Westen en Oosten opgeschrikt door schot
op Koning Abdoellah
Vermoorde vorst was een groot
vriend van Engeland
TWEE DODEN BIJ TREINONGELUK
I Tussen neus en lippen I
Dieseltrein rijdt te Gouda
op een wachtend treinstel
Vervanging van
Uniestatuut
OPWEKKING OM KONING BOUDEWIJN
VOLLEDIGE STEUN TE GEVEN
Ziekenfondsstrijd
weer actueel
OOK LEDEN „DOOR DE EEUWEN TROUW"
NIET IN AMB0NESE KAMPEN
Tot hoofd en hart
GEVOLGEN VOOR SITUATIE IN MIDDEN-OOSTEN
NOG NIET TE OVERZIEN
Moordenaar in dienst
van ex-Moefti?
(20 kilometer vaart)
J
Prof. Supomo komt er
over praten
LEGT MIN. LIEFTINCK
FUNCTIE NEER?
Spanje krijgt lening van
7.5 millioen dollar
Twee treinontsporingen
in Maastricht
Het weer
Zonnig zomerweer
Campagne tegen Leopold scherp veroordeeld
Besluit van de regering
ZATERDAG 21 JULI 1951
o
75sfe JAARGANG No. 25129
De Westerse wereld is geschokt door het nieuws van de moord
aanslag op Koning Abdoellah van Jordanië, die gisteren in het
oude stadsgedeelte van Jeruzalem door een lid van een Arabische
nationalistische organisatie is doodgeschoten. De koning stond op
't punt de Aqsa-moskee binnen te treden, toen de aanvaller, een
21-jarige kleermaker, die zich achter de deuren van de hoofd
ingang verdekt had opgesteld, het vuur op hem opende. De 69-
jarige koning werd onmiddellijk gedood. De toegesnelde lijf
wacht van Abdoellah schoot de dader ter plaatse neer.
D« opvolgingskwestie
„Groot-Syrië"
Twaalf gewonden
naar ziekenhuis
Remmen zijn gebruikt
BELANGRIJKE DIENSTEN BEWEZEN
AAN PARACHUTISTEN
Sjef de Groot onderscheiden
door Amerika
Amerik, Export-lmport bank
Tot nu toe zeer weinig
zomerse dagen
Herderlijk schrijven van Kardinaal Van Roey
fiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiNiiiniiiiitiiiiiiiuiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiniinniiiniiiiiiiniiiiniiii'^
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon. Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr. 45, tel. 3998
Bijkant. Umuiden Bonifaciusstr. 27, tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 530
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W Boerrigter
Hoofdredacteur: Drs. H. W M van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W, Severin.
NIEUWE HAARLEMSDIE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 42 cents per week,
f 1.82 per maand, f 5.45 per kwartaal.
J>e tweede zoon van Koning Abdoellah, Emir Naif, is onmiddellijk tot regent
benoemd. In het land is de noodtoestand afgekondigd. De grenzen van Jordanië
zijn gesloten. Het lichaam van de Koning is overgebracht naar het koninklijk
paleis te Amman. Het nieuws van de moordaanslag op Koning Abdoellah
kwam slechts vier dagen na de moord op de voormalige Libanese
premier. Men acht de verwikkelingen, welke kunnen ontstaan door het
in een week tijds vermoorden van twee vooraanstaande staatslieden in het
Midden-Oosten, zeer ernstig. In het Midden-Oosten zelf heerst grote ontsteltenis.
De eerste berichten veroorzaakten in de Libanese hoofdstad, Beiroet, een paniek
stemming. Winkels sloten hun deuren en er werden demonstraties en schietpar
tijen gemeld. Ook in de oude stad van Jeruzalem werden schoten gelost.
Dr. Ralph Bunche, de voormalige be
middelaar der V.N. in Palestina, heeft
dan ook verklaard: „Ik ben diep ge
schokt door het nieuws van de moord.
Ik kende de koning goed en ik achtte
hem hoog. Dit is een nieuwe dramati
sche episode in de geschiedenis van het
Nabije en Midden-Oosten."
In Israëlische officiële kringen werd
het nieuws eveneens met grote ontstel
tenis ontvangen.
In Washington vreest men, dat de
moord op Koning Abdoellah een aantal
andere „kruitvaten" in het Midden-Oos
ten tot ontploffing zal kunnen brengen.
De persoonlijkheid van de vermoorde
vorst werd door autoriteiten, dip hem
kenden, als een stabiliserende factor in
dit gebied beschouwd. Truman en Ache-
son hebben hun deelneming betuigd.
Irak, welks koning Feisal behoort tot
de Hasjemitischs familie, waarvan Ab
doellah het hoofd was, heeft een rouw-
periode van 40 dagen afgekondigd. De
leiders van andere Arabische staten zon
den telegrammen van deelneming.
De moordenaar van Koning Abdoellah,
Moestafa Shoekri Asho, een 21-jarige
kleermaker uit de oude stad van Jeru
zalem, maakte deel uit van de „Al Jihad
Al Mokades", een Arabische nationalis
tische organisatie. De politie heeft in
zijn woning handgranaten aangetroffen.
Tijdens de Arabisch-Israëlische oorlog
behoorde hij tot een „dynamietploeg"
van de ongeregelde Arabische strijd
krachten, de „Furkhat Djehad", het „re
giment van de Heilige Oorlog". Naar
Reuter meldt zou hij in dienst gestaan
hebben van de ex-Moefti van Jeruzalem,
die aanspraken doet gelden op de heer
schappij over het na de Arabisch-Isra-
eiische oorlog door Abdoellah geannex
eerde Palestijnse gebied.
Maandag j.l. werd de gewezen premier
van de Libanon, Riad El Solh Bey, op
het vliegveld bij Amman doodgeschoten
door een persoon, die naar verklaard
wordt tot de „Syrische nationalistische
Partij" behoort. De Libanon heeft nauwe
betrekkingen met Jordanië. Dezelfde
avond nog gaf Koning Abdoellah tegen
over de Libanese president. El Choery,
telefonisch uitdrukking aan zijn „diepe
rouw". Donderdag nog gaf de Koning
in Amman een in scherpe bewoordingen
gestelde verklaring uit, waarin hij de
aanslag op Riad Bey betreurde en de
aanslag „een algehele miskenning van
de tradities van de Arabische landen"
noemde een „een treden met de voeten
van hun begrippen van eer en hun wet
ten".
De begrafenis van Koning Abdoel
lah is vastgesteld op a.s. Maandag. Het
stoffelijk overschot van de Koning zal
bijgezet worden in het mausoleum van
Abdoellah in Amman, dat zich in de
nabijheid van het paleis bevindt. Zijn
vader is bijgezet in de Omar-moskee,
te Jeruzalem.
„Ramallah", het officiële radiostation
/an de Hasjemietische Jordaan heeft
gisteravond in een communiqué bekend
gemaakt, dat Emir Haif, de tweede zoon
van Koning Abdoellah, tot regent was
uitgeroepen, zijn benoeming had aan
vaard en reeds trouw aan de grondwet
gezworen had. Emir Naif was tot regent
uitgeroepen, omdat Emir Talal, de oud
ste zoon des Konings, „nog herstellende
was van een ziekte en in het buitenland
vertoefde". Volgens A.F.P. bevindt. Emir
Talal zich voor geneeskundige behande
ling in Geneve. Een woordvoerder van
Jordaanse legatie heeft evenwel
Verklaard, dat de Emir uit het zieken
huis ontslagen is en zich met vacantie
in Zwitserland bevindt.
Men acht het niet onmogelijk dat de
kwestie van de opvolging nog aanleiding
zal geven tot conflicten. Emir Talal, die
als regent is opgetreden toen zijn vader
kortgeleden in Turkije was, is n.l. vol
gens U.P. naar de Libanon gevlucht, na
een meningsverschil met enkele leden
van het huidige kabinet. Abdoellah heeft
Talal later opgezocht in zijn hotel in
Beiroet en naar toen verluidde leed de
kroonprins aan een zenuwinstorting.
Maar volgens hardnekkige geruchten in
het gehele Nabije Oosten was Talal ge
vlucht omdat hij bang was vermoord te
zullen worden.
Naar A.P. van goed ingelichte zijde
verneemt, zou ingeval Talal niet in
staat zou zijn te regeren zijn zoon
in aanmerking komen als troonopvolger.
Het is bekend, dat Emir Talal aan de
zijde staat van extremisten, die de ver
zoenende politiek van zijn vader tegen
over Israël hebben tegengewerkt. Ab
doellah was zijn jongste zoon. Emir Naif,
die thans regent is. dan ook het gun
stigste gezind. De volledige naam van de
nieuwe regent is Emir Naif Ibn Abdoe -
lah Ibn Al Hoessein. Hij bracht een tijd
door bij een zwervende stam w ue
Woestijn en bezocht later de Britse mi-
litaire academie te Sandhurst.
In diplomatieke kringen heeft men
zijn ernstige bezorgdheid te kennen ge
geven over de gevolgen van de moord
aanslag op Koning Abdoellah. Op een
tijdstip, dat Engeland steeds groter
moeilijkheden ondervindt in het Mid
den-Oosten is Groot-Brittannië nu een
van de betrouwbaarste politieke vrien
den in dit gebied, dat voor de verdedi
gingsplannen der Westerse mogendheden
van zo'n groot belang is, ontvallen. Men
vreest voorts, dat de tot nu toe met veel
moeite in evenwicht gehouden Palestijnse
wapenstilstand verstoord zal worden.
Door de houding van Abdoellah is in
1948 deze overeenkomst tot stand geko
men en hjj is tot nu toe de enige Ara
bische heerser geweest, die de bereid
heid te, kennen heeft gegeven met de
®ieuwe Joodse staat samen te werken.
De dood van Koning Abdoellah heeft
het enige krachtige bolwerk tegen een
communistische penetratie in het Mid
den-Oosten in een precaire positie ge
bracht. Onder Abdoellah, die Engeland
zeer gunstig gezind was, vormde Jor
danië onder de Arabische landen de
enige uitzondering op het algemene
beeld van anti-Westelijke politiek en
scherp gestelde nationalistische aspira
ties, waardoor het Midden- en Nabije
Oosten zozeer toegankelijk is geworden
voor communistische invloeden.
Ook in Israëlische kringen was Koning
Abdoellah zeer gezien. Zijn overtuiging,
dat uiteindelijk een vrede tussen de
Arabische staten en Israël noodzakelijk
was, werd in Tel Aviv algemeen ge
waardeerd. De kans op onderhandelin-
f}.-
Koning Abdoellah tijdens een inspectie
van zijn Arabische Legioen.
gen tussen Jordanië en Israël is met zijn
dood een zware slag toegebracht.
Koning Abdoellah, die de leeftijd
van 69 jaar heeft bereikt, behoort tot
de „afstammelingen van de profeet".
Hij was overtuigd Moslim en was een
van de meest op de voorgrond treden
de heersers in het Midden-Oosten. In
de periode 19141918 gaf hij de stoot
tot de opstand tegen de Turkse over
heersing en hij streed aan de zijde van
„Lawrence de Arabier".
Hij vestigde in Amman zijn hoofd
kwartier en deze stad werd later de
hoofdstad van zijn land, dat onder Brit
se protectie werd geplaatst. In 1950 ver
dubbelde hij het grondgebied van zijn
kleine rijk door de annexatie van een
deel van Palestina, hetgeen zijn tegen
standers nog meer tegen hem innam.
Onder Abdoellah is het Arabische Le
gioen tot stand gekomen, dat volgens
Britse methoden is opgeleid en tot de
modernste strijdkrachten van 't Midden-
Oosten gerekend kan worden. Zijn riva
len vreesden zijn plan voor een „Groot-
Syrië", waarin Syrië, de Libanon, Pa
lestina en Jordanië opgenomen zouden
worden. Het was zijn plan dit rijk van
Damascus uit te regeren.
Het Nederlandse troepenschip De Zuiderkruis" is bij de Nederlandse Dok- en
Scheepvaartmaatschappij omgebouwd tot emigrantenschip. Het schip is eigen
dom van de regering, doch vaart voor de Maatschappij Nederland. Op 25 Juli
a.s. zal het zijn eerste reis maken met emigranten, bestemd voor Canada.
Hedenmorgen elf minuten over zeven is de diesel- electrische exprestreïn uit
Den Haaa die in Gouda gekoppeld wordt aan de trein uit Rotterdam, om
gezamenlijk de reis naar Groningen en Leeuwarden te maken, met een snel
heid van twintig a vijf en twintig k.m. op de wachtende Rotterdamse trein
gereden. Een der op een voorbalcon staande reiziger, de 43-jarige heer J. Sips uit
Amsterdam, werd op slag gedood. De wagenbestuurder van het Haagse treinstel,
de heer De Beus uit Utrecht, werd zeer zwaar gewond. Hij is in een der zieken
huizen te Gouda overleden. Twaalf reizigers werden gewond. Zij zijn in de
drie ziekenhuizen van Gouda opgenomen. Een klein aantal andere reizigers
is nog licht gewond.
Het voorbalcon en de bestuurders-
cabine van het Haagse treinstel werden
geheel ingedrukt. Deze trein ontspoorde
met een as van het eerste onderstel.
Beide treinen zaten vol met reizigers,
onder wie veel vacantiegangers.
De spoorwegverbinding Utrecht—Den
HaagRotterdam en omgekeerd is niet
versperd. Het ongeluk is geschied met
de diesel-electrische exprestreinen, die
hedenmorgen om 6.48 van Den Haag S.S.
en om dezelfde tijd van Rotterdam-Maas
waren vertrokken. De gezamenlijke
trein had om 7.11 uit Gouda moeten
wegrijden.
Omtrent de oorzaak van dit ongeluk
is nog niets bekend.
De chef dienst tractie en materieel
van de N. S„ die toevallig in de Rot
terdamse trein zat, heeft direct na het
ongeluk de remblokken van de Haagse
trein gecontroleerd.
Hij kwam tot de bevinding, dat zij
nog warm waren, m.a.w. dat de remmen
dus gebruikt waren. De wagenmeester
uit Den Haag, die de trein voor vertrek
heeft gecontroleerd, heeft met stellig
heid verklaard, dat de remmen normaal
functioneerden. Daar de bestuurder van
de Haagse trein bij dit ongeluk om
gekomen is kon men uit zijn mond geen
getuigenis verwachten. Materiaalonder
zoek zal dus eventueel de oorzaak van
dit ongeluk moeten uitwijzen.
De Rotterdamse trein is aan de ach
terzijde licht beschadigd.
Het treinverkeer rond Gouda vindt
voortgang, zij het met enige vertraging,
daar één kant van het perron niet te
gebruiken is.
Voor zover thans bekend zijn van de
gewonden in het St. Jozefpaviljoen te
Gouda opgenomen: mevr. F. E. Bieder
hof uit Delft, 60 jaar, linkerbeenbreuk;
de heer J. Vermeulen uit Den Haag, 53
jaar, beide enkels gebroken; (een kind
van hem heeft lichte beenverwondingen)
mevr. K. Mijnheerkrul uit Den Haag, 54
jaar, klaagt over pijn in de borst.
In het diaconessenziekenhuis „De
Wijk" zijn opgenomen: het echtpaar Van
NooyenLe Comte uit Rotterdam, de
vrouw 61 jaar, heeft een ernstige oog-
wonde (geen levensgevaar), de man 54
jaar kan reeds naar huis. De heer
Wiedenhof, vertegenwoordiger uit Delft.
Hij kan reeds naar huis. In „De Wijk"
is nog een jongetje binnengebracht, dat
na verbonden te zijn naar huis kon gaan.
Aan Sjef de Groot te Amersfoort is
is de medaille van de Amerikaanse on
derscheiding de bronzen ster, wegens
hulp aan parachutisten, die in Septem
ber 1944 zijn neergelaten nabij St.
Oedenrode, uitgereikt. Door deze hulp
heeft hij op belangrijke wijze medege
werkt aan het tot stand brengen van de
corridor van Eindhoven naar Nijmegen.
Sjef de Groot is reeds onderscheiden
met de Engelse onderscheiding „Member
of the British Empire".
Hij is een van de oprichters geweest
van het regiment stoottroepen, richtte
in het najaar van 1944 het commando-
Brabant op en is van dit onderdeel com
mandant geweest tot aan de samenvoe-
Zij, die veel praten,
doen meestal zelden iets
ging van het commando-Brabant en het
regiment Limburg. Van Juli 1945 tot 1
Januari 1949 is hij verbonden geweest
aan de staf van de bevelhebber der
binnenlandse strijdkrachten, Prins Bern-
hard. Hij heeft zich in de oorlogsjaren
doorlopend met het verzet bezig gehou
den, was eerst K.P.-leider in Brabant en
later gewestelijk sabotagecommandant
Brabant.
In deze kwaliteit bevond hij zich in
September 1944 met zijn ploeg tijdens
de landing van de Airborne division
nabij Sint Oedenrode. Toen daar de
eerste parachutisten vielen, heeft hij
hen direct geholpen om de weg naar
Veghel open te maken. Daardoor was
de onmiddellijke aanvoer van verdere
troepen mogelijk. De Duitsers in deze
streek waren verrast door het snelle tot
stand brengen van deze verbinding.
Canada zal 300 radartoestellen voor
het opsporen van vliegtuigen of geleide
projectielen naar zes Europese landen
zenden. De toestellen zullen in 1952
kosteloos worden geleverd o.a. aan ons
land en verder aan België, Engeland,
Noorwegen, Denemarken en Italië.
Met de productie ervan is men reeds
begonnen.
In het Iterson-ziekenhuis liggen: het
echtpaar Van HarmeienSieben uit Den
Haag, de beide benen van de man, 30
jaar, werden verbrijzeld, de vrouw, 26
jaar, is licht gewond; mevr. A. I. Taken
Knoet uit Rotterdam, 51 jaar, licht ge
wond; mevr. H. VermeulenLetterie uit
Den Haag, 37 jaar, licht gewond; A.
Knoets, een jongen van acht jaar uit
Den Haag, knie uit de kom; Henny Her
laar, meisje vcan negen jaar uit Den
Haag, licht gewond; de heer J. Bieder
hof uit Delft, verwonding niet bekend,
57 jaar; zijn vrouw is opgenomen in net
St. Jozefpaviljoen; de heer J. P. Meulen-
berg uit Den Haag, been verbrijzeld, en
de heer E. A/ van Nieuwenhoven-Hel-
bach uit Voorburg, verwonding onbe
kend.
Prof. Supomo zal spoedig, vergezeld
van een aantal deskundigen, als Indo
nesisch afgevaardigde naar Nederland
vertrekken. Hij zal tot taak hebben
met de Nederlandse regering en met
politieke kringen informeel contact op
te nemen in zake de wijze, waarop het
Uniestatuut zo spoedig mogelijk kan
worden vervangen door een normaal
internaionaal verdrag.
Dit werd Vrijdag na afloop van de
kabinetszitting in Djakarta, waarin de
verhouding Indonesië-Nederland weTd
besproken, door de Indonesische minis-
er van Voorlichting, Mononutu, aan
Aneta medegedeeld. „De Indonesische
regering blijft het standpunt handhaven,
zoals dit is vastgelegd in de regerings
verklaring" aldus Mononutu, die de
nadruk legde op het informele karak
ter van deze missie. Hij voegde er aan
toe, dat de Indonesische regering na
ontvangst van inlichtingen van prof.
Supomo zeker het parlement zal in
schakelen. „Het Uniestatuut zal zeker
geannuleerd worden. De andere over
eenkomsten zullen in beschouwing
worden genomen op basis van het na
tionaal belang" aldus de minister.
Zowel in Den Haag als elders worden
de geruchten, als zou de minister van
Financiën prof. P. Lieftinck zjjn functie
neerleggen steeds sterker. Men meent te
weten, dat de minister een functie zon
aanvaarden bij de Internationale Her-
stelbank te Washington. In bevoegde
kringen evenwel wenste men zich om
trent deze geruchten niet uit te laten en
verstrekte men bevestiging Poch ont
kenning.
Zoals men weet heeft enige dagen ge
leden de raadsadviseur van prof. Lief
tinck, professor Kcesing, een functie
aanvaard bjj het Internationale Mone
taire Fonds. Het is zeer wel mogelijk,
dat de geruchten rond minister Lief
tinck zijn ontstaan door het heengaan
van prof. Keesing, reden waarom wij
dit gerucht met groot voorbehoud weer
geven.
De Amerikaanse Export en Import
Bank heeft hekend gemaakt, dat zij aan
Spanje een lening van 7.5 millioen dol
lar heeft verstrekt voor de verbetering
van de Spaanse spoorwegen. Deze le
ning werd gegeven als onderdeel van
een bedrag van 62.5 millioen dollar,
dat door het Amerikaanse Congress ter
beschikking van Spanje is gesteld.
Vrijdagmorgen tien uur liep de stop
trein uit Roermond op het stationsem
placement te Maastricht uit de rails.
Hetzelfde gebeurde 's-middags met de
stoptrein uit Heerlen. Er ontstond grote
materiële schade Persoonlijke ongeluk
ken kwamen niet voor.
Het reizigersverkeer ondervond van
deze ontsporingen aanzienlijke vertra
ging.
Verwachting tot Zondagavond:
Droog. Koude nacht. Morgen over
dag zonnig en vrij warm weer.
Zwakke veranderlijke wind.
Zondag:
Zon 4.45—20.46 Maan 22.25—9.31
Maandag:
Zon 4.47—20.45 Maan 22.36—10.53
(Van onze weerkundige medewerker)
De afgelopen week heeft zich als va-
cantieweek niet ongunstig gedragen. Het
krachtige Azoren-hogedrukgebied, dat
dagenlang op een afstand het weer over
ons land bepaalde, beweegt thans over
Engeland in de richting van de Noord
zee. De barometers zijn het laatste et
maal gaan stijgen en de wind ruimt
door het Noorden naar het Noörd-Oos-
ten, Deze ontwikkeling kan een periode
van zonnig zomerweer inluiden, waarvan
we reeds het komende weekeinde zul
len profiteren
Het is intussen droevig gesteld met
het aantal officiële zomerse dagen
(maximum temperatuur boven 25 gra
den C.). dat tot gisteren is'waargenomen,
in De Bilt namelijk nog maar twee tegen
normaal twaalf. In de laatste honderd
jaar is een dergelijk klein aantal zo
merse dagen tot deze datum in De Bilt
niet voorgekomen. Wij zijn dus nog
geenszins verwend.
Advertentie
DARTELOORISSTRAAT 20 TEL. 13439
(Telefonisch van onze Brusselse correspondent)
Kardinaal van Roey, Aartsbisschop van Mechelen en Primaat van België, heeft
ter gelegenheid van de troonsbestijging van Koning Boudewijn tot de gelovigen
van zijn bisdom een schrijven gericht, dat morgen in alle kerken tijdens alle
Heilige, Missen zal worden voorgelezen. De Kardinaal ziet hr deze troonsbestijging
niet enkel de gelukkige gebeurtenis, doch noemt haar tevens een smartelijke
datum, omdat zij het einde is van een regering, een einde dat niet veroorzaakt
werd door de natuurlijke gang van zaken, maar door absoluut te veroordelen
procédé's. En Zijne Eminentie noemt met name de hardnekkige campagne van
laster en beledigingen, zonder enige bekommernis om de waarheid, de recht
vaardigheid en de naastenliefde, en het ergst van al de dwang door oproer en
straatgeweld. Vervolgens prijst de Kardinaal „de waardigheid en zielegrootheid,
die Koning Leopold daar onafgebroken tegenover heeft gesteld."
Zolang de koningskwestie niet wette
lijk beslist was, zo schrijft de Kardinaal
verder, hebben Wij stelselmatig ver
meden er ons in te mengen, tenzij men
ons persoonlijk in opspraak heeft ge
bracht. Doch, zolang Koning Leopold
onze grondwettelijke Koning bleef, leg
de ons dit de verplichting op hem
trouw te blijven. Wie zich over die hou
ding verwonderd heeft, begrijpt niets
van de katholieke moraal.
Vervolgens doet de Kardinaal een be
roep op de gelovigen om Koning Bou
dewijn oprecht en zonder voorbehoud
als de wettige Vorst te erkennen, zoals
het welzijn van het land dit vergt en
de Goddelijke Wet het voorschrijft, ter
wijl ook Koning Leopold het vraagt.
Sprekend over 's Konings functie heet
het, dat het de taak is van het centraal
gezag en speciaal van de Vorst, alles op
het gemeenschappelijk welzijn te rich
ten. Wanneer de burgers het gezag be
strijden, stort alles vroeg of laat ineen.
„De katholieken moeten de hechtste
steun van de troon vormen; zij zijn dat
altijd geweest, zoals de recente gebeur
tenissen het nog hebben getoond; meer
dan ooit moeten zij het blijven."
Dit uitvoerig herderlijk schrijven
van Kardinaal Van Roey heeft in de
anti-clericale oppositiepers enkele re
acties teweeg gebracht. De liberale
„Dernière Heure" weigerde de tekst
te publiceren, daar zekere passages de
polemiek rond het verleden zouden
trachten te heropenen. Het is duidelijk,
dat de liberalen hun houding in de
koningskwestie liefst zo min mogelijk
aan de kaak zien gesteld. Voor de so
cialisten is het schrijven echter koren
op de molen. Zij proberen er munt uit
te slaan om de theorie te staven, dat
zij heel de strijd tegen de Koning
slechts zouden hebben ondernomen uit
pure liefde voor de democratie, die zij
tegen het politiek clericalisme van de
Kardinaal zouden hebben willen be
schermen, welke laatste „de troon in
dienst van de partij van de Kerk" zou
wensen.
Dat de socialistische pretenties en
chantages er alleszins op schijnen te
wijzen, dat deze heren precies het om
gekeerde zouden willen, en dat er, in
dien men zo voortgaat, al dan niet ge
wild een nieuwe koningskwestie in de
maak is, wordt met de dag duidelijker.
(Van een bijzondere medewerker)
Soms kan het nut hebben aan zaken,
die ogenschijnlijk van plaatselijke'
betekenis zijn. een beschouwing te
wijden. Zulks is thans het geval met een
merkwaardige ziekenfondsstrij'd. welke
zich de laatste weken in Culemborg
afspeelt. De locale betekenis van de daar
in volle gang zijnde strijd is slechts
schijn: in wezen gaat het om de rechts
vraag van de vrije ziekenfondskeuze, die
door de Duitsers in 1942 dictatoriaal
werd beperkt en tot herstel waarvan in
het „vrije" naoorlogse Nederland nog
nimmer kon worden overgegaan.
Dupe van deze vrijheidsbeperking zijn
wel op de voornaamste plaats de katho
lieken in ons land, doordat vooral hun
fondsen, waaronder St. Joan de Deo,
reeds 52 jaar werkzaam in het bisdom
Haarlem, en St. Liduina, het 57 jaar
oude ziekenfonds in het Aartsbisdom, zo
volledig in hun bewegingsvrijheid zijn
beperkt, dat zij nog steeds alleen daar
rnogen werken, waar zij ook reeds op
1 November 1941 werkzaam waren.
In Culemborg nu bleek onlangs over
duidelijk, dat deze vrijheidsbeperking
slechts zou dreigen te gelden voor het
katholieke ziekenfondswezen en dat het
z.g. Maatschappij-ziekenfonds, nauw
verwant aan de Maatschappij tot bevor
dering van de geneeskunst, zij het dan
door middel van een organisatorische
handigheid, rustig nieuw werkterrein
kan aantrekken. De onbillijkheid, die
hierin zou hebben gelegen, was kenne
lijk zelfs de Ziekenfondsraad te erg er.
zo kon het gebeuren, dat. na aandrang
van de organisaties der katholieke boe
ren, middenstanders en arbeiders te
Culemborg. de Diocesane Bond der
K.A.B. en last but not least van de na
tionale voorzitter van de K.A.B. op 28
Juni j.l. de Ziekenfondsraad aan het
Aartsdiocesane ziekenfonds St. Liduina
toestemming verleende om haar werk
zaamheden ook over Culemborg uit te
breiden.
Tot zover lijkt alles nog gewoon, al
verdient ook hier de kwalificatie „ge
woon" reeds een verduidelijking. Voor
wat het relaas der feiten betreft moge
het volgende dienen. Uit Culemborg was
reeds vaak tot het bestuur van St
Liduina het verzoek gericht, ook daar
een afdeling van het Katholieke Zieken
fonds te stichten. Maar gezien het be
ruchte Duitse ..stopgebod", ingevoerd op
1 November 1941 en nog steeds van
kracht, kon aan dat verzoek slechts
worden voldaan indien de Ziekenfonds
raad daartoe toestemming gaf. En de
verhoudingen in die raad boden eenvou
dig geen schijn van kans, zelfs ondanks
het. feit. dat het te Culemborg bestaande
„Culemborgse Ziekenfonds" in gebreke
bleef een aanvullende verzekering op te
richten. Omdat dit voor de ziekenfond
sen aanvankelijk niet verboden was,
begon uiteindelijk St. Liduina hiermede
en schreef in zeer korte tijd 800 ver
zekerden in. Toen begon ook het Culem
borgse Ziekenfonds een aanvullende
verzekering en prompt werd aan St.
Liduina het „bevel" gegeven de werk
zaamheden in Culemborg te staken, zij
het dan dat de 800 aanvullende verze
kerden lid van St. Liduina mochten
bijjven.
In 1950 werd bekend, dat het Culem
borgse Ziekenfonds pogingen deed om
tot een fusie te geraken met het maat-
sc-bappijfonds „Arnhem en omstreken
gevestigd te Arnhem. In feite zou deze
fusie betekenen, dat de verzekerden in
Culemborg lid zouden worden van een
ander fonds, of, om zo te zeggen, dat een
maatschappijfonds, tot dan toe niet
werkzaam in Culemborg, toeslemming
kreeg aldaar te gaan werken.
Hier gaat het nu om.
St. Liduina kreeg geen kans. een maat
schappijfonds wèl! Met deze feiten in de
hand, zijn de sociale organisaties, zowel
plaatselijk als diocesaan en ook lande
lijk aan het werk gegaan en ondersteund
door een adres, getekend door meer dan
1000 verzekerden van het Culemborgse
Ziekenfonds, richtten zij zich tot de
minister van Sociale Zaken en tot de
Ziekenfondsraad. Maar ook toen nog
was de persoonlijke interventie van de
nationale voorzitter der K.A.B. bij de
voorzitter van de Ziekenfondsraad dr.
ir. A. H. W. Hacke en bij de staatssecre
taris van Sociale Zaken (afd. Volksge
zondheid) Z. Exc. dr. P. Muntendam
nodig, om een objectieve uitspraak te
verkrijgen. Deze kwam inderdaad op 28
Juni j.l., waarbij dus aan St. Liduina de
gevraagde toestemming werd verleend.
(Vervolg op pag. 5)
20 Juni had de regering beslist, dat
voortaan geen tot het zich noemende bu
reau der Zuid-Molukken behorende of
daarvoor optredende dan wel daarmede
in relatie staande personen in de woon
oorden der Ambonese oud-KNIL-mili-
tairen hier te lande zullen worden toe-
llUtMWHMtUIIMNNIIIIttUlltlllWIIHIMHIfHIUMaiHI
Barcarole
In Venetië, de stad der
romantische idylle, is on
langs een prozaïsch con
flict uitgebroken, dat op
zijn beurt toch weer aan
leiding gaf tot een roman
tisch spectaculaire verto
ning. Het steeds toene
mend aantal motorboten
op de lagune en in de
kanalen van de oude Do-
genstad is een doorn in
het oog van de traditio
nele gondeliers, die uit
protest daartegen enkele
uren in staking zijn ge
gaan. Zij beweren, dat de
motorboten het verkeer
vooral in de kleinere ka
nalen danig in de war
sturen en bovendien de
gondels, die de oudste
rechten hebben, een on
eerlijke en levensgevaar
lijke concurrentie aandoen-
Daar het gemeentebestuur
weigerde de gondeliers een
subsidie toe te kennen en
het aantal motorboten te
beperken, verzamelden alle
gondels der stad zich in
de omgeving van de San
«•••••«MtMIimUmMMtMMUMMMMiMOWmtM
Marco om in een schilder
achtige optocht achter de
vlag van de broederschap
der gondeliers langzaam
door het Canal Grande te
varen. Gedurende de de
monstratie was het ver
keer op de voornaamste
waterweg door de stad
twee uur lang gestremd.
De motorboten werden
naar de zijkanalen ver
dreven. De betoging ein
digde. tegen de middag,
toen een geweldige regen
bui losbarstte. Indien de
gondeliérs hun zin niet
krijgen, zullen ze hun be
toging bij tijd en wijle
herhalen, onder het de
vies: „Dit heeft niets met
politiek te maken, maar
alles met onze stad, die
gemineerd wordt door de
motorboten". Wij menen,
dat het gemeentebestuur
van Venetië goed zal doen
aan de wensen van de
gondeliers tegemoet te ko
men, want motgrgepuf en
stookolie-stank zullen op
den duur de naar roman
tiek zwijmelende toeris
ten met hun begeerlijke
deviezen uit de lagunen-
stad verdrijven.
Ontaarde moeder
In de Bronx dierentuin
in New York kreeg een
kangoeroe een tweeling. De
buidel van de moeder was
of te klein voor samen
woning of moeder hield
er een moderne afkeer
voor grote gezinnen op na.
In ieder geval zette ze
het kangoeroe-meisje van
de tweeling buiten boord,
in casu de buidel. Men
heeft nu van oude lappen
een kunstbuidel gemaakt
om de verstotelinge on
derdak te verlenen.
gelaten. Thans wordt van officiële zijde
medegedeeld, dat dit verbod tevens geldt
voor de leden van het hoofdbestuur en
van de afdelingsbesturen van de stich
ting „Door de Eeuwen Trouw", alsmede
voor degenen, die voor deze stichting de
kampen wensen te bezoeken.
De regering grondt deze maatregel op
de overweging, dat zij niet meer wenst
toe te staan dat aanvullende sociale zorg
van particuliere zijde in de woonoorden
wordt verleend onder auspiciën van deze
stichting. Zij verwacht dat degenen, die
uit geen ander motief dan naastenliefde
willen medewerken aan deze, sociale
zorg en die thans deze steun verlenen
door bemiddeling van „Door de Eeuwen
Trouw" zonder dat zij instemmen met
de politieke doelstelling van deze stich
ting, bereid zullen worden gevonden
langs andere weg deze steun te blijven
geven.
De regering zou het toejuichen indien
h-'ertoe een samenbundeling op uitslui
tend charitatieve grondslag zou kunnen
worden bereikt van alle organisaties en
particulieren, die aan deze sociale zorg
voor de Abonezen reeds medewerken of
zouden willen medewerken.
De delegatie der V.N. heeft zich van
daag accoord verklaard met een verzoek
van de Noordelijken om de besprekin
gen te Kaesong tot Woensdag a.s. op te
schorten.
Waarnemers te Tokio zijn van mening,
dat de Noordelijken tijd hebben ge
vraagd om zich te beraden over de stel
lige weigering van de delegatie der V.N.
om het terugtrekken der buitenlandse
troepen te bespreken.