Sociale wetsontwerpen in Tweede Kamer e£>/c Ue STRUD OM 4+EIDRCIW Pastoor Doeswijk uit Zevenhoven emigreert naar Argentinië TOT DE RAND VAN DE AFGROND Ouderdomspensioen, kinderbijslag en regeling voor zeelieden EINDHOVEN KAN EEN VAN DE WERELDCENTRA WORDEN VOOR TELEVISIE-APPARATUUR Bond katholieke kraamverzorgsters telt reeds duizend leden EEN GROTE ZORG WERD WEGGENOMEN „Ik neem een miskoffer mee en zal vaak op reis zijn ALLEEN K.V.P. HEEFT GEEN CRITIEK VOORGESTELDE KINDERBIJSLAG OP Ontplooiing van televisie in eigen land van groot belang voor vertrouwen in buitenland FESTIVAL-AGENDA Jaarvergadering in Den Bosch Huisvrouwen zullen verrukt zijn Een glas echte vruchtenlimonade kost nog géén dubbeltje DOOR LEO BRADY Staking bij Garuda geëindigd DONDERDAG 21 JUNI 1951 PAGINA 3 ,5 JAARVERSLAG OVER 1950 VAN PHILIPS' GLOEILAMPENFABRIEK Austin-wereldreis spoedig ten einde Zeven dagen voor op schema KUIKENTJE MET VIER POTEN 160.000 sigaretten in beslag genomen Herziening van de grondwet Interim-rapport in Juli klaar Export gestegen met 35 procent Wol en zij kunnen vier maal zo lang meegaan Duitse tweemansduikboot opgehaald 6.000ste schip te Rotterdam {Vergadering van Woensdag, geopend te 13 uur, voorzitter mr, Kortenhorst) De VOORZITTER houdt een toe spraak naar aanleiding van het feit, dat de Kamer voor het eerst vergadert in haar eigen gerestaureerde gebouw (ap plaus). De minister van Sociale Zaken, mr. JOEKES beantwoordt deze rede (ap plaus). Voortgezet wordt de beraadslaging over het wetsontwerp voorzieningen be treffende het toezicht op de verzorging en opvoeding van pleegkinderen. Het amendement-DE HAAS (Kath.) op art. 6 wordt aangenomen met 44 te gen 37 stemmen (tegen Arb., C.H., Comm. en St. Ger.), Het amendement-DE HAAS (Kath.) op art. 7 wordt aangenomen met 44 te gen 37 stemmen (tegen Arb., Comm., C.H. en St. Ger.). Het amendement-TERPSTRA (A.R.) op art. 10 wordt aangenomen met 51 te gen 31 stemmen (tegen Arb., C.H.). De artikelen en het w.o. worden zon der stemming aangenomen. De beraadslaging over het w.o toe voeging van gedeelten van de gemeen ten Borgharen. Itteren en Meersen aan de gemeente Maastricht wordt geschorst, omdat de Kamer niet tijdig genoeg heeft kunnen kennis nemen van de bij het ontwerp behorende kaart. Zonder stemming worden aangenomen de w.o.'s wijziging van de begrtoing '50 van bet pensioenfonds en goedkeuring van de overeenkomst inzake weerobser- vatiestation. Aan de orde is de beraadslaging over dc wetsontwerpen wijziging van de kinderbijslagwet en de kinderbijslagwet voor invaliditeits-, ouderdoms- en we zenrentetrekkers, verhoging van de in komensgrenzen en de uitkeringsbedra gen van de noodwet ouderdomsvoor ziening, wijziging der invaliditeitswet, der ongevallenwet '21, der land- en tuinbouwongevallenwet '22, der zee ongevallenwet '19, der ziektewet, der kinderbijslagwet en der wet van 21 De cember '50, tot uitbreiding van de toe passing van het ziekenfondsenbesluit, nadere wijzigingen van de wet van 20 April '50 en tijdelijke verhoging van vngevalsuitkeringen. De heer VAN DEN BORN (Arb.) zegt, dat kinderbijslag niet alleen aanvaard baar is, maar ook sociaal gewenst. Hoe moeten we echter de bijslag in de prak- tnk uitwerken? Spr. is niet voldoende aangetoond, welke invloed de gestegen prijzen in grote gezinnen hebben. Spr. is er niet van overtuigd, dat het huidige systeem van de kinderbijslag juist is. Het cijfermateriaal bij deze ont werpen is onvoldoende geweest voor een behoorlijke beoordeeling. Spreker raadt de minister aan het rapport van de S.E.R. af te wachten over de gehele kwestie van de kinderbijslag. De heer STAPELKAMP (A.R.) zegt, dat de minister zich begeeft op de weg van de progressie in de kinderbijslag. Een en ander berust niet op controleer bare gegevens. Later kan men daar alleen maar teleurstellingen van krijgen. De minister had beter gedaan het rapport van de S.E.R. af te wachten. Bovendien acht spr. deze geste van de minister niet gelukkig tegenover de Kamer en het be drijfsleven. Overigens wil spr. duidelijk stellen, dat hij nog geen beslissing wil nemen inzake de vraag, al of niet progressie in de kin derbijslag. Deze vraag is maar niet zo te beantwoorden. Wat de aftrek van de andere inkomsten inzake ouderdomsvoorziening aangaat, vraagt spr. vrijstelling van f 100. De kos ten daarvan zullen 13 millioen bedragen. De heer HAKEN (comm.) zegt, dat deze ontwerpen zich er niet toe lenen om geza menlijk behandeld te worden. Spr. betoogt, dat er nood is in alle ar beidersgezinnen, maar speciaal in de grote arbeidersgezinnen. Nu komt men met bij slagen, maar dat is niet voldoende. Als men en dit geldt in het bijzonder voor de K.V.P. werkelijk de grote gezinnen wil helpen, had men moeten stemmen voor de comm. voorstellen, die een loonsverhoging van 10 pet. vroegen. Spr.'s fractie is tegen de ontwerpen inzake de kinderbijslag. Mevrouw FORTANIER— DE WIT (V.V. D.) is van mening, dat het rapport van de S.E.R. inzake de kinderbijslag afgewacht moet worden. De bijslag van 5 pet. is wel juist, maar spr. wenst niet mee te gaan met de verdere incidentele verhoging. Zij is niet voldoende met cijfers gemotiveerd Spr. is voorstandster van een vrijstelling van f 100 andere inkomsten voor de bepa ling van de uitkeringsbedragen ouderdoms voorziening. Dr. DE KORT (kath.) is het met de heer Van den Born eens. dat het gevaar bestaat, dat de goede verhouding tussen behoefte en prestatie wordt verbroken. Spr. kan echter met deze ontwerpen inzake de kinderbijslag volkomen ac- coord gaan. Spr. acht het onjuist thans critiek te oefenen. Ieder zal het er toch over eens zijn, dat zonder deze voorstellen de consumptiedaling in de grote gezin nen meer dan 5 pet. zou bedragen. Dit zou onrechtvaardig zijn. Inzake het ontwerp op de ouderdoms voorziening zegt spr. pijnlijk getroffen te zijn door het feit, dat de minister niet tegemoet is gekomen aan de aan drang om 100 eigen inkomsten af te la ten trekken. Dc heer KIKKERT (CH) zegt. dat zijn fractie het rapport van de SER wil afwachten. Dit wil overigens niet zeggen, dat zij geen oog heeft voor de belangen van de grote gezinnen. De heer SUURHOFF (arb.) betoogt, dat het redelijk zou zijn de ouden van dagen 100 of 200 eigen inkomsten te laten aftrekken. De definitieve oudedag-voorziening is nog steeds achterwege gebleven. Boven dien voorspelt het feit, dat de werkne mersorganisaties met een eigen project zijn gekomen, niet veel goeds voor het regeringsproject. Dit werknemerspro ject lijkt spr. niet onjuist; het is een synthese tussen de oude orthodoxe ver zekeringsgedachte en het staatspensioen. De interimregeling voor de zeelieden is wat de noodwet-Drees is voor de landbouw. Spr. noemt het ergerniswek kend, dat nu, zes jaar na de oorlog nog geen definitieve regeling is gemaakt. Bepaald te ver gaat het dan ook, dat op de nterim-regeling geen verhogingen worden gegeven, omdat een definitieve regeling op komst zou zijn. De regering speelt eenvoudig met vuur. Spr. wil thans nog geen motie indienen, maar als de minister geen bevredigende toe zeggingen doet, zal hij zoeken naar de gelegenheid om deze uitspraak van de Kamer te verkrijgen. De vergadering wordt te 17.15 uur ge sloten. Woensdagmiddag is het gebouw van de Tweede Kamer te Den Haag officieel in gebruik genomen. De foto onder toont de voorzitter van de Tweede Kamer, mr. Kortenhorst, Hjdens zijn openings rede. 41. Over de laatste strook van het open terrein, die haar nog scheidt van de reddende donkerte van het dichte woud, loopt Heidrun in de vertwijfelde ren waar van ze haar leven de inzet weet. Achter zich hoort zij steeds luider de hese kreten van haar belagers, kreten, waarmede zich in doffe cadans het gedreun van paarde- hoeven begint te vermengen. Vechten moet het meisje tegen het verlammende gevoel, dat door haar benen trekt. Hoe kan zij het opnemen tegen de snelste paarden van Wendir's burcht? Maar weer schudt zij met geweld de twijfel van zich af. Voort moet zij, het zijn nu nog maar enkele passen Met een onheilspellend geluid zoekt 'n scherpe pijl de dodelijke baan naar de vluchtelingemaar de schutter heeft haar snelheid onderschat en trillend blijft de pijl in de zachte bodem steken. Andere pijlen snorren langs haar heen, maar Heidrun merkt het nauwelijks. De angst geeft haar vleugels, daar zijn de eerste bomen, daar ligt de kans, die zij nu grijpen kan. Met een woedende verwensing ziet Wendir haar tussen de bomen verdwijnen. Hebben móet hij haar. Stekende pijn in zijn hoofd herinnert hem aan de smadelijke wijze waarop hij het onderspit heeft gedolven. Wild drijft hij zijn rijdier aan, maar het helpt niet. In de dichte, lage struiken kan het dier nauwelijks vooruitkomen. „Afstijgen!" brult hij de naderkomevde krijgsknechten toe. Reeds heeft hij zich op de grond geslingerd. Met grote sprongen gaat hij zijn helpers voor. „Vindt haar!" grauwt hij achterom, „grijpt haar levend!" In een brede slagorde rukken de krijgsknechten voort, alsof zij een machtig leger voor zich hebben in stede van een opgejaagd meisje, dat zich met stotende adem en wild bonkend hart op een duistere plek onder het gebladerte verborgen heeft. De vage blijdschap over het behouden van de voorsprong smelt weg onder de angst voor ontdekking. Een dof gevoel van berustende wanhoop dreigt haar te be vangen. Wat kan hiervan anders het einde zijn, dan dat de kerels haar zullen vinden? Slechts een wonder kan haar redden. Nog dieper duikt zij weg. Zwaar dreunen de stappen van de krijgsknechten, schril klinken de aanwijzingen, die zij elkaar toeroepen. Met lange takken slaan ry op de struiken... de drijf jacht is in volle gang! Dichter cn dichter komen de geluiden. Heidrun houdt de adem in. Vlak bij haar schuilplaats houdt een van de mannen stil. De slag van een dorre knuppel gaat rakelings langs haar heen. Maar opgelucht hoort de jonkvrouw de gestalte zich weer verwijderen. Lang houdt haar verlichting niet aan. Want haar tot het uiterste gespannen oren vangen woorden op, die Wendir zijn mannen bevelend toeschreeuwt Haal de honden, domkoppen! Die zullen haar zeker vinden! De honden zullen haar wel uit de struiken jagen!" Vrijdag 22 Juni Amsterdam Concertgebouw, II uur: Ludmila Bertlova Rafael Kubelik. I.C.C., 4 uur: Camera Obscura. Stadsschouwburg, 8 uur: Jenufa door Ned. Opera. Carré, 8 uur: Ifigeneia door Ned. Coir.edie. 's Gravenhage Kon. Schouwburg, 8 uur: Julius Cae sar door A.T.G. Seheveningen Kurzaal, 8,15 uur: Concertgebouwor kest o.l.v. Rafael Kubelik. „De Nederlandse R.K. Bond van Kraamverzorgsters heeft een vrij rus tig jaar doorgemaakt", oordeelde de voorzitster, mej. dr. Van Dijk gisteren tijdens de drukbezochte algemene ver gadering, die in Den Bosch werd ge houden. De bond breidt zich gestaag uit en telt thans bijna duizend leden, verspreid over 29 afdelingen. De voor zitster constateerde dat de centra voor kraamhulp een belangrijk voordeel bie den zowel voor de gezinnen, die ge holpen worden als voor de kraamver zorgsters. Een pensioenregeling blijkt moeilijk te treffen, zolang de wijze van honorering overal verschillend is. De klacht, dat de kraamverzorgsters een instantie missen, waraan zij zo no dig haar moeilijkheden kunnen voorleg gen, zou worden opgeheven als de regels werden ingevoerd die zijn neergelegd in het plan van de Commissie inzake Kraamzorg. Volgens dit plan zou elk centrum een bestuur krijgen, waarin ook de kraamverzorgsters zijn vertegen woordigd. Genoemde commissie was op deze jaarvergadering vertegenwoordigd aoor dokter De Haas. voorzitter en mej. mr. Bloemaarts, secretaresse der commissie. Tot hoofdbestuurslid werden herko zen mej. v. Aalst en mej. Bender, ter wijl mej. Daalmeyer als nieuw lid aan liet bestuur werd toegevoegd. Twee Rotterdamse leden, de dames Dusch en Van Deurzen werden harte lijk gehuldigd ter gelegenheid van haar zilveren jubileum als kraamverzorgster. Tijdens de rondvraag bleek de kwes tie der salariëring nog steeds de volle belangstelling te hebben. Hoewel het nog niet overal zo is, gaan steeds meer centra er toe over de kraamverzorgsters in vaste dienst, d.w.z. op een vast sala ris, aan te nemen, een regeling, die door de meeste aanwezigen als de beste werd gezien. 's Middags hield dr. A. Lamers een in leiding met als onderwerp: „Moet de normale baring altijd pijnlijk zijn?" Spr. beantwoordde deze vraag ontkennend. De baring is een normaal psychologisch verschijnsel, dat bij natuurvolkeren en ook in sommige gevallen in de be schaafde wereld, vrijwel pijnloos ver loopt. De bijbeltekst: „In smart zult gij uw kinderen baren" is hiermee niet in strijd, omdat het Hebreeuwse woord, dat hier door smart is vertaald ook kan betekenen: moeite, druk, zware arbeid en pas op de laatste plaats smart en pijn. Dat de baring in vele gevallen zo'n pijnlijk verloop heeft, komt meer voort uit de gemoedstoestand dan uit de li chamelijke toestand. De angst veroor zaakt krampachtige spanningen in de spieren, wat pijn tot gevolg heeft. Spr. is van mening, dat door het wegnemen van de angst en daarmee van deze spanning de bevalling vrijwel pijnloos kan verlopen. Een volledige, juiste voorlichting omtrent het verloop van het baringsproces aan de a.s. moeder en oefeningen, die de spiercontróle bevor deren acht spr. de aangewezen midde len om de angst en spanning geleidelijk aan te doen verdwijnen. Vandaag is de K. L. M.-skymaster „Edam" met de Austin-sportauto aan boord uit Montreal vertrokken voor bet Ja^jiste deel van de reis om de wereld. Het lag in de bedoeling deze te maken in dertig dagen, doch men is nu reeds zeven dagen voor op het schema. Na aankomst in Prestwick, Schotland, zal de auto naar Londen rijden, waar mee dan een eind zal komen aan deze spectaculaire wereldreis, die zelfs op de meest afgelegen oorden grote belang stelling heeft ondervonden. De witgeschilderde auto, nu grauw en stoffig van haar zware tocht door woestijnen onder een zware moesson en over soms vrijwel onbegaanbare wegen, is thans voorzien van de naam van zes tien landen of landstreken, die zij heeft gepasseerd, n.l. Engeland, Frankrijk, Zwitserland, Italië, de Libanon, Syrië, Transjordanië, Irak, India, Pakistan, Thailand, Guam, Wake Island, Hawaii, de Verenigde Staten en Canada. Als het huidige tempo kan worden gehandhaafd, kan de ..Edam" Vrijdag avond reeds op Schiphol zijn. In Zwijndrecht is dezer dagen een kuikentje met vier poten geboren. De heer Den Hollander, Lindelaan 111, is met dit bijzondere diertje zeer in zijn sas. Hij betreurt het alleen, dat een kui kentje van hetzelfde broedsel, dat er twee koppen op na hield, onmiddellijk nadat het uit vier oogjes het levenslicht aanschouwde, de geest gaf. De Rotterdamse politie heeft 160.000 sigaretten, afkomstig van een smokkelat- faire, in beslag genomen. Drie personen zijn aangehouden. Hoewel de werkzaamheden van de staatscommissie tot herziening van de Grondwet een zeer vlot verloop hebben, heeft zij na overleg met de regering be sloten deze zomer eerst een interim rapport uit te brengen teneinde te bevorderen, dat enkele voorstellen zo tiidig de Tweede Kamer bereiken, dat zij in 1952 nog véór het zomerreces in eer ste lezing kunnen worden vastgesteld. Het A.N.P. verneemt, dat tot deze voor stellen waarschijnlijk zullen behoren een voorstel tot herziening van dc pro cedure tot wijziging van de Grondwet en een voorstel tot uitbreiding van het aantal Kamerleden. Het interim-rapport -zal vermoedelijk midden Juli worden vastgesteld en ter stond worden bekend gemaakt, waarna de regering, indien zij de voorstellen overneemt, deze in het najaar bij de Tweede Kamer kan aanhangig maken. De staatscommissie zal inmiddels haar arbeid zo voortzetten om haar eindrap port op te stellen en uit te brengen. Zij heeft aan de hand van de rapporten der subcommissies de meeste beslissingen daarvoor reeds genomen. Dc Philips Gloeilampenfabrieken te Eindhoven beschikken thans over de mogelijkheden om van haar fabrieken in Nederland een 'van de grote industri ële centra van de wereld te maken op t gebied van apparatuur en buizen, voor televisie, wat weer grote werkgelegen heid cn export met zich mee zal bren gen- Hiervoor is het nodig, aldus merkt het bestuur in het jaarverslag over 1950 op, dat Nederland zijn taak verstaat en de voor iedere industrie, die naar een exportpositie streeft, noodzakelijke er varing in eigen land helpt verkrijgen. In 1950 bedroeg het aandeel van de te levisie in de Nederlandse totale produc tie 6 pet.; voor 1951 wordt een belang rijke stijging van dit aandeel verwacht. Behalve met de verkoop van televisie toestellen op grote schaal in Engeland en op kleinere schaal in Frankrijk werd ook een bescheiden begin gemaakt met de verkoop van televisieapparaten m Nederland, en de hoop bestaat deze vooral na het in bedrijf komen van de televisiezender Lopik in 1951 geleidelijk te kunnen vergroten. Concrete televisieplannen bestaan thans in Duitsland. Zwitserland en Ita lië. Met de industriële voorbereiding en opleiding van personeel werd reeds een begin gemaakt en bij het in bedrijf ko men van de zenders zullen ook dg Phi lips televisie-apparaten in deze landen in de handel worden gebracht. In Brazi lië, Mexico en Cuba zijn thans ook tele visiezenders in bedrijf en met de export van complete ontvangapparaten naar deze gebieden wordt nu begonnen. De apparatengroep in Eindhoven is ten vol le paraat om in de opkomst van tele visie een actief aandeel te nemen. Tot dit doel werd in de Eindhovense fabrie ken een televisiemontageband ingericht. De massafabricage van de ronde beeldbuis van 31 cm. is geconsolideerd. De vraag naar buizen met een groter beeldvlak noodzaakt tot het invoeren van persglas-techniek. Een nieuw type zendbuis voor televisiezenders is in fa bricage genomen. Het bestuur wijst er tenslotte nog eens op, dat het van groot belang is, dat in eigen land televisie tot ontplooiing komt. als noodzakelijke basis van het vertrouwen, door het buiten land te stellen in de Nederlandse in dustrie. In het verslag wordt er door de Raad v. Bestuur op gewezen, dat de wereld- omzet en de export uit Nederland van het concern hoger waren dan ooit door de vennootschap werd bereikt. De liqui diteitspositie aan het einde van het jaar, ofschoon niet ongunstig, heeft de bijzon dere aandacht van het bestuur, gezien de voortdurende groei van de onderne ming en dc plannen, die in voorbereiding zijn. Het probleem, dat het bestuur de grootste zorg baart, is de grondstoffen- voorziening. Gezien de afgesloten in koopcontracten en de toezeggingen van leveranciers, behoeft geen reden tot ongerustheid te bestaan. Het ontbreken van grondstoffen zou de mij. echter on middellijk voor grote arbeidsproblemen Advertentie stellen. Derhalve, zo wordt opgemerkt, wordt momenteel aan de overgang naar substitutiegrondstoffen gewerkt. Met be houd van kwaliteit van dc producten zijn op dit gebied reeds vele resultaten bereikt. De export uit Nederland vertoonde in het verslagjaar een grote stijging t.o.v. 1949, n.l. 35 pet. De stijging vond vrijwel over de gehele linie plaats; de grootste stijging vertoonde de export naar Duitsland, Engeland en landen overzee. In de eerste maanden van 1951 valt t.a.v. de exporten een zelfde tendenz waar te nemen als bij de om zetten aan derden in de gehele wereld. De productie is in bijna alle fabrieken in binnen- en buitenland belangrijk gestegen. De productie in de Nederlandse fabrieken nam in 1950 t.o.v. 1949 met 29 pet. toe. De personeelsbezetting in Nederland is in het afgelopen jaar verder toegenomen Deze bedroeg aan het einde van het ver slagjaar ca. 39.00(1 personen tegen 34.000 in 1949, waarvan 26.000 23.000) in Eind hoven en 13.000 (11.000) in andere plaatsen in Nederland. De totale perso neelsbezetting in Nederland en andere landen gezamenlijk bedroeg 90.000 (84.000) personen. Interessant is op te merken dat van het totale aandelen kapitaal door gratificaties en inkomen belegging ca. f 10 millioen in handen van het personeel is. De verwachtingen t.a.v. het lopende boekjaar zijn onder de huidige omstandig heden moeilijker dan ooit te voorspellen Advertentie Om de kosten hoeft U het zeker niet te laten: voor een grote fles De Gruyter's vruchten limonadesiroop sinaasap pel of frambozen-bessen) betaalt U maar 1.50 en daar gaat nog 10% korting af. U krijgt 15 flinke glazen uit een fles. De Gruyter's vruchten limonadesiroop, bereid uit zuiver vruchtensap, is de lekkerste en goedkoopste limonade die U zich den ken kunt. Wilt U minder besteden, kies dan uit grenadine en sinaasappellimonadesiroop van f t.tO per fles. Oók met een cassabon voor 10% korting. Veel is er gedaan om de zorgen van de vrouw op wasdag te verlichten. Wat bleek de wasmachine geen uitkomst! Maar zelfs die vernuftige machine kon niet alle zorg wegnemende zorg of de wollen jumpertjes, vesten en baby kleertjes, de lingerie en de zijden blouses de wasbeurt wel goed zouden doorstaan. Wat dat betreft, is er glorieus goed nieuws. Er is thans een wasmiddel in de handel, speciaal samengesteld om tere weefsels voor goed te beschermen en te behoeden. De naam is: Castella Wolwas en het is herkenbaar aan de rose ver pakking. U kunt nu rustig Uw fijnste kousen, Uw gevoeligste wollen goed sopje na sopje gevenhet goed heeft niets te lijden en de kleuren worden zelfs frisser, dank zij de toevoeging van een nieuwe stof, het „Kleur Actief". Terwijl Castella in het blauwe pak (met Actief Wit!) aangewezen blijft voor de normale gezinswas, zorgt Castella Wolwas. in het rose pak, er voor. dat Uw fijne wollen kleding en tere zijden lingerie voortaan minstens vier maal zo lang meegaan! „Dat zal wel in de ochtend kunnen, denk ik." Hij riep Mandel de studeer kamer binnen om een afspraak te ma ken, „Ze willen je adres hebben", zei hij door de telefoon. Hij schreef het op de blocnote, die op tafel lag, terwijl zij het hem opgaf, scheurde het blaadje er af en gaf het aan Mandel. Zij zei nu iets anders, iets dat moeilijk 20 (Uit het Engels vertaald door André Noorbeek en uitgegeven door Het Spectrum, Utrecht minuten een reden hebben geleken." Hij had de deur nu geopend. „Ik laat een mannetje buiten voor alle zekerheid. We hebben het huis doorzocht. Maar je kunt nooit weten." Hij keek een ogenblik naar de priester, vóór zijn blik naar het plafond dwaal den. „De moordenaar zou nog in de buurt kunnen zijn. Hij zou terug kun nen komen. Het kan ten slotte ieder een zijn." Hij bromde goedenacht, ter- doorkwam. „Het spijt meZe wacht- wijl de deur zich achter hem sloot. te even. „U moet mij niet kwalijk ne men, dat ik vanavond zo onhebbelijk was." Haar trots maakte haar bood schap bijna onverstaanbaar. Het was of haar poging tot nederigheid de verbin ding veel slechter maakte. „O, dat is wel in orde", antwoordde hij. „Dat komt er nu niet meer op aan." Hij dacht er aan, dat er nu niemand meer zou zijn, die bij haar volgende hu welijkspoging tussenbeide zou komen, niemand die haar koppige trots tégen haar zin zou trachten te leiden moeten voor hem bidden", zei hij. Er viel een lange stilte. Toen zei ze „Goede nacht" en de verbinding werd verbro ken. Wij moeten voor jou ook bidden, dacht hij bij zichzelf. Mandel werkte zich met moeite in zijn overjas. Hij stond bij de deur. zijn onbewogen gezicht werd door zijn hoed beschaduwd. „In de loop van de och tend kom ik terug", zei hij. „Ik zou graag iedereen spreken, die enige inlich tingen zou kunnen geven. Probeert u er achter te komen, of er iemand is, die voordeel heeft van zijn dood. Een tes tament." „Het is allemaal zo onmogelijk", zei kapelaan Roth, naar de schrijftafel sta rend. „Er kan niet veel geld zijn. Nie mand wint er iets bij, materieel evenmin als in ander opzicht. Niemand had een reden. Niemand kon een reden hebben." „Dan was het een krankzinnige", zei Mandel. Hij liep naar de gang, keerde zich weer om bij de deur. „Er is nooit een reden voor zulke dingen. Daar kun je nooit op afgaan. Het kan een paar aannamen. Van een toestand van neve lige onrust raakte hij al spoedig tot een ontstellend bewustzijn: de werkelijk heid drong als een visioen tot hem door en hij snakte naar adem, de handrug tegen zijn bevende mond. Hij had ge dood; hij had in drift iemand neerge slagen: hij had een bloedig geweld ge pleegd, toen hij tandenknarsend zijn arm deed neerkomen. Zijn hoofd bonsde waanzinnig. Hij zat kreunend heen en weer te schokken op kapelaan Roth ging de studeerkamer de divan, alsof hij hevige lichamelijke weer in en bleef daar naar de lege stoel staren. Niemand zou er iets bij winnen behalve hijzelf; misschien werd hij nu pastoor. Hij bad die gedachte weg. Het was ongevoelig en hardvochtig aan zo iets maar te denken, terwijl dat oude lichaam, van alle waardigheid ontdaan, in het lijkenhuis lag. Er was niets, dat hij minder verlangde tegen zulk een prijs. Terwijl hij het licht uitdraaide, vroeg hij zich af, of Mandel aan die We mogelijkheid zou hebben gedacht. II Martin ontwaakte met het geld in zijn hand geklemd, stijf en suf werd hij wak ker op de divan zonder lakens.. Er drong juist zoveel daglicht door in öe kamer als in dat donkere hol mogelijk was. Een ogenblik, terwijl hij rechtop ging zitten, was het een dag als alle andere, met de gewone moeilijkheden en de angsten, waaraan hij gewend was: de lijdzame vermoeidheid van zijn moeder, de bloemenwinkel, de kortaangebonden klanten, het gejacht en het getoeter van het verkeer, zijn mensenschuwheid, zijn verlegenheid. Een ogenblik lang paste hij zich aan bij de gewone verschrikkin gen. Maar toen stroomde de leegte van zijn geheugen vol onder de druk van het gebeurde, dat naar binnen golfde, zijn denken gorgelend en kokend tot de rand toe vulde en zijn binnenste deed koken. De gebeurtenissen drongen zich in massa aan hem op als een vage, na meloze ontzetting en wekten een ver warde angst voor zij hun eigen schrik barende en weerzinwekkende kleur pijn leed. Hij dacht, dat hij weer zou moeten overgeven, nu de werkelijkheid als een bom in zijn lichaam ontplofte en de morele schok zich voortzette tot in zijn ingewanden. Maar dat gebeurde niet. En er gebeurde helemaal niets. Hij wachtte, nog steeds gebroken kreunend, tot het scherpe lemmet van de pijn zou afstompen, tot de bewustwording van het ontzettende, verpletterende, marte lende feit zachtjes zou overgaan in iets, dat paste in zijn geest; tot het de kleur zou aannemen van iets aanvaardbaars en rustig zijn eigen plaats zou innemen. Het scheen integendeel erger te worden. Het gelaat van zijn zonde werd grotes ker. in plaats van vredig zijn plaats op veilige afstand in te nemen tussen de menigte andere feiten, waardoor het mogelijk zou worden de dag normaal door te komen. Het werd groter, boos aardiger. het groeide in hem als een ge weldige ballon, die tegen de binnenkant van zijn schedel drukte. Hij voelde, hoe de ontzaglijke verschrikking zelfs tegen zijn hoofdhuid perste. Ziin schuld bolde in hem als een gezwel. Eindelijk viel hij op de grond met een wilde, gillende schreeuw en bleef hijgend liggen, het hoofd verward in het tafelkleed. Hij dacht met verlangen, dat hij mis schien krankzinnig werd. dat de span ning in zijn hoofd alleen door verstands verbijstering zou verminderen. De witte duizelingwekkende lichtstraal, die door drong tot in het dienst van ziin bewust zijn om de verschrikkelijke dingen, die daar lagen, aan de dag te brengen, zou misschien plotseling worden afgesneden (Wordt vervolgd). „Denk je, dat je het daar beter zult hebben dan hier?", is een vraag, die de laatste tijd vaak aan pastoor J. Doeswijk uit Zevenhoven wordt gesteld, sedert bekend is, dat hjj 19 Juli a.s. scheep gaat naar Argentinië. „Niet omdat ik het hier niet naar m'n zin zou hebben of om er beter van te worden", zegt pastoor Does wijk ons. „ga ik naar Argentinië, maar omdat ik weet van hoeveel nut een Ne derlands priester daar kan zijn onder de emigranten. De meeste katholieke boe renfamilies wonen ver van een kerk verwijderd; bovendien verstaan zjj in het begin geen Spaans, zodat ik daar met huisbezoek veel nuttig werk kan doen.". De emigrerende pastoor is in Voor schoten geboren uit een boerenfamilie. Een groot deel van zijn 29-jarige pries terloopbaan bracht hij door op boeren plaatsen, de laatste tien jaar als pastoor in Zevenhoven. Hij heeft dus volop ge legenheid gehad de noden onder het boerenvolk te leren kennen. Dagelijks ziet hij om zich heen, hoe jonge boeren niet tot een trouwdag komen, omdat er voor hen geen bedrijf te vinden is. Enige jaren geleden emigreerde een broer van pastoor Doeswijk met vrouw en tien kinderen naar Argentinië, waar hij thans een grote boerderij beheert. In het najaar van 1949 ging pastoor Does wijk hem opzoeken en gedurende drie maanden had hij gelegenheid de toe komstmogelijkheden voor katholieke Nederlandse boeren te bestuderen. En thousiast kwam de pastoor terug; op vele plaatsen hield hij lezingen over dit 1" id, waar nog zoveel plaats is en waar men de Nederlandse boer gaarne ziet komen. „Men hoort in Nederland vaak spreken over het verwaterde geloofs leven van de Argentijnen", vertelt pastoor Doeswijk. .,En inderdaad hou den zij er andere opvattingen op na dan wij gewend zijn. Maar dat is nog geen reden om niet naar Argentinië te emigreren. Ik neem een miskoffer mee en zal vaak op reis zijn. Vooral zal ik de mensen huis-godsdienst moeten le ren, want zij zullen het vaak zonder priester moeten stellen." Pastoor Doeswijk krijgt in het dorp Madeira een klein, aardig kerkje, waar achter een zeer eenvoudige woongele genheid gebouwd is. De bisschop van Mercedes, in welk diocees de meeste emigranten wonen en waarin pastoor Doeswijk voornamelijk zal werken, ver klaarde toen hij het bericht vernam: „IK ben blij dat hij komt en ik wilde, dat alle landen zon zorg zouden besteden aan hun emigranten." De pastoor, die zoals gemeld met ingang van 29 Juni eervol te Zevenhoven ontslagen is, blijkt geen voorstander te zijn van al te grote kolonievorming. De Nederlanders moeten op de duur Argen tijnen worden en geen staatje in de staat gaan vormen met eigen kerken, scholen, winkels enz. Zij zullen hun eigen ge- loofs- en gezinstradities moeten behou den, maar daarnaast aanpassing moeten zoeken aan het Argentijnse leven. De emigranten-pastoor is er van overtuigd een druk en zwaar, maar dankbaar ar beidsveld te vinden. Vrijdag zullen alle diensten van de Garuda Indonesian Airways normaal worden gevlogen. De stakende arbeiders hebben, na de opdracht van de procu reur-generaal. vandaag één uur plaatse lijke tijd het werk hervat. Intussen zijn vandaag te Djakarta weer stakingen uitgebroken, waarvan enige in vitale bedrijven. Op het hoofd kantoor en alle branches 'van dc B.P.M. begon men een wilde sit-down staking, waaraan werd deelgenomen door chauf feurs en oppassers en enige leden van het kantoorpersoneel. Sedert Woensdag middag staken zevenhonderd arbeiders van de scheepswerven van de metaal- fabriek van Cordesius. Nadat Dinsdag de baggermolen, die de vaargeul tussen de IJmuidense pieren op diepte houdt, een zwaar voorwerp had „aanoebaggerd", heeft Woensdagmorgen de bok „Ursus" van de Rijkswaterstaat met behulp van een bergingsscheepje het ge#?honden casco van een Duitse tweemansduikboot opgehaald. Het vaar tuigje is daar waarschijnlijk tijdens de capitulatie tot zinken gebracht. Op de avond van 20 Juni arriveerde in de Rotterdamse haven het zesduizendste schip van dit jaar. Het was het 299 brt. metende kustvaartuig „Rika", van C. Holscher's Kustvaartbedrijf te Rotter dam. Vorig jaar kwam het 6.000ste schip binnen op 29 JunL A

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 3