Geen bemiddeling kan tegenstelling tussen twee wereldbeschouwingen oplossen Vrije van doortocht in het essentieel belang Suez-kanaal Het gebed van Maimonides l Mensen op reis Churchill wi voorzichtig D V.S. zouden Frankrijk steunen in de kwestie Marokko Vraag IVOROL, dan hebt U de beste tandpasta! Sluiting sou beweeglijkheid van de vloot verminderen DE WERELD VAN DEZE WEEK Luchtgevechten boven Korea „Osservatore" over de wereldcrisis Grootste gevaar achterdocht is wantrouwen, en vrees in beide kampen Truman ontvangt cadeau Elisabeth bij Truman, zi|n Duits waarnemer naar Parijs Eisenhower naar Washington CHURCHILL EN DE NEDERLANDSE ZAKENMAN ZATERDAG 3 NOVEMBER 1951 PAGINA 4 Politieke oplossingen kunnen rampen niet uitsluiten Bij vertrek van Prinses Elizabeth FIN ANCIëN EN ECONOMIE Nederland wacht af Deze week: CHEF VAN AMERIKAANSE MARINE-OPERATIES VERKLAART: Diplomatieke activiteit rond het conflict Medisch standpunt Plan voor 20 gevechtsklare divisies in 1952 (Van onze Romeinse torrespondent) Zeet belangwekkend is het hoofdartikel van de hoofdredacteur der „Osserva- tore Bomano", Graaf Delia Torre, waarin deze de diepste oorzaak van de hui dige wereldcrisis niet meer ziet in belangenconflicten der verschillende mogend heden, maar in een tegenstelling tussen twee wereldbeschouwingen, die door geen bemiddeling meer is op te lossen. Een tegenstelling, die zelfs door geen derde wereldoorlog kan worden aangetast. Weliswaar moet men alles vermij den, wat tot een derde wereldoorlog kan leiden, maar men moet zich niet ver beelden. dat men het conflict zal kunnen houden binnen bepaalde perken. Het enige, dat men op dit ogenblik nog doen kan, is het wegnemen van de oor zaken van het conflict, door de volkeren gerechtigheid, vrede en werk te geven en door de economische en sociale ongelijkheden te vernietigen, die nog in deze twintigste eeuw de wetten van het leven schenden. Men moet aantonen, dat de gerechte aanspraken van ieder mens kunnen worden verwezenlijkt, zonder dat het nodig is, de rechten van het geweten te schenden en zonder de mense lijke waardigheid, de godsdienstige en politieke vrijheden of de christelijke ze denleer te verkrachten. Dit hoofdartikel van de Osservatore Is een der belangrijkste „politieke" uit spraken van het Vaticaan. Het is een directe voortzetting van de reeks hoofd artikelen over de oorlog, die in het jaar 1947 zoveel opzien baarden in de hele wereld. Helaas moet Delia Torre er kennen, dat er sinds 1947 veel veran derd is. Dit wordt volgens hem uit het oog verloren door Ziliacus, die in „As I see it" heeft beweerd, dat het probleem van de verhouding tussen Oost en West kan worden opgelost in een accoord, waartoe Engeland zou moeten bemidde len. Dit artikel, waarvan ik hierbij een uitvoerig uittreksel geef, is eens te meer en ten overvloede een impliciete maar krachtige weerlegging van de bewering, dat het Vaticaan een soort honorair-lid zou zijn van het Atlan tisch Pact; een bewering, die men on langs weer heeft kunnen horen naar aanleiding van Truman's voornemen, een ambassadeur hij het Vaticaan te benoemen. „Het eerste vereiste", zo schrijft Zi liacus, „en de eerste voorwaarde voor een succes in de buitenlandse politiek is, dat men een helder beeld heeft van wat er in de wereld voorvalt. In grote lijnen ben ik het eens met de inhoud van de vier artikelen, die in Juni 1947 zijn verschenen in de Osservatore Ro mano van de hand van zijn hoofdredac teur. In die artikelen trok hij een paral lel tussen de toestand van anderhalve eeuw geleden en die van het ogenblik. Toen zoals nu „maskeren de nationale belangentegenstellingen het ideologisch conflict en de principiële kwesties": toch „is er geen kwestie, die niet door onder handelingen en compromissen kan en moet worden opgelost. Een derde we reldoorlog zou dat kleine beetje, wat er nog van de beschaving is overgebleven, vernietigen, en met de vrede kan men al- les herwinnen". Daarvan gaat Ziliacus uit, zonder te merken, dat er in werkelijkheid wel het een en ander in de situatie is ver anderd. In 1947 citeerde Delia Torre de woorden van Paus Pius XII; „Te genover de trieste werkelijkheid van de vele funeste tegenstellingen, die de wereld van 't ogenblik verscheuren en de weg naar de vrede versperren, zou het al even verkeerd zijn. de ogen te sluiten om niet te zien of de armen te kruisen om niet te handelen, door te zeggen, dat er niets meer aan te doen valt. Niets meer aan te doen? Voor hen, die alias zien in het licht van de goddelijke orde, is er zelfs in de ernstigste belangentegenstellingen altijd nog wel plaats voor een vreed zame oplossing." Maar nü heeft de Paus als volgt de wereldsituatie ge schilderd: „De vele netelige proble men, die de mensen van thans be nauwen, zijn helemaal niet op weg naar gelukkige en bevredigende op lossingen en zelfs niet naar gedeelte lijke en voorlopige oplossingen. Inte gendeel. van dag tot dag worden ze ernstiger. Ze schokken het wéreld- evenwicht zo, dat men moet vrezen voor een uiteindelijke en fatale bot sing. Het zijn geen problemen meer, die zijn gebonden aan de belangen en het lot van een of ander land. maar het zijn universele problemen, die coalities tegen elkaar opzetten, die zo ontzaglijk zijn, dat haar botsing Fan Bergen op Zoom naar de Bel gische grens rijden wij door een galerij van gouden herfsttinten. De vallende bladeren zigzaggen naar beneden en worden boven de motor kap van ons autootje gegrepen door de wind. Bij het grenskantoor sta at een chauf feur de lading uien opnieuw vast te sjorren. „Heeft U Nederlands geld bij U?'" vraagt de ambtenaar. In ons paspoort komt een krabbel- tie. Als blijkt dat wij geen van tweeën Belgische franks bij ons hebben en ook geert deviezenboekje, worden wij blijkbaar een verdacht geval. Terwijl onze collega zijn zakken uit mag laden.' ondergaan wij met een vernederend gevoel een complete fouillering. Terwijl wij onze handen omhoog houden, peutert de douaneman in het borstzakje van ons jasje, dczt ons de schande aan om een niet brandschoon zakkammetje uit het étui te halen en de plooien van een zak doek, die twee weken zijn onmisbare dienst verricht heeft, na te zoeken. De schone keurt hij geen blik ivaar- dig. „Zoekt U heus maar niet verder, me neer, U zal niets vinden", horen wij onze collega trachten de ambtenaar tijd te besparen. Dat werkt blijkbaar averechts, want nu moet hij mee naar een kamertje en zich helemaal uitpeilen. Bij de auto vinden wij elkaar terug. „Zien wij er soms uit als spionnen", moppert onze collega, „van mijn kle ren zit er niks meer op zijn plaats." Honderd meter verder, bij de Bel gische post, slentert een douanier met een enorme grijze snor, naar ons toe. Op zijn uniform schitteren vijf verdie pingen ridderordes en onderscheidin gen. „Ut bewais van d'n waogen, uste- blief." Hij frommelt het nationaliteitsbewijs even open. „In orde," Wij wachten gelaten. „Allé zulle, ge kunt verder bollen", Zegt de Snor, „we zain ier niet so gek as dien Ollander daor." rampzalige gevolgen zal de meest hebben". Het hoofdartikel vervolgt dan als dus; „Zo kwam men tot een toestand, waarin de afzonderlijke politieke mach ten en de grote mogendheden zijn gaan samenvallen met universele idealen en doelstellingen. De Idee-staat, waar we op 14 Juni 1947 over spraken, zag dat idee niet meer op zich zelf, zoals men toen nog kon veronderstellen, maar werd er het militaire, politieke en diplo matieke werktuig van, om het idee in de wereld te doen ovenvinnen." Delia Torre trekt dan de parallel tussen Frankrijk van 1789 en Sovjet-Rusland. „Het conflict van dit ogenblik gaat uit boven territoriale aanspraken, boven bondgenootschappen, burgeroorlogen, ge schillen over de Perzische olie of het Suez-kanaal. Dat zijn allemaal bijzon dere problemen, die zoal niet geheel en bevredigend, toch in elk geval voorlopig en ten dele kunnen worden opgelost. „Daarom is een politiek geschikte be middeling, gericht op die speciale pro blemen, tegenwoordig onmogelijk, want de crisis is niet meer politiek en zelfs niet overwegend politiek; het is geen crisis meer van speciale politieke en economische kwesties van of tussen bepaalde staten, maar het is een morele crisis. Het is een crisis van opvattingen over essentiële waarden, over het lot der volkeren, die de toekomst van de hele wereld bedreigt". „Kortom wij zijn op het gebied der ideeën en niet op dat der feiten en ma teriële belangen. En in tegenstelling tot deze laatste doet de idee geen concessies en sluit geen overeenkomsten. De idee wacht hoogstens af". Als Ziliacus ook de latere artikelen van de Osservatore Romano had gelezen, dan zou hij gezien hebben, dat de Osservatore het grootste gevaar ziet in het wantrouwen, de achterdocht en da vrees, die zich van beide kampen heeft meester gemaakt; vrees dat deze uni versalistische idee niet onveranderd en dynamisch zal blijven voortbestaan. „Dat blijkt uit de ontelbare proces sen aan gene zijde van het ijzeren gordijn en uit de anti-communistische polemieken aan deze zijde. Het com munisme en zijn idee en program wor den in het Westen beschouwd als in dienst staande van de macht en de doelstellingen van de Sovjet-Unie. In 't Oosten wordt elke ware of vermeende tegenstander van het communisme gezien als staande in dienst van de macht en de doelstellingen van de „kapitalistische reactie, geleid door Amerika". Evenzo wordt de bewape ning van het Westen ter voorkoming van een oorlog juist beschouwd als een aanduiding voor en een voorberei ding op de oorlog, net zoals de bewa pening van het Oosten, die ook defen sief genoemd wordt. De Wereldbewe ging van vredes-partisanen zelf wordt ervan beschuldigd, zich alleen maar tegen de oorlog te verzetten omdat de vrede het voortschrijden van de Rus sische hegemonie minder kostbaar en riskant maakt. Niets ontsnapt er aan deze polarisatie van het wederzijds wantrouwen. Alles kristalliseert zich aan beide kanten „sub specie universali" van de bedoelingen en de ideële doelstellingen. En het plan van Ziliacus van een afgesproken sa menwoning van de tegenstanders in twee zones van de aardbol kan al even min de oplossing brengen. Want beide halfronden eisen voor zich de vrijheid op en het recht om de beschaving op zó van elkaar verschil lende wijzen op te lossen, dat elk be vreesd is voor wederzijdse besmetting. De vrees en de kans op een desastreuze botsing zou er niet door worden geëli mineerd maar bestendigd. Want de halve wereld is nog niet genoeg voor de universaliteit van de idee, die alles eist, omdat een half universum een contra dictio in terminis is. En bovendien zal de expansionistische drang onweerstaan baar blijven. De beide halfronden zou den wel hun politieke en economische belangensferen kunnen afgrenzen, maar ze kunnen dat niet voor de idee, voor de propaganda en het doordringen er van. Steeds zal men bang blijven voor de nationale vijfde kolonnes van de In ternationale der idee. De idee is als de moeder uit de Bijbel, die tegen Salomon zei, dat ze ajles wilde hebben of niets. En pas dan. als een idee heel de we reld tot haar uiteinden toe heeft ver overd. is ze tevreden. „Daarom zijn de zorgen van Pius XII veel groter en zijn oproepen veel drin gender dan in 1947. Daarom zijn politie ke oplossingen, zelfs in de omvang, die Ziliacus zich voorstelt, onvoldoende om de vorming van formidabele coalities te verhinderen en er de meest rampzalige gevolgen van te bezweren. Deze poli tieke oplossingen kunnen deze rampen uitstellen maar ze niet uitsluiten. Ze kunnen misschien alleen de vreedzame zones veranderen in zones, waar de uit eindelijke botsing des te ongestoorder en met des te meer intensiteit wordt voorbereid." „Men moet beseffen, dat men niets mag nalaten om het conflict op te lossen. Alle mensen van onze genera tie hebben erkend, dat de oorlog al evenmin een oplossing is als het mes, dat kan snijden in een gevaarlijk ab ces, maar dat niet kan verhinderen dat de kwaal zich verder uitbreidt in een lichaam dat bovendien nog is uit geput door de operatie. Men moet in zien, dat bewapening om de tegen stander er van af te brengen oorlog te gaan voeren net zo is als kinine, waarmee men wel de koorts doet af nemen, maar de oorzaak onaangetast laat. Het zijn daarentegen de oorza ken van dit enorme conflict, die men moet aantasten en vernietigen. De mensen en de volkeren vragen om gerechtigheid en vrede, om werk en om het einde van de sociale en econo mische ongelijkheden, die nog in deze twintigste eeuw de wetten van het leven aantasten en schenden. Men moet bovenal aantonen en bewijzen dat deze rechtvaardige aspiraties verwezenlijkt kunnen worden zonder dat men de rechten van het geweten opgeeft en zonder dat men de waar de van de menselijke persoon, de godsdienstige en politieke vrijheden, de democratische orde en de christe lijke zeden schendt." „Zonder deze moedige, integrale en afdoende visie op het ware. het rechtvaardigde en op het dringend noodzakelijke op het fatale, kunnen we nu wel zeggen zonder een werkdadig plichtsgevoel van de men sen en de staten, zai alles tevergeefs en ijdel zijn. Alles; en zeker de op lossing van de oorlog. Dan zal het gaan als met de zelf moord van de wanhopige. Dan zullen de volkeren tenslotte tot de grote bot sing besluiten, omdat ze inzien dat de prijs van de vrede zó ondraaglijk en zo enorm groot is, dat ze het risico van het dodelijk gevaar zullen nemen om tenminste aan zulk een vrede een eind te kunnen maken." Prinsese Elizabeth van Engeland heeft aan het einde van haar bezoek aan Washington president Truman eeri ge schenk van haar vader overhandigd, be staande uit een stel van een landschap, spiegel en versierde kandelaars, die Dij elkaar horen. Het stel is achttiende Zij zeide, dat de restauratie van het Witte Huis de belangstelling van de ge hele wereld had getrokken en dat haar vader ter herinnering aan zijn verblijf aldaar dit geschenk wenste te geven. Het was bedoeld voor de blauwe kamer. De president zeide in zijn antwoord, dat de betrekkingen tussen Amerika en Engeland zich steeds verbeterd hadden. Een oorlog tussen beide landen was even ondenkbaar als een oorlog tussen sta ten der V.S. onderling. Hij zeide te ho pen, dat spoedig de tijd zou komen, dat dit van alle landen gezegd kon worden en dat oorlog eenvoudig onmogelijk zou zijn. Even na zeven uur besteeg het prin selijk paar het vliegtuig, dat naar Mon treal zal vliegen. Tevoren hadden prin ses Elizabeth en prins Philip nog een snelle tocht langs de bezienswaardig heden van Washington gemaakt. Voor het diner, dat prinses Elizabeth en prins Philip Woens dagavond op de Ca nadese ambassade te Washington ter ere van president en mevrouw Tru man hebben gege ven, maakten de prinses en de Ame rikaanse president nog even een praatje in de bi bliotheek van de ambassade. Over haar avondjapon draagt de prinses het lint van de Orde vam de Kouseband, in haar haar een tiara. De achter ons liggende week heeft in het teken gestaan van de uit slag der verkiezingen in Engeland, welke vanzelfsprekend voor het Ne derlandse zakenleven belangrijk moest zijn, waar Groot-Brittannië nu eenmaal ons grootste afzetgebied is. Wanneer men in aanmerking neemt dat Neder land, evenals zovele andere Europese landen hoofdzakelijk aangewezen is op zijn export bij de bijna wanhopige po gingen, die in het werk moeten wor den gesteld om de handels- en beta lingsbalans in de richting van even wichtigheid te doen gaan, moet men dubbel tot de overtuiging komen, dat de overwinning van de conservatieve partij en de daarvan te verwachten ont wikkeling op economisch en financieel gebied ook voor ons land van het groot ste belang zullen zijn. Nederland immers heeft, sinds de be vrijding, niet alleen op economisch en financieel gebied, doch ook op het ter rein van de politiek systematisch in het Engelse zog gevaren. Uiteraard vonden de gezichtspunten van de Labour-rege- ring op zulke voorname punten als te werkstelling, sociale voorzieningen en geleide economie de instemming van het Nederlands coalitie-kabinet, dat meermalen zijn inspiraties vond in de door Engeland gevolgde richtlijnen en, met dit voorbeeld voor ogen, krachtige argumenten kon aanvoeren voor de hier gevolgde politiek. Als uitwassen van de Engelse straf geleide economie kon men daar twee voorname factoren vaststellen, welke voor de Labour-regering tegelijkertijd twee zorgenkinderen zijn geweest, na melijk goedkoop geld, (kunstmatig laag gehouden rente) en inflatiegevaar. Deze twee elementen zullen dan ook in zekere mate hebben bijgedragen tot de ontevredenheid van een bepaalde ca tegorie van Britse kiezers, die ditmaal hun voorkeur hebben gegeven aan de conservatieve partij in de hoop, dat deze in staat zou blijken te zijn aan hun per soonlijke verlangens tegemoet te komen. De geringe meerderheid, behaald dooi de nieuwe Engelse regering, doet echter op deze en vele andere punten de on zekerheid voorlopig nog voortduren, zo dat het optimisme, dat zich zou hebben voorgedaan bij een meer uitgesproken nederlaag van Labour in financiële en handelskringen, in omgekeerde evenre digheid ook gematigder is geworden dan men het anders zou hebben kunnen ver wachten. e keuze van de heer Butler als nieuwe Kanselier van de Schat kist, zoals men in Engeland de mi nister van Financiën pleegt te noemen, wijst op het verlangen van Churchill om de geleide economie niet als bij tover slag ongedaan te maken. Butler is een der vroegere oppositie-mannen, die bij Labour in goed aanzien stond. Deze be windsman zal de aan deze partij zo dier bare geleide economie slechts verzachten in zoverre zij regelrecht indruist tegen het ontplooien van de individuele onder nemingsgeest en de bloei van het parti culiere bedrijfsleven. Hij zal dus de kool en de geit sparen om te voorkomen, dat binnen twaalf of achttien maanden weer opnieuw verkiezingen zouden moeten worden gehouden. De vraag is echter of door het nemen van halve maatregelen, door het bewan delen van de zogenaamde gouden mid denweg Engeland weer het geschokte vertrouwen zal kunnen herwinnen, en 's lands solvabiliteit herstellen. Het land heeft, evenals Nederland, bo ven zijn stand geleefd. De terugkeer tot de oude leer van de tering naar de ne ring zetten zou het nemen van impopu laire maatregelen noodzakelijk maken. Zal Churchill's ploeg hiertoe genoeg moed en macht bezitten? Dit zal moeten worden afgewacht. Uiteraard zullen de Nederlandse bewindslieden en het Ne derlandse volk de komende gebeurte nissen met de grootste aandacht volgen, want de richting waarin ons eigen land koers gaat zetten, zal in grote mate af hankelijk zijn van de ondervindingen, welke Engeland zal opdoen. Nederland kampt met vrijwel dezelfde problemen, waarmede Engeland sinds het einde van de jongste oorlog geworsteld heeft. Ook ons land heeft de economie in vele ge vallen ondergeschikt gemaakt aan de politiek. Ook Nederland vraagt, zich af, in hoeverre het inslaan van de omge keerde weg nuttig en mogelijk zal zijn. Advertentie De Engelse minister van Buitenlandse Zaken, Anthony Eden, zal waarschijn lijk spoedig in Parijs een onderhoud heb ben met de Egyptische minister van Bui. tenlandse Zaken Salah El Din Pasja, al dus is Vrijdag op het Foreign Office ver- I-..ard. Het Foreign Office heeft het aanbod van de minister van Buitenlandse Zaken van Pakistan, Zafrullah Khan, die aan geboden heeft te bemiddelen in het ge schil tussen Engeland en Egypte, toege juicht, doch tegelijkertijd verklaard, dat Egypte op het ogenblik niet in stemming is om te onderhandelen. Intussen gaat Engeland voort zjjn troe. pen in de kanaalzone te versterken. Vliegtuigen van de B.A.F. brengen thans onderdelen van de eerste Britse divisie en de daartoe behorende gardebrigade over van Tripolis naar de Suez-kanaal- zone. Om de tien minuten landt een vliegtuig met zestig soldaten. Het Britse hoofdkwartier van marine en landmacht heeft te Cairo een commu niqué uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat het Vrijdag in de kanaalzone rustig is gebleven. Het lossen en laden door niet-militairen ligt te Port Said en Suez geheel stil waardoor op geen enkel schip gewerkt wordt. „Schepen met voorraden voor de Egyptische luchtmacht en de Egyptische spoorwegen zijn niet gelost. Zij zijn derhalve gedwongen koers te zetten naar het Verre-Oosten", aldus het communiqué. Admiraal William Fechteler, chef van de Amerikaanse marineoperaties heeft op een persconferentie als zijn oordeel uitgesproken, dat vrjje doortocht in het Suez-kanaal onder bescherming van Britse troepen tegen mogelijke acties van Egyptische nationalisten essentieel is. Hij zei verder, dat hij eventuele slui ting van het Suez-kanaal voor de scheep vaart niet beschouwt als een gevaar voor de Amerikaanse marine, maar wel als een maatregel die de beweeglijkheid van de Amerikaanse vloot zou vermin deren. Fechteler kon zich niet uitlaten over de vraag of de Amerikaanse 6e vloot zou interveniëren, indien het Suez-kanaal werkelijk werd bedreigd, omdat de be trokken regeringen daarover zouden moeten beslissen. Vrijdag heeft een woordvoerder vi het Egyptische ministerie van Buiten landse Zaken te» Cairo verklaard, dat Egypte plannen maakt om een groep Amerikaanse senatoren uit te nodigen om zelf de Britse handelingen in de Ka naalzone te komen zien. De Australische minister van Buiten landse Zaken R. G. Casey heeft tijdens een persconferentie verklaard, dat zijn land zich vastbesloten schaart aan de zijde van Engeland in het conflict met Egypte. Hij deelde voorts mee, dat hij afgelo pen week-zijn standpunt heeft doen ken nen aan de minister van Buitenlandse Zaken van Egypte tijdens een bezoek aan Cairo. Franse autoriteiten hebben Vrijdag volgens A.P. meegedeeld, dat Amerika Frankrijk steunen zal in zijn oppositie tegen enigerlei onderzoek door de V.N. naar de toestand in Frans-Marokko. Egypte is van plan de kwestie van Frans-Marokko in de Algemene Verga dering van de V.N., die Dinsdag in Pa rijs begint, ter sprake te brengen. Frankrijk houdt vol, dat de kwestie er een van binnenlandse aard is en geen onderwerp voor een onderzoek vormt. Een Franse woordvoerder heeft ver klaard, dat uit de laatste diplomatieke telegrammen van de Franse ambassade in Washington blijkt, dat Amerika zal stemmen tegen de Egyptische klacht. Van Amerikaanse officiële zijde in Parijs kon hiervan geen bevestiging verkregen worden. Dc Amerikaanse delegatie bij de V.N. heeft Ernest Gross aangewezen om over de Marokkaanse kwestie te spreken, in dien deze in de Algemene Vergadering ter sprake komt. De delegatie heeft nog niet definitief besloten in te stemmen met toelating van de kwestie op de agenda. De Canadese minister van Buitenland- Se Zaken Lester Pearson heeft bij zijn aankomst te Parijs gezegd, dat hij zich niet candidaat zou laten stellen voor het voorzitterschap van de Algemene Ver gadering. Staat U toe, dat ik het mij deze week gemak kelijk maak en voorna melijk een werkelijk-groot arts aan het woord laat. Het zij mij vergund hem tenmin ste in te leiden. In 1202 overleed in Grana da de Joodse wijsgeer, wis kundige, astronoom, arts en weergaloos kenner van de Talmud; Moses Ben Maimon, beter bekend als Maimoni des. Over het juiste jaartal zijn de historici het oneens. Sommige nemen aan, dat Maimonides pas in 1204 ten grave werd gedragen. Wij houden echter 1202 aan en herdenken Maimonides' sterf dag, die tennaastebij 750 ja ren in het verleden is weg geschoven. Moses Ben Mai mon werd in 1135 te Cordo ba uit Portugees-Joodse ouders geboren. In 1148 sta ken hij en zijn verwanten over naar Noord-Afrika we gens de geloofsvervolging der Alhomaden. Even later werd hij gesignaleerd in Palestina, nog later arriveerde ij in Egypte, alwaar hij philoso phic doceerde, rabbijn werd in Cairo, practiseerde als arts en lijfarts was van Sul tan Saladin. Maimonides' wereldbe schouwing steunde op Aristo- teles en de Bijbelse Open baring. Zijn God is onstoffe lijk, alwijs en algoed. Hij be nadrukte, dat Gods voorzie nigheid de psycholc _'.sch- ethische vrijheid van de men selijke wil niet verhindert, de wil van de mens, wiena ziel substantieel en onsterfe lijk is. Het hoogste goed, zei Maimonides, is kennis, in het bijzonder de kennis van God. Ziedaar enige proeven van zijn wijsheid. De grootste Joodse philo- sooph van de Middeleeuwen, die nog zo vele atidere qua- liteiten in zijn ruime mense lijke persoonlijkheid beslo ten hield, was en bleef een nederig schepsel Gods. Dit bleek onder meer uit zijn houding van arts tot patiënt en blijkt bij uitstek uit zijn gebed, dat hij dagelijks uit sprak. Bedenkt bij het lezen van hierondervolgende, dat vele hedendaagse artsen dit gebed kennen en beleven en dagelijks voor zichzelf lezen, het gebed van Maimonides: „Sta mij bij, Almachtige, in het volbrengen mijner moeilijke taak, opdat zij ge- lukke. Want zonder Uw bij stand is een mens zelfs niet tot het geringste in staat. Beziel mij met liefde tot mijn kunst en Uw schepse len. Laat niet toe, dat geld of roemzucht mijn daden beïn vloeden. Want deze vijan den der waarheid en men senliefde kunnen mij licht op dwaalwegen voeren en mij. van mijn plicht, Uw kin- deren wel te doen, afhou den. Verruim mijn hart, zodat dit steeds bereid is, arm en rijk, vriend en vijand, de kwade zowel als de goede, te helpen. Laat mij in de lijder al léén de mens zien; geef mi] de kracht, mij aan het bed ■van de zieke te beheersen, zodat geen vreemde gedach ten zich aan mij opdringen en al mijn ervaring en ken nis mij geheel ten dienste staan om hem te helpen. Schenk mijn zieken ver trouwen in mij en mijn kunst, opdat zij mijn voor schriften en aanwijzingen getrouwelijk opvolgen. Ver leen mij, o God, geduld en zachtheid, wanneer Uw zie ke mij weerstreeft. Schenk mij gematigdheid in alles behalve in mijn verlangen naar kennis. Geef mij bescheidenheid, zodat hoogmoedige gedach ten over mijn bekwaamheid ver van mij blijven. Omgord mijn lendenen als met een pantser, wanneer onkundi gen my bespotten, opdat mijn geest ongekwetst blijve en ondanks andere invloe den de waarheid oprecht zoeke. Indien echter wijze re mannen mij het beter willen leren, laat mijn geest dankbaar de aangewezen weg volgen, want het gebied der artsenijkunst is groot. Amen." J. M. Churchill, die zijn ka binet reeds een paar da gen geleden voltallig had, heeft als eerste daad- zijn eigen salaris met een bedrag van dertig duizend gulden per jaar verminderd Hij houdt dan als premier nog f70.000 per jaar over De andere ministers zullen inplaats van met f50.000 met f 40.000 genoegen ne men. Dit is natuurlijk een sympathiek gebaar, maar de wereld stelt méér be lang in de pogingen, die Churchill heeft beloofd te zullen ondernemen om de wereldvrede te bevorde ren. Men herinnert zich, dat Churchill heeft ver klaard een voorstander te zijn van besprekingen op hoog niveau namelijk tussen Stalin, Truman en Churchill zelf om te komen tot betere verhou dingen tussen de grote mogendheden. Reeds is Churchill's bezoek in Washington aangekondigd, en men kan inderdaad verwachten, dat er pogin gen zullen worden gedaan om aan de huidige koude oorlog gen eind te maken of om in elk geval alles te doen om te voorkomen, dat die koude oorlog heet loopt, Overigens zijn er door de Verenigde Staten, volgens een mededeling van de Amerikaanse mi nister van Landsverdedi ging. Frank Nash in de laatste dagen pogingen in dezelfde richting onder nomen. Dat klinkt alle maal dus tamelijk hoop vol Ook van het front in Korea komt goed nieuws. Niet wat de krijgsverrich tingen betreft, daór is niet veel schot in en men krijgt de indruk, dat elke kilo meter terrein winst met zware offers aan bloed moet worden betaald. Ook wekt het bericht, dat in Korea de eerste sneeuw is gevallen, sombere voor stellingen op. Maar, als gezegd, er is gunstig nieuws: de Noor delijken hebben nieuwe concessies gedaan inzake de demarcatielijn op Ko- rea, waardoor de hoop op een spoedige wapenstil stand aanmerkelijk is ge stegen. En wanneer het inderdaad zou gelukken de strijd in Korea te be ëindigen, dan openen zich waarschijnlijk vele ver dere mogelijkheden om ook in andere delen der wereld tot een vergelijk te komen. Gemakkelijk zal dat niet zijn, want op tal van plaatsen is de toestand zó, dat een ge ringe aanleiding misschien* reeds voldoende is om een ramp te ontketenen. Er is geen gebrek aan feiten, die deze situatie kunnen illustreren. En dan hoe ven we nog niet eens naar Egypte, Marokko of Per- zië te verwijzen. Kortge leden werd op Malakka de Britse Hoge Commis saris vermoord en enkele dagen geleden was de Franse Hoge Commissaris in Cambodja, De Ray mond, hetzelfde lot be schoren Dc situatie in Egypte is overigens tamelijk critiek. Niet alleen dat zich ge wapende Egyptische gevechtstroe pen hebben gevormd, die een terreur- campagne tegen de Engel sen voeren, maar ook on der de burgerbevolking neemt het verzet tegen de Engelse bezetting toe. Niet meer dan 14 000 vSn de 70.000 arbeiders in dienst der Engelsen, heb ben het werk gestaakt. De ha ven werkzaamheden in Port Said en Suez liggen volkomen stil, alleen in Alexandrië worden Au stralische. Zuid-Afrikaan, se en Amerikaanse sche pen nog gelost. De toe stand wordt verscherpt door een ultimatum van de organisaties der haven arbeiders aan de Suez- kanaaimaatschannij, dat onmiddellijke stopzetting verlangt, van alle arbeid ten behoeve van Britse oorlogsschepen. De Egyp tische regering, schijnt de gewapende Egyptische benden niet officieel als haar geregelde troepen te erkennen; dat daarvoor aanleiding bestaat mag blijken uit het feit, dat onder de aanvoerders van die Egyptische „partisa- nen" zich de moordenaar bevindt van wijlen koning Abdullah van Jordanië! Ter „geruststelling" in tussen van de verontruste wf' n,d kon men in de af gelopen week verschillende be richten verne men met betrek king tot proeven met atoombom men. In Amerika moeten deze proeven uitnemend ge slaagd zijn, men wierp in Nevada een dergelijke bom uit een vliegtuig en prompt volgde een ont ploffing. Nu wordt mee gedeeld, dat Amerika over zulke kleine atoombom men beschikt, dat ze te gen oprukkende leger scharen en tegen bepaalde industrieën gebruikt zou den kunnen worden. Een Amerikaans Congresslid Albert Gore ver klaarde in verband hier mee reeds, dat er nooit weer een atoombom op steden diende gegooid te worden en dat er daarover internationale overeen komsten moesten worden gesloten, evenals ten aan zien van het gebruik van werd gedaan. Het klinkt nogal utopisch. ®n.meer aan de werke lijkheid beantwoordend beeld krijgt men uit me dedelingen van een Joe goslavische generaal, Pet- ko Daptsievitsj, die ver klaarde, dat de Verenigde Staten over 600 atoom bommen beschikken en Rusland daarentegen slechts over een honderd stuks. De Russen verlan gen daarom een volkomen verbod van de atoombom, de Amerikanen willen lie. ver het gebruik er van reglementeren. Het is nog niet goed te zien hoe men deze twee standpunten tot elkaar zou kunnen bren- gen. Minister van Buitenlandse Zaken An thony Eden, minister van Staat Selwyn Lloyd en sir Gladwynn Jebb zullen aan het hoofd staan van de Britse delegatie naar de Algemene Vergadering van de U.N.O. in Parijs. Kanselier Adenauer heeft Herbert Blankenhorn, zijn adviseur voor Buiten landse Zaken, aangewezen om West- Duitsland als waarnemer op de Parijse zitting van de U.N.O. te vertegenwoor digen. De West-Duitse regering had verzocht een waarnem^j' te mogen zenden en men verwacht, dat dit verzoek zal wor den ingewilligd. Het zou de eerste maal zijn, dat Duitsland op een zitting van de Assemblee der U.N.O. is vertegenwoor digd, hoewel de Duitsers reeds, lid van diverse organen der U.N.O. zijn. De 46- jarige Blankenborn kwam in 1929 in de Duitse buitenlandse dienst. In 1938 trad hij toe tot de Nazi-partij. Terwijl Vrijdag op Korea aan het front weinig viel te beleven, in afwachting van de resultaten der bestandsbesprekin gen, heerste in de lucht grote activiteit. Meer dan 300 geallieerde en rode straal jagers raakten boven Noord-West-Korea in negen luchtgevechten gewikkeld. De geallieerde jets schoten hun 100ste Mig neer en beschadigden er vier. Alle ge allieerde vliegtuigen keerden op hun basis terug. De geallieerde en Noordelijke onder handelaars zijn hedenmorgen twee en een half uur bijeen geweest om tot een beslissing te komen aan welke zijde der bestandslijn de vroegere conferentie plaats Kaesong zal moeten komen te lig gen. Generaal William Nuckols, de offi ciële woordvoerder der V.N., deelde na afloop mede, dat „geen waarneembare vooruitgang" was gemaakt. De geallieerde delegatie heeft een aan zienlijke tijd besteed aan het bepleiten van het aanbod, dat de afstand aan de Noordelijken inhield van „belangrijke strategische eilanden" aan beide kusten en het gebied van het front bij Kumsong, beide in ruil voor Kaesong. De Noorde lijken hebben dit niet aanvaard. Generaal Eisenhower zal velgende week met president Truman een plan bespreken om de West-Europese troepen in versneld tempo gevechtsklaar t« maken, aldus verneemt Reuter van ge zaghebbende zijde te Washington. Eisenhower gaat er van uit, dat 20 ge vechtsklare divisies in Juli 1952 meer waard zijn dan een plan voor 60 divisie» in 1954. In Noord-Atlantische militaire Kringen is men van gevoelen dat het vc7,edige Russische leger van een 180-tal divisies geen onmiddellijk gevaar op levert maar wel de gevechtsklare Rus sische en Duitse divisies die thans i*1 Oost-Ouitsland oefenen. Het plan van Eisenhower zou wij»*" gingen in de schema's voor de wapen* productie in Europa en de V.S. meebren gen. Generaal Eisenhower is Vrijdagavond per vliegtuig naar de V.S. vertrokken- Voor zijn vertrek had de generaal een bespreking met de Amerikaanse c°* ordinator van het program voor weder zijdse veiligheid, W. Averell Harriman. die juist uit Londen gearriveerd wa Tegenover de pers wees dc generaal op, dat Harriman te maken heeft met a productie en financiële aspecten van Westerse verdediging. De generaal zeiu dat hij in Washington alleen de militair aspecten van de situatie zou behandelen-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1951 | | pagina 4