1500 millioen per jaar voor
defensie het maximum
Zonder buitenlandse hulp is
dese inspanning voor onze
economie niet te dragen
Utreff'tbeter!
LICHTVAARDIGE PUBLICATIES OVER
O.L. VROUWEGASTHUIS GELAAKT
Wetsontwerp Toezicht op Credietwezen
socialistisch of niet
KALODERMA
Gancia
Onderwijs en jeugdwerk
Studiedag ter bevordering
van de samenwerking
Met IV0R0L: elke tand een brillant!
Waterkracht
centrales
Voorontwerp van Ziekenfondsenwet
groot gevaar voor Ziekenhuiswezen
Welter: Met dit ontwerp bereiken
socialisten in één slag socialisatie
van alle bedrijven in ons land"
s™dS"&p x SJsx -JafSTtR si»
REGERING ANTWOORDT DE TWEEDE KAMER
£al het eiland Tabolina
verkocht worden?
Felle critiek van
Mr. Oud
Iets wat U
bijzonder welkoiA
is!
DONDERDAG 8 NOVEMBER 1951
PAGINA 3
Regering streeft naar
aanvaardbaar beleid
Indonesië en N.-Guinea
Middenstand
Woningbouw
Drieling te Coevorden
geboren
Limburg vraagt concessie
voor zes centrales
80 CENT
Jaarvergadering Ver, van Katholieke Ziekenhuizen
C.H.U. geheel tegen
Gelee: tubes -.85,1.25 en 1.85 Actiefcrème: tube 1.65 en pot 3.50
Oagcrème: tube 1.65 en pot 3.50 Scheercrème: grote tube 1.95
DOOR ALEXANDRA ORME nri ggt
Om de vrijheid
Een socialistisch ontwerp
vermoulh Torino
Advertentie
Bij de steeds verdergaande coördinatie van de inspanningen der Westelijke
Wereld is in toenemende mate de defensie-inspanning van de verschillende lan
den in het centrum van de aandacht komen te staan, aldus antwoordt de re
gering de Tweede Kamer naar aanleiding van het voorlopig verslag over de
begroting 1952 Zij onderschrijft het oordeel van de Kamerleden, die van mening
zijn, dat het bedrag van 1500 millioen per jaar het plafond is van hetgeen, re
kening houdende met een adequate buitenlandse hulpverlening, in Nederland
kan worden gedragen, zonder dat wezenlijke schade wordt toegebracht aan de
belangen op economisch, sociaal en cultureel gebied.
De passage in de Troonrede, welke mededeelt, dat buitenlandse financiële hulp
noodzakelijk zal zijn voor de volbrenging van het militaire vierjarenplan, doelt
op de omstandigheid, dat in de eerstvolgende jaren naast de zuiver militaire hulp
voor Nederland economische hulp. welke in dit kader kan worden versterkt,
noodzakelijk zal zijn, omdat anders de inspanning van 1500 millioen gulden per
jaar voor onze economie niet te di-agen zal zijn.
Aangezien de bedragen, welke het Congress voor militaire en economische hulp
voteert, telkenjare opnieuw moeten worden vastgesteld, kan uiteraard nog geen
zekerheid worden gegeven of de Amerikaanse bijdrage ook in de komende jaren
Voldoende zal zijn om het Nederlandse programma ad. 1500 millioen per jaar
tot uitvoering 4e brengen.
Daar het deficit op de Nederlandse
betalingsbalans in het verleden één
van de hinderpalen is geweest, wel
ke een verwezenlijking der volledige
Economische Unie met België en
Luxemburg hebben bemoeilijkt,
kunnen in het licht van de
gunstige ontwikkeling, welke deze
betalingsbalans in de laatste maan
den heeft vertoond, ook de vooruit
zichten voor de verwezenlijking der
Economische Unie met een groter
optimisme onder ogen worden ge
zien. N
Sommige leden vragen zich af of niet
van een socialistisch overwicht in het
kabinet sprake is, terwijl andere leden
van oordeel zijn, dat er geen voldoende
tegenwicht is tegen de invloed van
K.V.P. en P. v, d. A. samen De rege
ring merkt op, dat in elk van de twee
genoemde partijen zelf bij herhaling de
klacht tot uiting komt, dat de andere
partij zich tè veel zou laten gelden en
de eigen partij zich te zeer voor com
promissen zou laten vinden Bjj een ka
binet van gemengde samenwerking is
niet anders te verwachten dan dat aan
hangers van bepaalde beginselen ieder
°P hun beurt zullen menen, dat aan hun
gevoelens niet voldoende recht is ge
daan. Bij het kabinet bestaat echter het
ernstige streven om, ondanks verschillen
Jn uitgangspunt en beginsel, zoveel mo-
geiyk gemeenschappelijk tot een zake
lijk verantwoord en in brede kring aan
vaardbaar beleid te komen.
Homogeniteit in de zin van gelijkheid
van opvatting omtrent alle belangrijke
vraagstukken is niet aanwezig en was
ook niet te verwachten. Men kan niet
tegelijkertijd verlangen een kabinet op
brede basis en homogeniteit in voren-
edoelde zin. Waar het op aan komt >s
vt'e£rwii van de bestaande en tevo
ren bekende meningsverschillen een ge
meenschappelijk beleid kan worden ge
voerd. Dat is tot nog toe het geval ge-
tveest, al zal ieder lid van het kabinet
sommige punten andere wensen heb
ben gehad.
Ten onrechte echter wordt onder
steld, dat de minister van Economi
sche Zaken wel het belang zou in
zien van de mogelijkheid van inter
ne financiering der ondernemingen
en de minister van Financiën niet.
Het gehele kabinet acht het wense
lijk. dat er ruimte is voor die moge
lijkheid. Niettemin brengt de finan
ciële toestand van ons land mede,
dat de fiscus een belangrijk percen
tage van de winsten der onderne
mingen moet opeisen, wat intussen
niet heeft verhinderd, dat sinds de
bevrijding op grote schaal zelffinan
ciering van uitbreidingen heeft
plaats gehad.
De regering zegt. dat het ongetwijfeld
een zegen zou zijn geweest voor Indone
sië zowel als voor Nederland, indiende
overgang naar de zelfstandigheid van
Indonesië zich geleidelijker en op ge
ordende wijze had- kunnen voltrekken
en indien een nauwer en beter samen
gaan van Indonesië en Nederland had
nonnen worden behouden. Anderzijds
ri u overtuigd, dat onder de omstan
digheden zoals zij zich in Indonesië, in
Uost-Azie in het algemeen, en in de in
ternationale verhoudingen hadden ont
wikkeld, de gevolgen van afwijzing der
'ervroegde sou vereiniteits-o verdracht
zowel voor Nederland als Indonesië veel
ongunstiger zouden zijn geweest dan die
Van aanvaarden.
V He indruk, welke verscheidene leden
nadden gekregen uit persberichten aan
bande het verzoek van de Indonesische
„"gering om overleg te plegen over wij
ziging van de ter Ronde-Tafel-Conferen-
}]Q gesloten overeenkomsten, dat dit ini
tiatief der Indonesische regering voors
hands uitsluitend zag op een overleg
over de wijziging van de Nederlands-
Indonesische Unie, is niet geheel juist.
■°Jj het informatief overleg met de bij
zondere Indonesische vertegenwoordi
ger, prof. Supomo. is wel gebleken, dat
?e Indonesische regering aan dit punt
bijzondere waarde hecht, maar tevens
°at zij ook andere ter RTC gesloten
overeenkomsten in het overleg wil be
trekken. De voorlopige besprekingen
met prof. Supomo hebben intussen nog
niet geleid tot een zodanige concrete op
stelling van desiderata, dat daarover
thans reeds nadere mededelingen zou
den kunnen worden gedaan.
De regering stelt zich op het stand
punt dat zij bereid is tot overleg over
alles wat onder de gegeven omstandig
heden kan leiden tot verbetering van
de verhouding met Indonesië, maar zij
meen' dat een dergelijk overleg alléén
vruchtdragend kan worden gevoerd
wanneer alle zaken, welke daarbij aan
de orde komen, in haar algemeen ver
band kunnen worden overzien.
De regering ziet niet aanstonds
een oplossing voor de Nieuw-Gui-
nea-kwestie, waarin de standpunten
van Indonesië en Nederland zóver
uit elkander liggen. De Nieuw-Gui-
nea-kwestie heeft overigens voor
Nederland meer aspecten dan die
van het meningsverschil met Indo
nesië alleen. Zo is bijv. de vraag,
hoe Nieuw-Guinea het beste tot ont
wikkeling kan worden gebracht, er
een van eigen orde.
Naar aanleiding van de gedachte van
een gezinsraad kan de regering mede
delen dat in de afgelopen zomer de
nati.onale contactcommissie voor ge-
zinsbelangen is opgericht. Het verdient
wellicht overweging of het mogelijk is
dat deze commissie, eventueel in iets
gewijzigde opzet, de taak kan vervullen
die aan een gezinsraad zou zijn toe
gedacht.
De leden, die menen dat de oplossing
van de moeilijkheden in de midden
stand in de eerste plaats gezocht zal
moeten worden in ordening en sane
ring. zij gewezen op de mogelijkheden
welke de wet op de Bedrijfsorganisatie
biedt voor het tot stand brengen van
geordende toestanden in midden- en
kleinbedrijf.
De regering acht het niet raadzaam
thans het initiatief te nemen tot ver
dergaande saneringsmaatregelen, door
het uitvaardigen waarvan zij noodzake-
l«k zou moeten ingrijpen in historisch
gegroeide toestanden en verhoudingen,
met alle gevolgen van dien.
Wat betreft de gemeentelijke woning
bouw zal voor 1952 hulp kunnen worden
geboden uit de bekende lening, welke
door institutionele beleggers ten be
hoeve van de woningbouw versterkt
wordt en waarvan ruim f 100 millioen
voor nieuwbouw in 1952 bestemd kan
worden, zomede uit de opbrengst van de
nationale leningen, waarop hiervoor
werd gedoeld.
Mevr. A. A. Leemhuis-Reinink te
Steenwijksmoer, gem. Coevorden, heeft
het leven geschonken aan een drieling,
twee jongens en een meisje. De kinde
ren wogen samen vijftien pond.
kent de perzen als geen ander
Amsterdam, Rokin 116
Den Heag, Arnhem, Utrecht, Htlversose
Advertentie
Naar wij bij informatie van zeer be
voegde zijde vernemen heeft de Prov.
Limb. Electr. Mij. bij het ministerie
van Verkeer en Waterstaat concessies
aangevraagd voor de bouw van een
zestal waterkrachtcentrales resp. in de
Maas en het Julianakanaal. Deze instal
laties zouden, wat het Julianakanaal
betreft, resp. te Roosteren, Born en
Maasbracht en wat de Maas betreft te
Buggenum, Belfeld en Sambeek worden
opgericht. De keuze van deze plaatsen
werd bepaald door het feit dat zich daar
reeds sluizen resp. stuwen bevinden. De
bouw van een en ander zal wanneer
de concessie eenmaal zou zijn verleend
ongeveer twee en een half jaar in
beslag nemen, terwijl de kosten worden
geraamd op een bedrag van 25 a 30 mil
lioen in totaal.
In het gevangenkamp te Kediri is de
Nederlandse planter Herman overleden.
De heer Herman werd geruime tijd ge
leden gearresteerd in verband met wa
penbezit; hij zou binnenkort worden
vrijgelaten en naar Nederland terugke
ren.
Advertentie
wmM.
komen ruilen. Vervolgens
am de gezant namens Zijne Majesteit
NÓ,, van Kokanje aan Koning
Advertentie
yan een correspondent in Gortupal
^"tvingen wij het bericht dat de gezant
rfr Kokanje aan koning Napoleontica-
hsimonantonibus, die gewoonlijk Nap
scnoemd wordt, de groeten van de ko-
het Van Kokanje heeft overgebracht en
de, VerzoGk heeft gedaan een ambassa-
Zp„. naar Kokanje te zenden om post-
,cgeis te
T*-am de
HanK°ning
Wil ,vr?gen of hij het eiland Tabolina
Wil ,erkoPer>. De koning van Kokanje
Paria ,roamelijk graag op schild-
gezantn]HCht gaan' Als P^js bood de
duka»Q„ koning vierduizend gouden
twintirr 1 veertis vaten donker bier,
rode ?n+igVerworsten mot loodjes en
en een bmH»en Yat met zure augurken
Naa,. wil m aan-
"omen zal tan- we,ineeliehte zijde ver-
biet ingaari ri aNap °P dit voorsteI
bier geeft "1" hij niets om donker
Vo°r lijn maagZUzyn.aUgUrken niet goed
inleiding10van "gesteld
mend in n. passage voorko-
»on D2n"^nlJiïer,tje Lik" verhaal
den f3.90- verkriTu pr'i5 Bebon-
handel en bhi?.?arJn de bo<?k-
Tód, Amsterdam.) Drukkerij De
(Van onze speciale verslaggever»
Op de gisteren te Utrecht gehouden algemene jaarvergadering van de Vereniging
van Katholieke Ziekenhuizen heeft de voorzitter, de heer Jos. Maenen, zich in
scherpe bewoordingen gericht tegen een aantal ook in ons blad gelaakte publi
caties ten aanzien van het gebeurde in het O. L. Vrouwegasthuis te Amsterdam
Met name gispte hij daarbij een artikel in de N. R. C., dat hij ronduit een fabel
noemde, en daartoe gemachtigd door Mgr. Huibers, legde hij daarop over
deze kwestie een officiële verklaring af. In deze verklaring heet het, dat het
bestuur de bovenbedoelde publicatie betreurt en dat het na lezing vande stuk
ken tot de conclusie is gekomen dat door de commissie, die de situatie in het
O. h. Vrouwegasthuis onderzocht heeft, de grootst mogelijke objectiviteit is be
tracht zowel bij haar samenstelling als bij het onderzoek. Het bestuur van het
ziekenhuis is m de gelegenheid gesteld van antwoord te dienen en de genees
heer-directeur heeft zelf zijn ontslag ingediend, hetgeen hem op de meest eer
volle wijze verleend is. Eerst daarna hebben ook enige leden van het bestuur
ontslag gevraagd, dat ook hun op de meest eervolle wijze is verleend.
Tevoren had de heer Maenen even
eens met grote ernst gewezen op de ge
varen, die op het ogenblik het zieken
huiswezen van alle kanten bedreigen.
Als voornaamste noemde hij daarbij het
voorontwerp op de Ziekenfondsenwet,
dat op het ogenblik ter bestudering is
vrijgegeven. HU zeide dat het hem met
verbijstering vervuld had dat men daar
in de Ziekenfondsraad de bevoegdheid
wenste te geven het ziekenhuiswezen
bepaalde bindingen op te leggen. Het
tweefle probleem dat hy aansneed be
trof de noodzaak om nieuwe zieken
huisruimte te scheppen. Men heeft er
geen flauw vermoeden van, aldus de
heer Maenen, hoe groot de achterstand
op het ogenblik wel is. Het bouwvolu
me moet naar onze mening dan ook an
ders verdeeld worden, want hetgeen ons
thans ter beschikking wordt gesteld is
absoluut ontoereikend. Tegen deze ach
tergrond, aldus vervolgde hy, moet men
ook ons standpunt zien ten aanzien van
de invoering van de 48-urige werkweek
voor verplegend personeel. Tegen dit
beginsel immers, zo zeide hy, hebben
wy geen bezwaar. Wij juichen het zelfs
toe. De vraag ig echter hoe wij met het
huidige bouwvolume het huisvestings
probleem in de ziekenhuizen moeten op
lossen voor alle verpleegsters die wij
dan extra nodig zullen hebben. En ten
slotte sprekend over de diepe achter
grond van het katholieke ziekenhuiswe
zen zeide hy nog, dat wanneer het waar
is dat de charitas het gezicht is van de
Kerk het katholieke ziekenhuiswezen
daarop de schoonste glimlach betekent.
Iets minder bloemrijk was de heer F.
J. v. Aalst, de tweede spreker op deze
middag, wiens taak het was een inlei
ding te houden over de financiële ver
houdingen in het ziekenhuiswezen. Hij
baseerde zijn betoog op het economisch
rapport van prof. v. Berkum, dat wij
ter vergadering beurtelings de grondwet
en de troonrede van het ziekenhuiswe
zen hoorden noemen, hetgeen ons een
wonderlijke combinatie leek. Na een
zeer uitvoerige inleiding, waarin de spre
ker een somber beeld schilderde van de
financieel-economische positie der zie
kenhuizen, kwam hij tot de conclusie
dat een meer reële prijspolitiek in de
toekomst dringend noodzakelijk is. Hij
gewaagde van een algemeen gebrek aan
liquide middelen waardoor zelfs kleine
uitbreidingen in de ziekenhuizen niet
kunnen worden uitgevoerd zonder dat
vreemd geld wordt aangetrokken.
In dit verband sprak hij ook over
de zorgelijke financiële positie van
talrijke Congregaties en becijferde
dat het katholiek ziekenhuiswezen
door zijn bijzondere geaardheid jaar
lijks het Nederlandse volk een voor
deel oplevert van zeventien millioen
gulden. Uitvoerig stond hij daarop stil
bij de moeilijkheden met de zieken
fondsen. Hij zeide dat gebrek aan
vertrouwen hier een groot obstakel
vormde en voegde eraan toe dat een
door de ziekenfondsen uitgevoerde
controle op de ziekenhuisprijzen nim
mer kan worden aanvaard. Het zal
evenzeer nodig zijn. aldus de heer v.
Aalst, dat wij ons bij onze onderhan
delingen over de prijzen losmaken
van de belangen van de artsen. Fel
nog altijd de mogelijkheid bestaat, dat
een patiënt voor één kwaal bijvoor
beeld driemaal in een ziekenhuis
wordt opgenomen waar hij driemaal
van verschillende specialisten dezelf
de behandeling ondergaat, achtte hij
funest.
A sPrak in dit verband rondweg van
profiteursgeest en het stemde hem tot
vo'doemng dat waar ook van de zijde
van het publiek de drang naar (onnodf
ge) specialistenbehandeling steeds toe
neemt, er op het ogenblik aan gedacht
wordt om de verplicht verzekerden voor
bepaalde verrichtingen te laten bijbeta
len. Tenslotte bepleitte hij in het alge
meen dat men het economisch beleid
in de ziekenhuizen in handen van des
kundigen zal leggen. Bepalingen dat in
ziekenhuizen, die door religieuze Con
gregaties geleid worden, aan leken geen
inzage van de boeken mag worden ge
geven, noemde hij hopeloos verouderd.
Hij sprak als zijn mening uit dat de
kerkelijke autoriteiten bereid zouden
zijn dergelijke voorschriften te wijzigen.
Natuurlijk z0 zeide hij. zullen in derge
lijke ziekenhuizen de deskundigen door
de religieuzen moeten worden bijge
staan. Men geve ons echter dan niet die
genen die door hun bijzondere geeste
lijke óf lichamelijke gesteldheid ergens
anders onbruikbaar zijn.
(Vergadering van Woensdag, geopend
te 13 uur; voorzitter mr Kortenhorst)
Voortgezet worden de beraadslagin
gen over het wetsontwerp toezicht op
het credietwezen.
De heer VAN DE WETERING (C.H.)
kan niet verhelen, dat het merendeel
der adviezen en reacties, die binnen
kwamen na de indiening van het ont
werp, ongunstig waren. Spr. betreurt
dat de minister het ontwerp zo heeft
ingediend. De regering deed er beter
aan het ontwerp in te trekken en de
bankwet te herzien.
Spreker's fractie heeft in '48 tegen het
bankstatuut gestemd en het is wel zeer
pijnlijk voor haar, zich nu een bre
der kabinet regeert voor een nog
verdergaand ontwerp geplaatst te zien
Spr. oepleit uitstel van deze regeling-
Als men de voorstanders hoort, krijgt
men de indruk, dat de banken bij hun
credietverlening onverantwoordelijk te
werk gaan. Maar wat weten zij daar
van. Spr. weet wel beter. Veel van deze
schrijvers en sprekers hebben dikwijls
het papier, waarop het ontwerp is ge
drukt nog niet gezien, laat staan, dat zij
het ontwerp hebben gelezen.
Een stem: namen noemen.
De heer VAN DE WETERING: De
regering kan de credietsverstrekking
gerust aan de banken overlaten. Wat zij
doen is in het belang van de industri
alisatie en van de export. Komt men op
een te hoog niveau, dan kan de minis
ter van Economische Zaken ingrijpen.
Minister LIEFTINCK: „Met directe
controle?"
De heer VAN DE WETERING: Het is
niet mijn taak nu op de concrete uit
werking daarvan in te gaan.
De heer HOFSTRA (Arb.) zegt. dat de
heer Van de Wetering eens moet be
denken, dat het schermen met het spook
van het staatssocialisme niets anders is
dan het vechten tegen windmolens. Men
geeft eenvoudig een caricatuur van de
mening van de voorstanders; noemt dat
staatssocialisme; men wint dan het ge
vecht natuurlijk, maar men denkt er
niet aan, dat een werkelijke overwin
ning iets anders is. De tegenstanders
hebben veel meer dikke woorden ge
bruikt, maar zij zijn dikwijls zo onbe
hoorlijk geweest, de vergelijkingen, die
ze maakten, niet concreet aan te tonen.
Spr. betoogt, dat dit toezicht in het
geheel niet specifiek socialistisch is.
maar eenvoudig door de ontwikkeling
van de maatschappelijke omstandighe
den zelf onvermijdelijk is geworden.
Het program van het huidige kabinet
heeft wei degelijk te maken met dit
ontwerp. Gesproken werd van beper
king in de particuliere en in de bedrijfs
sector. Welnu, hier ligt toch de nood
zaak van het toezicht op het credietwe
zen. Dr. Schouten wil een en ander op
andere wijze bereiken. Hij wil zich niet
aan de offers onttrekken. Hfj ziet de
zaak echter te optimistisch, als hij
denkt, dat zonder deze middelen en vrij
willig het doel bereikt kan worden.
Spr. fractie geeft de voorkeur aan een
blijvende regeling. Het toezicht dient
immers permanent te zijn; het ingrijpen
dient te geschieden, wanneer dat nodig
blijkt. De laatste nota van wijziging is
voor spr. dan ook een achteruitgang,
Advertentie
DE RUSSEN KOMEN
VERTALING» FRANS VAN OLDENBURG ERMKE wSV 8
Toen hij bij Fifi kwam, ging ze op men, en de twee jongens waren niet spulletjes en zijn officier te halen.
+/irxon ctaan n r-i ciaa™ ti__j. c- - -r i ji
maar overwegende bezwaren heeft hij
er niet tegen.
De heer WELTER (kath. nat.» acht
het gelukkig, dat hij na de heer Hofstra
spreekt. Hij kan nu zorgen voor een
scheutje tegenspraak.
De strijd is geen strijd tegen wind
molens, maar tegen een aanslag op de
vrijheid. Een beheersing, zoals de mi
nister voorstelt, past uitsluitend in een
staatssocialistische conceptie. Als dit nu
de vrucht is van een kabinet op brede
basis, dan moet spr. zeggen, dat deze
vrucht hem niet smaakt.
Het is een bewijs voor spr.'s stel
ling, dat een kabinet, waarin socia
listen als partijministers....
Minister LIEFTINCK: „Als minis
ters van de Kroon."
De heer WELTER: als ministers
van de Kroon, maar tevens als partij -
ministers worden opgenomen, onher
roepelijk een socialistische koers zal
varen.
Met dit ontwerp bereiken de socia
listen in één slag de socialisatie van
alle bedrijven. Daartegen is verzet
gerezen; dit zijn geen windmolens. De
verzachtingen, die de regering heeft
aangebracht, doen aan het wezen van
de zaak niets af.
De minister is in gebreke gebleven
de urgentie van dit ontwerp te bewij
zen. Er blijkt uit de stukken niets van.
Of het in het regeringsprogram staat
kan spr. niet beoordelen, want dat is
geheim.
De heer HOFSTRA: Lees de rege
ringsverklaring!
De heer WELTER: Daarin staat er
ook niets over.
Prof. ROMMME (kath.): Wel wa„r!
De heer WELTER: Dat moet u dan
maar eens aantonen.
Prof. ROMME: Dat ben ik ook wel
van plan.
De heer WELTER vervolgt, dat de
minister had kunnen volstaan met een
wijziging van de bankwet. Hij had een
noodregeling met sancties kunnen
scheppen. Een ontwerp als dit was vol
slagen overbodig. Spr. heeft de indruk,
dat de minister de linkervleugel van
de P.v.d.A. voor de verkiezingen wil
binden door een socialistisch stokpaard
je binnen te loodsen. De minister rede
neert op losse gronden, maar hij rede
neert naar een zeker doel toe.
Mr. OUD (VVD) zegt niet vernomen
te hebben hoe de meerderheid en de
minderheid van de SER waren samen
gesteld. De regering geeft de namen
niet, omdat de SER zelf ze niet heeft
gegeven. Spr. kan dit begrijpen, maar i
hij vraagt zich af of het juist is, dat de
SÈR diezelfde belangrijke zaken achter
gesloten deuren behandelt.
Het ontwerp is socialistisch. De heer
WELTER sprak van „een socialistisch
stokpaardje". De minister gaf te ken
nen. dat hem dit onaangenaam trof.
Dat kan slechts betrekking hebben ge
had op het tweede woord. De minister
kan er toch geen bezwaar tegen heb
ben, dat gezegd wordt dat hij die socia
list is, een ontwerp heeft ingediend dat
in overeenstemming is met zijn begin
selen. Het is een compliment.
Spr. betreurt, dat de minister va»
Economische Zaken het ontwerp niet
mede heeft ondertekend.
Tegen bedrijfseconomisch toezicht be
hoeft principieel geen bezwaar te be
staan. De Overheid is immers hoedster
van het algemeen belang. Maar we
moeten ook vragen: is een toezicht no
dig? We moeten dan een onderscheid
maken tussen de grote en de kleine
bar.ken.
Spr. bezwaren tegen het sociaal-econo
misch toezicht zijn groter. Ook'hier moet
de vraag gesteld worden, of het toezicht
nodig is. De regering zegt, dat de oanken
het monetaire beleid njet mogen door
kruisen. Natuurlijk niet, maar bestaat dit
gevaar dan? Tot dusver nam de disconto-
sehroef en de open marktpolitiek effectieve
afweermiddelen Thans niet meer door de
grote hoeveelheid schatkistpapier. Maar
deze is ontstaan tengevolge van het beleid
van de minister.
De minister zegt nu, dat hij nie' mee'
heeft kranen consolideren. Spr. zegt, dat de
mogelijlmeden er wel waren geweest, als de
minister maar een andere rentepolitiek had
gevoerd. De moeilijkheden rezen voorna
melijk na Korea. Maar dat wil niet zeggen,
dat Korea volledig de schuld van alles was,
want we wisten toch, dat er Wel eens iets
onverwachts zou kunnen gebeuren, waar
door de minister zijn schatkistpapier niet
meer kon verlengen. De minister heef! een
voudig de voorwaarden tot consolidatie
niet gunstig gemaakt.
Spr. wil geen onbehoorlijke critiek uit
oefenen. De minister is niet lichtzinnig te
werk gegaan. Zo is hij niet. Spr. heeft een
enorme waardering voor diens persoon en
voor het feit, dat hij in 1945 de zeer moei
lijke taak op zich heeft genomen. Hij stond
voor ongekende moeilijkheden.
De minister heeft dus niet lichtzinnig ge
handeld. Het was zijn overtuiging als socia
list, die hem zo deed handelen. Hij heeft
opzettelijk een lage rentepolitiek gevoerd.
Maar het is niet juist, dat het sociaa: zo
gevaarlijk is om de rente te doen oplopen.
De minister heeft zich geen zorgen
gemaakt, omdat zijn beginsel hem ingaf,
dat hij naar meer overheidsmiddelen zou
kunnen grijpen, indien de zaak mis zou
lopen. Zo gaat dat door. Men spreekt
momenteel al over een gedwongen le
ning en over een premielening. Welnu
dit wijst er toch rriet op, dat het met
het staatscrediet zo best voor staat.
Het ontwerp is na de laatste wijzi
gingen verbeterd. Maar in beginsel is
de minister geen stap geweken. Hij
heeft wel een enkele concessie gedaan.
Maar dit alleen neemt niet weg, dat in
dit ontwerp blijven botsen de socialis
tische en de niet socialistische overtui
ging. En daarom kan spr.'s fractie haar
goedkeuring niet geven.
De vergadering
gesloten.
wordt te 17.50 uur
Advertentie
haar tenen staan en sloeg haar armen meegenomen om aan het front te wer-
om zijn hals. Toen was het mijn beurt, ken en waren nog steeds werkzaam op
Ook ik sloeg mijn armen om zijn brede het veterinair hospitaal. De planken van
schouders en gaf hem een hartelijke de schutting waren allemaal bijeen ge-
raapt en listig op de vliering verstopt,
en we hadden een zak aardappels ge
kregen van de veldwachter en ook nog
een zak cokes. Met andere woorden:
we waren goed voorzien en de vooruit
zichten waren minder onzeker. Voor het
moment hield ons maar één ding be
kus, de kus, die een Poolse pleegt te
geven aan een familielid of een goede
vriend.
Toen keek de majoor bezorgd om
zich heen. als een herdershond, die met
het bewaken van een kudde belast is.
Hij had Jumbo gemist en wilde af
scheid van hem nemen. Ik nam hem
mee naar onze kamer.
.Het spijt me, dat ik gistel avond niet snei uit onze ómgeving verplaatsen zou
Het middagmaal verliep in alle rust
en toen kwam Nicholas met zijn bemin
de officier. Ook hij was heel jong, maar
intelligenter dan zijn oppasser en minder
zeker van zichzelf. Nadat hij het bed
geïnspecteerd had dat we voor hen had
den opgemaakt, vroeg hij, waarom we
aan ieder eind een hoofdkussen hadden
gelegd in plaats van twee naast elkaar.
Hij wilde weten, of dat misschien in
Europa de mode was voor getrouwde
- JC-""«u rv C*0 V VJVJJL CCWUUDUV
zig: wanneer de hoofdstad genomen zou mensen om met hun tenen onder eikaars
worden. We wisten, dat, als Boedapest
gevallen zou zijn, het oorlogsterrein zich
meer terug heb kunnen komen." zei hij,
„maar ik had nauwelijks in het ene
hoerenkot de orde hersteld, toen ik
en dat er dan kans bestond, dat alles
beter werd.
Het liep tegen twaalf uur, toen een
naar een tweede geroepen werd en toen vriendelijke, jonge soldaat om kwartier
naar een derde, en zo de hele nacht kwam vragen voor zichzelf en zijn lui-
door." - tenant. Hij heette Nicholas en was zeer
Maar Jumbo hoorde het niet. Hij zelfverzekerd, zoals de meeste jonge
sliep. Ik schudde hem bij de schouders Russen. De pedantste en verwaandste
en hij werd wakker, hief zijn hoofd op zijn die tussen veertien en een-en-twin-
j. i j„ tig, de leeftijd, dat de jeugd niet na
denkt, niet enkel in de Sovjet Unie,
en knipperde verrast met de ogen
Toen bukte de majoor zich over hem
heen, met een strak als uit hout ge- maar over de hele wereld. Ik bedoel
sneden gezicht. drukte een afscheids
kus op Jumbo's slaperig gezicht, greep
hiermee, dat ze weliswaar denken en
véél denken, maar zonder veel resul-
zijn hand drukte die stevig en haastte 'aat, want ze denken oiet, zoals men be
hoort te denken. Dat is de reden, waar
om dictators er altijd zo tuk op zijn om
zich meester te maken van de jeugd van
hun land. Ik heb een afkeer gehad van
d. Lange Majoor na. opnieuw f „SimenKe! te doen. komt me
in mijn armen en omhelsde hem. Nog -
stonden er tranen in zijn ogen en nu ook
in de mijne. En zo haastte de Lange
zich de kamer uit.
Jack hielp hem in zijn overjas en
gaf hem zijn pet aan. Ik schaamde me
ontzettend, dat zoveel vriendschap en
bijzonder walglijk voor. De zelfvolda
ne verwaandheid en brutaliteit van die
jonge, Russische knapen was precies zo
Majoor zich heen, zijn eigen emotie onuitstaanbaar als die van hun Europe-
ontvluchtend in de routine van de Se leeftijdgenoten in de fascistische lan-
twintigste eeuw, de oorlog en de sleur den. Is 'haar jeugd de bloem der natie?
van het dagelijks leven; en ik ging te- Waarachtig niet. Het is een gevaarlijke
rug naar de eetkamer, terwijl de tranen dynamietlading, welke onder voortdu-
nog aan mijn wimpers hingen.
„Aardige vent!" zeiden de Hongaren
met hun mond vol aardappel.
HOOFDSTUK X
21—23 JANUARI
's Morgens vroeg was het rustig en
het leven scheen eindelijk zijn vaste
neus te slapen. Fifi en ik verzekerden
hem niet zonder verbazing, dat we voor
getrouwde mensen het bed zo opmaak
ten, dat de hoofdkussens naast elkaar
aan het hoofdeinde lagen. „Doet dat nu
dan ook!" zei Nicholas ijverig en hij en
zijn luitenant hielpen óns zelfs om
het bed opnieuw op te maken. Daarna
gingen de twee Russen zitten en be
gonnen we het gebruikelijke gesprek
met zijn onvermijdelijke, persoonlijke
vragen, welke nu eenmaal bij een Rus
sische kennismaking horen.
Intussen stroomden Russische troepen
het dorp binnen, en we hoorden vage
geruchten, dat ieder huis nu bezet was
en dat er overal troepen lagen. Jack/
kwam terug met een luitenant, die we
met open armen ontvingen, want we
waren bang, dat er, nu het dorp weer
zo propvol met manschappen was, een
nieuwe horde soldaten op ons neer zou
strijken. Het is altijd hetzelfde met die
Russen: ken je ze persoonlijk, dan
zullen ze je geen haar van je hoofd
krenken, al was je de „bourgeois-koning"
zelf. Maar de Russen die je niet kent,
zijn steeds onberekenbaar en vol van
mogelijkheden welke ik niemand ter
kennismaking zou aanbevelen. Tegen de
avond echter had de stroom de rich
ting van ons huis reeds ingeslagen, een
stroom van soldaten die om onderdak
vroegen. Ze kwamen in groepen, en een
groep zette zelfs Nicholas en diens teer-
.,„i- r„„i beminde luitenant aan de dijk. omdat ze
zak in Jack s kamer leggen voor zijn numerjek sterker waren. De twee ver-
rende controle dient gehouden.
We beloofden Nicholas in huis te ne
men en wilden zelfs een tweede stro
keerde hij zich vervolgens tegen het I loop genomen te hebben. Er waren geen
medisch perfectionisme. Het feit dat I nieuwe troepenafdelingen meer geko-
luitenant. Nicholas verklaarde ons ech
ter heel ernstig, dat zij gedurende de
vier jaar, dat de oorlog nu duurde, in
een en hetzelfde bed geslapen hadden en
dat zij ook nu niet van hun gewoonte
zouden afwijken. Toen ging hij om zijn
dwenen rustig zonder het gebruikelijke
gevloek en getier, hetgeen ons in onze
argwaan versterkte.
(Worét nemoigd)
Het Katholiek Vrouwelijk Jeugdwerk
heeft gisteren in Den Bosch tezamen
met een groot aantal vertegenwoordig
sters van religieuze onderwijsorden en
congregaties uit het gehele land een
studiedag gehouden ter bevordering van
de samenwerking tussen Onderwys en
Jeugdwerk. In deze studiebyeenkomst
werd vooral veel aandacht besteed aan
de schoolverlatende jeugd, speciaal aan
de meisjes, die naar de bedrijven gaan.
Dr. H. Fortmann hield de eerste in
leiding. Hij sprak zün vreugde uit over
het samengaan en het betere begrip tus
sen de school met haar jarenlange er
varing enerzqds en het jeugdwerk met
zijn grotere soepelheid anderzijds. Ter
wijl de scholen zich meer gaan aanpas
sen, doet ook het jeugdwerk dat. Het
beperkt zich niet meer tot de jeugd
beweging, maar neemt ook andere ac
tiviteiten ter hand als Mater Amabilis-
scholen en het werk voor de ongeorga
niseerde jeugd.
Spr. wees er op, hoe de veranderde
maatschappij ook andere eisen stelt. In
de practijk blijkt nu, dat er in het le
ven van de jonge, werkende meisjes van
pl.m. 14 jaar een vacuum bestaat, dat
opgevuld moet worden. Enerzijds zou
dit kunnen door de invloed van het
gezin weer te vergroten, anderzijds door
de school langer haar invloed te doen
gelden, dus door verlenging van de
Advertentie
Juist deze weken vóór Sin
terklaas moe I U ervoor
zorgen, dat U het Snoepje
van de Week krijgt. U
kunt immers best wat extra
snoepgoed gebruiken om
de schoentjes te vullen
voor weinig geld!
En dan nóg water zijn bij
bet Snoepje verpakt aller
aardigste kaarten met ver
rassend geïllustreerde Sin
terklaasliedjes. Zo kunt U
4 kaarten met acht liedjes
in Uw bezit krijgen. De
Gruyter's Snoepje van Je
Week kost ook n u nog
slechts 10 cent. U krijgt
het elke keer als U 4 gul
den aan De Gruyter-arti-
kelen besteedt. Dat gaat
vlug genoeg: bedenk maar
eens wat U per week alleen
al aan margarine uitgeeft!
5HM8
leerplicht. In dit opzicht is Nederland
achter bij de rest van Europa.
De cijfers bewijzen dat in 40 jaar
tijds het getal der onkerkelijken van
1.5 pet. is gestegen tot 17,2 pct„ ofwel
dat ongeveer een vijfde van het Neder
landse volk niet in staat is geweest zijn
heiligste beginselen aan de volgende ge
neratie door te geven.
Persoonlijkheidsvorming is een der
eerste vereisten. Men kan deze echter
niet voor het veertiende jaar. dus tijdens
de lagere schooltijd geven, omdat het
kind dan nog niet rijp is om deze din
gen te accepteren.
De veranderde maatschappij vraagt
om een nieuwe aanpak. Wij zijn ver
plicht om het uiterste te doen om het
vacuum, dat bestaat op de leeftijd tus
sen 14 en 20 jaar. op te vullen met be
hulp van aangepaste middelen. Naar
deze middelen moeten allen samen, de
priester naast de leek, de religieuze
naast het jeugdwerk, zoeken.
Mej. R. Vendrik, nationaal voorzitster
van het K.V.J., sprak daarna over de
praktijk. Zij constateerde. dat tegen
woordig dcor het jeugdwerk niet meer
dan 20 pet. van de vrouwelijke jeugd
wordt bereikt. Maar juist onder die 30
pet. anderen zitten er zovelen. die hard
beïnvloeding nodig hebben. Zij deelde
mee, dat het K.V.J. op het ogenblik een
plan voorbereidt voor de beïnvloeding
van de ongeorganiseerde jeugd. Men
stelt zich voor, hoewel nog geen syste
matisch plan gereed is, door middel van
incidentele samenkomsten en losse uit
nodigingen diverse jeugdgroepen te be
reiken. Deze schijnbaar losstaande acti
viteiten zullen echter voor de leiding
een geheel vormen. Men hoopt met dit
plan in het voorjaar te kunnen starten.
Spr. wees dan nog op de speciale
moeilijkheden voor het meisje, dat de
school gaat verlaten. Aan haar dringen
zich vragen op als: welk werk ga ik
doen?, wat betekent mijn leven?, wat
doe ik met mijn vrije tijd? Ook het ge
zagsprobleem doet zich gelden als het
kind zelf gaat verdienen. Bij deze vra
gen moet het geholpen worden door be-
roepenvoorlichting, voorlichting op het
leven enz. Als een mogelijkheid om de
ze hulp te verlenen zag spr. b.v. een
contactpersoon, die zowel met de school,
het gezin en het -bedrijf contact zou
hebben. Ook dacht zij aan jeugdweken,
aanvullende vorming enz. Op deze beide
inleidingen volgden zeer geanimeerde
discussies, waarbij het voor en tegen
van een degelijke contactpersoon naar
voren werden gebracht, de waarde van
de patronaten, aangepast aan onze tijd,
te berde werd gebracht en ook nog
werd gesproken over de mogelijkheid
van een in te voeren gedeeltelijke leer
plicht. Nadat de hier geopperde plan
nen binnen de eigen congregaties of or
den zijn besproken, hoopt men op kor
te termijn opnieuw bij elkaar te komen,
zo mogelijk samen met de lekenleer-
krachten, om de plannen nader te be
zien. In de middagvergadering sprak
voorts mr. L. Baas, secretaris van de
K.A. in het aartsbisdom over „Christus,
hoeksteen van het gezin". Spr. betoogde,
dat, waar zovelen in het gezin thans
niet meer het ideaal van liefde vinden,
dat er behoorde te zijn, het mogelijk de
taak is der ongehuwden en der religieu
zen, die de hoogste vorm van liefde in
hun leven gerealiseerd hebben, om de
jeugd deae waarachtige liefde weer *e
doen kennen en waarderen.
