Prins Bernhard stelde eerste havenradcir van het eontinent in werking Herziening kinderbijslag Kamer voor Grondwetsherziening Uitbreiding met 50 pet. van aantal Kamerleden LEKASIN ingMota Gancia Utrefttbeter! Prof. zijn Norons ambt te aanvaardt Nijmegen Installatie gaat scheepvaart millioen gulden per jaar aan vertraging besparen m Tweede-Kamerleden vragen naar rapport Sociaal Econ. Raad kiespijnneem GD Geneeskundige studie een wetenschap Aandelen Javasclie Bank ZES WETSONTWERPEN WIJZIGING GRONDWET INGEDIEND VERLAGING MINIMUM-LEEFTIJD VOOR LIDMAATSCHAP TWEEDE KAMER MEISJES LIEPEN WEG VRIJDAG 2 NOVEMBER 1951 PAGINA 3 Achterstand ingelopen „Luchtfoto" SOMS VOELT U ZICH ZO LOOM EN MAT KOLONEL G. J. VALK Sous-chef generale staf Voor f S millioen opgekocht Mijnhardtjes, vrienden een van DOOR ALEXANDRA ORME Kamer voor Grondwets herziening Overgang nieuwe rechts orde vermouth Torino Eindelijk teruggevonden G. Bulten tachtig jaar 80 CENT Ledental Eerste en Tweede Kamer Minimum leeftijd J H. GREGORIUS VOOR DR. KLINKENBERGH Audiëntie Vermoeid van de 14-daagse reis door Amerika, die hij nog maar enkele uren daarvoor had beëindigd, maar met de bekende glimlach op het gelaat, een fris- witte anjer in zijn revers er een overjas losjes over de arm dragend, arriveerde gistermiddag precies half vier Z. K. H. Prins Bernhard bij de semaphore te IJmuiden om er, door het draaien van enkele knoppen de eerste havenradar- installatie op het continent van Europa in werking te steller. eD om getuige te rijn van het „binnenpraten" van het eerste schip met dit moderne oog, dat geen hinder ondervindt van slecht zicht, van mist of nachtelijk duister. Overal langs de weg in IJmuider. stonden groepjes mensen om de Prins te zien. Zij heb ben slechts een glimp opgevangen, zoals ook die enkele honderder, die bij de semaphore de daar altijd stijve wind trotseerden. Deze zelfde wind was de reden, waarom de gemeertc Amsterdam een tent had laten opslaan, binnen welks een voudige omgeving, op het zand van de eerste duinenrij de plechtigheid van de overdracht plaats vond. Behalve de Prins, die vergezeld was van zijn particuliere secretaris mr. De Graaf, waren o.m. aanwezig minister Wemmei's van Verkeer en Waterstaat, de staatssecretaris van Marine, vice- admiraal H. C. W. Moorman, Schout bij nacht C. W. Slot, de directeur-generaal van rijkswaterstaat, ir. A. G. Maris Jr., de directeur-generaal loodswezen J. Cal- ienfels, de directeur-generaal der P.T.T ir, L. Neher, de commissaris der Konin gin dr. J. E. Baron de Vos van Steen- wijk, de burgemeesters van Amsterdam, Velsen, Haarlem, Bloemendaal, Zaan dam, Beverwijk en Assendelft, vertegen woordigers van de industrie, in het bij zonder van die, welke nauw bij de ver vaardiging van de apparatuur betrokken Was, wethouders en raadsleden van Vel sen en Amsterdam en vele anderen. Burgemeester Arn. J. d'Ailly, die het Welkomstwoord sprak, rekende voor, hoe IJmuiden jaarlijks 1.000 uren mist kent. Door middel van de nu in gebruik te stellen haven-radar zal het mogelijk blijken, het aantal schepen, dat hierdoor vertraging ondervindt, tot minder dan de helft terug te brengen. Een simpele berekening toont aan, dat de scheep vaart hierdoor per jaar ongeveer f 1 mil. iioen gulden zal besparen. Niet overal heeft de spoed, die de ge meente Amsterdam achter deze zaak zette, even grote waardering gevonden. Maar met erkentelijkheid gewaagde de burgemeester van Amsterdam van de medewerking der gemeenteraad en van Ged. Staten, die voor een zeer vlotte afwikkeling zorgden, zódat nog 10 maan den overbleven voor de industrie om de apparatuur te vervaardigen. En toen De radar-installatie te IJmuiden is Donderdag officieel in gebruik geno men. Z. K. H. Prins Bernhard, die 's morgens mt de Verenigde Staten was teruggekeerd, heeft m aanwezigheid van vele autoriteiten de opening ver richt. heeft het bedrijfsleven alles op alles ge zet om op deze jubileumdag klaar te zijn, zodat het een waardig geschenk kon zijn aan het jarige Noordzeekanaal. Dc heer A. J. W. van Anrooy, voor zitter van de Staatsradar-commissie, noemde het een bijzonder feit, dat de Nederlandse industrie, die tijdens de oorlog niet mee kon werken aan de ont wikkeling van de radar, de achterstand in zo korte tijd had ingehaald en in staat was gebleken tot de vervaardiging van dit preciese apparaat, dat, wellicht met uitzondering van Liverpool, zijn weerga niet heeft. Het ligt in dc bedoe ling ook de Waterweg on deze manier beter bevaarbaar te maken. Namens de industrieën, die bij de ven- vaardiging samenwerkten, heeft de heer ir. F. J. Philips, vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van de N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken, de apparatuur overgedragen aan de gemeente Amster dam. Was vroeger de handel het be langrijkst, nu heeft de industrie deze plaats ingenomen, maar het is een ge lukkige coïncidentie, aldus spreker, dat hier de industrie iets kan leveren, waar van de scheepvaart en de handel profijt kunnen hebben. Nederland heeft, aldus ir. Philips, een internationale roem op het gebied van havenbouw. Wij hopen deze ook te krij gen op het gebied van de havenradar. Deze installatie is full-proof en de Ne derlandse electronische industrie is er trots op, dat juist een man als Prins Bernhard. die wellicht het best van alle aanwezigen weet waf het zeggen wil in slecht weer door radar de mogelijkheid van veilige aankomst te hebben, de in stallatie in gebruik wil stellen. Nadat burgemeester d'Ailly de appa ratuur had aanvaard, droeg hij deze weer over aan het loodswezen en verklaarde zich dankbaar deze tak van dienst be reid gevonden te hebben de installatie te beheren als een goed huisvader. Vice- admiraal H. C. W. Moorman accepteerde het beheer over de apparatuur en hoop te, dat de havenradar er toe zou bijdra gen om het Noordzeekanaal te doen blij ven de zuigkracht voor de internatio nale handel op Amsterdam als centrum. Hierna begaf de Prins zich met een klein groepje uitverkorenen naar de semaphore. De post van de Kustwacht kon slechts enkel mensen bergen, zodat voor de overigen het getuige zijn van dit historisch moment alleen moest be staan in het beluisteren via de luidspre kers van wat zich boven afspeelde. De koninklijke gast draaide enkele knoppen om en toen verscheen op de beide pano- ramaschermen de „luchtfoto" van IJ- Blijkens het voorlopig verslag van de commissie van rapporteurs uit de Twee de Kamer over de Rijksbegroting van Sociale Zaken en Volksgezondheid vin den vele leden de opmerkingen over de loonpolitiek, in de memorie van toelich ting gegeven, wel zéér summier. In de memorie van toelichting, aldus deze leden, wordt herinnerd aan het rege- ringsstreven om de consumptie te be perken met 5 procent door een koude loonsverlaging en de investeringen met 25 pet. Het eerste is geschied. Het twee de nog lang niet, zeker niet in de par ticuliere sector. Welke gevolgen kan dit achterwege blijven van een voldoende investeringsbeperking hebben voor de loonontwikkeling? Het is volgens deze leden te verwach ten, dat beide door hen genoemde fac toren, tezamen met de nog altijd zeer hoge winstcijfers, die in bepaalde be drijfstakken worden bereikt, in de naas te toekomst eisen tot loonsverhoging in enigerlei vorm zullen uitlokken. Hoe staat de minister daartegenover? Vele andere leden hadden met genoegen in de memorie gelezen, dat de regering niet van plan is de consumptiebeperking in de loonsector tot meer dan 5 proeent te laten stijgen. Ook deze leden waren van mening. dat, indien men er in zal slagen de arbeidsproductiviteit nog aanzienlijk op te voeren, het noodzakelijk is, ter wille van een eerlijke verdeling en. ter wille van de maatschappelijke rust, aan de arbeiders dat deel der vruchten daar van toe te kennen, waarop zij aanspraak zouden kunnen maken. Dat de kinderbijslag als een der com ponenten van het loon een belangrijke betekenis heeft verkregen, verheugde vele leden. Vele andere leden merkten ten aanzien van de kinderbijslagregeling op, dat zij hoopten spoedig een advies van de S.E.R. te zien verschijnen. Mocht dit advies gunstig zijn voor een verder gaande progressie, dan zouden zij aan de verwezenlijking daarvan medewer ken. Meer dan eens heeft de minister te kennen gegeven, dat hij met verscheide- Advertentie doordat afvalstoffen in Uw darmen zijn achtergebleven die er niet horen en die de werking van belangrijke organen ver tragen of verlammen. Neem eens per week één of twee Laxeer-Akkertjes, die de darm-werking regelen, zonder pijnlijke krampen of ontsteking der darmslijm- viiezen. Laxeer-Akkertjes werken vlug en veilig en veroorzaken geen gewenning. Z$j zijn daardoor ook het aangewezen middel bij chronische verstopping. Kolonel C. J. Valk, tot voor kort mili tair attaché te Djakarta, is benoemd tot sous-chet van de Generale Staf. Hij volgt als zodanig de generaal-majoor Warririga op, die onlangs is aangewezen als bevelhebber van de derde militaire afdeling, tevens bevelhebber van de derde divisie. De reserve luitenant-kolonel B. J. Buma is benoemd tot adjudant-generaal van de Koninklijke Landmacht als op volger van generaal-majoor B. A. ^joerdsma, die dezer dagen de militaire dienst met eervol ontslag heeft verlaten. Uitenant-kolonel Buma was werkzaam het kabinet van de chef van de Ge nerale Staf. ne anderen op het standpunt staat, dat het verdiende loon toereikend behoort te zijn voor het redelijk te achten on derhoud van het statistisch gemiddelde gezin van vier personen, zodat dan eerst van het derde kind af kinderbijslag ge geven zou behoeven te worden. Ge vraagd wordt of de minister een zij het geleidelijke weg ziet om naar deze situatie terug te keren. Andere leden betreurden het, dat van bepaalde zijde naar aanleiding van het afwijzen van de motie-Andriessen c.s. de indruk is gewekt alsof zij geen oog zou den hebben voor de moeilijkheden van het grote gezin. Zij ontkenden dit met grote beslistheid. Primair stelden zij echter, dat de oorzaak van het in ge drang komen van het grote gezin ge weten moet worden aan het invoeren van de kinderbijslag voor het eerste en tweede kind. Ook zij drongen er op aan, dat dit vraagstuk in zijn volle breedte zal worden bezien. Mr. Jusnf Wibisono, de Indonesische minister van Financiën, heeft medege deeld, dat van de aandelen van de Ja- vasche Bank in totaal voor een waarde van ongeveer f 8 millioen door de In donesische regering is opgekocht. De niet-opgekochte aandelen verte genwoordigen nog slechts een waarde van f 200.000- De minister deelde mede, dat de niet-opgekochte aandelen zullen worden onteigend. De directie van de Javasche Bank te Amsterdam noemde het bedrag van f 8 millioen juist, doch deelde tevens mede, dat de niet-opgekochte aandelen niet een waarde vertegenwoordigen van f 200.000, doch van f 12 millioen. muidens havenmond. De loodsboot ,,A1- debaran" was de eerste, die via de radio telefonie officieel van de installatie op de hoogte werd gesteld. En toen kwam dan het moment, waar op het m.s. Bellatrix middels de radar „binnengepraat" ging worden. De mede delingen gingen over en weer. De Radar post hield de Bellatrix van zijn positie op de hoogte en de gezagvoerder kon zo van minuut, tot minuut zijn plaats bepalen en inderdaad zuiver midden tussen de twee havenhoofden binnen komen. Ongeveer een kwartier later kwam het gezelschap weer de steile trap af voor de laatste plechtigheid. Op verzoek van de burgemeester van Amsterdam ont hulde de Prins een koperen gedenkplaat. Hjj deed dit door het wegtrekken van een vlag, die nogal „weerbarstig" was. maar onder de drang der prinselijke handen toch moest wijken. Met een .Ik wens proficiat met Uw mooie instal latie" nam de Prins afscheid en was de plechtigheid ten einde. En in koper reliëf staan thans aan de voet van de semaphore te lezen: „Z.K.H. de Prins der Nederlanden heeft op 1 November 1951, toen het Noordzeekanaal 75 jaren bestond, de in dit gebouw aangebrachte haven- radarinstallatie de eerste op het vasteland van Europa in werking gesteld." Advertentie van Uw gezondheid in de winter bij kou, koorts, griep en pijn. Prij^^eMcoke^T^t^oo^^^ct. Volgens een woordvoerder van het verenigd opperbevel betekent het communistische voorstel, dat Woensdag te Pan- moenjon werd gedaan, de grootste stap voorwaarts in de richting van een wapenstilstand in Korea sedert de hervatting van de besprekingen. De communistische wapenstilstandsdelegatie bij het verlc-ten van de tent. waar do conferentie gehouden wordt. Op de voorgrond de Noord-Koreaanse generaal Lee Sang Cho (met actentas) en de Chinese generaal Hsien Fang. Achter hen de adjudanten. Links en rechts Chinese gewapende wachtposten. Bij de Tweede Kamer zijn thans ingediend dc reeds aangekondigde wetsont werpen, betrekking hebbende op de aanstaande wijziging van de Grondwet, n.l. instelling van een Kamer voor Grondwetsherziening; overgang naar een nieuwe rechtsorde in verband met de souvereiniteitsoverdracht aan Indonesië, interim regeling voor Suriname en de Ned. Antillen en de rechtstoestand van Ned. Nieuw-Guinca; uitbreiding aantal leden der Tweede Kamer tot 150; uitbreiding aantal leden der Eerste Kamer tot 75; verlaging minimum-leeftijd voor lidmaat schap van de Tweede Kamer en van de Provinciale Staten tot 23 jaar; handha ving minimum-leeftijd van leden van dc Eerste Kamer op 30 jaar. trent de toekomstige status van Ned. N.-Guinea doet het gewenst voorkomen geen gedetailleerde re geling te treffen. De voorgestelde bepaling is daarom zo soepel moge lijk geredigeerd- De regeling der Staatsinrichting van Nieuw-Guinea wordt daarin aan de gewone wet gever opgedragen, zonder dat deze hierbij in enig opzicht wordt ge bonden. De algemene toelichting op deze wetsontwerpen verwijst naar het gepu bliceerde interim-rapport der Staats commissie, waarin er op gewezen wordt, dat het haar niet gelukt is, alle voorstellen met de daarbij behorende toelichtingen zo tijdig gereed te hebben, dat zij er zich van verzekerd kon reke nen, dat de regering en de Staten-Ge neraal in staat zouden zijn, de in aan sluiting daaraan te treffen wettelijke voorzieningen binnen de bovenbedoelde termijn tot stand te brengen. Vandaar, dat zij zicii voorlopig beperkte tot voor stellen voor een partiële herziening. Bij het voorbereiden van de desbetreffende wetsontwerpen is inmiddels gebleken, dat het voorstel betreffende de bui tenlandse betrekkingen niet tegelijk met de overige voorstellen voor indiening bij de Tweede Kamer gereed kon zijn. Daar een verder uitstel van indiening van de overige ontwerpen in verband met de beschikbare tijd onge- Advertentie DE RUSSEN VERTaLINGi FRANS VAN OLDENBURG ERMKE KOMEN Sashka's gezicht was vreselijk om te zien en zijn stem vreselijk om te horep. Hij was volkomen het tegendeel van zijn officier, een rustig, kalm iemand, die een van mijn schetsen bekeek, welke ze in mijn koffer hadden gevonden. Hij was een Oekrainer, had een behoorlijk, aar dig gezicht en moest van goede afkomst geweest zijn. Hij zei niets behalve enke le woorden in het Oekrains tegen de tclk. Hij scheen zich ontzettend te scha men over het hele geval en haast te hebben weer weg te komen. Ik stond toevallig naast Stefan, toen ik de stem van de tolk in het Hongaars hoorde iluisteren: ,.Te laat nu. Te laat. Hij is al gearresteerd. Dan had je hem maar niet moeten aanbrengen." Ik keek tersluiks om me heen. Stefan's gezicht was doodsbleek. Zijn handen beefden, hoewel hij zijn vingers zo ste vig dichtkneep, dat de knokkels wit wa ren. Judas! Vlug kuste de Zwijger zijn vrouw en v/erd weggevoerd. Hij had zelfs geen tijd om ons goede dag te zeggen. Hoofdstuk IX 18—20 JANUARI Voordat het dag werd. stond ik op om met Marietta naar het nieuwe dorpshoofd te gaan. We pakten wat boterhammen met ham in en gingen in de grauwe ochtendschemering op weg. De deur werd geopend door de knappe, langvingerige dochter van het dorps hoofd. maar weer in ons gezicht dicht gegooid zo gauw ze zag wie we waren. Toen hoorden we haar zeggen dat we er waren, waarbij ze onze namen noem de zonder „mevrouw" of titel, en we stonden geduldig in de vrieskou te wachten, totdat eindelijk het dorps hoofd zelf zijn neus om de deur kwam steken. Ja, hij ging naar het volgende dorp. Neen. hij kon niets doen voor miin zwager. De boterhammen met ham wilde hij wel aannemen, maar hij kon zich niet bemoeien met de loop van het Sovjetrecht. Toen werd de deur weer in ons gezicht dichtgeslagen. De strijd was nu begonnen: een strijd tus sen de familie van het dorpshoofd en die van de heer van het landgoed. Het zou een lange geschiedenis worden, in vergelijking waarmee de vete tussen de Montagu's en Capulets nog niets was. Men moet weten, dat de over grootvader van het dorpshoofd eens ge probeerd had om de overgrootvader van Jumbo en de Zwijger een kogel door het hoofd te jagen, maar hij had mis geschoten en de knoet moeten voe len. Misschien als die waardige, oude aristocraat de boer een paar roeden land gegeven had, omdat hij zo slecht had geschoten, in plaats van hem af te ranselen, dat dan een honderd jaar la ter de vete tussen de twee families niet zou zijn uitgebroken. Maar nu stond de zaak eenmaal zo. Omstreeks elf uur reed er een Russische kar voor het herenhuis voor met een nieuwe huis- zoekingsploeg. Radio's en wapens waren ook deze keer het doel van de expedi tie. Van de wagen sprongen die walge lijke kerel van een Sashka. een lange, blonde man met een Europees gezicht, die we nooit eerder gezien hadden, nog een officier en een soldaat. De koetsier bleef achter bij zijn paarden. „Maar jullie hebben gisteren al ge zocht en niets gevonden," zei ik tegen Sashka. verbolgen over zoveel cynisme. „Je hebt zelf het huis doorzocht en je weet beter dan wie ook. dat we on schuldig zijn." Maar het hielp geen steek. De lange, blonde man was een Tsje chische detective. Hij sprak alle tot dusver bekende talen en was een cyni sche opportunist, die geen duit gaf om de Russen of hun ideologie, maar zich slechts door middel van de veranderde situatie wilde verrijken, nu Slaven ..broeders" waren en niet langer ..var kens". In de hall haalde hii een brief uit zijn zak, niet veel meer dan 'n vod je papier, dat hij Marietta onder de neus hield. „Is dit het schrift van je man!" vroeg hij. „Ja," zei de arme Marietta. „Lees het, alsjeblieft." Intussen hadden de Russen zich door het hele huis verspreid. Daar ik niet kon aannemen dat de contra-spionnage- dienst zo stom was om werkelijk aan te nemen, dat we wapens in huis ver borgen hadden, kon ik slechts veron derstellen. dat ze gekomen waren om te stelen. Sashka moest hun verteld hebben dat hier een „onaangeroerd" bourgeois-huis was, en ze waren geko men om zichzelf van het nodige te voorzien. Dus nu zaten we allen achter de Russen aan. die zich over alle ka mers verspreidden, want al konden we hen niet beletten om te plunderen, toch wilden we niet toelaten, dat ze stiekum van alles stalen. Rustig las Marietta de brief. Ze was vreselijk bleek. „Mijn man schrijft," zei ze plotseling met stemverheffing, „dat ik onmiddellijk moet uitleve renen toen las ze een lijst op van wapenen, voldoende om een tuig huis te vullen. De arme Zwijger had nagenoeg alles, wat kogels kon bevatten, vermeld: re volvers, karabijnen, geweren, pistolen en bijbehorende munitie. Onwillekeurig barstten we in lachen uit: allen, behal ve Marietta. Ze vroeg zich af, wat ze haar man gedaan hadden om hem te cwingen zo'n brief te schrijven. En hoe, vroegen we ons af. had de Zwijger zijn vrouw aan een dergelijk gevaar kunnen blootstellen? Hij wist immers heel goed. dat we zelfs niet één vuur wapen in or.s bezit hadden. Waarom had hij zich beschuldigd van iets, waar aan hij wist onschuldig te zijn? Het was in de hoogste mate verontrustend. Jumbo keek naar de brief, toen Rudi. Het was ongetwijfeld het schrift van de Zwijger. De Tsjech glimlachte triomfantelijk, terwijl we met de dood in het hart toe keken, hoe de soldaten ons plunderden zonder dat we ons in staat voelden, hun dat te beletten. „U wilt ons dus die wapens niet uit leveren?" vroeg de Tsjech venijnig en zijn beleefde toon klonk gemeen na het vulgaire geschreeuw van de Russen. (Wordt vervolgd). wenst voorkomt, geschiedt thans de in diening daarvan. Met deze voorstellen kan de regering zich in het algemeen verenigen. De gronden, waarop de regering het voorstel inzake de instelling van een Kamer voor Grondwetsherziening doet steunen, kunnen als volgt worden sa mengevat: Grondwetsherziening in de loop van een parlementaire periode dient mogelijk te blijven zonder de con tinuïteit in de samenwerking tussen re gering en Staten-Generaal te schaden; het belang van de continuïteit komt in het gedrang door een verplichte tussen tijdse ontbinding terzake van Grond wetsherziening; een stelsel, dat dit be zwaar ondervangt, verdient derhalve de voorkeur; met betrekking tot aanhan gige voorstellen tot Grondwetsherzie ning kan een Kamer voor Grondwets herziening meer representatief zijn dan nieuw verkozen Staten-Generaal. Daar om is het stelsel van zulk een Kamer meer in overeenstemming met de idee van een Grondwet als hoogste staats- ordening. Bij het overwegen van de vraag, welke wijzigingen in verband met de nieuwe verhouding tot Indonesië in de Grondwet dienen te worden aan gebracht, is de regering er van uitge gaan, dat dit Staatsstuk ten aanzien van de Nederlands-Indonesische Unie niet als bron van recht kan worden be schouwd. Het Koninkrijk der Neder landen werkt immers slechts als part ner mede aan de vorming van het recht, waardoor deze Unie wordt be heerst. Op grond van deze overweging is in het onderhavige ontwerp geen be paling omtrent de Nederlands-Indone sische Unie opgenomen. De bestaande onzekerheid om- De Amsterdamse kinderpolitie en de politie te Leiden zijn er in geslaagd resp. te Amsterdam en te Leiden twee meis jes, die deze zomer wegliepen uit het gesticht „Zandbergen" nabij Amersfoort, terug te vinden. Het waren het 17-jarige meisje Rules uit Den Helder en het 16- jarige meisje Troost uit Amsterdam. De laatste werd bij haar moeder gevonden, de eerste had een onderkomen gevonden in een café te Leiden. De heer G. Bulten. oud-Tweede Ka merlid en oud-burgemeester van Voor hout, wordt Zaterdag tachtig jaar. Van 1918 tot 1929 heeft de heer Bulten zit ting gehad in de Tweede Kamer. Hij was algemeen voorzitter van de ARKA, alsmede in zijn functie van hoofd onderwijzer hoofdredacteur van „De Katholieke School". Voorts werkte hij mee aan enkele R. K. paedagogische tijdschriften. Wat de status van Suriname en de Nederlandse Antillen in het Koninkrijk betreft, staat nog niet vast, tot welke resultaten 't nadere overleg tussen Ne derland en Suriname en de Nederlandse Antillen zal leiden. Derhalve dient bij de thans aan de orde zijnde Grondwetsher ziening te worden uitgegaan van de be staande rechtstoestand. Vooropgesteld wordt, dat de betrekkingen tussen Ne- Advertentie UNvrvckva#** Q O f 0 - derland, Suriname en de Nederlandse Antillen in een statuut worden geregeld. Uitbreiding van het aantal leden der Staten-Generaal lijkt voorshands het meest aangewezen middel om te voor komen, dat de wetgever op den duur niet meer bij machte zou zijn de hem gestelde taak het hoofd te bieden. Zulks zal een betere verdeling mogelijk ma ken en daardoor de op dit punt bestaan de moeilijkheden kunnen verminderen. In de additionele bepaling, die bestemd is om in werking te treden voordat de wetgever zich over dit vraagstuk zal hebben kunnen uitspreken, lijkt het juist zich te beperken tot een voorschrift, het welk verhoedt dat nieuwe groeperingen, tengevolge van de verlaagde kiesdeler, bij deze gelegenheid hun intrede in de Tweede Kamer der Staten-Generaal doen. Daarom wordt bepaald, dat voor de nieuwe plaatsen niet in aanmerking komen lijsten, aan welke bij de laatste lijk gehouden verkiezingen geen zetels zijn toebedeeld. De Staatscommissie oordeelt het wen selijk, de grondwettelijke minimum-leef tijd voor het passief kiesrecht te verla gen tot drie en twintig jaren. Zij ziet geen reden tot handhaving van het ver schil, dat, voor wat het lidmaatschap van de Staten-Generaal en de Provin ciale Staten betreft, bestaat tussen de leeftijdsgrens voor het actief kiesrecht en die voor het passief kiesrecht. De regering kan zich hiermede verenigen, voorzover dit het passief kiesrecht voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer en van de Provinciale Staten betreft: Ten aanzien van de Eerste Kamer acht zij echter handhaving van de thans be staande leeftijdsgrens niet onjuist. Zij zou te dien opzichte aah een minimum leeftijd van dertig jaren willen vasthou den. Vrijdagmiddag heeft prof. dr. E. C. H. J. Noyons, de eerstbcnoemde hoog leraar aan de faculteit der geneeskunde aan de R.K. Universiteit te Nijmegen met leeropdracht physiologische chemie als eerste van zijn collega's in de nieu we faculteit zijn inaugurale rede uit gesproken onder de titel: „Aanhalingen, overdenkingen, beschouwingen." Spr. acht het een voorrecht te zijn teruggekeerd in een omgeving waar onderwijs in katholieke geest wordt gegeven, omdat er voor de katholieke intellectueel geen volledige geestelijke bevrediging' is weggelegd indien hij de bestudering van zijn wetenschap vol voert gescheiden van zijn bezinning op de waarheden van het geloof, m.a.w. studeert in een geestesgesteldheid waarin zijn studieonderwerpen geba seerd zouden zijn op fundamenten waarin het Goddelijke niet vertegen woordigd is. In Nijmegen moet een geheel nieuwe faculteit worden opgebouwd, waarvan het aantrekkelijke ligt in het feit dat men daarbij niet heeft te maken met soms hinderlijke tradities en reeds be staande voorzieningen. De faculteit kan derhalve vrij haar vleugels uitslaan. Het is te hopen dat de aanwas van me dische studenten daarmee gelijke tred zal houden en niet een te grote omvang zal aannemen, waardoor de opleiding zou worden geschaad. Spr. pleit vervolgens voor de op- vatting dat de geneeskundige studie wetenschap zij. Dit is niet gemakke lijk omdat de gevarieerde eisen der studie het voor de student moeilijk maken zich in de onderscheidene on derdelen der wetenschappen te ver diepen. Het zal de taak van de docen ten zijn de studenten te leren weten schappelijk te g'aan denken en de op verschillend vakgebied verworven kennis te combineren. Slechts door waarlijk wetenschappelijke bezinning op de verworvenheden en de ver wachtingen van de medicijnen kan de ware arts géborén worden. De taak van de docent is een zware taak, die voor een zeer voornaam deel op on derwijsgebied ligt. In het verdere gedeelte van zijn re de handelde spr. over de betekenis die de chemie bezit voor de studie der gneeskunde en voor haar research mogelijkheden. De artsenwerkzaamheid is in ruime zin gebaseerd op de vorde ringen der scheikunde, die in de laat ste tijd nauw samenwerkt met de phy- sica. Het wetenschappelijk mediSch Prof. dr. E. Noyons. werkelijke begrip onderzoek van de toekomst is ondenk baar zonder voldoende chemische ken nis en experimenteervermogen. Echter, hoe belangrijk chemie en physica ook zijn voor de me dicijnen, zij blij ven hulpweten schappen. De arts zal tenslotte zijn belangstelling voor deze vakken moeten beperken en chemici en physici van pro fessie nief kunnen ontberen. Tot slot noemt spr. een aantal voorbeelden van mogelijkheden die de moderne na tuurwetenschap opent voor het van velerlei chemische processen die zich physiologisch en onder pathologische omstandigheden in het levend organisme afspelen, vooral op het gebied van de eiwitten. Om trent de chemische samenstelling der resp. componenten hiervan is nog wei nig bekend. Daarvoor zal een onder zoek naar de aminozuursamenstelling nodig zijn. een aantrekkelijk object voor het researchprogramma van een. physiologisch-chemisch laboratorium. Uit een dergelijk onderzoek zou waar schijnlijk blijken dat efficiënte eiwit voeding van grote betekenis is. Spr. besloot zijn rede met de gebruikelijke allocuties. Dr. M. C. A. Klinkenbergh te Utrecht is door Z. H. de Paus benoemd tot Rid der in de orde van de Heilige Grego- rius, op grond van de uitzonderlijke ver diensten, welke dr. Klinkenbergh zich door zijn voorbeeld en zijn daden heeft verworven voor het katholieke gemeen schapsleven in het algemeen en voor de beoefening der chirurgie in het bijzon der. De aartsbisschop-coadjutor van Utrecht, Z. H. Exc. dr. B. J. Alfrink, zal in de komende week alleen Maandag. Dinsdag en Donderdag audiëntie verlenen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 3