Televisie-toestellen te duur 'Eric de bloorwan: DE PfStUS DEP WRAKE Verzadiging, slinkende koopkracht en handelsmoeilijkheden Regenboog met grijze banden Besprekingen over Triest Bij een afscheid Communisten niet accoord met Ridgway's voorstel? Achtergrond van de komende Najaarsbeurs worden gewonnen met Italië verbaasd en Joegoslavië gematigd optimistisch Kleine beurs van belang voor bloeiend televisieleven Nationalistische stroming sterker Grote Drie over zestien kwesties FELLE STRIJD AAN HET FRONT GEERVLIET ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1951 PAGINA 5 MENING TELEVISIE-FORUM IN HILVERSUM 1420 Regeringsfunctionaris zeer voorzichtig DE CONFERENTIEPLAATS KAESONG OPVOERING VAN DE EXPORT Ook hoopt hoortoestel Keizersgracht 411 Amsterdam-C Vraag* gratis broekara. 'S WERELDS fete ROLFILM Medisch standpunt Mutaties in Tsjechoslow. „W ereldvredesraacT komt weer bijeen (Van onze speciale verslaggever) Er is deze week in Hilversum onder auspiciën van de buitenlandse persvereniging een televisie- forum gehouden; hetgeen zoveel betekent als een ge zellige, informele vergadering, compleet met lunch cn cocktailparty, waarbij iedereen geheel overeenkomstig de nieuwe Amerikaanse stjjl verplicht is openhartig cn Engels te spreken. Mr. Franks, die onze buitenlandse persclub presideert, heeft bij die gelegenheid enige malen herhaald, dat dit forum vooral niet als „verstoring van een horzelnest" bedoeld was cn dat nemen wij dus voetstoots aan. Het was echter niettemin een bijzonder prikkelend genoe gen de vertegenwoordigers van bioscoopbond, omroepver enigingen, Philips en regering zo vriendschappelijk te zien vereend onder de joyeuse leiding van question-master Vogt. En dit genoegen werd des te groter, nademaal bij kans iedereen de regels van het forumspel behoorlijk bleek te beheersen, zodat nergens de gezelligheid de openhar tigheid in de weg stond. Het begon al direct na inlei ding numero één (hier geheel in stijl „topic" gehetcr. en beperkt tot de maximale lengte van 15 minuten), die was toevertrouwd aan de heer Leeuwin van Philips. De heer Leeuwin had n.l. een bepaald hoog technisch praatje ge houden over televisie en derzelven ontwikkeling, doch daarvoor bleek nauwelijks belangstelling te bestaan. Dit was een unieke kans om andere vrager, te stellen en daar kwamen ze dan ook prompt: „of de heer Leeuwin kon verklaren waarom de televisie-toestellen in Engeland zo veel goedkoper waren dan hier". De Phi lips vertegenwoordiger bleek Voor dat gat echter niet te vangen. Hij legde omstandig uit, dat in Engeland ge sproken kan worden van een televisie- practijk. Daar worden dus op behoor lijke schaal toestellen gekocht en het is duidelijk, zo zeide hij, dat wanneer de productie eenmaal op gang komt, het prijspeil een dalende tendenz vertoont. Daar komt nog bij, zo vervolgde hij, dat Philips zich wel degelijk realiseert, dat van een bloeiend televisieleven geen sprake kan zijn, wanneer de toesteLlen niet worden gebracht binnen het bereik van kleine beurzen. Er wordt dan ook met man en macht gewerkt aan vereen voudiging van de apparatuur. Maar en ook dat is een ervaringsfeit, zo zeide de heer Leeuwin dergelijke vereen voudigingen worden als regel pas dan gevonden, wanneer de productie op gang gekomen is. Welke uitspraak question- master Vogt bewoog tot de uitnodiging van toch zo spoedig mogelijk televisie toestellen te kopen, opdat des te eerder prijsverlagingen kunnen worden inge voerd. „Offer u nu op, uw buurman zal er straks van profiteren. Na de heer Leeuwin, die en passant ook nog vertelde, dat de kleurentele visie nog volledig in een experimenteel stadium verkeert, zodat wij ons daar op de eerstkomende jaren nog niet mogen verheugen, was het woord aan het hoofd van de regeringsvoorlich tingsdienst, de heer M. A. Landré. Wat deze aan concrete feiten meedeelde, heeft de lezer deze week reeds kunnen lezen. Het is echter misschien ook in teressant te weten, dat de heer Vogt hem inleidde met een verzoek om clementie aan het gehoor (het is niet zo eenvoudig voor de regering te spreken!) en dat het auditorium iedere keer, dat de heer Landré zijn toevlucht zocht tot bepaalde bijzonder platgetreden verklaringen liet blij ken, dat het daarvoor niet naar Hil versum was gekomen. Zo werd het alles bijeengenomen toch nog een hoogst boeiend kwartier tje. De heer Landré speelde zijn rol van Wijze, bedachtzame regeringsfunctionaris niet zonder gevoel voor humor en hij slaagde er zelfs nog' in te laten uitkomen, dat er behalve critiek op de regering, ook nog wel critiek van de regering bestaat. Zo sprak hij b.v. zeer rustig over een probleem dat ingewikkeld ge- praat is, over de natuurlijke neiging °m alles wat men aanpakt ineens ook maar groot te willen aanpakken, over meningsverschillen, die geld zouden kun- nen kosten en nog een aantal andere Wijsheden in de sfeer van, „wie een zak graan moet malen, behoeft nog geen molen te bouwen"- Toen hij klaar was zag het auditorium alle genoeglijkheid ten spijt zo ongeveer wit-gloeiend en wij hoorden een paar levensgrote televisie-enthou siasten knarsetanden van pure woede omdat de heer Landré zo listig was ge weest op te merken, dat de vertraging, door het uitblijven van de regeringsbe slissing veroorzaakt, de technici bepaald Welkom is geweest. Technici, zo zeiden zij misprijzend, komen nooit klaar en een goede technicus vindt het eigenlijk maar zo-zo, dat er ooit echt begonnen wordt. Hij experimenteert liever. Het was dan ook beslist geen wonder, dat "de secretaris van de Ned. televisie stichting, de heer J. W. Rengelink, die direct na de heer Landré topic no. 3 verzorgde, opmerkte, dat de voorgaande officiële verklaring hem bijzonder wei nig had geïmponeerd. Hij wilde eerst de besluiten maar eens afwachten en in afwachting daarvan, heeft hij zijn tijd benut om vooral de buitenlanders in het gezelschap op de hoogte te brengen (Vervolg van pagina 1) In elk opzicht toonde zich pastoor Van Schaik leerling van Schaep- man. Verdediger van de vakbewe- png. zonder dat hii daaraan een abso lute waarde toekende, verdediger door nik en dun van de standsorganisatie en het persoonijk lidmaatschap van de Plaatselijke werkliedenvereniging. Nooit aarzelde hij om dit duidelijk en onom wonden te zeggen. „Steunt dus en be vordert de taak uwer vakorganisatie en eerbiedigt streng, volgens Utrechtse traditie, de zelfstandigheid der vakorga nisatie-organen op hun eigen terrein, maar werkt met kracht en doorzettings vermogen aan uw eigen rechtstreekse taak Het heeft zin en betekenis om in deze dagen, nu de aandacht van de mens als met geweld wordt getrokken naar het puur materiële, naar het sociaal- en eco- homisch-p'olitieke, te herinneren aan de ontzaglijk belangrijke taak van de standsorganisaties. Het moment, waar op pastoor Van Schaik zijn intrede deed in de K.A.B.. was een zeer roerig mo ment, en zeker niet het meest eervolle Het moment, waarop hij haar, al thans voor een belangrijk deel. verlaten gaat. gelijkt in sommige opzichten iets op die beginperiode, nu 35 jaar den. Men denke bijvoorbeeld aan de kwestie van de bedriifs- en beroeps bonden, waarbij zonder enige twijfel ook standsorganisatorische aspecten een rol speilen en we kunnen ons soms niet aan de indruk onttrekken, dat deze, misschien onbewust. gebagatelliseerd Worden. Het is ons of een zekere deva luatie van het standsorganisatorische Werk plaats vindt ten behoeve van de sociaal-economische zorg. Hot lijkt ons juist, indien onze katholiek- soeiale organisaties, mochten onze con stateringen juist zijn, hier eens heel bijzonder aandacht aan schenken. Ze Sijn dit verplicht, niet alleen om der Wille van Schaepman's nagedachtenis Van Schaik's levenswerk, ze zijn het meer nog verplicht aan een samenle- ving, die, alleen op materiële funda menten opgetrokken, slechts chaos *cheppen kan. waar ordening werd be voeld te bereiken. Mgr. van Schaik schreef ons dezer dagen ®r voorkoming van misverstand dat de Aartsbisschop-Coadjutor hem, op eigen Verzoek, weliswaar ontslag had verleend als mocesaan adviseur van de Utrechtse K.A.B.. waar dat hij nog steeds geestelijk adviseur "van het ..Verbond", dus van het geheel K.A.B. (Eed.). van de ietwat gecompliceerde situatie in ons omroepwereldje. Voor de Neder landers herhaalde hij nog eens zeer na drukkelijk, dat de omroepverenigingen in geen enkele vorm betaalde reclame wensen toe te laten en dat er naast een grote technische samenwerking voor iedere omroep toch een eigen verant woordelijkheid blijft bestaan. Na de middag en na de lunch was het woord aan de buitenlandse gasten. Al lereerst aan Mrs. Mary Adams, een grijzende dame met een volle zachte stem, die hoofd is van wat men in En geland het „Television Talks Depart ment" noemt. Een ogenblik heeft deze dame ons aan haar intenties zij sprak over de culturele betekenis van de televisie doen twijfelen. Ze vertelde n.l. vol trots, dat een van B.B.C.'s cul turele programma's meer belangstelling had weten op te wekken dan de uitzen ding van een boksmatch tussen de heren Turpin en Robinson. Het auditorium was kennelijk getroffen en informeerde naar de aard van dat wonderprogramma. Een aanschouwelijke verhandeling over de doodstraf in Engeland! Voor het overige wist ze echter tal van belangwekkende feiten te memore ren. Zij vertelde hoe in Engeland de televisie een waardevolle bijdrage mocht leveren in de strijd tegen besmettelijke ziekten, doordat zij de „viewers" zowel de gevolgen als de bestrijdingsmiddelen zo duidelijk kon demonstreren. Ze ver telde over het belang van directe tele visie-reportages boven het vertonen van films en noemde als voorbeeld een (im mens) dure reportage uit Perzië, waarbij alle kijkers konden zien hoe de lens van de Britse cameraman door Perzische autoriteiten werd diehtgestopt. Verder heeft zij er nog met nadruk op gewezen, dat televisie zich vooral moet richten naar de vrouw, dat ze haar eigen tempo moet bepalen (en geen tempo overne men van de film) en dat het beslist noodzakelijk is een grote groep van zeer critische kijkers te organiseren, die in voortdurend contact staat met de uit voerende kunstenaars. Het slot van dit forum was afgezien van de heer Zoetmulder, die iets ver telde over zijn indrukken als een van de eerste regelmatige Nederlandse kijkers, en een vertegenwoordiger van de Ne derlandse Bioscoopbond, die meedeelden, dat wij voor de televisie ook (oude) films zullen krijgen gewijd aan een vertegenwoordiger uit het land der be kende onbegrensde mogelijkheden; de heer J. Winnie, hoogste regerings-advi- seur voor „televisie-educatie" in de U.S.A. Hij vertelde, dat in 1950 de eerste Ame rikaan aan de universiteit van Jowa candidaatsexamen gedaan heeft voor het vak „televisie-educatie". Van de 107 televisie-stations is er een in handen van een instituut, dat vooral educatieve doeleinden nastreeft. De rest is zuiver commercieel, Er moeten echter in Amerika nog 2000 andere stations worden ingericht en daarbij is bepaald, dat daarvan 10 procent moet worden ge reserveerd voor „educatieve televisie". Wat men daaronder verstaat? Vooral uitzendingen, gericht op bepaalde scho len en universiteiten, waarbij bepaalde lessen door de ongekende mogelijkhe den, die de televisie biedt, aanmerkelijk kunnen worden verdiept. En de heer Winnie bewees dat door een school te noemen, waar het tech nisch personeel in staking ging. maar ook ogenblikkelijk weer terugkeerde, toen die school televisie-onderwijs kreeg. Dat wilden ze niet missen. 61. Nu Svitjold inziet, dat ondanks zijn tegenwerpingen, het gewaagd plan door gang zal vinden, is hij het juist, die de meeste spoed maakt met de uitvoering daarvan. En aan de wijze waarop hij zulks doet, herkent men de geboren aanvoer der. Kortaf geeft hij zijn bevelen en even later vertrekt reeds een tiental lands knechten met Erwin en alle paarden langs een smal bospaadje naar het Noorden waar zij voorlopig voor Hovin veilig zullen zijn. Zes andere krijgers spoeden zich naar de hut van de „Schemer van het Woud", om ook de hulpeloze Awain naar een veiliger oord te brengen. Twee boogschutters worden uitgezonden, om de heirweq naar Wogram's burcht in het oog te hondenzodat zij de komst van Hovin en zijn beulsknechten kunnen melden. Inmiddels is een der zes wapenknechten van Awain teruggekeerd, met diens aan wijzingen, hoe zij de verborgen vluchtgang kunnen vinden. Op een kort bevel van Svitjold verzamelen de krijgers zich. Snel volgen zij hun gids, en één voor één duiken zij in het duistere gat. van de vluchtgang. Wanneer de mannen bezweet en stijf van het. kruipen het einde van de gang naderen neemt Pum-Pum, trots als een pauw, de plaats van gids in. Voorzichtig opent hij het valluik op een kier en na zich overtuigd te hebben, dat de kust veilig is, glipt de dappere dwerg snel naar buiten. In ademloze spanning wachten de overigen af, tot een zacht kloppen op het luik hun vertelt, dat er geen gevaar te duchten is. Als eerste treedt Svitjold in de gangop de voet gevolgd door Yark en Haifa. Dan dé eerste krijgerDe tweede Op dat ogenblik horen alten een zware mannenstem, hol weergalmend, door de vochtige gewelven. Een andere stem geeft antwoord. .,D-d-d-dat zijn Olaf," bibbert Pum-Pum. „H-hij ons ontdekken..." Doch zijn angst is ongegrond, want tot hun grote opluchting verwijderen, de stem men zich weer. „Kom," fluistert Yark, zonder meer de leiding in handen nemende. Be hoedzaam glippen de mannen in een lange rij achter de Stijfhoofdige aan. „Geen mens te zien," fluistert Svitjold verwonderd. „Geen krijgsman, geen be diende. niets... De burcht lijkt wel uitgestorven." „Stil!" bijt Yark de ander toe. gelijktijdig de mannen achter zich beduidende zich te verbergen. Door een der donkere gangen naderen voetstappen de spaarzaam verlichte burchthal en even later treedt de hoekige figuur van Olaf, gevolgd door een krijgsman, in het licht der walmende toortsen. „Hebt gij u overtuigd dat alles in orde is, heif?" horen zij de oude leenheer aar zelend zeggen. „Ik meen toch een gerucht gehoord te hebben ..Dat klopt, oude moordenaar.'" brult Yark op dat ogenblik. Wii zijn dat gerucht!* Dodelijk verschrikt icendt de burchtheer zich om. De hand van Leif vliegt naar het gevest van zijn zwaard, doch bliksemsnel springt de Stijfhooidige naar voren. „Eén beweging broer!" snijdt zijn stem, „en het is meteen de laatste geweest... Radio-Peking heeft Zaterdag voor het eerst gerept over de geallieerde nota, waarin voorgesteld wordt de Koreaanse wapenstilstandsbesprekingen op een an dere plaats te houden. De radio-spreker las een telegram voor van Alan Winnington, correspon dent van de Londcnse „Daily Worker", die zich thans in Kaesong bevindt. Win nington betoogde, dat het nieuwe ge allieerde voorstel niets anders is dan (Van onze financiële redacteur) 3476 exposanten, vertegenwoordigende 26 landen, zullen Dinsdag 11 September in Utrecht middels de 57e Jaarbeurs hun producten aanbieden aan adspirant- kopers niet alleen uit ons land, maar mede ook aan al die buitenlandse ver tegenwoordigers, die de Utrechtse Jaar beurs een internationale staalkaart we ten van technisch kunnen. Deze 3476 deelnemers beseffen zeer goed, dat deze jaarbeurs meer dan ooit in het teken staat van verzadiging, slinkende koop kracht en handelsmoeilijkheden en het zijn voornamelijk de kleinere onderne mingen, die deze ontwikkeling met zorg gadeslaan. Tegen deze achtergrond is de komende najaarsbeurs geprojecteerd en het is ook tegen deze achtergrond, dat de directeur van de Jaarbeurs, mr. Mi- lius, Vrijdag voor de binnenlandse en buitenlandse pers de a.s. jaarbeurs in leidde. Mr. Milius belichtte in zijn vrij uit voerige rede de verre van rooskleurige positie, waarin de middenstand in ons land thans verkeerd. De liquiditeitsmoei lijkheden van deze tak nemen hand over hand toe, terwijl het bedrijfskapitaal steeds verder wordt ingekrompen. De slinkende koopkracht van het publiek zal oorzaak zijn, dat dit publiek zijn in kopen meer en meer zal beperken tot die goederen, die essentieel zijn voor het levensonderhoud, terwijl luxe of semi- luxegoederen een steeds moeilijker afzet zullen vinden. De hieruit voortvloeiende economi sche situatie maakt een rigoureuze verlaging van de kosten voor de mid denstand onafwendbaar. Mr. Milius meende, dat een oplossing voor deze kostenverlaging gevonden zou kunnen worden in een grotere rationalisatie in de bedrijfsvoering dan tot dusverre in deze bedrijven het geval is. Daarnaast acht hij een verlichting van de belastingdruk voor de middenstand noodzakelijk. Afgezien echter'van deze twee factoren, meent hij te mogen ver wachten, dat de middenstand in de ko mende tijden een voorzichtige inkoop- politiek zal gaan voeren, waarbij men zich voornamelijk zal beperken tot cou rante artikelen, daardoor het bedrijfs risico tot een minimum beperkend. Aan sluitend daarop kwam mr. Milius tot de buitengewoon actuele vraag van de con sumptiebeperking, noodzakelijk, door de ongunstige handelspositie van ons land tegenover het buitenland. Hoe noodzake lijk en onafwendbaar een zekere mate van consumptiebeperking voor ons land ook is, spr. meende, dat deze beperking niet zo ingrijpend behoeft te zijn, dat een ingrijpen van bovenaf noodzakelijk moet worden geacht. Een duidelijke en consequente propaganda zou de bevol- T®Ver toe kunnen brengen de nood zakelijke zelfbeperking op te leggen. Voor alles echter moet de oplossing Advertentie 41 er weer bij met een modern •van van de vigerende moeilijkheden worden gezocht in de verdere opvoering van onze export. Mr. Milius meende, dat wij er wat dit betreft niet erg gunstig voor staan. Het grootste deel van onze export toch is samengesteld uit z.g. zwakke ar tikelen, die het buitenland niet of pas in laatste instantie wil betrekken. Daarbij komt, dat de Nederlandse fabrikant niet zo heel erg export-minded is, doordat de afzet in het binnenland tot dusver een voudiger was dan de afzet op buiten landse markten. Toch zal een verdubbeling van onze export noodzakelijk zijn. Hiervoor, zo stelde mr. Milius, is het een absolute vereiste, dat door activering van de in dustrialisatie een verhoging van de pro ductie wordt verkregen en wel in die zin, dat in de toekomst ook andere dan zwakke producten geëxporteerd kunnen worden. Daarnaast zal het goed zijn, de mogelijkheden te onderzoeken voor het vinden van nieuwe afzetgebieden. Drie kwart van onze uitvoer toch is gericht op Europese landen, terwijl de landen van Zuid-Amerika en Afrika voor ons land nog vrijwel onontgonnen gebied is. Aan het slot van zijn beschouwing gaf mr Milius enkele technische bijzonder heden van de komende najaarsbeurs, waarbij hij wees op de omvangrijke in zendingen van Duitsland, welk land on der de buitenlandse deelnemingen met 792 deelnemers ver bovenaan staat. Daarna volgen Gr.-Brittannië met 291 deelnemers, Frankrijk met 171 deelne-* mers, België met 157 deelnemers en de V.S. met 117 deelnemers Deze cijfers be tekenen voor enkele landen, zoals Duits land en Frankrijk, een toeneming van het deelnemerstal, terwijl deze voor an dere landen als Engeland, België en de V.S. een daling betekenen. Van de zijde van het jaarbeursbestuur verwacht men een vrij gunstig buiten lands bezoek, hetgeen af te leiden valt uit de binnengekomen aanmeldingen. een onbeschaamde poging om de ver antwoordelijkheid voor de incidenten op de Noord-Koreanen cn de Chinezen te schuiven. Rusland heeft vandaag de berichten tegengesproken volgens welke zich „grote contingenten Russische troe pen in Korea" zouden bevinden. In een door radio-Moskou uitgezonden boodschap van „Tass" wordt gezegd: „De laatste dagen hebben de voorlich tingsdienst van het hoofdkwartier van generaal Ridgway te Tokio en een aantal Britse en Amerikaanse bla den, gevolg gevende aan bepaalde in structies, een bericht verspreid, vol gens hetwelk zich in Korea grote troe pencontingenten Sovjet-troepen zou den bevinden. „Tass" is gemachtigd te verklaren, dat al deze en overeen komstige berichten van het begin tot het eind leugenachtig zijn en er op zijn berekend, de openbare mening in de wereld te misleiden." Geallieerde troepen zijn Vrijdag aan het Westelijke front tot een tegenaanval overgegaan, nadat de communisten daar, tengevolge van twee bloedige aanval len, ruim 2000 man verloren hadden. In het gebied ten Noorden van Kae song werden verse communistische troepen waargenomen, die naar het front onderweg waren. Officieren van het achtste leger verwachten elk ogen blik nieuwe aanvallen. Ook aan het Oostelijke front, waar de geallieerden hun beperkte offensief voortzetten, werd zwaar gevochten. De meest opzienbarende actie, die Vrij dag- aan het Westelijke front plaats had, was die. waarin geallieerde strijdkrach ten Chinese communisten van twee heuvels verdreven. Deze strjjd had plaats in het gebied van Jonchon, veer tig kilometer ten Oosten van Kaesong. Ook werd zwaar gevochten in de Oos telijker gelegen sector van Tsjorwon. Ten Noordwesten van Jongchon elf kilometer ten Noorden van de 38ste breedtegraad heroverden de V. N.- troepen een heuvel na een beschieting met artillerie en tanks. Twee communistische compagnieën trokken tijdens de zware barrage weg, zonder een schot te lossen. Advertentie Toen Goethe in het jaar 1786 na lang aarzelen er toe gekomen was om de Alpen over te trekken teneinde Italië te bereizen en de Italiaanse kunst te bestu deren, schreef hij naar aan leiding van de bonte indruk ken, die hij van het helkleu rige landschap en van de zich daarin spiegelende ar tistieke reproducties had op gedaan: „Menig afzonderlijk ding was mij duidelijk ge worden, veel zelfs was hel der in de samenhang van het geheel. Van één enkel punt vermocht ik mij niet de minste rekenschap te geven: dat was de kleur...." (Ge- schichte der Farbenlehre). Het moge verwondering wekken, dat een gevoelig man als de grote Goethe pas in Italië bewust getroffen werd door het geheim van de kleur; anderzijds is het begrijpelijk dat juist Italië, waar blauw, rood, geel en diep groen in het water, zand, begroeiing en gesteente fel naast elkaar liggen, de laatste stoot geeft aan zijn sluimerende belangstelling. Alhoewel ik het iedereen van harte gun Italië te gaan zien zoals Goethe dat deed, zullen wij hier als uitgangspunt niet de kleuren van het Middel landse Zee-landschap nemen, maar de regenboog: een na tuurverschijnsel dat zich ook boven Halfweg zou kunnen voordoen en dat we allen kennen, maar zeker niet alle maal op dezelfde wijze er varen. De regenboog ontstaat als het witte zonlicht gebro ken wordt door een in de lucht hangende watermassa en dientengevolge in zijn kleurcomponenten uiteen valt: rood, oranje, geel. groen, blauw, violet; deze kleurenreeks wordt spec trum genoemd. Een aantal mensen zien de regenboog in het rood verkort en op de plaats, van het blauwgroen krijgen zij de indruk grijs. Dit zijn de zogenaamde roodblinden. Anderen kun- nen een brede band in het groen niet van grijs onder- groenblinden. scheiden: de Deze twee groepen samen staan bekend als de roo d- groenblinden. Minder in getal zijn de gael- b 1 a u w b 1 i n d e n, die de re genboog aan de violette kant ingekort zien en een ge deelte van het geel grijs. Te zamen vormen de kleuren blinden een machtig percen tage: totaal ongeveer 6 pCt. van de mannen en ongeveer 3,3 pCt. van de vrouwen Waarom worden de heren der schepping 2 maal zoveel door deze afwijking bezocht als hun „slavinnen"? Het is zelfs zo, dat de kleurenblinde mannen hun afwijking doen overerven op hun kleinzonen via steeds normale dochters. De vrouw is dus een brug tussen twee kleurenblinde generaties van mannen, blijft echter zelf gespaard. De re den hiervan heb ik in de erfelijkheidsleer niet kunnen terugvinden. Wanneer ik iets zou moeten bedenken, ben ik geneigd om aan te nemen, dat de vreemdsoortige over erving van kleurenblindheid bij de mens in verband staat met de kleurenfunctie in de dierenwereld. Bij de meeste hogere dieren zijn de man nelijke exemplaren het fraaist en opvallendst met kleuren versierd. Bij vogels is dit wel zeer kenmerkend! Ook bij sommige lagere die ren is deze eigenschap terug te vinden, bijvoorbeeld bij de salamander. De kleuren spelen een rol in het liefdes leven, en het zou er voor de wijfjes triest uitzien als ze tengevolge van kleurenblind heid deze factor moesten ont beren, terwijl de mannetjes de gevoeligheid voor kleuren best zouden kunnen missen. Mogelijk dat dit onderscheid in de erfelijkheid van de mensen is blijven voortbe staan, zoals menige dierlijke eigenschap bij de mensen geheel of gedeeltelijk aan wezig is. Wat mij betreft, beschouwt u dit theorietje als een profane grap. Zéér zeldzaam zijn geval len van totale kleurenblind heid. Dezulken zien het spec trum of de regenboog als een ongekleurde baan, er- kort aan de rode zijde. Hun gezichtsscherpte is bovendien gering, ze zijn lichtschuw en de ogen kunnen op de te bezichtigen voorwerpen geen houvast krijgen, draaien zoe kend van links naar rechts. (De hier gebruikte gege vens over kleurenzien en kleurenblindheid zijn voor namelijk ontleend aan Goethe, Helmholtz en een tijdgenoot van deze laatste: Hering). Verschillende beklagens waardige mannen worden door hun liefhebbende echt genoten uitgemaakt voor kleurenblind, terwijl ze dit in feite niet zijn; vaker ge beurt het, dat een man kleu renblind is zonder dat hij dit weet of als zodanig door vrouwelijke omstanders wordt aangeklaagd. Een serie proe ven kan hierover een recht vaardig vonnis vellen. De oudste van deze reeks is de wolproef van Holmgren, waarbij de verdachte wordt uitgenodigd een hoeveelheid verschillend gekleurde wol strengetjes te sorteren naar één bepaalde kleur. Een reeds op de Lagere School uitgevoerde en populaire proef is die van Stilling en Ishihara: een boekje met platen van gekleurde stip pen, waarin de normale mens zekere cijfers of letters kan lezen en waarin de kleurenblinde niets ziet of verkeerde symbolen. In de praktijk brengt kleu renblindheid geen kwalijke consequenties met zich mede, behalve voor machinisten, chauffeurs, piloten en zee officieren. Kleurenblinden kunnen om begrijpelijke re denen tot deze beroepen, die met allerlei .gekleurde signa len en stoplichten werken, niet worden toegelaten. i. M. Uit het door het Tsjechische nieuws bureau CTK verspreide bericht betref fende bestuursmutaties in Tsjechoslo- wakije valt op te maken dat stevig huisgehouden is in de partij-leiding, waarbij het resultaat kennelijk een overwinning is van de Tsjechische „na tionalisten", aldus meldt U.P. De grootste naam, die uit de leiding is weggevallen is die van Bedrich Ge- minder, plaatsvervangend secretaris-ge neraal van de partij. Men geloofde dat hij de spreekbuis van Moskou in Praag was. Andere top-figuren die als Stali nisten bekend stonden zijn kennelijk achteruit gezet. De post van secretaris-generaal, die in handen was van de „Stalinist" Ru- dolf Slansky, is opgeheven, terwijl Josef Frank, een andere Kremlin-man, uit het nieuwe politieke secretariaat Politburo geweerd wordt en een func tie kreeg in het nieuwe partij-secreta riaat. De verschuiving is kennelijk een overwinning voor president Klement Gottwald, zijn schoonzoon, minister van Defensie Alexei Cepicka en andere Tsjechische „nationalistische" commu nisten. Advertentie OP DE JAARBEURS Wilt U weten hoe de efficiency in Uw bedrijf kan worden ver hoogd en wilt U interessante demonstraties bijwonenen? Bezoekt dan onze stand op de Najaarsbeurs te Utrecht in HAL G no. 231-233 CROESELAAN U ziet daar o.a. Een volledige automatische telefooncentrale. De nieuwe telefoon-recorder, Uw eigen boodschappendienst. Signaalapparaten voor allerlei doeleinden. Tijdstempel-klokken. De nieuwe smalfilm-projector, alsmede De nieuwste vinding, het hoor bare waarschu wings-signaal, als de richtingaanwijzer van Uw auto niet tijdig is teruggezet. ERICSSON TELEFOON MIJ. N.V. Hoofdkantoor en Fabriek: Rijen (N.Br.) Verkoopkantoor: Gevers Deynootplein 30 - 's-Gravenhage Functionarissen van het Italiaanse mi nisterie van Buitenlandse Zaken hebben geweigerd commentaar te geven op het officiële bericht uit Londen, volgens het welk Italië en Joegoslavië het er over eens waren geworden de kwestie-Triëst te bespreken. In Italiaanse politieke kringen ontving men het bericht met „pijnlijke verbazing" aldus Reuter. Men verklaart in de verspreiding van het bericht een Britse poging te zien om de kwestie te forceren. In politieke kringen wijst men er op. dat men verwacht, dat premier De Gas- peri, die Woensdag voor een bezoek aan Washington naar Ottawa vertrokken is, alles in het werk zal stellen om Amerika de Italiaanse zijde te doen kiezen in de bittere controverse met Joegoslavië. In politieke kringen is men van mening, dat Amerika ten gevolge van Britse in vloed in Belgrado tot nu toe niet vol doende pressie heeft uitgeoefend. Over het bericht uit Londen is men in welingelichte kringen te Belgrado gematigd optimistisch. Naar verluidt zullen de onderhandelingen langs de normale diplomatieke weg worden ge voerd. Het optimisme te Belgrado wordt getemperd door de vrees dat de propa gandacampagne van de Italiaanse irre- dentisten met betrekking tot Triëst het voor de Italianen misschien moeilijk zal maken hun eisen zodanig te matigen, dat zij voor Joegoslavië aanvaardbaar zijn. Joegoslavië heeft te kennen gegeven, dat het een „redelijke uitvoerbare op lossing" van het probleem wil aanvaar den, die min of meer op de huidige status quo berust, n.l. dat met enkele Advertentie kleine correcties de thans door Joego slavië bezette zone „B" naar Joegoslavië gaat en de zone „A" met de havenstad Triëst naar Italië. Tot dusver hebben de Italianen vast gehouden aan de verklaring van 1948 van Engeland, Frankrijk en de V.S., volgens welke het gehele vrije gebied van Triëst aan Italië diende te komen. Joegoslavië heeft zijn aanspraken op de stad Triëst inmiddels laten varen. De Ver. Staten, Groot-Brittannië e» Frankrjjk hebben besloten, op de con ferentie van de Grote Drie, die de vol gende week in Washington wordt ge opend, zestien wereldproblemen aan de orde te stellen. De ministers Dean Acheson van de V.S-, Herbert Morrison van Groot- Brittannië en Robert Schuman va» Frankrijk zullen de volgende pun ten behandelen: 1) De vorderingen, die gemaakt zij» bij de politieke strijd tegen Rusland en ziin satellietstaten. 2) Benoeming van een opperbevel voor de Atlantische en de Middellandse Zeevloot. 3) Het Franse voorstel voor een Europees 1 e§er en de mogelijke bijdrage van Duitsland aan dit leger. 4) Het verzoek van Italië oir. herziening van de bewapenings clausules in het vredesverdrag van 1947- 5) Een Amerikaans-Brits-Frans vredes verdrag met Duitsland. 6) Een overzicht van de pogingen tot het opstellen van het Oostenrijkse vredesverdrag. 71 De Frans-Britse bezwaren tegen het Ame rikaanse streven naar een militair bondgenootschap met Spanje. 8) Een gemeenschappelijke economische en po litieke actie ter bescherming van de on derdanen der Westelijke landen, die zich achter het IJzeren Gordijn bevin den. 9) Toelating van Griekenland en Turkije tot de Nato- 10) De Koreaanse oorlog en de toekomstige strategie. 11) Het Franse verzoek om economische en militaire hulp in Indo-China. 12) De Egyptische eis, dat Groot-Brittannië het Suezkanaal verlaat. 13) Het Perzische geschil. 14) Het standpunt van Schu man inzake de moeilijkheden, die Frankrijk heeft met de Marokkanen- 15) Het geschil tussen Pakistan en In dia over Kasjmir. 16) De vooruitzich ten betreffende de diplomatieke er kenning van communistisch China. De communistische „wereid-vrede». raad" zal 13 September in Praag in ver gadering bijeenkomen. De aanstaande bijeenkomst zal naar de mening van Westerse waarnemers de politiek van het Kremlin duidelijk aan het licht brengen. Naar verluidt zijn reeds verschillende vooraanstaande figuren van de Komin- form op doorreis naar de nieuwe confe rentie in Wenen aangekomen. De te-vol gen politiek van de Kominform moet overeenstemmen met die van de „vre- desraad". Het feit, dat de vergadering is vast gesteld op een tijdstip zo kort na die over het Japanse vredesverdrag, wordt als veelbetekenend beschouwd. In Wenen verwacht men. dat de ver gadering een nieuwe Russische politiek inzake Japan en de oorlog in Korea zal bekendmaken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 5