Belastingontwerpen in Tweede Kamer Haarlems Oude Sint Baaf centrum van muziekcultuur Van Swol en Nel Hermsen winnen weer op Wimbledon HEM'S VAK Kill)ING VOLDOET BEIER! Belevenissen van de struisvogel Rasmus 9 0 Hoordvraag is of al deze bedragen wel nodig zijn Hil van der Mey-beker weer voor Wim Slijkhuis A th letiekwedstrijden in Haarlem Wonderkind Mozart bespeelde het orgel met een eigen compositie Richardson schakelt Patty uit Sim, Sam en Rasmus naar Afrika SCHEEPVAARTRECHTEN DONDERDAG 28 JUNI 1951 PAGINA 5 NOG TE WEINIG BEZUINIGING BIJ STAATSDIENSTEN De belastingontwerpen Ernstige bezwaren Eerlijke verdeling van lasten SCHAAKCOMPETITIE HOOFDKLASSE ORGANISTENCONCOURS ALLER BELANGSTELLING WAARD n weer kwijt „Dispense, Muchacho" Sorry, ouwe jongen!) roep ik, terwijl ik snel terugspring, „alles tot je dienst, maar IK STA OP STERLING!" „Toen we eens in de haven van Barcelona lagen, ben ik naar een stierengevecht geweest", zo begint Stuurman Steven zijn verhaal. „Nou, als je iets opwindends wilt zien moet je beslist déór heengaan 1 Verheffend? Nee, maar wel een zeldzame sensatie! Niet alleen 't gevecht, maar ook het publiek. M'n maat en ik hadden minstens zoveel aandacht voor al die beeld schone senorita's als voor de toreador en die razende stier. Er zat zo'n schoonheid naast me en... wil je wel geloven dat ik stom- jaloers werd op die stierenvechter? Alle aandacht voor hem natuurlijk. Totdatde stier de dodende dolkstoot krijgt! Op dat ogenblik loeit de hele arena als het Stadion voor het winnende doelpunt bij Holland-België. Mijn schone buur vrouw rukt haar corsage af en wil die in de arena slingeren, maar de bloem valt tussen het publiek. Ze ziet het, rukt het pakje Sterling uit m'n hand- ik zou net een sigaret uiGccu - gooit en de torero vangt het keurig op. Hij maakt een buiging voor „mijn" signorita en ruikt met zichtbaar welbehagen aan die heerlijke Virginiatshag Maar ik ben er óók nog! Ik werk me uit de rij, spring over de balustrade en eer hij het beseft is de Spanjaard z'n shag (Vergadering van Woensdag, geopend te 13 uur, voorzitter mr. Kortenhorst). De VOORZITTER stelt voor de heer Wagenaar (Comm.) in de gelegenheid te stellen de regering te interpelleren over de politiek ten aanzien van het Verre Oosten op Donderdag 5 Juli om 13 uur. Aan de orde zijn de stemmingen over de amendementen, ingediend op het w.o, beginselenwet. Het amendement-Van der Feltz (CH) inzake de inschakeling van de rechter bij de selectie wordt verworpen met 26 tegen 50 stemmen (tegen Arb., Kath. en de CH Van de Wetering, Beernink, Tilanus en Kikkert). De minister neemt het amendement- Bachg (Kath.) inzake de binding van de minister aan de beslissing van de sectie gevangeniswezen bij beroep van het O.M., over. Het amendement van de vaste com missie inzake de verplichte arbeid voor hen die in hechtenis zijn genomen wordt verworpen met 50 tegen 27 stemmen (tegen Kath.). Het amendement-Bachg (Kath.) inza ke het verplicht bijwonen van gods dienstoefeningen wordt met 33 tegen 45 stemmen verworpen (voor Kath. en CH). Een amendement van de vaste com missie op art. XI, verband houdende met het vorige amendement van de commis sie, wordt zonder stemming aangenomen. Een amendement-Van der Feltz op art. III, verband houdende met zijn ver worpen amendement inzake de rechter, wordt ingetrokken. Aan de orde is de stemming over het ontwerp. Mr. TERPSTRA (AR) verklaart, dat zijn fractie tegen het ontwerp zal stem men gezien het feit, dat het amende ment-Van der Feltz inzake de inschake ling van de rechter bij de selectie is verworpen. Mr. STOKVIS (Comm.), Mr. VONK (VVD) en Mr. Van DER Feltz (CH) ver- klaren, dat - tiun partijen, ondanks de verwerping van het amendement-Van der Feltz, voor het ontwerp zullen stem men. Het ontwerp wordt met 67 tegen 11 stemmen aangenomen (tegen AR). Aan de orde is de beraadslaging over de w.o. wijziging van het besluit op de inkomstenbelasting '41, van het besluit op de loonbelasting '40 en van de wet op de vermogensbelasting 1892, verho ging van het tarief der vennootsschaps- belasting, wijziging van de omzetbelas ting, verhoging van de motorrijtuigen belasting, verhoging van het vat> de vermogensbelasting, en wijziging en aanvulling van de successiewet. Tevens zijn aan de orde de nota's inzake de fiscale winstbepaling, inzake de voor stellen tot verhoging van enige belastin gen i.v.m. de bijzondere defensieuitga ven, inzake bezuinigingsmaatregelen op de begr. '51 en inzake het beeld van de begr. '51. De heer VAN DER HEUVEL (A.R.) beeft er ernstige bezwaren tegen, dat we steeds meer geraken ®P ®e .wc?, waarop de administratie de beslissingen neemt. Zo gaat de democratie verloren; we krijgen zo een ambtenarenstaal. De nieuwe regeling van de fiscale winstbepaling is een grote vooruitgang. Terecht wil de minister thans de schijn winsten buiten beschouwing laten. Wat nu dé ontwerpen zelf afgaat, de hoofdvraag is; zijn al deze bedragen voor de uitgaven nodig? Slaagt de mi nister erin, dit aan te tonen, dan moet de Kamer wel accoord gaan, al zpn som migen dan ook van mening, dat meer bezuinigd had kunnen worden. Het tekort is niet zo groot als de mi nister zegt. Het is immers hi®t juist daar 100 millioen bij te tellen, die het gewijzigde fiscale winstbegrip met zich brengt. Dit geldt maar voor 1 jaar en de ontwerpen voor 5 jaar. Bovendien acht spr. het niet juist be de buitengewone dienst II te dekken. De enorme kapitaalsuitgaven moeten nu maar eens dalen. In een tijd, waarin de belastingdruk reeds wurgend is en het gehele volk kreunt onder de lasten, mag voor deze dienst geen belasting geheven worden. Nog veel te weinig wordt ook gedaan aan inkrimping van en bezuinigingen bij de staatsdienst. Steeds zegt de minister, dat men moet aangeven, waar bezuinigd kan worden, maar dit is onmogelijk; niemand is daar voldoende van op de hoogte. Spr. dringt aan op de instelling van een commissie, met grote bevoegd heden. De minister is weinig doordrongen, van het kwaad dat hij bezig is aan te richten. Zie maar naar deze voorstellen, waarvan overigens de methode van 5 jaar wel juist is, uitgezonderd terzake van de omzetbelasting en de successie wet. De wijziging van de inkomstenbelas ting heeft in het algemeen wel de in stemming van spr.'s fractie. Alleen de kwestie van de kinderaftrek is niet ge lukkig. En voorts is daar nog de kwestie van de winstbelasting. Dit is precies hetzelfde als een ondernemingsbelasting. Deze belasting is onrechtvaardig. Zij schept ongelijkheid. Waarom moet de ondernemer een speciale belasting over zijn winst betalen? De minister deed er beter aan de ondernemers te stimule ren. Spr.'s fractie heeft overwegend be zwaar tegen deze ongelijkheid. Tegen de verhoging van de vennoot schapsbelasting heeft spr.'s fractie geen bezwaar. Tegen de wijziging van de omzetbe lasting heeft spr. overwegende bezwa ren, niet overigens tegen de hoogte van het bedrag. Het is in strijd met de ko mende unificatie. Voorts wordt de last te weinig gespreid en zijn te veel artike len in de weeldegroep gebracht; ten slotte worden de grossiers te veel gedu peerd. De minister moet niet vergeten, dat hij vele bedrijven in de grootste moeite brengt, door op zo veel artikelen zulk een hoge belasting te leggen. Is het niet mogelijk om inplaats van deze uit breiding van het weeldetarief een klei ne verhoging over de gehele lijn te cre- eren? Tegen belastingverhoging voor luxe auto's heeft spr. geen bezwaar. Wel zijn de gevolgen zwaar voor vracht auto's e.d. en daarom heeft spr. wel bezwaar tegen een verzwaring van lasten voor het beroepsvervoer. Waar om wordt het Zondagsrijverbod niet weer ingesteld. Overwegend bezwaar heeft spr. tegen verhoging van de vermogensbelasting. De vermogens zelf zullen nog verder dan reeds het geval is, worden aange tast. Dit is onjuist. De staatsuitgaven moeten worden gedekt uit de inkomsten van het volk en niet uit de vermogens. Aan deze verhoging zal spr. stellig niet meewerken. Ook tegen de Successiewet heeft spr. bezwaar. Het is een aantasting van de reeds zo zeer geslonken spaarzin. On. der geen beding zal spr. medewerken aan verzwaring van de successierechten in de rechte lijn. De heer HOFSTRA (Arb.) zal eerst spreken over de budgetaire situatie, vervolgens over de ontwikkeling van de betalingsbalans en tenslotte over de noodzaak van het brengen van offers door alle groepen van de bevolking. Hoge belastingen zijn thans, volgens spr.'s partij onvermijdelijk om de finan ciële zelfstandigheid te herwinnen. Dit is steeds betoogd, zie het debat over de belastingverlagingen. Spr.'s partij is steeds realistisch en consequent geweest. Intussen, al zou men met deze belas tingen de tekorten weg kunnen wer ken, dan nog zijn we er niet. En zijn n.l. nog twee porties: de consumptieve beperking tengevolge van de subsidie vermindering en de leningen. De voor delen zouden dus steeds over de drie porties uitgesmeerd moeten worden. De moeilijkheid ligt dan ook in de redelijke verdeling van de lasten. De ontwikkeling van de betalings balans is désastreus. Indien we in dit tempo doorgaan, zullen we binnenkort zal de regering op korte termijn onder nemen? Er moet nu toch werkelijk ingegrepen worden. We kunnen niet blijven door gaan met het liedje van verlangen van de economische vrijheid. De lasten moeten redelijk verdeeld worden. De verlenging van de divi dendbeperking is noodzakelijk. Elke poging om te knabbelen aan de offers van de niet-loontrekkers zal de dis cussie met de loontrekkenden weer doen openen. De loontrekkenden heb ben de offers geaccepteerd in de ge dachte, dat de anderen ook hun offers zullen brengen. Men verzet zich nu reeds tegen de belastingverhogingen. Hoe is dit mogelijk? Men beseft een voudig de ernst van de toestand niet. Er worden van het gehele volk offers gevraagd, maar de baten van deze of fers vallen alleen aan de ondernemers toe. Dit rechtvaardigt op zichzelf reeds een extra belasting op het ondernemers inkomen. Spr. geeft voorbeelden van bedrijfsuitkomsten van ondernemingen en vraagt, waarom tantièmes niet hoger worden belast. We kunnen nu niet lan ger doorgaan met offers van de loon trekkenden te vragen. De ondernemers zullen nu de verhoogde belastingen moe ten betalen, tot op de laatste cent Spr. noemt de voorgestelde gewijzig de winstberekening onrechtvaardig; zij werkt niet voor alle groepen. Spr.'s fractie zal haar instemming aan het aan geboden dekkingsplan niet onthouden, hoewel er bezwaren zijn, die tegenge steld zffn aan die van de heer Van den Heuvel. Tegen de ontwerpen op de vermogens belasting en de successiewet heeft spr. geen enkel bezwaar. Zij zijn volkomen gemotiveerd door de hogere winsten. De terugkeer van de progressie moet wor den toegejuicht Spr. bepleit ruimere vrijstelling van lijfrenten De verhoging van de vennootschapsbe lasting had spr. gaarne iets anders ge zien, maar hij gaat toch accoord. Spr. ziet als een betere compensatie het laten vervallen van de vervroegde afschrijving; dit zou ook een compen satie kunnen zijn voor het laten ver vallen van de verhoogde lasten van het vrachtvervoer die spr. niet gelukkig acht. Inzake de inkomstenbelasting vraagt spr. of de leeftijdsgrens niet beter op 17 jaar gesteld kan worden. Wie betaalt overigens de 15 millioen? Spr, dringt er tenslotte op aan de loontrekkenden niet in hoofdzaak de offers te laten dragen. Wie wind zaait, zal storm oogsten. De storm zou de Nederlandse welvaart wel eens kunnen wegvagen. Men kieze tussen barbaars materialisme en christelijke humaniteit. De vergadering wordt te 18 uur geslo ten. lastingen te gaan heffen om tekorten op met de rug tegen de muur staan. Wat (Van een onzer medewerkers) HAARLEM, 27 Juni. Wim Slijkhuis is de grote man geworden van de „In memoriam Hil van der Mey-wedstrff- den", welke de H.A.V. hedenavond op het terrein van de H.F.C. „Haarlem" or ganiseerde. Diegenen onder het publiek, die speciaal gekomen waren om hem (en natuurlffk de andere ster van het pro gramma: mevr. BlankersKoen) te zien lopen, zyn zeker niet teleurgesteld naar huis teruggekeerd. Zij zffn getuige ge weest van de keurige revanche van Slijkhuis op de jonge athleet, die hem op de Olympische Dag bij verrassing op de 1500 m. versloeg: de Amsterdamse Zeeuw Hans Haorting. Als één man stonden de toeschouwers op de tribunes op, toen Slijkhuis een afmattend duel met Harting op de 3000 mwaarbij beide lopers, om beurten kop doend, het tempo zo opjoegen, dat de andere deelnemers al spoedig „los" waren, besloot met een formidabele eindsprint en daarmee Harting op de knieën bracht. Onze Europese kampioen zowel als de op 15 m. volgende Hans Harting hadden een ware ovatie in ont vangst te nemen van het geestdriftige publiek; de een voor deze werkelijk keurige overwinning, de ander voor de dappere manier waarop hij strijd gele verd had. Géén der andere athleten kwam tot prestaties die konden wedijveren met de voor deze natte grasbaan uitnemende tijd van 8 min. 36.6 sec.: Fanny niet met 11.7 op de 80 m. horden, Verwey van de Trekvogels niet met 2 min. 02.3 sec. op de 800 m., A. de Bruyn (V. en L.) met 41.96 m. bij het discuswerpen evenmin als Visser van A.A.C. by het vèrspringen (6.79 m.), Griek (A.A.C.) met 11.2 sec. op de 100 m., noch Broeken (V. en K.) met zijn 110 m.-horden-overwinning in 15.6 sec. Nee, bij de toekenning van de prijs voor de beste prestatie van de avond, de Hil v. d. Meij-beker, kon Slijk huis geen concurrentie meer worden aangedaan welke andere „groten" ook verder nog op het programma voorkwa men. Hij behaalde deze prijs voor de derde achtereenvolgende maal, zodat de prachtige beker nu zyn eigendom is ge worden. De voornaamste uitslagen luiden: 100 meter dames: 1. WH Lust (Zaan land) 13 sec.; 2. Nita de Vries (Sagitta) 13,1 sec.; 3. Elly van de Wijst (DEM) 13,1 sec. 80 meter horden; 1. mevr. Fanny Blan kersKoen (Sagitta) 11,7 sec.; 2. Wil Lust (Zaanland) 12,3 sec.; 3. Beb Kerck- hoven (Zaanland) 12,9 sec. 100 meter heren; 1. Griek (AAO 11,2 sec.; 2. Van Poorten (V en L) 11,2 sec.; 3. Jansen (Gouda) 11,3 sec. 800 meter heren: 1. Verwey (Trekvo gels) 2 min. 0,3 see.; 2. Kist (AAC) 2 min. 3 sec.; 3. Havenaar (AV '23) 2 min. 3000 meter heren: 1. Wim Slijkhuis (Trekvogels) 8 min. 38,6 sec. (beste per soonlijke prestatie van dit seizoen); 2. Hans Harting (AAC) 8 min. 43 sec.; 3. Van Zeeland (OSS) 9 min. 1,6 sec. 110 meter horden heren: 1- Broeken (Vlugheid en Kracht) 15,6 sec.; 2. Van der Hoeven (Lycurgus) 15,6 sec.; 3. Speerstra (DOS) 17,1 sec. Verspringen heren: 1. Visser (AAC) 6,79 meter; 2. Van der Meulen (V en L) 6,66 meter; 3. Symons (AV '23) 6,51 m. Polsstokhoogspringen: 1. Lamoree (Haarlem) 3,65 meter, 2. Swart (Haar lem) 3,40 meter; 3. Markensteyn (Pro Patria) 3.10 meter. Discuswerpen: 1. De Bruyn (V en L) 41,96 meter; 2. Posthuma (Suomi) 41,91 meter; Fikkert (Sisu) 39,52 meter. Estafette 3 x 1000 meter heren: 1. Trekvogels I 8 min. 13 sec.; 2. Haarlem 8 min. 38,6 sec.; 3. Trekvogels II 8 min. 46,6 sec. Estafette 4 x 100 meter dames: 1. Sa gitta 51,7 sec.; 2. Zaanland 52,6 sec.; 3. Suomi 55,8 sec. 300 meter juniores: 1. Pootjes 'AV '23) 38,6 sec. 1500 meter juniores: 1. Keesom (AV '23) 4 min. 14,7 sec. De indeling van de hoofdklasse com petitie voor het seizoen 19511952 van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond is als volgt geschiedt: Hoofdklasse A: 1. ASC (Amsterdam), 2. Max Euwe (Amsterdam), 3. DD (Den Haag), 4. Eindhoven, 5. Kralingen (Rot terdam), 6. Utrecht, 7. VAS (Amster dam), 8. Spangen (Rotterdam). BI: 1. WGA (Amsterdam), 2. HASG (Haarlem), 3. BSG (Bussum), 4. Staun ton (Groningen), 5. Philidor (Leeuwar den), 6. De Dom (Utrecht), 7. Hengelo, 8. HSG (Hilversum). Wanneer Haarlem's Bloei" iets unieks kan aanbieden in het kader van het Holland Festival, heeft het dat te danken aan cms bezit •non één der kost baarste orgels ter wereld en aan de me dewerking van het gemeentebestuur, dat alles in het werk stelt om de aloude traditie: Haarlem, een centrum van o r g e l cul tuur, te herstellen. Het reeds in 1738 in gebruik geno men, door de Amsterdammer Christiaan Muller gebouwde orgel vóór die tijd waren in de Baaf alleen kleinere or gels geplaatst verkreeg door zijn grote omvang (5000 pijpen en 60 spre kende registers), fraai gebeeldhouwde frontkast en bovenal door zijn impone rend klankvolume een tot ver over de grenzen reikende vermaardheid. Dit wordt o.a. bevestigd door het bezoek van de familie Mozart aan Haarlem. Eigenlijk zyn er slechts weinig authen tieke gegevens uit de 18de en 19de eeuw over het orgel en zyn bespelers. De meeste dateren eerst uit de tweede helft van de vorige eeuw. Wordt er be weerd, dat ook Handel het instrument heeft leren kennen, positieve bewijzen zijn hiervoor niet aan te voeren. Wel is geboekstaafd, dat deze vermaarde componist eenmaal op zijn terugkeer van Engeland naar Duitsland vanaf Rotterdam over Haarlem reisde en van wege een blessure, bij een ongeval met zijn koets opgedaan, aldaar vier dagen is verpleegd. Van Mozart's bezoek getuigt op uit zonderlijke wijze de inscriptie, die de eerste bespeler van het orgel, Henricus Radecer, na dit bezoek in zyn bijbel aanbracht en welke aldus aanving: „Heden wedervoer mij, de Kantor van Sanct Bavo, een groot geluk. De knaap Wolfgang Amadeus Mozart, door de we reld het wonderkind uit Duitsland ge noemd, tien'jaren en één maand oud, vergezeld van zijn vader, den Welede len Heer Leopold Mozart, muziek- Jonine Corajod. LONDEN, 27 JUNI De verrassing van de dag in het toumool van Wimble' don was de overwinning welke de jeug dige Amerikaan Richardson behaalde op zffn landgenoot, de Wimbledonkampioen 1950, Budge Patty. Wel kon Patty als excuus aanvoeren, dat hij last had van Advertentie Copyright P. I. B. Box 6 Copenhagen 20. Het was een heerlijke tocht door de tunnel. Het was er eerst pikdonker, maar na een tijdje stopte de trein onder een opening, waar de zon doorheen scheen. Zij stapten weer uit en gingen naar éf> auto, waar de bakker nog steeds op hen. zat te wachten. In de laatste wagon zat een professor, die hen zag vertrekken. Hij had iets reusachtigs uitge vonden: pillen, waardoor je heel verstandig werd. Als je ze slikte, kende je ineens alle tafels van ver menigvuldiging uit je hoofd- Hij keek in zij» tas voor een doosje van die pillen. Die wilde de profes sor aan Sam geven, omdat hij de trein had laten stoppen. een onwillige enkel, doch het spel waar mee de 18-jarige student Richardson hem versloeg bracht het publiek soms In vervoering en het is de vraag of een geheel fit zynde Patty wel in staat zou zyn geweest de aanval van Richardson te weerstaan. Richardson won met 4-6, 6-3. 4-6. 10-8 en 6-4. Van Swol had het tegen Egypte's nummer één niet erg lastig. Goed ser verend en goed smashend op het zwakke lobben van Shafei versloeg hij zijn tegenstander in drie sets. Rinkel gaf de Afrikaan Norgarb beter partij dan de cyfers doen vermoeden. Meer dan twee uur duurde de party tussen de met veel vaart spelende Nor garb en onze landgenoot, die zyn te genstander menig punt afsnoepte met uitstekend netspeL Norgarb's lobs kwa men voor het merendeel achter de base line neer. In de tweede set wonnen beide spelers om beurten de service totdat Norgarb in de 2le game een doorbraak forceerde en de set won met 12-10. Nel Hermsen schakelde haar 19- jarige rivale, miss Mortimer, uit door lengte en spreiding. De uitslagen van het heren enkelspel tweede ronde, luiden: Sturgess (Z.A.) si. Candy (Austr.) 6—3 4—6 8-6 6—2: Muiloy (V.S.) sl. Hom (G.B.) 6—4 6—0 6—4; Sedg- man (Austr.) sl. Davidsson (Zw.) 6—4 7—9 6—4 6—2; Larsen (V.S.) sl. Paish (G.B.) 63 61 1210; Bergeltn (Zw.) sl. Ampon (Philip) 2—6 2—6 6—2 8—7 6—4; Drobny (Eg.) sl. Ulrid (Den.) 11—9 1—6 6—3 6—4; Stockenberg (Zw.) si. Segal (Z.A.) 61 75 46 64; Remy (Fr.) sl. Cawthorn (Austr.) 63 63 63; RINKEL (Ned.) verl. var» Norgarb (Z.A.) 6120 64: VAN SWOL (Ned.) sL Shafei (Eg.) T—5 6—3 6—1. Dames enkelspel, tweede ronde: Doris Hart (V.S.) sl. mevr. H. Weiss (Arg.) 6—0 75: mej. N. Hermsen (Ned.) sl. mej. A. Mortimer (G.B.) 63 62. Derde ronde: mevr. Margaret Dupont (V.S.) sl. mevr. B. Kormoczy (Hong.) 61 61. Heren dubbelspel, eerste ronde: Mulloy en Savitt (V.S.) sl. Neal en Starte (G.B.) 6—2 64 63; Sturgess (ZA.) en Drobny (Eg.) sl. Henry (V.S.) en Hyks (Tsj.sl.) 62 61 61: McGregor en Sedgman (Austr.) sl. Milojkovlc en Petrovie (Z.S1.) 6—1 61 63. Bergelin en Davidsson (Zwe den) sl. Flam en Larsen (V.S.) 26 75 6—3 6—4. Dames enkelspel. Fry (V.S.) sl. mej. 6—i »-5. tweede ronde: B. Rosenauest Shirley (V.S.) meester van den Vorstbisschop van Salzburg en zyn de hoge kunst der muziek met liefde toegedane zuster Maria-Anne, veertien jaren en zeven maanden tellende, op invitatie van de Ouderlingen van de Grote Kerk uit Den Haag naar Haarlem komende, heeft voormiddags tegen elf uur ons orgel met een eigen compositie op voor- treffelyke wijze bespeeld". Wolfgang Mozart droeg die dag een sierdegen, hem geschonken door de Aartsbisschop van Mechelen! De familie Mozart werd toenmaals ontvangen door de predikant Petrus Broes, de burgemeester Jan van Dam en Joannes Enschedé, die bij dit be zoek Leopold Mozart een Hollandse uitgave aanbood van diens vioolmetho de onder de titel: „Grondig onderwijs in het behandelen van de viool, ontwor pen door Leopold Mozart, Hoogvorste- lijk-Saltzburgschen Kamermusicus". Van de organisten der oude Baaf vinden we alleen de vier onmiddellijke voorgangers van Georg, Robert ver meld. Het zijn Schumann, Bastiaans, Ezerman en Louis Robert. Van Schu mann lezen we, dat hij het driedaags muziekfeest van de Maatschappij ter bevordering der Toonkunst in 1850 opende met het spelen van de Ouver ture der komische opera van Mozart „Cosi fan tutte". Iets wat evenals het in 1868 veranderen van een zestal re gisters, waardoor het oorspronkelijk klankbeeld werd geschaad, getuigde van de wansmaak in die romantische tyd. Bastiaans en Ezerman zijn vermeld als mededingers op het orgelconcours, ge houden kort na de plaatsing van het Cavaillé Coll-orgel in het voormalige Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam in 1890. Het orgel, dat nu in onze grote concertzaal staat. Over dergelyke organistenconcour sen vinden we in oude Haarlemse ar chieven niets vermeld, wel van bespe lingen in de zomer ten gerieve van de burgerij en vreemdelingen. We mogen stellig beweren, dat het nevens de openbare bespelingen geven van or gelconcerten, waarop organisten van naam uit binnen- en buitenland mees terwerken er. hun improvisaties kun nen spelen, dus het herstel van eeuwenoude tradities, geschiedt door ons stadsbestuur, geadviseerd door kunstcommissie en stadsorganist. Hier voor zij van deze plaats lof gebracht! Meerdere malen hebben we reeds improvisaties van onze meest vooraan staande organisten kunnen beluisteren. Thans krijgen w<* hiertoe de gelegen heid in internationaal wedstrijdver band. Tot het mecfedingen zijn jonge artisten, een Engelse, een Belgische, een Zwitserse en twee Nederlandse, uitgenodigd. De bedoeling is namelijk jonge organisten, die nog niet in vol doende mate op de voorgrond treden, in de gelegenheid te stellen hun capacitei ten te tonen. En dit alleen door middel van hun improvisatiekunst op vlak voor hun optreden verstrekte the ma's. De improvisatiekunst werd in oude tijden algemeen beoefend, menigmaal op de eerste plaats geëist bij sollicita ties. By het improviseren naar vrij ge kozen of opgegeven thema's in bepaalde vormen: fuga-, gefugereerd koraal-, hoofd- of liedvorm, komen de artistieke qualiteiten van de spelers het duide lijkst tot uiting. De buitenlandse organisten zijn voor dit concours gekozen uit een voor dracht, door de betrokken Ambassades op verzoek verstrekt. De beide Nederlan ders op advies van de Organistenver- enigingeri. Piet Kee uit Zaandam en Louis Toebosch zyn de uitverkorenen. Piet Kee is de zoon van Cor Kee, een voortreffelijk organist en kundig improvisator, de opvolger aan de Evan gelisch Lutherse Kerk te Amsterdam van Evert Cornelis. Piet Kee studeerde onder leiding van dr. Anthon van der Horst aan het Amsterdams Conservato rium en behaalde aldaar het eindexa men voor orgel en piano cum laude met extra vermelding voor bijzondere mu zikale en technische eigenschappen. Thans is Piet Kee organist aan de Her vormde Overtoomkerk in de hoofdstad en treedt regelmatig voor de radio op. Louis Toe bosch, een Maas trichtenaar van geboorte, stu deerde, aan het Muzieklyceum aldaar. o.a. in orkestdirectie bij wylen Henri Hermans. Het re sultaat van deze studie was het behalen van het Staatsdiploma O. M. orgel en het Groot Diploma van de R.K. Or- ganisten- en Di recteurenvereniging. Daarna bezocht Toebosch het Conservatoire Royal te Luik en behaalde het einddiploma Or gel „avec distinction et les félicitations du Jury", benevens speciale prijzen voor harmonie, fugaleer, enz. In 1940 volgde zyn benoeming tot organist directeur van de H. Sacramentskerk te Breda. Het repertoire van het koor van deze kerk omvat thans meer dan 100 motetten en een tiental Palestrijnse en moderne missen. Met dit koor en met een Capella Minor gaf Toebosch talrijke uitvoeringen op andere plaat sen en voor de radio te Hilversum en Brussel. Van 1946 tot '49 dirigeerde Toebosch het Tilburgs Stedelyk Orkest, dat op geheven is vanwege de stichting van het Brabants Orkest te 's-Hertogen- bosch. Thans is hy docent aan de pro fane en kerkelijke afdelingen van het Conservatorium te Tilburg, alsmede dirigent van Breda's en Tilburgs Ge mengd Koor, waarmede hy o.a, Orato- riumwerken uitvoert Louis Toebosch Piet Kee. Toebosch componeerde werken voor gemengd koor en voor orkest. Zyn „Al legro" voor orgel en orkest werd reeds met succes te Maastricht Rotterdam en Brussel uitgevoerd. In Donemus, de Kon. Ned. Toonkun stenaars- en de R.K. Organisten- en Directeurenvereniging, vervult hij be stuursfuncties en bovendien iS hy nog lid van de Keuringscommissie der Ned. St. Gregoriusvereniging. Nu wordt hy eens in de gelegenheid gesteld zijn gaven als improvisator te tonen! Een unicum in de muziekgeschiede nis is het concert, dat na het concours wordt gegeven door de juryleden. Be halve van meesterwerken op orgelge- bied, kan men van vrye improvisaties genieten. De Paryse organiste Jeanne Demessieux speelt op dit concert Pre lude en Fuga in la mineur van Bach en bet tweede Choral van César Franck, de Oostenrijker prof. Ludwig Daxsper- ger een Suite van Muffat en de Toccata en Fuga van Max Reger. Deze artis ten spelen daarna hun improvisatie. Dr. Anthon van der Horst speelt alleen zijn eigen „Suite in Modo Conjuncto". Dit werk is zeer omvangrijk, bestaat uit drie delen: Toccata, Trio Capricioso, Dialogo en Fuga. bezit een zeer opval lend specifiek karakter en geldt als één der meest artistieke werken uit de moderne orgelliteratuur der laatste ja ren. In Haarlem hebben slechts twee con certen in het kader van het Holland Festival plaats. Deze concerten zijn echter van groot belang, omdat Neer- lands mooiste orgel door jonge en 01 dere binnen- en buitenlandse artis ten van hoge rang wordt bespeeld. Dat zullen zeer zeker de bezoekers van heinde en verre ten volle beseffen. Hoe staat het nu met de Haarlemse kunstmin- ners op dM punt? Overwegen zij wel voldoende de grote artistieke waarde van dit concours? Kerk, orgel en bespe lers (Haarlem telt meerdere vooraan staande organisten!) zijn voor ons wel als het ware geen zeldzaamheden meer, maar toch hopen we, dat onder het te verwachten cosmopolietisch publiek vele stadgenoten zullen worder opgemerkt! OLIVIER KOOP. AALSDIJK 28 v. Tampa n. N. Orleans. AALSUM p. 27 Bermudas n. R'dam. ANDIJK 28 v. Corp. Christi te Galvest. AMSTELVAART 27 te Galveston. ALIOTH p. 28 Fern. Nor. n. Pto. Alegre. A LP HARD p. 28 Lissabon n. Pto. Alegre. ALDERAMIN p. 28 Shetlands n. Narvik. AMSTELSTAD p. 28 Scilly n. Baltimore. ARIADNE 28 v. Tunis te Genua. ALHENA 29 te Santos verw. ALNATI 28 v. Rio Jan. te Santos. ALUDRA p. 27 Kp. Verdi n. R'dam. AMPENAN' Djakarta n. R'dam p. 28 Perim. AMSTELDIEP p. 28 Lissabon n. Ned. ANNENKERK p. 27 Cp. Otway n. R'dam. AVERDIJK 27 v. New York n. R'dam. BARENDRECHT 28 te Colombo. BAARN 28 v. Antofagasta te Mollendo. BENGKALIS 27 v. Tjilatjap n. Makassar. BENNEKOM p. 27 Sombrero-eil. n. A'dam. BLOEMFONTEIN 28 v. Bei ra te A'dam. BONAIRE 28 v. Plymouth n. A'dam. BOSCHFONTEIN 27 te Tanga. BOISSEVAIN n. Japan 26 te Durban. CERAM 27 v. Calcutta n. Vizagapatam. BREDA 28 v. Valparaiso te Montevideo. FARMSUM 27 te New Orleans. GAASTERKERK 28 te Marseille. GORDIAS 27 te Megara. GOUWE p. 28 Dakar n. Monrovia. HECTOR 27 v. Piraeus n. Alexandria. HELDER 28 v. Valparaiso te Montevideo. HERCULES 27 v. Izmir n. Mytilene. HEEMSKERK 28 v. Melbourne te R'dam. JAPARA p. 28 Oporto n. R'dam. KERTOSONO 28 te Cheribon. KOTA GEDE 28 te Makassar. LARENBERG 28 v. Bagnoli te Bone. LAURENSKERK 27 v. Dakar n. A'dam. LEKKERKERK 28 v. Bombay n. Karachi. LEMSTERKERK 28 v. R'dam te A'dam. LUN'A 27 v. Samos n. Catania. LUTTERKERK 27 v. Madras n. Calc. MADOERA 28 te Philadelphia. MIRZA 27 v. Hamburg n. Curacao. MOLENKERK 27 v. Freetown n. Takoratll. MERWEDE 27 v. Mobile n. Jacksonville. ORANJE A'dam n. Djak. p. 28 Kreta. ORANJEFONT. 27 v Teneriffe n. Kaapst. ODYSSEUS 28 te Triest. ORANJESTAD 28 v. Kingston te A'dam. ORESTES 28 v. Talcahuano te Corral. OVERIJSEX n. Sydney 28 te Cochin. PR. ALEX. p. 28 Anticosti n R'dam. PR FR. HENDRIK p. 27 Belle-eil. n. Can. RONDO 28 te Semarang. ROTTI p. 28 Finisterre naar Amst. ROEPAT 28 v. A'dam te Djakarta. ROEBIAH Djak. n. A'dam p. 27 Djeddah. RIJN 27 v. Rotterdam te Hamnia. STAD HAARLEM p. 28 Ouessant n. Sas G. SALLAND 28 v. Amst., 29 te Hamb. SIB A JAK Sydney n- Surabaja p. 27 Timor. SOMMELSDUK 27 te Tilbury. SOESTDIJK 28 te Penang. STR. SOENDA 25 te B. Aires. TALISSE 27 v. Baltimore n. N. Orleans. TAMO 24 v. Rosario te San Lorenzo. TABIAN p. 27 Pulu Bras n. Aden. TEGELBERG 26 v. Zanzibar n. Rio de Jan. TEUCER 28 v. Huston te N. Orleans TJIPANAS 23 te Sao Francisco (Br.). TOMINI 27 v. Belawan n. Djakarta. VENUS 28 te Rotterdam. VOLENDAM p. 27 Father-Point n. R'dam. WELTEVR. p. 28 Dondrahead n. N.Y1. WILLEMSTAD 28 te Oranjestad. WILL. RUYS p. 28 Minicoy n. R'dam. WOENSDRECHT 27 v. Cur. n. Rio Jan. WATERLAND 27 v. Montev. n. Santos. ZONNEWIJK p. 28 Scilly n. Hamptons

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 5