Honden tentoonstelling
in Krelagehuis
Bijna 17000
bezoekers
Rode Kruis bleek paraat
Critiek op bouw in Zandvoort
nog te vroeg
Grootscheepse oefening
in Hoofddorp
Interessante, leerzame bespeling
van 31 toons orgel
Foxterrier uit België bezorgde zijn baas
vijf eerste prijzen
HOUSE OF IRELAND
Kennemerduinen
in trek
AGENDA
Slecht gebit met hier en daar
een goeie kies
HERINGA WUTHRICH
MAANDAG 8 OCTOBER 1951
PAGINA 2
BRAND IN SCHUURTJE
AAN VONDELWEG
Bewoner doofde zelf zijn
brandende kleren
Bruidsparen kiezen weer zelf
hun Sfadhuisfolograaf
Burgerlijke Stand
CHAUFFEURSINSIGNE
UITGEREIKT
25 en 12¥2 jaar trouwe
dienst"
WASSERIJ DUYN
Costuums
Mantels
Regenmantels
Winterjassen
Kamg. Pant.
vanaf f 98.50; betaling vanaf f s.oo p. w.
GENERAAL CRONJéSTRAAT 139, hoek Dr. Leydsstraal
Natuurbeschermingsweek
Gemeenteraad
Katholieke gymnastiekver.
voor meisjes
In het Teyler's Museum
Oude stemming, nieuwe mogelijkheden
Electrische installaties
Luidsprekende Telefoon*
installaties
BOUWFONDS PARO
CHIEHUIS „ST. JAN"
Een avond vol van
ontspanning
Ernstige aanrijding op
Kennemerplein
Fietser door bus gegrepen
7-jarig meisje reed
tegen bus op
Tijdens voetbalwedstrijd
been gebroken
DE N.K.S. IN HAARLEM
W ater polo -programm a
'n TIP VAN BOOTZ
HET GOUDEN
KRONINGSFESTIJN
Gala.première in
Frans Hals
POPULAIR CONCERT
Amsterdams Tokkel-orkest
„Caecilia"
JAN LAARVELD.
45 jaar lid van
„Harmonie Crescendo"
St. Raphaël
HEEMSTEDE
Heemsteedse Reddings
brigade voor Drenkelingen
Beurs van New York
o
o
Kenners van honden hebben hun hart
kunnen ophalen aan de prachtcolleetie
terriers, die gisteren uit alle delen van
het land en zelfs uit het buitenland was
bijeen gebracht in het Krelagehuis. En
ook zij, die niet direct gerekend kunnen
worden tot de staf van deskundige
keurmeesters. behoeven er geen spijt
van te hebben, dat ze deze door de
stichting „Centraal Terrier Comité ge
organiseerde hondententoonstelling be
kochten.
De hoogste Haarlemse instanties had
den hun medewerking betoond. In het
ere-comité hadden o-a. zitting genomen
burgemeester Cremers en de directies
van de beide voornaamste dagbladen-
De directeur van de stichting „Haar
lems Bloei'' opende deze prachtige ter-
riershow. Hij sprak de hoop uit, dat er
nog meer van dergelijke tentoonstellin
gen in Haarlem gehouden zouden wor
den. Deze woorden zullen ongetwijfeld
gegrepen zijn uit het hart van elke
hondenliefhebber uit Haarlem en Om
streken. Dat de belangstelling voor
honden groot is in Haarlem, bleek wel
uit het grote aantal bezoekers, die de
Zondagmiddag doorbrachten in het
Krelagehuis. Zij konden daar ongeveer
110 terriers, verdeeld over 15 soorten,
bewonderen. Elke hond werd voor de
keurmeester geleid en nauwkeurig be
oordeeld naar zijn raspunten en anato
mische bouw. Aan deze tentoonstelling
waren geen kampioenschappen verbon
den, maar het ontbrak niet aan diverse
prijzen. De exposanten trachtten hun
hond zo verzorgd mogelijk in de ring te
doen verschijnen en vooraleer de keur
meester zijn deskundig oog op een
exemplaar van het zo rijk gevarieerde
terrier-ras kon laten vallen, werd er
danig geborsteld en gekamd. Er waren
maar weinig honden, die zich zenuw
achtig maakten over de drukte rondom
hen. De meeste van hen waren al eens
meer te gast geweest op een tentoon
stelling. Zij hielden zich volkomen rus
tig en paradeerden zonder strubbeling
op commando van hun meester of mees
teres voor de veeleisende keurmeesters
Eén was er, die ondanks zijn gebrek
aan ervaring de andere de loef afstak.
Zijn baas was een Belg. De heer G.
H. Heijlen uit Antwerpen wist tot voor
kort eigenlijk zelf niet dat zijn draad-
harige foxterrier in staat was mee te
dingen naar de hoogste prijzen. Ver
leden jaar was hij om ook eens mee te
doen met zijn hond naar de tentoon
stelling in Breda geweest. Daar had zijn
terrier gewedijverd met 500 andere in
zendingen en een tweede prijs behaald.
En gisteren op een tentoonstelling van
alleen maar terriers, sleepte hij maar
eventjes vijf eerste prijzen in de wacht.
De bezoekers zorgden voor een extra-
applaus, dat blijkbaar nog al hard klonk
in de oren van de rivalen. Een blaffend
koor van Airedale terriers, Ierse ter
riers en Schotse terriers stak zijn mis
noegen niet onder stoelen of banken.
Het duurde nog al even voordat de
stem door de microfoon zich weer ver
staanbaar kon maken en de aandacht
vestigde op een inzending, die veel
meer geleek op een schaap dan op een
hond. Dit soort terrier is zeer vechtlus
tig en laat bij een gevecht niet eerder
los dan dat hij er zelf dood bij neer-
Toen een bewoner van de Vondel-
weg, de 35-jange verkoper J. Radema
ker, gistermiddag om half zes in het
stenen schuurtje achter zijn huis een
petroieum-vergasser had aangemaakt,
sprong plotseling de verbrandingsdop
van het toestel af. De man kreeg bran
dende petroleum op zijn kleding en had
de tegenwoordigheid van geest om zich
direct in een oude mat te rollen, die in
het schuurtje lag. Zijn brandende kle
ren werden hierdoor gedoofd. Tezamen
met buren bluste hij daarna enige voor
werpen, die eveneens vlam hadden ge
vat- De brandweer verscheen ter plaat
se, maar behoefde niet meer op te
treden.
Advertentie
Haarlemse Bruidsparen kunnen weer
zelf, naar eigen smaak en inzicht, de
fotograaf hunner keuze aanwijzen,
mits dit
OP DE DAG VAN ONDERTROUW
aan de ambtenaar wordt bekend ge
maakt. Bruidsparen, die vóór 22 Sep
tember jJ. in ondertrouw waren,
kunnen ook van de nieuwe regeling
gebruik maken
Inlichtingen worden gaarne verstrekt
door onderst., erkende specialisten.
Ned. Fotogr. Patr. Ver. afd. Haarlem,
Sectie Reportagefotografen:
Luit Boersma, Stuyvesantplein 6, tel. 22303
Foto „RIEJO", Rijksstr.weg 161. tel. 25637
Gé Posch, Breestraat 6, tel. 20894
Barth. v. Donselaar, Rijksstr.weg 206,
tel. 24050
Gé Leenheer. Zaanenlaan 131, tel. 25823
Foto Voorwalt, Bloemend.weg 277,
Overveen, tel. 16012
Jan Valks, Raamsingel 46, tel. 17818
Scherpenhuyzen Walbrecht,
St. Bolwerk 6, tel. 20095
GETROUWD: E. Zomerplaag en G. J.
Meeuwis: P. E. Baidenmann en Th. van
Daalen: L. J. Graven en E. Leupen.
GEBOREN: L. F. J. Stapel-Klijzing,
z; G. E. de Carpentier-Turenhout. z;
H Schneider-Pluer, z; W. A. Bezemer-
Spoelstra, z; G. van den Berg-Rol, z;
M. C. Coiombijn-Willemsen. d; J. A. M.
Speller-Clevers, d; J. Quené-van Em
merik. d; H. Dasberg-van der Heiden,
d; C. Th. Warmerdam-Christiaans, d.
OVERLEDEN: M. Meijer-van der
Blom. 37 j„ Haarlemmerliedestr.; S. J.
Chabot 71 j.. Kamperlaan; C. Slauer-
hof-Pronker, 92 j„ Anna van Burenlaan.
valt. Deze vechtlust staat niet op de
goedmoedige snuit van het dier te le
zen. De hond liep gewillig mee aan het
riempje, waarmede zijn eigenaresse
hem voor de keurmeester bracht. Dat
voorbrengen van de honden houdt 50
pet. van het succes in, zo verzekerde
ons de stem door de microfoon.
Behalve deze terrier was er nog een
exemplaar, dat in het bijzonder de toe
schouwers bezig hield: de Yorkshire
terrier „Monkey", een uiterst klein
diertje, dat een jaar geleden nog tot de
dameshondjes gerekend werd-
Hoe moeilijk het al was voor de keur
meesters om de honden ipart te beoor
delen, nog veel meer deskundigheid
kwam te pas bij het onder de loupe ne
men van de terrier-groepen- Hierbij
werd gelet op de gelijkvormigheid van
de groep. De heer P. Spierenburg uit
Rotterdam bracht een groep van Aire
dale terriers in de ring en won hiermee
een eerste prijs.
De ere-prijs voor de beste laagbenige
terrier ging naar de heer J. J. van
Koolbergen uit Boskoop. Deze inzender
won ook de ere-prijs voor de beste
zelfgefokte terrier. De eerste prijs voor
de beste hoogbenigc terrier was voor
de heer J. G- H. Heijlen uit Antwerpen,
die tevens beslag legde op de extra prijs
voor de beste hond uit het buitenland
en de beste terrier van de tentoonstel
ling. Zijn terrier was bovendien het
best getrimd en hiervoor ontving hij
ook al een prijs.
Het publiek werd zelf in de gelegen
heid gesteld als jury op te treden en
zijn oordeel over 15 honden te geven.
De bezoekers bleken de terrier van de
heer Heijlen de beste inzending te vin
den. Zo kwam de publieksprijs ook in
handen van deze Belgische exposant,
die het extra-applaus van het publiek
dankbaar en verheugd omzette in een
eetbaar extraatje voor zijn draadharige
foxterrier.
In American Hotel te Amsterdam
heeft Zaterdag 6 October de jaarlijkse
vergadering van de afdeling Noord-
Holland van de Koninklijke Nederland
se Toeristenbond A.N.W B. plaats ge
had. De heer mr. A. M. de Jager, lid
van het dagelijks bestuur van de AN
WB., heeft tijdens deze vergadering
weer een aantal chauffeursinsignes met
bijbehorende diploma's uitgereikt-
Deze Bondsonderscheiding „Trouwe
Dienst" wordt verleend aan chauffeurs,
die gedurende 25 of 1215 jaar onafge
broken in dienst zijn geweest van fir
ma's, instanties of particulieren, A-N.
W.B.-leden. Onderscheiden werden o.a.:
25 JAAR: W. Kranendonk en A.
Rond. beiden sedert 1923 in dienst bij
de N.V. Ned. Linoleumfabriek te Krom
menie en H. J. Stadman, sedert 1926 in
dienst bij de N.V. J. Th. Kort te Haar
lem. Voorts aan J. P. Strobbe, H. Ane-
ma en L. van de Maarel, die in 1925 of
1926 in dienst kwamen bij de N.V.
Autobusonderneming Maarse en Kroon
te Aalsmeer.
12JAAR: J. van Arkel en C. Car-
dol (sedert 1938) en D. Hees, H. C. de
Leeuw, C. van der Laarse, in- P. Tuning
en A. Ch. Smit, die sedert 1939 bij de
N.V. Autobusonderneming Maarse en
Kroon te Aalsmeer werkzaam zijn.
Donderdag 11 October speelt het
Haarlems Trio in de Renaissancezaal
van het Frans Hals-museum om acht
uur 's avonds meesterwerken uit de
kamermuzieklitteratuur. Medewerking
verleent Louis Delachaux, altviool.
Advertentie
Advertentie
f 69.50; f 3.50 p. W.
f 49.50; f 2.50 p. W.
f 69.50; f 3.SO p. W.
f 29.50; f 2.00 p. w.
Van deze bijzondere aanbieding, die zijn weerga niet vindt,
kan nu iedereen profiteren.
Geruisloos is gistermiddag de ten
toonstelling in het kader van de na-
tuurbeschermingsweek gesloten. Daar
kwamen geen officiële toespraken aan
te pas, maar voor de organisatoren was
er alle aanleiding om uiterst dankbaar
te zijn voor de wijze, waarop het Haar
lemse publiek en velen van buiten dc
bloemenstad gereageerd hebben op de
actie van de laatste week- Men had er
uiteraard enige verwachting van, maar
dat het bezoek aan Vlees- en Vishal -o
groot zou zijn, had men toch niet dur
ven hopen. Bijna zeventienduizend be
zoekers werden er geregistreerd.
Zaterdagmiddag passeerde de vijftien
duizendste bezoeker, die uit handen van
de heer J. A. Dorresteijn het bekende
boek van Kees Hana in ontvangst
mocht nemen.
Het bijzonder fraaie herfstweer heeft
er ongetwijfeld toe bijgedragen, dat
zeer velen de Kennemerduinen opzoch
ten en Zondag alleen al namen maar
liefst 350 mensen deel aan de speciale
excursies. Ook Thijsse's Hof kon zich in
een opvallende belangstelling verheu
gen, Gisteren kwamen er tachtig be
zoekers, hetgeen in dit geval zeker het
vermelden waard is.
Op het succes van deze natuurbe-
schermingsweek komen wij deze week
nog nader terug.
BIOSCOPEN:
Rembrandt: Angelo (18 j.) 2, 4.15. 7 en
9.15 u.; Palace: Het pad der zonde (18 j.)
2, 4.15. 7 en 9.15 u.; Luxor: Het leven van
een danseres (18 j.) 2, 7 en 9.15 u.; Frans
Hals: Ik zoek vergelding (18 j.) 2.30. 7 en
915 u.; City: Het zwaard in de woestijn
(18 j.) 2.15. 4.30. 7 en 9.15 uur; Spaarne:
„Grenslegioen" en „Vrouwen in uniform"
(14 j.) 2.30, 7 en 9.15 u.
Maandag 8 October
Concertgebouw: Piano-avond Stefan As-
kenase, 8 uur.
Concertgebouw (tuinzaal): Concert door
Bond van Vocale Kwartetten. Solisten: Lo-
rentzo Pappolo en Sas Bunge, 8 uur.
Stadsschouwburg: Ballet Recital o. 1. van
Sonia Gaskell m. m. van H.O.V. o. 1. v.
Marinus Adam, (H.K.G.), 8 uur.
De Haarlemse gemeenteraad komt
Woensdag 10 October 's middags om
twee uur in openbare vergadering bij
een B. en W. stellen o.m. voor de ad
viescommissie inzake woonruimte m
haar oude samenstelling opnieuw te be
noemen. Er is echter een vacature ont
staan door het vertrek van de heer
Voorvelt wegens vertrek naar het bui
tenland. Zij stellen voor de heer H. Vis
ser in deze vacature te benoemen.
B. en W. zijn thans in de gelegenheid
een 56 tons chassis aan te kopen, dat
zal bestemd worden voor de Dienst van
Openbare Werken, zulks ter vervanging
van de in 1937 aangeschafte, thans ge
heel versleten auto. De kosten van de
aankoop bedragen f 8.950. Op het chassis
moet een drie zijden-kipper met laad
bak worden gebouwd, waarvan de kos
ten f 2.950 bedragen. In totaal is dus een
bedrag van f 11.900 nodig. Daar op de
kapitaaldienst voor 1949 daartoe reeds
een bedrag van f 8.600 was uitgetrokken,
stellen B. en W. voor dit bedrag te ver
hogen met f 3.300.
>5
Als men op een zonnige herfstdag
naar Zandvoort gaat voor een wande
ling langs het strand of de boulevards,
krijgt men als het ware aanschouwelijk
onderwijs in hetgeen onze hedendaagse
architecten presteren. De eerste Indruk
welke men krijgt is die van ecu grote
verscheidenheid in stijl en uitvoering.
Bouwwerken die een sieraad zijn voor
de omgeving staan naast uitgesproken
mislukkingen. Nu is het moment nog
niet aangebroken om een oordeel te
vellen over dc architectonische verdien
sten van de wederopbouw van Zand
voort. De supervisor van het wederop-
bouwplan, ir. G. Friedhoff, heeft er op
gewezen, dat men daarover eerst kan
oordelen als het gehele wederopbouw-
gebicd is volgebouwd.
Ir. Friedhoff is zelf ook niet volkomen
tevreden over hetgeen te Zandvoort is
gebouwd, maar moet de verschillende
richtingen in de hedendaagse architec
tuur ook in Zandvoort een redelijke
kans geven. Zolang de wederopbouw nog
in gang is maken de verschillende, los
van de omgeving staande, gebouwen
soms de indruk van een „slecht gebit"
met hier en daar een gave kies. Als
men de toestand van nu vergelijkt met
die van bijvoorbeeld een jaar geleden,
dan krijgt men begrip voor het stand-
Zaterdagmiddag om half vier werd
Hoofddorp opgeschrikt door een hevige
knal in de lucht. Een passagiersvliegtuig
uit Ierland dat Schiphol naderde, was
in botsing gekomen met eej\ militair
vliegtuig van het vliegveld Valkenburg,
waarvan de piloot zich met een para
chute wist te redden. Het passagierstoe
stel viel brandend op de voormalige
spoorbrug tegenover het postkantoor te
Hoofddorp. Het andere toestel kwam te
recht bovenop het Polderhuis, dat in een
ommezien in lichterlaaie stond. Direct
na de val der toestellen loeiden de sire
nes en rukte de brandweer uit Hoofd
dorp en Badhoevedorp uit. Groot alarm
werd gegeven. Tegelijk kwamen de Ro
de Kruiskorpsen in actie n.l. die van de
Haarlemmermeer en Amsterdam. De
Rijkspolitie Haarlemmermeer zette de
wegen af en werd geassisteerd door Ro
de Kruis helpsters. Het vliegtuig bij de
spoorbrug, dat gedeeltelijk in het water
viel, was het eerste geblust en ook de
brand van het Polderhuis was spoedig
bedwongen. De gewonden uit het Pol
derhuis werd eerste hulp verleend in
de inmiddels opgerichte hulppost achter
het Polderhuis. Andere Rode Kruisleden
hadden een steiger geslagen in de
Hoofdvaart naast het inmiddels gebluste
vliegtuig. Een kabelbaan werd gecon
strueerd en met behulp van een kraan
werden de slachtoffers uit het halfver
brande toestel gehaald. Per boot, bus of
wagen werden de gewonden en de ver
minkte slachtoffers naar een nood-hos
pitaal gebracht. Dit was door het Rode
Kruis compleet met kliniek en medische
staf en 100 bedden in de kortst moge
lijke tijd in de Ambachtsschool aan de
Hoofdvaart ingericht, In dit gebouw
was tevens gevestigd de Informatie-,
Opsporings- en Identifieatiedienst. Ook
nam de inmiddels gewaarschuwde
Bloedtransfusiedienst daar zijn intrek.
De leiders hadden de beschikking over
het kaartsysteem van alle donors uit de
Haarlemmermeer. Er werden dan ook
verschillende donors opgeroepen om ten
behoeve van een patiënt van dezelfde
bloedgroep bloed af te staan. Verbluf
fend was het resultaat dat de Identifi
eatiedienst wist te bereiken. Het ANP
werd dan ook spoedig ingelicht over de
juiste namen van de slachtoffers. Dat
het ernst was bleek uit de aanwezigheid
van een Aalmoezenier en Veldprediker.
Door de goede samenwerking van alle
Rode Kruiskorpsen werd deze ramp zo
efficiënt mogelijk opgevangen. De be
langstelling van de zijde van het pu
bliek bij deze groots opgezette oefening
was uiteraard enorm, de leden der
Hoofddorpse Padvindersorganisaties
fungeerden als slachtoffers. Deze oefe
ning werd door zeer veel Rode Kruis-
autoriteiten bijgewoond, o.m. generaal
v. Ooyen en kolonel Rodenburg, dr. ir.
M. J. Breuning het hoofd van de Haar
lemse brandweer en de heer Th. v. d.
Geest namens het polderbestuur. De lei
ding was in handen van de heren doc
toren majoor H. D. Nanninga uit Hoofd
dorp als commandant, geassisteerd door
kapitein Hoekstra uit Halfweg en 1ste
luitenant v. d. Weg uit Nieuw-Vennep.
De Bloedtransfusiedienst werkte o.l.v.
dr. Mendes de Leon. Commandant van
het Amsterdamse Rode Kruiskorps was
dr. kolonel Smeik. De Informatie-, Op
sporings- en Identifieatiedienst, (eerste
opgerichte dienst in Nederland) stond
o.l.v. de 1ste luitenant P. Klaassen uit
Vijfhuizen. De samenwerking van de
ruim 200 medewerkenden onder de be
kwame regie van hun commandanten
was perfect. Na afloop van de oefening
deelde de commandant majoor Nannin
ga ons desgevraagd medé, dat hij zeer
verheugd was met deze geslaagde oefe
ning.
punt van ir. Friedhoff.
De drie grote flatgebouwen van de
architect Komter trekken vooral de
aandacht door de donkerbruine schilden
aan de Noordzijde van de balcons. De
architectonische verdiensten van deze
bouwwerken zuilen echter pas goed tot
hun recht komen als' de bebouwing aan
sluit aan die van de strandweg. Aan de
Noordzijde komt een vierde flatgebouw
en aan de Zuidzijde het hotel dat de
heer Bouwes laat bouwen volgens het
ontwerp van de architect Wils.
Het meest staat in de belangstelling
de wijk „Zuid", die gelegen is tussen de
watertoren en het paviljoen „Zuid". De
watertoren komt langzaam uit de stei
gers en beheerst het gehele dorpsbeeld.
Op vier vlakken is een gat opengelaten,
waardoor de assen kunnen worden ge
voerd van de klokinstallatie welke daar
thans, door het verzet van de architect
en tegen de zin van de gemeenteraad,
niet kon komen. Het paviljoen „Zuid"
komt nu de Zuid-Boulevard gereed
is meer en meer in trek bij wande
laars en antomobilisten. Tussen beide
gebouwen verrijst een rustige woonwijk
waarin men vanuit de huiskamer een
blik kan slaan op de zee- of bet duin
gebied. Ir. Friedhoff wil de huizen niet
over de omgeving laten domineren, maar
ze min of meer laten neervleien op en
langs de verschillende duintoppen. Het
bungalow-type komt daar dan ock vrij
veel voor, mede ook tengevolge van de
in déze tijd geboden soberheid. Maar op
punten, welke zich daar voor leenden, is
een meer monumentale bouw tot stand
gebracht. Deze wijk biedt reed3 thans
nu de bebouwing nog niet tot de helft
is gevorderd veel afwisseling en
staaltjes van goede architectuur. De va
riatie is trouwens een beginsel dat ir.
Friedhoff bewust in toepassing brengt.
Om in Zandvoort ook het vriendelijk
beeld van andere zeedorpen te introdu
ceren, is in de verkaveling van de wijk
Zuid een indeling gemaakt waardoor
ongeveer de helft van de te stichten
huizen met lichte steen moet worden ge
bouwd of anders in lichte kleur moet
worden gekeimd.
Ondanks de laatdunkende critiek, in
sommige persorganen geuit over hetgeen
te Zandvoort werd gebouwd, hebben wij
het vertrouwen dat het eind-oordeel niet
ongunstig zal luiden.
De succesvolle start van de R.K. voet
balvereniging „The Zandvoort Boys",
welke met frisse moed haar tweede
competitie ingaat, is aanleiding geweest
ook een initiatief te nemen voor sport
beoefening van meisjes in katholiek ver
band te Zandvoort. Er is een voorlopig
bestuur gevormd van een meisjes-gym
nastiekvereniging. Katholieke meisjes
van 12 jaar en ouder kunnen zich mei
den bij de secretaresse, mejuffrouw Vos
sen, Haarlemmerstraat 10. De leiding
berust bij de heer Blijboom, leraar
lichamelijke oefeningen aan het Igna-
tius-college te Amsterdam. Er worden
twee groepen gevormd: één van meisjes
van 1216 jaar, en één voor oudere
meisjes. De eerste lessen worden gege
ven Donderdag 18 October in het gym
nastieklokaal van de Hannle Schaft-
school aan de Herenstraat.
In de Kruisstraat fietste Zaterdagmor
gen om ongeveer kwart over negen een
14-jarige jongen met zijn handen los van
het stuur. Plotseling zwaaide het stuur
om. De jongen viel van zijn fiets en
kwam met zijn hoofd op de trottoirband
terecht. Hij kreeg een hersenschudding
en is per ziekenauto naar zijn woning
gebracht.
Advertentie
In de aankondiging van het orgelcon
cert, te geven in het Teyler's Museum,
werd gesproken van een 31 toons orgel.
Deze benaming, alsmede de stemming
die dit aantal tonen vereist, dienen na
der te worden toegelicht.
Het „31 toons" doet namelijk veron
derstellen. dat het gehele klavier van
dit orgel 31 tonen bevat. Dit is onjuist.
Elk octaaf omvat dit aantal tonen, in
tegenstelling met een octaaf van de tot
op heden in gebruik zijndeorgels, dat
12 tonen telt, de octaaf-toon niet mede
geteld. Waarbm nu dit verschil?
Tot ongeveer de helft van de 17e
eeuw, ten tijde van Bach, werden de
orgels en de andere klavierinstrumen
ten nog bepaald zuiver gestemd. D.w.z.,
er werd rekening gehouden met het
verschil tussen grote en kleine halve
toonafstanden. Op een dusdanig gestemd
instrument kon dan absoluut zuiver
worden gespeeld, echter slechts in één
bepaalde toonsoort. Hoe verder van
deze toonsoort werd afgeweken, des te
meer valse halve toonafstanden ont
stonden. De componisten weken dan
ook zo min mogelijk van de eenmaal
gekozen toonsoort af. Een voorbeeld:
in d^ Trio's van Menuetten (ook nog
veelal bij Bach) werd niet zoals later
een andere toonsoort gebruikt.
Om nu op een klavierinstrument in
alle toonsoorten te kunnen spelen, ging
men een evenredige stemming deze
benaming is volgens professor Fokker
juister dan de algemeen gebruikte: ge-
lij kz wevende temperatuur aanwen
den. Men ging het octaaf in 12 gelijke
halve toonafstanden verdelen. Alleen
het octaaf bleef absoluut zuiver, alle
andere afstanden werden daardoor een
weinig vals. Het verschil is echter zo
gering, dat men er aan gewoon is ge
raakt en de tonen in deze stemming niet
meer als onzuiver aanhoort. Ja, dat de
oude stemming, zoals die nuv van het
orgel in het Teyler's Museum, „vals"
aandoet!
De indeling van een octaaf in 31 to
nen is volgens een „ontdekking", beter
gezegd berekening van de 17-eeuwse
wiskundige Christiaans Huygens, het
ontwerp van het klavier van prof. Fok
ker. De toetsen liggen niet alleen naast
elkander, doch grotendeels in diagonale
lijn rechts naar boven. Alle tonen van
een octaaf blijven dan in de span van
de hand. de ruimte tussen de toppen
van duim en pink.
Om ook organisten, die niet bedre
ven zijn op deze omvangrijke klavie
ren, in de gelegenheid te stellen toch
het orgel te kunnen bespelen, is er een
tweede speeltafel met de thans gebrui
kelijke toetsenindeling aan toegevoegd.
Met behulp van drukknoppen kunnen
de tonen van 9 toonsoorten hierop wor
den aangesloten.
Al was reeds een componist zoals
Joh. Seb. Bach met de nieuwe stem
ming ten zeerste ingenomen hij
schreef in verband met die stemming
Prelude.- en Fuga's in alle toonsoorten
onder de titel: „Das Wohltemperierte
Klavier" werd na Bach de nieuwe
stemming algemeen aanvaard, toch is
het hoogst interessant en leerzaam
muziekwerken uit de tijd vóór Bach te
Advertentie
HAARLEM
De serie toneeluitvoeringen van het
bouwfonds parochiehuis St. Jan is gis
teravond begonnen en de vice-president
kapelaan H. v. d. Plas, opende deze se
rie avonden met te zeggen dat het een
voorrecht was deze te mogen openen
want het parochiehuis heeft een gehele
en goede verandering ondergaan. Een
nieuwe vloer is in het gebouw gelegd
welke gefinancierd is door het kerkbe
stuur. Prachtige nieuwe stoelen zijn ver
kregen waarop u thans zit van uw
spaargeld, van uw wekelijkse, maande
lijkse of jaarlijkse bijdrage. Er wordt
hard gewerkt en met volle sympathie.
Verder deelde kapelaan v. d. Plas de
nieuwe plannen nog mede welke op sta
pel staan, nl. dat er een nevengebouwtje
bijkomt voor buffet en garderobe. Het
bestaande buffet en de toiletten verdwij
nen. De hoofdingang komt aan de zij
kant terwijl de tegenwoordige hoofd
ingang nooduitgang wordt. Verder komt
aan de zijkant nog een soort hal, welke
in de toekomst ingang wordt voor de te
bouwen bovenverdieping van de KAJ-
beweging. Thans deed de vice-president
een dringend beroep om weer te sparen,
opdat de nieuwe plannen zo spoedig
mogelijk kunnen worden uitgevoerd.
Men ziet nu reeds de vruchten van het
sparen, nl. de prachtige nieuwe stoelen,
welke zo gemakkelijk zitten.
De toneelgroep van het bouwfonds
kwam hierna voor het voetlicht met een
vrolijk spel in drie bedrijven „Carnaval
der liefde" door Gré van Gameren, re
gie van Jan Lubbers. Het werd kostelijk
gespeeld. De gehele toneelgroep gaf zich
voor honderd procent. Zonder maar eni
ge afbreuk te willen doen aan de overi
ge spelers mogen wij even naar voren
brengen Ferry Rafferty, kruier (W.
Hubbers) welke .wel bijzonder opviel
door zijl} spel, waardoor het stuk eigen
lijk gedragen werd. Verder niets dan lof
voor de overige spelers. Het applaus bij
het einde van het toneelstuk was dan
ook ten volle verdiend, waarna de heer
N. Blesgraaf een dankwoord sprak. Er
wachten nog zeven avonden voor de pa
rochianen waarop men van dit kostelijk
en vrolijk spel kan genieten. Het is een
avond van gulle, ontspanning, zó succes
vol dat het Bouwfondsbestuur nog een
avond heeft toegevoegd en wel op
Woensdag 17 October a.s. Wie nog geen
toegangsbewijzen heeft voor deze serie
toneelavonden hale deze spoedig. Alleen
zijn nog kaarten verkrijgbaar voor 17 en
18 October bij de heer N. Blesgraaf, Am
sterdamstraat. Andere avonden zijn alle
uitverkocht; het beste bewijs voor het
succes.
horen uitvoeren in de stemming, waai
in ze door de componisten zijn gedacht.
Werden bij de ingebruikneming van
dit orgel in het vorige jaar alleen or
gelwerken voorgedragen, thans ston
den ook vocale werken op het pro
gramma. Welke muziek voldeed nu
het meest op dit orgel? Vanzelfspre-
kend die muziek, die berekend is op
de oude, absoluut zuivere stemming,
zoals de „Fantasie op de manier van
een echo" van Sweelinck en een Fuga
van Hurlebusch, alsmede oud-Neder
landse werken. Het koor van de Be
gijnhofkapel zong deze liederen uni
sono. begeleid door de organist Paul
Westering, voortdurend met zachte,
transparante klank. Hierdoor ver
kreeg het voldoende steun van de be
geleiding en beliep het niet de kans
door stemuitzetting het toonpeil iets
op te drijven. Het verschil in toon
afstanden viel hier nauwelijks op.
In Albert de Klerk's Variaties over
„O, Jesu soet" en in sololiederen van de
organist viel dit verschil, vooral bij
grote intervallen, duidelijker op. In nog
meerdere mate was dit het geval bij
Westering's „Zes Inventies" door de
meer gecompliceerde schrijfwijze.
Deze Inventies en Fauré's „Messe
basse" speelde de organist op de grote
speeltafel, iets wat eerbied afdwingt.
Ondanks de voortreffelijke uitvoering
door solist, koor en organist, kon ons
dit werk in de oude stemming niet be
paald behagen. Niet zozeer, omdat we
het herhaalde malen in de nieuwe stem
ming hoorden, dan wei omdat het in
deze stemming duidelijk merkbaar is
gedacht.
Is het niet gewenst zich te bepalen
tot oude en die hedendaagse muziek,
welke speciaal in de oude stemming is
gedacht? Wij stellen ons voor, dat
componisten, kennis makende met het
orgel in Teyler's Museum, aldra wer
ken voor dit instrument gaan schrijven.
De mogelijkheden hierop zijn legio.
Wie weet hoe groot het orgel-repertoire
in oude stemming binnen enkele jaren
is geworden!
Tenslotte een compliment voor koor
en soliste: mej. Corrie Felderhof, die
zich zo uitstekend aan de oude stem
ming wisten aan te passen.
O. K.
Vanmorgen om acht uur vond op het
Kennemerplein ter hoogte van de ver
keersheuvel een aanrijding plaats met
ernstige gevolgen. Een autobus, die uit
de richting Staten Bolwerk kwam,
draaide de richting van de brug op en
verleende waarschijnlijk geen voorrang
aan een jongeman, die van het viaduct
aan de Jansweg naar het Kruisweg
viaduct fietste. De fietser werd door de
bus gegrepen en in zorgwekkende toe
stand naar St. Joan de Deo vervoerd.
Gevreesd wordt, dat het slachtoffer een
schedelbosisfractuur heeft opgelopen.
Op de hoek van de Wagenweg en de
Hazepaterslaan kwam Zaterdagmorgen
om ongeveer half negen een jeugdige
wielrijdster in aanrijding met een auto
bus. Het 7-jarige meisje M. K. was bijna
ingehaald door de bus, toen zij plotse
ling de Wagenweg overstak en naar
links de Hazepaterslaan in wilde rijden.
De buschauffer trachtte door krachtig
remmen een aanrijding te voorkomen.
Het meisje werd échter van de fiets ge
slingerd evenals haar 7-jarig vriendin
netje, dat achterop zat. Deze laatste
kreeg vermoedelijk een lichte hersen
schudding.
Tijdens een onderlinge voetbalwed
strijd op het gemeentelijk sportterrein
aan het Noordelijk sportpark Zaterdag
middag kwart voor vijf brak de 36-
jarige zilversmid D. O. zijn linkeronder
been. Hij was met zijn been van de bai
afgegleden. De man is naar het Diaco-
nessenziekenhuis vervoerd.
Op de jongste vergadering van het
District Haarlem van de Ned. Kath.
Sportbond werd veel aandacht gewiid
aan volleybal. In Haarlem en omgeving
draaien reeds een tweetal katholieke
clubs die dit spel beoefenen, n.l. HBC en
Velox. Beide zijn ook reeds bij de Nevo-
bo, de Ned. Volleybalbond aangesloten,
een landelijke organisatie waarmede de
Ned. Kath. Sportbond en de door deze
instantie opgerichte Kath. Volleybal-
bond momenteel besprekingen voert om
tot een fusie te komen. Zoals bekend
wordt de competitie der Nevobo op
Woensdagavond in het Krelagehuis ver
speeld, waarvoor op de eerste avond al
flinke belangstelling bestond. De secre
tariaten van de katholieke clubs waar
men alle gewenste inlichtingen Kan
verkrijgen zijn voor HBC Thunussen,
Lanckhorstlaan 43 te Heemstede en voor
Veiox W. Broeken, Stuverstraat 12 te
Haarlem. j
Verder werd gesproken over ae
denksporten, als schaken, dammen en
bridge, deze hadden aansluiting ge
vraagd bij de NKS, doch het hoofdoe-
stuur besliste met het reglement in de
hand, dat de NKS alleen bedoeld is voor
lichamelijke sporten en dat voor denk
sporten een apart overkoepelend or
gaan nodig en gewenst is.
De Technische Commissie van de
Kath. Turnkring in het District Haar
lem werd onlangs gewijzigd en bestaat
nu uit mej. L. van Turnhout en de he
ren Thijssen, Post en van Rijn.
Voor de competitie kring Haarlem
K.N.Z.B. worden Dinsdagavond in het
Sportfondsenbad gespeeld: eerste klasse
dames: HaarlemHPC; tweede klasse
heren: HVGB 3—HPC 3. Het programma
van de wedstrijden, die Zaterdagavond
in het Sportfondsenbad worden gespeeld
luidt: heren derde klasse: HPC 4
DWR 3; dames eerste klasse: VZV
DWT; dames tweede klasse: DWR 2
DWT 4; heren eerste klasse: DWT 1
Haarlem 2; heren tweede klasse: Haar
lem 3—DWR 2.
Een acteur, die voor
Televisie op zal treden,
Interviewde ik enkele
dagen geleden.
„Heeft U plankenkoorts?"
vroeg ik.
„Nooit gehad, die verjoeg ik
Met één TIP VAN BOOTZ
ófeen tweede!"
Hr. A. D. N„ A'dam, ontv. 1 fl. TIP.
Dinsdag 16 October des avonds negen
uur is in het Frans Hals theater de
gala-première voor Nederland van de
door Henk Alsem vervaardigde kleu
renfilm „Het Gouden Kroningsfestijn".
In de Tuinzaal van het Gemeentelijk
Concertgebouw vond Zondagavond een
concert plaats, dat gegeven werd door
het Amsterdams Tokkel-orkest „Caeci
lia" onder leiding van haar dirigent
Chris Mouter. Deze laatste was voor
de pauze eveneens de gitaar-solist in
een 6-tal werken voor dit instrument.
Verder werkten mede de sopraan Willy
v/de Steeg en de baryton Cees Borger.
Met genoegen kunnen wij zeer veel
goede dingen over dit concert schrijven,
waarnaar men met grote interesse kon
luisteren. Speciaal voor de pauze stond
de uitvoering van dit orkest, dat be
stond uit mandolines, mandola's, gita
ren, mandolon cello's, een toegevoegde
fagot en een contrabas, werkelijk op
bijzonder goed peil. Dirigent Chris
Mouter is zeer muzikaal, en dit laat
niet na zijn stempel op het gehele or
kest te drukken. Rythmisch werd er
strak gespeeld, en de uitstekend con
trasterende dynamiek in ieder der wer
ken vielen op. Ook technisch is er bij
dit orkest heel wat bereikt. Na de
pauze, toen de programmakeuze iets
lichter geworden was, bleef het spel op
dit niveau staan. Inderdaad is een bij
zonder compliment hier op zijn plaats,
te meer daar er op concert-programma's
als deze de prestaties dikwijls maar
zeer miniem zijn Ook als solist beves
tigde Chris Mouter de indruk zijner
muzikaliteit. In een uitstekend opge
bouwd programma voor zijn mooi klin
kende gitaar toonde hij dit instrument
in grote mate meester te zijn. Jammer
lijk was de keuze der beide stukken die
Willy v/de Steeg zong. Zij viel in dit
programma een weinig uit de toon. In
het Agnus Dei van Bizet had de ove
rigens mooi klinkende stem van deze
sopraan iets meer kunnen zingen. Cees
Borger zong ,op verrassend goede wijze
het bekende „Torna a Sorriento" van
de Curtis. Mooi van timbre en zeer ge
schikt voor dit soort liederen. De or
kestbegeleiding was over het algemeen
tegenover de vocalisten veel te sterk.
Samenvattend een zeer geslaagd con
cert, waaruit bleek, dat er op dit ge
bied heus nog wel wat goeds te bren
gen is.
Vrijdagavond 5 October herdacht de
heer P. de Jong Sr. de dag waarop hij
45 jaar geleden toetrad als lid van de
muziekvereniging „Harmonie Crescen
do".
Op de repetitie werd de jubilaris ge
huldigd door de voorzitter de heer M.
Tuin, die in zijn toespraak de grote
verdiensten van de jubilaris naar voren
bracht, vooral zijn tijd als soloclari-
nettist. Daarbij komt dat hij de leeftijd
van 75 jaar heeft bereikt, alle repetities
trouw bezoekt, en in de marsen nog
stevig meeloopt, een zeldzaamheid in
het verenigingsleven en een toonbeeld
voor vele jongere muziekanten.
Spreker haalde nog vele herinnerin
gen op, aan het rijke muziekleven van
de jubilaris, en besloot met de hoop uit
te spreken dat de heer De Jong nog
vele jaren lid mocht blijven.
Namens directeur en orkest werd de
heer De Jong een vulpen en sigaren
aangeboden. Mevr- De Jong kreeg
bloemen.
De heer Jac. Bijster, directeur, sprak
de jubilaris toe en overhandigde hem
een doos clarinetrieten met de wens
dat hij ze alle nog zal gebruiken.
De jubilaris bedankte tenslotte voor
de aan hem gebrachte hulde en sprak
de wens uit nog vele jaren zijn krach
ten aan de vereniging te mogen geven.
Donderdag U October a.s. houdt de
afdeling Haarlem van St. Raphaël, vak-
afdeling spoor- en wegvervoerpersoneel,
des avonds acht uur in het gebouw St.
Bavo, een vergadering. Er worden enke
le belangrijke punten aan de orde ge
steld. Naar wij vernemen, zal op deze
vergadering een woordje gesproken
worden door de eerw. pater Vogelpoel
van het retraitehuis St. Alphonsus uit
Amersfoort. Het afdelingsbestuur rekent
op een massale opkomst.
Hedenavond houdt de Heemsteed
se Reddingsbrigade voor drenkelin
gen een ledenvergadering in het lokaal
van de heer v. d. Moolen aan de Raad
huisstraat. De agenda vermeldt o.m. het
vaststellen van de oefenuren in het
Sportfondsenbad, terwijl na afloop van
de vergadering weer het kienspel te
voorschijn komt. Van de leden wordt
verwacht dat zij een prijsje mee zullen
nemen.
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
Chrysler Corp
General Electric
General Motors
Hudson Motors
Kennecott Copper
Montgomery Ward
North American Co
Radio Corp.
Republic Steel
Shell Oil
Southern Factöe
Southern Railway
Tidewater
U.S. Stael
6/10
50%
55%
73%
61%
52%
1415
87%
74%
17%
24%
44%
6815
66%
55%
43%
43%
5/10
49%
55-,s
73%
61 ?s
62%
14%
87
74%
1815
24'5
44%
68
6614
56%
4315
43%
Advertentie
N.vanBREEMEN*C° ®P /uMslFxxmdoiie. 1
