Veiligheidsdienst schaduwde reeds sinds 1950
lid van Tsjechische Geheime Dienst
Tsjechische
speelden het
militaire attache's
spel mee
Vliegtuig met verstelbare vleugels
Bell
snelheid
5»
IJmuiden heeft een radar
installatie
Tussen neus en lippen
Nederlander gaf inlichtingen
dode brievenbus"
via
kan in de lucht
aldus opvoeren
m
„Voor hun genoegen" op zoek naar
vliegvelden, kazernes, havens enz.
STRAALVLIEGTUIG wordt supersonisch vliegtuig
Tol hoofd en hart
Hoge Commissaris
in Cambodja
vermoord
(M MUKKIo befrnyoa buj/f
Het weer
Wereldspaardag
Experimenteel stadium echter
nog niet afgesloten
Amsterdams
premielening
overtekend
DINSDAG 30 OCTOBER 1951
75ste JAARGANG No. 25214
De Nederlandse regering heeft het noodzakelijk geoordeeld
enige gegevens omtrent in Nederland geconstateerde spion-
nage-activiteit ter publicatie te verstrekken. Nu in het kader van
een bepaalde activiteit de omstandigheden het mogelijk maak
ten hieromtrent enige mededelingen te doen, leek het nuttig
het Nederlandse volk niet geheel onkundig te laten van wat op
dit terrein in ons land geschiedt.
In de zomer van 1950 kreeg de B.V.D. een vermoeden, dat een
Tsjech, die Nederland bezocht en als reden van zijn bezoek op
gaf controle van de boekhouding van de Tsjechische legatie, in
werkelijkheid iemand was van de Tsjechische Geheime Dienst,
die onder valse naam naar Nederland reisde en tot taak had
daar een spionnage-netwerk op te bouwen.
Dode brievenbus
Chantage
VOELHORENS VAN BRUSSEL UIT
Nog een Nederlander te
Den Pasar vermoord
loden regenjassen
Duizend woningen meer
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Bijkant. IJmuiden: Bonifaciusstr. 27, tel. 5790
Voor klachten over de bezorging na 530
uur 's avonds 21544
Directeur: J. J. W Boerrigter.
Hoofdredacteur- Drs. H. W M. van Rtm.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per milHmeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per mjrt.-hoogie.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 42 cents per weelc,
f 1.S2 per maand, f 5.45 per kwartaal.
TSJECHISCHE SPIONNAGE
in ons land ontdekt
De naam. waaronder deze Tsjech
reisde, was dr. Oldrich Neumann, doch
later bleek, dat hij ook bekend stond
onder de namen Tlamicha, ing. K. Ja-
kubec en Jirkovisky. Soms duidde men
hem aan als Rosa.
Het was een slanke ongeveer 30-ja-
rige jongeman, zijn lengte bedroeg
circa 1.75 M. Hij droeg een bril en had
een groot litteken van de rechter mond
hoek naar het midden van de wang.
Hij maakt deel uit van een van de ge
heime diensten der Tsjechische regering
en wel die van het ministerie van Bin
nenlandse Zaken. Neumann had een
pakje met Nederlandse bankbiljetten
ten bedrage van f 5000.en een flesje
geheime inkt bij zich.
Toen Neumann begin 1951 opnieuw
naar Nederland kwam, werd hij ge
volgd teneinde zijn bewegingen in
Nederland te controleren. Daarbij
bleek, dat het inderdaad zeer on
waarschijnlijk was, dat hij een nor
maal controleur van de boekhouding
der legatie was, daar hij het bewijs
leverde een uitstekende spionnage-
training te hebben gehad en bij zijn
subversieve activiteiten in Den Haag
duidelijk toonde, dat hij rekening
hield met de mogelijkheid gescha
duwd te worden. Wanneer hij zijn ho
tel in de Molenstraat in Den Haag
verliet, keek hij eerst voorzichtig om
Zich heen, om daarna een bepaalde
richting in te slaan. Onderweg maak
te hij zo nu en dan zijn veters vast
en keek daarbij achter zich om te zien
of hij ook gevolgd werd. Eens keer
de hij resoluut op zijn schreden te
rug en liep in de tegenovergestelde
richting, om op die manier zijn even-
tuële volgers in verwarring te bren
gen.
Desondanks kon worden geconstateerd,
fat hij in een dancing een bespreking
had met een Nederlander, wiens identi
teit later kon worden vastgesteld. Deze
Nederlander, die zich König noemde,
had enige jaren na de oorlog in Praag
verblijf gehouden en het is later komen
vast te staan, dat hij reeds in die tijd
Voor de Tsjechische Geheime Dienst
heeft gewerkt. De vrouw van König
werkte op de Nederlandse legatie.
Enige maanden later kreeg de B.V.D.
zekerheid, dat deze Nederlander inder
daad op clandestiene wijze oerichten
doorgaf, die kennelijk bestemd waren
voor de Tsjechische Geheime Dienst.
Deze berichtgeving geschiedde volgens
het systeem van de ..dode brievenbus"
Er kon n.l. worden geconstateerd, dat
de Nederlander op een avond een ogen
schijnlijk leeg sigarettendoosje deponeer
de in een tramhuisje op een der drukste
punten van Den Haag.
De B.V D. wist de inhoud van net
doosje, n.l. een op zeJr dun papier in
het Duits geschreven bericht, te foto-
copiëren, terwijl bovendien geconsta
teerd werd, dat het doosje m handen
kwam van een Tsjech, die als handlanger
van Neumann optrad.
Op regelmatig terugkerende tijden
Werd telkens op geheel verschillende
plaatsen in Den Haag °P soortgelijke
wijze een bericht gedeponeerd, soms
wederom in een sigarettendoosje dan
weer in het toilet van een lunchroom,
ook wel eens achter een brievenbus. De
papiertjes met de berichten werden dan
met kauwgom bevestigd.
Uit de inhoud van deze berichten, die
alle in handen van de B.V.D. zijn geval
len. blijkt duidelijk de bedoeling om aan
de Tsjechische Geheime Dienst te doen
toekomen inlichtingen van vertrouwe
lijke en geheime aard. Het zijn deels
„Stimmungsberichte" en voor een deel
inlichtingen betreffende de Nederlandse
houding t.o.v. brandende buitenlandse
problemen, die König vaï\ een insider
moet hebben ontvangen. Ook deze in
sider kon worden geïdentificeerd Voorts
bracht König rapport uit over ae acti
viteit hier te lande van Tsjechische
emigranten, die om politieke redenen
na 1948 naar Nederland waren gevlucht.
De instructies, welke de
sche Geheime Dienst aan König deed
toekomen, werden op gecamoufleer
de wijze verzonden. Neumann liet
zich uit Nederland een aantal onbe
schreven prentbriefkaarten toezen
den. De rechter bovenhoek van deze
briefkaarten werd gesplitst en tussen
deze beide delen werd een micro
film, waarop instructies stonden, in
gebracht fop de plaats waar gewoon
lijk de postzegel wordt geplakt) en
daarna werden de twee helften weer
op elkaar geplakt. Deze briefkaarten
werden per brief naar Nederland
gezonden, hier van een postzegel
voorzien, die precies op de haast
onmerkbare verhevenheid werd
geplakt en daarna werd de briefkaart
door de handlanger van Neumann
hier te lande aan t adres van König
Dr. Oldrich Neumann, die voor de
Tsjechische Geheime Dienst onder valse
namen naar Nederland kwam.
verzonden. De B.V.D. heeft van al
deze instructies kunnen kennis ne
men. De fotocopieën zijn in zijn
bezit.
Aangezien deze handelingen door Kö
nig werden bedreven vóór de inwerking
treding van de wijzigingen in het Wet
boek van Strafrecht op het gebied van
de spionnage, was het onmogelijk een
strafvervolging tegen hem in te stellen
en na de wijziging van het Wetboek van
Strafrecht was het contact tussen deze
Nederlander en de Tsjechische Geheime
Dienst om geheel andere redenen be
ëindigd.
De Justitie heeft echter nog een appel
tje met König te schillen naar aanleiding
van zijn spionnage-activiteiten in Praag.
Neumann zond o.a.. instructies naar
Nederland om hem volledig op de hoog
te te houden van de zwakke punten in
het privé-Ieven van Nederlanders, die
om de een of andere reden naar Tsje-
ehoslowakije kwamen, ten einde daar
van gebruik te kunnen maken en hen
eventueel in een valt te lokken. Hij zou
deze personen dan door middel van
chantage dwingen om voor zijn spionna-
ge-organisatie te werken. Neumann ver
zocht voorts informaties over verschil
lende met name genoemde Nederlan
ders. ten einde na te gaan of dit ook
wellicht toekomstige spionnen zouden
kunnen zijn.
Behalve belangstelling voor Neder
landse geheimen, bleek Neumann's ar
beidsterrein ook op Internationaal ni
veau te liggen. Zo probeerde hij om via
Nederlandse kanalen inlichtingen te
verkrijgen over de besprekingen. die
door de Nederlandse delegatie in Lake
Success werden gehouden. Daartoe ver
zond hij uitgebreide vragenlijsten naar
Den Haag.
Een foto met het signalement van
Neumann zal ook naar het buitenland
gezonden worden, ten einde ook onze
bondgenoten te waarschuwen tegen deze
belangrijke persoon in dat deel van de
Tsjechische spionnagedienst, dat onder
het ministerie van Binnenlandse Zaken
ressorteert.
De reus van de Amerikaanse luchtmacht, de C 124 Globemasteris van een
vlucht naar het oorlogsgebied op Korea op een vliegtuigba-sis in Japan terugge
keerd. Japanners dragen door de enorme deuren' gewonden op brancards naar
buiten. ae
Ook de in Brussel geaccrediteerde Tsjechische militaire attache's, Horsky en
Hoppe, verzamelden inlichtingen in Nederland en kwamen daartoe herhaaldelijk
„voor hun genoegen", dus als privé personen, naar ons land.
In Juli 1949 kwamen Jiri Horsky (gcb. te Bratislava 26-11-09), alias Berger,
alias majoor Winterstein met zijn vrouw en zijn chauffeur Svoboda naar Neder
land. Tijder-s hun verblijf bleek de chauffeur een zeer werkzaam aandeel te heb
ben in de werkzaamheden. Er werd een rondreis gemaakt door Nederland,
waarbij foto's werden gemaakt van de militaire vliegvelden Valkenburg, Eelde
Twenthe er, Soesterberg. Voorts werd de Luchtvaarttentoonstelling op Ypen-
burg bezocht, waar zeer veel vliegtuigen werden gefotografeerd. Foto's werden
eveneens gemaakt van de sluizen in IJmuider- en van de havenwerken in Hoek
van Holland.
Speciale belangstelling werd aan de
dag gelegd voor de Fokkerfabrieken.
Horsky zag kans een tussenpersoon
te recruteren, die hem over öezei fa
brieken volledig moest inlichten,
zulks in verband met de fabricage van
.Gloster Meteors". De B.V.D. was van
deze relatiés geheel op de hoogte
Daar Horsky zich ook in België aan
spionnage schuldig maakte, .verzocht de
Belgische regering aan Tsjechoslowa-
Je Horsky terug te roepen. Hij werd
m October 1949 vervangen door Mi-
roslaw Hoppe, geboren 22 April 1915 te
Roudnice.
In begin 1950 kwam Hoppe in contact
met een informant in Nederland, met
wie bij in de jaren 1950 en 1951 voort
durend in relatie is gebleven.
Een groot aantal vragen Werd door
Hoppe gesteld, teneinde deze door een
aantal te recruteren spionnen te doen
beantwoorden. De voornaamste vragen
worden hieronder vermeld:
1. Een nauwkeurige opgave van alle
bijzonderheden over Nederlandse mili
taire vliegvelden (gebouwen, materiaal
en radaropstelling)
Opgave van de belangrijkste brug
gen en viaducten in de grote verkeers
wegen. Tevens werd verzocht om foto's
te verstrekken van deze objecten. Er
moesten mensen op de foto's staan om
de afmetingen van de objecten te doen
uitkomen.
3. Opgave van de marechaussee
kazernes en het aantal divisies, waaruit
dit wapen bestaat.
4. Opgave van de namen van de be
velhebbers en van de sterkte van de
legeronderdelen, welke door hen wor
den gecommandeerd.
5. Bijzonderheden over de strategi
sche ligging' van Rotterdam. Amster
dam en Den Helder, van welke laatste
plaats hij een uitstekende kaart bezat.
6. Nauwkeurige gegevens over de fa
briek bij de Hembrug.
7 Gegevens over het aantal Neder
landse troepen, dat naar Duitsland zou
gaan.
8. Antwoord op de vraag, op welke
vliegvelden de Engelse ,.Meteor"-straai-
jagers en op welke vliegvelden de
Amerikaanse straaljagers worden ge
bruikt.
9. Wat is het bedrag van de geheime
fondsen op het militaire budget van
1951.
10. Gegevens over vliegtuigbouw bij
De Schelde.
11. Waar bevindt zich het voertuigen
park van de uit Amerika gezonden
tanks?
(Van onze luchtvaartmedewerker)
In de V.S. heeft het eerste vliegtuig,
met vleugels die tijdens de vlucht ver
steld kunnen worden, een aantal succes
volle proefvluchten gemaakt. Het is een
straalvliegtuig, de Bell X-5, een nieuw
supersonisch toestel, dat een directe af
stammeling is van de Bell X-l, die
enkele jaren geleden tijdens een proef
vlucht op een grote hoogte, zulk een
voor die dagen fantastische snel
heid bereikte.
De nieuwe Bell start als een gewoon
vliegtuig met de vleugels gespreid. Het
kan dan langzaam vliegen, terwijl toch
de vleugels voldoende draagkracht op
leveren. Naarmate het vliegtuig zich
vlugger voortbeweegt, en de snelheid
van het geluid benadert, worden de
vleugeleinden naar achteren bewogen,
zodat de vleugel een scherpe pijlstand
krijgt. Dan wordt de Bell X-5 een super
sonisch vliegtuig met een supersonische
eugelvorm. vleugel heeft nu veel
minder weerstand dan in de uitgespreide
stand, met het gevolg dat de vliegsnei-
heid nog meer kan toenemen.
Het verlies aan vleugeldraagopper-
u beide delen van de vleugel
schuiven in de pijlvormstand een
eindje in de romp wordt echter
ruimschoots aangevuld door de grotere
draagkracht op de vleugel zelf, ten
gevolge van de veel grotere snelheid.
In tegenstelling met de Bell X-l. is
de X-5 niet uitgerust met een raket
motor, maar met een gewone straalmo-
W ij kunnen pas iets voor een
ander zijn, als wij onszelf
kunnen vergeten
tor, type Allison J-35-A-17, die merk
waardigerwijze precies onder de zit
plaats van de vlieger het is een één
persoonsjager is aangebracht. De in
schuifbare vleugel past juist in een
Dc Bell X-5. op de bovenste foto met de vleugels gespreid,
daaronder met de vleugels in pijlstand naar achteren
getrokken.
opening tussen de motor en de daar
boven gelegen stuurhut.
De Allison straalmotor met een stuw
kracht van ongeveer 2200 kg beslaat
ongeveer 2/3 van de totale romplengte en
de straalbuis is direct achter dc romp
onder de staart van het vliegtuig aan
gebracht. Deze constructie geeft het
vliegtuig een enigszins gedrongen aan
zien, maar men is met de nieuwste
supersonische vliegtuigen wel aan eigen
aardige vormen gewend geraakt.
Het vliegtuig
is evenals de
„Zwaardvis" be
stemd als een
proefvliegtuig
voor het onder
zoek bij trans-
sonische snelhe
den, snelheden
dus die groter
zijn dan het ge
luid. Het toestel
is een meter of
ttkn lang de
vleugelspan
wijdte heeft on
geveer dezelfde
afmetingen en
het gewicht is
circa 4.500 kg.
De X-5 werd
door de Bell
vliegtuigenfa-
briek in samen
werking met de
Amerikaanse
luchtmacht en
't Amerikaanse
Luchtvaartlabo
ratorium ver
vaardigd. Even
als de Fokker
S-14, beschikt de
Bell over twee
„duikremmen"
twee licht
metalen deuren
in de romp-
wand, die open
geslagen kun
nen worden
waarmede de
vliegsnelheid in
de duikvlucht
kan worden af
geremd.
stel Nederlandse
12. Een compleet
stafkaarten.
13. Gegevens over de D.A.F.-fabrieken
te Eindhoven.
14. De verhouding tussen de Neder
landse en Amerikaanse soldaten.
15. Opgave van de zich in Nederland
bevindende oorlogsindustrieën. De lig
ging daarvan dient op een kaart aange
geven te worden met aanduiding van
grote wegen en spoorlijnen in de om
geving.
16. Opgave van het aantal arbeiders
in sub 15 bedoelde bedrijven, onder me
dedeling tevens van details omtrent
grondstoffenvoorziening en energie
levering. Hoe groot is de productie van
deze bedrijven.
17. Opgave van de vitale punten van
deze bedrijven: ketelhulzen en plaats
waar de electrische kabels de fabrieken
binnengaan.
18. Mededelingen, over de bouw van
een nieuwe Philipsfabriek en van een
nieuwe olieraffinaderij.
19. Inlichtingen omtrent nieuwe elec
trische centrales, met specificatie van
de plaatsen, waar de kabels de centrales
verlaten.
20. Plaatsen, waar in Nederland
atoomonderzoek geschiedt.
21. Tijdschriften en brochures, waar
in gegevens voorkomen omtrent voor
aanstaande militairen, hun karakter en
instelling.
Aan Hoppe zijn op sommige van deze
vragen van tijd tot tijd inlichtingen
verstrekt, die afkomstig waren uit zgn.
open bronnen, d.w.z. kranten, tijdschrif
ten enz. Hoppe betaalde zijn informant
zo nu en dan een som gelds die geregeld
aan de B.V.D. werd doorgegeven.
Hoppe heeft zich tegenover onze in
formant er over uitgelaten, dat hij zeer
nauwe relaties onderhield met de«
tweede secretaris van de Russische am
bassade te Brussel.
Hoppe was een veel kundiger man
dan zijn voorganger Horsky. Wanneer
Hoppe hier in een hotel overnachtte,
onderzocht hij eerst de muren van zijn
kamer om te weten te komen of er ook
ergens microfoons verborgen waren.
Intussen praatte hij met zijn metgezel
over koetjes en kalfjes. Hij gaf met pot
loodstreepjes precies de plaats aan. waar
zijn koffer stond, teneinde na thuis
komst te kunnen controleren of iemand
wellicht belangstelling voor de inhoud
gehad zou hebben en daarbij de koffer
zou hebben verschoven. Ook tussen de
kastdeuren klemde hij een papiertje,
waarvan hij de precieze plaats met pot
lood aangaf. „r
Tijdens zijn reizen in Nederland legde
hij bijzondere belangstelling aan de dag
voor IJmuiden en verschillende kazer
nes.
Uit later binnengekomen berichten
over de roofmoord te Sanoer bij Den
Pasar op Bali blijkt, dat de als gewond
opgegeven Nederlander Koopman even
als Ten Brink onmiddellijk werd gedood,
toen vier gemaskerde rovers het huis van
Koopman overvielen. Mevrouw Koop
man wist in het duister te ontkomen: een
tweede gast, Pendi, hield zich na het
vuurgevecht dood.
De Raymond, de Franse Hoge Com
missaris in Cambodja, e'en van de ge
associeerde staten van Indo-China, is
gisteren vermoord. In een kort com
muniqué heeft de Franse regering
vandaag te Parijs medegedeeld, dat
het ontzielde lichaam van De Ray
mond gevonden werd in zijn huis te
Pnom Penh, de hoofdstad van Cam
bodja. H|j werd doodgestoken.
Advertentie
BaRTELJORISSTRAAT 20 TEL. 15459
Verwachting tot Woensdagavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
plaatselijk enige regen, later ook
opklaringen. Hier en daar ochtend
mist. Weinig wind. Ongeveer dezelfde
temperaturen.
Zon: 7.31—17.16 Maan: 9.01—17.04
Op 31 October van ieder jaar staat
de financiële journalist voor de
vrij zware taak door middel van
een kort artikeltje, ter gelegenheid tan
de Wereldspaardag, een opwekkend
woord te laten horen ter bevordering
van de spaargedachte. Zware taak, om
dat er talloze factoren zijn, die de spaar
zin, traditionele eigenschap van ons
volk. remmen en schijnbaar onmogelilk
maken. Het is eenvoudig, om een op
somming te geven van deze moeilijkhe
den. Gewezen behoef', slechts te wor
den op de hoge prijzen voor goederen
die de normale levensbehoefte moeten
dekken; zware belastingen: te lage ren
te enz. Men kent onze opvatting om
trent de taak, die de overheid o.i. heeft,
om door het milderen van allerlei maat
regelen. die een algehele of althans vrij
aanzienlijke opheffing van deze rem
mingen in de weg staat, onze goede Ne
derlandse spaarzin weer te helpen her
leven. Deze enkele regels zijn evenwel
niet bedoeld om in critische geest alle
hinderpalen, die het sparen in de weg
staan te analyseren. Onze bedoeling is
louter en alleen om, al deze hinderpalen
ten spijt, te wijzen op de noodzaak tot
sparen voor een ieder zonder uitzon
dering. Het is n.l. zo, dat geen enkele
samenleving, hetzij in groter verband:
een land. hetzij in kleiner verband: een
hedrijf. ja zelfs in het kleinste verband:
het gezin, kan bestaan zonder te spa
ren.
Een typisch voorbeeld voor het eerste
is b.v. de woningbouw, die eenvoudig
niet kan worden gefinancierd zonder
voldoende gespaarde middelen. Daar
naast kan men voor het laatste als voor
beeld stellen de financiering van kle
ding, schoeisel, huisraad enz. welke vrij
wel geen gezin uit het lopende inko
men van een week of maand kan finan
cieren. Wij soudenhet vu eens zeer
sterk willen zeggen. Er is in Nederland
vrijwel geen gezin, dat niet spaartdat
trouwens wel genoodzaakt is te sparen
voor het doen van de allernoodzakelijk
ste aankopen.
Waarom dan, zo zal men vragen, is
een speciale opwekking noodzakelijk
tot het aanwakkeren van de spaarzin
Welnu, omdat het sparen door een niet
onbelangrijk gedeelte van het Neder
landse volk verkeerd gericht is. Men
kan n.l. vooraf sparen, maar evenzeer
achteraf. Het gebruik maken van volks-
credietbanken en afbetalingssystemen
is n.l. zonder enige twijfel een
vorm van sparen. Een sparen echter
achteraf, waa: bij men vrij hoge rente
en extra kosten meet betelen. Ongetwij
feld. is deze vorm van sparen als nood
oplossing en onder bepaalde voor waar
den een te aanvao.rdev. vorm. Wii gelo
ven evenwel, dat het cp deze wereld
spaardag eens goed is zich te bezin
nen of de aankopen, die gedaan ijn op
deze wijze of die menop het punt staat
te doen, alle inderdaad voldoen aan deze
bepaalde voorwaarden. Men zou zich
dan tevens kunnen bezinnen op de vraag
of het niet juister is vooraf te gaan spa
ren, waardoor men t.z.t. event dezelfde
aankopen kan doen. terwijl men dan nop
bovendien rente kweekt.
De wereldspaardag moge dan tevens
een goede gelegenheid zijn v>oor de
overheid om zich eens te bezinnen, of
het niet wenselijk is door het verhogen
van de rentevoet bij de spaarbanken en
wellicht door een vorm van belasting
vrij sparen het Nederlandse vclk te sti
muleren bij het sparen.
Donderdag vieren IJmuiden en het
Noordzeekanaal hun 75ste verjaardag en
bij deze gelegenheid heeft de gemeente
Amsterdam IJmuiden een radarinstalla
tie cadeau gedaan, waarmee deze plaats
de eerste is van het Europese vasteland
dat over havenradar beschikt. De instal
latie heeft, nadat hiervoor reeds in
1949 proefnemingen werden gedaaneen
plaats gekregen op dc Semaphore, lig
gende in de aslijn van de havenmond.
Een draaiende antenne zendt voort
durend golven uit, die door deze zelfde
antenne weer worden opgevangen en
via een kathodebuis worden geprojec
teerd op een scherm, dat in feite dus een
betrouwbare landkaart is, waarop men
van ogenblik tot ogenblik de positie van
elk voorwerp kan aflezen. Dit beeld
maakt het dus mogelijk een schip voort
durend van zijn positie op de hocgte te
houden, wanneer de gezagvoerder daar
om vraagt. Radar is en blijft echter een
hulpmiddel en de verantwoordelijkheid
is dus steeds voor de gezagvoerder. Het
Chinees
In Amerika zijn lal van
wasserijen in handen van
Chinezen. In Baltimore
heeft dit feit onlangs vele
huisvrouwen in moeilijk
heden gebracht. Het Chi
nese personeel van een
Chinese wasserij aldaar
werd wegens handel in
verdovende middelen door
de politie gearresteerd en
opgesloten. De politie was
enigszins verrast, toen een
groot aantal vrouwen een
paar dagen later de schone
was kwamen opeisen. De
politie Het daarop de vrou-
wen tot de wasserij toe,
doch niemand begreep iets
van de Chinese wasmer-
ken. Bij gerechtelijk bevel
werden de wasbazen toen
korte tijd vrijgelaten om
de zaak uit te zoeken. Ze
stonden maar te grijnzen,
vertelde later een van de
gedupeerde huisvrouwen.
Jacht op een schat
De Weense politie is op
zoek naar een schat, die
zou bestaan uit negentien
staven goud. die bij el
kaar 247 kg wegen, twee
koffers met gouden mun
ten, twee koffers met ju
welen en een koffer met,
naar men meent valse,
Engelse ponden. Deze
schat, die enige millioenen
guldens waard sou zijn,
werd op bevel van de
vroegere nat. soc. leider
Alfred Rosenberg in het
voorjaar van 1945 in de
heuvels bij Lof er, circa 50
km van aie Beierse grens,
begraven, aldus inlichtin
gen van de Weense politie.
Een in Wenen wonende
voormalige S.S.-er, die
deel uitmaakte van de
groep, die de schat be
droef, meende, dat hij de
enige overlevende van de
groep was en dat hij zich
de plaats, waar de schat
begraven werd, kon her
inneren. Enige weken ge
leden ging hij op soek,
doch hij kon de juiste
plaats niet meer vinden.
De S.S.-er nam daarop
een Weense ingenieur in
de arm, die met een
wichelroede de begraven
voorwerpen zou trachten
op te sporen. Samen gin
gen zij naar het terrein,
waar de schat verborgen
moest zijn, doch de in
genieur zei na korte tijd,
dat hij die dag verder
geen tijd had om te zoe
ken. Zij retsden naar Salz
burg, waar de ingenieur
achterbleef. De S.S.-er
reisde door naar Wenen.
Het vervolg van het
verhaal begrijpt u wel. De
S.S.-er heeft aan de Ween
se politie medegedeeld,
dat de ingenieur, wiens
naam niet bekend is ge
maakt, in de nacht pan 13
op 14 October met zijn wi
chelroede op stap is ge
weest, de schat inderdaad
heeft gevonden en deze
naar Langen in Vorarlberg
heeft overgebracht, waar
hij op zijn beurt de kof
fers met inhoud nabij een
villa heeft begraven.
Kostbaar vest
Mevrouw Freda Kras-
ney te Cleveland heeft de
politie verzocht een vest
op te sporen, dat haar
man met nog andere af
gedragen kleren aan een
voddenkoopman had ver
kocht. In het vest zat een
bedrag van maar liefst
1500 pond. We vermoeden,
dat er wel een hartig
woordje tussen de heer en
mevr. Krasney bij deze
ontdekking is gewisseld.
Het feit, dat mevrouw en
niet mijnheer naar de po
litie stapte, spreekt trou
wens si boekdelen.
zou in de toekomst zó moeten worden,
dat de havenradar van IJmuiden zo be
trouwbaar wordt, dat iedere gezagvoer
der graag van zijn peilingen gebruik
zal willen maken.
Dat deze installatie thans in korte
tijd gereed is gekomen mag met recht
ais een bijzondere Nederlandse presta
tie worden beschouwd. Weliswaar is
deze installatie niet de eerste in de
wereld, want in 1948 werd te Liver
pool ook een havenradarinstallalie in
dienst gesteld, welke echter technisch
in vele opzichten van de Nederlandse
uitvoering verschilt, maar toch heeft
Amsterdam de primeur van de eerste
haven op het vasteland van Europa te
zijn, welke een havenraöarapparatuur
in gebruik neemt.
Dit Nederlands initiatief wordt ook in
het buitenland met veel belangstelling
gevolgd. Hier is iets tot stand gebracht,
dat in het buitenland zeer sterk navol
ging zal vinden, want in de toekomst
zullen havenradarapparaturen wel tot de
vaste uitrustingen gaan behoren van al
le belangrijke zeehavens. De techniek
staat niet stil en ook op het gebied van
de havenradarapparatuur is het laatste
woord nog niet gesproken. Additionele
technieken zoals Ramark en een identi
ficatiesysteem zullen een nuttig en
bood zakelijk complement gaan vormen.
Proefnemingen op dit gebied zi.in in
voorbereiding en hebben de V°U®. be
langstelling van overheid on bedrijfsle
ven. Ook het operationeel terrein ligt
nog gedeeltelijk braak.
De omstandigheid, dat deze havenra-
darinstallatie na haar inbedrijfstelling
door Prins Bernhard door de stad Am
sterdam ten gebruike zal worden over
gedragen aan het Loodswezen, biedt de
beste waarborgen, dat Nederland ook
operationeel baanbrekend werk tal kun
nen verrichten.
In Amsterdam zullen binnenkort 1000
woningen meer kunnen worden ge
bouwd, dan er bij de bestaande woning-
bouwmogelijkheden kunnen worden op
getrokken. De animo voor de premie-
obligatie-lening van 10 millioen gulden,
waarmede de gemeente de eerste extra
steen wil leggen ter bestrijding van de
heersende woningnood, is n.l. zo groot
gebleken, dat de inschrijvingen het ge
vraagde bedrag verre hebben overtrof
fen, aldus meldt de Twentsche Bank te
Amsterdam. Maandag kon n.l. op deze
premie-lening werden ingeschreven.
