Vurige rede van president
DE UNIE moet verdwijnen
Nederland heeft een bezettingsleger
op Nieuw-Guinea
HONDERD PERSONEN IN
DJAKARTA IN ARREST
■I
MGR. TV L A. AMMERLAAN
Donderdagmiddag overleden
Vicaris-generaal van de
bisschop van Haarlem
Lijfwacht van koning Farouk
wint de Kanaalwedstrijd
N'
Geen ideale oplossing
Tussen neus en lippen
f
Late bekering?
Samenwerking
b ve bestaan
Wapens en goud uit China
Ministers zouden
worden ontvoerd
Vlottere handel
met Duitsland?
weer
Tot hoofd en hart
v.
In memoriam
J
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1951
e
75sfe JAARGANG Nó. 25151
„Geen vriendschap
pelijke daad"
Supomo gearriveerd
FALCON REGENKLEDING I
Gouverneur Van Waarden-
burg voor de radio
Benzine in Oostenrijk
duurder
Nieuwe ambassadeur
van Zuid-Afrika
Oorzaak treinongeluk
te Gouda
Ook Nederl. deelnemer
volbrengt de tocht
Staatsloterij
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM"
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr. 45, tel. 3998
Bijkant. IJmuiden: Bonifaciusstr. 27, tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 530
uur 's avonds 21544
Directeur: J. J. W Boerrigter
Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich hei recht voor
ad"Vertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 42 cents per week,
f 1.82 per maand, f 5.45 per kwartaal.
W
Zo in het laatste jaar van een parle
mentaire periode en met nieuwe
verkiezingen in de niet al te verre
toekomst gaat het met politici als met
sommige lieden, die de pensioengerech
tigde leeftijd naderen en het laatste sta
dium van een overigens wel besteed le
ven ingaan: het geweten begint te kna
gen over sommige daden uit hun ver
leden en hun vroomheid begint zich wat
spontaner te uiten, want er is nog wei
eens wat goed te maken. Is het u bij
voorbeeld nog niet opgevallen, dat de
regeringspartijen, die de financiële po
litiek van minister Lieftinck steeds ge
steund en mogelijk gemaakt hebben,
zich thans langzaam maar zeker van
deze expert gaan distanciëren? Heeft U
niet gemerkt, dat de Grondwet, die, in
de jaren '48 en '49 vooral, als quantite
négligeable werd beschouwd, een ouder
wets plechtanker voor conservatieven
werd genoemd en aan de zelfkant waar
van onze politici hun politiek spel speel
den, plots weer heel belangrijk begint
te worden?
Is het U ontgaan, dat men plotseling
weer aandacht gaat besteden aan de po
sitie van de individuele volksvertegen
woordiger in de Kamer, die onaf
hankelijk en deskundig moet zijn wil
hij zijn taak in het parlement naar be
horen kunnen vervullen?
Onze politieke leiders beginnen weer
braaf te worden. Zij verkondigen weer
de bekende theorieën, regels en voor
schriften, zoals die, zelfs in het simpel
ste schoolboekje over onze staatsinrich
ting, altijd zijn te vinden geweest, maar
helaas de laatste jaren waren vergeten
of willens en wetens op de achtergrond
waren geschoven, omdat zij niet goed in
de kraam der progressieve staatspolitiek
te pas kwamen.
Wij kunnen ons over deze bekering
slechts verheugen. Beter laat dan nooit
tenslotte en daarom citeren wij met ge
noegen enige passages uit een ster-arti
kel van prof. Romme, de fractie-voor
zitter der K.V.P. in de Tweede Kamer.
Op 14 Aug. j.l. schreef hij o.a. als volgt:
„Misschien is het niet overbodig,
als eisen van een goede functionne-
ring onzer, democratie aan de kant van
de gekozenen te noemen: onafhan
kelijkheid en deskundigheid,
En dan denken we bij de onafhanke
lijkheid meer aan de individuele
volksvertegenwoordiger, bij de des
kundigheid meer aan de groep, de frac
tie, waartoe hij behoort.
De gekozene moet onafhankelijk
zijn van geest en van gestel
tenis. Wij bedoelen, die onafhanke
lijkheid, die hem doet staan bóven
elke groepering van een volksdeel,
selfs boven de groepering
van zijn eigen part ij. Het is de
onafhankelijkheid, die zich bewust is,
dat men het algemeen welzijn en niets
dan het algemeen welzijn heeft te
if J?en' e.n die in onze Grondwet haar
gevonden in de re-
gel van het stemmen-zonder-last-of-
ruggespraak."
IAP'} Precies, wat wij in de jaren
...f9; ^oen de progressieve Indone-
Sie-politiek ten koste van wat ook, door
enkele politieke leiders in kabinet en
parlement werd doorgedreven, hebben
betoogd. De onafhankelijkheid der
volksvertegenwoordigers was voor hen
secundair, hun deskundigheid niet min
der
gen vierde hoogtij
moeilijk tot uiting kunnende komen in
het parlement, juist omdat de onafhan
kelijkheid en deskundigheid zich op het
tweede plan bevonden, was bijzaak. Nu
na enkele jaren zitten wij met de brok
ken, niet alleen wij, maar ook het Indo
nesische volk. De gebeurtenissen in In
donesië van gisteren en vandaag maken
ieder nader commentaar eigenlijk over
bodig.
Maar nogmaals, wij verheugen ons
over deze bekering. Tenslotte is
het nog niet zo heel lang gele
den, dat dezelfde schrijver van het ster
artikel van 14 Aug. 1951 op het Partij
congres van de K.V.P. op 13 November
1949 het volgende in een grote rede over
de resultaten van de Ronde-Tafelconfe
rentie, die hij niet onbevredigend noem
de, verklaarde:
„Ik stel er prijs op duidelijk te ver
klaren, ten eerste, dat de centrale
verantwoordelijkheid van de
K.V.P. inzake de gevolgde Indonesi
sche politiek op m ij persoonlijk
terugvalt en ten tweede, dat i k, bij
nauwkeurige terugblik op die politiek,
haar niet anders zou hebben willen
voeren. Ik ben realist genoeg", zo
besloot hij, „om te begrijpen, dat, in
dien zij zou mislukken, het resultaat
van invloed zal zijn op de oordeelvel
ling".
Deze woorden werden gesproken in
een periode waarin een groot deel van
bet Nederlandse katholieke volk het de
Volksvertegenwoordigers zeer kwalijk
bam dat zij maar steeds voor de eisen
van de Indonesiërs zwichtten en, naar
bien aannam, aan de leiband liepen van
mui politieke leiding, zonder onafhan
kelijk genoeg te zijn, of voldoende des
kundig, om een eigen oordeel uit te
EPreken.
Prof. Romme nam toen alle, de
'entrale verantwoordelijkheid zoals
bij zelf zeide op zich, en disculpeerde
daardoor enigszins de andere kath.
Volksvertegenwoordigers. Dit was mis
schien wel nobel in die omstandigheden,
blaar daarom nog niet in overeenstem
ming met ons staatsrecht. Als wij ons
Soed herinneren, heeft de uitspraak van
komme destijds dan ook nogal wat stof
°®n opwaaien. Er was toen echter veel
s*°f, dat de zon van het Nederlandse
Overzeese gebied in Indonesië herhaal
delijk verduisterde. Misschien dat prof.
K0rbme nu realist genoeg is om te er-
j/bnen, dat die zon thans helemaal voor
ederland is verdwenen. Hij leze ei
nders de verklaringen van Sukarno en
bb°f. Supomo maar eens op na. Intussen
loc1 voor zijn uitspraak van 14 Aug.
v erg dankbaar. Des te meer, omdat
bwel op dezelfde dag de socialistische
actieleider in de Eerste Kamer, de
bpr Van de Kieft, precies het tegen-
v bbSestelde van prof. Romme's betoog
kr,b Aug. j.l. verklaarde, door te ver-
Vjd bigen: „Wij zitten hier niet als indi-
Part""bbaar als leden van een politieke
jn J' De K.V.P. distancieert zich hier-
A]Us,°°k duidelijk van de P.v.d.A.
bu m e spectaculaire vroomheid zich
gen braar niet alleen vóór de verkiezin-
Veel b3? 1^52 demonstreert, doch, wat
Het bgrijker is, ook daarna,
gaan met de kiezers niet hetzelfde
boot d met pas getrouwde echtge-
onhen„le tcfienover zijn jonge vrouw erg
heushf ^33' Toeb men hem op deze on-
Wom-wJ fb. onhoffelijkheid wees, ant-
hij laconiek: „Als je een vis
•as meer!?»ebt' geef je hem toch geen
r. De politieke wil van enkelin-
n vierde hoogtij, de volkswil,
In eer vurige rede ter herdenking van de Indonesische onafhankelijkheid heeft
Sukarno vandaag aangedrongen op het onmiddellijk doorsnijden van de laatste
zwakke banden tussen de republiek en Nederland: de Nederlands-Indonesische
Unie. De Unie moet verdwijnen, zo zei de president! Aldus bericht A. P. uit
Djakarta.
De rede van de president was opgesteld voor de plechtigheid, die werd gehou
den in het presidentiële paleis, ter herdenking van de zesde verjaardag van de
Indonesische proclamatie van onafhankelijkheid.
Een groot deel van Sukarno's rede
was gewijd aan Nieuw-Guinea. Indone
sië, aldus ,de president, verwerpt het
vroegere Nederlandse voorstel om het
bestuur over Westelijk Nieuw-Guinea
aan een gezamenlijke Unie over te dra
gen. Hij zei, dat de Nederlanders op
het ogenblik een gebied besturen, dat
aan Indonesië toebehoort en dat dit
geschiedt zonder toestemming van In
donesië.
Volgens onze opvattingen, aldus Su
karno, houden de Nederlanders een
deel van ons nationale grondgebied be
zet. Zij hebben een bezettingsleger. Zij
hebben zich een optreden gepermit
teerd, dat niet als een vriendschappe
lijke daad beschouwd kan worden.
Moeten wij dan in een Unie blijven,
terwijl zij dusdanig gehandeld hebben?
Westelijk NieuwGuinea staat onder
controle van het buitenland, de Unie
met Nederland is nog niet verdwenen.
De constitutionele vergadering is nog
niet gevormd. Desniettegenstaande dat
hebben wij onze oorspronkelijke doel
stellingen bereikt.
Sukarno drong er tenslotte op aan,
dat er harder gewerkt moet worden
en waarschuwde de Indonesiërs er voor,
dat. indien zij er niet in slagen de geest
te herwinnen, die hen tot de revolutie
bracht, zij het respect van de wereld
zullen verliezen.
Sukarno hield zijn rede voor een me
nigte van vijftigduizend mensen, die
zich rond het Paleis verzameld hadden.
De herdenking van de proclamatie der
Prof. Supomo, die in ons land be
sprekingen komt voeren over de om
zetting der Unie in een normaal inter
nationaal verdrag, is Donderdag op
Schiphol aangekomen.
„Ik stel er," aldus zei Supomo tot de
journalisten, „prijs op te verklaren, dat
het niet in onze bedoeling ligt de sa
menwerking met Nederland op te zeg
gen. Wij willen de gehele samenwer
king tussen onze beide landen zuiveren
van de formaliteiten, die in de practijk
blijken koloniaal psychologische reac
ties bij het Indonesische volk te wek
ken en de goede verhoudingen te ver
storen.
De Unie immers blijkt als vorm van
samenwerking psychologisch voor het
Indonesische volk moeilijk aanvaard
baar. Daarom moet zij worden vervan
gen door een andere vorm van samen
werking, die vrij is van psychologische
gebreken en die aan de werkelijkheid
der samenwerking geen afbreuk zal
doen. Ook de aan het Uniestatuut ge
hechte overeenkomsten zullen om de
zelfde reden aan de levende werkelijk
heid moeten worden aangepast.
Wij hebben verder nog onze natio
nale claim op Irian. Als wij ook hier
voor een oplossing kunnen vinden, ge
loof ik, dat de laatste obstakels voor
een goede samenwerking zijn wegge
nomen"
De Indonesische minister van Voorlichting, heeft Donderdag medegedeeld, dat
ongeveer honderd personen, verdacht van communisme, door de militaire politie
in Djakarta gearresteerd zijn. Monomutu verklaarde dit na een bijzondere ple
naire zitting van het parlement, dat in gesloten zitting bijeengekomen was om
een kort verslag aan te horen, dat Sukarno gaf van het optreden van de politie,
aldus meldt AP. uit Djakarta.
Hij zinspeelde op een regeringsverkla
ring van enkele weken geleden, waarin
gezegd werd, dat geen enkel optreden,
bedoeld de regering met geweld omver
te werpen, geduld zou worden. Zijn ver
klaring impliceerde, dat een samenzwe
ring tegen de regering was ontdekt.
In zorgvuldig gekozen woorden heeft
premier Sukiman later gezegd, dat de
massa-arrestaties verricht zijn „op de
veronderstelling dat degenen die gear
resteerd werden een activiteit ontplooi
den die nadelig was voor de staat".
Van goed ingelichte zijde wordt ver
klaard, dat de communistische agitators
in Indonesië wapens en geld ontvangen
hadden van communistisch China. De
politie heeft de bewijzen, dat opium en
goud door de Chinezen in Indonesië
gesmokkeld worden om de ondergrondse
activiteit te financieren.
Van welingelichte zijde wordt mede
gedeeld, dat in Djakarta nog meer
arrestaties plaats vinden en voorspeld
wordt dat elders eveneens veiligheids
maatregelen genomen zullen worden.
Het is bekend dat Surabaya een broei
nest van communisten is.
Het blad „Sin Po", waarvan de
directeur en vijf redacteuren zijn gear
resteerd, publiceerde Donderdagavond
de tekst van de door de procureur-
generaal uitgevaardigde arrestatiebeve
len. Daarin wordt o.a. gezegd dat de
arrestaties zijn verricht „gelezen de
rapporten waarin wordt gezegd dat de
afgelopen maand voorbereidingen zijn
getroffen om een staatsgreep te doen
te Djakarta en omgeving, waarbij mi
nisters en hoofdambtenaren zouden
worden ontvoerd".
Donderdag werd de stad Pematang
Siantar aan de Oostkust van Sumatra
volledig van de buitenwereld afgesloten
toen de politie en het leger alle toe
gangswegen blokkeerden. Het spoorweg
verkeer naar de stad werd eveneens
stilgelegd, zo meldt Aneta. Ook binnen
de stad werd alle verkeer verboden. De
bevolking moest binnenshuis blijven. Er
werden huiszoekingen verricht, o.a. in
het Siantarhotel.
Volgens het Nieuwsblad van Sumatra
zou tot de drie bij de razzia's te Medan
aangehouden Nederlanders behoren ka
pitein Geus van het Leger des Heils,
directeur van de Leprozerie Pulau
Sitjanang nabij Belawan.
Intussen zijn er vandaag enkele nieu
we arrestaties verricht. O.a. is Sakirman,
fractievoorzitter van de P.K.I, (comm.
partij), in arrest gesteld.
Drie van de zestien parlementsleden,
cie gisteren gearresteerd zijn, zijn vrij
gelaten. Zij waren allen leden van de
politieke partij, Murba.
Advertentie
Met redelijkheid kan verwacht wor
den dat van Duitse zijde de afgifte van
invoervergunningen bel,angiik zal wor
den versneld. Hierdoor zal het mogelijk
zijn de opgetreden vertraging van de
Nederlandse uitvoer naar Duitsland en
de achtergebleven Nederlandse inkom
sten in het handelsverkeer met Duits
land in te halen. Verwacht mag worden,
dat in de komende weken van Duitse
zijde de contingenten voor dc maanden
September en October reeds thans be
schikbaar zullen worden gesteld.
Genoemde vertraging was in hoofd
zaak toe te schrijven aan administratief-
technische problemen in Duitsland. De
achtergebleven inkomsten bewegen zich
in een orde van grootte van ca f75 tot
f 100 millioen.
Van 5 tot 9 Augustus heeft een Ne
derlandse delegatie, onder leiding van
mr. S. Th. J. Teppema, hierover te
Bonn besprekingen gevoerd met ver
schillende Duitse autoriteiten.
BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 13439
onafhankelijkheid is zonder incidenten
verlopen.
Het hoogtepunt van do plechtigheden
op het paleis was het hijsen van de ver
schoten rood-witte „pröclamatievlag".
De vlag was dezelfde, welke Sukarno
zes jaar geleden om dezelfde tijd hees.
Hedenavond kwart over zeven zal de
gouverneur van Nieuw-Guinea, S. M. L.
van Waardenburg, via de zender Hil
versum II, spreken over de situatie en
de problemen van Nederlands Nieuw-
Guinea.
De benzine-prijs in Oostenrijk, welke
tot dusverre voor buitenlanders drie
schilling bedroeg, is verhoogd tot $3.50.
Dientengevolge is ook de prijs van de
Oostenrijkse benzine die in Nederland
kan worden gekocht, verhoogd tot f5.30
per tien liter.
Tot ambassadeur van Zuid-Afrika in
Nederland als opvolger van D. B. Bos
man is benoemd kol. Petrus Imker Hoo-
genhout, thans administrateur van het
Mandaatgebied Zuid-West-Afrika. Hij
was vroeger secretaris-generaal van het
Zuid-Afrikaanse departement van Bin
nenlandse Zaken.
De heer Hoogenhout bezit een grote
kennis van onderwijsaangelegenheden
en heeft een belangrijké rol gespeeld
in de strijö om de erkenning van het
Zuid-Afrikaans als landstaal naast het
Engels.
Zijn vader C. P. Hoogenhout was een
der oprichters van het „Genootskap
van Regte Afrikaners", dat het Zuid-
Afrikaans tot schrijftaal verheven
heeft.
De nieuw benoemde ambassadeur
werd op 2 Februari 1884 te Wellingdon
nabij Kaapstad geboren. Zijn opleiding
ontving hij in zijn geboortedorp en
aan de universiteiten van Stellenbosch
en Kaapstad. Hij is gehuwd met mej.
E. E. Muller. Uit dit huwelijk zijn drie
zonen geboren, van wie er een gedu
rende de tweede wereldoorlog in actie
ve dienst gesneuveld is.
In antwoord op vragen van het Eerste-
Kamerlid Schoonenberg (C.P.N.) be
treffende het treinongeluk te Gouda,
heeft de minister van Verkeer en Wa
terstaat medegedeeld, dat als enige
oorzaak kan worden aangenomen een
bedieningsfout van de bij het ongeval
omgekomen machinist-motortractie.
Deze fout had ten gevolge, dat bij het
naderen van het station Gouda over
onvoldoende luchtdruk voor afremming,,
van de trein beschikt werd.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
enige regen en een overwegend
matige Zuidelijke wind. Morgen naar
Westelijke richtingen draaiende wind
en in de loop van de dag opklaringen,
het eerst in het Westen van het land.
Vannacht minder koud, morgen
overdag ongeveer dezelfde of iets
lagere temperatuur dan vandaag.
Zon: 5.27—20.00 Maan: 20.31—7.00
Donderdagmiddag is in de Mariastich-
ting te Haarlem, waar hij reeds enige tijd
werd verpleegd, overleden de vicaris-
generaal van de bisschop van Haarlem,
mgr. N. L. A. Ammerlaan. Zoals bekend,
kreeg de vicaris Zondag 5 Augustus een
ernstige hartaanval in zijn woning aan
de Kruisweg en bleek overbrenging
naar de Mariastichting noodzakelijk.
Diezelfde dag ontving hij de Sacramen
ten der Stervenden uit handen van mgr.
J. P. Huibers.
Het heengaan van mgr. Ammer
laan betekent voor het bisdom een
gevoelig verlies, omdat deze grote
en rijzige figuur bij uitstek geschikt
bleek om de zware en verantwoor
delijke functie, waarin de bisschop
hem had aangesteld, te vervullen.
De kerkenbouw in het bijzonder
was zijn grootste zorg en de insider
vooral weet, hoe de vicaris dag in
dag uit bezig was om de vele pro
blemen op dat gebied tot een goede
oplossing te brengen.
Wie het leven van mgr. Ammerlaan
nagaat komt wel tot de ontdekking dat
hij steeds het grootste vertrouwen ge
noot van zijn Kerkelijke Overheid, want
steeds was het een verantwoordelijke
post waarop hij geplaatst was. Mgr. Am
merlaan werd de 21ste Mei 1894 in
's-Gravenhage geboren. Na zijn priester
wijding op 15 Augustus 1917 werd hij
op 1 September van hetzelfde jaar be
noemd tot kapelaan in de parochie van
O. L. Vrouw Visitatie te Schiedam. Óp
16 Maart van het jaar daarop vertrok
hij naar Zaandam en drie jaren later,
de 20ste Augustus 1921, benoemde de
bisschop hem tot leraar aan het klein
seminarie „Hageveld" te Voorhout. Daar
doceerde hij in de klassieke talen en
wie de jonge leraar van nabij be
schouwd had verwonderde het niet dat
deze zeven jaar later, op 13 Augustus
1928, benoemd werd tot sub-regent. Sub
regent Ammerlaan moest zijn zorgen nu
meer direct op de studenten richten en
zijn lessen bepaalden zich toen voor
namelijk tot Bijbelse Geschiedenis en
Katechismus. In de dagen van sub-re-
gent Ammerlaan geschiedde ook de ver
huizing van het seminarie naar Heem
stede.
Mareen Hassan Hammad, een 34-ja-
rige kolos uit de lijfwacht van koning
Farouk, heeft dc door de Londense
Daily Mail uitgeschreven zwemwed
strijd over Het Kanaal gewonnen.
De Egyptenaar stapte aan land hij de
Shakespeare Öliffs 12 uur en 12 minu
ten nadat hij en 18 andere zwemmers
en zwemsters uit tien landen gisteroch
tend in Frankrijk bij kaap Gris Nez in
het water waren gegaan. De winnaar
werd door drommen mensen omringd
en sommigen klopten hem op zijn vette
schouders, aldus U.P-
De 27-jarige Fransman Roger Le
Morvan werd voor het tweede achter
eenvolgende jaar tweede. Hij ging
slechts 1 minuut na de Egyptenaar aan
land te St. Margarets Bay, op een plek
die 6 mijl lag van de plaats waar de
Egyptenaar zijn tocht eindigde.
De Egyptenaar won 1-000 pond met
zijn eerste plaats. Le Morvan krijgt 500
pond. De overigen die de fimsh haalden,
kregen 250 pond, met uitzondering van
de eerste vrouw, die ook 1.000 pond
krijgt. Dat is de 23-jarige Engelse
Brenda Fisher, die te St- Margarets
Bay aan land kwam. Haar onofficiële
tijd was 12 uur en 40 minuten. Zij brak
daarmee het record voor damec dat
verleden jaar door de Amerikaanse
Florence Chadwick op 13 uur 20 minu
ten was gesteld.
De winnaar van verleden jaar, de
Egyptenaar Abd el Rehim, zijn landge
noot Saied el Araby en de 21-jarige
Engelsman Godfrey Chapman, die de
jongste deelnemer aan de wedstrijd
was, kwamen ook aan land in het val
lend duister dat het moeilijk maakte de
zwemmers te zien.
Daarna arriveerde de 25-jarige Cana
dese mrs. Winnie Roach, de Zweed Lars
Bertil Warle, de Nederlander Jan van
Hemsbergen, de Fransman Raphael Mo-
rand, de Zweedse Sally Hauer, de Ar
gentijnse Enriqueta Duarte en de Peru.
viaan Daniël Carpio.
In de 513e Staatsloterij, vijfde klas
se, zeventiende lijst, is op lot no. 17969
een niet gevallen met een premie van
f 3000 voor het laatst uitgekomen num
mer.
Slechte voorbeelden werken
meer uit dan goede regels.
Mar. N. L. A. Ammerlaan
In 1934 nam de toenmalige regent
van „Hageveld", de hoogeerwaarde
heer M. W. A. Wijtenburg, om gezond
heidsredenen ontslag uit zijn functie.
Aan iedereen, ook aan de bisschop,
was het bekend hoe sub-regent Am
merlaan een uitstekende leidsman
was voor de studenten en hen met
raad en daad bijstond. Daarom vond
iedereen het bijna vanzelfsprekend,
dat sub-regent Ammerlaan benoemd
werd 'tot regent van het klein-semi-
narie. Dat was op 23 Juli 1934. In
deze functie was de regent tevens
voorzitter van het Diocesaan Missie
comité en van het Genootschap tol
Voortplanting van het Geloof. Ook
was het diocesaan directeursschap
van het Apostolaat des Gebeds in zijn
handen.
Slechts vier jaren zou „Hageveld" van
de gaven van regent Ammerlaan kun
nen genieten, want in 1938 vroeg de
toenmalige vicaris-generaal van het bis
dom, mgr. Th. W. Pichot, om gezond
heidsredenen ontslag uit zijn functie.
Deze vicaris was een financier bij uit
nemendheid, die met grote kracht werk
te aan het saneringsplan der arme of
noodlijdende kerken. Mgr. Huibers stond
toen voor de moeilijkheid een deskun
dige opvolger voor deze vicaris te vin
den en het oog viel tenslotte op „Hage-
velds" regent, die reeds als sub-regent
zo'n uitstekend financieel beleid had
gevoerd op het klein-seminarie. In de
ochtend van 14 Maart 1938 begaf mgr.
Huibers zich persoonlijk naar „Hageveld".
waar hij aan leraren en leerlingen, die
in de refter waren bijeengeroepen, be
kend maakte, dat de regent Ammerlaan
benoemd was tot vicaris-generaal.
Ruim elf jaren heeft mgr. Ammer
laan deze post nu bekleed en we mo
gen wel zgggen, dat hij wel de moei
lijkste jaren heeft doorgemaakt, die
óóit een vicaris heeft gekend. De oor
log verwoestte veel, wat met moeite
en zorg was opgebouwd, maar met
alle energie zette de vicaris zijn schou
ders onder het werk om het verloren
terrein weer in te halen. Zulks heeft
zeer veel van zijn krachten gevergd
en het is niet overdreven te schrijven
dat het moeilijke en zware ambt de
gezondheidstoestand van mgr. Ammer
laan niet ten goede is gekomen.
De waardering voor het werk van
mgr. Ammerlaan kwam in een tweetal
onderscheidingen tot uitdrukking. Hij
was Huisprelaat van Z. H. de Paus en
Ridder in de orde van de Nederlandse
Leeuw.
De Plechtige Metten worden Zondag
avond zeven uur in de St. Jozefkerk
aan de Jansstraat gezongen. Maandag
morgen half tien volgen de Lauden,
waarna mgr. J. P. Huibers de Pontifi
cale Requiemmis zal opdragen. De be
grafenis is op het kerkhof van het Klein
Seminarie Hageveld te Heemstede.
iet zonder diepe ontroering zullen
velen in stad en diocees het over
lijdensbericht van Mgr. Ammer
laan hebben ontvangen. De ernstige be
richten van de laatste dagen hadden ons
met bezorgdheid vervuld, maar er werd
gebeden en gehoopt. God heeft echter
anders beschikt en Zijn trouwe en ijve
rige dienaar tot Zich geroepen uit de
zorgen en lasten, waaronder hij gebukt
ging. Als Vicaris-Generaal was hij de
eerste raadsman van de Bisschop en
diens medebestuurder in het meest volk
rijke en moeilijkste Bisdom van ens
land. Zijn zorgen strekten zich voorna
melijk uit over de tijdelijke goederen
van de Kerk, over de financiën van zo
vele kerken en kerkelijke instellingen
van heel het diocees, op zich genomen
reeds een zware en veelomvattende taak,
maar een taak die nog belangrijk ver
zwaard werd door de grote problemen,
waarvoor de na-oorlogse toestand der
parochies hem plaatste. Tengevolge van
de oorlog waren meerdere kerken ver
woest of zwaar beschadigd en was de
bouw van nieuwe godshuizen vertraagd
en jarenlang practisch onmogelijk ge
worden. Thans was er door de snelle
uitbreiding der steden en door het ont
staan van vele nieuwe bevolkingscentra
dringend behoefte aan tientallen nieuwe
kerken.
De Vicaris zag de geestelijke nood van
de mensen groeien; hij begreep, dat er
allereerst priesters en kerken nodig wa
ren om de mensen tot God te brengen
en hij peinsde zwaar op middelen om
aan die nood het hoofd te kunnen bie
den. Hij ontwierp een groots-opgezet
plan en hij reisde heel het Bisdom af
om priesters en gelovigen van de nood
der kerken te doordringen; hij voerde
besprekingen met deskundigen en met
vele instanties, en de gunstige resultaten
bleven niet uit. Maar boven die resulta
ten uit zag hij steeds nieuwe problemen
groeien, zag hij hoe de moeilijkheden
zich steeds opstapelden en zijn zorgen
vergrootten. Zich diep bewust van zijn
zware verantwoordelijkheid, liet de
nood der kerken* hem geen ogenblik met
rust; bij dag noch bij nacht kon hij zich
de kwellende zorgen uit het hoofd zet
ten. Zijn leven werd er door gebroken
en zijn levensoffer ging gebracht wor
den in de dienst van Haarlems Kerk.
Wie in nauwer contact met hem ston
den, waardeerden niet alleen zijn onver
moeide ijver en toewijding aan de hem
opgedragen taak, maar eerbiedigden
hem ook als hoogstaand mens en voor-
/n zijn rede, gehouden op de Sociale
Studieweek te Rolduc, heeft Prof.
J. J. M. van der Ven van de RK.
Universiteit van Nijmegen geconsta
teerd, dat er in ons land inderdaad
bezitsspreiding plaats heeft. Aan deze
constatering koppelde hij echter de
vraag, of bezitsspreiding in deze gecom
pliceerde tijd wel een ideale oplossing
is. Wij geloven, dat deze vraag een
rhetorische is. waarop het antwoord
ontkennend moet luiden. Neen, de ..be
zitsspreiding" zoals die heden ten dage
in ons land ivordt bewerkstelligd, is
géén ideale oplossing, zij roept wel
licht méér nieuwe problemen op dan ze
pretendeeh op te lossen. Dit zal menig
een, die in het vooral in progressieve
kath. kring bijna als een politiek ge
loofspunt verkondigde slagicoord ge
looft, een boude bewering lijken. Maar
waar komt de bezitsspreiding, die wij
vandaag de dag beleven, practisch op
neer? De fiscus zuigt met progressieve
zuigkracht bezit weg van de meer-be
deelden voor bestrijding van de on
kosten en uitgaven van de staat en
wel op een dergelijke drastische ma
nier, dat intellectuelen en middenstan
ders voor zichzelf nauwelijks en voor
kinderen in het geheel niet het maat
schappelijk peil, waargp zij stonden,
kunnen handhaven, dat liet bedrijfs
leven er ernstig door wordt geremd en
dat sparen en investeren voor de nog-
bezitters weinig aanlokkelijke, want
vrijwel illusoire resultaten opleveren.
Zeker, ook een deel van het van de
meer-drdagkrachtigen of voor zodanig
aangezienen weggezogen bezit wordt
door de staat besteed voor het ver
minderen van de druk op de minder-
draagkrachtigen en voor het treffen
van sociale voorzieningen voor de
minder bedeelden, zodat men van een
collectieve bezitsvermeerdering
voor die groepen kan spreken, maar
aan de vorming en bevordering van
het persoonlijke bezit voor hen
komt men niet toe. En toch is het
scheppen van de gelegenheid tot eigen
individuele bezitsvorming voor de
minderbedeelden een beter en minder
bezwaarlijk middel tot verkleining van
een al te grote afstand tussen bezitters
en bezitlozen. Die afstand geheel op
heffen is in de Franse en de Russische
revolutie al geprobeerd en mislukt,
omdat ook de meest radicale bezits-
nivellering weer teniet wordt gedaan
door de natuurlijke ongelijkheid in ge
aardheid van de individuen. Ook in de
communistische heilstaat bestaat dit
verschil, maar heeft er tot heel wat
minder redelijk en zedelijk verant
woorde tegenstellingen geleid.
T T"et „Haal het bij de rijkenis
een gemakkelijke en dankbaar
demagogische leuze, maar wor
den de niet-bezitters er beter van,
wanneer de rijk-geachten zo hard
worden aangepakt, dat hun de lust en
vaak ook de mogelijkheid tot het op
voeren van de productie, het uitbrei
den van hun bedrijven en het scheppen
van nieuwe werkgelegenheid en het
doen van uitgaven, waaraan anderen
verdienen, vergaat? In tijden van grote
welvaart en overvloed moge met be
zitsspreiding een zekere vermindering
van ongewenste tegenstellingen bereikt
kunnen worden, in tijden van nationale
armoede als de tegenwoordige kan ze
licht leiden tot een algemene benau
wenis, waarin tenslotte niemand meer
zal kunnen ademen behalve de alsmaar
vorderende staat. Wij zijn benieuwd,
hoe lang men het terrein van de in
dividuele bezitsvorming voor de arbei
der en de kleine man nog braak zal
laten liggen en het in een richting
blijft zoeken, waar de ideale oplossing
niet te vinden is.
REFLECTOR.
beeldig priester. Het priesterschap lag
hem nader aan het hart dan de hoge
waardigheid, die hem was geschonken.
Dat toonde hij als leraar, later als sub
regent en vooral als regent van het Se
minarie „Hageveld", waar de vorming
der toekomstige priesters hem was toe
vertrouwd. Vóór alles was hij priester,
en zielenherder zijn was ook in zijn
verheven ambt steeds zijn hoogste
ideaal. Naar menselijke berekening te
jong nog is hij opgeroepen uit het werk,
waaraan hij zijn beste krachten tot het
uiterste toe gegeven heeft.
God heeft zijn levensoffer aanvaard,
hem de rust gegeven, die hij zich zelf
niet gunde, en zo mogen we vertrou
wen de zorgen hier op aarde verwis
seld voor de vreugde hierboven.
Het Bisdom Haarlem, in wiens dienst
hij met zoveel inspanning van geest en
hart heeft gewerkt, zal met waardering
en dankbaarheid deze edele priester
blijven gedenken, die met opoffering
van zijn persoon door zijn rusteloze
ijver en toewijding zoveel deed voor het
godsdienstig leven der mensen. Hij ruste
in vrede.
C. VAN TRIGT,
OfficiaaL
Voetbalwedstrijd
werd vechtpartij
In een dal in de omge
ving van het Portugese
plaatsje Grijo de Parade
werd met groot enthou
siasme een voetbalwed
strijd gespeeld. Op de
aangrenzende heuvels
graasden vredig een aan
tal runderen, die niet de
minste belangstelling voor
de verrichtingen met het
bruine monster toonden.
Maar plotseling verloor
een vette os zijn even
wicht, rolde de heuvel af
en kwam midden tussen
de voetballers terecht. De
ze onverwachte verschij
ning van een zij het ook
gehavende stier deed in
de Portugezen een ander
instinct dan dat van de
geestdriftige voetballer
'JntwakenGewapend met
messen en.bijlen stormden
ze op het dier los en bin
nen enkele seconden was
het door de elftallen vak
kundig gestroopt en in
stukken verdeeld. De sla
ger van Grijo de Parade
speelde n.l. in het thuis-
elftal mee
Melkkoetje
De dertienjarige Brits-
Friese koe, die naar de
fraaie naam Manningford
Faith Jan Graceful luis
tert, heeft in Oxford het
wereldrecord melkgeven
gebroken met een totale
melkproductie van 120.292
liter. Zij sloeg met deze
prestatie de inmiddels ge
storven 18-jarige kam
pioene Ionia Ormsby
Queen van het Ameri
kaanse Holstein-ras, die
S L. minder heeft gegeven.
Graceful, die het eigendom
is van twee broers, heeft
sinds zij haar carrière als
melkkoe begon. 200 maat
haar eigen gewicht in melk
geproduceerd.
Steek eens op, heren!
De „Evening Tribune"
van San Diego heeft een
briefje gepubliceerd, dat
het blad had ontvangen
vergezeld van een kistje
Nederlandse sigaren met
de uitnodiging „Steek
eens op, heren." Het
briefje was afkomstig van
een Nederlandse jongeman
en luidde: „Beste lezers,
wie wil mij helpen emi
greren? Ik pak alles aan
en werk hard. Ik ben niet
getrouwd. Ik geloof wel,
dat ik een fatsoenlijke
jongen ben. Ik ben 21 jaar
oud." De sigaren maren
bedoeld als vergoeding
voor het plaatsen van de
advertentie.
