Polen wenst erkenning door het Vaticaan
van de Oder-Neisse-linie
LABOURREGERING LIJDT EEN
PIJNLIJKE NEDERLAAG
Exportkansen naar Amerika groter
Nederlanderschap voor tal
van statenlozen
H. Stoel wil sluiting afwachten van
vredesverdrag met Duitsland
H. DE PAUS WAARSCHUWT TEGEN EEN TE VER GAANDE
FEDERATIEVE ONTWIKKELING
I
Volledige vrijheid ieidt
tot anarchie
ONDERTEKENING VAN
PLAN-SCHUMAN
KABINET QUEUILLE
WANKELT WEEft
Benoeming van 5 bisschoppen
in het geding
mx
Motie aangenomen tegen vermindering van
het kaasrantsoen
Voor toegenomen Amerikaanse controle bestaat
geen reden tot vrees
Doodvonnis tegen twee negers
vernietigd
Tóch nog
een lichtpuntje
in deze dure tijd
Ai gaan de prijzen ook
omhoog, De Gruyter blijft
10 procent korting geven en
dat scheelt nu méér, dan ooit
tevoren
Blinde cultus voor de getallen bedreigt
het leven van de naties
Noodvo o rzien ing
ontworpen
Gerepatrieerden en
huisvesting
DINSDAG 10 APRIL 1951
PAGINA 5
BEZOEK VAN DE POOLSE PRIMAAT AAN ROME VAN GROOT BELANG
„Herwonnen gebieden"
Conflict of schisma
Vooral nü
vooriaarsmooheld^
tegen
Zal het Vaticaan zwichten?
vI rt J
Mi
Mil
mmm
iü.wa
mmmmm
igrtssjggfa
■MÉM
„Tweede Duitse overgave
volgens Schumacher
Europ. landbouwconferentie
A .4
MOTORRIJTUIGEN-
BELASTING
Request aan Tweede Kamer
DUITS CONSULAAT IN
MAASTRICHT?
In 't belang van het
toerisme
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, 8 April.
Woensdagavond om 21.30 is de Primaat van Polen, Mgr. Stefan Wys-
zynski, Aartsbisschop van Gnesna en Warschau, in Rome aange
komen, vergezeld van de bisschop van Lodz, Mgr. Michel Klepacz,
en zijn secretaris. Drie jaar lang heeft de Primaat op zijn uitreisvisum moe
ten wachten, sinds hij op 12 November 1948 werd gepromoveerd tot de
bisschopszetel van Gnesna, en tegelijk tot die van Warschau, daarmee de
Primaat wordend van Polen.
Uit het feit, dat de toestemming van de regering van Warschau dezer dagen
eindelijk verleend is, zulks terwijl de verhouding tussen regering en epis
copaat in de afgelopen drie jaar zeker niet beter is geworden, wordt alge
meen de conclusie getrokken, dat Warschau belang heeft bij de besprekingen,
die de Primaat in de komende maand zal voeren met het Pauselijk Staats
secretariaat, de H. Congregatie van het Consistorie en met de Heilige Vader
zelf. Natuurlijk is het uitgesloten over het onderwerp van deze besprekingen
ook maar iets met zekerheid te zeggen, doch het ligt voor de hand, dat een
van de belangrijkste onderwerpen de reeds lang hangende kwestie van de
kerkelijke hiërarchie in de voormalige Duitse gebidden zal zijn, die in 1945
te Potsdam voorlopig onder Pools gezag werden geplaatst. Te meer is zulks
aannemelijk, omdat het Poolse episcopaat zich bij het befaamde „accoord"
van 14 April 19o0 met de Poolse regering verplicht heeft, bij de Heilige Stoel
to zullen interveniëren ten gunste van de Poolse tarritoriale aanspraken.
Op het accoord in het algemeen en op de ontwikkeling van de positie van
de kerk in Polen sinds het sluiten er van, die per definitie bij dit bezoek
„aa nmma besproken zullen worden, hopen we in een tweede artikel dezer
dagen terug te komen.
De gebieden waar het om gaat, be
hoorden vroeger tot Duitsland en strek
ten zich vanaf de Oder en de Neisse
naar het Oosten uit over een opper
vlakte van 11.000 vierkante km. (ruim
driemaal de oppervlakte van Neder
land). Bij het eind van de oorlog ver
klaarden de grote vier te Potsdam dat
zij de voorlopige Oostgrens van Duits
land trokken vanaf Stettin langs de
Oder en de Neisse naar de Tsjechische
grens, terwijl de definitieve grens bij
het vredesverdrag zou worden bepaald.
De gebieden, die daarmee onder feite
lijke Russische en later Poolse heer
schappij kwamen, werden bewoond door
twee millioen Duitsers en twee en een
half millioen Polen. Vrijwel de totale
Duitse bevolking vluchtte naar het Wes
ten en haar plaats werd ingenomen door
drie millioen Polen, die zelf het veld
hadden moeten ruimen, toen de Ooste
lijke gebieden van Polen door Rusland
werden overgenomen en die de totale,
vrijwel uitsluitend Poolse bevolking op
zes millioen brachten. Op 6 Juni 1950
tekende de Oost-Duitse en de Poolse re
geringen te Warschau een verdrag,
waarbij de voorlopige grens tot een defi
nitieve werd verklaard, doch deze over
eenkomst werd door de regering van
Bonn alle geldigheid ontzegd.
Deze gehele kwestie van de zogenaam
de herwonnen gebieden heeft een be
langrijk kerkelijk aspect, doordat de in
woners allen kathlie kzijn. De voorma
lige Duitse bisschoppen hadden met hun
gelovigen de vijf betrokken diocesen
Verlaten en de zes millioen Polen waren
zonder kerkelijke overheid. Kardinaal
Hlond benoemde daarom voor elk der
vijf diocesen een Administraotr Aposto-
licus, die de diocesen voorlopig zouden
moeten besturen en deze benoemingen
werden door de Heilige Stoel bekrach
tigd. De Poolse regering wenste echter
geen voorlopig kerkelijk bestuur, doch
een definitief, door te benoemen Poolse
bisschoppen. Zij werd hierbij zeker niet
geleid door bezorgdheid voor de zielzorg
maar door de wens. haar provisorische
gebiedsuitbreiding ook door de Heilige
Stoel erkend te zien. Maar aangezien
het Vaticaan. krachtens zijn gewoonte
daartoe, het sluiten van het vredesver
drag afwacht, werden er geen bisschop
pen benoemd. Daarop deporteerde de re
gering de Apostolische Administrators.
Het enige dat men van hen weet is, dat
zij naar Posen gebracht zijn. Sindsdien
ontbreken alle gegevens.
Inplaats van de administrators heeft de
regering zogenaamde kapittel-vicarissen
laten kiezen. Maar terwijl het kerkelijk
wetboek aan de dicesane kapittels de be
voegdheid geeft, om hun diocees in af
wachting van de benoeming van een
bisschop, te doen besturen door een uit
hun midden gekozen kapittel-vicaris,
kwam deze bevoegdheid zeker niet toe
aan de zogenaamde diocesane commis
sies, die de. regering gevormd had uit
met haar samenwerkende priesters.
De regering eiste daarop van bet
episcopaat, dat het deze kapiltelvica-
rissen als bisschoppen zou erkennen.
Het episcopaat bevond zich toen voor
het dilemma: willigde het dit verzoek
van de regering in, dan kwam het in
conflict met de Heilige Stoel. Maar als
het weigerde, zon het schisma in de
betrokken gebieden een feit zijn. De
Poolse primaat heeft nu twee maanden
Beleden de meest vergaande concessie
Advertentie
Houdt Uw lichaam en geest kern
gezond door dagelijks Dagravit 8
te nemen. Alle 8 belangrijke vita
minen... in één dragée, zowel voor
volwassenen als voor kinderen.
wssm 8
Elke dragée bevat:
A-B|-Bj.P.P.-Ca Pant-B6-C-D.
100 drsgées I 3,25 -50 dragée» I 1.80
gedaan, die maar denkbaar was. Hij
heeft canonieke jurisdictie gegeven
aan de vijf kapittel-vicarissen, die de
diocesen reeds de facto bestuurden.
Op 8 Februari van dit jaar publiceer
de hij de volgende verklaring: „Het
episcopaat maakt hierbij aan geeste
lijkheid en gelovigen bekend, dat de
primaat de canonieke jurisdictie heeft
verleend aan de priesters, die door
zyn diocesane raden zijn gekozen en
die vanaf heden het kerkelijk gezag
volgens canoniek recht over deze ge
bieden uitoefenen. De geestelijkheid
en de gelovigen kunnen deze waar
nemers van het bestuur der diocesen
met vertrouwen tegemoet treden en
hun de noodzakelijke steun geven".
Maar, zoals hierboven reeds werd gezegd,
de regering van Warschau wil haar terri
toriale aanspraken door de Heilige Stoel
erkend zien. Al heeft de regering inzake
ae kapittel-vicarissen ook de overwinning
behaald, zij blijft als voorheen aandringen
op de benoeming van bisschoppen. In het
accoord" dat een jaar geleden tussen het
episcopaat en de regering werd bereikt,
komt deze kwestie dan ook op de meest
brutale wijze ter sprake. (Het gehele docu
ment ademt trouwens diezelfde sfeer. Hier
staat een overmachtige regering tegenover
een episcopaat, dat tot het uiterste gaat
van wat het kan toegeven. Een typisch
voorbeeld van een „leeuwen-contract").
Artikel 3 van het „accoord" luidt: „Het
Poolse episcopaat stelt vast, dat de econo
mische, historische, culturele en godsdien
stige rechten eisen, dat de herkregen ge
bieden voortaan voorgoed tot Polen zullen
behoren. Er van uitgaande dat deze ge
bieden een integrerend deel vormen van
de Republiek, zal het episcopaat een ver
zoek richten tot de Heilige Stoel, dat deze
de kerkelijke gebieden, die rechtens bis
schopsresidenties hebben, zal omzetten in
definitieve bisdommen".
En artikel 4 voegt daaraan toe: „Het
episcopaat zal zich, voorzover dat in zijn
macht ligt, verzetten tegen elke tegen Po
len gerichte actie en in het bijzonder tegen
de anti-Poolse en revisionistische macni-
naties van een deel der Duitse geestelijk
heid".
Het Pools episcopaat kon natuurlijk zon
der veel bezwaar beloven, de Heilige Stoel
te verzoeken, Warschau's eisen in te wil
ligen. Maar het is niet erg waarschijnlijk,
dat dit (verplicht) gedane verzoek, door
bet Vaticaan zal worden ingewilligd. Het
standpunt van het Vaticaan wordt door het
tijdschrift der Jezuïten „Vivilta Cattolica"
van 20 Jan. 1951 helder geformuleerd: „Een
duidelijk voorbeeld van deze grote voor
zichtigheid der Kerk, is de uiterst behoed
zame wijze, waarop zij wijzigingen aan
brengt in de kerkelijke territoriale inde
ling van gebieden, die door geweld zijn
overgegaan van de ene staat aan de andere.
Het is haar vaststaande gewoonte, geen
definitieve beslissingen te nemen, zoals
door het oprichten van diocesen, vóór dat
de vredesverdragen voorgoed hebben be
slist over het lot der omstreden gebieden".
Begrijpelijkerwijze wordt dit Vaticaanse
standpunt door de Poolse pers in haar con
tinue campagnes scherp aangevallen en uit
gelegd als stellingnemen van de Heilige
Stoel ten gunste van Duitsland. Zo vielen
de Poolse bladen nog zeer onlangs het Va
ticaan aan, op grond van het pas versche
nen Pauselijk Annuarium voor het jaar
1951, waarin de omstreden diocesen nog
staan vermeld als behorend onder Duitsland
en met de namen der Duitse bisschoppen
nog als ordinarii (met de toevoeging „im-
pedito", verhinderd). Maar men verzuimde
op te merken, dat deze zelfde bedacht
zaamheid anderzijds ook geen rekening had
gehouden met de verliezen van Polen, want
de door Rusland afgedwongen gebieden in
Oost-Polen staan in het Annuarium nog
als Pools vermeld.
De tekst van het „accoord" en het
grote belang, dat Warschau aan de bis
schopsbenoemingen hecht, maakt het
dus vrjjwel zeker dat Mgr. Wyszynski
in Rome o.a. zijn belofte is komen ver
vullen, door formeel aan de Heilige
Stoel te vragen, de eisen van Warschau
in te willigen.
Wanneer de Heilige Stoel zulks zou
doen, zou hij afwijken van een beginsel,
dat een eeuwenlange ervaring hem als
dwingend voorschrijft. Daar tegenover
staat, dat de delicate toestand in de
omstreden gebieden een zwaar wapen
kan zijn in de strijd, die de regering
van Warschau voert tegen de toch al
zo zwaar bedreigde kerk van Polen.
- 5? <<SÉ i s
De Eindhovenaren, die gewend zijn een deel van hun leven te verdoen voor de spoorbomen van de overweg bij het
station, zullen binnenkort weer wat vreugde in hun aards bestaan kunnen beleven. Het viaduct, dat de overweg zal
vervangen, nadert zijn voltooiing. Binnen'enkele maanden hoopt men ook de op- en afritten gereed te hebben.
(Telefonisch van onze Londense correspondent)
LONDEN, hedenmorgen.
Vandaag Is begrotingsdag. De Kanselier van de Schatkist, Gaitskell, opvolger
van sir stafford Cripps, zal zijn eerste begroting indienen, de herbewaperings-
begroting, welke in concrete termen aan het land duidelijk zal moeten maken
welke nieuwe offers er gevergd zullen worden. En volgens lieden met goede
oren kan men m de buurt van Westminster het sinistere geluid horen van con
servatieve lendeiien welke bezig zijn gegord te worden voor de komende strijd.
Het kan voor de socialistische regering niet anders dan hoogst onaangenaam
zijn, dat zij op de vooravond van de begroting een weliswaar onbelangrijke,
doch pijnlijke nederlaag leed in het Lagerhuis.
De West-Duitse socialistenleider dr.
Kurt Schumacher heeft gisteren te Bonn
verklaard, dat de ondertekening van het
Plan-Schuman een tweede Duitse over
gave zou betekenen.
Op een persconferentie verklaarde hij,
dat Duitsland door een gezagsorgaan
voor controle van de Europese staal- en
kolenpool in een tweederangspositie zou
komen te verkeren. De bezettingsmoei
lijkheden, die de Duitse industrie thans
ondervindt zouden met 50 jaar verlengd
worden. Schumacher, die een debat over
het Saargebied eiste voordat kanselier
Adenauer naar Parijs vertrekt, waar het
plan Donderdag getekend zal worden,
verzocht de regering af te treden. Hij
betoogde, dat zjj het volk niet meer
achter zich had en vroeg zich af of de
kanselier „het morele en politieke recht
bezat" het plan te tekenen.
De huishoudelijke commissie van het
Duitse parlement zou vandaag be
slissen of over de Saarkwestie in de
Bundestag gedebatteerd zou worden.
I>e Britse regering heeft een uitnodi
ging ontvangen om deel te nemen aan de
voorgestelde conferentie over het plan tot
vorming van een Europese organisatie
voor de Landbouw. Het doel van deze
conferentie is de vorming van een ge
meenschappelijke organisatie, waarin de
voornaamste Europese agrarische markten
gegroepeerd zijn.
In de uitnodiging, die door de secreta
ris-generaal van de Raad van Europa na
mens de Franse regering aan de leden van
de raad werd gezonden, wordt geen da
tum of plaats van bijeenkomst genoemd.
Ofschoon Oostenrijk, Portugal en Zwitser
land niet in de Raad van Europa verte
gen wdordigd zijn, hebben de regeringen
van die landen ook een uitnodiging ont
vangen.
De conferentie zal uich bezighouden met
een gemeenschappelijke markt voor tarwe,
suiker, wijn en melkproducten Het is nog
niet bekend hoe de politieke organisatie
van de gemeenschappelijke markt zal zijn.
(Van onze correspondent)
Onder auspiciën van de Economische
Voorlichtingsdienst en van het bestuur
der Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs
heeft de waarnemend directeur van het
bureau voor buitenlandse Handel van
het Amerikaanse Departement van Han
del, Thomas R. Wilson, gisteren te
Utrecht gesproken over „De vooruitzich
ten van de Amerikaanse invoer in 1951".
Gaat men in vogelvlucht het verleden
na, aldus mister Wilson, dan ziet men,
dat de export van de V.S. in 1950 meer
in evenwicht was met de import dan in
enig jaar daarvoor sinds 1940. Door al
lerlei positieve en negatieve factoren
over en weer werd zodoende Nederlands
tekort van 1949 a 224 millioen dollar in
1950 tot 144 millioen dollar terugge
bracht
Waar het bij de uitvoering van het
vergrote defensieprogram der V.S. aan
een aantal ondernemingen niet mogelijk
zal zijn zeker niet tijdens de over
schakeling aan de civiele vraag te
voldoen, daar doet zich dus voor de (toe
komst de mogelijkheid Aan een betere
markt ook voor Nederlandse artikelen
voor. Men moet echter de toegenomen
Amerikaanse controle niet vrezen. Vol
ledige vrijhandel is alleen reeds door de
omvang van het huidige industriële ap
paraat een quaestie van voltooid verleden
tijd geworden. Desondanks moet de con
trole in de geest van vrijheid van han.
del worden doorgevoerd; slechts zó zal
de overheidsbemoeiing niet controle
maatregel op controlemaatregel stapelen
en de buitenlandse handel, door het
voorkomen van ongeoorloofde winsten
o.a., bevorderen. Kan men echter, aldus
de heer Wilson, tegelijkertijd de verde
diging versterken èn naar Amerika ex-
portefen? Spr. meent van wel, omdat
De zaak was dat de conservatieven
weer een motie hadden ingediend tegen
oen Koninklijk Besluit krachtens het
welk het nationale kaasrantsoen van
de geplaagde Brit werd verlaagd van
de toch al geringe hoeveelheid van 84
gram per week tot 56 gram. De socialis
ten, die niet op hun qui vive waren,
werden het slachtoffer van een conser
vatieve manoeuvre. Toen de stemming
werd gehouden bleken onvoldoende le
den van de labourpartij aanwezig te
zijn in het Huis om de regering te red
den en de conservatieven wonnen met
237 tegen 219 stemmen.
Op hoe luide toon de conservatie
ven vervolgens ook de regering toe
riepen heen te gaan niemand zou deze
nederlaag ernstig opvatten. Toen de
waarnemend fractieleider van de
conservatieven vroeg wat de regering
nu van plan was te doen verklaarde
Morrison namens Attlee, die nog
steeds in het ziekenhuis ligt, dat de
regering zich neerlegde bij het be
sluit van het Huis.
Doch wat waarschijnlijk zal gebeuren
is dat hetzelfde Koninkijk Besluit op
nieuw zal worden genomen en dat de
socialistische partijleiding er voor zal
zorgen dat bij een volgende gelegenheid
voldoende van haar aanhangers tegen
woordig zullen zijn om een tweede ne
derlaag te voorkomen. Het pijnlijke
van deze nederlaag is dat zij de regering
werd toegediend op zeer precair ter
rein. De vleessituatie is nog steeds al-
lermiserabelst en een verdere reductie
van het kaasrantsoen is hoogst onwel
kom. De conservatieven hebben zich
gisteren kunnen opwerpen als voorvech-
PARIJS, hedenmorgen.
In Frankrijk spreekt men met bijna
politieke wellust over de val van het
nog zo jeugdige bewind-Queuille. A.s.
Woensdag komt de President van de Re
publiek Vincent Auriol terug van zijn
reis uit de V.S. en Canada en dan kan
men weer naar hartelust ontslag gaan
aanbieden. Naar verluidt zal de minister
president in ieder geval de vertrouwens
kwestie verbinden aan het geheel van
economische en fiscale maatregelen, dat
het Kabinet zich voorstelt te nemen.
Onzeker is nog of aan het voorstel de
datum van de verkiezingen te vervroe
gen tot 10 Juni eveneens het bestaan van
het Kabinet gebonden zal worden. Men
dient overigens wel voorzichtig te zijn
met dit soort voorspellingen. Immers, de
minister van Financiën, Petsche, van wie
reeds alom gezegd werd, dat hij in ieder
geval het bijltje er bij neer zou leggen,
spreekt in hoogst eigen persoon dit ge
rucht tegen. Een element van belang is
natuurlijk ook de persoonlijke invloed
van de President van de Republiek, die,
Frankrijk verlaten hebbende vlak na een
crisis, niet gaarne terugkeert op de
drempel van een nieuwe crisis. Voor het
prestige van zijn reis kan men wel een
betere omlijsting denken.
ters van de minder bedeelden want
ofschoon het kaasrantsoen is terugge
bracht tot een hoeveelheid die de con
sument noopt vóór de maaltijd de ra
men te sluiten uit angst dat de kaas van
de tafel zal waaien kan men in alle
kruidenierswinkels stapels ongerant-
soeneerde kaas zien. Stilten en Deense
Blauwe, Goudse en Edammer, Roque
fort, Camembert en Brie, doch dit is
niet-gesubsidieerde kaas welke alleen te
betalen is voor de beter gesitueerden.
Egypte. De Egyptische ambassadeur
te Parijs, Ahmed Saroit Bey„ heeft
Maandag aan de Franse waarnemende
minister van Buitenlandse Zaken,
Schneiter, een nota overhandigd over de
Franse politiek in Marokko. Schneiter
deelde de ambassadeur mede, dat zijn
regering de Egyptische nota zou nege
ren, omdat zij zaken behandelt, die
slechts Frankrijk aangaan, aldus een
woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandse Zaken.
Het spoorwegnet bij Leiden ondergaat een belangrijke uitbreiding en verbete
ring in verband niet de verbouwing van het Leidse station. Ten Noorden van
de Haarlemmervaart zullen zes nieuwe viaducten komen, waarover de spoorbaan
geleid zal worden. Dientengevolge zullen het verkeer op de weg en de scheepvaart
geen stagnatie meer ondervinden. Bovenstaande foto geeft een overzicht van de
bouw van een der viaducten.
allereerst de uitbreiding der bewape
ning nooit het gehele nationale produc
tievermogen zal opeisen en voorts alle
productiefactoren in Europa en Ameri
ka de mogelijkheid van uitbreiding in
zich hebben. Men denkt vaak te veel: óf
dit öf dat, maar realiseert zich dan niet,
dat vele diensten en goederen tegelijker
tijd in de civiele èn in de militaire sec
tor kunnen worden gebruikt (scheep
vaart, banken, enz.).
De heer Wilson deed vervolgens enige
mededelingen over de tarievenconferen-
tie te Torquay, waar hij de V.S. verte
genwoordigde. Wanneer op 9 Mei de re
sultaten gepubliceerd zullen worden, al
dus spr., dan zal men zien, dat deze de
huidige ontwikkeling, waarbij de reduc
tie der importrechten op een gemiddel
de van 75% van het tarief van 1930 neer
komt, voortzetten.
Van de 19 milliard dollar aan waar
de, waarvoor de V.S., naar verluidt,
in 1951 dollarruil sullen toestaan, zal
een bedrag van 11 milliard dollar wor
den besteed voor import in Amerika,
3,5 milliard voor betaling van dien
sten, 1,5 milliard voor particuliere gif
ten en leningen en 3 milliard voor
overheidsgiften en -leningen.
Van de zo ter beschikking komende
19 milliard dollar zal 12 milliard door
het buitenland worden bestemd voor
aankopen van goederen in de V.S.; bui
tenlandse betalingen voor diensten van
de V.S. zullen 4 milliard dollar bedra
gen: de overige 3 milliard zullen ter be
schikking komen als goud- en dollar-
reserves. De heer Wilson besloot met
uitdrukking te geven aan het in ons land
verworven inzicht, dat Nederland staat
aan de zijde der V.S. in deze „oorlog om
de vrede".
De rede werd o.a. aanhoord d°°r de
hèer Clarence E. Hunter, hoofd van de
E.C.A.-missie in Nederland, mr. Geveke,
directeur van de Economische Voorlich
tingsdienst, die spr. inleidde, en de di
recteur der Kon. Ned. Jaarbeurs, mr. J.
Milius, die tot slot een kort dankwoord
sprak.
Met algemene stemmen heeft het Ame.
rikaanse Hooggerechtshof het doodvon
nis vernietigd dat over twee negers uit
Florida xvas uitgesproken, die ervan
worden beschuldigd in 1949 een blanke
vrouw te hebben aangerand. De betrok
kenen zullen opnieuw terecht staan.
Twee rechters verklaarden gisteren, dat
de kwestie in het betrokken gebied de
rassensentimenten in hevige beroering
had gebracht, waarvan men „ten volle
profijt had getrokken". Rechter Jackson
voegde in zijn schriftelijke conclusie dit
commentaar van het Hof in: „Het is de
vraag of met de huidige publiciteits-
methoden een eerlijke berechting wel
mogelijk is," aldus meldt Reuter.
In verband met de op handen zijnde
verhoging van de motorrijtuigenbelas
ting hebben de besturen van de Natio
nale Organisatie voor het Beroepsgoede-
renvervoer Wegtransport en de N.V.
A.T.O. zich met een request tot de ieden
der Tweede Kamer gewend <a
Er bestaat bij deze organisaties vrees,
dat het wegvervoer door deze maatregel
in zulk een moeilijke positie zal geraken,
dat niet alleen de rentabiliteit van de
bedrijven in deze bedrijfstak funest zal
worden aangetast, maar ook dat deze
maatregel kaD leiden tot een belemme
ring van het goederen- en personenver
voer. Het wegverkeer heeft, zo schrijft
men verder, in de laatste jaren bewezen
een noodzakelijke taak in de samen
leving te vervullen en het komt de or
ganisaties onbillijk voor, dat deze 1 eisten
eenzijdig zouden worden opgelegd aan
bedrijfsmiddelen van het -wegvervoer,
terwijl andere vervoertakken van een
dergelijke belasting worden vrijgesteld.
Advertentie
En al worden versnaperin
gen ook duur. De Gruyter
blijft het Snoepje van de
Week geven voor slechts 10
cent. U ontvangt het voor
taan echter bij elke aankoop
van VIER GULDEN aan
De Gruy ter-artikelen
EN om de betere u>aar, EN
om de 10 procent korting
EN om het Snoepje van de
Week nu, méér dan ooit,
klant van De Gruyter.
U03Z7
(Van onze Romeinse correspondent)
KOME, 7 April
n de rede, die de Heilige Vader jongstleden Vrijdag tot de federalisten gehouden
heeft, tijdens een audiëntie aan de deelnemers aan het congres van de Bewe
ging voor Wereldfederatie, heeft Hij zich niet alleen uitgesproken voor een
werkzame politieke organisatie van de wereld, die volkomen in overeenstemming
is met de traditionele leer der Kerk, maar HU heeft ook enige restricties uitge
sproken tegen een te ver gaande federatieve ontwikkeling.
Wij geven hier de betreffende passage, die onvolledig of in het geheel niet is weer
gegeven door de internationale nieuwsagentschappen, die rich beperkten tot het
eerste deel van de Pauselijke rede:
„Gij zUt van mening, dat de politieke wereldorganisatie om efficient te kunnen
zijn, federatief moet zijn. Als u daarmee bedoelt, dat de wereldorganisatie behoed
moet worden voor een mechanisch unitarisme, dan zijt ge het weer volkomen eens
met de sociale en politieke levensbeginselen, die de Kerk stelt en verdedigt. Want
geen enkele wereldorganisatie is levensvatbaar, die niet in harmonie is met het
geheel van natuurlUke betrekkingen en met de normale en organische orde, die
de bijzondere belangen van de mensen en de verschillende volkeren regelt. Wan
neer dat niet het geval is, zal de organisatie onmogelijk stand kunnen houden, hoe
haar structuur ook zij.
Op nationaal en constitutioneel ge
bied. Op het ogenblik wordt het leven
der naties bedreigd door de blinde cul
tus voor de getallen. De burgei is kie-
zér. Maar als zodanig is hij slechts een
der eenheden, waarvan het totaal een
meerderheid of minderheid vormt, die
door de verplaatsing van enige stemmen
of zelfs van een enkele stem in het te
gendeel kan omslaan. Voor de partijen
telt hij slechts als kiezer, omwille van
de steun die zijn stem geeft, maar er is
geen sprake van zijn plaats en zijn taak
in zjjn gezin en zijn beroep.
Op economisch en sociaal gebied. Er
is geen enkele organische eenheid tus
sen de producerende mensen mogelijk,
zodra het quantitatief utilitarisme, de
enkele gedachte aan winst de enige
norm is die bepaalt, waar er geprodu
ceerd moet worden en hoe de arbeid
verdeeld moet worden, zodra de „klas
se" inplaats van de beroepsgemeenschap
de mensen kunstmatig in de gemeen
schap indeelt.
Op cultureel en moreel gebied. De
persoonlijke vrijheid, bevrijd van alle
banden, alle regels en alle objectieve en
sociale waarden is niets anders dan een
dodelijke anarchie, vooral als het gaat
om de opvoeding der jeugd.
Zolang men de politieke wereldor
ganisatie niet op die noodzakelijke ba
sis gesteld heeft, loopt men het risico,
haar te enten met de dodelijke kiemen
van het mechanisch unitarisme. Hen,
die bijvoorbeeld dromen van een we-
reldparlement, zouden wij willen uit
nodigen om daaraan te denken en wel
juist van uit federalistisch standpunt.
Anders zouden zij de krachten der
ontbinding helpen, waarvan de poli
tieke en sociale orde reeds al te veel
geleden heeft. Het enige dat zij zouden
doen, zou het toevoegen zijn van een
legaal automatisme te meer aan zo
vele anderen, die de volkeren dreigen
te verstikken en de mens dreigen te
rug te brengen tot niets meer dan een
inert instrument.
Asl de toekomstige politieke organi
satiewereld volgens de geest van het
federalisme zich onder geen voor
waarde kan lenen tot het spel van een
unitair mechanisme, zo zal zij tege
lijkertijd slechts in zoverre werkelijk
gezag hebben, als zij overal het eigen
leven van een gezonde menselijke ge
meenschap zal beschermen en begun
stigen, een gemeenschap waarvan alle
leden tezamen arbeiden voor het wel
zijn van heel de mensheid.
Hoe groot moet niet de morele zeker
heid, de intelligent vooruitziende blik
en het soepele aanpassingsvermogen zijn
van dat wereldgezag, dat meer dan ooit
nodig is in critieke ogenblikken, waarin
de mensen van goede wil behoefte heb
ben aan gezag om erop te steunen! Zou
men na alle beproevingen van het verle
den en het ogenblik nog kunnen menen,
dat de hulpmiddelen en de huidige me
thodes van regeren en politiek voldoende
zijn?-
Waarlijk, het is onmogelijk, het pro
bleem van een politieke wereldorgani
satie op te lossen, wanneer men niet te
platgetreden paden wil verlaten en wan
neer men geen beroep doet op de erva
ring der historie en op een gezonde so
ciale philosophie en zelfs op een zekere
intuïtie van de scheppende verbeeldingi
Hierna sprak de Paus zjjn beste wen
sen uit voor het werk van zijn gasten en
riep over hen en hun werk de verlich
ting en de bijstand van God at.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
ontwerp van wet houdende voorziening ter
wegneming van staatloosheid. Als voorzorg
tegen dienstneming bij een vreemde, onder
omstandigheden vijandelijke mogelijkheid,
is aldus de Memorie van Toelichting, de
wettelijke waarschuwing, - dat de Nederlan
der, die zich zonder verlof (vrijwillig) in
vreemde krijgs- of staatsdienst begeeft, het
Nederlanderschap verliest, niet afdoende ge
bleken. Door haar te veronachtzamen, zijn
er naar schatting veertig duizend, thans na
genoeg allen in Nederland wonende perso
nen vreemdeling zonder nationaliteit ge
worden. Hun vrouwen, naar het zich laat
aanzien twintig duizend in getal, verkeren
dikwerf, hun kinderen soms in dezelfde
positie.
Jarenlang is de bepaling betreffende het
verlies van het Nederlanderschap door
vreemde krijgs- of staatsdienst sporadisch
tot gelding gekomen. Zelfs gedurende de
eerste wereldoorlog heeft zij niet tot aan
merkelijk verlies van Nederlanderschap ge
leid.
Eerst de Spaanse burgeroorlog en de
tweede wereldoorlog hebben op kleiner en
groter schaal geleid tot de vorming van
het contingent staatlozen.
Ontworpen is een noodvoorziening, waar
door het Nederlanderschap wordt verleend
aan hen die staatloos zijn door de wer
king sedert 1 Januari 1935 van het
De B.B.N. (Bond van Bedrijfsauto
houders in Nederland), de F.N.O.P. (Fe
deratie van Ned. Organisaties voor het
Personenvervoer) en de N.V.T.O (Ned.
Vereniging van Transport Ondernemin
gen) voeren actie voor de wederinstel-
iing van een Duits consulaat te Maas
tricht. Zij traden reeds in contact met
de verenigingen voor vreemdelingen
verkeer in het Rijnland, met de Deut
sche Zentrale für Fremdenverkehr te
Frankfort, met het ministerie van Bui
tenlandse Zaken in Bonn en met de
Handelskajner te Aken.
Reeds in 1950 bestond er bij de toe
risten die naar Zuid-Limburg komen,
grote belangstelling voor reizen naar
Duitsland, meer nog dan naar België.
Men verwacht dat het aantal toeristen
dat dit jaar zal deelnemen aan auto-
cartochten naar Duitsland, aanzienlijk
hoger zal zijn. Het opzenden van de
passen naar Den Haag voor het aanvra
gen van de benodigde visa, is zeer om
slachtig en tijdrovend, nog afgezien van
de extra kosten die hiermede gemoeid
zijn. Wanneer dit in Maastricht zal kun
nen geschieden, betekent zulks een
aanmerkelijke vereenvoudiging van het
grensverkeer.
Zowel van Nederlandse als van Duit
se ziide staat men zeer welwillend te
genover deze actie.
eerste lid, van artikel 7 der wet op het
Nederlanderschap en het ingezetenschap.
Hierbij is er van uitgegaan, dat sinds 1 Ja
nuari 1935 het zich (vrijwillig) begeven in
vreemde krijgs- of staatsdienst allengs meer
frequent is geworden. Indien zij thans door
de werking der bepaling staatloos zijn, ver
krijgen de verliezers, mits zij hun hoofd
verblijf in het Koninkrijk hebben, het Ne
derlanderschap. Hun vrouwen worden ook
Nederlander. Is het huwelijk inmiddels ont
bonden, dan worden de gewezen vrouwen,
die in het verlies gedeeld hebben en daar
door staatloos zijn, ook Nederlander. De
na het staatloos worden van de ouders ge
boren kinderen, welke dientengevolge
staatloos zijn, worden insgelijks Nederlan
der.
De argumenten, welke ervoor pleiten aan
hier te lande verblijvende staatlozen van
Nederlandse herkomst het Nederlander
schap te geven, beginnen sterk te spreken,
wanneer bedoelde personen te denken
valt b.v. aan uit Russische gevangenschap
terugkerende ex-Nederlanders in Neder
land worden toegelaten. Daarom wordt
voorgesteld voor deze personen het verkrij
gen van het Nederlanderschap te doen in
gaan op het tijdstip, dat zij onafgebroken
een ja» lang hoofdverblijf in het Ko
ninkrijk zullen hebben.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
De Graaf (K.V.P.) betreffende de bouw
van woningen voor gerepatrieerden uit
Indonesië heeft de minister van Weder
opbouw en Volkshuisvesting, mede na
mens de minister van Binnenlandse Za
ken geantwoord, dat het juist is, dat in
het besluit van de minister van Weder
opbouw en Volkshuisvesting tot op
schorting van het verlenen van rijks-
goedkeuring voor wonigen geen uitzon
dering is gemaakt voor woningbouw
ten" behoeve van huisvesting van gere
patrieerden uit Indonesië. Deze maat
regel zal van 'geen betekenis zijn voor
de opheffing van de acute moeilijkheden
bij de huisvesting van gerepatrieerden
uit Indonesië en bij die van de Ambone
zen.
Het is immers duidelijk, dat woningen,
waarmede nog begonnen moet worden
en die op zijn vróegst einde 1951 ge
reed kunnen zijn, niet kunnen dienen
om in de komende maanden de gere
patrieerden, die thans in hotels, pen
sions en kampen vertoeven, op te ne
men. Daarvoor zijn woningen nodig,
die reeds bestaan of in de komende
maanden gereed komen. Het zijn dus
niet de gerepatrieerden en Ambonezen
die getroffen worden door de genomen
maatregelen, doch anderen, die op een
woning wachten en nu nog wat langer
zullen moeten wachten, al zal dit niet
meer dan drie maanden zijn.
De minister heeft aan zijn ambtge
noot van Binnenlandse Zaken toege
zegd, dat hij na de opheffing van de
maatregel voorrang zal verlenen aan de
behandeling van de bouw van die wo
ningen, welke in de plaats komen van
de voor gerepatrieerden beschikbaar
gestelde.
Vaticaanstad. Prinses Elizabeth van
Engeland zal Vrijdag door de Paus in
Darticuliere audiëntie ontvangen wor
den, aldus werd gisteren door een Britse
woordvoerder te Vaticaanstad verklaard
