Televisie-toestellen te duur
'Eric de bloorwan: DE PfStUS DEP WRAKE
Verzadiging, slinkende koopkracht
en handelsmoeilijkheden
Regenboog met grijze banden
Besprekingen over Triest
Bij een afscheid
Communisten niet accoord met
Ridgway's voorstel?
Achtergrond van de komende
Najaarsbeurs
worden gewonnen met
Italië verbaasd en Joegoslavië
gematigd optimistisch
Kleine beurs van belang voor bloeiend televisieleven
Nationalistische
stroming sterker
Grote Drie over
zestien kwesties
FELLE STRIJD AAN
HET FRONT
GEERVLIET
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1951
PAGINA 5
MENING TELEVISIE-FORUM IN HILVERSUM
1420
Regeringsfunctionaris
zeer voorzichtig
DE CONFERENTIEPLAATS KAESONG
OPVOERING VAN DE
EXPORT
Ook
hoopt
hoortoestel
Keizersgracht 411
Amsterdam-C
Vraag* gratis broekara.
'S WERELDS fete ROLFILM
Medisch standpunt
Mutaties in Tsjechoslow.
„W ereldvredesraacT
komt weer bijeen
(Van onze speciale verslaggever)
Er is deze week in Hilversum onder auspiciën van
de buitenlandse persvereniging een televisie-
forum gehouden; hetgeen zoveel betekent als een ge
zellige, informele vergadering, compleet met lunch cn
cocktailparty, waarbij iedereen geheel overeenkomstig
de nieuwe Amerikaanse stjjl verplicht is openhartig cn
Engels te spreken.
Mr. Franks, die onze buitenlandse persclub presideert, heeft
bij die gelegenheid enige malen herhaald, dat dit forum
vooral niet als „verstoring van een horzelnest" bedoeld
was cn dat nemen wij dus voetstoots aan.
Het was echter niettemin een bijzonder prikkelend genoe
gen de vertegenwoordigers van bioscoopbond, omroepver
enigingen, Philips en regering zo vriendschappelijk te
zien vereend onder de joyeuse leiding van question-master
Vogt. En dit genoegen werd des te groter, nademaal bij
kans iedereen de regels van het forumspel behoorlijk bleek
te beheersen, zodat nergens de gezelligheid de openhar
tigheid in de weg stond. Het begon al direct na inlei
ding numero één (hier geheel in stijl „topic" gehetcr. en
beperkt tot de maximale lengte van 15 minuten), die was
toevertrouwd aan de heer Leeuwin van Philips. De heer
Leeuwin had n.l. een bepaald hoog technisch praatje ge
houden over televisie en derzelven ontwikkeling, doch
daarvoor bleek nauwelijks belangstelling te bestaan. Dit
was een unieke kans om andere vrager, te stellen en daar
kwamen ze dan ook prompt: „of de heer Leeuwin kon
verklaren waarom de televisie-toestellen in Engeland zo
veel goedkoper waren dan hier".
De Phi lips vertegenwoordiger bleek
Voor dat gat echter niet te vangen. Hij
legde omstandig uit, dat in Engeland ge
sproken kan worden van een televisie-
practijk. Daar worden dus op behoor
lijke schaal toestellen gekocht en het is
duidelijk, zo zeide hij, dat wanneer de
productie eenmaal op gang komt, het
prijspeil een dalende tendenz vertoont.
Daar komt nog bij, zo vervolgde hij, dat
Philips zich wel degelijk realiseert, dat
van een bloeiend televisieleven geen
sprake kan zijn, wanneer de toesteLlen
niet worden gebracht binnen het bereik
van kleine beurzen. Er wordt dan ook
met man en macht gewerkt aan vereen
voudiging van de apparatuur. Maar
en ook dat is een ervaringsfeit, zo zeide
de heer Leeuwin dergelijke vereen
voudigingen worden als regel pas dan
gevonden, wanneer de productie op gang
gekomen is. Welke uitspraak question-
master Vogt bewoog tot de uitnodiging
van toch zo spoedig mogelijk televisie
toestellen te kopen, opdat des te eerder
prijsverlagingen kunnen worden inge
voerd. „Offer u nu op, uw buurman zal
er straks van profiteren.
Na de heer Leeuwin, die en passant
ook nog vertelde, dat de kleurentele
visie nog volledig in een experimenteel
stadium verkeert, zodat wij ons daar
op de eerstkomende jaren nog niet
mogen verheugen, was het woord aan
het hoofd van de regeringsvoorlich
tingsdienst, de heer M. A. Landré. Wat
deze aan concrete feiten meedeelde,
heeft de lezer deze week reeds kunnen
lezen. Het is echter misschien ook in
teressant te weten, dat de heer Vogt
hem inleidde met een verzoek om
clementie aan het gehoor (het is niet
zo eenvoudig voor de regering te
spreken!) en dat het auditorium
iedere keer, dat de heer Landré zijn
toevlucht zocht tot bepaalde bijzonder
platgetreden verklaringen liet blij
ken, dat het daarvoor niet naar Hil
versum was gekomen.
Zo werd het alles bijeengenomen
toch nog een hoogst boeiend kwartier
tje. De heer Landré speelde zijn rol van
Wijze, bedachtzame regeringsfunctionaris
niet zonder gevoel voor humor en hij
slaagde er zelfs nog' in te laten uitkomen,
dat er behalve critiek op de regering,
ook nog wel critiek van de regering
bestaat. Zo sprak hij b.v. zeer rustig
over een probleem dat ingewikkeld ge-
praat is, over de natuurlijke neiging
°m alles wat men aanpakt ineens ook
maar groot te willen aanpakken, over
meningsverschillen, die geld zouden kun-
nen kosten en nog een aantal andere
Wijsheden in de sfeer van, „wie een zak
graan moet malen, behoeft nog geen
molen te bouwen"-
Toen hij klaar was zag het auditorium
alle genoeglijkheid ten spijt zo
ongeveer wit-gloeiend en wij hoorden
een paar levensgrote televisie-enthou
siasten knarsetanden van pure woede
omdat de heer Landré zo listig was ge
weest op te merken, dat de vertraging,
door het uitblijven van de regeringsbe
slissing veroorzaakt, de technici bepaald
Welkom is geweest. Technici, zo zeiden
zij misprijzend, komen nooit klaar en
een goede technicus vindt het eigenlijk
maar zo-zo, dat er ooit echt begonnen
wordt. Hij experimenteert liever. Het
was dan ook beslist geen wonder, dat
"de secretaris van de Ned. televisie
stichting, de heer J. W. Rengelink, die
direct na de heer Landré topic no. 3
verzorgde, opmerkte, dat de voorgaande
officiële verklaring hem bijzonder wei
nig had geïmponeerd. Hij wilde eerst de
besluiten maar eens afwachten en in
afwachting daarvan, heeft hij zijn tijd
benut om vooral de buitenlanders in
het gezelschap op de hoogte te brengen
(Vervolg van pagina 1)
In elk opzicht toonde zich pastoor
Van Schaik leerling van Schaep-
man. Verdediger van de vakbewe-
png. zonder dat hii daaraan een abso
lute waarde toekende, verdediger door
nik en dun van de standsorganisatie en
het
persoonijk lidmaatschap van de
Plaatselijke werkliedenvereniging. Nooit
aarzelde hij om dit duidelijk en onom
wonden te zeggen. „Steunt dus en be
vordert de taak uwer vakorganisatie en
eerbiedigt streng, volgens Utrechtse
traditie, de zelfstandigheid der vakorga
nisatie-organen op hun eigen terrein,
maar werkt met kracht en doorzettings
vermogen aan uw eigen rechtstreekse
taak
Het heeft zin en betekenis om in deze
dagen, nu de aandacht van de mens als
met geweld wordt getrokken naar het
puur materiële, naar het sociaal- en eco-
homisch-p'olitieke, te herinneren aan de
ontzaglijk belangrijke taak van de
standsorganisaties. Het moment, waar
op pastoor Van Schaik zijn intrede deed
in de K.A.B.. was een zeer roerig mo
ment, en zeker niet het meest eervolle
Het moment, waarop hij haar, al
thans voor een belangrijk deel. verlaten
gaat. gelijkt in sommige opzichten iets
op die beginperiode, nu 35 jaar
den. Men denke bijvoorbeeld aan de
kwestie van de bedriifs- en beroeps
bonden, waarbij zonder enige twijfel
ook standsorganisatorische aspecten een
rol speilen en we kunnen ons soms niet
aan de indruk onttrekken, dat deze,
misschien onbewust. gebagatelliseerd
Worden. Het is ons of een zekere deva
luatie van het standsorganisatorische
Werk plaats vindt ten behoeve
van de sociaal-economische zorg. Hot
lijkt ons juist, indien onze katholiek-
soeiale organisaties, mochten onze con
stateringen juist zijn, hier eens heel
bijzonder aandacht aan schenken. Ze
Sijn dit verplicht, niet alleen om der
Wille van Schaepman's nagedachtenis
Van Schaik's levenswerk, ze zijn het
meer nog verplicht aan een samenle-
ving, die, alleen op materiële funda
menten opgetrokken, slechts chaos
*cheppen kan. waar ordening werd be
voeld te bereiken.
Mgr. van Schaik schreef ons dezer dagen
®r voorkoming van misverstand dat de
Aartsbisschop-Coadjutor hem, op eigen
Verzoek, weliswaar ontslag had verleend als
mocesaan adviseur van de Utrechtse K.A.B..
waar dat hij nog steeds geestelijk adviseur
"van het ..Verbond", dus van het geheel
K.A.B. (Eed.).
van de ietwat gecompliceerde situatie
in ons omroepwereldje. Voor de Neder
landers herhaalde hij nog eens zeer na
drukkelijk, dat de omroepverenigingen
in geen enkele vorm betaalde reclame
wensen toe te laten en dat er naast een
grote technische samenwerking voor
iedere omroep toch een eigen verant
woordelijkheid blijft bestaan.
Na de middag en na de lunch was het
woord aan de buitenlandse gasten. Al
lereerst aan Mrs. Mary Adams, een
grijzende dame met een volle zachte
stem, die hoofd is van wat men in En
geland het „Television Talks Depart
ment" noemt. Een ogenblik heeft deze
dame ons aan haar intenties zij sprak
over de culturele betekenis van de
televisie doen twijfelen. Ze vertelde
n.l. vol trots, dat een van B.B.C.'s cul
turele programma's meer belangstelling
had weten op te wekken dan de uitzen
ding van een boksmatch tussen de heren
Turpin en Robinson. Het auditorium was
kennelijk getroffen en informeerde naar
de aard van dat wonderprogramma. Een
aanschouwelijke verhandeling over de
doodstraf in Engeland!
Voor het overige wist ze echter tal
van belangwekkende feiten te memore
ren. Zij vertelde hoe in Engeland de
televisie een waardevolle bijdrage mocht
leveren in de strijd tegen besmettelijke
ziekten, doordat zij de „viewers" zowel
de gevolgen als de bestrijdingsmiddelen
zo duidelijk kon demonstreren. Ze ver
telde over het belang van directe tele
visie-reportages boven het vertonen van
films en noemde als voorbeeld een (im
mens) dure reportage uit Perzië, waarbij
alle kijkers konden zien hoe de lens van
de Britse cameraman door Perzische
autoriteiten werd diehtgestopt. Verder
heeft zij er nog met nadruk op gewezen,
dat televisie zich vooral moet richten
naar de vrouw, dat ze haar eigen tempo
moet bepalen (en geen tempo overne
men van de film) en dat het beslist
noodzakelijk is een grote groep van zeer
critische kijkers te organiseren, die in
voortdurend contact staat met de uit
voerende kunstenaars.
Het slot van dit forum was afgezien
van de heer Zoetmulder, die iets ver
telde over zijn indrukken als een van de
eerste regelmatige Nederlandse kijkers,
en een vertegenwoordiger van de Ne
derlandse Bioscoopbond, die meedeelden,
dat wij voor de televisie ook (oude)
films zullen krijgen gewijd aan een
vertegenwoordiger uit het land der be
kende onbegrensde mogelijkheden; de
heer J. Winnie, hoogste regerings-advi-
seur voor „televisie-educatie" in de U.S.A.
Hij vertelde, dat in 1950 de eerste Ame
rikaan aan de universiteit van Jowa
candidaatsexamen gedaan heeft voor het
vak „televisie-educatie".
Van de 107 televisie-stations is er een
in handen van een instituut, dat vooral
educatieve doeleinden nastreeft. De rest
is zuiver commercieel, Er moeten echter
in Amerika nog 2000 andere stations
worden ingericht en daarbij is bepaald,
dat daarvan 10 procent moet worden ge
reserveerd voor „educatieve televisie".
Wat men daaronder verstaat? Vooral
uitzendingen, gericht op bepaalde scho
len en universiteiten, waarbij bepaalde
lessen door de ongekende mogelijkhe
den, die de televisie biedt, aanmerkelijk
kunnen worden verdiept.
En de heer Winnie bewees dat door
een school te noemen, waar het tech
nisch personeel in staking ging. maar
ook ogenblikkelijk weer terugkeerde,
toen die school televisie-onderwijs kreeg.
Dat wilden ze niet missen.
61. Nu Svitjold inziet, dat ondanks zijn tegenwerpingen, het gewaagd plan door
gang zal vinden, is hij het juist, die de meeste spoed maakt met de uitvoering
daarvan. En aan de wijze waarop hij zulks doet, herkent men de geboren aanvoer
der. Kortaf geeft hij zijn bevelen en even later vertrekt reeds een tiental lands
knechten met Erwin en alle paarden langs een smal bospaadje naar het Noorden
waar zij voorlopig voor Hovin veilig zullen zijn. Zes andere krijgers spoeden zich
naar de hut van de „Schemer van het Woud", om ook de hulpeloze Awain naar een
veiliger oord te brengen. Twee boogschutters worden uitgezonden, om de heirweq
naar Wogram's burcht in het oog te hondenzodat zij de komst van Hovin en zijn
beulsknechten kunnen melden.
Inmiddels is een der zes wapenknechten van Awain teruggekeerd, met diens aan
wijzingen, hoe zij de verborgen vluchtgang kunnen vinden. Op een kort bevel van
Svitjold verzamelen de krijgers zich. Snel volgen zij hun gids, en één voor één duiken
zij in het duistere gat. van de vluchtgang. Wanneer de mannen bezweet en stijf
van het. kruipen het einde van de gang naderen neemt Pum-Pum, trots als een
pauw, de plaats van gids in. Voorzichtig opent hij het valluik op een kier en na
zich overtuigd te hebben, dat de kust veilig is, glipt de dappere dwerg snel naar
buiten. In ademloze spanning wachten de overigen af, tot een zacht kloppen op
het luik hun vertelt, dat er geen gevaar te duchten is. Als eerste treedt Svitjold
in de gangop de voet gevolgd door Yark en Haifa. Dan dé eerste krijgerDe
tweede Op dat ogenblik horen alten een zware mannenstem, hol weergalmend,
door de vochtige gewelven. Een andere stem geeft antwoord.
.,D-d-d-dat zijn Olaf," bibbert Pum-Pum. „H-hij ons ontdekken..."
Doch zijn angst is ongegrond, want tot hun grote opluchting verwijderen, de stem
men zich weer. „Kom," fluistert Yark, zonder meer de leiding in handen nemende. Be
hoedzaam glippen de mannen in een lange rij achter de Stijfhoofdige aan.
„Geen mens te zien," fluistert Svitjold verwonderd. „Geen krijgsman, geen be
diende. niets... De burcht lijkt wel uitgestorven."
„Stil!" bijt Yark de ander toe. gelijktijdig de mannen achter zich beduidende
zich te verbergen. Door een der donkere gangen naderen voetstappen de spaarzaam
verlichte burchthal en even later treedt de hoekige figuur van Olaf, gevolgd door
een krijgsman, in het licht der walmende toortsen.
„Hebt gij u overtuigd dat alles in orde is, heif?" horen zij de oude leenheer aar
zelend zeggen.
„Ik meen toch een gerucht gehoord te hebben
..Dat klopt, oude moordenaar.'" brult Yark op dat ogenblik. Wii zijn dat gerucht!*
Dodelijk verschrikt icendt de burchtheer zich om. De hand van Leif vliegt naar
het gevest van zijn zwaard, doch bliksemsnel springt de Stijfhooidige naar voren.
„Eén beweging broer!" snijdt zijn stem, „en het is meteen de laatste geweest...
Radio-Peking heeft Zaterdag voor het
eerst gerept over de geallieerde nota,
waarin voorgesteld wordt de Koreaanse
wapenstilstandsbesprekingen op een an
dere plaats te houden.
De radio-spreker las een telegram
voor van Alan Winnington, correspon
dent van de Londcnse „Daily Worker",
die zich thans in Kaesong bevindt. Win
nington betoogde, dat het nieuwe ge
allieerde voorstel niets anders is dan
(Van onze financiële redacteur)
3476 exposanten, vertegenwoordigende
26 landen, zullen Dinsdag 11 September
in Utrecht middels de 57e Jaarbeurs hun
producten aanbieden aan adspirant-
kopers niet alleen uit ons land, maar
mede ook aan al die buitenlandse ver
tegenwoordigers, die de Utrechtse Jaar
beurs een internationale staalkaart we
ten van technisch kunnen. Deze 3476
deelnemers beseffen zeer goed, dat deze
jaarbeurs meer dan ooit in het teken
staat van verzadiging, slinkende koop
kracht en handelsmoeilijkheden en het
zijn voornamelijk de kleinere onderne
mingen, die deze ontwikkeling met zorg
gadeslaan. Tegen deze achtergrond is de
komende najaarsbeurs geprojecteerd en
het is ook tegen deze achtergrond, dat
de directeur van de Jaarbeurs, mr. Mi-
lius, Vrijdag voor de binnenlandse en
buitenlandse pers de a.s. jaarbeurs in
leidde.
Mr. Milius belichtte in zijn vrij uit
voerige rede de verre van rooskleurige
positie, waarin de middenstand in ons
land thans verkeerd. De liquiditeitsmoei
lijkheden van deze tak nemen hand over
hand toe, terwijl het bedrijfskapitaal
steeds verder wordt ingekrompen. De
slinkende koopkracht van het publiek
zal oorzaak zijn, dat dit publiek zijn in
kopen meer en meer zal beperken tot
die goederen, die essentieel zijn voor het
levensonderhoud, terwijl luxe of semi-
luxegoederen een steeds moeilijker afzet
zullen vinden.
De hieruit voortvloeiende economi
sche situatie maakt een rigoureuze
verlaging van de kosten voor de mid
denstand onafwendbaar. Mr. Milius
meende, dat een oplossing voor deze
kostenverlaging gevonden zou kunnen
worden in een grotere rationalisatie in
de bedrijfsvoering dan tot dusverre in
deze bedrijven het geval is.
Daarnaast acht hij een verlichting van
de belastingdruk voor de middenstand
noodzakelijk. Afgezien echter'van deze
twee factoren, meent hij te mogen ver
wachten, dat de middenstand in de ko
mende tijden een voorzichtige inkoop-
politiek zal gaan voeren, waarbij men
zich voornamelijk zal beperken tot cou
rante artikelen, daardoor het bedrijfs
risico tot een minimum beperkend. Aan
sluitend daarop kwam mr. Milius tot de
buitengewoon actuele vraag van de con
sumptiebeperking, noodzakelijk, door de
ongunstige handelspositie van ons land
tegenover het buitenland. Hoe noodzake
lijk en onafwendbaar een zekere mate
van consumptiebeperking voor ons land
ook is, spr. meende, dat deze beperking
niet zo ingrijpend behoeft te zijn, dat
een ingrijpen van bovenaf noodzakelijk
moet worden geacht. Een duidelijke en
consequente propaganda zou de bevol-
T®Ver toe kunnen brengen de nood
zakelijke zelfbeperking op te leggen.
Voor alles echter moet de oplossing
Advertentie
41
er weer bij met
een modern
•van
van de vigerende moeilijkheden worden
gezocht in de verdere opvoering van
onze export. Mr. Milius meende, dat wij
er wat dit betreft niet erg gunstig voor
staan. Het grootste deel van onze export
toch is samengesteld uit z.g. zwakke ar
tikelen, die het buitenland niet of pas in
laatste instantie wil betrekken. Daarbij
komt, dat de Nederlandse fabrikant niet
zo heel erg export-minded is, doordat de
afzet in het binnenland tot dusver een
voudiger was dan de afzet op buiten
landse markten.
Toch zal een verdubbeling van onze
export noodzakelijk zijn. Hiervoor, zo
stelde mr. Milius, is het een absolute
vereiste, dat door activering van de in
dustrialisatie een verhoging van de pro
ductie wordt verkregen en wel in die
zin, dat in de toekomst ook andere dan
zwakke producten geëxporteerd kunnen
worden. Daarnaast zal het goed zijn, de
mogelijkheden te onderzoeken voor het
vinden van nieuwe afzetgebieden. Drie
kwart van onze uitvoer toch is gericht
op Europese landen, terwijl de landen
van Zuid-Amerika en Afrika voor ons
land nog vrijwel onontgonnen gebied is.
Aan het slot van zijn beschouwing gaf
mr Milius enkele technische bijzonder
heden van de komende najaarsbeurs,
waarbij hij wees op de omvangrijke in
zendingen van Duitsland, welk land on
der de buitenlandse deelnemingen met
792 deelnemers ver bovenaan staat.
Daarna volgen Gr.-Brittannië met 291
deelnemers, Frankrijk met 171 deelne-*
mers, België met 157 deelnemers en de
V.S. met 117 deelnemers Deze cijfers be
tekenen voor enkele landen, zoals Duits
land en Frankrijk, een toeneming van
het deelnemerstal, terwijl deze voor an
dere landen als Engeland, België en de
V.S. een daling betekenen.
Van de zijde van het jaarbeursbestuur
verwacht men een vrij gunstig buiten
lands bezoek, hetgeen af te leiden valt
uit de binnengekomen aanmeldingen.
een onbeschaamde poging om de ver
antwoordelijkheid voor de incidenten
op de Noord-Koreanen cn de Chinezen
te schuiven.
Rusland heeft vandaag de berichten
tegengesproken volgens welke zich
„grote contingenten Russische troe
pen in Korea" zouden bevinden. In
een door radio-Moskou uitgezonden
boodschap van „Tass" wordt gezegd:
„De laatste dagen hebben de voorlich
tingsdienst van het hoofdkwartier
van generaal Ridgway te Tokio en
een aantal Britse en Amerikaanse bla
den, gevolg gevende aan bepaalde in
structies, een bericht verspreid, vol
gens hetwelk zich in Korea grote troe
pencontingenten Sovjet-troepen zou
den bevinden. „Tass" is gemachtigd te
verklaren, dat al deze en overeen
komstige berichten van het begin tot
het eind leugenachtig zijn en er op
zijn berekend, de openbare mening in
de wereld te misleiden."
Geallieerde troepen zijn Vrijdag aan
het Westelijke front tot een tegenaanval
overgegaan, nadat de communisten daar,
tengevolge van twee bloedige aanval
len, ruim 2000 man verloren hadden.
In het gebied ten Noorden van Kae
song werden verse communistische
troepen waargenomen, die naar het
front onderweg waren. Officieren van
het achtste leger verwachten elk ogen
blik nieuwe aanvallen.
Ook aan het Oostelijke front, waar
de geallieerden hun beperkte offensief
voortzetten, werd zwaar gevochten.
De meest opzienbarende actie, die Vrij
dag- aan het Westelijke front plaats had,
was die. waarin geallieerde strijdkrach
ten Chinese communisten van twee
heuvels verdreven. Deze strjjd had
plaats in het gebied van Jonchon, veer
tig kilometer ten Oosten van Kaesong.
Ook werd zwaar gevochten in de Oos
telijker gelegen sector van Tsjorwon.
Ten Noordwesten van Jongchon
elf kilometer ten Noorden van de 38ste
breedtegraad heroverden de V. N.-
troepen een heuvel na een beschieting
met artillerie en tanks.
Twee communistische compagnieën
trokken tijdens de zware barrage weg,
zonder een schot te lossen.
Advertentie
Toen Goethe in het jaar
1786 na lang aarzelen er
toe gekomen was om
de Alpen over te trekken
teneinde Italië te bereizen en
de Italiaanse kunst te bestu
deren, schreef hij naar aan
leiding van de bonte indruk
ken, die hij van het helkleu
rige landschap en van de
zich daarin spiegelende ar
tistieke reproducties had op
gedaan: „Menig afzonderlijk
ding was mij duidelijk ge
worden, veel zelfs was hel
der in de samenhang van het
geheel. Van één enkel punt
vermocht ik mij niet de
minste rekenschap te geven:
dat was de kleur...." (Ge-
schichte der Farbenlehre).
Het moge verwondering
wekken, dat een gevoelig
man als de grote Goethe pas
in Italië bewust getroffen
werd door het geheim van
de kleur; anderzijds is het
begrijpelijk dat juist Italië,
waar blauw, rood, geel en
diep groen in het water,
zand, begroeiing en gesteente
fel naast elkaar liggen, de
laatste stoot geeft aan zijn
sluimerende belangstelling.
Alhoewel ik het iedereen van
harte gun Italië te gaan zien
zoals Goethe dat deed, zullen
wij hier als uitgangspunt niet
de kleuren van het Middel
landse Zee-landschap nemen,
maar de regenboog: een na
tuurverschijnsel dat zich ook
boven Halfweg zou kunnen
voordoen en dat we allen
kennen, maar zeker niet alle
maal op dezelfde wijze er
varen. De regenboog ontstaat
als het witte zonlicht gebro
ken wordt door een in de
lucht hangende watermassa
en dientengevolge in zijn
kleurcomponenten uiteen
valt: rood, oranje, geel.
groen, blauw, violet; deze
kleurenreeks wordt spec
trum genoemd. Een aantal
mensen zien de regenboog in
het rood verkort en op de
plaats, van het blauwgroen
krijgen zij de indruk grijs.
Dit zijn de zogenaamde
roodblinden. Anderen kun-
nen een brede band in het
groen niet van grijs onder-
groenblinden.
scheiden: de
Deze twee groepen samen
staan bekend als de roo d-
groenblinden. Minder
in getal zijn de gael-
b 1 a u w b 1 i n d e n, die de re
genboog aan de violette kant
ingekort zien en een ge
deelte van het geel grijs. Te
zamen vormen de kleuren
blinden een machtig percen
tage: totaal ongeveer 6 pCt.
van de mannen en ongeveer
3,3 pCt. van de vrouwen
Waarom worden de heren
der schepping 2 maal zoveel
door deze afwijking bezocht
als hun „slavinnen"? Het is
zelfs zo, dat de kleurenblinde
mannen hun afwijking doen
overerven op hun kleinzonen
via steeds normale dochters.
De vrouw is dus een brug
tussen twee kleurenblinde
generaties van mannen, blijft
echter zelf gespaard. De re
den hiervan heb ik in de
erfelijkheidsleer niet kunnen
terugvinden. Wanneer ik iets
zou moeten bedenken, ben
ik geneigd om aan te nemen,
dat de vreemdsoortige over
erving van kleurenblindheid
bij de mens in verband staat
met de kleurenfunctie in de
dierenwereld. Bij de meeste
hogere dieren zijn de man
nelijke exemplaren het
fraaist en opvallendst met
kleuren versierd. Bij vogels
is dit wel zeer kenmerkend!
Ook bij sommige lagere die
ren is deze eigenschap terug
te vinden, bijvoorbeeld bij
de salamander. De kleuren
spelen een rol in het liefdes
leven, en het zou er voor de
wijfjes triest uitzien als ze
tengevolge van kleurenblind
heid deze factor moesten ont
beren, terwijl de mannetjes
de gevoeligheid voor kleuren
best zouden kunnen missen.
Mogelijk dat dit onderscheid
in de erfelijkheid van de
mensen is blijven voortbe
staan, zoals menige dierlijke
eigenschap bij de mensen
geheel of gedeeltelijk aan
wezig is. Wat mij betreft,
beschouwt u dit theorietje
als een profane grap.
Zéér zeldzaam zijn geval
len van totale kleurenblind
heid. Dezulken zien het spec
trum of de regenboog als
een ongekleurde baan, er-
kort aan de rode zijde. Hun
gezichtsscherpte is bovendien
gering, ze zijn lichtschuw en
de ogen kunnen op de te
bezichtigen voorwerpen geen
houvast krijgen, draaien zoe
kend van links naar rechts.
(De hier gebruikte gege
vens over kleurenzien en
kleurenblindheid zijn voor
namelijk ontleend aan
Goethe, Helmholtz en een
tijdgenoot van deze laatste:
Hering).
Verschillende beklagens
waardige mannen worden
door hun liefhebbende echt
genoten uitgemaakt voor
kleurenblind, terwijl ze dit
in feite niet zijn; vaker ge
beurt het, dat een man kleu
renblind is zonder dat hij dit
weet of als zodanig door
vrouwelijke omstanders wordt
aangeklaagd. Een serie proe
ven kan hierover een recht
vaardig vonnis vellen. De
oudste van deze reeks is de
wolproef van Holmgren,
waarbij de verdachte wordt
uitgenodigd een hoeveelheid
verschillend gekleurde wol
strengetjes te sorteren naar
één bepaalde kleur. Een
reeds op de Lagere School
uitgevoerde en populaire
proef is die van Stilling en
Ishihara: een boekje met
platen van gekleurde stip
pen, waarin de normale
mens zekere cijfers of letters
kan lezen en waarin de
kleurenblinde niets ziet of
verkeerde symbolen.
In de praktijk brengt kleu
renblindheid geen kwalijke
consequenties met zich mede,
behalve voor machinisten,
chauffeurs, piloten en zee
officieren. Kleurenblinden
kunnen om begrijpelijke re
denen tot deze beroepen, die
met allerlei .gekleurde signa
len en stoplichten werken,
niet worden toegelaten.
i. M.
Uit het door het Tsjechische nieuws
bureau CTK verspreide bericht betref
fende bestuursmutaties in Tsjechoslo-
wakije valt op te maken dat stevig
huisgehouden is in de partij-leiding,
waarbij het resultaat kennelijk een
overwinning is van de Tsjechische „na
tionalisten", aldus meldt U.P.
De grootste naam, die uit de leiding
is weggevallen is die van Bedrich Ge-
minder, plaatsvervangend secretaris-ge
neraal van de partij. Men geloofde dat
hij de spreekbuis van Moskou in Praag
was. Andere top-figuren die als Stali
nisten bekend stonden zijn kennelijk
achteruit gezet.
De post van secretaris-generaal, die
in handen was van de „Stalinist" Ru-
dolf Slansky, is opgeheven, terwijl Josef
Frank, een andere Kremlin-man, uit
het nieuwe politieke secretariaat
Politburo geweerd wordt en een func
tie kreeg in het nieuwe partij-secreta
riaat.
De verschuiving is kennelijk een
overwinning voor president Klement
Gottwald, zijn schoonzoon, minister van
Defensie Alexei Cepicka en andere
Tsjechische „nationalistische" commu
nisten.
Advertentie
OP DE JAARBEURS
Wilt U weten hoe de efficiency
in Uw bedrijf kan worden ver
hoogd en wilt U interessante
demonstraties bijwonenen?
Bezoekt dan onze stand op de
Najaarsbeurs te Utrecht in
HAL G no. 231-233
CROESELAAN
U ziet daar o.a.
Een volledige automatische
telefooncentrale.
De nieuwe telefoon-recorder,
Uw eigen boodschappendienst.
Signaalapparaten voor allerlei
doeleinden.
Tijdstempel-klokken.
De nieuwe smalfilm-projector,
alsmede
De nieuwste vinding, het hoor
bare waarschu wings-signaal,
als de richtingaanwijzer van Uw
auto niet tijdig is teruggezet.
ERICSSON TELEFOON MIJ. N.V.
Hoofdkantoor en Fabriek: Rijen (N.Br.)
Verkoopkantoor:
Gevers Deynootplein 30 - 's-Gravenhage
Functionarissen van het Italiaanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken hebben
geweigerd commentaar te geven op het
officiële bericht uit Londen, volgens het
welk Italië en Joegoslavië het er over
eens waren geworden de kwestie-Triëst
te bespreken. In Italiaanse politieke
kringen ontving men het bericht met
„pijnlijke verbazing" aldus Reuter. Men
verklaart in de verspreiding van het
bericht een Britse poging te zien om de
kwestie te forceren.
In politieke kringen wijst men er op.
dat men verwacht, dat premier De Gas-
peri, die Woensdag voor een bezoek aan
Washington naar Ottawa vertrokken is,
alles in het werk zal stellen om Amerika
de Italiaanse zijde te doen kiezen in de
bittere controverse met Joegoslavië. In
politieke kringen is men van mening,
dat Amerika ten gevolge van Britse in
vloed in Belgrado tot nu toe niet vol
doende pressie heeft uitgeoefend.
Over het bericht uit Londen is men
in welingelichte kringen te Belgrado
gematigd optimistisch. Naar verluidt
zullen de onderhandelingen langs de
normale diplomatieke weg worden ge
voerd. Het optimisme te Belgrado wordt
getemperd door de vrees dat de propa
gandacampagne van de Italiaanse irre-
dentisten met betrekking tot Triëst het
voor de Italianen misschien moeilijk zal
maken hun eisen zodanig te matigen,
dat zij voor Joegoslavië aanvaardbaar
zijn.
Joegoslavië heeft te kennen gegeven,
dat het een „redelijke uitvoerbare op
lossing" van het probleem wil aanvaar
den, die min of meer op de huidige
status quo berust, n.l. dat met enkele
Advertentie
kleine correcties de thans door Joego
slavië bezette zone „B" naar Joegoslavië
gaat en de zone „A" met de havenstad
Triëst naar Italië.
Tot dusver hebben de Italianen vast
gehouden aan de verklaring van 1948
van Engeland, Frankrijk en de V.S.,
volgens welke het gehele vrije gebied
van Triëst aan Italië diende te komen.
Joegoslavië heeft zijn aanspraken op de
stad Triëst inmiddels laten varen.
De Ver. Staten, Groot-Brittannië e»
Frankrjjk hebben besloten, op de con
ferentie van de Grote Drie, die de vol
gende week in Washington wordt ge
opend, zestien wereldproblemen aan de
orde te stellen.
De ministers Dean Acheson van
de V.S-, Herbert Morrison van Groot-
Brittannië en Robert Schuman va»
Frankrijk zullen de volgende pun
ten behandelen:
1) De vorderingen, die gemaakt zij»
bij de politieke strijd tegen Rusland
en ziin satellietstaten. 2) Benoeming
van een opperbevel voor de Atlantische
en de Middellandse Zeevloot. 3) Het
Franse voorstel voor een Europees 1 e§er
en de mogelijke bijdrage van Duitsland
aan dit leger. 4) Het verzoek van Italië
oir. herziening van de bewapenings
clausules in het vredesverdrag van 1947-
5) Een Amerikaans-Brits-Frans vredes
verdrag met Duitsland. 6) Een overzicht
van de pogingen tot het opstellen van
het Oostenrijkse vredesverdrag. 71 De
Frans-Britse bezwaren tegen het Ame
rikaanse streven naar een militair
bondgenootschap met Spanje. 8) Een
gemeenschappelijke economische en po
litieke actie ter bescherming van de on
derdanen der Westelijke landen, die
zich achter het IJzeren Gordijn bevin
den. 9) Toelating van Griekenland en
Turkije tot de Nato- 10) De Koreaanse
oorlog en de toekomstige strategie. 11)
Het Franse verzoek om economische
en militaire hulp in Indo-China. 12) De
Egyptische eis, dat Groot-Brittannië het
Suezkanaal verlaat. 13) Het Perzische
geschil. 14) Het standpunt van Schu
man inzake de moeilijkheden, die
Frankrijk heeft met de Marokkanen-
15) Het geschil tussen Pakistan en In
dia over Kasjmir. 16) De vooruitzich
ten betreffende de diplomatieke er
kenning van communistisch China.
De communistische „wereid-vrede».
raad" zal 13 September in Praag in ver
gadering bijeenkomen. De aanstaande
bijeenkomst zal naar de mening van
Westerse waarnemers de politiek van
het Kremlin duidelijk aan het licht
brengen.
Naar verluidt zijn reeds verschillende
vooraanstaande figuren van de Komin-
form op doorreis naar de nieuwe confe
rentie in Wenen aangekomen. De te-vol
gen politiek van de Kominform moet
overeenstemmen met die van de „vre-
desraad".
Het feit, dat de vergadering is vast
gesteld op een tijdstip zo kort na die
over het Japanse vredesverdrag, wordt
als veelbetekenend beschouwd.
In Wenen verwacht men. dat de ver
gadering een nieuwe Russische politiek
inzake Japan en de oorlog in Korea zal
bekendmaken.