Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | 28 juni 1951 | pagina 3

GESUBSIDIEERDE ORKESTEN EN
NED. OPERA BLIJVEN BESTAAN

Opera-orkest en Rotterdams Philharmonisch
Orkest voor begeleidingen van de Opera

fic Ue STUUD OM •WEIDRfJM

Z.K.H. PRINS BERNHARD IN HET PUBLIEK
EN BINNENSKAMERS

\\yid£ori

ZIJDE

TOT DE RAND VAN DE AFGROND

EERSTE KAMER OVER FINANCIËLE
MOEILIJKHEDEN DER GEMEENTEN

Sweerts en Meine Pot voor de rechter

r

Boek vol bijzonderheden over zijn leven, zijn gezin,
zijn verwanten, werk en hobbies

Wij luisteren naar

OPERA-BALLETGROEP
OPGEHEVEN

Loongrens sociale
wetten verhoogd

Gemeenrechtelijk of politiek delict?

SPECIAAL
ALKALIVRU

VOOR

FESTIVAL-AGENDA

DOOR LEO BRADY

Samenwerking met België

DONDERDAG 28 JUNI 1951

PAGINA 3

Overleg tussen Rijk en Gemeenten leidt tot verheugend resultaat

TWAALF JAAR VOOR POGING
TOT DOODSLAG

Wachtgeld voor slacht
offers

99

EEN VLOT EN GOED PORTRET VAN EEN HARDWERKEND MAN

99

De eerste jaren

HET PASPOORT VOOR WESTERLING

t

Gelukkige jeugd

26

DE BORGSTEYN'S WEER THUIS

Metworst kwam niet verder
dan New York

Moeder en broer

T.a.v. de burgerlijke
verdediging

K.V.P. EN MIDDENGROEPEN

Vaste commissie van beide
groepen geïnstalleerd

Wü vernemen van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
het volgende:

Het vraagstuk van de subsidiëring van de Nederlandse Opera, orkesten en
toneelgezelschappen is sinds Maart onderwerp van onafgebroken overleg ge
weest tussen vertegenwoordigers van het ministerie van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen en van die gemeenten, wier plaatselijke kunstinstellingen
naast een bijdrage van het Rijk ook een gemeentelijke subsidie ontvangen.

Het verheugend resultaat van dit overleg is geweest, dat de gemeentelijke en
provinciale overheden en het Rijk tezamen in beginsel bereid gevonden zijn
een zodanig bedrag aan subsidie beschikbaar te stellen, dat alle tot nu toe ge
subsidieerde symphonie-orkesten alsmede de Nederlandse Opera in stand ge
houden kunnen worden.

met ingang van het nieuwe seizoen de
volgende maatregelen worden toege
past:

a. Het eigen orkest van de Neder
landse Opera zal bestaan uit ten
hoogste 61 musici, het zal ten minste
150 maal aan de Opera dienen mede
te werken en daarboven 25 bege
leidingen elders moeten geven.

Door één of meer Nederlandse

Het zal dan echter nodig zijn, dat de
besturen dezer instellingen met kracht
pogingen doen of voortzetten tot ver
krijging van andere subsidiën dan die
tot' nog toe werden verleend en dat
voorts het particuliere initiatief door
het verstrekken van financiële bijdra
gen daadwerkelijk toont, hoezeer het
voortbestaan van de desbetreffende in
stelling de burgerij ter harte gaat. De
Rijksoverheid vertrouwt, dat het de
verschillende orkestbesturen mogelijk
zal worden gemaakt hun exploitatie
over het aanstaande seizoen sluitend te
doen zijn. Mochten de orkesten met
aanzienlijke tekorten blijven kampen,
dan zal het Rijk zich genoodzaakt zien
het vraagstuk van de subsidiëring voor
het seizoen 1952/53 opnieuw onder het
oog te zien.

De Nederlandse Opera zal met de
overheidssubsidies, die in beginsel in
het vooruitzicht kunnen worden ge
steld, alleen dan met gunstig resultaat
geëxploiteerd kunnen worden, indien

b.

philharmonische orkesten zal medewer
king aan de Opera moeten worden ver
leend als begeleidingsorkest voor maxi
maal 40 uitvoeringen, die met name ge
kozen zullen worden uit het repertoire
dat een grote symphonische bezetting
noodzakelijk maakt en/of het meest
met het karakter van het verder door
het philharmonisch orkest uit te voeren
repertoire overeenkomt.

c. De Nederlandse Opera zal niet be
schikken over een eigen ballet, doch
op nog nader te regelen wijze gebruik
dienen te maken van het nieuwe Ne
derlandse Ballet, dat gevormd zal zijn
nadat de voorgenomen balletconcentra
tie haar beslag zal hebben gekregen.

d. Het koor zal bestaan uit ten hoog
ste 38 leden.

e. De leiding van de Opera zal moe-

De Eerste Kamer heeft Woensdag een
begin gemaakt met de behandeling van
de begroting van Binnenlandse Zaken.

De heer TJALMA (A.-R.) besprak
o.a. de moeilijkheden die de gemeenten
hebben bij de financiering van haar uit
gaven. De oorzaak daarvan is dat de
regering tot voor kort vasthield aan
haar goedkoop-geldpolitiek.

De heer WENDELAAR (V.V.D). nam
de salariëring van het overheidsperso
neel, Speciaal van de middengroep, on
der de loupe. Vele ambtenaren zijn met
meer dan dertig pet. achteruitgegaan
Zelfs komt het percentage van 87 voor.

Het politievraagstuk werd ter sprake
gebracht door de heer REIJERS (C.-H.).
Het schijnt, aldus de heer Reijers, erg
moeilijk op Binnenlandse Zaken en Ju
stitie 'de klokken gelijk te doen lopen.
Een binnenlandse veiligheidsdienst dient
zich geheel buiten de politiek te hou
den. Zij moet alleen nationaal gericht
zijn.

De heer KOLFSCHOTEN (K.V.P.)
Constateerde, dat het gemeentelijk le
ven zich meer en meer verwijdert van
Thorbecke's idealen. Steeds verder wor
den de gemeente gesmeed aan de knel
lende banden der overheid. Ook bij ue
beperking van investeringen willen de
gemeenten een woord medespreken.
Een punt. dat de gemeenten ook hin
dert is de bijna geluidloze eliminering
der gemeentelijke aanspraken op de
haar toekomende voorschotten uit het
gemeentefonds, krachtens de noodwet
gemeentefinanciën. Het beleid der re
gering in dit opzicht gaat over de
schreef. Het is zelfs zo, dat het Rijk
gaat financieren met de eigen midde
len der gemeenten.

De heer VAN WALSUM (Arb.) noem
de de toestand van gemeentelijk auto
nomie te verkeren in een ernstige de
pressie. Toch kan men de autonomie
niet redden door haar eerst óm hals te
brengen.

De heer SCHIPPER (A.-R.) besprak^
de situatie, waarin Indische Nederlan
ders en Ambonezen hier ten lande ver
keren. Hij betreurde het, dat niet bij
tijds maatregelen getroffen zijn om deze
mensen behoorlijk te ontvangen. Daar
entegen was het een daad van wijs be
leid, de sociale zorg over te dragen
aan kerkgenootschappen en andere or
ganisaties.

De heer WITTEMAN (K.V.P.) pleitte
voor de betrokkenen, die gezuiverd zijn
krachtens het Besluit F 221. Het betreft
hier de z.g. lichtere gevallen. Deze men
sen werden alleen maar ontslagen, som
migen zelfs eervol. Evenwel ging het

toch maar om hun bestaan en eer en
goede naam. Deze mensen wensen re
habilitatie door middel van revisie.

De regering zal vermoedelijk Dins
dagavond antwoorden.

Z. h. st. heeft de Kamer het wetsont
werp tot wijziging der Invaliditeitswet,
de Kinderbijslagwet. Ziektewet, Zieken-
fondsbesluit en verschillende Ongeval
lenwetten aangenomen, waardoor de
loongrens van f 4725 op f 4925 wordt
gebracht.

De rechtbank te Groningen heeft de
31-jarige landarbeider E. P. uit Fox-

wolde, gemeente Roden, die op het eind
van December zijn a.s. schoonvader had
neergestoken en diens broer ernstig
had gewond, tot twaalf jaar gevange
nisstraf met aftrek veroordeeld. P. werd
doodslag en poging tot doodslag ten
laste gelegd. De Officier van Justitie
had twintig jaar geëist.

ten bezuinigen op de interne dienst,
waarbij b.v. gedacht is aan verminde
ring van de kosten van nieuwe mon
teringen.

Het ligt in de bedoeling de onder b
genoemde taak in hoofdzaak toe te wij
zen aan het Rotterdams Philharmonisch

Orkest.

Mededelingen over het in punt c ge
noemde nieuwe Nederlandse baliet
kunnen op dit ogenblik nog niet wor
den gedaan. De besprekingen, die daar
over gevoerd worden, zijn nog gaande.
Indien deze besprekingen tot een gun
stig resultaat leiden. zal het nieuwe
ballet te 's Gravenhage worden geves
tigd

De te nemen maatregelen hebben
tot consequentie, dat het bestuur van
de Nederlandse Opera de contracten
met een aantal orkestleden en koris
ten niet kan vernieuwen. Ook zal het
ontslag moeten aanzeggen aan het
ballet. Het ligt in het voornemen de
ontslagen orkestleden en koristen
een wachtgeld toe te kennen. De le
den van het Ballet der Nederlandse
Opera zal de gelegenheid geboden
worden mee te solliciteren naar een
plaats in het nieuwe Ballet.. Er wordt
naar gestreefd een financiële tege
moetkoming te verlenen aan de dan
sers van het huidige opera-ballet, die
zonder emplooi zullen komen.

De voor de Nederlandse Opera ge
troffen tegeling kan voorlopig slechts
gelden voor het seizoen 1951/52. Het zal
van de ontwikkeling van de omstandig
heden afhangen, of zij voor volgende
seizoenen gecontinueerd kan worden.

Over de besprekingen, waarbij ver
schillende mogelijkheden werden onder
zocht en gedetailleerde plannen ont
worpen, vernemen wij het volgende.
De voor- en nadelen van de verschil
lende plannen zijn nauwkeurig tegen
over elkaar afgewogen. Nagegaan is
b.v. welke gevolgen de opheffing van
het eigen orkest der Nederlandse Opera
gehad zou hebben, op welke wijze één
of meer symphonieorkesten ingescha
keld zouden kunnen worden om het
orkestaandeel bij de Nederlandse
Opera te verzorgen, wat de consequen
ties geweest zouden zijn indien de
Haarlemse Orkest Vereniging opgehe
ven zou zijn en op welke wijze door
andere symphonie-orkesten in de be
hoefte aan symphonische concerten, die
alsdan zou zijn ontstaan, had kunnen
worden voorzien. De overheid is zich
er bij het bestuderen van de verschil
lende mogelijkheden bij voortduring
van bewust geweest, dat elke maatregel,
die zij, daartoe gedwongen door de bij
zonder moeilijke financiële situatie
waarin ons land is geraakt ten deze zou
moeten nemen, voor de betrokkenen
ernstige gevolgen met zich mede zou
brengen. Er is naar gestreefd een oplos
sing te vinden, waardoor enerzijds het
behoud verzekerd wordt van de instel
lingen, die voor het culturelq leven in
ons land van groot belang moeten wor
den geacht, doch anderzijds zo weinig
mogelijk ingegrepen wordt in de be
staande historisch gegroeide verhou
dingen.

47. Bescheiden heeft de koningin zich teruggehouden. Met een blik van oneindige
liefde voor haar gemaal, ziet zij op Eric neer, haar Eric, maar die met diepe eerbied
zich buigt voor de trouw van dit meisjede trouw aan de koning, die haar leven
vroeg

„Mijn Winonah!" zegt Eric met zachte stem, wanneer hij opgeschrikt uit zijn ge
peins, is opgestaan en de koningin hem tegemoet treedt. Haar ogen stralen hem
tegemoet en een traan van vreugde glinstert erin. „Ik was wat lang afwezig!" gaat
Eric voort. Een schaduw van een glimlach glijdt over zijn gelaat.

„Ge waart op tijd terug!" fluistert Winonah innig, „als altijd op tijd, voor mij!"

Met een gelukkig gevoel begroet Eric de dwerg en Awain.

„Ik zag Likar!" meldt Awainhij vluchtte doch ik was niet in staat hem te
achterhalen."

Hij zegt het met toonloze stem, als in een droom. Een magische kracht trekt zijn
ogen steeds weer naar die stille gedaante aan hun voeten. De smart om Heidrun's
verlies heeft hem bijna gevoelloos gemaakt. Hij kan het nog niet begrijpen. Met
uiterste deernis volgen de anderen zijn blikken. Haifa houdt zich achteraf, maar

werpt dan toch ook, schuchter en wat schuldbewust, als schaamde hij zich over
zijn eigen weekhartigheid, een laatste lange blik op dat roerloze gelaat.

„Laat mij haar zelf naar de burcht brengen," zegt Awain moeilijk, „naar de burcht
van Wendir." Hij aarzelt even deze naam te noèmen, alsof hij begrijpt hoezeer
deze juist op dit ogenblik een wanklank moet zijn.

Eric knikt begrijpend en met een handbeweging nodigt hij de anderen hem te
volgen, op weg naar de koningsburcht.

En sedertdien heeft deze vallei de naam gedragen van de jonkvrouwe, die hier
gevallen is. Vele edelen hebben op deze plaats hun snelle paarden een ogenblik
ingehouden en menige vergrijsde wapenknecht heeft hier in stille eerbied de muts
van het hoofd genomen. Oude mensen vertellen, dat lieflijke bloemen opgeschoten
zijn op deze plek en het volksgeloof wildat deze bloemen nimmer verwelken
alsof zij tot in lengte van dagen de herinnering levend willen houden aan Heidrun,
die de trouw aan haar geliefde koning meer waard achtte dan haar leven!

EINDE VAN HET 21e AVONTUUR.

HT'Timjjj

(Vervolg van pag. 1)

Vers in het geheugen liggen nog de
spectaculaire „good wilU'-bezoeken aan
Noord- en Zuid-Amerika en met dank
baarheid denkt Nederland aan het werk
van de NIV/IN, de Demobilisatieraad en
het Prins Bernhard-fonds, welke stich
tingen niet alleen mede op initiatief van
de prins in het leven zijn geroepen
doch waarvoor hij ook steeds de stu
wende kracht is geweest. Hij heeft er
de eretitel „Hollands ivorking prince"
mee verdiendwelke een Amerikaans
journalist eens gaf.

In grote lijnen kent Nederland deze
trekken in het portret van de prins
reeds. Doch uit talloze feiten, die dr.
Waterink in zijn boek vertelt nog aan
gevuld met een aantal bijzonderheden
door de onlangs overleden vroegere se
cretaris van de prins, mr. Thomassen
komen zij sterker naar voren. En wij
worden ons meer bewust, waarom de
prins in de 14 jaar dat wij hem ken
nen zo grote populariteit verworven
heeft.

Ons worden weer in herinnering ge
bracht de blijde dagen der verloving en
het huwelijk met Prinses Juliana. We le
zen van de bx-illante carrière bij de
dochtermaatschappij der I.G. Farben in
Parijs, die eraan voorafging en die bij
de dertigste verjaardag van de prins be
kroond zou worden met een directeurs-
post in dit wereldconcern

Wij vernemen hoe de prins zich ter
stond na zijn komst in Nederland

De voormalige SS-er Antoon Sweerts
en de Nederlander Meine Pot, gewezen
ambtenaar van het consulaat-generaal
van Nederland te Antwerpen, versche
nen Woensdagochtend voor de resente
correctionele kamer te Antwerpen. Zij
waren er van beschuldigd een vals pas
poort voor Tanger te hebben afgeleverd
aan Westerling, waarop deze vermeld
was als minister van Oorlog van de
Zuid-Molukken. Voorts stonden zij te
recht wegens het dragen van wapens en
het in bezit hebben van radiozenders.

Bij het begin van de zitting verklaar
de de verdediger van Pot, mi-. Scholier,
dat hij de rechtbank onbevoegd acht
deze zaak te behandelen, aangezien zij
een politiek karakter draagt.

Commissaris Block, die het onderzoek
heeft geleid, deelde mede, dat bij het
consulaat te Arntwerpen negen paspoor
ten en een stempel waren ontvreemd.
Het vermoeden bestond, dat deze waren
weggenomen door Pot. 5 Mei werd deze
gearresteerd. Pot verklaarde bij het
vooronderzoek al het mogelijke gedaan
te hebben om Sweerts uit te schakelen
daar hij vernomen had, dat deze voor
de S.S. had gewerkt en omdat hij vrees,
cie, dat hij schade zou kiinnen berokke
nen aan de zaak. die Westerling voor
stond. Na zijn arrestatie droeg Pot be
langrijk bij tot de arrestatie van Sweerts.

De commissaris meende, dat Pot zich
door idealistische overwegingen heeft

VRIJDAG

HILVERSUM I. 402 m. NCRV: 7.00
nieuws, 7.18 muziek. 7.45 prot. pr„ 8.00
nieuws, 8.15 salonorkest, 8.55 gram., 9.15
zieken, 9.35 gram., 10.30 prot. pr., 11.00
gram., 11.30 idem. 12.15 Metropole-ork.
en soliste, 12.33 Metropole-orkest en so
liste, 13.00 nieuws, 13.15 harp-ensemble,
13.45 gram.. 14.OO Riddersporen in de
tuin, causerie, 14.15 gram., 14.30 strijk
kwartet, 15.00 voordracht, 15.20 Con-
certgebouwork., 16.40 voordracht, 17.00
jeugd, 17.30 Enkele typische verschillen
tussen het Fries -en het Nederlands,
causerie, 17.45 orgel. 18.00 In dienst van
het vaderland, causerie, 18.10 orgel, 18.30
gram., 18.40 In de voetsporen van Pau-
lus, reportage, 19.00 nieuws, 19.15 rege-
ringsuitz.: Verklaring en toelichting.
19.40 radiokrant. Nationaal progr. ter
gelegenheid van de verjaardag van Z.
K. H. Prins Bernhardt 20.00 nieuws,
20.05 Geef acht, sportieve strijd tussen
Zee-, Land- en Luchtmacht, 21.05 fan
fare van Godron, 21.20 Nederl. volks
liederen. 21.20 Onze Prins in het pu
bliek en binnenskamers, voordr., 2130
Nederl. folkloristische muziek, 21.50
De economische activiteit der Oranjjes,
causerie, 22.00 Nederl. amusem.muziek.
22.25 amusem.muziek, 23.00 nieuws, 23.15
theaterkoor, 23.30 gram.

HILVERSUM II, 298 m. VARA: 7.00
nieuws, 7.15 gyran.. 7.30 gram., 8,00
nieuws, 8.18 gram., 8.50 huisvrouw. 9.00
gram. VPRO: 10.00 Kinderen en men
sen. causerie, 10.05 prot. pr. VARA:
10.20 gram., 10.30 vrouw, 10.45 orgel en
zang, 11.15 voordracht, 11.35 viool en

piano. AVRO: 12.00 dansmuziek, 12.33
gram., 12.45 sport, 13.00 nieuws. 13.20
orgel, alt en viool, 14.00 kookpraatje,
14.20 kamerorkest. 15.00 voordracht,
15.20 theaterorkest. VARA: 16.00 gram.,
16.30 jeugd, 17.00 filmprogr., 17.20 mu
zikale causerie, 18.00 nieuws, 18.15 feli
citaties, 18.45 Denk om de bocht, 19.00
kinderkoor, 19.15 prijzenpraatje. VPRO:
19.30 Een sterk volk. causerie, 20.00 Na
tionaal progr. (zie Hilversum I).

ENGELAND. BBC, home service 330
m.: 16.15 orkestconcert. 18.20 lichte mu
ziek, 20.00 lichte muziek.

BBC, light progr. 1500 en 247 m.: 12.15
lichte muziek. 12.45 orkestconcert. 15.45
lichte muziek. 17.30 variété-orkest en
solisten, 18.00 amusem.muziek. 19.30
fanfaremuziek, 22.20 lichte muziek, 23.15
lichte muziek.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.00 orkestconcert, 13.25 mid
dagconcert, 14.00 orkestconcert, 15.10
geval", muziek, 18.00 gevar. muziek, 20.05
amusem.muziek, 21.00 balletmuz., 23.90
operettemuziek, 0.30 filmmuziek.

FRANKRIJK. Nationaal progr. 734 en
249 m.: 12.30 orkestconcert, 19.00 kamer
muziek, 20.00 „Cantegril", opera.

BRUSSEL, 324 m.: 12.32 omroeporkest,
14.00 operettemuziek, 14.45 kamermuz.,
15.30 dansmuziek, 16.15 klassieke muz.,
20.00 filmmuziek, 20.15 symphonie-ork.
en solist, 21.30 orkestconcert, 22.15 jazz
muziek.

484 m.: 12.05 omroeporkest, 20.00 om
roeporkest en solisten.

laten leiden. Hij wilde, aldus de com
missaris, de zaak der Ambonezen dienen
en handelde nimmer uit winstbejag.

Wat Sweerts betreft, deelde Block
mede, dat deze o.a. een diplomatiek pas
poort van de republiek der Zuid-Moluk
ken bij zich droeg en bij zijn aanhouding
in het bezit was van frs. 90.000. Dit geld
had moeten dienen voor zijn reis naar
de MOlukken.

De Officier van Justitie, mr. Caron,
betoogde, dat het hier geen politiek mis.
drijf geldt, doch een delict van gemeen
recht, dat schade kan toebrengen aan de
goede betrekkingen tussen België en
Indonesië. Hij neemt aan dat Pot uit
idealisme heeft gehandeld, doch dit
neemt niet weg, dat Pot er rekening
mee had moeten houden dat hij gast was
in België en werkzaam was op een Ne
derlands consulaat. De Officier van
Justitie vroeg tenslotte om toepassing
van de wet.

De raadsman van Pot, mr. Scholier,
bepleitte vrijspraak op grond van zede
lijke overmacht. De raadsman betoogde,
dat Pot iemand is met een blanco straf
register, die zes maanden in een concen.
tratiekamp heeft doorgebracht wegens
zijn verzet tegen de Duitsers. Niemand
twijfelt, aldus mr. Scholier, aan de on
baatzuchtigheid van beschuldigde in
deze aangelegenheid. Pot streefde uit
sluitend politieke doeleinden na en het
moet iedereen duidelijk zijn, dat het ge
meenrechtelijk karakter in deze zaak
geheel verdrongen wordt door de poli
tieke achtergrond. De feiten zijn van een
dusdanige aard, dat zij de betrekkingen
van België met vreemde mogendheden
kunnen verstoren. Dit alleen reeds toont
het politieke karakter aan.

De advocaat van Sweerts. mr. Van-
üerhaeghen, wees er op, dat Sweerts in
Nederland in aanraking kwam met per
sonen die zich interesseerden voor Wes
terling. Dezen benoemden hem tot staats
secretaris van het ministerie van Oorlog
van de Zuid-Molukken. Sweerts had de
opdracht in België zenders en wapens
aan te kopen om bij te dragen tot de be
vrijding van het gebied der Zuid-Moluk
ken. Geen enkel crimineel misdrijf kan
Sweerts ten laste worden gelegd. Hij
vroeg tenslotte vrijspraak.

Uitspraak 4 Juli.

Advertentie

energiek toelegde op de bestudering
van de economische problemen van
Nederland, waarnaar gezien zijn
juridische en economische studies aan
de universiteiten te Lausanne, München
en Berlijn en zijn ervaringen in het
zakenleven wel zijn bijzondere be
langstelling moest uitgaan. En daar
naast moest het Nederlands geleerd
worden- Prof. Scbolte, die meestal
in de werkkamer van de prins in het
gebouw der Nederlandse Handelmaat
schappij de taallessen gegeven heeft,
verteli in dit boek enthousiast over
zijn prinselijke leerling, die overigens,
vrezen wij, heel wat minder enthousi
asme zal hebben opgebracht voor
oefenzinnetjes als: elf snelle Belgen
snelden van Delft naar Gelderland, of:
schrandere schreeuwers schijnen scher
pe schimpscheuten niet te schuwen.

Veel inspanning schijnt de taalstudie
de prins overigens niet te kosten. Want
in zijn kinderjaren, die hij doorbracht
op het landgoed Wognowo later
Reckenwalde genoemd aan de Poolse
grens, sprak de prins, die eerst een En
gelse en daarna een Chinese nurse had,
uitsluitend Engels en zelfs in zijn gym
nasiumtijd in Züllichau en Berlijn bad
hij nog steeds zijn avondgebed in het
Engels.

Wel een bijzonder gelukkige jeugd
heeft de prins gehad op Reckenwalde.
Prinses Armgard zelf vertelt boe haar
kleine Bernelo, ook toen hij na een
ziekte een half jaar lang met een canule
in zijn keel moest lopen en na elke let
tergreep een adempauze moest nemen,
steeds een onverwoestbaar goed humeur
bewaarde. En met trots vertelt zij van
zijn hartstocht voor tekenen en hoe hij
drie jaar oud reeds te paard samen met
haar wandelritten maakte. Als elk an
der kind speelde hij Indiaantje en vocht
hij met de dorpskinderen en met zijn
broertje, met wie hij, als de vrede weer
getekend was, toneel speelde en zelfs
scènes uit Wilhelm Teil" opvoerde.

Uitvoerig vertelt dr. Waterink over
de diep godsdienstige opvoeding, die
de Prins van ds. Lappe en van zijn
vader ontvangen heeft. En bijzonder
ontroerend is wel de prachtige toe
spraak van de vader tot zijn zoon bij
diens Belijdenis.

In de volgende hoofdstukken ver
nemen wij bijzonderheden over de
studie van de Prins, die tweemaal
door een levensgevaarlijke ziekte on
derbroken ward. Wij vernemen iets
over het merkwaardige gesprek van
de Prins met zijn vader kort voor
diens dood m 1934, waaruit wel blijkt,
waarom de Prins maar liever niet in

De Prins ruim vijf jaar oud. voor de
trap naar het bordes van Reckenwalde.

Duitsland zijn carrière wil maken en
na zijn juridisch examen een toe
komst zoekt in Parijs

Talloze bijzonderheden geeft dit boek
verder over het huiselijk leven van
de Prins', over de omgang met zijn
volk, zijn vrienden en zijn personeel.
Wij treden binnen in zijn werkkamer,
waar talloze souvenirs hem herinne
ren aan zijn vrienden en waar aan de
wand het afgebroken stuurwiel hangt
van de auto. waarmee de Prins in 1937
het noodlottige ongeval bij Weesp had.
Daar hangt ook een stuk van de cock
pit van een vliegtuig, waarmee hij, toen
hij als passagier meevloog, met een
vriend in 1934 bij Berlijn een ongeluk
had.

De heer Hulleman, chef van de garage
van Soestdijk vertelt over de joviale
omgang van de Prins met zijn perso
neel. Over de intieme feesten op het
paleis, waar het toegaat als in een
groot gezin.

In zijn gesprekken is de Prins zake
lijk en als een van zijn vrienden te
lang werk heeft om zijn mening te zeg
gen, loopt hij de kans. dat hij met hu
mor of een lichte sneer onderbroken
wordt, zoals de man die met veel om
haal van woorden een geografische si
tuatie wilde gaan uitleggen, waarvan,
naar hij kon weten, de Prins allang op
de hoogte was en die dan ook te horen
kreeg: „Zeg, je moet je gaan verhuren

Vrijdag 29 Juni

AMSTERDAM

Concertgebouw: 11 uur Ernst Haef-
liger en Felix de Nobel.

Carré: 8 uur Leer om Leer door Ned.
Comedie.

I.C.C.: 9.30 uur Schijn en Maneschijn,
openluchtspel.

's GRAVENHAGE
Gebouw voor K. en W.: 8 uur Un Bal-

lo in Maschera door Ned. Opera.

GOUDA

St. Janskerk: 8 uur Ned. Bachvereni-
ging.

Hij voelde, dat het haar hem over de
oren hing; hij stond haveloos tussen al
die keurig verzorgde bloemen en plan
ten.

„Je bent overspannen," zei mijnheer
Swanson. „Maar als je er op staat, dan
zal ik het natuurlijk doen."

„Voor vijftig dollar," Martins stem
werd hijgend. „Binnen twee maanden
betaal ik het af."

„Bedaar een beetje," zei Swanson. „Je
spreekt zo hard. Er zijn klanten. Het
komt in orde. Ik zal er voor zorgen."

Er waren twee dames de winkel bin
nengekomen. Zij wachtten ongeduldig
tussen de chrysanten. Ze waren goed
gekleed, met sieraden, en kennelijk wel
gesteld. zoals Swanson's klanten ge
woonlijk waren. Martin voelde weer,
hoe sjofel hij er uitzag; zijn uiterlijk
verried hem als een luidruchtige tact
loze vriehd die hem op de rug klopte en
op ruwe toon aan iedereen zijn gehei
men vertelde. Hij stak het geld weer in
zijn zak en sloop naar de achterzijde
van de winkel in de richting van de
deur waar hij gewoon was de bestel
lingen in <Je auto *e laden- Maar ineens
bedacht hij dat een aftocht door die
achterdeur weer verraad zou betekenen,
weer een erkenning van eigen minder
waardigheid. Hij drong naar de voordeur
van de winkel, rakelings langs mijn
heer Swanson en de dames, zo onbe
houwen. dat er bloemblaadjes op de
grond vielen van een vaas, waar hij
langs liep. Bij de deur keerde hij zich
om en riep tegen mijnheer Swanson:
Ze moeten vandaag nog worden be
zorgd bij Murray."

Het deed hem goed, dat mijnheer
Swanson een beetje van hem schrok,
waar de klanten bij waren, en de her
innering daaraan droeg hij mee als een
zegeteken terwijl hij haastig de straat
uit liep. Dit was niets zoals de ontmoe
ting met juffrouw Lally; hiermee had
hij eer ingelegd. Hij was uitgestegen
bóven de smaad van zijn afkomst, hij
had op een ondefinieerbare manier zijn
familie in ere hersteld. De trots brand
de in hem als vuur. Hij had laten zien,
wie hij was; hij had een gelofte gedaan
en die zou hij gestand doen.

Hij dacht aan Craig en voelde zich

(Uit het Engels vertaald door André Noorbeek
en uitgegeven door Het Spectrum, Utrecht.)

dankbaar gestemd jegens de glimlachen
de man met de diep-ingegroefde humo
ristische trek om zijn ogen. Zonder
geld zouden zijn voornemens misschien
zijn verflauwd, maar nu hij geld had,
kon hij alle tegenstanders op voet van
gelijkheid tegemoet treden. Geld was
het grote geheim; je moest wel een gro
te idioot zijn om dat niet te zien. Hij
zou er wél voor zorgen, dat hij voort
aan altijd geld had. Op een of andere
manier zou hij er wel aankomen; mis
schien kon Craig helpen. En na gister
avond de film van de opeenvolgende
gebeurtenissen begon weer te draaien
en zoemde in zijn hoofd onder het lo
pen. Ja, hij was toen ook moedig ge
weest; hij had stand gehouden tegen
over de oude priester. En dat was in elk
geval het begin van alles geweest, de
eerste krachtmeting. De Kerk was de
gevaarlijkste tegenstander, die had het
voorzien op je geest, die dwong tot ge
hoorzaamheid door dreigementen, die
preekte armoede om je er onder te
houden, die perste het bloed onder je
nagels uit en maakte je kreupel op het
marteltuig van boete en angst. Hij had
een aanval gedaan op de Kerk en haar
neergeslagen tot een zwarte massa bij
de haard en dat geweld had zijn on
derwerping verminderd. Bij iedere be
weging won hij aan persoonlijkheid,
steeds wijder sloeg hij zijn vleugels uit
om een steeds groter deel te bestrijken
van de ruimte, die hem toekwam. Hij
behoefde zich niets meer aan te trek
ken van de oude mannetjes die mede
lijdend over hem praatten in portieken,
met hoofden, die waggelden van deer
nis. Die konden nu beter hun medelij
den voor zichzelf bewaren, nu hij zelf
standig begon te worden.

Plotseling werden de figuren in de
film verward, zoals dat sinds de vorige
avond telkens weer gebeurde. Hij stond
weer achter de priester en hief zijn
hand met het crucifix steeds hoger op,
juist zoals te voren, maar plotseling
stond er iemand tussen hen in. Zijn
moeder weerde hem af met opgeheven
handpalmen: zij hield hem tegen en
snikte hartverscheurend. Hij bleef mid
den op straat staan en schudde het

hoofd, als om de beelden te verdrijven;
hij bracht de handen naar zijn voor
hoofd en trachtte het visioen weg te
duwen. Er kwam een meisje voorbij,
dat hem nieuwsgierig opnam en zijn
verlegenheid won het van de verschrik
kingen van zijn verbeelding. Hij keek
op. Hij stond voor het Galaxy-theater.
De kale, onverlichte hal, verlaten en
kil met het verchroomde metaal, was
leeg; het leek een kelder, die openstond
naar het trottoir. Het loket, een acht
hoekig hokje met getraliede ruiten, rees
als een stalagmiet op uit het midden van
de tegelvloer. Stukjes papier dansten op
en neer in de ochtendwind en bleven
nu en dan hangen tegen de foto's, die
in ondiepe kastjes langs de muren hin
gen, als primitieve krabbels in een pre
historische grot. Hfj liep de hal in en
dacht er aan, dat de zonde de avond
te voren tenminste nog een andere
plaats had aangedaan dan de pastorie.
De duivel was hier ook aan het werk
geweest en had vlak bij dat loket ach
ter iemand anders gestaan en hem
haat in het oor gefluisterd. Hij ging
tegen de muur staan, halverwege tussen
de zaaldeuren en de opening van het
hol, kijkend naar het raampje van het
loket. Hadden de rechercheurs gezegd,
welk wapen hier was gebruikt? Een
revolverschot hadden ze gezegd. Dat
was doeltreffender, onpersoonlijk, dat
vereiste geen nauw contact en geen
medewerking van het getroffen li
chaam. Een revolver spuwde de dood
op een geschikte afstand, toverachtig
en automatisch en werkte te vlug voor
gekerm

Hij dacht: als hij nu eens kreunend en
bloedend daar op de grond had gele
gen, half dood en het oude gezicht ver
trokken van pijn? Wat zou hij dan
hebben gedaan? Zou hij in staat zijn ge
weest nog dichterbij te komen met het
crucifix om de weerbarstige ziel slag op
slag toe te dienen? Martin huiverde in
de holle, kille ruimte, wensend dat er
nooit iets was gebeurd, dat hij nog
gevangen was in het eentonige werk
als bezorger bij Swanson, met bloemen
voor het leed van andere mensen.

(Wordt vervolgd).

Half negen vanmorgen stapten de
heer en mevrouw A Borgsteyn, uit
Utrecht, die in Amerika de bevordering
van hun zoon Jos tot jet-piloot hadden
bijgewoond, uit de stratocruiser van de
Pan American World Airways, waarmee
ze de terugreis van New York naar Am
sterdam hadden gemaakt.

Zij hebben elf dagen in de V. S door
gebracht als gasten van het weekblad
..Knickerbocker Weekly", de Pan Ame
rican World Airways en het Ameri
kaanse ministerie van Defensie. Het
zijn elf onvergetelijke dagen geweest.
Overal stonden vliegmachines of auto's
met chauffeur gereed. In totaal hebben
de ouders van de jonge vliegenier op
deze reis 16.000 kilometer gevlogen en
5000 kilometer met de auto gereisd.

Het hoogtepunt van hun bezoek was
natuurlijk de bevordering van hun zoon,
die, tezamen met de andere Nederland
se luchtmachtcadetten in Amerika, op
de Williams Airforce base In Arizona
hun wings" kregen. De heer en me
vrouw Borgstevn waren, zoals bekend,
uitgenodigd, omdat hun zoon de beste
Nederlandse vlieger was.

De speciaal voor deze gelegenheid ge
maakte metworst, die zij voor hun zoon
Jos hadden meegenomen, heeft het niet
verder gebracht dan New York. De
Amerikaanse douanevoorschriften ver
bieden namelijk de import van derge
lijke lekkernijen.

bij Cook". Doch als de Prins een enkele
keer wel eens een wat onnodig harde

terechtwijzing geeft, zal hij dat ruiter
lijk erkennen en ronduit zeggen: „het
was fout van mij"

Interessante dingen vertelt de schrijver
nog over het leven van prinses Arm
gard en prins Aschwin, vooral over de
moeilijkheden, die zij in de oorlog heb
ben ondervonden. Weinigen in Neder
land zullen weten, dat Hitier zelf prins
Aschwin van luitenant gedegradeerd
heeft tot sergeant en daarna uit het le
ger heeft weggejaagd. En dat de prins
en zijn moedei het klaar speelden om
via Argentinië berichten door te geven
naar Londen.

Zo geeft dit boek talloze bijzonder
heden over het leven van de Prins, zijn
gezin en zijn verwanten, over zijn werk
en zijn hobbies Het is een vlot en goed
gelijkend portret van een sympathiek
man. aan wie Nederland morgen op zijn
verjaardag een dankbare hulde zal
brengen.

„Onze Prins, in het publiek en
binnenskamers", door dr. J. Waterink.
Uitg. NV Gebrs. Zomer en Keunings
Uitgeversmij., Wageningen.

Bij het bezoek van de Belgische mi
nister van Binnenlandse Zaken, Bras-
seur, aan de vice-minister-president»
mr. Teulings, en de minister van Bin
nenlandse Zaken. mr. Van Maarseveen,
is volledige overeenstemming bereikt
over een totale uitwisseling van gege
vens betreffende de organisatie van de
burgerlijke verdediging in de beide
landen en over een wederzijdse hulp
verlening wanneer de omstandigheden
er toe zouden leiden, dat de burgerlijke
verdediging actief zou moeten optreden.

Het ligt in de bedoeling het thans
opgenomen contact ook in de toekomst
voort te zetten, teneinde tot nadere
uitwerking te geraken van de weder
zijds aanvaarde beginselen van samen
werking.

Na een inleidende bespreking heeft de
voorzitter van de K.\ .Pin het Vor
mingsinstituut te Baarn een vaste com
missie geïnstalleerd, waarin naast ver
tegenwoordigers van het partijbestuur en
de katholieke Tweede Kamerfractie zit
ting hebben representanten van die
groepen van het katholieke volksdeel,
die in de laatste tijd wel zijn aangeduid
met de naam „middengroepen".

In dit verband zijn betrokken: ambte
naren. leraren, onderwijzers, vertegen
woordigers der vrije beroepen (artsen,
advocaten, kunstenaars, journalisten en
anderen) en het overheidspersoneeL
Vertegenwoordigers dus uit de Adelbert-
kring en uit de kring van de werkne-
mende middenstand.

De bedoeling dezer commissie is een
nauwer contact tot stand te brengen tus
sen partijbestuur en fracties enerzijds
en de genoemde volksgroepen anderzijds
en, door het uitbrengen van adviezen,
steun te verlenen aan de vorming van
een juist partij- en fractiebeleid.

Een soortgelijke commissie is reeds
eerder in het leven geroepen, voor wat
betreft de middenstand (ambacht en
handeldrijvende middenstand), terwijl
het in de bedoeling ligt ook voor andere
groepen een dergelijk verband te schep
pen

Reeds tijdens de installatievergadering
beraadde de commissie zich op haar pro
gram en werden in verband daarmede
opdrachten verstrekt aan een tweetal
subcommissies. Het secretariaat is geves
tigd aan de Koninginnegracht 40 te
's-Gravenhage.

Naar A.P. uit New York meldt heeft
een vliegtuig van de KLM met vijf en
veertig passagiers aan boord Woensdag
na het vertrek uit Montreal motorstoring
gekregen. De piloot is voor reparatie
werkzaamheden naar New York terug
gevlogen.