Internaat voor kinderen
met slecht gezichtsvermogen
Visserijwereld staat voor
nieuw probleem
Prof.
b inAiota
Prins Alexander Stichting
wordt morgen geopend
Golflengteverdeling blijkt een
moeilijk probleem te zijn
Verschillende trawlers blijven
weer liggen
Op stilstaande
auto gereden
Waarschuwing voor emigranten
Zet
de tering naar de nering
Barendse aanvaardt
hoogleraarschap
Geheel aangepaste
opvoeding
Wees op uw hoede voor aan
lokkelijke aanbiedingen
Thomisme aan Amsterdamse Universiteit
Sii
Kunstmarmer in
Emmerschans
DINSDAG 30 OCTOBER 1951
PAGINA 3
J ongeren-demonstratie
v
ALTIJD
WELKOM I
Dodelijk motorongeluk
Vervoersconflict Schouwen
opgelost
Minder moeilijk dan U denkt
Gedrang op de korte golf
het sterkst voelbaar
Nieuwkomers
De wetenschap vergemakkelijkt
Uw taak
DOOR ALEXANDRA ORME
De Ameider noodwoning
„Verkwisting van materiaal,
arbeid en geld"
Chinese zangeres uit
A msterdctm bekroond
Fabriek enig ter wereld
Kolentoeslag voor
D.U.W.-arbeiders
Verzoek aan minister
Examens
Advertentie
^Van onze verslaggeefster)
Haar spitse kinnetje en blonde krullen raken bijna het vel papier waarop zij met
grote penseelstreken, verloren in haar werk, aan het schilderen is. Zij zit met
andere, circa 8-jarige kinderen, evenals zij, zwakziende, en bijna met de neus op
het papier, aan een tafeltje in het lichte, zeer vriendelijke en huiselijke lokaal van
de Prins Alexander Stichting te Huis ter Heide. Aan een boetseerbank, zo hoog
dat zijn handen vlak bij zijn ogen zijn, staat een jongen met een grote bril op, uit
klei iets te kneden, wat een voorwereldlijk monster lijkt. Maar wat in de verbeel
ding van een kind, dat misschien een tiende ziet van wat n en ik zien, best voor
koe kan doorgaan.
Zes en vijftig jongens en meisjes van vier tot zestien jaar leren in deze pas ver
bouwde school voor kinderen met beperkt gezichtsvermogen op dit gebied de
eerste school met internaat in ons land om op de meest doeltreffende wijze
het beetje gezichtsvermogen, dat hun rest, te gebruiken.
Tot voor kort waren deze kinderen
ondergebracht óf bij het blindenonder
wijs hoewel ze niet volslagen blind
ziin ófwel zij trachtten, met de groot
ste inspanning en verdriet om de voort
durende vernedering van het niet mee
kunnen doen, op de g'ewone school mee
te komen. Sinds een week of vijf echter
genieten zij, en het woord is hier geen
gemeenplaats, speciaal ftp hun onvolko
men gezichtsvermogen gericht onder
wijs.
De jonge blinden, voor wie de Prins
Alexander Stichting oorspronkelijk be
doeld was, zijn ondergebracht in de
blindeninrichting in Bussum en de be
staande school in Huis ter Heide is ver
bouwd volgens alle eisen van licht en
kleur, die gelden voor degenen die moe
ten woekeren met het weinige dat hun
ogen hun laten waarnemen, en volgens
alle moderne begrippen van eenvoudig
comfort en huiselijkheid, die in een in
ternaat te bereiken zijn. Van die ver
bouwing (door architect Treep) is thans
de laatste verfstreep gedroogd en mor
gen zal de Prins Alexander Stichting of
ficieel geopend worden door de heer
Vlietstra, hoofdinspecteur van het B.L.
O., in tegenwoordigheid van genodigden
uit onderwijskringen, vele directeuren
van „Sociale Zaken" uit vooraanstaande
plaatsen, hoogleraren in de oogheelkun
de en ook ir. Kees Boeke en mevr.
Lambert, die in Amerika het onderricht
aan slechtziende kinderen heeft bestu
deerd. Op dit Amerikaanse systeem is
dé werkwijze in het tien maanden ge
leden in gebruik genomen, uitstekend
geoutilleerde paviljoen voor zwakziende
kleuters, aan de werkplaats van Kees
Boeke namelijk, gebaseerd.
Deze speciale school aan de werk
plaats van Boeke, en de Prins Alexander
Stichting, beide gelegen in het Stichtse,
niet ver van Baam, verschillen echter
hoewel zij beide gericht zijn op het
kind met dezelfde handicap in zo
verre dat de school van Boeke een dag
school is en de Prins Alexander Stich
ting een internaat. Welk onderscheid
samenhangt met het essentiële verschil
in opvatting tussen de Amerikaanse en
de West-Europese, met name Engelse,
™«i>oae. in Amerika geeft men deze
Kinderen slechts een gedeeltelijke aan
hun gebrek aangepaste opvoeding in-
zoverre dat het onderricht erop is in
gesteld en bijv. alle leermateriaal grote
letters heeft en duidelijke figuren. Maar
verder, bij de omgang, bij spel en ont
spanning, vermengt men de slecht zien
de kinderen met de normale, in de me
ning dat daardoor een gezonde wissel
werking van hulp aanvaarden door de
eersten en hulp verlenen door de laat-
sten zal ontstaan.
De heer P. Oost, directeur van de
Prins Alexander School, meent echter
dat kinderen, die zeer gebrekkig zien,
er meer mee gebaat zijn als zij mèt el
kaar opgroeien, waardoor zij onder ge
lijken zijn en minderwaardigheidsge
voelens, door hulpeloosheid en niet mee
kunnen ravotten en spelen, uitgesloten
zijn.
Die mening huldigt men ook in En
geland, wat echter nog niet wil zeggen
dat de nieuw geopende school in Huis
ter Heide het Engelse systeem klakke
loos heeft overgenomen. Wel echter, dat
naar deze opvatting het daagse leven in
dit wereldje, waar jonge mensen moeten
woekeren met wat hun rest aan gezichts
vermogen, .is ingericht. AI gaan de leer
lingen zoveel mogelijk ieder weekend
naar huis. De grootsten alléén in de
trein, als de reis niet te ver en te moei-
Zoals bekend zal de Tweede Kamer
morgen het plan-Schuman betreffende
de vorming van een Europese kolen- en
staalpool behandelen. De Nederlandse
Studentenvereniging voor Wereldrechts
orde en de Nederlandse Jongerenraad
der Europese Beweging hebben ter ge
legenheid hiervan een betoging georga
niseerd.
Een delegatie zal aan de leden der
Tweede Kamer een sympathieverklaring
aanbieden. Deze delegatie zal in de ge
legenheid worden gesteld voor de ver
gadering van de Tweede Kamer van
deze verklaring mededeling te doen.
lijk is. want bij de gehele opvoeding
wordt ernaar gestreefd, dat de kinderen
zichzelf zoveel mogelijk leren redden.
Het getuigt van realiteitszin om die
leerlingen, die 't even kunnen, klaar te
maken voor typiste of handelscorres
pondent, zolang men nog niet dadelijk
de weg ziet om de schrandersten die het
qua intellect aan zouden kunnen. Meer
Uitgebreid Lager of Middelbaar Onder
wijs te geven.
Wie de kleine gebrilde kindertjes
moeizaam bezig heeft gezien aan hun
verstelbare hoge lessenaars (tegen
kromgroeien wordt gewaakt) met de
papiertjes waarop de te spellen woor
den vlak bij het gezicht, die realiseert
zich, hoe traag dit onderwijs, dat ui
teraard individueel is en zonder klas
sesysteem, zijn loop vindt. En hoeveel,
inderdaad, een gesloten boek moet
blijven, omdat alleen boeken met
grote druk toegankelijk voor hen
zijn. De eenvoudige leeslesjes
worden door de grote jongens dan
ook eigenhandig gedrukt in een
licht werklokaal, waar zij zich ook in
andere ambachten kunnen oefenen en
waar de meisjes leren weven. Toen
wij in de school rondwandelden wa
ren de oudste meisjes juist bezig in
een ideale keuken met het bereiden
van drie-in-de-pan.
Opvallend rustig is de sfeer van deze
kinderen, die zich volledig concentreren
op datgene waar ze mee bezig zijn, wat
een zoveel grotere inspanning voor hen
is dan voor normaal zienden, dat het
hun volledige aandacht vraagt. Zij zijn
hier de hele dag bezig op die aantrek
kelijke wijze die mogelijk is gemaakt
doordat het meest geschikte is uitgepikt
uit de verschillende moderne methoden
van onderwijs. In alle klassen staat b.v.
een groot plateau, of „zandbord", waar
op nu, ter viering van de herfst, stuk
ken levend bos zijn nagebootst, waar
door ze vertrouwd leren worden met
het kaartbeeld als vooroefening voor
aardrijkskunde.
Men moet zelf de ogen eens even bijna
sluiten, om zich fe kunnen voorstellen hoe
de omgeving er dan uitziet en om zich
te realiseren hoeveel geduld er vereist
wordt van de onderwijzende krachten.
Maar hun grote voldoening is, dat de
kinderen er dolgraag zijn en dat zij
zich ..thuis" voelen in het internaat,
waar elke groep van hoogstens tien
jongens en meisjes (van alle leeftijden
ter nabootsing van het gezin) een eigen
huiskamer heeft. En zij hebben poesen,
konijnen, een hond en een bok om mee
te spelen, en een ruim bosterrein. Zij
hebben het zo heerlijk als kinderen het
onder deze omstandigheden maar heb
ben kunnen. En een perfecte verzor
ging, vooral ook medisch, door de nau
we en voortdurende samenwerking tus
sen oogspecialist en onderwijskrachten.
Naar schatting zijn er op het ogenblik
in ons land ongeveer 1600 slecht ziende
kinderen, die of in een blindeninrich
ting zijn ondergebracht, of sukkelen op
een school waar ze niet mee kunnen.
Het experiment van de Prins Alexander
Stichting verdient dan ook wel de aan
dacht. Het gebeurt soms dat een kind
hier door het oefenen van zijn gering
gezichtsvermogen dit zo ontwikkelt, dat
het terug kan gaan naar de gewone la
gere school.
Voegen wij hieraan toe dat de school
openstaat voor leerlingen van alle maat
schappelijke klassen en van alle gezind
ten, die desgewenst volgens hun eigen
richting godsdienstonderricht kunnen
ontvangen. De enkele katholieke kin
deren die er zijn krijgen godsdienstles
van de parochiegeestelijke. Ook externe
leerlingen neemt de school op. Voorlo
pig is het aantal echter nog gering.
Steeds
verkrijgbaar
i< de pittige smaak,
het fijne aroma van
Droste s
Verpleeg sier Cacao
In cartons van
Een van de lichte, jri6se school
lokalen in het nieuwe schoolge
bouw. De speciale schoolbanken
zijn zo geconstrueerd, dat ze voor
ieder kind afzonderlijk afgesteld
kunnen worden op de noodzake
lijke afstand tussen de ogen en
het blad van de lessenaar.
Het proble«m rond de Vissershaven in
IJmuiden, waarover wij reeds enige we
ken geleden schreven, is nog niet opge
lost. Het is ontstaan rond de opgehouden
verse haring, waarvoor de reders enige
maanden geleden een stopprijs van f 10
per kist hebben ingesteld, omdat zij niet
aan een opvangregeling wilden. De Unie
Verkeer is toen met de Redersvereniging
overeengekomen, da* de opvarenden
hun gage berekend zcmden krijgen, voor
wat betreft de opgehouden en niet afge
keurde haring, naar deze stopprijs van
f 10, omdat dit inhield dat de haring
niet door de handel, maar door de re
ders werd gekocht voor dit bedrag. Wat
de reders er verder mee deden en of
zij er ook inderdaad nog f 10 voor kon
den maken bij doorlevering aan de vis-
meelfabriekcn, kwam hier niet in het
geding. Zolang de vismeelfabrieken hier
voor nog f 9 per kist betaalden, leverde
de regeling voor de opvarenden geen
moeilijkheden, omdat de reders zich bij
de bepaling van de gages hielden aan de
stopprijs.
Enige weken geleden hebben de vis
meelfabrieken, die het intussen onder
ling eens zijn geworden, hun aankoop
prijs aanmerkelijk verlaagd, zodat zij nu
nog slechts f7.50 per kist betalen. Hier
ligt de kern van het probleem, want nu
bleken de reders niet langer bereid om
naa,r per k'st aan de opvarenden
te betalen. De Unie Verkeer beschikte
niet over de middelen om van de reders
gedaan te krijgen, dat de gage toch naar
f 10 per kist werd vastgesteld en heeft
hierm dus node moeten toestemmen.
Veertien dagen geleden kwam een
nieuw element in deze zaak, toen op
Maandagmorgen 10 schepen in de haven
lagen met samen 19.200 kisten verse
haring. Wilde men voorkomen, dat half-
zieke haring in de markt zou worden
gebracht dan moesten maatregelen wor
den getroffen om sneller te lossen, wat
gevonden werd middels latere losbeur-
ten. Het gevolg was dat de haring
sneller geruimd werd. maar tevens, dat
De motorrijder G. W. uit Diepenveen is
gisteren op de Boxbergerweg, komende van
Deventer, op een nagenoeg stilstaande
grote personenauto ingereden. De motor
rijder werd zo zwaar gewond, dat hij en
kele uren later in een ziekenhuis te De
venter aan de bekomen verwondingen is
overleden. Hij was gehuwd en vader van
een kind.
Het ongelukgebeurde in een bocht van
de weg waar een vrachtauto geparkeerd
stond die het uitzicht mogelijk belemmerd
kan hebben. De motorrijder werd tegen de
kap van de personenauto geslingerd. De
klap kwam zo hevig aan dat deze auto var
voren zeer zwaar werd beschadigd. Het
slachtoffer had vorige week zijn proef van
rijvaardigheid moeten afleggen en was nog
niet in het bezit van een rijbewijs.
Het vervoersconflict op Schouwen is
opgelost. Er is na langdurige besprekin
gen een compromis getroffen, waardoor
bereikt wordt, dat de kinderen weer
met RTM-bussen naar school zullen
gaan.
Het blijkt nodig adspiranj-emigranten
ernstig te waarschuwen voor adverten
ties die zo nu en dan in dag-, of week
bladen verschijnen en waarin aanbie
dingen worden gedaan voor betrekkin
gen in het buitenland. Een typisch voor
beeld hiervan is een advertentie, waar
in een zeker instituut, genaamd „Miss
Holland" en gevestigd ergens in Cana
da, aanlokkelijke betrekkingen aanbiedt
voor jongedames in Canada. Ze zouden
dan bij Canadese families kunnen ko
men, een eigen kamer met radio en an
dere prettige dingen kunnen krijgen, een
goed loon genieten, veel vrije dagen
kunnen krijgen en zoal meer. Hoewel het
een feit is, dat in Canada zeker behoefte
bestaat aan goed huishoudelijk perso
neel, is het toch niet aan te bevelen dat
vrouwelijke emigranten, die bij het aan
vaarden van een dergelijke betrekking
in den vreemde vrijwel alleen zullen ko
men te staan, aan deze onderneming be
ginnen. Men dient zichzelf toch op de
eerste plaats af te vragen of er in Ne
derland en in Canada geen erkende bo
nafide instanties zijn die hulp (en dan
vertrouwde hulp!) zouden kunnen bie
den.
De Centrale Stichting Landbouw
Emigratie, die deze feiten gesigna
leerd heeft, raadt iedereen aan, die
aanbiedingen van onbekenden, in wel
ke vorm dan ook krijgt, zich onver
wijld te wenden tot de erkende in
stellingen op het gebied van de emi
gratie, of tot de Canadese emigratie
attaché.
Een voorbeeld van gevaarlijke,, om
niet te zeggen misdadige bemiddeling
is het volgende:
Een groot Nederlands gezin werd
door een Nederlander in Frankrijk ge
holpen aan een bedrijf, dat in het na
jaar zou vrijkomen. De volwassen kin
deren konden alvast aan het werk gaan
om het bedrijf gereed te maken voor
de ontvangst van het gehele gezin. Deze
kinderen verleenden hierdoor ihfussen
ruimschoots en zeer goedkoop hulp bij
het binnenhalen van de oogst. Op het
moment van de overname bleek de
„makelaar" zichzelf liever op de klaarge
maakte plaats te willen vestigen! Dat
het huis en het bedrijf van de adspirant-
emigranten in Nederland al waren ver
kocht. waardoor de familie dus op
straat stond, deerde hem niet. Ook voel
de hij zich niet geroepen om de zeer
hoge overnamekosten en het sleutelgeid,
de vooruitbetaalde pacht, het verschul
digde arbeidsloon en andere onkosten
en schade te vergoeden. De emigranten
waren de slachtoffers van hun goedge
lovigheid. Wanneer men tevoren even
geïnformeerd had bij de bekende in
stanties. had deze desillusie voorkomen
kunnen worden.
Advertentie
de schepen, die in de tweede beurt los
ten, practisch alleen voor de vismeel
fabrieken aanvoerden en dus niet meer
dan f 7.50 per kist beurden.
Voor de reders was de oplossing van
dit probleem eenvoudig. Zij kwamen
overeen, dat de opbrengsten van alle
schepen in een pool kwamen en dat
daaruit procentsgewijze werd betaald.
»De schepen met een hogere opbrengst,
doorgaans dus het gevolg van vroege
lossing, moesten iets laten vallen ten
gerieve van de schepen, die later losten
omwille van een snelle ruiming Van de
aanvoer. Dit wordt vooral van belang
geacht om te kunnen concurreren tegen
de aanvoeren van de Engelse Walharing
die van nu af beginnen te konjen.
In een vergadering met de opvarenden
hebben de reders een soortgelijke op
lossing voorgesteld voor de gages en
deze vergadering is daar toen mee ac-
coord gegaan. Maar toen het op uitbe
talen aankwam en de opvarenden van
enkele schepen die 'n goede besomming
hadden .nnnder kregen uitbetaald ten
gerieve van hun collega's, die minder
fortuinlijk waren geweest, bleek de
solidariteit niet zo diep te zitten als
aanvankelijk was verondersteld.
De O.V.B. wierp zich toen op voor
deze arbeiders en eiste uitbetaling naar
de werkelijke besomming, maar toen
men doorkreeg, dat dit ten koste van
de andere leden zou gebeuren, trok de
O.V.B. hier zijn handen van af en koos
als nieuw devies de terugkeer van de
oude regeling, dus uitbetaling naar de
stopprijs van f 10.
Het gevolg van deze geschiedenis is
momenteel echter, dat verschillende
schepen weer werkeloos in de Vissersha
ven liggen. Het begon met de Mary en
de Thorina en daarna volgden de Haar
lem. Sumatra. Assan Reiss, Simon de
Danser en De Hoop. Een enkel schip
gaat nog wel naar zee, maar de ver
wachting is toch. dat meerdere schepen
weer zullen blijven liggen. Reeds nu is
men in een impasse, omdat er geen
sprake is van een conflict tussen Reders
vereniging en Unie Verkeer. Het enige
wat de Unie er aan kan doen is een
vergadering beleggen en de leden—opva
renden de zaak voor te stellen zoals zij
er ligt, in de hoop dat de boten weer
zullen gaan varen. Deze vergadering
was voor hedenmorgen vastgesteld.
Sinds Marconi in 1896 de draadloze
telegrafie uitvond is er heel wat ver
anderd in de wereld, die wij aether
noemen. De stations zijn als paddenstoe
len uit de grond gerezen en met het
voortschrijden der techniek zijn de mo
gelijkheden uitgebreider geworden. Maar
de moeilijkheden hebben daarmee gelijke
tred gehouden. Want een van de grootste
zorgenkinderen van de mannen, die het
verkeer in deze draadloze wereld heb
ben te regelen, is ongetwijfeld de ver
deling van de verschillende golflengtes,
het toekennen van een eigen plaats voor
ieder station, zodanig, dat het station
daarvan het meeste profijt heeft, maar
tevens zodanig, dat de andere stations
daarvan de minste en liefst in het geheel
geen last ondervinden.
Reeds meermalen is een golflengte
verdeling gemaakt en telkens weer is
deze door de praktijk achterhaald, moest
een nieuwe verdeling worden opgesteld.
Wij herinneren ons nog uit de voor
oorlogse jaren, dat wij pas een nieuw
toestel hadden aangeschaft, toen de fa
brikant al weer een andere afstemschaal
m de handel moest brengen, omdat de
gebezigde verouderd was. Ook na de
oorlog heeft de radio-luisteraar een ver
andering van golflengte meegemaakt en
in feite is dit slechts een deel van de
grote wijziging, waaraan nu reeds vier
jaar gewerkt wordt en die nog steeds
niet volledig zijn beslag heeft kunnen
krijgen.
Het begon in Atlantic City in 1947.
Alom was men het er over eens, dat
een nieuwe verdeling moest worden ge
maakt, omdat er tal van nieuwe stations
bijgekomen waren met als gevolg een
warboel van diensten, die over het ge
hele golfbereik verspreid lagen in plaats
van naar groepen geordend te zijn. In
Atlantic City werd een permanente com
missie in het leven geroepen, die de
verdeling „wel even" zou regelen. Dat
was inderdaad de gedachtengang en men
mag zich afvragen hoe deskundigen op
dit gebied de mening hebben kunnen
koesteren, dat dit zo eenvoudig was en
in enkele weken op te lossen. De feiten
hebben het tegendeel bewezen.
Voor de verschillende radio-omroepen
bleek de verandering in de practijk niet
zo moeilijk te zijn. Al moest ook deze
zaak internationaal worden opgelost, het
bleek uitvoerbaar en deze sector is dus
nu geregeld. Voor de middengolven lag
de zaak reeds gecompliceerder omdat de
oplossing hiervan minstens per wereld
deel diende te geschieden. En voor de
korte golf komt men er niet onderuit,
deze aangelegenheid over de gehele we
reld tegelijk aan te pakken, omdat deze
zenders inderdaad de gehele wereld
omspannen.
Het probleem van de verdeling werd
nog ingewikkelder gemaakt door het
zelfstandig worden van verschillende
landen, die natuurlijk direct een eigen
radio-station creëerden, dat ook weer
om een plaats in het geheel vroeg. Daar
naast worden tal van diensten regel
matig uitgebreid, de vaste diensten,
waarmee b.v. de verbinding Amsterdam
New York wordt aangeduid, maar ook
de variabele, zoals de verbindingen, die
door scheep- en luchtvaart worden on
derhouden én waarvan een zeer intensief
gebruik wordt gemaakt.
Dit alles in enkele weken om te gooien
in een voor alle partijen bevredigende
oplossing is een utopie gebleken en dat
wordt wel bewezen door het feit, dat
kortgeleden weer een conferentie in
Genève werd afgesloten, waar de nieuwe
verdeling uiteraard wel is besproken,
maar toch nog weer niet definitief kon
worden vastgesteld. Als er hier name
lijk iets verandert, dan is dat obk in
Er wordt zoveel geschreven en gepraat
over zuinigheid, dat een mens er kriegel
van wordt. Maar ja, het geld is schaars
en het goed is duur. Er rest ons slechts
de tering naar de nering te zetten. Het
zwaarst drukt deze last op de schouders
van een huisvrouw, die bij het aan
breken van het winterseizoen voor haar
gezin onvermijdelijke kledinguitgaven
moet doen, die direct zo'n gat in haar
portemonnaie slaan. Het is voor haar
jan verheugend te vernemen, dat
de N.V. Dobbelman te Nijmegen er in
geslaagd is een wasmiddel samen te
stellen, waarin zij, zonder gevaar voor
het afschuwelijke vervilten of krimpen,
wollen (en ook zijden) kledingstukken
kan wassen. Dit middel het alkali-
vrije Castelia Wolwas met Kleur Actief
(rose pak) is na de komst van Castelia
voor de gezinswas met Actief Wit, de
meest verrassende vinding op wasgebied.
Castelia Wolwas reinigt niet alleen, maar
houdt de zachte wol ook na veelvuldig
wassen soepel. Het Kleur Actief voor
komt het vaal worden, waardoor de kle
dingstukken als nieuw blijven. Uit de
practijk is gebleken, dat dit prachtige
middel voor de „fijne" was, uë levens
duur van jumpers, vesten, kinder- en
babygoed vele malen verlengt, zodat het
inderdaad voor een huisvrouw op het
ogenblik mogelijk is, al wassende zuinig
te zijn!
Onder grote belangstelling hield prof B.
A. M. Barendse O.P. Maandagmiddag om
vier uur zijn inaugurele rede bij'ide aan
vaarding van het bijzonder hoogleraar
schap in de Thomistische wijsbegeerte
aan de Universiteit van Amsterdam. Prof.
Barendse is hiermede de derde opvolger
geworden van de nog steeds betreurde
prof. J. V. de Groot O.P.
In zijn rede ging de spreker uit van de
DE RUSSEN KOMEN
VERTaLINGi FRANS VAN OLDENBURG ERMKE
„Goed", zei de Zwijger, en zich tot mij
wendend, „gezien het zo juist gehoorde,
wil je wel zo goed zijn om tegen je ma
joor te zeggen, dat hij ons twee voer
tuigen stuurt en voor beide een Rus
sisch escorte. We zullen per wagen twee
paarden nodig hebben, want met een
zullen we die afstand niet halen. En
dan gaan we".
„Goed," was alles, wat ik zeggen kon.
Wat verwachtte hij in 's hemels naam?
De Hongaren waren dol op zwarte
koffie en we hadden nog maar een heel
klein beetje, wat waarschijnlijk de re
den was, waarom ze dachten dat hun
armzalige koffie een geweldige attractie
voor een Russisch officier zou zijn. Ze
dachten, dat, als ze mij stuurden om de
Lange Majoor op de koffie uit .e nodi
gen, hij onmiddellijk overeind zou vlie
gen' bij het horen van dat toverwoord
en naar ons toe komen. Ik kwam terug
met het bericht, dat hij present zou zijn
en met het nieuws, dat Sashka nu bij
het nieuwe dorpshoofd woonde.
Dit was een nieuwe beproeving voor
de Zwijger. Het dorp handelde achter
zijn rug om en had zelf een nieuw
dorpshoofd gekozen, een oude boer, die
op de een of andere manier ?en beetje
Slowaaks geleerd had, zodat hij zich
tegenover de Russen min of meer ver
staanbaar kon makèn. Hij had vroeger
bij de Zwijger op de grote hoeve van
het landgoed gewerkt, maar was daar
om duistere redenen weggestuurd. Hij
had ook een aardige dochter (dezelfde,
die bij het schoonmaken van de Villa,
toen de eerste golf Russen verdwenen
was, Dolly's blouse van onder haar neus
had weggekaapt). Het was dus een
fraai stel. Er is in ieder dorp altijd zo'n
bepaalde familie. De Zwijger rekende
er op, dat de man wegens zijn slech
te geweten zich niet openlijk tegen
hem zou durven verzetten, alsof de Rus
sen hem eerder geloofd zouden hebben
dan een boer. Hoe dan ook: de Zwijger
liet hem roepen om hem te bewegen
Sashka op te geven, want de Hongaren
hadden het in hun hoofd gezet, dat, als
zij de Lange Majoor niet als kostganger
konden krijgen of een van de officieren
van het „paardenhospitaal", zij het mis
schien konden klaarspelen om Sashka
te krijgen. Deze voerde, naar we verna
men. het bevel over de manschappen
die de molen bewaakten' en zou dus
waarschijnlijk niet zo gauw meer uit
het dorp weggaan.
De dorpsoudste kwam en werd in de
.eetkamer ontvangen. Dc Zwijger gaf
hem zelfs een hand, zo zat hij om Sash
ka verlegen. De oude boei was niet
veel meer dan boers en allesbehalve ge
negen om een rechtstreeks antwoord te
geven maar eindelijk stemde hij toe om
Sashka op te geven, wat tamelijk
vreemd was. In dié dagen stonden de
Russen bij de boeren hoog genoteerd
Had je er een in je huis wonen, dan
was je veilig voor bandieten en voor
nachtelijke bezoeken van dronken sol
daten, welke gewoonlijk op een reeks
zeded'elicten uitliepen. Ik kon nauwe
lijks aannemen, dat de oude boer zijn
belofte zou houden, en in ieder geval
zou Sashka, naar wiens mening nog niet
gevraagd was. wel gek zijn. als hij er op
in ging. Bij het dorpshoofd had, hij een
warme, knus bedompte en slordige ka
mer, drie kussens en een verenbed en
het gezelschapv van de aardige dochter
van zijn gastheer; terwijl hij bij ons een
goed gelucht vertrek zou krijgen met
slechts een kussen op iijn bed en in het
gunstigste geval het gezelschap van
Samuel. En toch geloofde de Zwijger
nog, dat niemand zich tegen zijn wil
zou durven verzetten!
Toen de Lange Majoor kwam, renden
de gravinnen naar de keuken om te
zien. hoe het met de als heilig te ver
eren zwarte koffie stond. Zo gauw hij
gemakkelijk gezeten was, gaven we hem
een kaart en begon hij ons de ligging
van het front duidelijk te maken. Onge
lukkig genoeg verzweeg hij ons de helft
of was het plaatselijk hoofdkwartier,
dat hij de vorige dag bezocht nad, niet
erg goed op de hoogte. De Zwijger bleef
me maar aanstoten, dat ik hem om de
paarden en wagens zou vragen. Einde
lijk deed ik het.
„Ik kan jullie geen enkel paard ge
ven", zei de Lange Majoor, hetgean ik
met een soort van hels genoegen ver
taalde.
Consternatie onder de Hongaren!
„Wat?" „Maar hij beloofde het!" „Wat
bedoelt hij daar nu mee?"
„Om de eenvoudige reden, dat ik geen
enkel paard te mijner beschikking heb.
dat ik jullie geven kan", verklaarde d©
maj.oor.
Na die dodelijke slag wenste de Zwij.
ger te weten, of het dan tenminste mo
gelijk was om een karretje te krijgen
om cokes en aardappelen van het He
renhuis uit aan te voeren. Ja. dat zou
wel mogelijk zijn, en de majoor begon
uit te leggen, hoe we dat klaar moesten
spelen. De Zwijger had, naar bleek, geen
recht op zijn eigen cokes noch op zijn
eigen aardappels. Dat behoorde nu alle
maal aan het Rode Leger. Jack en Fran--
zi echter hadden het recht om wat
aardappels en cokes voor zichzelf em-
hun familie aan te vragen, omdat zij in
het veterinair hospitaal voor het Rode
Leger werkten. Ze hadden echter geen
recht op het gebruik van een wagen,
maar dat kon met Kolka en majoor
Sergiej geregeld worden, die er zeker
geen bezwaar tegen zouden hebben, daar
ze vrienden van ons waren.
De Lange Majoor voelde zich helemaal
bij ons thuis. Het begon donker te wor
den en nog steeds bleef hij zitten. We
spraken opnieuw over honden, paarden
en de jacht, en al het andere was verge
ten. Marietta kwam om te vragen, of hij
mee bleef eten, hetgeen hij dankbaar
aanvaardde. Hij vertelde ons telkens
v/eer, hoe graag hij bij ons was, wat voor
een prettige verrassing het voor hem
was, ons ontdekt te hebben. Hij was niet
langer bang voor ons.
(Wordt vervolgd).
zekere malaise, die een positief-weten-
schappelijk denkend mens gevoelt t.o.v. de
metaphysica. De beoefenaar der positieve
wetenschap vraagt zich af, wat voor zin
het heeft, zich met metaphysica bezig te
houden, als er blijkens de geschiedenis
der wijsbegeerte toch geen vooruitgang
in deze metaphysica is. Vooruitgang is
echter enkel mogelijk, betoogde prof. Ba
rendse, waar een beweging in bepaalde
richting is, waar m.a.w. het voorwerp der
wetenschap zich als het ware successieve
lijk aan de wetenschapsbeoefenaar ver
toont. In de metaphysica is dit noodzakelijk
anders, daar de metaphysica het zijn als
zodanig tot voorwerp, of nauwkeuriger ge
zegd tot quasi-voorn-erv heeft.
De metaphysicus btaal van meet at aan
reeds in het zijn: hij staat er niet tegen
over, zoals de beoefenaar der positieve
wetenschap tegenover de gegevens van zijn
wetenschap staat. Daarom is de verhouding
van de metaphysicus tot 't voorwerp van
zijn denken ook geen subject-object ver
houding in de positiefwetenschappelijkr
zin. Niet de tegenstelling tussen het denken
en het gedachte staat hier op de voorgrond,
doch dc identiteit van het denken en het
gedachte. De metaphysicus staat eerder in
de subject-subject verhouding dan in de
subject-object verhouding. Daarom ook
heeft de metaphysicus te maken met die
levensstructuren, zoals de hoop en de lief
de. die de beoefenaar der positieve weten
schap als zodanig noodzakelijk ontgaan. De
metaphysicus streeft er heel zijn leven naar
één ding te zeggen, doch ieder zeggen blijft
steeds slechts benadering van verre. Prof.
Barendse besloot zijn rede met de gebrui
kelijke toespraken. Het is te wensen, dat
de nieuwe hoogleraar een auditorium vindt,
dat in staat is zijn gedachten verder uit te
dragen, zoals dat bij prof. De Groot het
geval is geweest. B. D.
De minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting heeft aan de burge
meester van Ameide en Tienhoven
schriftelijk de redenen medegedeeld,
waarom de rijksgoedkeuring aan de te
Ameide gebouwde noodwoning werd
onthouden. In dit schrijven wordt o.m.
gezegd, dat voor dit bouwsel vierdui
zend gulden nodig is geweest, hoewel
het een tijdelijke noodwoning rnet mmi»
maal woongerief was. Voor weinig meer
dan het dubbele van dit bedrag, zo ver
volgt deze brief, zou een woning volgens
de eisen van de bouwverordening kun
nen worden worden gebouwd. Deze zou
niet alleen meer woongerief hebben
verschaft, doch bovendien zouden de
wettelijke en economische levensduur
daarvan die van de noodwoning vele
malen hebben overtroffen. Het bouwen
van zo'n noodwoning is verkwisting van
materiaal, arbeid en geld. Daarom is
rijksgoedkeuring geweigerd
Australië, op Nieuw-Zeeland, de Philip-
pijnen of de Hawaii-eilanden merkbaar.
En dat gaat niet in een hand-omdraai.
Het doel dat de permanente commis
sie voor ogen staat is een verdeling van
de beschikbare golflengtes naar groepen.
Dat houdt dus in, dat de scheepvaart
niet langer over de gehele „band-breed
te" verspreid zal zitten, ook niet de
luchtvaart en evenmin al die andere
diensten, die van Marconi's vinding ge
bruik maken. En als straks de nieuwe
verdeling zal worden aanvaard, dan
komt nog de vraag van het tijdstip
waarop deze verandering moet worden
doorgevoerd. Dat alleen reeds zal een
geweldige organisatie vereisen, want dat
zal over de gehele wereld op precies
hetzelfde tijdstip dienen te geschieden,
willen er geen strubbelingen ontstaan,
die funest in hun gevolgen kunnen zijn.
Denk maar eens aan een vliegtuig, dat
plotseling zijn verbinding met de grond
ziet wegvallen en op geen stukken na
meer weet, waar het aan toe is. Of het
schip, dat niet peilen kan, omdat door
de verandering verwarring in de- aether
is ontstaan.
De commissie heeft hierdoor een ge
weldige verantwoordelijkheid op haar
schouders gekregen. Toch heeft zij deze
aanvaard, omdat het werk noodzakelijk
was. omdat er reeds te veel storende
elementen in de aether zijn en b.v. de
scheepvaart en de luchtvaart elkaar nog
wei eens in het „vaarwater" zitten. Daar
aan moet een einde komen. Daaraan zal
ook wel een einde komen. Maar het
heeft zijn tijd nodig. En zolang zullen
de mensen, die, over de gehele wereld
verspreid, in de aether werken, zich
moeten behelpen, er van moeten maken,
wat er van te maken is. Zij zullen dit
doen in het vooruitzicht van verbetering,
waaraan gedokterd wordt door mensen,
die uit hoofde van hun functie in staat
zjjn deze aangelegenheid in al zijn om
vang dus over de' gehele wereld -
te overzien. Maar een gigantisch werk
blijft het.
Tjoa Keng Soey Lu.au, leerlinge van
het Amsterdamse conservatorium, heeft
tijdens een zangconcours in Italië een
opvallend succes weten te behalen. Uit
de ruim 150 zangers en zangeressen
plaatste zij zich onder de 15 finalisten,
wier slotconcert door de Italiaanse radio
werd uitgezonden. De jury kon echter
haar keuze niet maken en in plaats van
de aangekondigde prijzen toe te ken
nen, reikte zij de 15 vocalisten een
gouden medaille uit.
Mej. Tjoa Keng Soey Luan, die van
Chinese afkomst is, werd in Surabaia
geboren. Zij bezit thans de Indonesische
nationaliteit. Eerst drie jaar geleden
ving zij haar zangstudie aan, die zij aan
het conservatorium hoopt te voltooien.
Aan het concours namen zangers en
zangeressen uit 17 landen deel. Mej.
Tjoa. 20 jaar oud. was de jongste deet-
neemster.
(Van onze correspondent)
De bewoners van Emmerschans en
omgeving hebben nimmer gedacht op
wat voor belangrijke zandgrond zij
dagelijks liepen. Uit allerlei proefne
mingen is n.l. gebleken dat het zand te
Emmerschans het meest geschikt is voor
de fabricage van kunstmarmer. De
fabriek, waarin het kunstmarmer
paralith, zoals het genoemd wordt
gefabriceerd wordt is al bijna gereed
en is de enige ter wereld. Het mar
mer zal op de markt worden gebracht
in diverse kleuren en zal zo goed als
niet te onderscheiden zijn van natuur-
marmer. Alleen is het veel goedkoper.
On dit bedrijf zullen 30 arbeiders werk
vinden. Het ligt in de bedoeling het
bedrijf in de toekomst uit te breiden.
De Raad van Vakcentralen heeft de
minister van Sociale Zaken verzocht
binnenkort aan de arbeiders, geplaatst
bij de gemeentelijke sociale hanawerk-
objecten, de brandstoftoeslag van 3.60
per week te geven, die reeds aan die
genen verstrekt wordt, die in de sociale
bijslagregeling zijn opgenomen.
AMSTERDAM Cand. rechten: W. van
Scherpenzeel, Driehuis-Velsen; B. Sanders,
Amsterdam.
UTRECHT. Semi-arts: H. Krediet. Utr.;
C. v. Aller, Utrecht: mej. Th. Winkelman,
Rotterdam: A. de Jager. Utrecnt: W Por
ton, Utrecht: H. StoKmans. Zeist: C. Albers,
Utrecht. Artsex.: mevr. J. v. Norden Den
Bosch; me). B. Plessen, Bussum; G Vis-
schers, Budel; J. Arendhorst. Mepper; J.
ViSser, Vreeswijk. Tandartsex.. w Wage
naar, Rotterdam; H. Koenen. Maastricht;
H. Fuhring, Utrecht; F. Breuking. Hilver
sum. Cand. sociol.: J. Spelberg Utrecnt.
Cand. Germ, lett.: mevr. A Boon—De
Vries. Bilthoven. Doet. gesch.J. Hovy icum
laude), Driebergen. Cand. soc. geogr.: L.
Meulenberg, Utrech*
