
ning en zal zij zo spoedig mogelijk over
leg openen met de Stichting van de Ar
beid, waarin, zoals bekend, werkgevers
en werknemers vertegenwoordigd zijn.
Zij schijnt derhalve de gevolgen der
prijsstijgingen enigszins te willen opvan
gen aoor een soort van compensatie,
welke echter, zoals de Regering uitdruk
kelijk te kennen geeit, ditmaal niet vol
ledig zal kunnen zijn. Men mag zich er
over verheugen, uai de positie van de
Ouden van uagen en die der grote ge-
zinnfen zo weinig mogelijk zal worden
aangetast.
Bij deze vluchtige kanttekening kun
nen wij wel met nadruk onze hoop uit
spreken, dat de oilers, die van ieder
gevraagd worden, de sociale rust niet in
gevaar zullen brengen. Naast een recht
vaardige verdeling van de oilers zal
daarvoor nodig zyn een bereidheid van
geest om in eendrachtige samenwerking
het hooid te bieden aan de bedreigingen
tegen de vrijheid van West-Europa in
het felgemeen en daardoor ook van ons
eigen land in het bijzonder.
Alleen met zo een algemene bereid
willige offervaardigheid, welke de beste
en hechtste, want morele, oasis voor de
onvermijdelijke opbouw van ons defen
sie-apparaat zal vormen, zullen wij de
toekomst van ons land én volk voor de
komende generaties kunnen verzekeren.
Meer nog dan naar de uiteindelijke
samenstelling van het kabinet
zag het Nederlandse volk de laat
ste \veken uit naar een verklaring van
de Regering* welke de sluier zou moeten
oplichten over de precaire toestand,
waarin ons land op het ogenblik ver
keert. Dat het beeld, dat de Regering
ons zou schetsen, weinig opwekkend
moest zijn, wist ieder maar al te goed,
omdat hij de begeleidende verschijnselen
van de zorglijke situatie in versneld
tempo zeer bijzonder de laatste maanden
aan den lijve ondervonden had in de
prijsstijging van zelfs de allernoodzake
lijkste levensbehoeften. Trouwens tijdens
de jongste kabinetscrisis was al zoveel
uitgelekt over de drastische versobe
ringsmaatregelen die ons te wachten
zouden staan, en reeds zó vaak hadden
wij gehoord van de zware offers, die
heel ons volk zou moeten brengen, dat
wij reeds vóór de Regeringsverklaring
op het ergste waren voorbereid. Was
ook niet de inhoud van het advies van
de Sociaal-Economische Raad over de
loon- en prijspolitiek een waarschu-
w'ngssein, dat er een harde tot storm
achtige wind zou gaan waaien? Wisten
nnnreeds niet lang' dat 6r een gat van
1100 millioen gestopt moest worden
in het gunstigst^ geval dan nog we
gens onze verplichtingen in het Noord-
Atlantisch Pact? En stelde die zelfde
S.E.R. niet voor dat de investeringen en
het totale verbruik beperkt moesten
worden, maar de productie opgevoerd?
Neen, niet geheel onvoorbereid wachtte
het Nederlandse volk op de regerings
verklaring.
Wanneer wij op haar hedenmiddag
bekend gemaakte inhoud letten, bemer
ken wij, dat de Regering weliswaar on
verbloemd zegt, waar het in deze be
narde tijd op staat, doch anderzijds zich
gelukkig er voor hoedt een alarmtoon
aan te slaan, die onvruchtbaar deprime
rend op ons volk zou werken. Weliswaar
zijn de middelen, die de Regering aan
geeft om aan de moeilijke toestand het
hoofd te bieden, zeer ingrijpend, maar
aan hun noodzakelijkheid valt nu een
maal niet te ontkomen, willen wij onze
vrijheid veilig stellen.
Immers, de gehele Regeringsverkla
ring staat in het teken van ons aandeel
in de defensieve krachtsinspanning van
de vrije wereld. Zoals blijkt, is de eerst
volgende vier jaar hiervoor niet minder
dan 2 milliard, nodig aan extra uitgaven,
uitgetrokken, hetgeen neerkomt op 500
millioen per jaar. De in verband
hiermee in het vooruitzicht gestelde be
lastingverhogingen zullen bijzonder
zwaar drukken op het bedrijfsleven, zo
als uit de Regeringsverklaring blijkt.
Vol begrip hiervoor, he.bben de werkge
vers gisteren reeds van hun bereidheid
getuigd om hun specifièke bijdrage in
hét landsbelang te leveren.
Over een tijdvak van vier jaar wordt het totaal der extra uitgaven voor de de
fensie geschat op nagenoeg twee milliard. Voor de eerstkomende jaren valt te
rekenen met een extra uitgave van 500 millioen per jaar boven hetgeen in uit
zicht werd gesteld; hieruit zal ook de burgerlijke verdediging moeten worden
bekostigd. De kosten zullen voor ongeveer de helft uit belastingen en voor de
andere helft uit leningen moeten worden verkregen.
Het ligt in de bedoeling spoedig voorstellen in te dienen tot verhoging van de
vennootschapsbelasting en van de inkomstenbelasting naar de maatstaf van de
winst, van de omzetbelasting op minder noodzakelijke artikelen, de omzetbelas-
tjng bij de groothandel en van de motorrijtuigenbelasting. Verder zal de moge
lijkheid worden onderzocht van een overwinstbelasting, terwijl andere belas
tingen in overweging zijn.
Het zal niet mogelijk zijn te ontkomen aan de noodzakelijkheid de prijsstijgingen
op de wereldmarkt te doen doorwerken op bepaalde prijzen van levensmiddelen,
die tot nu toe door subsidies constant werden gehouden. Dit brengt voor de con
sumenten prijsstijgingen met zich mede. Teneinde hamsteren en ongeoorloofde
winsten te voorkomen, is de regering genoodzaakt de grondstoffenprjjzen van
daag reeds op de nieuwe basis vast te stellen. Dit brengt met zich mede, dat prijs
verhogingen onmiddellijk van kracht kunnen worden.
Over de sociale gevolgen van de prijsstijgingen, in verband ook met de reeds
ontstane achterstand bij de lonen, zal de regering zo spoedig mogelijk overleg
openen met de Stichting van de Arbeid. Men zal zich echter moeten realiseren,
dat ditmaal een volledige compensatie niet mogelijk is.
De letterlijke tekst van de regerings
verklaring luidt als volgt:
Nu na een kabinetscrisis van
zeven weken weer een ministerie
voor de volksvertegenwoordiging
kan treden, stelt het kabinet er
prijs op zonder uitstel zijn inzich
ten omtrent de toestand, waarin
ons land verkeert en zijn voorne
mens ten aanzien van het te voeren
beleid kenbaar te maken. Men zal
in deze regeringsverklaring niet een
nabetrachting verwachten ovqr het
ontstaan van de crisis, noch een be
schouwing over de pogingen tot
kabinetsformatie, die niet tot een
resultaat hebben geleid.
Toen tenslotte prof. Romme, de voor
zitter van de grootste fractie in de
Tweede Kamer, belat werd met een
taak, aanvankelijk van informatie, later
ook van formatie, al was hij van oor
deel zelf geen deel te moeten uitmaken
van het kabinet, heeft hij onderzocht
of de medewerking van vijf parlemen
taire fracties was te verkrijgen voor
wat men pleegt te noemen een kabinet
op zo breed mogelijke basis. Voortbou
wend op wat reeds in het oude kabinet
en bij het overleg omtrent formatie
mogelijkheden was voorbereid, legde
hij aan deze fracties een ontwerppro-
gram voor, waarbij' hij tevens de
vraag stelde, of zij in beginsel bereid
waren vertegenwoordigers uit hun
■kring, als deze aangezocht werden voor
het ministerschap, te adviseren aan
zulk een uitnodiging gevolg te geven.
Hierop werd, zij het in enkele geval
len met enig voorbehoud, bevestigend
geantwoord. Meningsverschil over de
samenstelling van het kabinet gaf ech
ter de Anti-Revolutionnaire fractie ten
slotte aanleiding van die bereidverkla
ring af te zien. De vier andere fracties
bleven zich positief stellen ten opzichte
van deelneming aan het kabinet. Zo is
weer een ministerie gevormd, waarin
vier politieke partijen vertegenwoordigd
zijn.
Anders dan bij de formatie van 1948
is ditmaal het ontwerpprogram, dat een
bijzondere betekenis heeft, in deze zin,
dat het geheel is afgestemd op de moei
lijke situatie, waarin ons land op dit
ogenblik verkeert, vooraf aan het oor
deel der fracties onderworpen. Het is
in algemene zin aanvaardbaar gebleken
voor een grote meerderheid in het par
lement, al zal geen enkele groepering
de eigen denkbeelden daarin ten volle
weerspiegeld hebben gezien.
Een goede samenwerking tussen re
gering en Staten-Generaal zal bij de
uitermate zware taak, die voor ons ligt,
dringend noodzakelijk zijn. Na de te
leurstelling, die het slepend karakter
van de crisis ongetwijfeld in ons volk
heeft gewekt, is het van des te meer
belang, dat de Nederlandse parlemen
taire democratie zich weer krachtig,
doelbewust en besluitvaardig toont.
Meningsverschillen zijn onvermij
delijk en de crisisweken hebben
wellicht sommige tegenstellingen
eerder verscherpt dar verzacht.
Toch vertrouwt de regering, dat ook
het besei is versterkt van de ernst
van de toestand, waarvoor ons volk
staat en van de plicht om ondanks
geschillen en verschillen alle krach
ten in te spannen teneinde daaraan
het hoofd te bieden.
In het kabinet is een groot deel van
de vroegere ministers overgegaan. An
deren zijn uitgevallen om omstandighe
den buiten hun persoonlijkheid gelegen.
Men zal het van mij kunnen verstaan,
dat ik behoefte gevoel uiting te geven
aan mijn overtuiging, dat zij met toe
wijding en bekwaamheid en met een
sterk verantwoordelijkheidsbesef het
land hebben gediend.
Bij de besprekingen over een ontwerp-
program bleek, zoals te verwachten was.
dat ten opzichte van het Nieuvy-Guinea-
vraagstuk, dat de directe, aanleiding tot
de crisis is geweest, de meningsverschil
len zijn blijven bestaan, die in de daar
over gevoerde debatten in deze Kamer
tot uiting zijn gekomen. De regering
acht een goede verstandhouding tussen
Nederland en Indonesië van vitaal be
lang en zal het mogeiijke doen om een
vruchtbare samenwerking te bevorderen.
Zij betreurt het, dat in Indonesië het
geschil over Nieuw-Guinea geacht wordt
daarvoor een belemmering te zijn. Voor
het ogenblik echter kan geen weg wor
den aangegeven langs welke dit geschil
op voor beide partijen aannemelijke
wijze zou kunnen worden opgelost. In
donesië schijnt slechts hervatting van ae
besprekingen te wensen, wanneer vooraf
vaststaat, dat de souvereiniteit over
Nieuw-Guinea aan Indonesië zal worden
overgedragen. Het is duidelijk, dat de
Staten-Generaal een hervatting op die
voorwaarde niet verantwoord achten en
dat een kabinet, dat de steun van de
volksvertegenwoordiging moet genieten
'op deze grondslag niet zou kunnen wor- i
den gevormd.
Onder de gegeven omstandigheden
kan geen kabinet anders doen dan een
afwachtende houding aannemen en de
ontwikkeling op de voet volgen. Indien
te eniger tijd het kabinet in verband
met een belangrijke verandering in de
omstandigheden zou menen een wijzi
ging in de status van Nieuw-Guinea te
moeten bevorderen, dan zal het, gezien
de unieke betekenis welke deze aange
legenheid kennelijk voor de volksverte
genwoordiging heeft, het parlement
vooraf in de gelegenheid stellen, zijn
mening hierover kenbaar te maken.
In deze regeringsverklaring wordt niet
het gehele terrein van het regeringsbe
leid bestreken^ dat gold ook voor het
program, dat aan de vorming van de
regering ten grondslag heeft gelegen.
Slechts ongeveer één en een kwart jaar
scheidt ons nog van de verkiezingen van
1952. Veel stond op stapel of was in
voorbereiding, dat ook onder het nieuwe
kabinet zal zijn af te werken. Tengevol
ge van de achterstand, door de crisis
ontstaan, zal afdoening daarvan reeds
veel vergen van regering èn Staten-
Generaal
Verwachting tot Zondagavond:
Overwegend zwaar bewolkt met
enige regen, maar morgen ook plaat
selijk opklaringen. Matige tot krach
tige en aan de kust wellicht tijdelijk
harde wind tussen Zuid en West.
Morgen overdag op de meeste plaat
sen iets minder zacht.
ZONDAG:
Zon: 6.50—18.48. Maan: 12.38—5.17.
MAANDAG:
Zon: 6.48—18.50. Maan: 13.56—5.40.
Naar het A.N.P. verneemt. zal het
pleno bestuur van het C.N.V. (Christe
lijk Nationaal Vakverbond) zich Maan
dag beraden over de loon- en prijspoli
tiek. in het bijzonder naar aanleiding
van de recentp stijging van de kosten
van levensonderhoud.
6 Maart heeft het hoofd der Neder
landse missie in Bonn de Duitse Bonds
regering verwittigd van het voornemen
van de Nederlandse regering, diploma
tieke betrekkingen met de Duitse Bonds
regering aan te knopen en een ambassa
de in Bonn te openen. Bondskanselier
Adenauer heeft nu in een brief aan het
hoofd der Nederlandse missies de vol
doening van de Bondsregering over dit
voornemen uitgesproken en verklaard,
dat de Bondsregering voornemens is in
Nederland eveneens een ambassade te
vestigen.
Mgr. Dr. B. Eras, rector van het Ne
derlands Priestercollege te Rome, is ter
observatie opgenomen in het Maria-
paviljoen te Amsterdam.
Vrijdagavond is een auto met drie in
zittenden te Rotterdam in de Delfsha-
vense Schie gereden. Twee hunner, de
31-jarige mevr. E. de G.van Z. uit
Schiedam en haar vijfjarige zoontje, kwa
nten daarbij om het leven. De levens
feesten van de bestuurster van de auto,
de 33-jarige mevr. P.van Z. uit Rotter
dam, konden nog tijdig worden opge
wekt.
De auto kwam uit de richting Den
Haag en reed op de Abraham van Stolk-
weg te Rotterdam, toen door onverklaar
bare oorzaak de wagen plotseling naar
rechts zwenkte en het water in reed. De
auto zonk binnen enkele ogenblikken.
Voorbijgangers en automobilisten snel
den toe en stelden nog pogingen in het
Werk om de inzittenden te redden, maar
zij slaagden er niet in de portieren van
de wagen te openen. Ijlings werd de
brandweer gerequireerd; deze heeft met
behulp van een staaldraad de auto zover
boven de waterspiegel gebracht, dat de
beide vrouwen en het jongetje eruit kon
den worden gehaald. De bestuurster
bleek nog in leven te zijn en kwam spoe
dig bij kennis. Haar zuster en het kind
gaven echter g;een teken van leven meer;
°9k het toedienen van zuurstof mocht
biet meer baten.
Op zijn baancontröle is Vrijdagmiddag
de 24-jarige spoorwegwerker J. van P.
Uit Vught op de spoorlijn aan de Bos-
Het leven is alleen maar saai,
als men zelf saai is
scheweg, aldaar, door een goederentrein,
komende uit Den Bosch, gegrepen en
op slag gedood. Hij laat een vrouw en
een kind achter.
Ongeveer tezeifder tijd zijn Vrijdag
in Gorssel bij Deventer twee verkeers
ongelukken gebeurd, waarbij een drie
jarig zoontje van de f&milie Wunderink
om het leven kwam en de elfjarige P.
Pietersen een hersenschudding kreeg en
een sleutelbeen brak. Het driejarig jon
getje werd, toen het plotseling de weg
overstak, door een met papier beladen
trailer uit Zutphen overreden en vrijwel
op slag gedood. De elfjarige jongen ge
raakte onder een volkswagen afkomstig
uit Tilburg.
Door de ontploffing schudde het ge
hele havenkwartier op zijn grondvesten
Het schip brak in tweëen en op de
werf werd in een straal van 100 meter
om het schip zware schade aangericht.
De achtersteven" van de gebroken tanker
zonk.
De paters A. Thijssen S.V.D. en W.
van Bekkum S.V.D. zijn resp. benoemd
tot apostolisch administrator van de
nieuwe vicariaten Midden- en West-
Flores.
iJPC'
n
V*.
V:'
- v
- ..Tv:
■L- -ïV
Naar te Den Haag vernomen wordt
is binnen enkele weken enige stijging
van de prijzen zowel voor industrie- als
huisbrandkolen te verwachten.
Vermoedelijk vindt deze prijsstijging
haar oorzaak in gestegen loon. en ma
teriaalkosten, die tot dusverre onvol
doende tot uitdrukking kwamen 'n de
kolenprijzen. Een herziening van deze
prijzen is daarom reeds lang overwogen.
Dat zij thans tot stand gaat komen zal
waarschijnlijk mede kunnen worden
toegeschreven aan de grotere import
van kolen, welke deze winter heeft
piaats gevonden. Er bestaat namelijk
een kolenegalisatiefonds. dat ruwweg
gesproken een drukkende invloed uit
oefent op de hoge prijzen van import
kolen, voor welke „subsidie" om bet
eenvoudig uit te drukken de middelen
gevonden worden in een hogere prijs van
de kolen uit eigen productie Mede door
de toegenomen import schijnt het kolen-
egalisatiefonds te zwaar belast te zijn
en er wordt nu een oplossing gezocht
door de hierboven aangekondigde prijs-
correctie, welker omvang overigens nog
met precies bekend is.
Zoals in de praktijk reeds werd toe
gepast, geldt ten aanzien van het ver
bod tot inblikken van voedselvoorzie
ningsproducten een algemene onthef
fing voor artikelen, die voor export of
defensie-organen zijn bestemd In ver
ordeningen en besluiten van de Bedrijf
schappen voor de Voedselvoorziening is
een en ander thans nader geregeld.
Voor enkele producten is daarbij ook
ontheffing van het inblikverbod ver
leend ten behoeve van verkoop in bet
binnenland, nl. voor leverpastei,
spinazie, doperwten, spercie- en snijbo
nen, champignons, asperges en speciaal
kindervoedsel.
Deze producten zullen dus in blik
verkrü'gbaar biyven
De Staatscourant bevat een bijvoegsel,
waarin is opgenomen een beschikking
van het College var. Rijksbemiddelaars
over het algemeen verbindend verklaren
van bepalingen van de Collectieve Ar-
beids Overeenkomst voor het grafisch
bedrijf in Nederland.
Advertentie
ISSTRAAT 20 TEL. 13439
(Van een bijzondere medewerker)
n het Noord Hollands Industriegebied
boven het Noordzeekanaal bestaat
gegronde onrust onder de arbeiders
in verband o.a. met de vraag waar zij
in de toekomst zullen moeten wonen.
Het gemeentebestuur van Velsen blijkt
o.a. op het standpunt te staan, dat een
arbeider woonachtig moet zijn in de
gemeente waar hij zijn werk heeft. Een
jongeman uit Velsen die wil gaan trou
wen en b.v. te Beverwijk werkt, moet
zich te Beverwijk bij het Huisvestings
bureau laten inschrijven. Wij kunnen
ons voorstellen, dat onder de huidige
buitengewoon moeilijke omstandigheden
een huisvestingsbureau al het mogelijke
onderneemt om het huisvestingspro
bleem voor het eigen gebiedsgedeelte zo
sterk mogelijk in te perken. Maar de
consequenties van het Velser standpunt
tonen duidelijk aan, dat het hier niet
gaat om een poging zoveel mogelijk
mensen „kwijt" te worden. De uitbrei
ding van de Velser industrieën zal im
mers voortdurend arbeiders blijven aan
trekken. zodat er alweer als consequen
tie van het standpunt steeds groter ar
beiders-woonwijken in Velsen zullen
moeten worden geschapen. De K.A.B. te
Uitgeest, daarin bijgevallen door haar
zusterafdeiing te Beverwijk, heeft zich
in een uitvoerige motie, besproken in
ons blad van Vrijdag 2 Maart, tegen dit
merkwaardige standpunt nadrukkelijk
uitgesproken. Terecht heeft deze motie
de belangstelling door heel het land ge
wekt. omdat hiermede een probleem
acuut is geworden, waar reeds geduren
de meerdere jaren de aandacht op is ge
vestigd. Trouwens reeds voordat het
..Nationale Plan"' met het bekende ont
werp voor industrie-vestiging kwam,
hebben we in Nederland een soortgelijk
vraagstuk gekend dat destijds op een
voortreffelijke wijze werd opgelost.
Wie vóór de oorlog onze mijnwerkers-
dorpen in Zuid-Limburg bezocht, stond
verbaasd over de huisvesting van de
mijnwerkers. Op het socialistisch we
reldcongres, in 1925 te Berlijn gehouden,
noemde de bekende deskundige op het
gebied van arbeiders-huisvesting, Hu-
dig, de behuizing van de Nederlandse
mijnwerkers een voorbeeld voor de ge
hele wereld. Een erkenning van zo on
verdachte zijde moge wel als bewijs
gelden, dat het huisvestingsprobleem,
dat altijd gepaard gaat met de vestiging
van jonge, zich uitbreidende industrieën,
op het juiste moment goed was gezien
er. goed was aangepakt. Onverbrekelijk
blijft de naam van Dr. Poels aan de op
lossing van dit zo uitermate belangrijke
probleem in Zuid-Limburg verbonden.
Bij het overlijden van Dr. Poels schreef
mr. P. M. C. Palmen: „In de tijd dat
dr. Poels. na zijn terugkeer uit Washing
ton in 1910. zijn werk in de mijnstreek
aanvatte, was het vraagstuk van de
volkshuisvesting van bijzondere actuali
teit. De mijnindustrie was in volle op
komst. En de ervaring is er om te be
wijzen, welke gevaren aan een opko
mende grote industrie voor de volks
huisvesting verbanden zijn. Dr. Poels
heeft het bij woorden alleen niet gela
ten. Reeds in 1911 bewerkte hij de op
richting van de verenigin f „Ons Lim
burg", onder welker auspiciën talrijke
woningcoöperaties werden opgericht. In
1913^werd de N.V. Tijdig opgericht, wel
ke voorbestemd was om nauw met „Ons
Limburg" samen te werken. „Tijdig" is
een giondmaatschappij, welke zich ten
doel stelt voor redelijke prijzen de gron
den, welke voor woningbouw nodig zijn,
beschikbaar te krijgen."
Op deze wijze zorgde Dr. Poels voor
eerst dat de arbeiders niet kwamen te
wonen in woningen van de industrie
eigenaren; dat de gronden werden ont
trokken aan mogelijke speculaties van
op winst belusten. dat de arbeiders
zelf een woonplaats konden kiezen, dat
omschakeling van plattelandsarbeider
tot industrie-arbeider zich op een ge
leidelijke wijze zou ontwikkelen. „Door
deskundigen in binnen- en buitenland",
aldus schrijft dr. Palmen, „is dan ook
met grote waardering getuigd van het
geen in de mijnstreek op het gebied
van volkshuisvesting is bereikt. Niet
slechts geestverwanten van de Doctor,
doch ook b.v. socialisten als Hudig,
Bloemers en Moltzer. hebben van hun
waardering onomwonden doen blijken".
Ook thans nog werken de door Dr. Poels
genomen initiatieven volledig en vormen
zij een belangrijke bijdrage in de oplos
sing van het woningprobleem.
(Vervota ->v ra a i>
Vanmorgen om half acht zijn twee
autobussen van de N.Z.H.V.IH. op de
Vogelenzangscweg met een hevige klap
tegen elkaar gereden. Vijftien passagiers
en de twee chauffeurs werden gewond.
De beide bussen werden zwaar bescha
digd en z«n eerst later op de dag weg
gesleept.
Het ongeluk gebeurde, toen een bus
uit de richting Haarlem moest uitwij
ken voor een op de rijweg stilstaande
melkwagen. De bestuurder zag heiaas de
uit de tegenovergestelde richting komen
de autobus niet, waardoor een botsing
onvermijdelijk werd. De chauffeurs en
vijftien man van de inzittenden werden
in de buurt ondergebracht en aldaar
verbonden. Het verkeer moest worden
omgeleid.
Wij hebben op de plaats waar het
ongeluk gebeurde gesproken met me
vrouw Freriks, die de hevige klap
Vrijdag is in het Scheveningse Pala
ce-hotel a contant en zonder verhoging
van opgeld de bagage verkocht van Mi
chael Rowson (alias Howard), die daar
het vorige jaar zijn intrek had geno
men, zich voordoende als manager van
een filmmaatschappij. Voor de verkoop
bestond slechts geringe belangstelling.
De ene leren handkoffer van Howard
bracht f 50.op en de andere f 34.
Zijn smoking ging voor f 46 weg: zijn
colbertcostuums brachten resp. f 42.
f 28.—, f 62.—, f 80.—, f 30.— en f 64.—
op. Het hoogste bedrag werd geboden
voor een klein draagbaar radio-toestel
letje, dat f 100.opbracht.
hoorde en spoedig ontdekte wat er ge
beurd was. Tien gewonden werden bij
haar binnengebracht. „Het is een won
der, dat deze botsing geen mensenle
vens heeft geëist", vertelde zij ons. De
bussen zaten propvol, grotendeels met
atelijrmeisjes van de kousenfabriek
Hin. uit Haarlem en werklieden van
andere bedrijven. Zowel van voren als
opzij werden de bussen in elkaar ge
drukt.
Het eerste wat wij deden, was aan alle
kanten telefonisch om hulp verzoeken.
Vele passagiers bloedden aan gezicht,
handen en benen, huilden en waren vol
komen overstuur. Een der meisjes was
bewusteloos maar dit bleek later geluk
kig van de schrik te zijn.
Een ander meisje van ongeveer 17 jaar
bloedde hevig aan de mond en bleek
enige tanden te missen. Een van de
chauffeurs was zodanig van streek, dat
medische hulp onmiddellijk nodig was.
De doktoren Van Aalst uit Vogelenzang
en Mansholt uit Bloemendaal en de ver
pleegster zuster Van Benthem waren
spoedig ter plaatse en begonnen met het
verbinden der slachtoffers. Intussen was
ook de directie van de N.Z.H. ter plaatse
gearriveerd.
Er werd voor gezorgd, dat de gewon-
'en met personenauto's vervoerd wer
den. De chauffeurs konden later tegen
over de politie hun verklaringen afleg
gen. Mevr. Freriks mag een compliment
je voor haar optreden en gastvrijheid,
waardoor de meeste gewonden spoedig
op hun gemak waren, niet onthouden
worden.
HELPr DE BISSCHOP
KEKKE At BODH/&V'
;V\
