Luchtmanoeuvres geslaagd doch onbevredigend Nieuwste vliegtuigtypen Operatie „Jupiter kwamen niet in actie Seic de Noor wan: DE V1ZUS DEP WRAKE t Werkloosheid lager in tweede kwartaal 1951 WIE TYPT HET SNELSTE? RUILBEURS voor merk waardige verzamelaars w Waarschuwing tegen heerschappij van het communisme in/Hotci NA DRIE DAGEN „CIRRUS" 22.454 personen emigreerden Wedstrijd te Den Haag om de nationale tik-titel Verschrikkelijker dan vervolgingen der Romeinse keizers I scsSlf 17 October opening Medische faculteit HOOFDPIJN? MAANDAG 1 OCTOBER 1951 PAGINA 3 Nederland Zondag „potdicht" Nederlanders in veertig minuten over de Rijn Een „phillumenist" is een verzamelaar van lucifersmerken VIER BOODSCHAPPEN VAN Z. H. DE PAUS Enerverend geval DOOR ALEXANDRA ORME „ANTWOORDMAN" UIT DE AETHER Benoemingen (Van een onzer verslaggevers) PARIJS, Zondagavond. De grootste naoorlogse luchtmachtmanoeuvre boven West-Europa, „Cirrus", is afgelopen. Zij heeft vooral in het Noordelijk deel van het gevechtsterrein veel hinder ondervonden van het slechte weer en vandaag waren vrijwel alle Nederlandse vliegbases volkomen gesloten van wege de weersomstandigheden. Maar over het algemeen zo luidt de onofficiële eindindruk zijn de manoeuvres „goed geslaagd". En dat is de commentaar, dat wel iedereen had kunnen verwachten; zelden wordt een militaire oefening door haar eigen leiders „afgekraakt". Van vele officieren hoorden wij (reeds vóór de commandant, luitenant-generaal Launs Norstad. zijn mening had uit gesproken), dat de interceptie van bommenwerpers door jagers goed was ge slaagd en dat de tactische luchtmacht verdienstelijk ondersteuningswerk heeft gedaan bij de landmachtmanoeuvres. „Jupiter" in de Franse zone van West- Duitsland. Maar. De Nederlandse luchtmacht heeft ook haar aandeel gehad in de luchtmacht oefening „Cirrus." Op alle afdelingen van de Nederlandse luchtmacht werd onder hoogspanning gewerkt. In de „operatiekamer" waren de posities van de vlieg tuigen nauwkeurig op de piottafel aangegeven door de vrouwelijke leden van de staf, die telefonisch aanwijzingen ontving. concentratiekamp gezeten. Een „goed' politiek verleden, wordt van iedereen, die m de kleine Italiaanse luchtmacht wil dienen gevergd. Want al is zij dan door het vredesverdrag tot een getal van 350 vliegtuigen beperkt, de Italia nen willen hun luchtwapen een goede kwaliteit aan personeel geven. En af gaande op wat wij vandaag van hen zagen, zijn zij er ook in geslaagd een goede jacntvloot op te bouwen met bij Fiat in Italië gebouwde Vampires. Er bleef écn belangrijke vraag onbe antwoord: Waarom deden nog Spitfires (van 1938), Mustangs (van 1941), Mosqui to's (van 1942) en andere, even oude toestellen aan Cirrus mee? Waar blijft het hyper-moderne vliegtuigmaterieel, waar de Westelijke luchtmachten zo prat op gaan en dat zij b(j herhaling met Russische vliegtuigen vergelijken? Wij misten de Amerikaanse „Sabre een succes in Korea en op vele plaatsen in Engeland gestationneerd De Havil- land, de „Venom" pijlsnelle nieuwe versie van de Vampire en de middel zware straal-bommenwcrper Lockheed „Canberra", waarvan wij vandaag toe vallig enkele exemplaren op de Ame rikaanse basis Wiesbaden zagen staan. Ongebruikt. Want om welke reden dan ook, vierde het oude, in een hedendaag se oorlog volstrekt waardeloze materiaal hoogtij. Dat neemt een belangrijk deel van de •waarde van Cirrus weg. Want al is er hara. heel hard gewerkt, door het per soneel van de acht deelnemende lucht machten en al zijn er inderdaad door de tactische luchtmacht opmerkelijke successen beho'd. en al is tenslotte ook de overbrenging van gehele squa drons naar een basis in een ander land overal goed geslaagd, het feit blijft, dat dit een onvolledige manoeuvre was; ver ouderd op het moment, dat zij begon en dat alleen door het ontbreken van de nieuwste vliegtuigtypen. Wiesbaden, het vliegveld, waar de speciale fairchild „Packet" van de Ame rikaanse luchtmacht ons vandaag bracht, nadat bekend geworden was, dat a'lle Nederlandse velden „potdicht" zaten, werd gekenmerkt door een bruisende activiteit. Schitterend in het zonlicht van een prachtige Zondagochtend stonden honderden vliegtuigen op dat enorme veld in Zuid-Duitsland opgesteld: B-29's, Dakota's, Skymasters, Thunder- jets en Vampires van de Amerikaanse luchtmacht. Canberra's van de RAF. Mustangs van de Franse luchtmacht en Vampires van de Italianen, de debutan ten in dit internationale milieu. Begin nelingen overigens, die zich voor hun „6 gruppo intercettori", een soort mo del-tentenkamp, hadden gebouwd langs de grenzen van het veld. En sergeant-majoor Mario Leglio, Uit Napels, leidde ons met trots door het kamp, voortdurend verklaringen gevend in bijna perfect Duits. Want vijf jaar lang heeft Leglio wegens hulp aan Joden in zijn land in een Duits Op het vliegveld Wiesbaden bleef het verder de gehele dag zeer druk. Het geronk van vliegtuigmotoren was niet De geallieerde troepen hebben gisteren de operatie „Jupiter", de grote drie daagse manoeuvres aan de Rijn, beëin digd, die plaats vonden in combinatie met de grote luchtmanoéuvre „Cirrus". De Amerikaanse en Franse genie legden in recordtijd bruggen over de Rijn voor het zware materiaal van de Amerikaanse tweede tankdivisie en de Franse tanks, die in Oostelijke richting optrokken. Generaal Dw.ght D. Eisenhower heeft twee dagen lang de manoeuvres bijge woond. De manoeuvres stelden de troepen in de gelegenheid zich te oefenen in het te rugdrijven van een agressor, die, uit het Oostende komende, snel tot dé Rijn was doorgestoten. De oefeningen verliepen vlot. Een Nederlandse regimentsgevechtsgroep stak bij een aanvalsoefening bij Oppenheim de Rijn over in veertig minuten, wat sommige officieren een recordtijd noem den. De Amerikaanse officieren waren zeer tevreden over de prestaties van de troe pen en zeiden, dat de enige moeilijkheid die der vier verschillende talen was. Gaandeweg werd deze echter opgelost. lllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIHIIIIimilllllll van de lucht en telkens weer schoten dicht achter elkaar de straaljagers de lucht in, op zoek naar hun prooi, die ergens in de wijde omgeving was gesig naleerd. Dat alles duurde tot zes uur. Toen was de luchtoorlog Cirrus uitge woed. Talloze steden in West-Europa hebben in de afgelopen drie dagen bom aanvallen te verduren gehad, waaronder ook Den Haag en Rotterdam. Maar de +44MSG. KRESSE 80. „Laat ons naar de hui van de oude vrouw gaan," stelt Eric daarop zijn aanvoerders voor, als de boodschapper naar koning Langha is vertrokken. „Daar kunnen wij verder overleg plegen, zonder de kans te lopen dat vijandelijke spionnen ons beluisteren." Haastig volgen de anderen de Noorman naar de afgelegen woning van „De Schemer van het Woud". Allen zijn onder de indruk van het snelle verloop der gebeurtenissen. Alleen Yark de Stijfhoofdige heeft niets van zijn oude vechtlust verloren. Wij moeten aanvallen!" schreeuwt hij opgewonden. „Zo zeker als mijn goed zwaard Hovin velde, zo zeker kunnen wij z'n aanhangers het bos injagen als een troep verschrikte vossen „Is Hovin gevallen?" vraagt Eric verwonderd. „Tijdens het gevecht bij het ravijn zag ik inderdaad hoe hij door z'n mannen bewusteloos werd weggedragen," zegt Svitjold rustig. Zwaarden spreken beter dan woorden," brult Yark driftig. „Met één slag deed ik „We kunnen niet aanvallen eer Langha zich met zijn krijgers bij ons voegt," zegt Eric beslist. „Maar indien Hovin werkelijk gewond is, zal hij minstens tien dagen zijn mannen niet kunnen aanvoerenen dat betekent heel veel voor ons. Ik vraag me verder af, waar Erwin en de koningin zich bevinden. Vermoedelijk zal men hen naar de burcht hebben gebracht." „Laat mij naar de burcht gaan en zien wat ik te weten kan komen, heer," valt de oude vrouw, die de „Schemer van het Woudgenoemd wordt, hem in de rede. ,Jndien Hovin gewond is, zal hij behoefte hebben aan dezelfde geneeskrachtige kruiden waarmee ik u eenmaal van de dood redde. Het zal mij niet moeilijk vallen in de burcht te worden toegelaten en ik kan u bericht zenden door middel van een getrouw dienaar Eric staat haar na enige aarzeling toe het waagstuk te ondernemen, en by het aanbreken van de dag kijken zij de oude vrouw na, als zij langzaam in het bos verdwijnt. „Alles hangt thans van haar af," mompelt de Noorman, ,^n van Langha'8 tijdige komst Advertentie Mijnhtidt'* Hoofdpijnpoeder*. Doos 47 cent bewoners van die steden hebben mis schien wel niets gemerkt van de „zware aanvallen" waar het communiqué van generaal Norstad's hoofdkwartier van spreekt. En zolang de luchtoorlog nog zó onschuldig blijft, is zij geheel onge vaarlijk. Zy oefent slechts. Het ware echter te wensen, dat men de moge lijk kostbare, maar onbetaalbaar nuttige stap zou doen van het inschakelen der nieuwste Engelse en Amerikaanse vlieg tuigen. Dan pas kan men zich werkelijk oefenen. Voor vliegers, het grondperso neel, noch staven, kan Cirrus werkelijk bevrediging hebben gegeven. (Van een speciale verslaggever) Een mens kan in een niet te onderschatten aantal takken van sportieve of semi-sportieve bedrijvigheid „kampioen van Nederland" worden. Nog nimmer echter had men tot nu toe aan typisten de gelegenheid geboden tot het streven naar die ongetwijfeld loffelijke onderscheiding. Dit nu gebeurde Zaterdag j.l. in Den Haag voor de eerste maal. En wel op de Damesbeurs, die er in deze dagen in Houtrust wordt gehouden. Honderdzesenzestig dames en twaalf heren kwamen daar elkaar het nationale tikkampioenschap betwistenen de daaraan onlosmakelijk verbonden wisselbeker. Al deze type-experts waren reeds uit verkoren in beperk te kring, nademaal elk van hen had deelgenomen aan v oor wedstrijden, die in diverse Nederlandse bedrijven waren uitgeschreven. Naar verluidt zijn enige tijd geleden op diverse Rijksbureaux circulaires verspreid, waarin naar goed ambtenaarlijk gebruik de „wenselijkheid" werd uitge sproken, dat zoveel mogelijk Rijksambtenaren naar het nationale kampioenschap zouden meedingen en de nog grotere wenselijkheid, dat één van hen de titel Seizoeninvloeden waren er voorname- lijk de oorzaak van, dat in de maanden April, Mei en Juni van dit jaar het aan tal werkloze mannen terugliep met ruim 29.000 en daardoor op 56.492 kwam (te gen 60.668 op 30 Juni 1950). Het werk loosheidscijfer vertoonde echter in de loop van de maand Juli weer een stijging tot 62.056. (Van (Van onze verslaggever) eet U wat een „phillumenist" is? Dat is een verza melaar niet van post zegels, want dan zou hij een philatelist zijn, maar van lucifersmerken. Dat deze verwoed worden verzameld, ontdekten wij Zondagmiddag op de eer ste nationale tentoonstel ling en landelijke ruil beurs van de verzamelin gen „van alles", die de Nederlandse vereniging „De Verzamelaar" in Am- sterdam heeft georgani seerd. De phillumenist de lucifermerkenverzamelarij is een hobby, die eigenlijk nog in de kin derschoenen staat. Er be staan nog geen catalogi op dit gebied en men kent nog maar 76.000 merken. Omdat echter luciferseti- ketten geen officiële waar depapieren zijn, zoals post zegels, zal elkeverzame ling en elke 'catalogus steeds onvolledig blijven. Dit is volgens de heer R. Gelink, die pas 15.000 merken bezit, een van de charmes van de phillume- nie: het steeds blijven ontdekken en het altijd weer vinden van nieuwe variëteiten. Op de ten toonstelling lagen tien tallen series uit alle mo gelijke landen; waar schijnlijk incompleet. Phi- latelisten zijn er ook op de tentoonstelling. De heer N Zilver b.v. is reeds 50 jaar postzegelverzamelaar, maar streeft niet naar „compleetheid", waaraan de meeste postzegelvrien den laboreren. Zijn enige doel is, om bepaalde se ries zegels te koppelen aan een historisch feit. Zo toonde hij aan de hand van postzegels en in beeld gebracht door fo to's het leven van Alexander van Joego slavië, vanaf zijn aan komst in Marseille tot aan zijn begrafenis in 1934. Ook heeft deze ver zamelaar zich gespeciali seerd op de hurqoristische zijde van de philatelie: Oostenrijkse zegels, waar op een boertje staat afge beeld met omgekeerde oren, enkele zegels uit Nijassa, waarop een gi raffe cocosnoten eet van een palmboom. Een bij zonder lange hals, volgens het bijschrift bij de zegels. Zo treft men alle mo gelijke eigenaardigheden aan tussen de veelsoor tige verzamelingen van munten, sluitzegels, mon sterflesjes, prentbrief kaarten, Madonna-afbeel dingen, hals- en hoofd doeken, uit allerlei landen en velerlei plaatsen, die Zondagmiddag waren ten toongesteld. De meeste van deze verzamelingen geven een historisch beeld, zoals b.v. de uit gebreide collectie insignes en distinctieven, die het ganse verloop van de tweede wereldoorlog „in beeld" brengt: het bin nenvallen in ons land door de nazi's, de tegenstand van ons leger, het uitwij ken van de regering, de bezetting van ons land, winterhulpactie, verzet, hongerwinter en tenslotte de bevrijding. Dat alles gaat weer leven bij het zien van de frappante verzameling van de heer H. Vastenhoud, van be roep glazenwasser, die een van de meest enthou siaste verzamelaars is en dag in dag uit in touw is, om de historische gebeur tenissen van '40 tot '45 in zijn waardevolle even wel niet alledaagse documentatie zo volledig mogelijk vast te leggen. faas Plug XII heeft gisteren een beroep gedaan op de katholieken om zich i, laneen te sluiten en te strijden tegen de steeds heviger wordende aanvallen van de communisten, teneinde de beschaving te redden. De Heilige Vader sprak tot vier verschillende groepen gelovigen. Via de radio zond hij boodschappen naar de Eucharistische Congressen in Frankrijk en Zwitserland en naar de Eucha ristische dagen op Madagascar en in de St- Pieter richtte hij zich tot de leden van de Italiaanse Katholieke Actie voor de vrouwelijke jeugd, aldus meldt A. P. In zijn rede tot het l.iue Franse Eucha ristische congres, dat in Nimes gehouden verd, zei de Paus, aat de dreiging van •en nieuwe wereldoorlog ..als een zwarte tvolk boven de mensheid hangt". De ïeilige Vader betoogde, dat er „wereld omvattende problemen" waren, die de oorzaak waren, dat er „twee geweldige roalities tegenover elkaar stonden". Een botsing tussen deze beide zou de meest rampspoedige gevolgen kunnen hebben, ildus de Paus. De Paus verklaarde volgens A. P dat de vreugde, die het congres der Franse Katholieken in Nimes hem schonk, overschaduwd werd door „ae verschrikkelijke en zo veelvuldige plagen, waarmee zielen en lichamen worden bezocht en die drukken op de essentiële waarden en het lot der vol keren." In een tweede boodschap richtte de Paus zich tot het eucharistische congres van Zwitserse katholieken, dat in de abdy van Einsiedeln werd gehouden. H<j waarschuwde, dat de mensheid, mocht het communisme de overwinning beha len, te lijden zou krijgen onder een anti- christciyke en anti-menselyke heer schappij, die verschrikkelijker zou zqn dan de vervolgingen van de Romeinse Keizers in de eerste eeuwen van het christendom. De Heilige Vader verklaar de, dat de katholieken bereid moeten zün, hun geloof „tot de uiterste conse quenties" te verdedigen. In het bijzonder dienden zij te letten op „de Zondagheiliging, de beoefening van rechtvaardigheid en naastenlief de, het aankweken van de wil tot vrede en verzoening, de heiliging van het hu welijk in overeensterrmüng met het ge bod van Christus, het handelen in over eenstemming met het geweten en de leer van de kerx, waar het betreft de pers. film en het theater, en tenslotte de be oefening van de meest volmaakte ge hoorzaamheid, wanneer Christus spreekt door kerkelijke autoriteiten". De Paus drong er bij de katholieken op aan om met hem te 'bidden om vrede en saam horigheid onder de volken. Tot de katholieken van Madagascar richtte de Paus het verzoek, de ver deeldheid van stammen en kasten, cul tuur en ontwikkeling, die er onder hen heerst, te vergeten en zich te ver enigen, opdat de Christelijke idealen zouden zegevieren over de machten van het kwaad. In zijn vierde rede gisteren sprak dg Paus tot 10.000 jonge meisjes, leden van de Katholieke Actie voor de Italiaanse vrouwelijke jeugd, die zich in de St. Pie ter verzameld hadden. Het was de eerste maal sinds Juli, dat de Paus zijn zomer residentie Castel Gandolfo had verlaten om naar het Vaticaan te gaan. De Paus werd op zijn troon de basiliek binnen gedragen onder het gejuich van de aan wezigen. De Paus spoorde de meisjes aan zich te wijden aan het lekenaposto- laat en de kuisheid te beoefenen. Ir. antwoord op de toespraak dankten de meisjes de Heilige Vader in spreekkoor voor zijn vaderlijke zorg en vroegen hem zijn apostolische zegen, aldus A.P. De gunstige ontwikkeling van de werkgelegenheid in 1951 weerspiegelt zich ook in de cijfers aangaande de vraag naar mannelijk personeel, welke vraag ir. de verslagperiode in totaal met 4300 toenam, aldus een overzicht van het mi nisterie van Sociale Zaken. Bij de beoordeling van bovenstaande gegevens moet rekening worden gehou den met de natuurlijke aanwas der mannelijke beroepsbevolking, de emi- gratie, de demobilisatie en enkele afi- dere factoren, welke aantonen dat de toeneming van de werkgelegenheid voor mannen in bedoelde periode circa 60.000 arbeidsplaatsen bedraagt. De werkloosheid in het 2e kwartaal 1950 steeg enigermate in de bedrijfsklas- sen kleding, textiel, leder en rubber. De vraag naar arbeiders nam het sterkst toe in de metaalindustrie, de landbouw en het bouwbedrijf. De gemiddelde werkloosheid van Juli 1950 t.m. Juni 1951 bedroeg 24 per 1000 beroepsbeoefenaren. Voor de provincie Drente was dit cyfer het hoogst, n.l. 62 en voor Overijsel het laagst, n.l. II per 1000. Het overzicht zegt voorts, dat er veel vraag is naar personeel voor Indonesië, de belangstelling hiervoor is echter ge ring. Voorts hebben de steenkoolmijnen een tekort van 1200 ondergrondse arbei ders. In de handeJ is de werkgelegenheid beperkt. In de eerste zes maanden van 1951 emigreerden in totaal 22.454 personen naar landen buiten Europa uitgezonderd Indonesië en de overzeese gebiedsdelen. Het aantal bij de arbeidsbureaux in geschreven gerepatrieerde mannen steeg in het tweede kwartaal van 1854 tot 2109, waarvan 1962 werkloos. Het totale aantal geregistreerde in Ne derland in loondienst werkzame vreem delingen bleek op 30 Juni sedert 1 Ja nuari gedaald te zijn van 26.875 tot 26.035 mannen en van 12.461 tot 12.267 vrouwen. zou behalen. De gang van zaken bij deze type wedstrijd was een vrij ingewikkelde. Het aantal deelneemsters en deelne mers was dérmate omvangrijk, dat zij met het oog op de plaatsruimte in drie groepen moesten worden ver deeld. Elk van deze groepen werd dan een half uur ter beschikking gesteld voor het uittikken van het uitgereikte model, dat voor deze eerste keer en zulks leek haast symbolisch bestond uit de laatste Troonrede. U moet dan weten, dat dit staatsstuk bij alle andere merkwaardigheden déze voegt, dat het op de kop af 14728 aanslagen op de ty pemachine telt. Een eenvoudige be somming nu wijst uit, dat degene, die het onderhavige document in een tijds bestek van een half uur vermag over te typen, er zich op kan beroemen on geveer 500 aanslagen per minuut te maken. Niemand echter heeft deze krachttoer Zaterdag in Den Haag vol bracht. Wat overigens niet te verwon deren is, aangezien een Troonrede, lit - terair-stijlkundig gezien, een vrij ge compliceerd stuk is. Althans voor de genen, die gewend zijn aan de betrek kelijk gelijkvormige structuur van correspondenties en rapporten. Noch tans werden er reeds schone resultaten geboekt, Zaterdag. Er waren er velen, die gemiddelde snelheden boven de 400 aansltgen in de minuut bereikten. Ter vergelijking diene '■ierbij, dat het we reldrecord, dat natuurlijk in handen is van een Amerikaan, ongeveer 700 aan slagen bedraagt; maar het werd dan ook behaald op een hyper-moderne electrische machine. Ook zonder wereldrecord-prestaties echter is een type-wedstrijd een zeer enerverend bedrijf. Toen Zaterdag, na dat de eerste tachtig deelneemsters en deelnemers enkele minuten gelegen heid hadden gehad om „in te tikken" en om het voorgelegde stuk door te lezen, een heer met een ferme slag op een gong het sein tot de aanval gaf; brak een doordringend geratel los; een geratel van dien aard, dat een tikcon- cours uw verslaggever een uitnemen de gelegenheid leek om jonge recru- ten te doen wennen aan de verbijste rende geluiden van een mitrailleur gevecht. Hoe dit zij, naar het ons wilde voor komen, is het behalen van een nationale tik-titel, behoudens een kwestie van techniek, vooral ook een aangelegen heid van temperament. Een jongeda me, „ie zich met groot en zeer aan vallig élan op de toetsen wierp, leek ons beslist minder kansrijk dan een an dere dame, die met verbluffende zelf beheersing en zonder één ogenblik haar ogen van de naast haar machine lig gende Troonrede op te slaan met schier beangstigende regelmaat en trefzeker heid haar vinger^ op het toetsenbord deed neerdalen. De perfecte onver stoorbaarheid wint het bij een type wedstrijd, vermoeden wij. Inmiddels: het criterium inzake het behalen van de titel is niet alleen ge legen in de snelheid. Wel degelijk wordt ook gelet op de netheid en accu ratesse. Een uitgebreide staf van cor rectoren samengesteld uit leraren van gemeentelijke scholen gaat alle proeven van tikvaardigheid nauwkeu rig nakijken. En dat het daarbij streng zal toegaan moge het feit illustreren, dat een half procent foute aanslagen op een totaal van, zoals gezegd, vijf tienduizend reeds voldoende is iemand zonder meer te disqualificeren. De uit eindelijke beslissing is echter in han den gelegd van een jury, waarvan de heer W. J. Bastiaan, directeur van de Stenografische Afdeling var. de Staten- Generaal. de voorzitter is. Haar taak is waarachtig geen gemakkelijke. Hetgeen u nog duidelijker zal worden als u weet, dat zij zelfs rekening zal moeten houden met de omstandigheid of een bepaalde proeve van bekwaamheid is afgelegd op een machine met twee dan wel op een met één toets voor de lét ter ii. Het aanslaan immers van een i en een j vergt, zoals de vernuftige lezer reeds begrepen zal hebben meer tijd dan het aanslaan van een com plete ii ineens Volgende week Zaterdag wordt in Den Haag de naam van de titelhouder (ster) bekend gemaakt. Wü hopen u dan er van op de hoogte te brengen wie de Fanny Blanker?Koen onder de vrouwelijke dan wel de Abe Lenstra onder de mannelijke typisten is gewor den. DE RUSSEN VERTALING: FRANS VAN OLDENBURG ERMKE L— KOMEN Het werd al donker, toen we vcor een boerenhuis stil hielden. Onze sol daat verdween door de deur, waarvoor een schildwacht op en neer liep. Jumbo stapte van de wagen en ging op straat op zijn koffer zitten, steunde het hoofd in de handen en probeerde te rusten. We vergaten, hoe we hier gekomen wa ren, zochten enkel slechts beschutting tegen de ijzige wind onder de overste kende dakrand, welke echter generlei beschutting bood. Het kleine plaatsje was als dood en lag voor een groot deel in puin. Plotseling, terwijl we daar zo bijeen hurkten, werd alles om ons heen stil en toen steeg de maan op in het duister en lag daar als de paar- lemoerkleurige binnenkant van een schelp op het zwarte fluweel van de hemel. Ik voelde me hopeloos verlaten en vol boze voorgevoelens Gemengd met mijn angst was een andere aandoening, wél ke ik eerder verdriet dan weemoed noemen moest, want onder dergelijke omstandigheden kun je niet weemoedig zijn. Weemoedigheid is een weeïde-ar- tikel, dat je je niet altijd permitteren kunt, en op dat moment had ik niet voldoende gemoedsrust om me er zelf ook maar vijf minuten van te gunnen. Eenvoudige mensen zijn gewoonlijk niet melancholisch; ze zijn bang, verontrust of in een, kwaad humeur, maar de wa re. echte weemoed, waarvan de eigen lijke oorsprong onbekend is, is hun vreemd. De kleine schildwacht, trappelend met de voeten, kwam naar me toe. ..Wat kom je hier doen'" vroeg hij met een kinderlijke stem. terwijl zijn gezicht in het donker bijna onzichtbaar was. „Weet ik niet." „Waar leerde je Russisch? Hoe heet ie? Hoe oud ben ie?" En zo begon het gewone, Russische gesprek, begeleid door het onophoude lijk voetgestamp van de kleine schild wacht. Het waren vreemde dingen, waar we over spraken in dat verlaten, vernielde plaatsje, terwijl we huiver den van die ijzige vrieswind. De klei ne schildwacht vertelde, dat hij pas negentien jaar was geworden. „Ik ben al twee jaar in het leger. Ik ben een vrijwilliger. Daarvóór was ik op school en zou naar de universiteit gegaan zijn." „Wat wou je gaan studeren?" „Alles. Ik weet alles al." „Wat, bijvoorbeeld?" „Je mag dat gerust vragen, maar ben je zelf ontwikkeld? Ben je beschaafd? Ik leerde alles van litteratuur en mu ziek. maar misschien denk je. dat ik lieg? Wel. we zullen spoedig zien, wat j ij weet." En het kleine soldaatje vroeg ineens heel listig: „Wat is de beste opera?" „Weet ik niet," antwoordde ik. „Er zijn zoveel opera's en ze zijn zo ver schillend, dat geen enkele de beste is. Men kan enkel zeggen, van welke opera men het meeste houdt." „Neen. neen, dat is niet goed. Daar heb je het. Je weet het niet. Je hebt daar geen studie van gemaakt. Ik weet, welke de beste is, „Rigoletto", en op één na de beste is .Tosca", en de derde, geloof ik, ..Carmen", maar dat ben ik vergeten. Weet je, aan het front vergeet je zo makkelijk iets. Maar de op twee na beste is niet erg belangrijk; op de beste komt het aan." „Juist", antwoordde ik. en in het don ker kon hij mijn glimlach niet zien. „En wat weet je van litteratuur?" „Welke? Ik ken ze allemaal, hoor: de Engelse, de Duitse, de Franse, en na tuurlijk ook onze eigen litteratuur. Het is waar: ik heb niet alles gelezen, maar ik weet, wie de verschillende dingen geschreven hebben. Ik," de kleine knaap sprak vlug, alsof hij bang was. dat ik plotseling verdwijnen zou, en hij weer alleen zou zijn. „ik houd het meest van het Frans, want het is de mooiste taal. Wist jij dat?" „Voor ons is ergeen mooiste taal. Iedereen houdt van zijn eigen taal het meest." „O. neen! Dat is niet juist. Ik ken geen Frans, en dat is jammer, maar ik weet, dat het de mooiste taal is. En ken jij de Russische litteratuur?" „Ja, zowel de oude als de nieuwe." „Ik geef de voorkeur aan de oude. En jij?" En zonder een antwoord af te wachten: „Wat vind je van Leo Tol stoi het beste?" „Jeugdherinneringen, Jeugd en Oor log en Vrede". „Dat heb je mis. Je hebt al weer het verkeerde antwoord gegeven. Anna Ka- renina is zijn mooiste boek. Zie je? Je wist het niet. En de beste Duitse schrij vers zijn Schiller en Goethe, en de En gelse Shakespeare, en de Franse Zola, Victor Hugo of Maupassant. Wie vind jij het best, Leo Tolstoi of Maupassant?" Tolstoiantwoordde ik stomver baasd, „als ik kiezen mag". „Fout! Fout!" triomfeerde de jongen. „Je weet het niet. Dat is weer iets dat je niet weet. Het is duidelijk, dat Mau passant beter is, omdat het Frans de mooiste taal is. Je bent natuurlijk nooit op de universiteit geweest?" „Neen", antwoordde ik op een heel be schaamde toon, en dacht bij mezelf: Hemeltje, wat leren ze die arme kinde ren daar? „En ken je Frans?" vroeg ik. „Maar je zei zelf, dat je het niet kende. Hoe weet je dan, dat het de mooiste taal is?" „Neen", antwoordde de kinderlijke stem in het donker met een zucht. „Neen, ik ken geen Frans, maar ik heb er over geleerd. En de beste musici? Kom eens op en vertel me, wie de beste musici waren. jij. die beschaafd en ontwikkeld moet heten". „Ik ben beschaafd en ontwikkeld, maar niettemin weet ik niet, wie de bes te zijn. Er zijn veel besten, en uit die kiest ieder, wie hem het meest bevalt". „Daar heb je het weer. Je weet het alweer niet. Je probeert je er alleen maar uit te redden. En je zei, dat je ontwikkeld was. De drie beste musici zijn Bach, Beethoven en Moljer". „Wie?" vroeg ik. „Molière", herhaalde de kinderlijke stem, dit keer heel duidelijk. Ik corrigeerde hem niet. Wat had het voor nut? Eindelijk vond de koetsier, weliswaar niet het hoofdkwartier, maar een stal in een halfvernieide hoeve, met een ka mer waar men ons toestond ons te war men. (Wordt vervolgd). Een grote groep deelneemsters en deelnemers met hun type-ma chines op weg naar het terrein, waar de strijd om het landskam pioenschap typen zal worden uit gevochten. Op de dies natalis van de R.K. Uni versiteit te Nijmegen, 17 October a s., zal men plechtig de Medische Faculteit op richten en openen, 's Morgens om half tien draagt Z. H. Exc. Mgr. Dr. B. J. Alfrink, aartsbisschop-coadjutor, in de St. Joseph-kerk aan het Keizer Karei- plein een pontificale H. Mis op, waar onder hij een toespraak zal houden. Om twaalf uur zegent Z. H. Exc. het Prae- clinische Instituut op het landgoed Heyendael in. 's Middags om half drie wordt in ,,De Vereniging" een acade mische zitting gehouden, waarbij Mgr. Alfrink als voorzitter van het bestuur der St. Radboudstichting plechtig de oprichting der Medische Faculteit zal afkondigen. Om vijf uur volgt een re ceptie op Heyendael. Nadat de rubriek „De Antwoordman* van de AVRO was voortgezet in samen werking tussen de AVRO en de Bruce Chapmanorganisatie in Parijs, is thans in de pers te verstaan gegeven als zou voor de financiering van deze rubriek een andere Amerikaanse instantie zijn benaderd. Bovendien wordt het voorge steld als zou de ECA dit hebben verhin derd. Hoewel beide suggesties iedere grond van waarheid missen, hebben beide in stellingen thans, zij het met leedwezen, besloten dit programma zo lange tijd op te schorten als nodig is om de atmosfeer, welke men er om wil hangen, volledig te zuiveren. Z. H. Exc. de bisschop van Haarlem heeft benoemd tot: distr. aalmoezenier van het mannelijk en vrouwelijk jeugdwerk van het district Haarlem de weleerw. heer D. de Wit; tot kape laan te 's-Gravenhage (H. Paulus) de weleerw. heer H. W. A. Brans; tot ka pelaan te Goes de weleerw. heer M. W. A. van Langen (Neom.).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 3