Gemeentefonds, 280 millioen groot, ter beschikking van gemeenten ERIC de noorman: The ^loek wm hêiTmmd MAGDA JANSSENS viert haar gouden toneelfeest I SCHEEPV AART BERICHTEN HM kdDaakoek iïoh ElAAR Rijk zal gelden storten op een geblokkeerde rekening Pensioen- en spaarfondsenwet Landbouwproductie moet dringend omhoog r G Algemene instemming Zeer ingenomen met haar rol in het jubileumstuk „Kinderen zijn kinderen' luisteren naar. Tragédienne met hartig gevoel DIE WINKELETALAGES f G.. .J VRIJDAG 19 OCTOBER 1951 PAGINA 5 Wetsontwerp financiële verhouding RijkGemeenten aanvaard Gunstig onthaal Pensioen- en Spaarfondsenwet RO O K-K PITER indien U maar D05C0TV rookt. De reden waarom steeds meer rokers oplioScOTl over qaan: Vol rookqenot en toch qeen onaan qename uitwerking Critiek op voorzitter Kath. Werkgevers Motie van „St.Willibrordus" „Geleidehonden Z.-Neder land" zwendelzaak II' \W De economische betekenis van belastingen Minister Mansholt geeft zijn visie CARBQVIT (Act ieve Kool Dragees) Audiënties Sportflitsen (Van onze parlementaire redacteur a- i.) Meer dan vijf uren heeft de Tweede Kamer gistermiddag nog nodig gehad vooraleer het wetsontwerp, dat betrekking heeft op de voorzieningen ten aanzien van de financiële verhouding tusser. het Kijk en de gemeenten, aanvaard was. Het ging gistermiddag opnieuw over de 280 millioen gulden, die in het gemeen tefonds aanwezig zijn en die de regering wil vasthouden om er de gemeenten slechts mee te helpen, wanneer er een slechte conjunctuur komt; ..conjunctuur fonds" noemde minister Lieftinck het fonds dan ook. De Kamer wilde van deze vasthoudendheid echter niets weten en het gevolg hiervan was, dat minister Lieftinck wel toe moést geven. De Kamer aanvaardde namelijk met algemene stemmen een amendement van het duo HofstraMaenen. De 280 millioen gul den uitkeringen over de dienstjaren 1948, 1949 en 1950 zullen aan de ge meenten gegeven worden, evenwel op een geblokkeerde rekening. Deblokke ring zal dan kunnen volgen wanneer de regering hiervoor machtiging verleent. De plaatsing van het bedrag op een rekening-courant bij de Bank van Ne derlandse Gemeenten ongeclausu leerde opdeling van het overschot der jaren '48'50 noemde de heer Hofstra het vormde de kern van het amen dement van de heer Algera, dat werd verworpen. Ook de heer Oud behoorde tot de ondertekenaars van dit amende, ment. Hij keerde zich vooral tegen het feit, dat het Rijk de 280 millioen in ge bruik heeft, dus geld in gebruik heeft, waarvoor men anders schatkistpapier had moeten uitgeven. Toen het amen dement verworpen was, stemde ieder een voor dat van het duo Hofstra-Mae- nen, waarmee het dus duidelijk was, dat de Kamer per' se afkeurde, dat de regering nog langer het aan de gemeen ten toebehorende bedrag onder zich hield. Minister Lieftinck mocht dan nog zo pleiten voor het handhaven van de bestaande reserve als 'n collectieve re serve en betogen, dat hij fundamentele bezwaren had tegen de beide amende menten, het heeft niet mogen baten. De kwestie rond de verhoging van het per. centage uit de belastingmiddelen is gis termiddag ten gunste van minister Lieftinck beslist. De heer Beernink had het percentage tot 11,2 procent ver hoogd willen zien, maar zijn amende ment, dat gesteund werd door de heer Oud. maar door de minister onaan vaardbaar werd genoemd, werd ver worpen. Dit was meteen een tweede nederlaag voor mr. Oud. Daartegenover staat echter een niet onbelangrijk succes voor de voorzit ter der Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Hij wist namelijk gedaan te krijgen, dat de woorden „een jaar lijkse uitkering uit 's Rijks kas" in het wetsontwerp geschrapt werden. Hij beoogde hiermee principieel uit te spreken, dat het aan het gemeente fonds komende percentage belastin gen niet ten laste van 's Rijks midde len wordt uitgekeerd, doch behoort tot het belastinggebied van de collec tiviteit der gemeenten- Dat vond de minister een verminken van de tekst van de wet, die al sinds 1929 bestaat. Het had volgens hem bovendien geen enkele zin. De heer Oud was natuur lijk van het tegendeel overtuigd. Hij had deze reactie van minister Lief tinck zelfs in het geheel niet ver wacht. Zijn bedoeling was het slechts een „onelegantie" uit de weg te ne. men. De heer Hofstra kwam nog even vertellen, dat hij persoonlijk geneigd was voor het amendement te stemmen. Hij deed het echter niet, omdat hij het niet elegant vond dit nu te doen. De meeste Kamerleden schenen zich echter om de „elegantie" weinig te bekommeren en zo kreeg de heer Oud zijn zin. In de avondvergadering is een begin gemaakt met de behandeling van de pensioen- en spaarfondsenwet. Deze wet zal onder controle brengen de be drijfspensioenfondsen en de onderne mingsfondsen. Zij eist o.a- een erken ning door de minister van Sociale Za ken. De rechtszekerheid van de werk nemers, die in de fondsen worden op genomen, wordt er door bevorderd. De Staatssecretaris voor Sociale Za ken mocht zich verheugen in een alge- Advertentie meen gunstig onthaal van de Kamer met uitzondering -dan van de commu nisten. De heer De Kort (K.V.P.) noemde de wet een sociale bescher- mingswet, die het mogelijk maakt dat hetgeen eenmaal voor pensioen bestemd werd ook voor pensioen besteed zal worden. Dat was ook het gevoelen van de andere sprekers. Het grote voordeel van deze wet is, dat de vrijheid van de werkgever gewaarborgd wordt en dat daarnaast de werknemer zeker is dat het gedeelte van zijn loon dat hij af staat ook aan zijn pensioen besteed zal worden. Vanwege het late uur kwam men echter niet verder dan de replieken. De Bondsraadvergadering van de Ned. Kath. Fabrieksarbeidersbond „St. Willibrordus" heeft tijdens de vergade ring in Scheveningen de volgende motie aangenomen: De vergadering heeft met belangstel ling kennis genomen van een uiting van de voorzitter der Katholieke Werkge versvereniging, waarbij twijfel uitge sproken wordt over de wenselijkheid de wettelijke werkloosheidsuitkering (voor gehuwden en kostwinners) op 80 pet van het weekloon te bepalen, omdat daar door de arbeidsschuwheid in de hand zou worden gewerkt, terwijl de oplos sing van de sociale moeilijkheden dient gezocht te worden in persoonlijke be zitsvorming: met een beroep op het tere eergevoel van de arbeiders en de hui dige koopkracht van de gulden, wordt de publieke uiting van genoemde voor zitter betreurd. De vergadering verklaart zich bereid over de uitkeringen middels wettelijke sociale verzekeringen overleg te plegen, indien de arbeiders in voldoende^ mate tot persoonlijke bezitsvorming" zijn ge komen. Bij een onderzoek, dat de Maastricht se recherche op last van de Officier van Justitie te Maastricht heeft ingesteld naar de gedragingen van de „Stichting Geleidehonden Zuid-Nederland", is de ze instelling, welke haar zetel te Maas tricht had, als een zwendelzaak ont maskerd. Wegens oplichting is tegen twee personen uit Arnhem proces-ver baal opgemaakt. De „Stichting Geleidehonden Zuid-Ne derland" heeft niets te maken met het gunstig bekend staande Nederlandse Ge leidehondenfonds, waarvan zetel en school gevestigd zijn te Amsterdam. III HV 4. Eric herstelt zich het eerst van de verbijstering, die de blinkende goudklompjes hebben teweeggebracht. Met stijgend misnoegen kijkt hij van de zak met de kostbare inhoud naar de breedgrijnzende eigenaar, die met het gelaat van een weldoener toeziet. „Ik zal u deze handeling niet aanrekenen!" zegt de koning langzaam, „omdat ge een vreemdeling zijtMaar waar komt dit goud vandaan?" De dreigende klank in Eric's stem brengt de knaap zichtbaar van zijn stuk. Alsof hem het grootste onrecht van de wereld wordt aangedaansteekt hij mokkend de kin vooruit. „Ik ben rijk!" brengt hij uit en die gedachte schijnt iets van zijn zelfverzekerdheid te redden. „Ik heb zoveel, dat ik zelfs koning zou kunnen zijn!" „Simpel gezwets!" herneemt de koning. „Neem weg dat goud!" De knaap komt schichtig naar voren om de weggerolde goudkorrels weer op te rapen. Svitjold kijkt likkebaardend toe en weemoedig denkt, hij aan 's konings onbe taalde krijgsknechten Volkomen uit het lood geslagen door de niet mis te verstane terechtwijzing van de koning, neemt hij de zak met beide handen op en gaat er zwijgend mee naar de deur. Eric is ondanks alles onder de indruk van dit uitzonderlijk vertoon van spierkracht. In de volgende dagen is de vreemdsoortige gast, het onderwerp van vele vrolijke zowei als argwanende gesprekken in de burcht. Hij wordt gezien op de meest uit zonderlijke plaatsen, tot zelfs in de keuken toe. De dienaren ginnegappen over de 'zonderlinge vragen, die hij stelt, maar er zijn er ook, die fluisteren over de twijfel achtige herkomst van al die rijkdommen, waarmee de knaap pronkt. „Een merkwaardig toeval!" merkt de koning eens op tegen Winonah, „hoe dringend hebben wij dit goud feitelijk nodig voor het rijk, en deze jonge melkmuil loopt er mee te koop!" „Als er maar geen moeilijkheden komen!" waarschuwt Winonah. Doch deze komen spoediger dan iemand kon vermoeden. Een zo juist op de burcht aangekomen edelman staat onverwachts tegenover de vreemde bezoeker. „Wat een muts, cdelheer!" roept deze geestdriftig, prachtige veren! Kan ik die kopen?" Meteen strekt hij beide handen uit naar het hoofddeksel van de edelman, die echter verstooid terugwijkt. „Spaar mij uw fratsen!" zegt hij bits. 9 „Fratsen?" herhaalt de jongen alsof hij het woord niet begrijpt. „Kopen wil ik die muts! Betalen kan ik wel, hoor, ik ben rijk!" „Pak u weg, ge verveelt mij!" gromt de ander, als ge niet zo n vlegel waart dan zou ik „Zoudt gij mij de muts dan wél verkopenvalt de jongeman in „en wat is een vlegel, edelheer?" De edelman staat een ogenblik verbaasd, doch dan zwellen de aderen op zijn voorhoofd onheilspellend op. Die baardeloze knaap poogt de spot met hem te drijven. „Genoeg gezwetst, slungel!" mompelt hij, „een edelman des konings beledigen. Een pak slaag Ge vraagt er om! Hier!" En vóór de jongeman begrijpt wat er aan de hand is, kletst de hand van de edel man hem midden in het gelaat In de avondvergadering van de Twee de Kamer was gisteren het wetsontwerp penisoen- en spaarfondsenwet aan de orde. De heer STAPELKAMP (A.R.) is het met het algemene beginsel van het ont werp en met de uitwerking daarvan ge heel eens. Hy juicht het ontwerp toe, maar zal echter over een enkel onder deel enige opmerkingen maken. Wat de pensioenfondsen aangaat, wenst spr. dat, reeds indien men minder dan twee jaar in een bedrijf werkzaam is, de door cn voor de arbeider gestorte pre- miën Worden terugbetaald. Wat denkt de staatssecretaris daarvan? Voorts wenst spr. te schrappen het artikel waarin is bepaald, dat de arbeider zijn aanspraak, ontleend aan voor hem ge dane stortingen, verliest, wanneer hij op staande voet, wegens dringende redenen, wordt ontslagen. Dr. DE KORT (Kath.) gaat accoord met dit ontwerp, dat eenmaal tot wet „Wanneer het ons niet lukt binnen twee of drie jaar tot een belangrijke in tensivering van de landbouw te komen, dan zal de toestand hachelijk zijn" al dus de minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening, de heer S. L. Mansholt, in een rede tijdens een gas- tendag voor de landbouw te Bakkeveen. Hij weer erop, dat vooral op dit ogen blik de opvoering van de productie 55 Zondagavond zal men in de Stadsschouwburg in Amsterdam Magda Janssens huldigen, omdat zij dan vijftig jaar actrice is. Zij was zeventien, toen zij in Antwerpen begon te spelen en twintig toen zij ais „grote jonge rol" een vast engagement kreeg bij de Koninklijke Nederlandse Schouwburg daar. Zij is spoedig populair geworden en haar roem drong tot Nederland door, zodat zij 1909 te gast gevraagd werd bij de Kon. Vereniging „Het Nederlands To- eel". [n igi4 vluchtte zij Antwerpen uit naar Nfiaerland, waar Royaards haar fgVageerde. (Daags nadat zij haar driejarig contract met hem getekend had, ee9 zij er spijt van en wilde het reduceren tot een eenjarig. „Ais ovjer drie waanden de oorlog uit is houd ik het hier niet uit van heimwee", zei zij. „Als over drie maanden de oorlog uit is en jij hebt heimwee, verscheur ik je con- tract", zei Royaards. De oorlog was niet in drie maanden uit en heimwee heeft zij ;'™ar niet gekregen) Sindsdien is zij in Nederland, gebleven, aanvankelijk bij Royaards, later bij het Verenigd Toneel van VerkadeVerbeek het Masker van Arnoldi en het Nederlands Toneel van Cor van der Lugt Melserl nu stds drie jaar bij Comedia van Cor Hermus noodzakelijk is. De Nederlandse exportpositie wordt moeilijker en daarnaast hebben we hier een zeer ernstig bevolkingsprobleem, dat gedurende de eerstvolgende de cennia een druk op de Nederlandse welvaartsmogelijkheden zal uitoefenen. We gaan steeds achteruit, aldus spreker, en dat kan niet zo blijven. Er kan een oplossing worden gezocht in consumptie- vermindering en investeringsverminde- ring, maar vooral dit laatste moet met de grootste voorzichtigheid geschieden, opdat de werkmogelijkheid niet in ge vaar wordt gebracht. Wanneer men er in slaagt de productie te verhogen, dan hoeft het Nederlandse welvaartspeil niet naar beneden. Voor de landbouw is dus een belangrijke taak weggelegd, welke hij alleen kan vervullen, wanneer het sociaal-economisch klimaat daar geschikt voor is en wanneer het technische peil (ook dat van het distributie-apparaat en de landbouwindustrie) wordt opge voerd. De minister noemde dc ontwikkeling van de arbeid in de landbouw verheu gend. Er kan reeds meer geproduceerd worden met minder landarbeiders, het geen het weistandsniveau van de land arbeiders ten goede komt. Het aantal van de vaste arbeiders daarentegen gaat in stijgende lijn (een toename van 20 pCt. sinds de oorlog) en dat is verheu gend, evenals de daling van het aantal vrouwelijke landarbeiders met 42 pCt. Er kan nog veel aan grondverbetering gebeuren. Het is jammer, aldus de mi nister, dat de overheid al zulke hoge uitgaven heeft, want anders zou ze hier nog veel meer aan kunnen doen. verheven een sociale beschermingswet genoemd kan worden. Spr. zal er gaarne zijn stem aan geven. Over gebrek aan soepelheid kan moei lijk geklaagd worden, vooral na de nota's van wijziging. Met betrekking tot enkele punten maakt spr. enige wensen kenbaar en vraagt daarover de mening van de staatssecretaris. Spr. verzoekt de staatssecretaris even eens de bepaling met betrekking tot het ontslag op staande voet uit art. 8 te schrappen. De heer WAGENAAR (comm.) kan de loftrompet niet steken, gezien zijn stand punt inzake een premievrij staatspen sioen. Het ontwerp zou pas betekenis krijgen indign de pensioenregelingen algemeen verplicht werden gesteld. Nu krijgen de ondernemers de gelegenheid de ar beiders te plukken en dan de lasten af te wentelen op de overheid. De P.v.d.A krijgt hier wel een gelegenheid haar urgentieprogram in toepassing te bren gen. De heer KIKKERT (C.H.) zegt, dat het ontwerp bij hem een gunstig ont. haal heeft gevonden. Spr. is van me ning dat, indien iemand langer dan twee j&ar bij een onderneming heeft gewerkt en dan vertrekt, ook recht heeft op de rente van het bedrag dat hij heeft gestort- Ook spr- is van me ning dat in art. 8 de bepaling over het ontslag op staande voet dient te wor den geschrapt. Staatssecretaris Van Rhijn De Staatssecretaris van Arbeid, dr. Van Rhijn zegt, dat het ontwerp uit gaat van de gedachte, dat teleurstellin gen moeten worden voorkomen. Voorts bestaat geen dwang om in een pen sioenregeling te komen en wordt men vrijgelaten op welke wijze men de re geling wil treffen. Ook is men voor zichtig geweest met de bepalingen om de ondernemers niet af te schrikken. Met name is de regering bij de rege ling van art. 8 er van uitgegaan niet al te dwingende regelen te stellen. Men kan wel degelijk boven de minimum eisen uitgaan. Na veel beraad heeft de commissie van voorbereiding de rege ling zo geschapen. Van 1 tot 5 jaar wordt alleen de door de verzekerde gestorte premie geresti tueerd. Pas daarna ontstaat de aan spraak op pensioen. Nu moet men voor zichtig zijn met te zeggen, dat de pre mie uitgesteld loon is. Bovendien, de •gelden van de werkgevers komen in het fonds. Zo'n fonds is een resultaat van samenwerking van alle werkne mers. Men moet de zaak niet al te in dividualistisch zien- Wat de stortingen bij ontslag op staande voet betreft, hier zyn alleen dc stortingen van de werkgever in het ge ding. Voorts schrijft het ontwerp ook hier niets voor; de mogelijkheid wordt slechts geopend. Wordt echter een reeds gedrukt amendement ingediend, dan zal spr. dit overnemen. Na korte re- en dupliek worden de algemene beraadslagingen gesloten. De vergadering wordt Vrijdag te 0.25 uur gesloten. ZATERDAG HILVERSUM I, 402 m. KRO: 7.00 nieuws. 7.15 muziek. 7.45 Morgengebed, 8.00 nieuws, 8.15 gram., 9.00 huisvrouw 9.35 gram., 10.00 kleuters, 10.15 gram 11.00 zieken, 11.45 gram., 11.50 Als de ziele luistert, 12.00 Angelus, 12.03 gram., 12.55 zonnewijzer, 13.00 nieuws. 13.20 amusem. muziek, 14.00 Theo Casion. in misdaad en antiek, hoorspel, 14.20 En gelse les. 14.40 amateursprogr.. 15.15 Kroniek van letteren en kunsten. 16.00 kamerorkest en soliste, 16.30 De schoon heid van het Gregoriaans, 17.00 jeugd. 18.00 nieuws. 18.15 journalistiek week- overz., 18.25 piano. 18.40 Zoeklicht, op de Westerse Defensie. 19.00 filmprogr.. 19.20 parlementsoverz., 19.30 gram., 19.52 ac tualiteiten, 20.00 nieuws. 20.08 de gewo ne man, 20.15 Lichtbaken, 20.40 Steek eens op. heren!, 21.00 gevar. progr.. 21.53 amusem.jnuziek. 22.30 Wij luiden de Zondag in!, Avondgebed. 23.00 nieuws, 23.15 Esperanto, 23.22 Philharm. Orkest en soliste. HILVERSUM II. 298 m. VARA: 7.00 nieuws, 7.15 gymn., 7.33 gram., 8.00 nieuws, 8.18 gram., 8.50 vrouw, 9.00 gram. VPRO: 10.00 causerie. 10.05 prot. pr. VARA: 10.20 herh., 11.25 pianotrio. 12.00 accordeon. 12.33 Metropole-orkest en solist. 13.00 nieuws. 13.15 Kleine zon den. hoorspel, 13.30 dansmuziek. 14.10 jeugd. 14.30 koorzang, 14.50 zoek. 15.05 fanfare-orkest, 15.30 Vragenbeantwoor ding, 15.45 gram., 16.15 sport, 16.30 gram., 17.15 jeugd, 18.00 nieuws, 18.20 accor deon, 18.35 volksdansen. 19.00 artistieke staalkaart. VPRO: 19.30 Passepartout, causerie. 19.40 prot. pr., 19.55 De^e week causerie. VARA: 20.00 nieuws. 20.05 actualiteiten, 20.15 gevar. progr., 21 15 Tiroolse muziek. 21.45 soc. comm.. 22.00 Instr. sextet, 22.30 Onder de pan nen, hoorspel, 22.50 gram.. 23.00 nieuws, 23.15 Hawaiianmuziek, 23.30 gram. ENGELAND, BBC, home service 330 m.: 15.15 orkestconcert, 18.30 lichte mu- BBC, light progr. 1500 en 247 m.: 12.00 lichte muziek, 13.45 orkestconcert. 16.15 lichte muziek. 16.45 gevar. muziek, 18.00 jazzmuziek. 19.30 verzoekprogr.. 20.15 orkestconcert. 22.45 lichte muziek. NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK 309 m.: 12.00 orkestconcert. 13.25 orkest concert, 14.00 vrolijke muziek, 17.00 gevar. muziek, 18.30 volksliederen, 20.0o dansmuziek. 22.25 klass. muziek, 23.CC; rhvthmische muziek, 0.10 dansmuziek, 0.35 lichte' muziek, 1.00 filmmuziek. FRANKRIJK, nationaal programma. 249 en 347 m.- 13.20 solistenconcert. 14.12 s.vmphonie-orkest en solisten en koren, 20.00 orkestconcert. BRUSSEL. 324 m.: 12.34 klassieke mu ziek, 22.15 verzoekprogramma. 484 m.: 12.05 lichte muziek, 13.10 ver zoekprogramma, 16.30 lichte muziek, 17.10 lichte muziek. 20.00 orkestconcert, 21.00 lichte muziek, 21.30 jazzmuziek, 22.10 dansmuziek. AMSTELVEEN p. 19 Azoren n. d. Gulf. AVERDIJK 19 te Hamburg. AAGTEDIJK 19 te Vitoria. ALDERAMIN 20 te Philadelphia verw. ALTAIR 19 te Bremen. ARNEDIJK 18 te Rott. ALCHIBA p. 19 Guardafui n. Sydney. ALMKERK p. 19 Guardafui n. Aden. AMSTELDIJK 19 te New York. AMSTELPARK p. li Cp. Farewell n Balt. ARNEDIJK 19 te Rott. ALMDIJK '18 te Corpus Christi. ALMKERK p. 19 Guardafui n. Rott. ARIADNE 18 v. Bremen 20 te Amst. BLITAR 19 te Rott. BORNEO p. 18 Perim n. Amst. BEVERWIJK 20 te Rott. verw. BLOMMERSDIJK 18 te Boston. BONAIRE p. 19 Fayal n. Amst. BENNEKOM 19 te Curagao. BLITAR 19 te Rott. BREDA 19 te Hamburg. BOSCHFONTEIN 19 te Pt. Said. CLIO 16 v. Pt.-au-Prince n. Cristobal. CORYDA 19 te Curacao. CALLISTO 18 te Swansea CAMPHUYS 18 te Tj. Priok. CERAM p. 18 Djeddah n. Karachi. CHAMA p. 18 Benghasi n. Aden. CLEODORA p. 19 Ouessant w. Curagao. CORILLA 19 v. Aden n. Livorno. CRONENBURGH 19 te Bilbao. GORDIAS 18 v. Catacolo n. Patras. DANAE 18 te Kotka. DUIVENDRECHT 18 te Antwerpen. DELFT 18 v. Talara n. Salaverry. DELFSH. p. 18 Kp. Frio n. Casablanca. DELFLAND p. 18 Fern. Nor. n. Amst. DELFSH. p. 18 Kp. St.. Thome n. Casabl. ESSO R'DAM p. 19 Kp. St. Vincent n. Aruba. EN A p. 18 Finjsterre n. Gent. FRIESLAND KRL 17 te Tj. Priok. FRIESLAND SSM p. 19 Dover n. Bordeaux. Advertentie reinigt maag en ingewanden van kwade stollen. Per doos 41 ct. Flacon I 1.03. Magda Janssens officieel mevrouw Hendriks, sinds zij in 1926, enkele dagen na haar zilveren jubileum met Max Hen driks, oud-burgemeester van Kerkrade, in het huwelijk is getreden heeft ove rigens in haar vele Nederlandse jaren haar aard en afkomst niet verloochend. Haar temperament heeft de vurige Zui delijke inslag behouden; haar gevoel reageert met een snelle onstuimigheid; het kan wellicht door geringe dingen tot genegenheid of tot antipathie geprik keld worden, maar het is te ailen tijde hereid om een vergissing te herstellen, Want alle kleinzieligheid is er vreemd aan; het heeft namelijk een hartelijke gulheid, die voor warme gevoelens ge makkelijk rijke woorden vindt en har telijke, directe gebaren. Dat maakt haar ook tot de benijdens waardige actrice, die zij is: het ligt in haar aard, om haar warm beleefde gevoelens uiterlijk duidelijk en hartig te Weerspiegelen; zij dringen zich om zo te Zeggen ook ondanks haar zelf naar bui- 1 en, in haar sterke stem, haar levendig Belaat, haar handen, altijd tot actie ge- Teed. Een lange leerschool heeft haar Beleerd die uitdrukkingsmiddelen knap 'e beheersen. Men vindt er nog veel van school-Royaards in terug, aangepast Weliswaar aan hedendaagse opvattingen, paar in beginsel nog dezelfde gesty- ?erde sterke uitdrukkingswijze, die de n0uren, die zij speelt een gave, zeer levende, krachtige gestalte geeft met een warme en dikwijls innige sfeer Het is een goed ding, dat zij in haar jubileumstuk „Kinderen zijn kinde ren" van de Italiaanse toneelspeler Eduardo di Filippo John Gobau, als zij van Vlaamse afkomst en m speelstijl nauw met haar verwant, naast zich heeft staan. Zij is daar trouwens zelf mee in genomen, zoals ook met het stuk, haar rol daarin en met de Italiaans-Zwitserse, regisseur Ettore Cella- Zij kan er met enthousiasme van vertellen en terwijl men naar haar luistert, vergeet men het mooie uitzicht, dat men van haar kamer uit op de Amstel heeft. Zoals op het to neel boeien haar stem, haar gebaren, haar ogen. Het is, begrijpt men, een stuk, dat het leven tekent van een vrouw, die met een zeer diep geloof' in de boven natuurlijke en in de natuurlijke liefde oprecht mens geweest is en dat wil zeggen: zowel slechte als goede dingen gedaan heeft en dat dubbele geloof ook met oprechte hartstocht waar wil maken. Het stuk voert haar ten tonele op het ogenblik, dat zij haar strijd om haar menselijke liefde tot een overwin ning meent te dwingen: zij forceert een huwelijk met de man, die zij jaren lang lief heeft, maar die gebonden was, op het ogenblik, dat hij vrij geworden, haar opnieuw dreigt te ontgaan. Zij aanvaardt de nederlaag, die zij toch niet vermijden kan. met al de sterkte, die haar steeds in haar leven tot haar karakteristieke rechtlijnigheid, haar natuurlijke goed heid, gebaseerd op haar levend geloof, geleid heeft en dat dwingt de man tot capitulatie. Zijn gemakkelijke pose van grootheid schrompelt ineen tot het dee moedig inzicht, dat hij te grif in eigen MAGDA JANSSENS voortreffelijkheid geloofd heeft; hij heeft dan niet eens meer iets te aanvaarden, maar te vragen, want buiten zijn be- wustzijn on* heeft zijn leven steeds op haar gesteund. Het enthousiasme van Magda Jans sens gaat uit naar de figuur van de vrouw, naar de humor in het stuk, naar de menselijke dingen, die over het huwelijk en de mislukkingen daar in gezegd worden, en naar de prach tige scènes, die het, zegt zij, oplevert. Het is door een van Italië's beste spe lers geschreven voor zich zelf en zijn zuster Het is daar een groot succes geworden: de kranten hebben er veel aandacht aan besteed, vooral aan het aangrijpend tafereel, waarin de vrouw vertelt hoe zij, als jong meisje, haar moeilijkheden tegen een Madonna beeld uitgeroepen heeft: hardop, op straat, zoals iedereen in Italië dat zonder valse schaamte doet. Z. H. de Paus heeft daarvan gelezen en de speelster laten verzoeken, die scène voor Hem te komen spelen, helleen ook gebeurd is, tot bewondering en ontroering van de H. Vader. Magda Janssens speelt het u bijna voor; zoals trouwens alles, wat zij u vertelt, in haar woorden en gebaren onwillekeurig gestalte krijgt. In vijftig jaar wordt toneelspelen een tweede na tuur maar bij haar betekent toneel spelen zeker niét haar ware aard ver bergen, maar wat zij denkt en voelt uiterlijk duidelijk waarneembaar maken. Het lijkt, dat zij na vele jaren voor net eerst weer de gelegenheid krijgt te laten zien, op welke hoogte zij in die kunst staat. R. zult het Biet mij eens zijn dat vissen een prachtwerk is. Daar. omtrent kan onmogelijk enige twijfel bestaan Het 's een inspanning, welke een gr«te ontspanning brengt. En die ons hengelaars, in voortdurende spanninghoudt. Want zelfs de voorbe reidingen van een visdagje zyn al ener verend. Zo zelfs, dat zij menig, anders toch be zadigd, man dusdanig opwinden, dat hij er niet van kan slapen. Met als gevolg dat hij te langen leste opstaat en veel te vroeg aan de waterkant staat. Zodat hij soms wel meer dan een uur piraatjes kan zitten smoken, voordat hij zijn pen netje zien kan. Niet alleen de jonge broekjes vergaat het zo, doch net zo goed een chirurg die ik ken. Met ruim zes kruisjes op zijn rug. En het hoofd van een school; doorgaans de rustigheid zélve. In datzelfde schuitje zitten practisch gesproken alle hengelaars. Overal ter we reld is het met hen precies eender ge steld. Ware dat niet zo, dan zouden het geen hengelaars zijn. Want slechts een buitenstaander kan met de hand op het hart verklaren, dat hij er ijskoud onder blijft. Die 'zou ook met een droog ge zicht de étalage van een hengelsportzaak voorbij kunnen lopen zonder er even ge talmd te hebben. Zeg nou eerlijk, zoudt U dat doen? Ik ook niet! Al had ik wer kelijk niets te kopen, dan nog zou ik er een oogje aan wagen. Om tot de ontdek king te komen, dat daar in die étalage toch iets ligt, wat mij wel lijkt. Bijvoor beeld een lepeltje. U begrijpt dat ik dan even naar binnen stap. Alleen maar om het even nader te bekijken. Ik moet toch weten wat het precies is. Nader hand is het te vinden in mijn tas. Omdat het zo goedkoop was! Een paar kwartjes maar. Gaat het echter om een werp- molen of een dergelijk duur apparaat, dan is de gang van zaken een weinig verschillend. Omdat ik, na het informe ren naar de prijs, stellig van mening ben dat het betreffende kleinood ster vend duur is en de fabrikant ervan steenrijk moet zijn. Zodat ik op ferme wijze besluit aan dit gedoe niet mee te doen. Bovendien heb ik er als je het goed bekijkt, eigenlijk het geld niet voor over. Waarna ik mij op mijn hak ken omdraai en huiswaarts keer.' Al rekenende en beredenerende!? Een dag of wat ben ik er onrustig over en ik maak meerdere wandelingen. Ik, die de dood heb aan lopen. Maar die wande lingen hebben alle hetzelfde doel: de étalage. Waar ik eenmaal aangekomen, slechts oog heb voor dat, waarvan ik vond dat het veel te duur was. Wat ik trouwens nög vind! Zodat ik het zeker niet zal kopen! Enfin, om kort te gaan; wanneer ik dus. wat later, thuiskom en het ding uit gepakt, nog eens weer helemaal over nieuw goed bekijkdan komt Piet even aanwippen om een babbeltje te maken. Zodra hij echter het laatste wonder in de gaten krijgt, schakelt hij geheel over. Een zeer nauwkeurig en. ik zou haast zeggen, pietluttig onderzoek wordt on middellijk ingesteld. Het wordt beke ken op afwerking, kwaliteit, model, doel matigheid en tenslotte de prijs. .Véél te duur! Idioot gewoonweg! Na tuurlijk. het is een mooie reel (of wat het dan wezen mag), maar werkelijk, dat loopt de spuigaten uit". Wanneer mijn vriend aldus zijn gemoed heeft verlicht, dan zal hij er ongetwijfeld toe overgaaf nogmaals het super-geval ter hand te nemen. Om kort daarna plotseling op te staan met de mededeling, dat wan neer hij zich haast, hij nog juist voor zessen bij de hengelsportwinkel terecht kan!! Hij kan dan blijkbaar geen dag langer wachten om zijn zuurverdiende, en aan Lieftinck's handen onttrokken centen aan véél tel dure visspullen te spende ren. Tot ongerief van alle bewoners van bet nat. Dat tussen twee haakjes niet overal nog of weer even best is. Eidoch. vangen wij geen vis. dan heeft toch de winkelier ons gevangen. Wat mijn vrouw daar allemaal van zegt? Man, die vist zelf! GANYMEDES 18 v. Cumana n. Pampatar. HAULER WIJK p. 18 Azoren n. Hamptr. HEELSUM p. 18 Bemudas n. Havre. HELICON p. 18 Crookedeil n. New York. HECTOR p. 19 Kp. Tenez. 22 te Algiers. HAARLEM 18 nog te Kingston. HEERENGRACHT 19 te Helsinki. HELENA 19 te Curasao. ILOS 18 v. Cp. Haltien n. Pt.-au-Prince. JAGERSFONTEIN 18 v. Hamburg n. Antw. KOTA BAROE 18 te Djeddah. KOTA INTEN 19 te Philadelphia. KARSIK 19 te Ternate. KLIPFONTEIN p. 19 Cp. Palmas n. Amst. LOOSDRECHT 19 te Rott. LIMBURG 19 v. Colombo n. Calc. MAASH. p. 19 St. Pauls Rock n. B. Aires. MACUBA p. 19 Ras-al-Hadd n. Bombay. MENTOR IS v. Haifa n. Vassilikos. METULA p. 19 Madras n. Calc. MUSI 19 te Menado. MANTO 19 te Rott. MURENA p. 19 Texel n. Bergen. MACOMA p. 18 Muscat n. Djibouti. MIDAS 18 v. Liss. n. Malaga. MITRA IB v. Suez n. Cochin. MAASLAND p. 19 Dungen. n. B. Aires. MAIPU 19 v. Rio de Jan. n. Amst. MARKELO p. 19 Burlings n. W.-Afrika. MERWEDE vtr. 20 v. Hamburg n. Rott. MIRZA p. 19 Gibr n. Berre. N. AMSTERDAM p. 19 Cp. Race n. Rott. NESTOR 18 v. Saloniki n. Yerakini. NOTOS 16 v. Cp. Haitien n. New York. CORYDA 19 te Curagao PR. FRED. WILLEM 19 te Detroit. PLANCIUS 19 te Semarang PR. FRED. HENDRIK 19 te Antw. RAKI 19 v. Inobonto n. Amuran. ROSSUM 17 te Setubal. PYGMALION 19 te New Orleans. RODAS 18 v. Trinidad n. Granada. RIJNDAM p, 19 Cp. Race n. New York. HECUBA 19 te Tuntaco. SIBAJAK p. 19 Kp. Bon n. Surabaja. SABANG 20 te Surabaja. verw. SCHIE 19 te Famagusta. SOMMELSDIJK 19 te Rotterdam. ST. SCHIED p. 19 Kp. St. Vine. n. Savona. STR. MAKASSAR 18 te Osaka ST MAASTR. 19 te Amst. ST. VLAARDINGEN p. 18 Narvik n. Rott. BACCHUS 18 op Orinocorivier. SUNETTA 18 te Heysham. SLIEDR. p. 19 Kp. de Gata 23 te Antw. ST. BREDA p. 18 Azoren n. Hamptr. SLIEDRECHT p. 19 Gibr. 23 te Antw. TARIA p. 18 Khoryamorva n. Fahaheel. TJIBADAK 18 v. Singapore n. Saigon. TJITJALENGKA 18 v. Makassar n. Tj. Priok TEGELBERG 16 v. Yokohama n. Hongkong. TERO 19 te Rott. TJIMENENG 15 te Santos. VFNUS 18 v. Licata n. Malaga. VULCANUS p. 19 Ouessant n. Antw. VEENDAM 21 te Cowes verw. WINTERSWIJK 18 v. Venetië n. Sfax. WELTEVREDEN p. 18 Singkep n. Priok. WAAL 19 te New Orleans. WOENSDR. p. 19 Trinidad n. Curacao. ZONNEWIJK p. IS Dry-Tortug. 21 te GalV. ZEELAND KRL 22 te Havre verw. BINNENLANDSE HAVENS AMSTERDAM, aangek. 18 Oct.: SIAN Sundswall. inklaren; SPAARNËSTROOM Hull, stg.; WEA Zwolle. ledig; NOORDSTER Nyhamn, hout: ALDEBARAN Skelleftea, hout: LAVEROCK. Hamburg, stg 19 Oct.: BERKELSTROOM Par. klei; DOTTEREL, Liverpool, stg.; SAMBRE Parijs, stg.; LI- BELLE Rott.. stg.: RIDDERKERK Z -Afr„ stg.: HOLDERNESS Goole, stg.; DIDO Ko penhagen, stg.; DOURO Curasao, stg. en pass. De Aartsbisschop-Coadjutor zal in de komende week alleen Maandag audiën tie verlenen. Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem zal Dinsdag 23 en Woensdag 24 October geen audiëntie verlenen. Df. De Scandinavische lange-afstand- zwemmer Lars Bertiz Warle heeft gis teren de wedstrijd gewonnen, waarbij het Meer van Galilea overgezwommen moest worden. Hij legde de afstand in 3 uur 9 minuten af. Woensdag bracht de Italiaanse ama teur Zucchelli het wereldduurrecord voor amateurs op 42.704 km. 24 uur la ter was het zijn landgenoot Zucconelli, die het record weer verbeterde en op 43.102 km. bracht. De recordpoging had plaats op de Vigorelli-baan te Milaan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 5