ONTWAKEND AFRIKA De „twaalf" besluiten hun inspectietocht met feestelijke werkdag BELEGGING VAN SPAARGELDEN IN AANDELEN? Sportopnamen, ook met de gewone box N' Grootste buitenlandse schip, in Nederland gebouwd DE TOEKOMST VOOR EEN DUBBELTJE i In Haarden ontvangen als „werkers van het Nederlandse volk" Het gevaar der half-intellectuelen Laatste dag leverde een loonzakje op Debat op jaarvergadering van Ned. Spaarbankbond Burgerlijke verdediging •m. Twee maanden eerder klaar dan volgens overeengekomen datum ZATERDAG 26 MEI 1951 PAGINA 6 KIESPIJN? <*- A.V.R.O. BEZUINIGT NIET REIS WINNAARS OPSTELWEDSTRIJD K.R.O. EN V.A.R.A. Eerste-Kamerleden wensen meer spoed Handelsverdrag Indonesië Oostenrijk VERMOGENSBELASTING WERKT KAPITAALVERNIETIGEND Fnuikend voor spaarzin CONCERTGEB.ORKEST IN ANTWERPEN De „Evertsen" in Tanger Voor onze amateur-fotografen „KIRKOUK" GLEED VLOT IN ZIJN ELEMENT Medisch standpunt Vaticaans observatorium ontdekt nieuwe komeet Huldiging Theo Olof Prof. dr. Gorter treedt af Geen steun van ziekenfond sen voor bloedtransfusie? Het is niet alleen in Azië, waar het communisme de nationalistische leiders der volken opzet tegen ïet blanke ras. Het is niet alleen in \zië. dat een groot deel van deze na tionalistische leiders hun opleiding heb- ocn gevonden aan de Europese univer siteiten, van waar zij terugkeerden naar aun land. h.et hoofd vol van oneven wichtige ideeën, gevolg van de botsing •n hun geest en hart tussen de Westerse ;n Oosterse cultuur, welke zij hier in enkele jaren niet konden verwerken. Teruggekeerd in hun vaderland werden zij, deze vaak half intellectuelen, de leiders van hun volk, dat immers tegen hen opzag, omdat zij zo ver weg zoveel geleerdheid hadden opgedaan. Het Wes ten ziet nu het resultaat. Of het zich gelukkig mag prijzen? De les schijnt nog niet hard genoeg te zijn. Want in Afrika wordt door het Westen nog steeds het zelfde systeem toegepast. Wie ziet duidelijker de onmiddellijke gevolgen dan' de missionaris, die dage lijks onder deze volken leeft en hun mentaliteit door en door kent? In het maandblad van de Sociëteit voor Afrikaanse Missiën lazen wij de volgende belangrijke beschouwing van een missionaris aan de Goudkust, die met angst in het hart het communisme ziet voorwaarts dringen; waarbij Enge land en Amerika het zaad uitstrooien, maar Moskou de oogst binnenhaalt. Men leze de waarschuwing van deze missio naris: ,.Wij zijn niet zo naïef om te beweren dat alle nationalistische leiders in Afri- ka communisten zijn. Het is Moskou allereerst niet te doen om Afrika als een zoveelste deelstaat in de Sovjet republieken in te schakelen, waar het Moskou vooral om gaat is Afrika onbe trouwbaar te maken voor de Westerse mogendheden, zodat het niet zijn toebe deelde rol zal kunnen spelen in het grote duel tussen Oost en West, dat eens, op de een of andere wijze, zal dienen uitgevochten te worden. Om dit te bereiken zal het niet terugschrikken om eerst het land te bevrijden uit de ketenen van het voogdijschap der kolo niserende landen, om het daarna uit te leveren aan de bloedigste anarchie die ooit een volk gekend heeft. Daarom geeft het de grootst mogelijke publiciteit aan de betreurenswaardige rechtspraak in Martinsville, waardoor onlangs zeven negers tot de electrische stoel werden veroordeeld, daarom speelt dr. Malan zo mooi in de kaart van het Kremlin door het de troeven in handen te geven, waarmede het de Afrikaanse bevolking tegen de Europese overheer sing in het harnas kan jagen. Daarom heeft het sinds enkele jaren een school geopend in Bulgarije, waar negers ais agitators worden getraind tegen het ko loniale imperialisme. Engeland heeft veel voor zijn kolonies gedaan en Engeland is oprecht, wanneer het zegt. dat het zijn koloniale politiek is om alle overzeese gebieden zo spoedig mogelijk als volwaardige partner in het Brits Gemenebest op te nemen. Jaar lijks stuurt het tientallen studenten naar het moederland om zich aldaar voor te bereiden op leidende posities, die thans nog door Europeanen worden ingeno men. Engeland zag echter niet, wilde niet inzien, zodat het ook geen tegen maatregelen trof om aan het misdadig spel der communisten een einde te ma ken, dat men niet zo maar een aantal studenten op Engeland los kan laten, zonder dat deze in de netten der com munisten verstrikt raken. Het treurspel speelde zich af als volgt. De accommodatie voor kost en inwoning aan de universiteiten was te zeer be perkt om ook nog voor een groot aantal negers zorg te kunnen dragen. De toe gekende beursgeiden veroorloofden de neger-student niet zich een duur pension te verschaffen. Trouwens de logement houders van de duurdere pensions wachtten zich wel om hun goede naam te grabbel te gooien door het opnemen van een neger. Zo waren deze studenten wel verplicht een onderdak te zoeken in een van de vele volkskosthuizen, waar niet gevraagd werd naar naam of afkomst en waar vele duistere elementen van de groot stadse onderwereld zich schuil houden. Daar wachtten hen de communisten. Thans staan de communisten reeds aan de kade om hun „vrienden" uit het zwarte Afrika een welkom toe te roepen." Commentaar lijkt ons verder over bodig. Men ziet, hoe scherp de laatste Pausen hebben vooruitgezien, door er bi.i de ordes op aan te dringen de in heemse volken zo spoedig mogelijk een inlandse clerus te geven, opgeleid in eigen inlandse seminaries. De zegen van deze inlandse geestelijken voor het land is nu reeds merkbaar. De regeringen zijn nog niet zo ver om naar dit voorbeeld ook hun, die eens de politieke leiders zullen worden, in hun eigen milieu een opleiding te geven. Zigeuners uit alle delen van Europa maken weer hun jaarlijkse bedevaart naar het plaatsje Les Saintes Maries-de-la-Mar in Zuid-Frankrijkom hulde te bren gen aan hun schutsheilige „Sara". De traditie wil, dat iedere zigeuner bij zijn aankomst in de plaats de beeltenis van de Heilige moet aanraken ter verkrijging txm geluk en voorspoed. Advertentie Mijnhardt's Kicspijnpoedere. Doos 45 ct Naar aanleiding van de berichten om trent bezuinigingen bij de AVRO, waar voor de gegevens waren verstrekt door de directeur, de heer W. Vogt, heeft het dagelijks bestuur van de AVRO in een communiqué gezegd, dat de voorstelling van zaken onjuist is. De financiële posi tie van de AVRO is niet zodanig, zegt het bestuur, dat er enige reden Is voor de gelanceerde berichten. Het staat o.a. nog geenszins vast, dat de tournée's en bridge drives niet zullen plaats vinden. Wat het ontslag van een aantal mede werkers betreft, verklaart het bestuur, „dat dit geen door de tijdsomstandigheden geboden maatregel is, doch valt binnen het kader van het steeds bij elke omroep ge bruikelijke systeem om van tijd tot tijd variaties in de staf te brengen. T~\ e twaalf jongelieden, die in de opstelwedstrijd over industrialisatie, ttft- geschreven door K.R.O, en V.A.R.A., als triomphators te voorschijn traden, hebben in de afgelopen week „als ambassadeurs van de Nederlandse jeugd" een inspectietocht langs verschillende grote bedrijven in den lande ge. rnjxtkt. Zij bezochten de Staatsmijnen in Limburgde werven van de „Schelde- maatschappij" tn Vlissingen, de N.V. Industrie in Arnhem, evengoed als de Ne derlandse Hoogovens en Staalfabrieken in Veisen. Zij deden zulks als zeer geïn teresseerde ..waarnemers." Maar de directie van de N.V. Chemische Fabriek in Naarden had de voortreffelijke gedachte de jongelui te ontvangen als „werkers van het Nederlandse volk". Dat gebeurde gisterenmiddag. En dat betekende o.m. dat de uitverkoren jongelieden bij aankomst aan de fabriek meteen maar „de klok moesten prikken": en dat zij na door de directie te zijn verwelkomd en tegelijk ..berispt" omdat zij niet op tijd waren gearriveerd in een toepasselijke werkkleding werden gestoken. Direct daarna begon ieder aan zijn (haar) taak. kundige als zijn ideaal blijft zien. Ge rard Hirs uit Santpoort, die onbekom merde knaap, die zijn opstel was be gonnen met de ruiterlijke bekentenis: ,Ik had wel eens van industrialisatie De twintigjarige Kees Rijnvos, die in zijn bekroonde opstel zo ijverig had uiteengezet dat „de zoveel besproken en misschien nog meer beschreven in dustrialisatie niet louter een zaak is van sociaal-economisch belang", kon men zodoende aantreffen in een werkplaats, waar hij een vat via een trechter met kennelijk plezier vol glycerine liet lo pen; dat hij in het dagelijkse leven bouwvakarbeider is, hinderde hem daar. bij niet in het minst. Jan Oosterman, leerling machine-bankwerker, blonk uit op de huisdrukkerij van de fabriek en kon later op de dag een voortreffelijk uitgegeven ..Boodschap van de jeugd" aan zijn collega's uitreiken. En Robert van Veen. de 15-jarige Benjamin van het jeugdige gezelschap, blonk uit bij het vervaardigen van „Benzoë-zuur", dat gebruiikt wordt om tere artikelen als margarine en vetten, te conserveren: wat overigens niet wegnam dat Robert nog steeds het ambacht van werktuig- gehoord, maar wat het nu precies was wist ik niet", en die in de derde klasse van het Lyceum geen slecht figuur slaat, maakte beslist furore als machi ne-bankwerker. En de limonade die Toos Kluytmans een 18-jarige inpakster uit Eindho ven jn een ommezien uit diverse essences vervaardigde, wekte ieders be wondering. Anton Heestermans uit Ulven- hout was intussen in de apotheek bezig met het samenstellen van een peper munt-essence; een precaire bezigheid voor een landbouwer. Maar per slot van rekening is het voor een leerling verpleegster ook niet alles om in een donkere kamer een „optische draaiing" te maken. En dat moest Maria Hame- lynck uit Nijmegen presteren. In het „smaakstof fen-researchlaboratorium" maakte tegelijkertijd Ria Veldman zij is nog thuis in de huishouding onder deskundige leiding een heerlijke vruchtendrank gereed en Wim Woltz, een kwekeling uit Amsterdam, liet elders In de middagbijeenkomst der jaar vergadering van de Nederlandse Spaarbankbond ontstond een discussie naar aanleiding van het prae-advies „Voor- en nadelen van belegging door spaarbanken in activa met een reële waarde", uitgebracht door de heer W. Verhage, directeur van de nutsspaar- bank te 's-Gravenhage- Deze lichtte toe. dat de spaarders in moeilijkheden verkeren. Zij hebben ge spaard voor een speciaal doel, maar kunnen dit doel niet verwezenlijken, aangezien de koopkracht van hun geld ontoereikend is- Daarom gaan zij er toe over hun inkopen te betalen en de rest op afbetaling aan te schaffen, hetgeen met de bedoeling is van de spaarban ken. De rentevoet trekt aan en metter tijd zal een hogere rentevergoeding aan de spaarders nodig zijn. Spr- vroeg zich af, of deze hogere rentevegoeding bij de tot dusver door de spaarbanken ge volgde beleggingspolitiek mogelijk zal zijn. Daarom bepleitte hij een gedeelte lijke belegging der spaargelden in aan delen en/of onroerend goed- Spaarders moeten er van overtuigd zijn, dat de bond en de bestuurders der spaarban ken paraat zijn om zoveel mogelijk te doen tot behoud der koopkracht van het geld- In de discussie werden door voor. en tegenstanders vele facetten van dit vraagstuk belicht. De nadruk werd ge legde op de wenselijkheid van een ge zonde nationale valuta en van waar devast geld. Onderstreept werd, dat be legging der spaargelden moet voldoen aan de volgende voorwaarden: liquida tie d •w.z. dat de nodige activa voorra dig zijn om gelden aan de spaarders te rug te betalen, alsmede voldoende ren dement n-1. om de exploitatie en propa ganda der spaarbanken mogelijk te ma ken. De bondssecretaris, dr. J. R- A. Bu- ning, zeide door prae-adviseur niet overtuigd te zijn. Bovendien beschikt het gros der spaarbanken z i. niet over het vereiste apparaat om de bedoelde beleggingen zorgvuldig te kiezen en te bewaken- TJit de vergadering werd vervolgens gesuggereerd de keuze der beleggingen over te laten aan een cen traal lichaam en daartoe zelf een beleg gingsconsortium op te richten, waarvan de spaarbanken de aandelen zouden aannemen. Vrij algemeen bestaat de indruk, dat op het /eer belangrijke gebied van de bur gerlijke verdediging nle» die spoed be tracht wordt welke zozeer gewenst is, al dus merken zeer veel Eerste Kamerleden op in het Voorlopig erslag over het ont werp van wet tot vaststelling van de be groting van Binnenlandse Zaken 1951. De „papieren'' voorbereiding heeft er toe hij gedragen, dat er bij de burgerij een zekere Indolentie is blijven voortbestaan. Gaarne zal men vernemen of de minis ter de gang van zaken bü het nationale instituut „Steun Wettig Gezag" bevredi gend acht, en of hij niet van mening is, dat andere maatregelen dan de dusver ge troffene. moeten worden genomen, opdat de beoogde, doch niet bereikte uitkomst in zake de aanmelding worde verkregen. Voorts stelt men de vraag, of de mi nister kan verklaren, waarom voor 1940 tienduizenden aan de bijzondere vrijwil lige landstorm waren verbonden, en waar om thans zo weinigen bereid zijn, zich als lid van „Steun Wettig Gezag" aan te mel den. Daar bij uitsiek nationale belangen op het spel staan, mag naar de mening van deze leden in de bestaande, hoogst on bevredigende, toestand niet langer worden berust. een vat vol lopen met Hydroxy-citronel- laat. Na afloop van de „werktijd" kregen de jongelieden waarachtig nog „loon" uitbetaald ook. In een heus loonzakje, compleet met ziekenfondsbonnetje. Alleen de pensioenfondspremie was niet van het bedrag afgetrokken.... Zjj waren trots, deze „ambassadeurs", op de zoet-verdiende gage; maar één van hen liet namens allen weten, dat „de twaalf" besloten hadden het totaal bedragje van de gages te besteden voor de T.B.C.-bestrijding. Deze „werkdadige excursie'' in de Chemische Fabriek in Naarden was het slot van de zakelijke tocht, die „de Twaalf", mede onder auspiciën van het ministerie van Economische Zaken, deze week hebben gemaakt. En naar de joyeuze stemming die onder de jongelui heerste was het een alleszins gewaar deerd slot. Vandaag was het voor hen een recht fééstelijke dag; met een lunch aangeboden door de Werkgeversver enigingen van alle richtingen in .Seinpost" te Scheveningen en met een Jeugdconcert in de K.R.O.-studio. Twaalf meisjes en jongens wonnen een industrialisatie-prijsvraag. Zij wer den deze week gewonnen voor een Nederland-in-opbouw. En dat is wel duidelijk: mét en via hen een goed deel van de vaderlandse jeugd. Naar wij van de zijde van het hoge commissariaat te 's-Gravenhage verne men is Vrijdagmiddag op dit commis sariaat een handelsverdrag getekend tussen Indonesië en Oostenrijk. Voor Indonesië tekende de waarne mende hoge commissaris mr. Djumhana, voor Oostenrijk de gezant in Nederland, de heer R. Seemann. In het voorlopig verslag der Tweede Kamer over de ontwerpen van wet tot verhoging van het tarief van de ver mogensbelasting en tot wijziging en aanvulling van de successiewet merken zeer vele leden o m. op, dat de belas tingverhogingen bij de vermogensbe. lasting de gewone dienst ten goede zul len komen, zij werken dus consumptief en zijn kapitaalvernietigend. Wat be treft de vermogensbelasting uiteraard voor zover de belastingplichtigen niet in staat zullen zijn deze belastingen uit hun inkomen te betalen. Het heffen van zulke hoge bedragen op vermogen en bij overladen is bo vendien fnuikend voor de spaarzaam heid van ons volk. De overheid neemt thans zo'n groot deel van de vruchten der spaarzaamheid weg, dat de jonge ren geen heil meer zien in de opvattin gen hunner ouders omtrent het be- trachten van spaarzaamheid. Zeer vele leden wensten stelling te nemen tegen de meer en meer ver spreide opvattingen, dat vermogen als een soort overbodige weelde dient te worden aangemerkt. Daarbij wordt de maatschappelijke en economische func tie van het bezit volkomen uit het oog verloren. Onder auspiciën van de Nederlandse kolonie te Antwerpen en de Belgisch- Nedei'landse Vereniging heeft het Am sterdamse Concertgebouworkest onder leiding van Hein Jordans in de Ko ninklijke Vlaamse Opera te Antwerpen een gala-concert gegeven ten bate van het culturele werk dezer stad. i Na het spelen der beide volksliederen, bracht het Concertgebouworkest in het kader van de Peter Benoit-herdenking allereerst de ouverture tot „De elzen- koning" ten gehore. Hierna volgden de ballade voor orkest van de Nederlandse componist Henk Badings, en de Mozart- variaties van Max Roger. Na de pauze volgde de uitvoering van de vijfde sym phonic van Tsjaikovski. Het talrijke publiek, waaronder de Nederlandse ambassadeur, baron Van Harinxma thoe Slooten, de vice-voor- zitter van de Raad van State en voor zitter van het Nederlands Benelux- comité jhr. F. Beelaerts van Blokland, de gouverneur van de provincie Antwerpen, Declerck, en de burgemeester van Ant werpen Craeybeckx. bracht Hein Jor dans en het orkest met een langdurig applaus dank voor het gebodene. De opbrengst van het concert, waaraan Koningin Elizabeth van België haar be scherming heeft verleend, zal voorna melijk worden gebruikt voor het vormen van studiebeurzen voor veelbelovende jonge Antwerpse musici. De Nederlandse torpedobootjager „Evertsen", die heeft deelgenomen aan de operaties bij Korea en op de terug weg is naar Nederland, is te Tanger aangekomen. iet alleen de fo tojournalist kan goede sportop- namen maken, maar elke' amateur is vaak in de gelegenheid een goed sportmoment vast te leggen. Zeker, een journalist heeft het beste materiaal en het beste plekj -. bv. bij een internationale voet balwedstrijd, maar bij plaatselijke wedstrijden heeft u alle kans de mooiste opnamen te maken. En wat dat materiaal betreft! Na tuurlijk heeft u met de ene camera meer mo gelijkheden dan met de andere, maar de kunst is juist om met een eenvoudige camera pakkende opnamen te maken. Wij moeten ons dan echter dever schillende mogelijk heden realiseren. Wel zijn opnamen van be wegende voorwerpen zeer moeilijk te maken met een belichtingstijd van 1/25 sec., zoals bij de box, maar toch kan men met de box heel goed opnamen maken als bijstaande foto. Al- 5 leen moeten wij enig idee hebben van de sport, die wij fotogra feren. Turnen en athletlek v -.'y-t; zelfde plaats in de zoeker blijft. De achter- en ondergrond worden nu onscherp, maar de motorrijder, die wij met do camera gevolgd hebben en in die volgbeweging „geknipt", krijgt wei nig kans om onscherp te worden. Dit lijkt natuurlijk erg moeilijk, maar valt in de practijk wel mee. Probeert u het maar eens. Is het resultaat niet zuiver scherp, dan hindert dat dikwijls niet, want juist een heel kleine onscherpte kan soms de snelheid van het voorwerp suggereren, net als bij tekeningen waar enkele strepen achter het bewegende voorwerp gezet worden. Voetbal. Bij voetbalopnamen is meest een belichtingstijd van 1/200 sec. juist toereikend. Let echter op enkele dingen bijzonder: 4 Deze 1. Fotografeer, evenals bij hoogsprin gen e.d., van een laag standpunt (ge hurkt of zittend). De figuren staan dan tegen de lucht en lijken los van de ach tergrond; bovendien belemmert u het uitzicht van andere kijkers niet. 2. Probeer niet in te stellen, maar werk met voldoende diepte-scherpte, zoals hiervoor reeds is beschreven. 3. Werk met zonnekap en liefst met gecoate lens, terwijl zijlicht vaak het beste is. 4. Maak ook een overzicht vanaf de tribune. 5. Vergeet vooral de gelaatsexpres sies van de omstanders niet. Deze zijn soms kostelijk. 6. Gebruik bij alle sportopnamen is het goede moment al lang weer takken van sport zijn heel dankbare on- voorbij. Dat moet dus anders: bij sport dcrwerpen, en.... vrij eenvoudig! Nee, nemen wij steeds een vaste instelling sne]le f. u kun{ dan korter belich. boxbezitter, ga nu niet meteen maar m Voor opnamen tussen 3 en 6 meter kunt het wilde weg sportopnamen maken, u dit doen door scherp te stellen van 3 tot 6 a 7 meter. Bij opnamen op pl.m. want dan komt er niet veel van terecht, maar volg de geldende regels. U weet dat met 1/25 sec. geen bewegende voorwerpen gefotografeerd kunnen wor den en daarom mogen deze ook niet be wegen; maar juist in deze takken van sport komen steeds momenten van stil stand voor, n.l. het z.g. dode punt. Be studeer dus eerst de sport, zodat u pre cies weet wanneer b.v. de turner op een dood punt is en probeer hem dan te fo tograferen. In veel gevallen is dit vrij eenvoudig, omdat hier zeer veel stil staande momenten te fotograferen zijn, nen zien' is belichtingstijd van 1/200 - - - sec. op veel camera s de kortst mo ts onze handstand. Deze opname ""V-u ïffj'"" id gemaakt met Exakta Varex, f 16, 8®Wke tijd nog lang nlet kort ge- zoals w ere 1/25 sec., film 17/10 Din. Ook voor hen, die een camera hebben met kortere sluitersnelheden, is het aan te bevelen het zekere voor het onzekere te nemen en steeds momenten te kiezen, waarin het voorwerp zich het minst beweegt, b.v. niet de volle zwaai, maar juist te gen het begin of tegen het einde. Belichtingstabel voor sport- fotografie. De gegeven belichtings tijden zijn de langst toelaatbare tijden bij bedoelde bewegingen, wanneer deze bij diafragmeren. Deze recht op de camera toelopen of zich is groter naarmate de rechtlijnig hiervan verwijderen. Snelh. v. h- onderwerp Belichtingstijd diepte- stapvoets of rustig bewe gend voorwerp 1/25 sec Fietser of snellopende persoon 1/50 sec. Auto's e.a. zeer snel be wegende voorwerpen 1/250 sec. Komt het voorwerp echter in schuine richting op de camera toe of beweegt het zich in schuine richting van de lens af, dan moeten de belichtingstijden de helft korter genomen worden. Is de b"weegrichting evenwijdig voor de camera langs, ofwel loodrecht op de optische as, dan nog eens 2 x zo kort, dus 4 x zo kort als de gegeven tijden. De belichtingstijden kunnen langer 515 meter afstand scherp stellen op 7 m. met diafragma 8, dan is practisch alles scherp door de diepte-scherpte die ontstaat diepte-scherpte diafragma-opening kleiner is, terwijl bij grote diafragma-opening de scherpte gering is. Motorraces, e. d. Zoals wij uit de onderstaande tabel voor belichtings tijden bij bewegende voorwerpen kun- noeg om b.v. een race-auto of een mo torrijder in volle vaart te fotograferen. Toch kan ieder, zelfs met een box, hier van zeer geslaagde opnamen maken. Natuurlijk is een opname-snelheid van 1/25 sec. niet toereikend om zonder meer een in volle vaart langs rijdende motor of auto te nemen. Zouden wij dat doen, dan zou deze een streep wor- genomen worden al naar gelang de af- Verder ls het natuurlijk niet moge- den, Toch kunnen wij goede resultaten stand van het voorwerp groter wordt. steeds scherp te stellen, al boeken, mits wij de motorrijder met de Zo kan men zeer goed 1/25 sec. maken uit een vliegtuig, omdat de afstand heeft u ook een ingeboi wde afstand- camera volgen, dus de camera zo bewe- meter, immers voor u ingesteld heeft, gen, dat de motorrijder steeds op de- meest enkele honderden meters is. Volgens de traditie worden de sche pen bij de Ned. Dok- en Scheepsbouw- mij. te Amsterdam altijd Zaterdags klok. slag twaalf te water gelaten, maar voor het eerste Franse schip, bij deze maat schappij in aanbouw, het 24.000 ton gro te tankschip „Kirkouk", de grootste tanker en tevens het grootste schip, voor buitenlandse rekening in Nederland ge bouwd, had men een uitzondering ge maakt, zodat het Vrijdagmiddag om oven over vier uur in zijn element gleed in tegenwoordigheid van honderden toe. schouwers, onder wie vele Fransen, spe ciaal voor deze gelegenheid naar Am sterdam gekomen. Nadat havenaalmoezenier B. Haanen om half vier het schip had gewijd een plechtigheid, die zeldzaam is, helaas, in de Amsterdamse haven wachtte men plichtsgetrouw tot vier uur ,waar- Tijdens de oorlog is ze gestorven, dat oude vrouwtje uit een be kende volkswijk van onze stad, die voor weinig of geen geld de kaarten op tafel uitspreidde en daaruit de toekomst „las". Veel stad genoten zijn met een vreemd ges^nnen gevoel onder haar gammele deurstijl door ge gaan, dapper overtuigd, dat ze het maar voor de grap deden, maar aan de andere kant verlangend om iets over zich zelf te horen en er zich aan vast te klampen als dit toevallig in d. lijn mocht liggen. Kenmerkend is, dat deze mensen de vele voor spellingen, die nergens op lijken, nooit aan de grote klok hangen, terwijl de en kele voorzegginr. die lukraak uitkomt, als een hollend vuurtje rondgaat en de faam van het vrouwtje bevestigt. Men schaamt zich namelijk voor zijn bijgelovigheid, maar volhard, er desondanks in, en is blij als een kind wanneer er weer eens een nieuwe aanwijzing gevonden wordt die dat „heilbren gende" vuurtje aanwakkert. Er waren vóór de oorlog maar weinig jongens en meisjes op onze middelbare scholen, die de oude kaart legster niet kenoen. Op een goede dag gebeurde het, dat een clubje jonge lieden met boze plannen de bedoelde volkswijk binnendrong en op de hoek van de straat, waar- In het wijfje woonde, voor het laatst beraadslaagde. Beurtelings belden ze aan, offerden een dubbeltje en sloegen nauwkeurig gade wat er gebeurde. Telkens kwa men de smoezelige, oude kaarten voor de dag (met nieuwe gaat het „natuurlijk" niet), en werden met enig vertoon In rijen gelegd. Na een beroepsblik op de kwa liteit van de schooljassen en een verstolen vraag naar liefhebberij of beroep van papa, werden dan de kaar ten geduid. Een aas was altijd een groot gebouw, schoppenvrouw betekende ongeluk, harten heer een rijke oom, tien- negen-acht-zeven was de ene keer de Eiffeltoren, de an dere keer een keukenrek jedat hing van je gezicht af, etc. Tot de laatste van het - stel bij het vrouwtje binnenviel met de beleefde vraag of hij haar nu eens de kaart mocht leggen. Het ar me mensje, dat de kous met klein geld al in de hand had om haar honorarium in weg te bergen, gedroeg zich alsof er een spook in de kamer was gekomen. Ze beefde van woede en angst, werkte de verblufte jongen zo gauw mogelijk de straat op en grendelde de deur. Alhoewel ze toch enige weet gehad moet hebben van eigen draai- seis en verzinsels, was ze kennelijk dermate over tuigd van haar buitenna tuurlijke begaafdheid, dat een dergelijke „tovenarij" van anderen haar schrik in boezemde. Vanzelfsprekend is dit stukje plaatselijke historie geen bewijs tegen het be staan van helderziendheid. U kunt echter rustig van pa rapsychologen (mensen, die van de natuurlijke verschijn selen zoals telepathie, aard- stralen, magnetisme, spiritis- me, psychologie e.a. een we tenschap hebben gemaakt) aannemen, dat toekomstvoor spellingen uit kaarten, hand lijnen en allerlei kermis- automaten op bedrog berus ten, dat woekert op de bo dem van de menselijke be hoefte aan bijgeloof. Helder. ziendheicf-in-het-verleden komt zeker voor, maar wordt in practisch alle gevallen genoegzaam verklaard door gedachtenlezen. Sommige „gevoelige" mensen hebben inderdaad de gave, kennis te putten uit het geheugen van een andere mens. Helder- ziendheid-in-de-toekomst is zeer zeldzaam. De Neder landse parapsycholoog Ortt zoekt voor de verklaring hiervan steun bij het we reldbeeld van Einstein. Een dergelijke helderziende zou de gave bezitten om in de geest de vierdimensionale tijdslijnen te volgen; ze over zien dan wat voor ons, ge wone stervelingen, „wordend" is als waren het reeds feiten In het heden. Volgens de uiteraard onbewezen theorie van de heer Ortt gebeurt er dus iets, dat vergelijkbaar is met de visioenen van Jo hannes op het eiland Patmos over de ondergang van de wereld. De conclusie van dit arti keltje moge ook voor u zijn: geef geen geld of ver trouwen aan bedrieg (st)ers, die leven in een reuk van heiligheid, geheimzinnigheid en tovenarij. Zomin als de ligging der darmen van een door een inlandse medicijn man voor dat doel geofferd dler bepalend is voor uw toe komst, zomin is dat ook de volgorde van een kaartspel, de lijnen van <-en hand of de kleur van haren en re genboogvlies. J. M. op mevr. Brunet, de echtgenote van de resident van de Franse bank, die de ouw financiert, de gebruikelijke fles champagne tegen de wand zou stukslaan. Maar even vóór vier uur schoof een ma jestueus Nederlands zeeschip voorbij de lelling de Amsterdamse haven tegemoet, zodat men ditmaal niet stipt op tijd kon zijn. De fles champagne bleek bovendien niet van zins te zijn op bevel van de charmante meet uiteen te spatten, zodat menigeen onder de toeschouwers een herhaling vreesde van het drama met de Oranje", toen ook de fles niet stukging en het schip doodkalm een uur op de helling bleef liggen. Maar een arbeider, hoog op de railing van het 28 meter hoge schip, voorkwam erger en de fles spatte uiteen, terwijl de nieuwe tanker statig IJwaarts gleed, wolken talk van de hel- bng opwaaiend. De werfharmonie, die met pittige muziek de wachttijd had gekort, speelde de volksliederen, maar de bij tewaterlatingen volgens de tradi tie verplicht aanwezige zon hield zich aan de traditionele Zaterdag. De aardige pavoisering van werf en schip kwam in de grauwe lucht en de mist niet tot haar recht. Dit werd echter gecompenseerd door de vele hartelijke woorden, die na af loop van de tewaterlating in een, met eenvoudige middelen tot feestzaal om getoverde machinehal werden gespro ken door de heer P. Goedkoop Dzn, een der directeuren van de Ned. Dok- en Scheepsbouwmij., wiens rede werd be antwoord door de heer V. de Metz, pre sident van de Franse maatschappij, die de „Kirkouk" laat bouwen. De heer Goedkoop herinnerde aan de vergeef se pogingen van vóór de oorlog om op drachten voor Franse schepen te krij gen en wees er op, dat in tegenstelling met vóór 1940, thans hoofdzakelijk bui tenlandse schepen bij zijn maatschap pij worden gebouwd. Ónder applaus der aanwezigen beloofde hij, dat de „Kirkouk" twee maanden en het even- grote zusterschip, dat ook in aanbouw is, ongeveer tien maanden vóór de overeengekomen datum gereed zal zijn. Hij bood mevr Brunet een broche met de letter „K" als aandenken aan De „Kirkouk" heeft als modernste ac commodatie voor ieder lid van de be manning een eigen hut, zodat bij toer beurt zo'n lid ook zijn vrouw mee op reis mag nemen, 'n voorrecht, dat tot dusver alleen voor officieren geldt. Tankers liggen ech ter zeer kort in de havens, zodat „pas sagieren" veel van zijn aantrekkelijk heid voor de be manning heeft ver loren. Een delegatie van de R.K. Studen tenvereniging „Sanctus Thomas Aquinas" had ter gelegenheid van het elfde lustrum van deze organisatie een in hout gegra- feerd verenigings wapen ter plaatsing in de salon van de „Kirkouk" aange boden. Onmiddellijk na de stapelloop werd de kiel voor een nieuw tankschip ge legd. Het observatorium van Vaticaanstad heeft in de nacht van 23 op 24 Mei een nieuwe komeet van de negende grootte geregi streerd. De komeet bevindt zich in de omgeving van de grote beer. Zij werd ontdekt door de paters Jezuïten Ruggero le Claire en Walter Miller, die op het observatorium werkzaam t zijn. nonderdagmorgen 31 Mei zal Theo Olof, eerste orkestmeester van het Residentie orkest, na afloop van een repetitie van dit ensemble gehuldigd worden in verband met zijn succes op het vtoolconcours te Brussel. Talrijke autoriteiten zullen bij ae huldiging aanwezig zijn. Op 1 September a.s. treedt prof. dr. E. Gorter te Leiden, hoogleraar in de kin dergeneeskunde aan de Rijksuniversi teit aldaar, af. Bij die gelegenheid zal hem door zijn oud-assistenten en assistenten, van wie een ?eer groot aan tal zowel hier te lande als in het buiten land als kinderarts is gevestigd, een huldeblijk worden aangeboden. Dit zal bestaan uit een door Kees Verweij te Haarlem geschilderd portret en uit een „prof. Gorter-nummer" van het maand schrift voor kindergeneeskunde, waar van prof. Grorter sedert de oprichting in 1931 hoofdredacteur-secretaris is. Prof. dr. Evert Gorter is 19 Februari 1881 te Utrecht geboren. Hij studeerde te Leiden en promoveerde in .907. Sinds 1923 is hij hoogleraar te Leiden in de kindergeneeskunde, sedert 19311 tevens docent aan de universiteit te Gent voor het geven van onderwijs aan de kliniek voor kinderziekten. In 1940 werd prof. Gorter lid van de Koninklijke Neder landse Akademie voor Wetenschappen. Prof. Gorter heeft vele boeken over zuigelingenzorg en kindergeneeskunde het licht doen zien. Ons bericht, dat de ziekenfondsen aan het Nederlandse Rode Kruis geldelijke steun zullen verlenen ten behoeve van de bloedtransfusiedienst, blijkt, aldus deelt men ons van de zijde van de Pers dienst van het Nederlandse Rode Kruis mede. te berusten op een premature en gedeeltelijk onjuiste mededeling van een der ambtenaren van het Nederland se Rode Kruis. Wel zijn op het ogenblik besprekingen gaande tussen de zieken fondsen en de bloedtransfusiedienst van het Nederlandse Rode Kruis. Er is ech ter, aldus de Persdienst van het Rode Kruis, nog geen beslissing gevallen. ;.<;W De havenaalmoezenier, de zeereerw. heer B. J. A. Haanen, zegent het Franse tankschip „Kirkouk" voor de tewater lating.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 6