Gerechtvaardigde critiek?
Mgr. Grosz „bekent" te Boedapest
Samenzwering tegen het regime en zwarte handel
in valuta de voornaamste beschuldigingen
II
PROGRESSIVITEIT IN VERHOGING VAN DE
KINDERBIJSLAG VERWORPEN
Koel en wisselend
weer
Heilzame waarschuwing
N
mm
Socialisten laten in Tweede Kamer
de K.V.P. alleen staan
Activiteit in de lucht
boven Korea
Het weer
ORKEST VAN DE AMERIKAANSE
L UCHTMA CHTNAAR NEDERLAND
a
Tot hoofd en hart
ZATERDAG 23 JUNI 1951
75ste JAARGANG No. 25105
ftetpr p£ bisschop
HONGAARSE COMMUNISTEN VOEREN EEN „TWEEDE PROCES-MINDSZENTY" OP
w
Gebrek aan logica
RIBFLUWELEN SHORTS j
BRITSE TROEPEN
PARAAT
Ensemble kan in enige kleinere
bands uiteenvallen
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk Stumphiusstr. 45, tel 3998
Bijkant IJmuiden Bonifaciusstr. 27, tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: J. J. W Boerrigter
Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 42 cents per week,
f 1.82 per maand, f 5.45 per kwartaaL
(Van een bijzondere medewerker)
Opnieuw is er onrust rond de
K.A.B.
De landelijke voorzitter van
de St. Adelbertsvereniging heeft op de
jaarvergadering van deze vereniging
een aantal opmerkingen over de K.A.B.
gemaakt, die eensdeels met instemming,
anderdeels met verontwaardiging zijn
ontvangen. Instemming vonden zijn
woorden bij mensen, die vrezen, dat de
positie van de K.A.B. een zo machtige
is, dat daardoor practisch heel ons
staatkundige en sociaal-economische le
ven wordt bepaald.
Persoonlijk stonden wij aanvankelijk
aan de kant van de mensen, die met
verontwaardiging hadden kennis geno
men vooral van de wijze waarop baron
van Voorst tot Voorst heeft gemeend
zijn critiek op de K.A.B. te moeten
uiten.
Wij hadden de laatste weken immers
zulke waarderende woorden gehoord
over de K.A.B. uit de mond van perso
nen van wie wij niet gewend zijn
..vriendelijke klanken" zonder meer te
beluisteren. „Wij kennen Uw trouw aan
de H. Kerk, Uw aanhankelijkheid aan
Christus' plaatsbekleder op aarde, Uw
volgzaamheid aan Uw geestelijke leiders
vooral tijdens de zo moeilijke oorlogs
jaren.' Dit sprak niemand minder dan
Zijne Heiligheid Paus Pius XII bi.i ge
legenheid van het feit, dat 63.000 ieden
van de K.A.B. in Rotterdam waren bij
eengekomen om te getuigen van hun
dankbaarheid voor hetgeen de Kerk,
de arbeiders ten zegen. heeft gedaan.
Bij diezelfde gelegenheid getuigde Mgr.
Huibers namens het Ned. Episcopaat:
„Het is een zeldzame vreugde op dit
congres ten overstaan van 60.000 katho
lieke arbeiders namens heel het Epis
copaat nog eens te mogen getuigen dat
Uw bisschoppen nog vol zijn van vreug
de en dankbaarheid voor de fiere be
lijdenis van Uw geloof en trouw En
kele dagen daarvoor in Rome waren zes
leiders van de K A.B. onderscheiden
met zeer hoge kerkelijke eretekenen.
En daar komt nu plotseling de voor
zitter van een onzer standsorganisaties,
nadat hij het feit heeft geconstateerd
dat de K.A.B. is uitgegroeid tot een in
getal en invloed machtige organisatie
zijn ongerustheid hierover uiten met de
woorden: „Deze ontwikkeling zou men
kunnen toejuichen, ware het niet. dat
velen zich thans met bekommernis af
vragen of deze macht en invloed niet te
eenzijdig worden aangewend. Men moge
de katholieke beginselen uitleggen zo
als men wil, dat macht als norm mag
gelden voor alle handelingen, valt er
niet uit af te leiden. Wij wijzen dit
uitgroeien tot machtsformatie af, als in
strijd met onze beginselen."
Ieder, die objectief deze beide wijzen
van waardering ten aanzien van de
K.A.B. tegenover elkaar plaatst moet
kunnen begrijpen, dat wij ons aanvan
kelijk verontwaardigd voelden en het
liefst onmiddellijk in de pen zouden zijn
geklommen om Baron van Voorst tot
Voorst zeer scherp te antwoorden. Te
meer omdat in het vervolg van zijn
speech er over de gevolgen van die
„machtsformatie" een en ander is ge-
cesf<t dat tot enn nadere dif<cl.s-K" noodt.
De ontkenning bijv. dat arbeiders thans
nog tot de economisch zwakkeren beho
ren; de bewering dat het hele bestel van
onze sociale zekerheden als een kaar
tenhuis dreigt ineen te storten; alweer
de bewering: dat het accent (der K.A.B.-
activiteit) te veel ligt op de stoffelijke
verzorging van hen, die relatief gezien
economisch niet minder bedeeld zijn.
Zie. dat is een aantal beweringen
die een verduidelijking noodzake
lijk maken. Wat wordt er nu pre
cies mee bedoeld? Reeds eerder is er
in onze dagbladen gediscussieerd over
de machtspositie van de K.A.B. De laat
ste keer dat deze pennestrijd in tal van
bladen is gevoerd, werd een aanleiding
gevonden, herinneren wij ons goed, in
het oprichten van een bepaalde instel
ling. Deze maal wordt onmiddellijk
verband gelegd tussen de discussie rond
de K.V.P., ingeluid door Prof. Duynstee,
en de in de K.V.P. overheersende
K.A.B.-invloed. Nadat wij gelezen heb
ben wat er de laatste weken rond deze
aangelegenheid is geschreven en wij ge
tracht hebben zo objectief mogelijk te
genover het hele geval te gaan staan,
veranderde onze verontwaardiging nog
wel niet tot een volledig begrip voor
het gestelde, maar wel zijn verschillende
vragen bij ons naar voren gekomen,
waarvan wij het nuttig achtten ze weer
in de discussie te brengen. Om te begin
nen zij het erkend dat de K.A.B. inder
daad een quantitatieve macht vormt, die
zowel een quantitatieve als een quali-
tatieve invloed opbrengt, zoals nog nooit
een katholieke organisatie in ons land
ten deel viel. Er zijn nu twee vragen.
Op de eerste plaats: is het vormen van
zulk een macht wenselijk, noodzakelijk
geweest en zo ja, wat is er dan voor
verkeerds aan? Op de tweede plaats is
inderdaad de feitelijke macht onjuis,
aangewend? Of om de woorden van
Baron van Voorst tot Voorst te gebrui
ken: geldt in de K.A.B. de macht als
norm voor alle handelingen? Met een
beroep op de historie zou men natuurlijk
de vraag kunnen stellen waarom de at.
Adelbertsvereniging zich met deze zaak
bemoeit. Waarom zij die leiding geven
aan ons volk (deze pretentie gaat niet
meer geheel op!) schijnbaar zulk een
slecht geheugen hebben. Weten zij uit
de sociale historie niet. dat er een pe
riode is geweest, waarin „een hand vol
overrijken een bijna slavenjuk hadden
opgelegd aan een onafzienbare massa
proletariërs"? In die tijd was er sprake
van een qualitatieve macht zo ontstel-
lend groot, dat de Paus zelf het nodig
oordeelde deze macht en vooral het ge
bruik en het misbruik dat daarvan werd
gemaakt, in de scherpste woorden te
veroordelen.
Tegenover deze veroordeelde maents-
formatie was een actie nodig van de
mensen die er het slachtoffer van wa
ren. En tot het voeren van deze actie
werden de slachtoffers aangespoord door
Paus en Bisschoppen en priesters. d°°r
leken, óók uit het kamp van hen die de
maatschappelijke fouten maakten en die
begrip hadden voor het onjuiste wat
werd gepresteerd.
Met de aanvang van deze actie heett
zich een sociale revolutie ingezet, die
zich nog steeds aan het voltrekken is.
Een complex van factoren heeft hier be
ïnvloedend gewerkt. De geweldige ont
wikkeling van de techniek en de weten
schap is hier hand in hand gegaan met
®cn ontwaken van het. persoonlijkheids-
besef bij de eertijds grauwe proletariërs-
KEKKEN BOUWEN/
massa. Een gevolg van de actie was een
grotere groei naar zelfstandigheid van
de individuele mens. Het middel, aan
vankelijk het enigste middel om deze
groei naar de volwaardigheid te bevor
deren, was de arbeidersbeweging. Ten
einde dit middel zo sterk mogelijk te
maken brachten de arbeiders daarvoor
offers van een afmeting die elke objec
tieve beoordelaar met verwondering
en bewondering moet vervullen. Want
nog afgezien van het feit, dat zij gemid
deld 2% van het inkomen afstaan ten
behoeve van hun organisatie, (bij welke
organisatie gebeurt dat nog meer?)
moge aan de millioenen worden gedacht,
die zij bijeen brachten yoor hun eigen
sociaal-charitatieve instellingen. Een
klaar inzicht in het waarom der dingen
wakkerde deze offerbereidheid aan.
u is er die macht, nu wordt prac
tisch in ons land geen besluit
van importantie meer genomen
t.a.v het sociaal-economische leven of
die „macht" wordt erbij gehoord, kan
zijn invloed doen gelden. De historie is
onze .getuige: Dit is op zich een nood
zaak waarvan wij niet meer terug mogen
komen. Eindelijk toch is er de erken
ning gekomen, dat ook deze groep uit
mensen bestaat en niet uit naamloze
nummers, uit hulpmiddelen in de pro
ductie zonder meer. Nu kan het zijn,
dat deze macht dezelfde fout gaat ma
ken als de door de Paus destijds ver
oordeelde macht van het kapitalisme.
Als men hiertegen bedoelt te waarschu
wen, dan zeggen wij accoord. Maar dan
zal men moeten aantonen, dat van de
macht een verkeerd gebruik is gemaakt
om het woord misbruik nog maar niet
te hanteren. Wij willen daarbij zonder
meer aannemen, dat men niet met het
domme potlood in de Kand mag gaan
stellen: 75 van de Nederlandse bevol
king behoort tot de arbeidersstand, dus
moet de arbeidersstand 75 van alle
invloed hebben. Wordt dit soms gepro
beerd? Dat men dit dan aantone, b.v.
aan de hand van de samenstelling onzer
beide Kamers, van de gemeenteraden,
Provinciale Staten, Gedeputeerde Sta
ten, de samenstelling van de S. E. R.,
de invloed in de Stichting van de Ar
beid. Reeds een simpel, maar werkelijk
gebruik maken van de macht zou tot
toestanden kunnen voeren, die wij ook
zonder meer veroordelenswaardig zou
den achten. Het lijkt ons noodzakelijk,
dat van de zijde van de tegen die macht
waarschuwenden nu eens onomwonden
wordt gezegd, waarin dat machtsge-
n nevenstaand artikel stelt onze
bijzondere medewerker een aan
tal vragen naar aanleiding
van hetgeen door de voorzitter
van de Sint Adelbertsvereniging
op de Landdag te Den Bosch
is gezegd. Ofschoon naar onze me
ning het antwoord op enkele van de
ze vragen gemakkelijk valt af te lei
den uit hetgeen in vele openbare
discussies en polemieken de laatste
tijd naar voren is gebracht, zijn er
tóch ook enkele, waarop een meer
geconcretiseerd antwoord nuttig en
wenselijk moet worden geacht. Even
eens zijn wij van mening, dat de
K.A.B. juist omdat zij, dank zij haar
door Paus en Bisschoppen geprezen
leiding, zo'n geweldige invloed in
het sociale, economische en politieke
leven van ons land heeft gekregen,
niet te teergevoelig behoeft te zijn
voor mogelijke critiek, maar gaarne
bereid zal zijn lering uit deze critiek,
voor zover deze ernstig en goed be
doeld is. te trekken. Hoe hoog de lof
moge zijn, welke mensen en organi
saties oogsten, zij blijven slechts
mensen en hun organisatie mensen
werk.
bruik zich nu uit. Wij bedoelen deze
vraag niet te stellen als een soort uit
daging, maar wel als voortkomende uit
een verlangen om nu klaarheid in dezs
zaak te krijgen. Het komt ons voor,
dat er voor de K. A. B. alles aan gele
gen is te weten, precies te weten, wat
men tegen haar heeft. Als wij ons dan
mogen herinneren getuigenissen van
Paus en Bisschoppen over de K. A. B.,
dan twijfelen wij niet, of men zal in
eigen boezem nagaan wat hiervan juist
is en wat ter verbetering kan geschie
den. Wij zijn van oordeel, dat juist, om
dat de K. A. B. zulk een grote feitelijke
macht is, welks invloed dus mee bepa
lend is ook voor de positie van andere
mensen in het land, die andere mensen
het recht hebben, maar ook in het alge
meen belang de plicht, om concreet op
de gevaren te wijzen. Wij willen daar
bij wél zeer beslist afwijzen hetgeen
Baron van Voorst tot Voorst stelt of
suggereert, dat de geestelijke belangen
behartiging in de K. A. B. zou worden
overwoekerd door de materiële. Laat
naast Baron van Voorst tot" Voorst eens
andéren zeggen wat zij hiervan den
ken; wanneer men maar begint met
zich op het standpunt te plaatsen, dat
allen gelijkelijk streven naar het bou
wen van een christelijke gemeenschap,
die de maatschappelijke liefde tot basis
heeft.
Tengevolge vim hevige regenval raakten enige rotsblokken op een berghelling bij Chur (Zwitserland) los en vielen
naar beneden. Enige stukken vielen: op een vrachtwagen, die op de straatweg reed, en op enige huizen. De chauffeur en
een inwoonster werden gewond. Een ander brok, met een gewicht van vijf ton, kwam in een slaapkamer terecht en ver
wondde een jongeman zo ernstig, dot deze in het ziekenhuis overleed. Links een' van de zwaar beschadigde huizen. De
foto rechts toont het zware rotsblok, dat de slaapkamer binnendrong. Op de achtergrond het bed, waarop het gevaarte
terecht kwam.
In hetzelfde gebouw en dezelfde zaal waar Kardinaal Mindszenty terecht
heeft gestaan is Vrijdag te Boedapest het proces begonnen tegen de Hon
gaarse aartsbisschop Jozef Grosz van Kaiosca. Rechter is Vilmos Olti, die
het proces leidde tegen Kardinaal Mindszenty, Vogeler en de Engelsman
Sanders. Ook nu hoorde Olti de beklaagde het schuldig over zichzelf uit
roepen. Mgr. Grosz gaf alle tegen hem ingebrachte bezwaren toe. Hij
„bekende" een organisatie te hebben geleid tot omverwerping van het
regime en zwarte handel in valuta te hebben gedreven. Volgens AFP maakte
Mgr. Grosz een nerveuze indruk. Lichamelijk scheen hij echter geheel ge
zond te zijn.
Deze foto werd in 1946 genomen.
Toen waren Kardinaal Mindszenty
(links) en mgr. Grosz tezamen te
genwoordig op een plechtige sa
menkomst der Hongaarse katho
lieken. Enige tijd daarna werd
Kard. Mindszenty wegens hoogver
raad veroordeeld. Mgr. Grosz volg
de hem op en thans staat hij, be
schuldigd van hetzelfde vergrijp
tegen de staat, terecht.
(Van onze parlementaire redacteur)
Donderdag nog mocht enige verwachting worden gebouwd op de goede wil
van de socialisten om regering en K.V.P. bü te vailen in hun voornemen om de
matige progressiviteit in de verhoging van de kinderbijslag, die feitelijk slechts
een aanpassing is aan de gevolgen van de prijsstijgingen, door te voeren. Doch
dit heeft niet zo mogen zijn. De socialisten verkozen te blijven volharden bij
hun standpunt, dat men eerst het rapport van de S.E.R. over de opbouw van
de kinderbijslag dient af te wachten, en van consideratie bij de andere partijen
kon in het geheel geen sprake ziin. De zaak werd geketst door amendementen
van mevrouw Fortanicr-de Wit, hetgeen ons weer eens deed nadenken, over
het feit, dat waar de activiteit van vrouwen in de politiek ook goed voor mag
zijn, dit beslist niet gegarandeerd is voor de bescherming van de belangen van
grote gezinnen. Mevrouw Fortanier-de Wit smaakte dan het genoegen dat haar
amendementen, die er toe strekten, dat de verhoging vanaf het derde kind tot
c.a. 5% beperkt zal blijven, werden aanvaard met uitsluitend de stemmen van
de katholieken en de eenzame katholieke socialist de heer Willems tegen.
Het
weest
moet
zijn
dubbel genoegen ge- rapport van de S.E.R. Tegelijk zijn zij
voor mevrouw Fortanier. I daarop vooruit gelopen door zich voor
omdat zij daarmee ook nog een over
winning boekte op haar rivaal, de heer
Van de Born van de P.v.d.A., die per
amendement hetzelfde had bedoeld en
het zelfs in een wetstechnisch hetere
vorm had uitgedrukt, maar later met
de indiening was geweest dan mevrouw
Fortanier. Geen van beide kampioenen
wilde de ander de eer gunnen van de
overwinning. Het was een vermakelijk
tafereel van onze engelenbak uit op de
ijdelheden daar beneden.
De situatie is nu zo, dat de meerder,
heid van de Kamer het rapport van de
S.E.R. wil afwachten, terwijl de socia
listen zich bij monde van de heer v. d.
Bron in principe voor progressiviteit
hebben verklaard. Dit laatste is een
zaak, die vastgespijkerd dient te wor
den, omdat zij zich hiermee hebben
verklaard voor een beginsel in de kin
derbijslagregeling. Dat zij hiermede
hetzelfde hebben gedaan, wat zij zeiden
te willen vermijden, is een bijkomstige
fraaiiigheid. Zij hebben n.l. voor de
amendementen-Fortanier gestemd, om
dat zij niet wilden vooruit lopen op het
een beginsel te verklaren. Op zichzelf
hebben zij daarmee bewezen, dat het
hachelijk is te trachten de leer sterker
te doen zijn dan de natuur. Evenals de
regering heeft ook een politieke partij
haar eigen verantwoordelijkheid en het
vaststellen van een systeem van kinder
bijslag is politiek en niet een zaak die
beslissend wordt bepaald door sociaal-
economische overwegingen. De socia
listen hebben dus een politiek bepaald
althans in theorie, vóór een sociaal-
economisch orgaan een andersoortige
mening te kennen gegeven had.
Het is van groot belang dit vast te
stellen, omdat het voor de toekomst
kan dienen. Het gebrek aan logica in
deze houding van de socialisten volgt
overigens van zelf uit deze feiten.
Nog gekker wordt het, als men be
denkt, dat de socialisten zich bij deze
gelegenheid niet principieel behoef
den uit te spreken, aangezien de thans
voorgestelde progressiviteit niet een
principiële doch slechts een gelegen-
heidsprogressiviteit gold, voortvloeiend
uit twee feiten. In de eerste plaats
de door de regering getroffen maat
regelen ten aanzien van lonen en prij
zen en de gevolgen, die daaruit zijn
voortgevloeid. In de tweede plaats de
in de regeringsverklaring gegeven
verzekering: ....„terwijl zal worden
gewaakt tegen een onevenredige
achteruitgang van de grote gezinnen.'
(Vervolg op pag. 7)
Advertentie
DARTELJORISSTRAAT 20 TEL. 13439
Het hoofd van de voorlichtingsdienst
van de Britse landstrijdkrachten in het
Midden-Oosten, kolonel J. F. Carroll,
heeft Vrijdag te Fayid verklaard, dat de
Britse garnizoenen in de zone van het
Suez-kanaal met het oog op een even
tuele noodtoestand in het Midden-Oosten
gereedgehouden worden.
Vrijdag hebben Amerikaanse Shooting-
stars het vliegveld Sinoeidjoe bij de
Mandsjoerijse grens gebombardeerd. De
vliegers meldden, dat startbanen en
hangars getroffen werden en geen tegen
stand in de lucht of hevig afweervuur
werd ontmoet. Sabre-straaljager^ hebben
boven Noord-Korea gevechten geleverd
met Migs. Bij een eerste treffen zouden
zy twee Migs hebben vernietigd en er
een hebben beschadigd, bij een tweede
treffen zou opnieuw een toestel van de
Noordelijken zijn beschadigd.
Mgr. Grosz verklaarde herhaaldelijk
contact te hebben gehad met de eerste
Amerikaanse gezant in Hongarije na de
oorlog, Arthur Schönfeld, en de Britse
gezant, Sir Alvary Gascoigne, het vroe
gere hoofd van de Britse missie in Ja
pan. Na de arrestatie van kardinaal
Mindszenty hadden functionarissen van
de Amerikaanse legatie hem gevraagd
of hij bereid was „de taak van de vor
ming van een tegen-revolutionnaire re
gering over te nemen en de functie van
„tijdelijk staatshoofd" te vervullen". Hij
had hiermede ingestemd. In 1945 had
men hem op de Amerikaanse legatie
gevraagd, waarom er geen „anti-commu
nistische verzetsstrijd gevoerd werd. Hij
had hierop geantwoord, dat het niet mo
gelijk was met zeis en schoffel te vech
ten.
Hij zeide voorts het met kardinaal
Mindszenty's plannen eens te zijn om
verzet tegen de ondertekening van een
overeenkomst tussen Staat en Kerk te
plegen. Hij had zulks herhaaldelijk op
last van het Vaticaan in de raad van
bissrhoppen verklaard.
Voorts, zo vervolgde mgr. Grosz, had
hij geregeld vertrouwelijke inlichtingen
over staatszaken aan de Britse en Ame
rikaanse legaties verstrekt. De Belgi
sche en Italiaanse legaties hadden bood
schappen van zqn hand aan het Vati
caan doorgezonden.
„Eens hebben wij met Schönfeld ge
sproken over de mogelijkheid om Hon-
Verwachting tot Zondagavond:
Vooral aanvankelijk op vele plaat
sen nog enkele buien met kans op
onweer, maar later ook opklaringen.
Vannacht en morgenochtend hier en
daar mist. Overwegend matige wind
uit Westelijke richtingen. Gematigde
temperaturen.
Zondag:
Zon 4.20—21.04 Maan onder 10.32
Maandag:
Zon 4.20—21.04 Maan 0.08—11.54
(Van onze weerkundige medewerker)
Zo mooi het zomerseizoen Donderdag
zijn intrede deed, zoveel minder werden
de vooruitzichten na deze datum voor
het weekend. De onweersstoring welke
zich boven Frankrijk ontwikkelde en
gisteravond ook in het Zuiden van ons
land onweer veroorzaakte, heeft zich
tot een actieve regenstoring uitgebreid.
In Noord-Brabant en Limburg was he
denmorgen acht tot tien millimeter re
gen gevallen. Deze storing beweegt zich
nu langzaam met vrij veel regen en mo
gelijk hier en daar zelfs onweer naar
het Noord-Oosten. Na de passage zal
aanmerkelijk koelere lucht bij een Wes
telijke tot Noordelijke wind ons land
binnenstromen. In het Westen was de
vind hedenmorgen Noord, terwijl Zuid-
Limburg nog een Zuidenwind had.
Voor het weekend is de kans op koel
en wisselend weer het meest waar
schijnlijk, daar er lucht van maritieme
oorsprong over ons land zal stromen.
Met de neerslag zal het nog wel mee
vallen, daar een smalle rug van hoge
luchtdruk morgen enige opklaringen zal
brengen. Een nieuw storingsfront nadert
over Schotland, maar dit zal voorlopig
nog van geen invloed zijn. Zo zomers
als het er Donderdag op de langste dag
uitzag zal het gedurende het weekend
niet worden.
Geen zelfrespect zonder respect
voor anderen. j
garije door Amerikaanse troepen te
doen bezetten", verklaarde de aarts
bisschop.
Hiernaar gevraagd door rechter Olti
gaf de aartsbisschop een gedetailleerde
uitlegging van de wijze waarop hij ver
trouwelijke documenten verborg tussen
de lederen kussens van een sofa in zijn
residentie.
Mgr. Grosz zei, dat hij zich op in
structie van het Vaticaan verzet had
tegen de overeenkomst tussen Kerk en
Staat.
De president van het hof legde een
brief over, die in de reeds genoemde
lederen sofa gevonden zou zijn én van
Paus Pius de twaalfde afkomstig heette.
Volgens Olti werd de aartsbisschop in
de brief aangemoedigd verzet te plegen
tegen het huidige Hongaarse regime.
Na de aartsbisschop legden doctor Far-
kes, doctor Laszlo Hevey, die de „oor
logszuchtige pro-Habsburggroep" verte
genwoordigt en verantwoordelijk is voor
de strategische plannen cn doctor Pal
Bozsik, katholiek priester en „eerste po
litieke plannenmaker", hun verklaring
gen af.
Allen verklaarden zonder enig teken
van emotie ten volle schuldig te zijn
aan de door het hof genoemde misda
den.
Prof. Mr. F. J. F. M. Duynstee, aie
als rector-magnificus van de Katholie
ke Universiteit tc Nijmegen een wel
zeer geëxponeerde positie heeft, is
geschrokken van de voor hem volsla
gen onverwachte reactie, die 2yn voor
stellen tot vorming van een rechter
vleugel in de K.V.P. in den lande
hebben veroorzaakt. Deze reactie was.
naar hij zegt, zc groot en zo algemeen,
dat de vrees gewettigd werd, dat bij
doorvoering van zijn rechtervleugel
plan de arbeiders in een isolement
zouden raken tegenover de andere
standen Dat dit geen loze bewering
is. schijnt bevestigd ft wonder door de
heftige uitval van de K.A.B -voorzit-
ter A. C. de Brvijn. die onlangs óók
var. een dergelijk isolement sprak en
bij voorbaat verzekerde, dat de K.A.B
een dergelijk isolement gaarne zou
aanvaarden, indien het opgedrongen
werd. Maar of zo'n isolement al of
niet opgedrongen wordt, is alweer een
questie van appreciatie evenals het al
of niet opgedrongen zijn van de pro
gressieve richting, die door de meer
derheid in de K.V.P. heet te worden
voorgestaan. Prof. Duynstee richtte
zijn bezwaren juist tegen de drang,
waarmee de meerderheid in de K.V.P..
die een eenheidspartij is. haar pro
gressieve koers aan de niet daarmee
instemmende minderheid oplegde. Der
ze minderheid voelde dus die progres
siviteit als cpgedrongen en toen zij aan
haar benauwdheid in het openbaar
stem gaf, voelden de arbeiders en »'e
K.A.B. op hun beurt dat als een po
ging om hen in een isolement te drin
gen. Bij al deze gevoeligheden is o.i.
het onderscheid tussen oorzaak en
gevolg wel enigszins zoek geraakt.
Immers de arbeiders die de geestver
wanten van prof Duynstee gaarne
doodverven als „de reactie", geven
daarmee zelf te kennen, dat deze
slechts reageerden op een actie. Het
eventueel noodgedwongen aanvaar
den van een isolement van de K.A.B.
is dan weer een reactie op die reactie.
Als de K.AB. het recht heeft een
eventueel isolement als opgedrongen
te ervaren, hebben de niet met de pro
gressieve richting der meerderheids-
politiek in de K.V.P. instemmende ka
tholieken eveneens het recht die pro
gressieve richting als aan hen opge
drongen te beschouwen.
Wij hebben reeds geschreven, dat de
over deze questies door de betrekken
leiders op soms niet a,l te zuivere
toon gevoerde openbare discussies,
geen goed konden doen aan de onont
beerlijke geest pan solidarisme. die in
de K.V.P., wil zij een eenheidspartij
voor alle katholieken blijven, moet
heersen. Wij zijn dan ook verheugd,
dat het Partijbestuur bereid is inwen
dig nader overleg ie paan plegen en
dat prof. Duynstee zijn moeilijk te re
aliseren vleugelgedachte heeft prijsge
geven, zonder evenwel wat hij „de
rechtse idee" neemt te laten varen.
De K.V.P. mag prof. Duynstee wel
dankbaar zijn, aat hij zich een jaar
vóór de verkiezingen en niet op de
vooravond daarvan tot tolk heett ge
maakt van dat wat er buiten de ar
beiderskringen in de K.V.P. leeft, zo
dat er nog ruimschoots tijd is voor
diepgaand en vruchtbaar overleg. E en
gewaarschuwd man moge voor twee
tellen, een gewaarschuwde partij kan
rich behoeden voor een haar samen
hang en eenheid bedreigende tegen
stelling binnen haar eigen muren
Daarvoor zal echter meer wijsheid en
beleid dan prikkelbare zelfverzekerd
heid gevergd worden. Moge de leiding
van de K.V.P. vit de ernstige waar
schuwing, die haar van de zijde van
goedwillenden juist in het belang van
de handhaving der eenheid geworden
is, de noodzakelijke conclusies trek
ken, dan zal wat eerst een gevaar
leek op den duur een heilzaam ge
neesmiddel kunnen worden.
REFLECTOR
Aan het eind van deze maand zal de
Nederlandse luchtmacht optreden als
gastvrouwe van de United States Air
Force Band, die een driedaagse tournèe
door Nederland gaat maken, als gevolg
van een aanbod van de Amerikaanse
militaire luchtvaartattaché te 's-Graven-
hage, gedaan aan de chef van de Neder
landse luchtmachtstaf.
Op 26 Juni a.s. zal de band in Neder
land aankomen. Woensdag 27 Juni treedt
zij op in de dierentuin te 's-Gravenhage,
op 28 Juni in de Rivièrahal te Rotterdam
en op 29 Juni, de verjaardag van Z. K.
H. Prins Bernhard, in Krasnapolsky te
Amsterdam. De plaatselijke afdelingen
van de gezamenlijke militaire fondsen
hebben voor deze dagen, met medewer
king van de burgerlijke autoriteiten en
particulieren, een gevarieerd programma
samengesteld om de leden van de band
gelegenheid te geven kennis te maken
met ons land en met de steden, waarin
zij optreden. Te 's-Gravenhage zullen
bezoeken worden gebracht aan de Rid
derzaal en aan het Panorama Mesdag.
Voorts zal de band defileren voor de
Haagse burgemeester. Te Rotterdam
worden de Amerikanen ontvangen door
het gemeentebestuur, dat hun tevens een
rondvaart door de havens zal aanbieden.
Ook te Amsterdam zal de band ten stad-
huize worden ontvangen. Daarna maakt
het gezelschap een autorit naar Volen-
dam, met 's middags een rondvaart door
de karakteristieke Amsterdamse grach
ten.
De U.S.A.F.-band was oorspronkelijk
een band, die slechts militaire muziek
verzorgde. In de loop der jaren echter
veranderde zij in een orkest of beter
Lt kolonel George S. Howard, com
mandant en eerste dirigent van de
i nited States Atr Force Band.
gezegd, in een combinatie van orkesten.
Ofschoon het orkest in zijn geheel uit
100 man bestaat, kan het uiteenvallen in
kleinere bands of muzikale ensembles,
zoals: een symphonie-orkest 90 man
sterk; een orkest van 85 man; een „glee
club", die 25 man telt en meer bekend is
als de „Singing Sergeants"; vijf dans-
bands en verscheidene kamerorkesten.
Dirigent is lt.-koL George S. Howard.
