-ws I
Hij is de eerste
JKunfamöUel Jhli-
1?8
n
1
lil
Kop van
Jut
TANKS
Ridder Diethelm, de duivel
ROTAN
en... Maria
Teken
van Moorse!
KLEIN MAAR DAPPER
DE
LAATSTE
LATINIST
Cosmas en
Damianus
Fahrenheit
CURSUS
Let U vooral op de
lage prijzen!
Him£33®R
verblijdend
veel!
i-
800». Crêpe de Chine 4 48
v. d. MEER
STOCK AMERICAN
STOCK AMERICAN
'iM
Zelfs stenen en pijlen
kaatsten terug
van
Je week
Het koopje -----
1000 meter RUITSTOF 95
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1951
PAGINA 9
GABARDINE-JASSEN in alle kleuren
Kamgaren Costuums, gelijk maatwerk, vanaf f 64.—
Sportcostuums v.a. f 46.75. Sportcolberts v.a. f 26.50
Egyptische Dames- en Herenregenjassen v.a. f 27.60
Pantalons v.a. f 12.25. Corduroy Pantal. v.a. f 24.90
3-delige buikcostuums voor de grootste en dikste
Heren, nergens mooier en beter dan bij ons
Maakt Uw
woning gezellig.
Kappen en kronen
gratis geplaatst.
Schagchelstraat 2
Kousen - CORSETTEN - Tricotages
Bustehouder
Bustehouder
Bustehouder
Zijsluiting-
corset
Heupcorset
DAMESHEMDEN en DIRECTOIRES
ZIJDEN Dlf
69 per stuk, 3.50
ZIJDEN DIRECTOIRES *93
KiiesN
NKEMOLL
LE<XJS
GROTE
HOUTSTR. 71
HAARLEM
Opgericht 1886 30 filialen
Hoeveel
bij
is de gulden waard?
f 45.75
Kampervest Haarlem, Tel. 10874
zorgi voor Uw
HERFST. ÈN WINTERKLEDING
Groie sortering! Profiteert er van!
UIV' HERFST EN WINTER!
Amerikaanse Officiers-regenjassen
BROMFIETSHOUDERS - Attentie!
BROMFIETS-JACKS
I KAMPERVEST 1
TEL. 10874 ~BM~ T"OMT
HAARLEM IJKT
de zaak waar U -MljBLOOPT
Levering, Service-abonnementen, Revisie
ELECTRISCHE KOELKASTEN,
1
r
I 1 «f
mmë
ZAi'cky
orvnsn bedemptoris
U heelt gewacht op
meubelen!
Ziet hiervoor onze etalages
N.V. Woninginrichting.
Julianapark 58-60-62
Telefoon 13661
zeer mooi assortiment
12 kleuren, 85 cm. ree pet meter
die over het gehele front
ZATERDAGMORGEN OM 9 UUR
een NIEUW OFFENSIEF in de Kleding;-
oorlog zal inluiden met resultaten waarvan
al mijn concurrenten duizelen.
NU KUNT U WEER PROFITEREN!
Winterjassen vanaf f 52.-—. Tweedjassen v.a. f 49.50
NA BEZICHTIGING VAN ONZE 3 ETALAGES zult ook II
zeggen: VOOR BETERE KLEDING IS ER MAAR EEN ADRES
voorheen ANEGANG 10, thans:
HOEK GEN. BOTHASTRAAT 130 bÜ de Gen. Cronjéstr.
HAARLEM-NOORD TELEFOON 12447 ZEGT HET VOORT!
Wij hebben géén filialen. Aan kooplieden en winkeliers wordt
beslist niets verkocht! Ondanks deze lage prijzen, geven wij iedere koper
op vertoon van deze advertentie DRIE PROCENT EXTRA KORTING!
Koopt liefst in de morgenuren. MAANDAG DE GEHELE DAG GEOPEND!
Houten wandlampje met
zijden kapje 6.95
Grote keuze zijden
schemerlampkappen
en leeslampkappen
Philips Plastocel
voor zit- of -I n rn
slaapkamer 1 I
Let op het juiste adres:
TEL. 11157
(Scott-King's Modern
Europe)
Roman v. EVELYN WAUGH
Vert. HANS BRONKHORST
Gebonden in geheel Linnen
band. Prijs f2.90
Verkrijgbaar m de boekhan
del en dij N.V Drukkerij
DE TIJD Amsterdam
Postgiro 22884.
poiiiitiiiiiiiiiiiiiinH
in witte of zalm
kleurige broché,
Jeugdvorm- 4895
model
mooie satijn, elegant
Jeugdvorm- 4855
model
soliede zalmkleu
rige katoen, met
stiksels versterkt,
Jeugdvorm-model
48 75
van soliede keurige
broché, extra ver
sterkt voorpand,
prima insluitend
model, veter in de
rug, 4Ê ^850
4 jarret. mJm"
in sterke effen cor-
setstof, met elastiek
inzetsels, model met
voorsluiting, "898
4 jarretelles
sterke kwal. interlock-
macco, zalm en wit,
in fantasie-tricot,
mooie kwal. katoen.
per stuk 1.95
extra fijne charmeuse,
2.95 2.50
reclame-prijs 8"
NYLON KOUSEN 6.90, 5.90,
mooie najaars-tinten 5.50, 4.50,
le r WMASTR. 18
TELEFOON 21826
Sahoonheidsspecialiste, Manicure, Pedicure
en gedipi. Haarkundigè.
Gebruikt worden de preparaten volgens
voorschrift van dr. P. v. d.' Hoog, huidarts.
Zuiver wollen
deux-pieces
laine fantasie
in 6 kleuren
maten 38 t/m 46
Amsterdam,
Kalverstraat 45-47
Eindhoven,
Rechtestraat 50
Ï/IFFC de POPULAIRE KLEDING voor
Grote sortering DAMES-, HEREN- en K1NDER-
JACKS, v.a. 2 jaar, met en zonder
bont, in diverse tinten, vanaf 14.50
Nieuwe Amerikaanse Legerschoenen
maat 39 t/m 42 f 13.90
maat 43 t/m 45 f 17.50
I Prachtige Eng. Damespantalons 18.75
Overalls, le kwaliteit f 14.95
Camouflage-jassen v.af 4.90
ZOJUIST ONTVANGEN DE NIEUWSTE
ONGEVOERD en MET WOLLEN VOERING
geheel uitritsbaar.
werkhandschoenen 5.25, Wollen Truien v.a. 6.50,
Canadese Werkbroeken v.a. 5.90,
Wollen Jaeger Onderhemden v.a. 4.90.
U kunt rustig het gehele Jaar blijven rijden
op Uw Bromfiets, met onze SPÉCIALE
gevoerd met wol of bont.
gemaakt tegen regen.
t 19.75
Speciaal
sneeuw, wind en kou, v.a
LET OP HET ADRES:
KOILCILLIH, CONSERVATORS, VRIEZERS
Telefoon 13658-176 38-20862
•.VO-V-N-—V.v
A.-,V.V.V.
wIvl'A'i-l'lWv
/.V.'.V.V.V-V.v.',
Dezer dagen is het 75 jaar
geleden dat op de kermis de
„kop van Jut" voor het eerst
verscheen. Jullie weten zeker
wél wat vöor een kermisattrac
tie dit is. want op een kermis
zie je die meestal wel staan.
Het is eigenlijk een. zeer een
voudig geval: op de grond
staat een kist waarin, op een
sterke veer gemonteerd, een
houten paaltje, dat net even
buiten de kist uitsteekt. Dit is
dan feitelijk de ..kop van Jut"
en vroeger was dit uitstekende
gedeelte van het paaltje in de
vorm van een kop uitgewerkt.
Daarachter staat een hoge paal;
te beschouwen als een hoogte
meter. Het is de bedoeling dat
men met een houten hamer met
grote kracht op dat uitsteken
de paaltje (kop) slaat, zódanig
dat dit geheel wordt ingedrukt
en dan vliegt een klein ijzertje
langs de hoge meetlat naar
boven. Wie in staat is het ijzer
tje tol boven aan de lat (paal)
te krijgen, is het sterkst. Dan
raakt dat ding een klappertje
en er ontstaat een knal.
Men ontvangt dan een papie
ren ereteken dat op de borst
gespeld wordt. Je ziet op de
kermis, vooral „in de provin
cie", dat sommigen met meer
dere van dergelijke eretekens
op de borst rondlopen. Dat zijn
dus de „krachtpatsers"! Hoe
men aan de benaming gekomen
gekomen is horen wij jullie al
zeggen. Dat is zo gegaan: 75
jaar geleden leefde er in Den
Haag een rijke dame. Deze
dame werd echter vermoord
door Hendrik Jut. Dat wist
men niet direct, pas jaren later
is dat uitgekomen. Zoals het
vroeger met dergelijke gebeur
tenissen wel meer gebeurde,
werden er straatliedjes op ge
maakt. Een kermisreiziger
kwam op het idee om een ap
paraat te maken waarop het
publiek zogenaamd op de kop
van Hendrik Jut kon slaan. Er
ontstond dan het hierboven ge
noemde apparaat en ieder die
dat wilde kon op de kermis,
tegen een geringe vergoeding,
zijn woede op de kop van Jut
koelen! Het was in die tijd
een enorm succes. „Boeren,
burgers en buitenlui komt dat
zien en toont hier uw kracht,
slaat op de kop van Jut zo
hard je maar kunt". Thans, nu
de kermis gemoderniseerd is,
zie je toch nog de „kop van
Jut" in ouderwetse vorm. met
vlaggetjes versierd, tussen de
autoscooters staan!
De 27ste September gaan we
het feest vieren van twee hei
lige geneesheren: Cosmas en
Damianus.
Heel belangrijke mannen zijn
dat geweest. Het waren twee
broers, afkomstig uit Arabië.
Zij studeerden beiden in Syrië
en bekwaamden zich vooral in
de geneeskunde.
Bovendien werden beiden
Christen. Dat wilde zo om
streeks het jaar 300 nog wel
iets zeggen. Dat betekende zo
veel, dat je leven eigenlijk
nooit veilig was Bij de eerste
de beste vervolging kon je als
slachtoffer vallen. Dat wisten
Cosmas en Damianus heel goed.
Maar dat belette hun niet, hun
prachtig werk van wonden
verbinden en zieken genezen
uitstekend te verrichten. Meest
al deden zij dit werk geheel
kosteloos. Daarom kregen deze
broeders de naam van Anar-
gyroi! Dat betekent: Die geen
geld aannemen. In heel de
streek stonden 2e bekend als
de geneesheren, die je zo maar
voor niets hielpen. Geen won
der. dat ze algemeen geacht
werden.
Maar de christenvervolgers
van de eerste eeuwen sloegen
geen acht op verdiensten en
goede werken.
„Zijn jullie van plan onze
goden een offer te brengen?"
vroeg men hun. Het antwoord
was duidelijk:
..Daar denken we niet over.
Wij erkennen maar één God.
Jesus Christus, en die aanbid
den we."
Toen begonnen de martelin
gen. Maar juist die martelin
gen zouden nog duidelijker de
macht van de God der Chris
tenen doen uitkomen. Want
wat men ook bedacht, niets
kon de twee geneesheren de
ren. Ze werden zwaar geboeid
in zee geworpen. Maar onge
deerd en ongeboeid zelfs spoel
den ze weer aan op het strand
van de zee. Men verwees de
twee mannen naar de brand
stapel. Maar ook de vlammen
deden de martelaars geen leed.
Toen beval de Romeinse pre
fect de twee geneesheren op
kruisen vast te binden en ze
dan met stenen dood te gooien.
Maar zie, de stenen ketsten te
rug van het kruis en verwond
den degenen, die gooiden. Toen
moesten de boogschutters ko
men om de mannen aan het
kruis door hun pijlen te doden.
Maar ook de pijlen deden de
twee geen leed. Ook de pijlen
kaatsten terug en doorboorden
de schutters.
Ondanks al deze duidelijke
tekenen van Gods macht, ver
hardden de heidenen in hun
boosheid en ten einde raad liet
men Cosmas en Damianus met
het zwaard onthoofden.
Zo stierven deze twee edele
mannen tenslotte toch de mar
teldood.
Slot J 7 'J
Op een ieder maakt een tank,
die zelfs maar vreedzaam
voorbijrijdt, een diepe indruk.
De Duitsers echter waren als
het ware verlamd, toen de
eerste tanks op hun linies af
stormden.
De 20ste November 1917 was
de grote glorie-dag voor het
Engelse tankcorps. Dat was bij
het Franse stadje Cambrai.
Deze dag staat bekend als „de
zwarte dag van het Duitse
leger", zoals de Duitser dat
zelf zei.
Een dichte ochtendnevel hing
boven de loopgraven van de
niets vermoedende Duitsers. Er
was immers dagen lang geen
artillerievuur geweest en dat
móest, wanneer er een aanval
zou komen!
Plotseling kwam over de ge
hele frontlijn een eigenaardig
motorgebrom, dat eerst zeer
onschuldig leek. maar dat im
mer dichterbij kwam en over
ging in een onheilspellend ge
loei van een onbekend, doch
duivels soort.
Duizenden ogen tuurden over
de zandzakken in de mist en
daardaar kwamen ze!
Talloze stalen monsters kwa
men over het terrein en de
modder naar hen toe gekropen,
dwars door de mistflarden en
ook dwars over de loopgraven,
terwijl het prikkeldraad als
spinrag werd kapot gereten.
i
Grote, tegenwoordige, Amerikaanse tanks.
Een paniek maakte zich van de
Duitsers meester.
De mitrailleurs bleken waar
deloos te zijn tegen de stalen
kolossen, die zelf al rijdende
uit mitrailleurs en kanonnen
als razenden vuurden.
Daarachter de infanterie, de
bajonet op het geweer, voor
waarts stormend achter de be
schermende en baanbrekende
tanks aan.
Afgelopen was het met de
Duitse legers ter plaatse. Gro
te bressen werden geslagen en
de tanks drongen diep in het
achterland door.
Sinds het eerste optreden
van tanks op het oorlcgsterrein
is dit wapen steeds verbeterd,
het zijn de gevreesde vechtwa-
gens geworden in de moderne
oorlog.
Bekende tanks zijn o.a. de
Amerikaanse Shermantanks. de
Engelse Churchill- en de Rus
sische Stalintanks. Een der
grootste en nieuwste is de En
gelse Centuriontank van 50 ton
(1 ton 1000 kg.).
In de moderne gemotoriseerde le qers neemt de tank een belang
rijke plaats in.
16 September was het 215
jaar geleden dat de natuur-
kundige Daniël Gabriel Fah
renheit overleed. Hoewel Duit
ser van geboorte werkte hij
lange tijd in ons land en hij is
ook in Nederland gestorven.
Jullie kennen zeker wel de
namen van Fahrenheit, Réau-
mur en Celsius, die mannen uit
de achttiende eeuw, die de
thermometerschalen hebben
samengesteld. Bij de kwikther
mometer van Fahrenheit staat
32 0 als vriespunt en 212 als
kookpunt aangegeven.
Je weet toch wat een thermo
meter is? Een instrument dat
bestemd is tot het meten van
warmtegraden. De thermometer
berust op het uitzetten van een
vloeistof (kwik).
Om de temperatuur van een
lichaam nauwkeuriger te bepa
len. dan door ons gevoel moge
lijk zou zijn, bedacht Celsius een
werktuig, dat thermometer ge
noemd wordt. Het is een geslo
ten glazen buisje, dat zeer eng,
maar overal even wijd >s- Aan
het ene ei,nd is een bol geblazen.
Deze bol en ook een deel van de
buis bevatten kwik. Voor het
overige is de buis luchtledig; zij
is op een plankje bevestigd, dat
een in honderd gelijke delen
verdeelde schaal heeft. Om die
schaalverdeling te krijgen moest
hij een paar vaste punten heb
ben Daartoe plaatste hij zijn
toestel in smeltend ijs. Het kwik
daalde snel, tot het eindelijk
staan bleef op een bepaald punt.
Verdere toevoeren van smeltend
lis konden het kwik niet meer
doen dalen. Daaruit maakte hij
op, dat hij met een vast punt te
doen had, hetwelk hij vriespunt
noemde. Celsius zette er het
cijfer nul bij. Toen hij daarop
L, /...v.,1.
,,Parelmoer"-familie. Hier is nog een aardig plaatje van de parel-
koningen en koninginnen", waar wij het reeds over gehad hebben.
Aan het eind van een brede,
omhoog lopende .weg gaf een
zware poort toegang tot het
machtige kasteel van ridder
Diethelm. Achter de muur met
de hoge torens hielden dag en
nacht de soldaten de wacht,
zodat niemand ongemerkt de
trotse burcht kon naderen.
Binnen de muren was altijd
leven en beweging. Ridder
Diethelm was niet alleen een
dapper strijder, hij was ook
een prettige gastheer, die
graag veel lachende mensen
om zich heen zag. Iedereen
was dan ook welkom op zijn
kasteel: zowel ridders als min
strelen en goochelaars.
„Ik hou van mensen, die
vreugde en vrolijkheid in het
kasteel brengen!" was de lijf
spreuk van ridder Diethelm.
Op de grote feesten, die hij
telkens gaf, ontbrak het dan
ook nimmer aan gasten. Want
iedereen wist, hoe royaal rid
der Diethelm was. De rijke
maaltijden, de heerlijke jach
ten in de omgeving, de vele
ridderspelen, waaraan vaak
prachtige prijzen verbonden
waren, lokten alle ridders uit
de omtrek aan.
Ridder Diethelm voelde zich
gelukkig, zo te kunnen leven.
Maar.... ook de rijkdommen
van de vroegere ridderg Waren
niet onbegrensd. Dat jarenlan
ge feestelijke leven verslond
veel geld. Zo nu en dan zag
de ridder zich al genoodzaakt
stukken land te verkopen. Had
hij waj beter nagedacht, dan
zou hij bijtijds dat weelderige
leven gestaakt- hebben Maar
dat deed de ridder niet. Hij
moest dus telkens weer iets
anders verkopen: prachtige
vazen, kostbare kleden, antie
ke meubelstukken. Zo kon dat
feestvieren nog een poosje
het toestel in damp van kokend
water zette, rees het kwik zeer
snel. om eindelijk weer op een
bepaald punt te blijven str.an.
Meer toevoer van kokend water
kon aan de kwikstand geen ver
andering geven. Hij had dus een
tweede vast punt gevonden, dat
hij kookpunt noemde en waarbij
hij het cijfer 100 zette. De af
stand tussen beide vaste punten
verdeelde hij daarop in honderd
gelijke delen, die Celsius graden
noemde. Daalt nu het kwik in
een thermometer door aanra
king van een lichaam tot nul
dan zeggen wij, dat het lichaam
de temperatuur van smeltend
ijs heeft, stijgt het tot honderd,
dan heeft het de temperatuur
van damp van kokend water,
blijft het staan bij het getal 40,
dan spreken wij van veertig
graden warmte.
(Slot volgt)
Eén van de voornaamste pro-
ducter., die op het eiland
Celebes voorkomen, is rotan.
Rotan kwam oorspronkelijk
voor in de oerwouden, werd in
stukken van vijf meter gekapt,
in tweeën gebogen, in bundels
gebonden en na grondig ge
droogd te zijn naar de ver-
scheepplaats gebracht. Het dro
gen moet uiterst precies ge
schieden, daar dit van grote in
vloed op de kwaliteit is. De
hoogste waarden hebben de Ca-
lamussoorten, die niet dikker
zijn dan een pink met een
mooie glanzende oppervlakte.
Toen de meest toegankelijke
rotanvindplaatsen uitgeput
raakten, ging de bevolking over
tot het aanplanten er van op
beschikbare plaatsen. Op deze
aanplantingen, uiteraard van de
meest waardevolle soorten kan
men ongeveer vijftien jaar na
het planten met liet oogsten be
ginnen.
doorgaan. Toennog heel
onverwacht, kwam het einde.
Om zijn laatste grote feest te
kunnen betalen, zag de ridder
zich genoodzaakt zijn eigen
kasteel te verkopen.
Nu bezat hij niets meer!
Maar.dan ook niets meer!
Want de vele vrienden, die zo
goed geprofiteerd 'hadden van
zijn rijkdom, was hij ook in
eens kwijt. Die kwamen, nu hij
arm was, ook niet meer naar
hem omkijken.
„Waar zijn ze nu, mijn
vrienden?" zuchtte ridder
Diethelm. „Waarom komen ze
mij nu niet helpen? Het was
hun alleen maar te doen om
mijn wijn, mijn goud en mijn
feesten."
Ja, dat zag de ridder nu wel
in Maar het was te laat. Hij
was nu helemaal aan zich zelf
overgelaten.
„Ik ben een dwaas geweest!"
erkende hij. „Ik heb al mijn
rijkdommen verspild; nu bezit
ik niets meer!"
Maar ja, klagen hielp ook
niet. Dat begreep de ridder
wel. Hij treurde dan ook niet
lang. maar riep uit:
„Ik ben nog jong en krach
tig. Ik heb tenslotte niemands
diensten nodig. Waarom zou ik
langer hier blijven? Ik trek er
op uit, de wijde wereld in. Ik
wil nieuwe avonturen beleven.
Dappere daden wil ik gaan
verrichten, om later, meteeren
roem beladen, terug te keren!"
(Wordt vervolgd)
Mickey Mouse (muis) kennen
jullie zeker wel, hoewel je die
nu juist niet veel meer op 't
witte doek ziet. Dit muisje kun
nen jullie allemaal best teke
nen. Erg gemakkelijk hoor.
Maak eerst de staande recht
hoek. Verdeel de lange zijden
in vier gelijke delen en de kor
te in twee gelijke delen. Ver
bind de punten met elkaar, dan
ontstaan er acht vierkantjes.
De linkerpoot val precies
op M- onderaan. Deze stand is
van belang, want daarom komt
de muis stevig te staan. Het
korte broekje eindigt precies
op 44. Op de lijn 22 liggen
de oogjes, het linkeroor en
raakt het topje van de snuit.
De handjes liggen onder 33.
Wel. verder zij er geen moei
lijkheden.
HUMANI GENERIS
De encycliek van Z. H. Paus Pius XII over
enige valse meningen, die de fundamenten
van de Katholieke Leer dreigen te onder
mijnen.
Prijs f 0.60
CASTI CONNUBII
De encycliek van Z.H. Paus Pius XI over
het Christelijk Huwelijk.
Prijs f 0.75
QUADRAGESIMO ANNO
De encycliek van Z. H. Paus Pius XI over
het herstel der sociale orde.
Prijs f 0.75
MEDIATOR DEI
De encycliek van Z. H. Paus Pius XII over
de H. Liturgie.
Prijs t 1.20
De encycliek van Z. H. Paus Pius XI over
het godloze communisme.
Prijs f 0.75
Verkrtlgbaar lr de boekhandel en bij de uitgeefster
Bestellingen aan N.V Drukkerij De Tt1d te Amsterdam
worden slechts uitgevoerd hu vooruitbetaling van net
verschuldigde nedrag per postwissel of overschrijving op
girorekening 22884.
leder stuk afzonderlijk verkrijgbaar
(Verlengde Gen. Ctonjéstraat)
per meter
DEN HAAG - LEIDEN - HAARLEM
Ml Mom
