Sociale wetsontwerpen in Tweede Kamer
e£>/c Ue STRUD OM 4+EIDRCIW
Pastoor Doeswijk uit Zevenhoven
emigreert naar Argentinië
TOT DE RAND VAN DE AFGROND
Ouderdomspensioen, kinderbijslag
en regeling voor zeelieden
EINDHOVEN KAN EEN VAN DE WERELDCENTRA WORDEN
VOOR TELEVISIE-APPARATUUR
Bond katholieke kraamverzorgsters
telt reeds duizend leden
EEN GROTE ZORG WERD WEGGENOMEN
„Ik neem een miskoffer mee en zal
vaak op reis zijn
ALLEEN K.V.P. HEEFT GEEN CRITIEK
VOORGESTELDE KINDERBIJSLAG
OP
Ontplooiing van televisie in eigen land van
groot belang voor vertrouwen in buitenland
FESTIVAL-AGENDA
Jaarvergadering in
Den Bosch
Huisvrouwen zullen verrukt zijn
Een glas echte
vruchtenlimonade
kost nog
géén dubbeltje
DOOR LEO BRADY
Staking bij Garuda
geëindigd
DONDERDAG 21 JUNI 1951
PAGINA 3
,5
JAARVERSLAG OVER 1950 VAN PHILIPS' GLOEILAMPENFABRIEK
Austin-wereldreis
spoedig ten einde
Zeven dagen voor op
schema
KUIKENTJE MET
VIER POTEN
160.000 sigaretten in
beslag genomen
Herziening van de
grondwet
Interim-rapport in Juli klaar
Export gestegen met
35 procent
Wol en zij kunnen vier maal
zo lang meegaan
Duitse tweemansduikboot
opgehaald
6.000ste schip te Rotterdam
{Vergadering van Woensdag, geopend
te 13 uur, voorzitter mr, Kortenhorst)
De VOORZITTER houdt een toe
spraak naar aanleiding van het feit, dat
de Kamer voor het eerst vergadert in
haar eigen gerestaureerde gebouw (ap
plaus).
De minister van Sociale Zaken, mr.
JOEKES beantwoordt deze rede (ap
plaus).
Voortgezet wordt de beraadslaging
over het wetsontwerp voorzieningen be
treffende het toezicht op de verzorging
en opvoeding van pleegkinderen.
Het amendement-DE HAAS (Kath.)
op art. 6 wordt aangenomen met 44 te
gen 37 stemmen (tegen Arb., C.H.,
Comm. en St. Ger.),
Het amendement-DE HAAS (Kath.)
op art. 7 wordt aangenomen met 44 te
gen 37 stemmen (tegen Arb., Comm.,
C.H. en St. Ger.).
Het amendement-TERPSTRA (A.R.)
op art. 10 wordt aangenomen met 51 te
gen 31 stemmen (tegen Arb., C.H.).
De artikelen en het w.o. worden zon
der stemming aangenomen.
De beraadslaging over het w.o toe
voeging van gedeelten van de gemeen
ten Borgharen. Itteren en Meersen aan
de gemeente Maastricht wordt geschorst,
omdat de Kamer niet tijdig genoeg heeft
kunnen kennis nemen van de bij het
ontwerp behorende kaart.
Zonder stemming worden aangenomen
de w.o.'s wijziging van de begrtoing '50
van bet pensioenfonds en goedkeuring
van de overeenkomst inzake weerobser-
vatiestation.
Aan de orde is de beraadslaging over
dc wetsontwerpen wijziging van de
kinderbijslagwet en de kinderbijslagwet
voor invaliditeits-, ouderdoms- en we
zenrentetrekkers, verhoging van de in
komensgrenzen en de uitkeringsbedra
gen van de noodwet ouderdomsvoor
ziening, wijziging der invaliditeitswet,
der ongevallenwet '21, der land- en
tuinbouwongevallenwet '22, der zee
ongevallenwet '19, der ziektewet, der
kinderbijslagwet en der wet van 21 De
cember '50, tot uitbreiding van de toe
passing van het ziekenfondsenbesluit,
nadere wijzigingen van de wet van 20
April '50 en tijdelijke verhoging van
vngevalsuitkeringen.
De heer VAN DEN BORN (Arb.) zegt,
dat kinderbijslag niet alleen aanvaard
baar is, maar ook sociaal gewenst. Hoe
moeten we echter de bijslag in de prak-
tnk uitwerken? Spr. is niet voldoende
aangetoond, welke invloed de gestegen
prijzen in grote gezinnen hebben.
Spr. is er niet van overtuigd, dat het
huidige systeem van de kinderbijslag
juist is. Het cijfermateriaal bij deze ont
werpen is onvoldoende geweest voor een
behoorlijke beoordeeling. Spreker raadt
de minister aan het rapport van de
S.E.R. af te wachten over de gehele
kwestie van de kinderbijslag.
De heer STAPELKAMP (A.R.) zegt,
dat de minister zich begeeft op de weg
van de progressie in de kinderbijslag.
Een en ander berust niet op controleer
bare gegevens. Later kan men daar alleen
maar teleurstellingen van krijgen. De
minister had beter gedaan het rapport
van de S.E.R. af te wachten. Bovendien
acht spr. deze geste van de minister niet
gelukkig tegenover de Kamer en het be
drijfsleven.
Overigens wil spr. duidelijk stellen, dat
hij nog geen beslissing wil nemen inzake
de vraag, al of niet progressie in de kin
derbijslag. Deze vraag is maar niet zo te
beantwoorden.
Wat de aftrek van de andere inkomsten
inzake ouderdomsvoorziening aangaat,
vraagt spr. vrijstelling van f 100. De kos
ten daarvan zullen 13 millioen bedragen.
De heer HAKEN (comm.) zegt, dat deze
ontwerpen zich er niet toe lenen om geza
menlijk behandeld te worden.
Spr. betoogt, dat er nood is in alle ar
beidersgezinnen, maar speciaal in de grote
arbeidersgezinnen. Nu komt men met bij
slagen, maar dat is niet voldoende. Als men
en dit geldt in het bijzonder voor de
K.V.P. werkelijk de grote gezinnen wil
helpen, had men moeten stemmen voor de
comm. voorstellen, die een loonsverhoging
van 10 pet. vroegen. Spr.'s fractie is tegen
de ontwerpen inzake de kinderbijslag.
Mevrouw FORTANIER— DE WIT (V.V.
D.) is van mening, dat het rapport van de
S.E.R. inzake de kinderbijslag afgewacht
moet worden. De bijslag van 5 pet. is wel
juist, maar spr. wenst niet mee te gaan
met de verdere incidentele verhoging. Zij
is niet voldoende met cijfers gemotiveerd
Spr. is voorstandster van een vrijstelling
van f 100 andere inkomsten voor de bepa
ling van de uitkeringsbedragen ouderdoms
voorziening.
Dr. DE KORT (kath.) is het met de
heer Van den Born eens. dat het gevaar
bestaat, dat de goede verhouding tussen
behoefte en prestatie wordt verbroken.
Spr. kan echter met deze ontwerpen
inzake de kinderbijslag volkomen ac-
coord gaan.
Spr. acht het onjuist thans critiek
te oefenen. Ieder zal het er toch over
eens zijn, dat zonder deze voorstellen
de consumptiedaling in de grote gezin
nen meer dan 5 pet. zou bedragen. Dit
zou onrechtvaardig zijn.
Inzake het ontwerp op de ouderdoms
voorziening zegt spr. pijnlijk getroffen
te zijn door het feit, dat de minister
niet tegemoet is gekomen aan de aan
drang om 100 eigen inkomsten af te la
ten trekken.
Dc heer KIKKERT (CH) zegt. dat
zijn fractie het rapport van de SER wil
afwachten. Dit wil overigens niet zeggen,
dat zij geen oog heeft voor de belangen
van de grote gezinnen.
De heer SUURHOFF (arb.) betoogt,
dat het redelijk zou zijn de ouden van
dagen 100 of 200 eigen inkomsten te
laten aftrekken.
De definitieve oudedag-voorziening is
nog steeds achterwege gebleven. Boven
dien voorspelt het feit, dat de werkne
mersorganisaties met een eigen project
zijn gekomen, niet veel goeds voor het
regeringsproject. Dit werknemerspro
ject lijkt spr. niet onjuist; het is een
synthese tussen de oude orthodoxe ver
zekeringsgedachte en het staatspensioen.
De interimregeling voor de zeelieden
is wat de noodwet-Drees is voor de
landbouw. Spr. noemt het ergerniswek
kend, dat nu, zes jaar na de oorlog nog
geen definitieve regeling is gemaakt.
Bepaald te ver gaat het dan ook, dat op
de nterim-regeling geen verhogingen
worden gegeven, omdat een definitieve
regeling op komst zou zijn. De regering
speelt eenvoudig met vuur. Spr. wil
thans nog geen motie indienen, maar
als de minister geen bevredigende toe
zeggingen doet, zal hij zoeken naar de
gelegenheid om deze uitspraak van de
Kamer te verkrijgen.
De vergadering wordt te 17.15 uur ge
sloten.
Woensdagmiddag is het gebouw van de
Tweede Kamer te Den Haag officieel in
gebruik genomen. De foto onder toont
de voorzitter van de Tweede Kamer,
mr. Kortenhorst, Hjdens zijn openings
rede.
41. Over de laatste strook van het open terrein, die haar nog scheidt van de
reddende donkerte van het dichte woud, loopt Heidrun in de vertwijfelde ren waar
van ze haar leven de inzet weet. Achter zich hoort zij steeds luider de hese kreten
van haar belagers, kreten, waarmede zich in doffe cadans het gedreun van paarde-
hoeven begint te vermengen. Vechten moet het meisje tegen het verlammende
gevoel, dat door haar benen trekt. Hoe kan zij het opnemen tegen de snelste paarden
van Wendir's burcht? Maar weer schudt zij met geweld de twijfel van zich af.
Voort moet zij, het zijn nu nog maar enkele passen Met een onheilspellend
geluid zoekt 'n scherpe pijl de dodelijke baan naar de vluchtelingemaar de schutter
heeft haar snelheid onderschat en trillend blijft de pijl in de zachte bodem steken.
Andere pijlen snorren langs haar heen, maar Heidrun merkt het nauwelijks. De
angst geeft haar vleugels, daar zijn de eerste bomen, daar ligt de kans, die zij
nu grijpen kan.
Met een woedende verwensing ziet Wendir haar tussen de bomen verdwijnen.
Hebben móet hij haar. Stekende pijn in zijn hoofd herinnert hem aan de smadelijke
wijze waarop hij het onderspit heeft gedolven. Wild drijft hij zijn rijdier aan, maar
het helpt niet. In de dichte, lage struiken kan het dier nauwelijks vooruitkomen.
„Afstijgen!" brult hij de naderkomevde krijgsknechten toe. Reeds heeft hij zich
op de grond geslingerd. Met grote sprongen gaat hij zijn helpers voor.
„Vindt haar!" grauwt hij achterom, „grijpt haar levend!"
In een brede slagorde rukken de krijgsknechten voort, alsof zij een machtig leger
voor zich hebben in stede van een opgejaagd meisje, dat zich met stotende adem
en wild bonkend hart op een duistere plek onder het gebladerte verborgen heeft.
De vage blijdschap over het behouden van de voorsprong smelt weg onder de
angst voor ontdekking. Een dof gevoel van berustende wanhoop dreigt haar te be
vangen. Wat kan hiervan anders het einde zijn, dan dat de kerels haar zullen vinden?
Slechts een wonder kan haar redden.
Nog dieper duikt zij weg. Zwaar dreunen de stappen van de krijgsknechten, schril
klinken de aanwijzingen, die zij elkaar toeroepen. Met lange takken slaan ry op
de struiken... de drijf jacht is in volle gang! Dichter cn dichter komen de geluiden.
Heidrun houdt de adem in. Vlak bij haar schuilplaats houdt een van de mannen
stil. De slag van een dorre knuppel gaat rakelings langs haar heen. Maar opgelucht
hoort de jonkvrouw de gestalte zich weer verwijderen.
Lang houdt haar verlichting niet aan. Want haar tot het uiterste gespannen oren
vangen woorden op, die Wendir zijn mannen bevelend toeschreeuwt
Haal de honden, domkoppen! Die zullen haar zeker vinden! De honden zullen
haar wel uit de struiken jagen!"
Vrijdag 22 Juni
Amsterdam
Concertgebouw, II uur: Ludmila
Bertlova Rafael Kubelik.
I.C.C., 4 uur: Camera Obscura.
Stadsschouwburg, 8 uur: Jenufa door
Ned. Opera.
Carré, 8 uur: Ifigeneia door Ned.
Coir.edie.
's Gravenhage
Kon. Schouwburg, 8 uur: Julius Cae
sar door A.T.G.
Seheveningen
Kurzaal, 8,15 uur: Concertgebouwor
kest o.l.v. Rafael Kubelik.
„De Nederlandse R.K. Bond van
Kraamverzorgsters heeft een vrij rus
tig jaar doorgemaakt", oordeelde de
voorzitster, mej. dr. Van Dijk gisteren
tijdens de drukbezochte algemene ver
gadering, die in Den Bosch werd ge
houden. De bond breidt zich gestaag
uit en telt thans bijna duizend leden,
verspreid over 29 afdelingen. De voor
zitster constateerde dat de centra voor
kraamhulp een belangrijk voordeel bie
den zowel voor de gezinnen, die ge
holpen worden als voor de kraamver
zorgsters. Een pensioenregeling blijkt
moeilijk te treffen, zolang de wijze van
honorering overal verschillend is.
De klacht, dat de kraamverzorgsters
een instantie missen, waraan zij zo no
dig haar moeilijkheden kunnen voorleg
gen, zou worden opgeheven als de regels
werden ingevoerd die zijn neergelegd
in het plan van de Commissie inzake
Kraamzorg. Volgens dit plan zou elk
centrum een bestuur krijgen, waarin ook
de kraamverzorgsters zijn vertegen
woordigd.
Genoemde commissie was op deze
jaarvergadering vertegenwoordigd aoor
dokter De Haas. voorzitter en mej. mr.
Bloemaarts, secretaresse der commissie.
Tot hoofdbestuurslid werden herko
zen mej. v. Aalst en mej. Bender, ter
wijl mej. Daalmeyer als nieuw lid aan
liet bestuur werd toegevoegd.
Twee Rotterdamse leden, de dames
Dusch en Van Deurzen werden harte
lijk gehuldigd ter gelegenheid van haar
zilveren jubileum als kraamverzorgster.
Tijdens de rondvraag bleek de kwes
tie der salariëring nog steeds de volle
belangstelling te hebben. Hoewel het
nog niet overal zo is, gaan steeds meer
centra er toe over de kraamverzorgsters
in vaste dienst, d.w.z. op een vast sala
ris, aan te nemen, een regeling, die
door de meeste aanwezigen als de beste
werd gezien.
's Middags hield dr. A. Lamers een in
leiding met als onderwerp: „Moet de
normale baring altijd pijnlijk zijn?" Spr.
beantwoordde deze vraag ontkennend.
De baring is een normaal psychologisch
verschijnsel, dat bij natuurvolkeren en
ook in sommige gevallen in de be
schaafde wereld, vrijwel pijnloos ver
loopt. De bijbeltekst: „In smart zult gij
uw kinderen baren" is hiermee niet in
strijd, omdat het Hebreeuwse woord,
dat hier door smart is vertaald ook kan
betekenen: moeite, druk, zware arbeid
en pas op de laatste plaats smart en
pijn.
Dat de baring in vele gevallen zo'n
pijnlijk verloop heeft, komt meer voort
uit de gemoedstoestand dan uit de li
chamelijke toestand. De angst veroor
zaakt krampachtige spanningen in de
spieren, wat pijn tot gevolg heeft. Spr.
is van mening, dat door het wegnemen
van de angst en daarmee van deze
spanning de bevalling vrijwel pijnloos
kan verlopen. Een volledige, juiste
voorlichting omtrent het verloop van
het baringsproces aan de a.s. moeder en
oefeningen, die de spiercontróle bevor
deren acht spr. de aangewezen midde
len om de angst en spanning geleidelijk
aan te doen verdwijnen.
Vandaag is de K. L. M.-skymaster
„Edam" met de Austin-sportauto aan
boord uit Montreal vertrokken voor
bet Ja^jiste deel van de reis om de
wereld. Het lag in de bedoeling deze te
maken in dertig dagen, doch men is nu
reeds zeven dagen voor op het schema.
Na aankomst in Prestwick, Schotland,
zal de auto naar Londen rijden, waar
mee dan een eind zal komen aan deze
spectaculaire wereldreis, die zelfs op de
meest afgelegen oorden grote belang
stelling heeft ondervonden.
De witgeschilderde auto, nu grauw en
stoffig van haar zware tocht door
woestijnen onder een zware moesson en
over soms vrijwel onbegaanbare wegen,
is thans voorzien van de naam van zes
tien landen of landstreken, die zij heeft
gepasseerd, n.l. Engeland, Frankrijk,
Zwitserland, Italië, de Libanon, Syrië,
Transjordanië, Irak, India, Pakistan,
Thailand, Guam, Wake Island, Hawaii,
de Verenigde Staten en Canada.
Als het huidige tempo kan worden
gehandhaafd, kan de ..Edam" Vrijdag
avond reeds op Schiphol zijn.
In Zwijndrecht is dezer dagen een
kuikentje met vier poten geboren. De
heer Den Hollander, Lindelaan 111, is
met dit bijzondere diertje zeer in zijn
sas. Hij betreurt het alleen, dat een kui
kentje van hetzelfde broedsel, dat er
twee koppen op na hield, onmiddellijk
nadat het uit vier oogjes het levenslicht
aanschouwde, de geest gaf.
De Rotterdamse politie heeft 160.000
sigaretten, afkomstig van een smokkelat-
faire, in beslag genomen. Drie personen
zijn aangehouden.
Hoewel de werkzaamheden van de
staatscommissie tot herziening van de
Grondwet een zeer vlot verloop hebben,
heeft zij na overleg met de regering be
sloten deze zomer eerst een interim
rapport uit te brengen teneinde te
bevorderen, dat enkele voorstellen zo
tiidig de Tweede Kamer bereiken, dat zij
in 1952 nog véór het zomerreces in eer
ste lezing kunnen worden vastgesteld.
Het A.N.P. verneemt, dat tot deze voor
stellen waarschijnlijk zullen behoren
een voorstel tot herziening van dc pro
cedure tot wijziging van de Grondwet
en een voorstel tot uitbreiding van het
aantal Kamerleden.
Het interim-rapport -zal vermoedelijk
midden Juli worden vastgesteld en ter
stond worden bekend gemaakt, waarna
de regering, indien zij de voorstellen
overneemt, deze in het najaar bij de
Tweede Kamer kan aanhangig maken.
De staatscommissie zal inmiddels haar
arbeid zo voortzetten om haar eindrap
port op te stellen en uit te brengen. Zij
heeft aan de hand van de rapporten der
subcommissies de meeste beslissingen
daarvoor reeds genomen.
Dc Philips Gloeilampenfabrieken te
Eindhoven beschikken thans over de
mogelijkheden om van haar fabrieken
in Nederland een 'van de grote industri
ële centra van de wereld te maken op t
gebied van apparatuur en buizen, voor
televisie, wat weer grote werkgelegen
heid cn export met zich mee zal bren
gen- Hiervoor is het nodig, aldus merkt
het bestuur in het jaarverslag over 1950
op, dat Nederland zijn taak verstaat en
de voor iedere industrie, die naar een
exportpositie streeft, noodzakelijke er
varing in eigen land helpt verkrijgen.
In 1950 bedroeg het aandeel van de te
levisie in de Nederlandse totale produc
tie 6 pet.; voor 1951 wordt een belang
rijke stijging van dit aandeel verwacht.
Behalve met de verkoop van televisie
toestellen op grote schaal in Engeland
en op kleinere schaal in Frankrijk werd
ook een bescheiden begin gemaakt met
de verkoop van televisieapparaten m
Nederland, en de hoop bestaat deze
vooral na het in bedrijf komen van de
televisiezender Lopik in 1951 geleidelijk
te kunnen vergroten.
Concrete televisieplannen bestaan
thans in Duitsland. Zwitserland en Ita
lië. Met de industriële voorbereiding en
opleiding van personeel werd reeds een
begin gemaakt en bij het in bedrijf ko
men van de zenders zullen ook dg Phi
lips televisie-apparaten in deze landen
in de handel worden gebracht. In Brazi
lië, Mexico en Cuba zijn thans ook tele
visiezenders in bedrijf en met de export
van complete ontvangapparaten naar
deze gebieden wordt nu begonnen. De
apparatengroep in Eindhoven is ten vol
le paraat om in de opkomst van tele
visie een actief aandeel te nemen. Tot
dit doel werd in de Eindhovense fabrie
ken een televisiemontageband ingericht.
De massafabricage van de ronde
beeldbuis van 31 cm. is geconsolideerd.
De vraag naar buizen met een groter
beeldvlak noodzaakt tot het invoeren
van persglas-techniek. Een nieuw type
zendbuis voor televisiezenders is in fa
bricage genomen. Het bestuur wijst er
tenslotte nog eens op, dat het van groot
belang is, dat in eigen land televisie tot
ontplooiing komt. als noodzakelijke basis
van het vertrouwen, door het buiten
land te stellen in de Nederlandse in
dustrie.
In het verslag wordt er door de Raad
v. Bestuur op gewezen, dat de wereld-
omzet en de export uit Nederland van
het concern hoger waren dan ooit door
de vennootschap werd bereikt. De liqui
diteitspositie aan het einde van het jaar,
ofschoon niet ongunstig, heeft de bijzon
dere aandacht van het bestuur, gezien
de voortdurende groei van de onderne
ming en dc plannen, die in voorbereiding
zijn. Het probleem, dat het bestuur de
grootste zorg baart, is de grondstoffen-
voorziening. Gezien de afgesloten in
koopcontracten en de toezeggingen van
leveranciers, behoeft geen reden tot
ongerustheid te bestaan. Het ontbreken
van grondstoffen zou de mij. echter on
middellijk voor grote arbeidsproblemen
Advertentie
stellen. Derhalve, zo wordt opgemerkt,
wordt momenteel aan de overgang naar
substitutiegrondstoffen gewerkt. Met be
houd van kwaliteit van dc producten
zijn op dit gebied reeds vele resultaten
bereikt.
De export uit Nederland vertoonde
in het verslagjaar een grote stijging
t.o.v. 1949, n.l. 35 pet. De stijging vond
vrijwel over de gehele linie plaats; de
grootste stijging vertoonde de export
naar Duitsland, Engeland en landen
overzee. In de eerste maanden van
1951 valt t.a.v. de exporten een zelfde
tendenz waar te nemen als bij de om
zetten aan derden in de gehele
wereld. De productie is in bijna alle
fabrieken in binnen- en buitenland
belangrijk gestegen. De productie in
de Nederlandse fabrieken nam in 1950
t.o.v. 1949 met 29 pet. toe.
De personeelsbezetting in Nederland is
in het afgelopen jaar verder toegenomen
Deze bedroeg aan het einde van het ver
slagjaar ca. 39.00(1 personen tegen 34.000
in 1949, waarvan 26.000 23.000) in Eind
hoven en 13.000 (11.000) in andere
plaatsen in Nederland. De totale perso
neelsbezetting in Nederland en andere
landen gezamenlijk bedroeg 90.000
(84.000) personen. Interessant is op te
merken dat van het totale aandelen
kapitaal door gratificaties en inkomen
belegging ca. f 10 millioen in handen van
het personeel is.
De verwachtingen t.a.v. het lopende
boekjaar zijn onder de huidige omstandig
heden moeilijker dan ooit te voorspellen
Advertentie
Om de kosten hoeft U
het zeker niet te laten:
voor een grote fles
De Gruyter's vruchten
limonadesiroop sinaasap
pel of frambozen-bessen)
betaalt U maar 1.50 en
daar gaat nog 10% korting
af. U krijgt 15 flinke
glazen uit een fles.
De Gruyter's vruchten
limonadesiroop, bereid uit
zuiver vruchtensap, is de
lekkerste en goedkoopste
limonade die U zich den
ken kunt.
Wilt U minder besteden,
kies dan uit grenadine en
sinaasappellimonadesiroop
van f t.tO per fles. Oók
met een cassabon voor
10% korting.
Veel is er gedaan om de zorgen van de
vrouw op wasdag te verlichten. Wat
bleek de wasmachine geen uitkomst!
Maar zelfs die vernuftige machine kon
niet alle zorg wegnemende zorg of
de wollen jumpertjes, vesten en baby
kleertjes, de lingerie en de zijden
blouses de wasbeurt wel goed zouden
doorstaan.
Wat dat betreft, is er glorieus goed
nieuws. Er is thans een wasmiddel in de
handel, speciaal samengesteld om tere
weefsels voor goed te beschermen en te
behoeden. De naam is: Castella Wolwas
en het is herkenbaar aan de rose ver
pakking. U kunt nu rustig Uw fijnste
kousen, Uw gevoeligste wollen goed
sopje na sopje gevenhet goed heeft
niets te lijden en de kleuren worden
zelfs frisser, dank zij de toevoeging van
een nieuwe stof, het „Kleur Actief".
Terwijl Castella in het blauwe pak
(met Actief Wit!) aangewezen blijft voor
de normale gezinswas, zorgt Castella
Wolwas. in het rose pak, er voor. dat
Uw fijne wollen kleding en tere zijden
lingerie voortaan minstens vier maal zo
lang meegaan!
„Dat zal wel in de ochtend kunnen,
denk ik." Hij riep Mandel de studeer
kamer binnen om een afspraak te ma
ken, „Ze willen je adres hebben", zei
hij door de telefoon. Hij schreef het op
de blocnote, die op tafel lag, terwijl zij
het hem opgaf, scheurde het blaadje er
af en gaf het aan Mandel.
Zij zei nu iets anders, iets dat moeilijk
20
(Uit het Engels vertaald door André Noorbeek
en uitgegeven door Het Spectrum, Utrecht
minuten een reden hebben geleken." Hij
had de deur nu geopend.
„Ik laat een mannetje buiten voor
alle zekerheid. We hebben het huis
doorzocht. Maar je kunt nooit weten."
Hij keek een ogenblik naar de priester,
vóór zijn blik naar het plafond dwaal
den. „De moordenaar zou nog in de
buurt kunnen zijn. Hij zou terug kun
nen komen. Het kan ten slotte ieder
een zijn." Hij bromde goedenacht, ter-
doorkwam. „Het spijt meZe wacht- wijl de deur zich achter hem sloot.
te even. „U moet mij niet kwalijk ne
men, dat ik vanavond zo onhebbelijk
was." Haar trots maakte haar bood
schap bijna onverstaanbaar. Het was of
haar poging tot nederigheid de verbin
ding veel slechter maakte.
„O, dat is wel in orde", antwoordde
hij. „Dat komt er nu niet meer op aan."
Hij dacht er aan, dat er nu niemand
meer zou zijn, die bij haar volgende hu
welijkspoging tussenbeide zou komen,
niemand die haar koppige trots tégen
haar zin zou trachten te leiden
moeten voor hem bidden", zei hij. Er
viel een lange stilte. Toen zei ze „Goede
nacht" en de verbinding werd verbro
ken. Wij moeten voor jou ook bidden,
dacht hij bij zichzelf.
Mandel werkte zich met moeite in
zijn overjas. Hij stond bij de deur. zijn
onbewogen gezicht werd door zijn hoed
beschaduwd. „In de loop van de och
tend kom ik terug", zei hij. „Ik zou
graag iedereen spreken, die enige inlich
tingen zou kunnen geven. Probeert u er
achter te komen, of er iemand is, die
voordeel heeft van zijn dood. Een tes
tament."
„Het is allemaal zo onmogelijk", zei
kapelaan Roth, naar de schrijftafel sta
rend. „Er kan niet veel geld zijn. Nie
mand wint er iets bij, materieel evenmin
als in ander opzicht. Niemand had een
reden. Niemand kon een reden hebben."
„Dan was het een krankzinnige", zei
Mandel. Hij liep naar de gang, keerde
zich weer om bij de deur. „Er is nooit
een reden voor zulke dingen. Daar kun
je nooit op afgaan. Het kan een paar
aannamen. Van een toestand van neve
lige onrust raakte hij al spoedig tot een
ontstellend bewustzijn: de werkelijk
heid drong als een visioen tot hem door
en hij snakte naar adem, de handrug
tegen zijn bevende mond. Hij had ge
dood; hij had in drift iemand neerge
slagen: hij had een bloedig geweld ge
pleegd, toen hij tandenknarsend zijn
arm deed neerkomen.
Zijn hoofd bonsde waanzinnig. Hij zat
kreunend heen en weer te schokken op
kapelaan Roth ging de studeerkamer de divan, alsof hij hevige lichamelijke
weer in en bleef daar naar de lege stoel
staren. Niemand zou er iets bij winnen
behalve hijzelf; misschien werd hij
nu pastoor. Hij bad die gedachte weg.
Het was ongevoelig en hardvochtig aan
zo iets maar te denken, terwijl dat oude
lichaam, van alle waardigheid ontdaan,
in het lijkenhuis lag. Er was niets, dat
hij minder verlangde tegen zulk een
prijs. Terwijl hij het licht uitdraaide,
vroeg hij zich af, of Mandel aan die
We mogelijkheid zou hebben gedacht.
II
Martin ontwaakte met het geld in zijn
hand geklemd, stijf en suf werd hij wak
ker op de divan zonder lakens.. Er drong
juist zoveel daglicht door in öe kamer
als in dat donkere hol mogelijk was.
Een ogenblik, terwijl hij rechtop ging
zitten, was het een dag als alle andere,
met de gewone moeilijkheden en de
angsten, waaraan hij gewend was: de
lijdzame vermoeidheid van zijn moeder,
de bloemenwinkel, de kortaangebonden
klanten, het gejacht en het getoeter van
het verkeer, zijn mensenschuwheid, zijn
verlegenheid. Een ogenblik lang paste
hij zich aan bij de gewone verschrikkin
gen. Maar toen stroomde de leegte van
zijn geheugen vol onder de druk van
het gebeurde, dat naar binnen golfde,
zijn denken gorgelend en kokend tot de
rand toe vulde en zijn binnenste deed
koken. De gebeurtenissen drongen zich
in massa aan hem op als een vage, na
meloze ontzetting en wekten een ver
warde angst voor zij hun eigen schrik
barende en weerzinwekkende kleur
pijn leed. Hij dacht, dat hij weer zou
moeten overgeven, nu de werkelijkheid
als een bom in zijn lichaam ontplofte en
de morele schok zich voortzette tot in
zijn ingewanden. Maar dat gebeurde
niet. En er gebeurde helemaal niets. Hij
wachtte, nog steeds gebroken kreunend,
tot het scherpe lemmet van de pijn zou
afstompen, tot de bewustwording van
het ontzettende, verpletterende, marte
lende feit zachtjes zou overgaan in iets,
dat paste in zijn geest; tot het de kleur
zou aannemen van iets aanvaardbaars
en rustig zijn eigen plaats zou innemen.
Het scheen integendeel erger te worden.
Het gelaat van zijn zonde werd grotes
ker. in plaats van vredig zijn plaats op
veilige afstand in te nemen tussen de
menigte andere feiten, waardoor het
mogelijk zou worden de dag normaal
door te komen. Het werd groter, boos
aardiger. het groeide in hem als een ge
weldige ballon, die tegen de binnenkant
van zijn schedel drukte. Hij voelde, hoe
de ontzaglijke verschrikking zelfs tegen
zijn hoofdhuid perste. Ziin schuld bolde
in hem als een gezwel. Eindelijk viel hij
op de grond met een wilde, gillende
schreeuw en bleef hijgend liggen, het
hoofd verward in het tafelkleed.
Hij dacht met verlangen, dat hij mis
schien krankzinnig werd. dat de span
ning in zijn hoofd alleen door verstands
verbijstering zou verminderen. De witte
duizelingwekkende lichtstraal, die door
drong tot in het dienst van ziin bewust
zijn om de verschrikkelijke dingen, die
daar lagen, aan de dag te brengen, zou
misschien plotseling worden afgesneden
(Wordt vervolgd).
„Denk je, dat je het daar beter zult
hebben dan hier?", is een vraag, die de
laatste tijd vaak aan pastoor J. Doeswijk
uit Zevenhoven wordt gesteld, sedert
bekend is, dat hjj 19 Juli a.s. scheep gaat
naar Argentinië. „Niet omdat ik het hier
niet naar m'n zin zou hebben of om er
beter van te worden", zegt pastoor Does
wijk ons. „ga ik naar Argentinië, maar
omdat ik weet van hoeveel nut een Ne
derlands priester daar kan zijn onder de
emigranten. De meeste katholieke boe
renfamilies wonen ver van een kerk
verwijderd; bovendien verstaan zjj in
het begin geen Spaans, zodat ik daar
met huisbezoek veel nuttig werk kan
doen.".
De emigrerende pastoor is in Voor
schoten geboren uit een boerenfamilie.
Een groot deel van zijn 29-jarige pries
terloopbaan bracht hij door op boeren
plaatsen, de laatste tien jaar als pastoor
in Zevenhoven. Hij heeft dus volop ge
legenheid gehad de noden onder het
boerenvolk te leren kennen. Dagelijks
ziet hij om zich heen, hoe jonge boeren
niet tot een trouwdag komen, omdat er
voor hen geen bedrijf te vinden is.
Enige jaren geleden emigreerde een
broer van pastoor Doeswijk met vrouw
en tien kinderen naar Argentinië, waar
hij thans een grote boerderij beheert. In
het najaar van 1949 ging pastoor Does
wijk hem opzoeken en gedurende drie
maanden had hij gelegenheid de toe
komstmogelijkheden voor katholieke
Nederlandse boeren te bestuderen. En
thousiast kwam de pastoor terug; op
vele plaatsen hield hij lezingen over dit
1" id, waar nog zoveel plaats is en waar
men de Nederlandse boer gaarne ziet
komen.
„Men hoort in Nederland vaak
spreken over het verwaterde geloofs
leven van de Argentijnen", vertelt
pastoor Doeswijk. .,En inderdaad hou
den zij er andere opvattingen op na
dan wij gewend zijn. Maar dat is nog
geen reden om niet naar Argentinië te
emigreren. Ik neem een miskoffer mee
en zal vaak op reis zijn. Vooral zal ik
de mensen huis-godsdienst moeten le
ren, want zij zullen het vaak zonder
priester moeten stellen."
Pastoor Doeswijk krijgt in het dorp
Madeira een klein, aardig kerkje, waar
achter een zeer eenvoudige woongele
genheid gebouwd is. De bisschop van
Mercedes, in welk diocees de meeste
emigranten wonen en waarin pastoor
Doeswijk voornamelijk zal werken, ver
klaarde toen hij het bericht vernam: „IK
ben blij dat hij komt en ik wilde, dat
alle landen zon zorg zouden besteden
aan hun emigranten."
De pastoor, die zoals gemeld met
ingang van 29 Juni eervol te Zevenhoven
ontslagen is, blijkt geen voorstander te
zijn van al te grote kolonievorming. De
Nederlanders moeten op de duur Argen
tijnen worden en geen staatje in de staat
gaan vormen met eigen kerken, scholen,
winkels enz. Zij zullen hun eigen ge-
loofs- en gezinstradities moeten behou
den, maar daarnaast aanpassing moeten
zoeken aan het Argentijnse leven. De
emigranten-pastoor is er van overtuigd
een druk en zwaar, maar dankbaar ar
beidsveld te vinden.
Vrijdag zullen alle diensten van de
Garuda Indonesian Airways normaal
worden gevlogen. De stakende arbeiders
hebben, na de opdracht van de procu
reur-generaal. vandaag één uur plaatse
lijke tijd het werk hervat.
Intussen zijn vandaag te Djakarta
weer stakingen uitgebroken, waarvan
enige in vitale bedrijven. Op het hoofd
kantoor en alle branches 'van dc B.P.M.
begon men een wilde sit-down staking,
waaraan werd deelgenomen door chauf
feurs en oppassers en enige leden van
het kantoorpersoneel. Sedert Woensdag
middag staken zevenhonderd arbeiders
van de scheepswerven van de metaal-
fabriek van Cordesius.
Nadat Dinsdag de baggermolen, die de
vaargeul tussen de IJmuidense pieren op
diepte houdt, een zwaar voorwerp had
„aanoebaggerd", heeft Woensdagmorgen
de bok „Ursus" van de Rijkswaterstaat
met behulp van een bergingsscheepje
het ge#?honden casco van een Duitse
tweemansduikboot opgehaald. Het vaar
tuigje is daar waarschijnlijk tijdens de
capitulatie tot zinken gebracht.
Op de avond van 20 Juni arriveerde in
de Rotterdamse haven het zesduizendste
schip van dit jaar. Het was het 299 brt.
metende kustvaartuig „Rika", van C.
Holscher's Kustvaartbedrijf te Rotter
dam. Vorig jaar kwam het 6.000ste schip
binnen op 29 JunL
A