De steppe
achter de rug en op naar
„Parijs
roman
van Piet
rasechte vaderlandse
Mensen op reis
OVER DE ZIEL VAN DE MENS
Ypenburg, basis voor
watervliegtuigen?
Het beloofde land in
de verte
Stof tot praten
en doen
Kleurgevoeligheid
GEERVLIET
RECHTSHERSTEL GEVRAAGD VOOR DE OUD
AMBASSADEUR IN MOSKOU
Pinkstervliegfeesten
op Eelde
MEDISCH
STANDPUNT
ZATERDAG 28 APRIL 1951
PAGINA 5
Een bezoek aan Zuid-Afrika
99
Haal
pons er overl
Voor onze
amateur-fotografen
Let hierop
hoort
boortoestel
Keizersgracht 411
Amsterdam-G
Staking in Drente
geëindigd
Rust in de veengebieden
PROF. L. TOXOPEUS
Bij verkeersongeval te
Bandung omgekomen
UITNODIGING AAN V.S. EN
CANADA
Voor besprekingen met
Raad van Europa
Ontslag gebaseerd op ondeugdelijk rapport
Luchtstrijdkrachten ver-
Kind stikt in steentje
lenen medewerking
•woo»-
I Ik*»»» Jap fcr i»'og g<sireden wk
6 Ja» tagerj Zvj-or. j«
ticfcf# Jop. kr
6 JOO |Ofl«rf '616 u.
t. 17.(J7 gatr.
2. 17.15 Kor)»r»o*r g«z
17.45 Electro g#z.
4 2125 Jupiter gar
Luchtfoto van het centrum van Johannesburg. Op de ach tergrond ziet men de
tcaaruit thans ook uranium wordt gewonnen.
van goud gezuiverde mijnhopen
We hadden de nacht in Bloemfontein doorgebracht, de hoofdstad van de Oranje-
Vrijstaat. Hier zetelt ook het Hoogste Gerechtshof van de Unie. Dit is een vrien
delijke, zindelijke stad, en om de Regeringsgebouwen heen zijn grote, goed
onderhouden tuinen. Vroeg is er al grote bedrijvigheid op straat want de winkels
en kantoren beginnen om acht uur. Hoewel de stad op een hoogte van 4500
voet ligt is het hier vrij warm, en de dag begint vroeg om weer vroeg te eindigen.
Wij zijn hier aan de rand van de Karroo. De auto brengt ons door uitgestrekte
vlaktes met verdord gras van een stro-gele kleur. In de verte zijn nog enkele
kopjes met hun eigenaardige vieux-roze en paarse schakeringen. Het land ligt als
een doos met pastelstiften vóór ons
De kop „Ypenburg als basis voor
watervliegtuigen?" zou zeker bij
nevenstaande foto passen, was het
niet, dat dit weer een van die eenvou
dige trucfoto's is, die iedereen kan ma
ken. Immers, een ieder die Ypenburg
kent, weet, dat waar we hier water zien,
in werkelijkheid alles grasveld is. Ook
u kunt een dergelijke foto maken, maar
daarover straks. Eerst moeten we in
vervolg op onze rubriek over belich
tingstijden ons nog even verdiepen in de
gevoeligheid van onze film. Wanneer de
foto-amateur een film koopt, weet hij
vaak niet, dat het prijsverschil niet ont
staat doordat de kwaliteit van de éne
film beter is dan de andere, doch dat dit
ligt aan de gevoeligheid van de film en
de soort.
Wij kunnen films in hoofdzaak in drie
soorten verdelen.
1. De orthochromatische film. Deze is
gevoelig voor alle kleuren, behalve voor
Advertentie
Eve« weg
Geleidelijk aan zijn de velden meèr
bebouwd. Wij zien nu ook koeien en
paarden, de laatste vaak door kaffers
bereden. Hier zien zij er schilderachtiger
uit dan in de steden. De mannen dragen
hun bonte dekens („kombèrs") om de
schouders gedrapeerd, 's Nachts slapen
zij er op en overdag gebruiken zij die
tot kleding, letterlijk het bijbelwoord op
volgend: „Neem Uw bed op en wandel."
De vrouwen in bonte kleren balanceren
handig lasten op hun hoofd, vaak ook
tegelijk op de palm van hun hand, die-
zijwaarts gedraaid is. Een keer kwamen
we een heel stel kraanvogels tegen, die
op een veld waren neergestreken
Zo langzamerhand zien we hoe langer
noe meer de bekende „doringbomen" on-
aer welke Sarie Marais placht te wach-
I?"j Lange doorns groeien tussen hun
bladeren^ Tegen de middag bereiken we
m de reservaten gaan de Bantoes nog 1 aiijs. uit is een geliefd weekend-oord
steeds gekleed in de traditionele dekens. ^„Herstel J°!^nnesburgers, zodat ik ver
onderstel dat een „reisje naar Parijs"
dezelfde betekenis voor hen kan hebben
als voor de Amsterdammer. Maar als we
de oevers van de kronkelende Vaal oe
reiken, waar de treurwilgen zich diep
over het water buigen, waarin jongelui
zwemmen en zich in roeibootjes voort
bewegen, zou ik deze plaats als de
keuze aan mij was liever „Richmond
willen benamen. Maar waar blijft dan
„Parijs"?
Wij gaan een „guest-house" binnen
Het is huiselijker dan in een hotel of
restaurant. De vloeren zijn van zwarte,
glanzend gepolijste tegels. Linnen hoe
zen bekleden de gezellige, ouderwetse
stoelen. Wat deze kamer pas leven geeft
zijn de prachtige bloemen, die op ieder
tafeltje staan. De gastvrouw heeft ook
keuze genoeg! In haar tuin zijn duizen
den rozen in bloei in vele variëteiten en
kleuren! Het huis zelf en alle bijgebou
wen, zijn met klimrozen begroeid en in
een afgelegen deel van de tuin staan
veelkleurige klaprozen en duizendschoon,
tjes. In een luie stoel onder een hoge
boom houden wij een middagrust en zij
vertelt ons, dat veel Johannesburgers bij
haar komen om wat op hun verhaal te
komen. Op een van de stoepen is een
kleine leesbibliotheek voor haar gasten
ondergebracht.
(Vervolg van pag. 1)
Een mens is een eigenaardig wften
Waarom gaat nu toch altijd 'z'ijn
belangstelling cp de eerste plaats
uit naar de dingen waarvan een ander
zegt dat ze geheim zijn? We kunnen ons
best voorstellen dat de persmensen niet
in de portemonnaie van de beweging
mochten kijken. Want kijken de pers
mannen erin, dan kun je dat nuttige
voorwerp net zo goed in een étalage
leggen, daar zijn de persmannen nu
eenmaal voor. We willen dan ook geen
enkele poging doen, de beslotenheid van
de besprekingen hierover te doorbreken.
Geen enkele veronderstelling over de
financiële kracht of zwakte van deze
Beweging hier uiten. Wel een enkele
opmerking. Nemen de leden (bijna
320.000) het feit dat 100 vertegenwoordi
gers practisch zonder enige kans van
overleg de financiële status van de Be
weging bepalen. We komen op andere
vergaderingen van vakbonden en dio
cesane bonden en horen daar nogal eens
hartige woorden zeggen, niet over de
juistheid van het financieel beleid. Daar
staat de integriteit van de Beweging
Wel borg voor. maar over de verdeling
van de gelden tussen de beide taken
van de beweging. Enkele mededelingen
daarover, zo komt het ons voor, zouden
ter voorlichting van de leden toch wel
Uitermate belangrijk zijn.
De rede van prof Tinbergen heeft
overeenkomstig de verwachtingen ge
leid tot een bevestiging en verduidelij
king van het reeds bekende K.A.B.-
standpunt: gle katholieke arbeiders van
Nederland zijn in het landsbelang offer-
bereid. maar conditioneel. Érg be
langrijk is dat rond de lonen en prijzen-
kwestie een vijftigtal voorlichtingsavon
den door heel het land zullen worden
gehouden.
Over de aangenomen rapporten en de
)ngestelde commissies zullen we hier
niets zeggen. Voor zover de voorlichting
door de dagbladen in verband met de
ruimte onvoldoende was. kan een enkel
Woord in rpze zevende kolom het niet
goed maken. Wel is duidelijk geworden
Welk een belangrijk instituut het K.A.B.
vormingscentrum te Doorn is. Daar kan
nog heel veel goeds van verwacht wor
den. Min of meer teleurstellend was de
speech van mgr. Cardijn. Een fel stuk
vuurwerk, de Belgische K.A.J. pro-
PTaSerend. maar niet aanslaande op de
Nederlandse toestanden, zeker niet in
de Nederlandse K.A.J.. Het komt ons zo
oor dat hierover nog wel een en ander
Zezead zal worden.
Het zijn drie interessante dagen ge
it ee®J. die voorlopig de bestuurders van
2? t en duizenden leden nog heel
wat stof tot praten en doen zullen geven.
Ons is het niet vergund, hier lang
te verpozen. In de middag komen wij
in de buurt van Vereeniging bij de
stuwdam van de Vaal. Ook hier
wordt veel aan watersport gedaan.
Als we de rivier oversteken bevin
den wij ons in Transvaal. Toen ik
twintig jaar geleden Vereeniging be
zocht was het nog een lieflijk klein
plaatsje. Nu sta ik verbaasd te kij
ken, hoe het zich tot een vrij grote
industriestad heeft ontwikkeld. In
deze streek wordt veel ijzer gevon
den, dat in de hoogovens verwerkt
wordt. In de omtrekken van de stad
bevinden zich barakken, waarin blan
ke zowel als inlandse arbeiders wo
nen. De ontwikkeling heeft wat
overhaast plaats gehad.
Voorbij Vereeniging klimt de weg....
tot wij opeens in de verte de dumps en
het silhouet van de hoge wolkenkrabbers
van Johannesburg voor ons zien liggen.
Het loopt tegen vijf uur als wij door de
straten van de stad rijden, het drukste
uur van de dag. en met moeite vinden
wij in de drukte van het verkeer onze
weg naar het andere einde van de stad.
En dan voert een brede eucalyptuslaan
ons door glooiend heuvelland naar Pre
toria. De aarde is rood en de tinten van
de avond grijs en teder. Het landschap
dat we doorkruisen kon door Cézanne
geschilderd zijn.
En als we de stad binnenkomen zien
wij, dat zij in feesttooi is. Neen, het is
geen gezichtsbedrog! De Jacarandabomen
bloeien met hun paars-blauwe trossen!
Alle straten van Pretoria zijn beplant
met Jacarandabomen! Het is een vreemd,
onwerkelijk gezicht, net ^ls een toneel
décor.
T. K.—S.
Overgekoolrt
rood. dus hier wordt rood zwart op de
afdruk.
2. De panchromatische film. Gevoelig
voor alle kleuren. Alle kleuren krijgen
hiermee een juiste grijstint die overeen
komt met de lichtindruk van het oog.
3. De panchromatische film met hoge
roodgevoeligheid. Deze is gevoelig voor
alle kleuren, doch voor rood is zij extra
gevoelig, waardoor dus een rood dak in
een landschap bijna wit wordt.
Wij zien hier, dat de tweede film de
meest geschikte is om een goede kleur-
weergave te krijgen, terwijl de derde
speciaal geschikt is bij kunstlicht, omdat
dit licht meer rode stralen bevat dan
daglicht, waardoor men dan korter kan
belichten. Nu worden de films 1 en 2
weer vervaardigd in verschillende prijs
klassen. En dat komt, doordat de ene
film gevoeliger is dan de andere, waar
u altijd speciaal op moet letten, want
hoe gevoeliger de film is. zoveel korter
moet u belichten
De gevoeligheid wordt meest aange
duid door een getal. U heeft b.v. wel
eens op een film 27° Sch. 27 graden
Scheiner) zien staan. Met dit getal duidt
de fabrikant de snelheid van de film
aan. Nu is 27° Sch. een normale gevoe
ligheid, maar wij vinden ook films van
28, 29, ja zelfs van 33° Sch. Een film
van 30° Sch. is precies dubbel zo ge
voelig als een film van 27° Sch. en 33°
Sch. weer dubbel zo snel als 30? Sch.
We zien dus, dat bij elke drie graden
hoger een film steeds dubbel zo gevoelig
is, wat dus betekent, dat we bij elke
drie graden hoger de helft korter moe
ten belichten. Maar nu kan het voor
komen, dat u een film koopt, waar een
heel ander getal op voorkomt, want de
ene fabrikant duidt de snelheid met een
heel ander getal aan dan de andere. Een
tweede veel voorkomende aanduiding is
het Din-getal. Zo vinden wij b.v. films,
waarop staat 17/10 Din of 23/10 Din.
Deze getallen kunnen we met een heel
eenvoudig ezelsbruggetje omrekenen.
Namelijk door de beide getallen, die bij
Din worden gebruikt, bij elkaar op te
tellen vinden we het Sch.-getal, dus
23/10 Din is 23 plus 10 33 Sch. enz.
De
Slag
H. M. kruiser De Ruyter, die in de slag in de Javazee ten onder ging.
Inzet: admiraal Doorman, de commandant.
Advertentie
er weer bij met
een modern
■van
Vraagt gratis brochure.
ij hebben op onze boekenplank
een ereplaatsje ingeruimd voor
een nieuw Nederlands werk.
,De Slag" van Piet Bakker. De uitge
versmaatschappij Elsevier heeft deze ro
man van de Amsterdamse auteur met
enig vertoon aan de Nederlandse lezer
gepresenteerd en daarbij uiteraard niet
verzuimd te vermelden, dat Piet Bak
kers naam als schrijver-van-reputatie
in ruim voldoende mate wordt ge
schraagd door uitgaven als de Ciske-
trilogie, het .sprankelende ..Jeugd in de
Pijp" en het aardige „Logboek van de
Gratias". Maar al die honoraire lintjes
op het auteursjasje van Piet Bakker
zullen u onberoerd laten na het lezen
van „De Slag". Zo'n boek als Piet Bak
ker heeft geschreven over de tragische,
maar roemvolle ondergang van de Ne
derlandse vloot schrijft men maar eens
in zijn leven. Daarmee is dan niet be
doeld. dat Piet Bakker met deze gero
mantiseerde, maar op de ware feiten
gebaseerde, historie van de strijd tegen
de Japanners, het plafond van litterair
prestatievermogen zou hebben bereikt.
Dat ware uiteraard een zeer bijzondere
onderscheiding. En toch durven wij vrij
moedig beweren, dat de verdiensten van
„De Slag" verder reiken. Met dit boek
heeft Piet Bakker namelijk een oorlogs
herinnering in onze harten gegrift,
waarbij een monument in brons of steen
het moeilijk kan halen.
Het is geschiedenis, maar zo spranke
lend als geen geschiedenisboek haar kan
vertellen; het is een epos, maar het is
volstrekt gespeend van de monumentale,
7 J J 1 machtige bondgenoten het aanzien
D CL K. K. C T* van de hele sltuatie badden kunnen
veranderen. En op de achtergrond
onvermijdelijke ondergang en af-
scheid-voorgoed van alles wat dier
baar is: vrouw, kinderen, verloofde,
het huisje in Bussum en de zadeldak
toren van GrouwMaar deson
danks is dit rasechte vaderlandse
boek inspirerend en bezielend. Hei
leidt niet tot wanhoop, maar tot
nieuwe levensmoed. En als het een
traan doet opwellen, dan is er dat
eerder een van dankbaarheid dan van
verdriet.
Het is een goede gedachte geweest,
om van „De Slag" naast de gebonden
editie een zeer voordelige populaire
uitgave te laten verschijnen, want dit
boek moet een zo groot mogelijke groep
Nederlanders bereiken. Het is geen
werk voor al te jeugdige lezers; een
ieder die het milieu en de omstandig
heden kent zal dat begrijpen. Maar
voor degenen, die de school van „de
dienst" hebben doorlopen en voor hen
die geacht kunnen worden een gevorm
de mening te hebben, behoeft de ge
spierdheid van de taal en de soms ruige
verbeelding van de auteur geen belet
sel te zijn om dit Gouden Boek van de
Marine te lezen en er veel van te leren.
Voor velen hunner zal de Schrijver-van-
Ciske in het vervolg de Schrijver-van-
De Slag zijn.
Cr.
barokke pathetiek, waartoe zo n heroïsch
gegeven gemakkelijk aanleiding geeft;
het is een gevoelig boek, maar de traan
wordt weggewist door een milde over
vloed van volkse humor. De helden die
Piet Bakker beschrijft zijn mensen. Vlie
gerofficier Ducardus, matroos Den Duik
uit Scheveningen, overste Jonckheere,
Witsen. Mandeis en het penose-jongetje
Stippeltje hebben geen enkele trek
gemeen met de geharnaste en gepruikte
helden-van-het-museum, wier ogen en
lippen voortdurend „Den vaderland
ghetrouwe" schijnen te zeggen. O, wat
waren ze allemaal menselijk-Dang. toen
de hel boven hun luttele vierkante
meters vaderland losbarstte! Maar ik
geef U alle helden ter wereld cadeau
voor Jacob Grimmel, die 'm „lief stond
te knijpen toen die smeerlappen d'rlui
kop naar beneden drukten en dan met
zo'n pestvaartje en een gegil of ze regel
recht stapelgek waren geworden, op het
schip kwamen afsakkeren". En wat was
Van Speyk eigenlijk méér dan de Am
bonees Siranella, die niet bang is, want
Sier is een berouwvolle zondaar, „snap
je dat?" en berouwvolle zondaars komen
floep! in de hemel.
Een voortdurende strijd in een ho
peloze positie, beschrijft dit manne
lijke boek. Merkwaardig, dat het des
ondanks geen pessimistisch of een
somber boek is. Het refrein is altijd
maar weer gebrek aan dit en gebrek
aan dat en vooral gebrek aan het
handjevol vliegtuigen, waarmee de
Voor de keuze van de film nu, kunt u
zich het beste houden aan de langzame
films en de snelle alleen dan gebruiken,
j wanneer de weersomstandigheden van
die aard zijn, dat we vrij lang moeten
belichten.
En nu de truc van deze week! Deze
werd gemaakt door bij het fotograferen
een spiegeltje horizontaal voor de lens te
houden. Het spiegeltje ziet het onder
werp dat wij fotograferen ook en pro
jecteert het beeld op de film, waardoor
het net de spiegeling in water lijkt. Op
deze manier zijn er natuurlijk bijzonder
aardige dingen te maken. bijv. een vijver
voor uw huis of iemand, die met zijn
kleren aan in het water staat. Nog
mooier wordt het als u iemand een tak
van een boom laat vasthouden, zodat het
lijkt of hij boven het water hangt en
daar natuurlijk een angstig gezicht bij.
Het enige, waar u voor moet zorgen, is
dat er een niet te lichte ondergrond is.
Nadat ruim 14 dagen achtereen een
hardnekkige staking heeft gewoed on
der de veenarbeiderin Drente in de
gemeente Emmen, een staking die zich
door de ophitsingen van de E.V.C.
nog steeds verder uitgebreid heeft,
heeft het er thans alle schijn v^n
dat alle stakers weer aan het
werk zullen gaan Op vergaderingen
in Emmer Compascuum heeft de
E.V.C. besloten de staking op te heffen.
Nog vandaag zijn velen weer aan het
werk zullen gaan. Op vergaderingen
ste dagen uitgebreid tot over de duizend
personen. Verschillende stakers hebben
persmachines omver geworpen Daar
om is een aantal manschappen van de
Rijkspolitie naar het stakingsgebied ge
dirigeerd om bewakingsdiensten re
verrichten. Doch de rust schijnt thans
weergekeerd te zijn.
Bij een verkeersongeluk te Bandung
is prof. dr. L. J. Toxopeus, hoogleraar
in de biologie aan de faculteit van wis
kunde en natuurwetenschap te Bandung
om het leven gekomen.
De overleden hoogleraar was een zeer
geziene figuur onder zijn collega's en
studenten der faculteit. Hij verwierf in
Indonesië grote bekendheid door zijn op
populaire wijze geschreven artikelen
series over wetenschappelijke onderwer
pen.
Prof. Toxopeus, die in Tuban (Rem
bang) werd geboren, bereikte de leef
tijd van 56 jaar. Hij laat een vrouw en
zeven kinderen achter, die allen in Ne
derland vertoeven.-
A bkouw", galmt de conductrice
de bus in.
„Gaatunaarmokum?" vraagt
een vijftig-jarig mannetje met een
gloednieuwe glevfhoed boven een rim
pelt jesnek.
„Zeker meneer", stelt de conduc
trice gerust.
„Dan kom ik boven", zegt de gleuf-
hoed en springt jongensachtig de bus
in. De man ploft naast ons neer, ver
schuift een blijkbaar forse pruim van
de linker- naar de rechterwang en
vraagt dan:
„Hoelaatissut?"
„Ongeveer vijf uur."
..Gelukkig", zucht de gleufhoed ach
ter zijn pruim. „Ziet u, ik moet om
zes uur opkomme."
„Oh."
„Ja, de concurrentie in de handel
is weer moordend, meneer", zucht de
man.
„Zit u in de handel?"
„Ja. in de tabak.'de kleinhandel zo
gezegd. En dan enkel nog sigaretten."
„Gaat uw winkel pas 's avonds om
zes uur open?" vragen wij.
„Nee, dan gaat ie juist dicht, maar
dat is mijn winkel niet. Ik ben „zit
man". Bij de automaat, ziet u. Geld
wisselen met de klanten en zo, kwart
jes er in gooien, vragen welk merk
meneer wenst, schuif opentrekken,
afijn surf us geven en de baas waar
schuwen als een vak leeg is en ie bij
moet vullen."
Betaalt dat een beetje?"
„Nou, de fooien lopen wel terug, te
gen u gezegd. Enfin de zomer is in
zicht. Ik werk ook meestal acht uur.
Vaak wordt het twee uur 's nachts. Tk
zit in het centrum, ziet u."
„Oh."
..Helpt u me effe onthouden ah ijr
uitstap, dat ik nog een rolletje pruim
tabak haal.
Mej. dr. M. A. M. Klompé heeft Vrij
dagavond op een vergadering van de
Beweging van Europese Federalisten te
Den Haag medegedeeld, dat de commis
sie van algemene zaken van de Raad
van Europa bij de assemblée van deze
raad. die volgende week te Straatsburg
bijeenkomt, een voorstel zal indienen
om deze zomer vertegenwoordigers van
de Amerikaanse en Canadese regerin
gen uit te nodigen voor een bespreking
van de problemen der Atlantische sa
menwerking.
De Amerikaanse en Canadese verte
genwoordigers zouden deze problemen
moeten bespreken in een speciaal voor
dit doel te vormen comité der elf Euro
pese landen, die in de Raad van Euro
pa samenwerken.
De commissie voor de verzoekschrif
ten uit de Eerste Kafher heeft verslag
uitgebracht omtrent het adres van C.
Baron van Breugel Douglas, oud-ambas
sadeur te Moskou „houdende verzoek te
bevorderen, dat de beschuldigingen,
welke ten grondslag hebben gelegen aan
zjjn terugroeping als Hr. Ms. ambassa
deur te Moskou, worden ingetrokken, dan
wel door bewijzen worden gestaafd". In
haar conclusie stelt zij de Kamer voor.
de minister van Buitenlandse Zaken uit
te nodigen, de beschuldigingen in te
trekken en haar te doen weten, op welke
wijze de bewindsman bereid is, rechts
herstel te bevorderen.
In zijn adres stelde adressant o.m., dat
hij er van wordt beschuldigd, tijdens zijn
verblijf in Moskou als Hr. Ms. ambassa
deur onbehoorlijke financiële transacties
te hebben verricht, waarbij bovendien
aan het Rijk ernstig financieel nadeel
zou zijn toegebracht en dat deze beschul
digingen er toe hebben geleid, dat hij in
1946 ter beschikking werd gesteld en in
ontslagen.
De commissie heeft zich beperkt tot de
1948 ongevraagd, zij het eervol, werd
beschuldigingen, die ten slotte hebben
geleid tot adressants ontslag uit de diplo
matieke dienst te weten: a. het uit Te
heran in de USSR invoeren van op ille
gale wijze verkregen roebels, b. het han
del drijven met door hem onder diplo
matieke immuniteit ingevoerde goede
ren.
De resultaten van haar onderzoek sa
menvattend, spreekt de commissie voor
de verzoekschriften als haar oordeel uit:
dat de behandeling van deze aangelegen
heid het licht heeft doen vallen op een
ernstige Jeemte in de regeling van de
rechtspositie van de ambtenaren van de
buitenlandse dienst, dat de ten aanzien
var, adressant genomen maatregelen in
hoofdzaak zijn gebaseerd op een ondeug
delijk rapport, dat het invoeren van roe
bels en goederen, als is geschied, onder
de gegeven omstandigheden niet de af
keuring verdient, welke de regering er
aan heeft gehecht, en dat in dezen van
handel drijven in de gebruikelijke zin
des woords niet is gebleken.
De door 's ministers ambtsvoorganger
ten aanzien van adressant bevorderde
beslissing moet volgens de commissie
onvoldoende gegrond worden geacht.
De onovertroffen Aristote-
les, de grootste na
tuurkenner en wijsgeer
an zijn tijd. nam aan
Jat de menselijke geest ze-
elde in het hart en zich van
daaruit middels het bloed
door het lichaam verspreid-
Ce. Hij had voor deze me
ning tenminste twee argu
menten: bloedverlies veroor
zaakte op de duur bewuste
loosheid. en het door koorts
verhitte bloed had delirium
tot gevolg. De toonaangeven
de lieden in Athene hadden
toenmaals geen oren naar de
mening van Alcmaeon. die
zeicie dat de grote klomp
weefsel in de schedel een bij
zondere functie zou hebben en
best de zetel van de geest
kon zijn. Alcmaeon was dan
ook maar een man uit de
provincie. Jaren later kwam
Hippocrates, de klassieke ge
neesheer bij uitstek, tot de
zelfde conciusie, en aldus
"eed Galenus.
Komen we nu terug op het
probleem van de vorige week
en vergelijken we de schedel-
inhoud van de gorilla en de
mens, dan blijkt dat de her
senen van de aap slechts in
zoverre verschillen van de
menselijke, dat omvang en
••ewicht geringer ziin en dat
'e uiterst belangrijke voor-
hoofdskwab er wat minder
ingewikkeld uitziet. De be
kende bioloog Julian Hux
ley openbaarde ondubbelzin
nig: „Er is in de menselijke
hersenen niet één onderdeel
te vinden, dat niet in de
apenhersenen aanwezig is."
Deze ontdekking was natuur
lijk koren op de molen van
de aanhangers van de evolu
tieleer. Om Darwin, de
grondlegger van deze leer,
voldoende recht te doen we
dervaren, zij opgemerkt, dat
hij niet beweerde dat wij
van deze apen afstammen.
Hij veronderstelde alleen, dat
zowel apen als mensen ge
meenschappelijke voorouders
hebben, die ongeveer vijf en
twintig milliocn jaren gele
den over de aardkloot rond
wandelden. De ene tak, waar
bij alle hogere zoogdieren be
halve de mens, bracht het
niet verder dan de mens
aap. De andere tak zou zich
geleidelijk aan ontwikkeld
hebben tot de mens. Darwin
zelf ?ou. indien hij vandaag
nog eens kon komen kiiken,
in het geheel niet verwon
derd zijn geweest over het
feit, dat niemand er in slaagt
ergens ter wereld een „mis
sing link" op te delven. Ove
rigens is zijn theorie over de
oorsprong van de mens nog
altijd niet meer dan een vage
greep in de lucht van dui
zenden eeuwen geleden.
In aanmerking genomen,
dat psychologische proeven
met hoogstaande dieren de
afstand tussen de menselijke
geest en het dierlijke instinct
niet wezenlijk hebben kun
nen verkleinen, terwijl de
hersenen van de hoogste die
ren toch weinig of niet afwij
ken van die der mensen, mo
gen we dus wel concluderen,
dat de mens, de mens alléén,
is toegerust met een redelijk
verstand, 'n vrije wil, 'n ver
antwoordelijkheidsgevoel.
kortom: dat hij een bezield
wezen is. en dat de weten
schap niet in strijd komt met
het scheppingsverhaal voor
zover dit betrekking heeft op
de mens. Er is een essentieel
verschil tussen mens en dier,
dat niet is weg te redeneren.
Een moderne richting van
de psychologie, de door Freud
gefundeerde psychoanalyse
(1905), greep het bestaans-
probleem van de menselijke
ziel opnieuw aan. Dr. Wes
terman Holstijn schrijft in
„Grondbegrip der psychoana
lyse": „Daar de mens nu een
maal tot het dierenrijk be
hoort, zullen wij bij allerlei
niet terstond begrijpbare ver
schijnselen eigenlijk aller
eerst naar de biologische na
tuur hebben te kijken". Ge
holpen door experimenten
van Portielje (directeur van
Artis) e.a.. minimaliseert hij
de verschillen tussen mens
en dier. Men vraagt zich af:
zijn er nog wel andere dan
graadsverschillen? Zeker
is het zinloos om de dierlijke
driften in de mens te ont
kennen na alle bewijzen, die
de psychoanalyse aanvoerde.
Maar is het wél zinvol,
aan de specifieke menselijke
eigenschappen stilzwijgend
voorbij te gaan of deze op
biologische wijze uit te leg
gen alleen maar om eventu
ele bovenzinnelijke specula
ties te omzeilen en zodoende
de psychoanalyse „weten
schappelijk" te houden? Om
gedraaid. we zouden de bio-
Jogen kunnen uitnodigen,
in de dierenwereld een on
derzoek in te stellen naar het
verstand en logica bij zee
koeien, naar de behoeften aan
het bovennatuurlijke, magie
en moraal bij giraffen. Voor
de mens doen ooievaars, slan
gen etc. zich als symbolen
voor. Dromen krokodillen in
de modder-Nijl op hun beurt
over mensen?
J. M.
Voorts ligt het in de bedoeling dat
tien leden van de Eerste Ned Parachu
tisten Club bij gunstig weer een geza
menlijke sprong zullen uitvoeren boven
het vliegveld. Hans Walti. de beroemde
Zwitserse stunt- en kunstvlieger, zal
eveneens in Eelde demonstreren. Hij is
de man. die het presteert om in de lucht
van het ene vliegtuig in het andere over
te stappen en aan een touwladder aan
zijn tanden onder de machine hangt.
Het ligt in de bedoeling van de K.L.M.
rondvluchten te organiseren tijdens de
ze festiviteiten, die alleen de tweede
Pinksterdag gehouden zullen worden.
Te Vlodrop heeft het dochtertje van
de heer R. dat dezer dagen in het zand
aan het spelen was hierbij een steentje
in de keel gekregen Het overleed vrij
wel terstond.
De Noord. Ned. Aeroclub heeft thans
medegedeeld, dat ook dit jaar de tra
ditionele Pinkstervliegfeesten op Eelde
zullen worden gehouden. Er is een zeer
aantrekkelijk programma samengesteld,
waaraan medewerking verlenen de oude
instructeurs van de Rijksluchtvaart
school, zoals Slag, Overvest, Poublon
c.a. die wederom met hun Harvards
vlieg- .en stuntstaaljes zullen laten zien.
De Luchtstrijdkrachten zullen met hun
straaljagers komen, terwijl de Spitfires
doelen zullen beschieten.
