Geheel Nederland wordt afgezocht
naar aardolie
Veld-Schoonebeek een voorbeeld
voor de wereld
Een „andere" Mossadeq op Schiphol
Het tientje
WINKELS IN NEDERLAND
D
In 6 jaar 37 millioen voor proefboringen
Olie zoeken is een
kansspel
In opgeruimde stemming en breed
zwaaiend met zijn hoed
Reis naar Egypte
beleefdheidsbezoek
ED in/Hota
Soldaat krijgt vier
maanden
Si
Grondwetsherziening
Wederom uitspraken in
„millioenenzwendel"
Uitvaart en begrafenis
mr. Van Maarseveen
DINSDAG 20 NOVEMBER 1951
PAGINA 3
Rangeerder gedood
'mMièm.
Echte Eau de Cologne j
Tos ca Eau de Cologne
Tos caParfum t
Geef ze
gezonde"
verrassin
imm
Elk uit Amsterdam vertrek
kend schip krijgt weerkaart
DOOR ALEXANDRA ORME
Na de relletjes te Eindhoven
Vaaroefeningen van de
„Karei Doorman"
Critiek van de heer Tïlanus
Seder
In
hot
(Van een speciale verslaggever),
edert 1935 wordt de bodem van ons land afgetast, op zoek naar aardolie,
totaal zijn hiertoe reeds 240 proefboringen verricht, waarvan ca. 140 in
het winningsveld Schoonebeek, waar olie is gevonden en pompbokken zijn
geplaatst. Afgescheiden van het veld Schoonebeek, is de laatste zes jaar 37 mil
lioen gulden uitgetrokken voor het bodemonderzoek van Nederland en dit gaat
nog steeds voort. Over geheel Nederland vinden de proefboringen plaats. In het
Westen zijn reeds boortorens verschenen, o.a. bij Delft, Gouda, Rotterdam, Oost-
zaan, in de Haarlemmermeer en in 't Gooi. Hier is op enkele plaatsen geboord
tot een diepte van ongeveer 3000 meter. Er werd echter geen olie, noch aardgas
gevonden. Naast het veld-Schoonebeek werd wel aardgas gevonden bij De Wijk,
Coevorden, Gramsbergen, Wanneperveen en Tubbergen. Die proefboringen
zijn voor de Ned. Aardolie Maatschij. altijd min of meer een gok. Men kan van
te voren nooit met enige zekerheid vaststellen of op een bepaalde plaats olie
gevonden zal worden. Vanzelfsprekend gaat men te werk volgens geologische
gegevens, maar de boringen moeten uitwijzen of die juist zqn. anar e
onmogelijk definitief te zeggen of er ooit in ons land naast het bestaande veld
Schoonebeek een tweede winningsveld gevonden zal worden.
Het onderzoek naar aardolie begon
hier te lande na 1930 en tegen 1939 werd
het duidelijk uit het geologisch onder
zoek en proefboringen, dat in de omge
ving van Coevorden de kans'i-op de
aanwezigheid van aardolie groot was.
Tijdens de bezetting werd natuurlijk
weinig aan het onderzoek gedaan, hoe
wel de Duitsers het boren van enkele
putten wisten door te zetten en in 1943
gaf een put voor de eerste maal een
geringe hoeveelheid olie. Het boorterrein
Schoonebeek was geboren.
Met de bevrijding in 1945 werd het
werk energiek en voor het eerst goed
aangepakt en de productie steeg daarna
snel. In 1945 was de jaar-opbrengst van
een vijftal putten in totaal 6.000 ton, m
1951, dus zes jaar later, geven 140 putten
een jaarproductie van ruim 700.000 ton,
dat betekent een dagelijkse afvoer van
ruim 2.000.000 liter ruwe olie van Schoo
nebeek naar de raffinaderij.
Het was onvermijdelijk dat deze snelle
ontwikkeling een merkbare invloed op
de economische en maatschappelijke toe
standen in dit gebied zou uitoefenen,
maar om de omvang daarvan en de
gunstige oplossing van het vraagstuk te
begrijpen, is het dienstig zich een beeld
van het verleden van dit gebied en zijn
groei te vormen.
Het deel van Drente, waarin Schoo
nebeek is gelegen, bestaat uit een veen
gebied, omringd door zandgronden. Zijn
historische ontwikkeling werd voorna
melijk bepaald door een lange, smalle
zandrug, welke het veen in de lengte
van West naar Oost doorsnijdt, een na
tuurlijke baan voor de weg Coevorden
—Schoonebeek. Aan deze landstrook
dankt het dorpje zijn lintachtige ont
wikkeling, zo contrasterend met het
algemene Drentse brink-type. Hierdoor
werd dit gebied ook vrijwel geheel ge
ïsoleerd van de naburige Eemsvallei,
waardoor opvallende verschillen in gods
dienst, historie en ontwikkeling der in
woners van deze twee gebieden ontston
den.
Al evenmin is het bekend hoelang de
maatschappij met deze proefboringen zai
doorgaan. Het hangt van vele factoren
af, o.m. wat de komende proefboringen
I zullen uitwijzen. Het zoeken naar olie is
altijd een kansspel geweest en zal
dat blijven. De romantiek, zoals men
die kent uit de vele verhalen die gaan
over de olie-pioniers in Texas, uit zich
niet meer met eenzelfde hevigheid als
vroeger het geval was, maar bestaat
niettemin nog steeds. Het zoeken .naar
olie is een kansspel, een wachten op
succes en de historie wijst uit, dat de
succesrijken de wereld kunnen beheer
sen.
Wanneer elders in ons land olie ge
vonden zou worden, kan men zich een
beeld vormen van de ontwikkeling van
een olieveld, door te zien naar Drente
naar hetgeen in het veld-Schoonebeek in
sociaal en economisch opzicht tot stand
is gekomen, sedert daar in 1945 de ex
ploitatie ter hand is genomen.
De Nederlandse Aardolie Maatschap
pij heeft bij de ontwikkeling van het
veld-Schoonebeek blijk gegeven zich
ten volle bewust'te zijn van de moei
lijkheden en verantwoordelijkheid die
daaraan verbonden zijn. Zij heeft de
verschillende waarden tegen elkaar
afgewogen en het belangrijkste laten
praevaleren. Daardoor zijn ingrijpende
conflicten tussen de boeren enerzijds,
die hun land als bouwland wen
sen te handhaven, en de maat
schappij anderzijds, die de pro
ductie van aardolie als oelangrijk-
ste object zag, uitgebleven Tevens
heeft zij getracht haar verantwoording
tegenover het bewaren van het na
tuurschoon zo volledig mogelijk na te
komen. Hierdoor is het veld-Schoone
beek een markant voorbeeld geworden
van de moderne ontwikkeling van een
oliewinningsterrein. Daar is bewezen,
dat de moderne aardolie-industrie
naast haar duidelijke economische
voordelen in staat is zich volkomen
aan te passen aan de bestaande maat
schappelijke en landelijke verhoudin
gen.
Twee redenen maken dit veld tot een
foede Illustratie van het gestelde pro
bleem. In de eerste plaats is het Schoo-
hebeek-veld het belangrijkste nieuwe
aardolieveld, dat sedert 1945 in West-
Europa tot ontwikkeling is gekomen en
in de tweede plaats ligt het in een land
bouwgebied met een betrekkelijk ge
ringe, maar aan eigen inzichten sterk
gehechte bevolking. Dit zijn beide juist
die omstandigheden, welke de veran
deringen, door de aardolie-industrie te
weeggebracht, moeilijk aanvaardbaar
blaken.
pompbok, welke door oordeelkundige
beplanting geheel aan het gezicht ont
trokken kan worden. Bij de moderne
productiemethoden is slechts een op
pervlakte van 1000 m2 per produce
rende put nodig. Het komt in Schoo
nebeek dan ook vaak voor, dat men
de koeien rustig vlak bij de rustig op
en neer gaande putpompen ziet gra
zen, pompen die zoals bekend, door
de plaatselijke bevolking heel typisch
„Ja-knikkers" worden genoemd.
Oud en nieuw hebben geleerd vredig
naast elkaar te leven. De maatschappij
en de plaatselijke, provinciale en lande
lijke bestuursorganen werken ten nauw
ste samen waar het betreft het behar
tigen van de landbouwbelangen en de
bescherming van het natuurschoon. De
aanleg van wegen wordt uitgevoerd in
aansluiting aan het bestaande wegenplan
en zodanig, dat de ontsluiting van het
landbouwareaal er het beste door ge
waarborgd wordt.
Wel verre van nadelig in te grijpen in
de bestaande agrarische maatschappij
heeft de aardolie-industrie werk ver
schaft aan naar nieuwe bestaansmoge
lijkheden uitziende jonge arbeiders uit
de vervening. Meer dan 300 werkers uit
Z.O. Drente hebben bij de N.A.M. werk
gevonden en dat er inderdaad een ge
zonde belangstelling voor werk in de
technische richting is, blijkt uit het per
centage van de uit Schoonebeek afkom
stige leerlingen op de Coevorder am
bachtsschool Van 3 pet. in 1943 steeg dit
tot 19 pet. in 1949.
De werkzaamheden van de Nederlandse
Aardolie Maatschappij brengen naast de
positieve voordelen als grotere werkge
legenheid en ook de bouw van huizen
'ongeveer 200 in de laatste jaren!) voor
de werkers nog tal van indirecte. In
1946 werd een spoorlijn van 8 km van
Nieuw-Amsterdam naar Schoonebeek
gelegd om de afvoer van ruwe olie naar
de raffinaderij van de B.P.M. (Konink
lijke Shell) te Rotterdam-Pernis te ver
gemakkelijken. De wegen in het boor-
terréin worden ook gebruikt door de
bevolking voor haar werk. Openbare
transportdiensten worden uitgebreid
door het grotere vertier. Vóór het ont
staan der aardolie-industrie had Schoo
nebeek geen waterleiding. Nu is een
aansluiting van 18 km. van Emmen tot
Schoonebeek tot stand gekomen en wor
den dp huizen te Schoonebeek daarop
aangesloten. Het huizentype is ontwor
pen in harmonie met de bestaande en
gebouwd op plaatsen, waar ze zich aan
het dorpsbouwplan aanpassen.
Vooruitgang brengt onafwendbaar ver
anderingen met zich mede, ivaarin men
zich moet schikken of welke men als
verbeteringen aanvaardt. Soms zijn de
veranderde omstandigheden pijnlijk en
veroorzaken zij leed Zoals het voorbeeld
van Schoonebeek evenwel aantoont, is
de techniek bij de ontwikkeling van een
boorterrein zover voortgeschreden, dat
de velden in productie kunnen worden
gebracht, met een minimum aan stoornis
in de bestaande levensomstandigheden.
Schoonebeek is er een voorbeeld van.
Op het. stationsemplacement te Broek
op Langendijk is de ongehuwde ran
geerder J. Bruinenburg uit Alkmaar bij
het rangeren tussen twee wagons be
kneld geraakt. De man was bijna op
slag dood.
Advertent ie
WASSER
(Van een onzer speciale verslaggevers)
van Now York'.^ode Per7"ische premier, heeft gisteravond op doorreis
üaa,; 9 z<!ven en een half uur in ons land vertoefd. Om half
hjj de K.L.M. D.C.-6 „Koningin Juliana". Het was een
Mohammed
vijf 's middags verliet
Advertentie
Advertentie
keer
gezicht
Mn
RED BAND - ROOSENDAAL TURNHOUT
Eewenlang is de levensstandaard van
deze bevolking bij die van de overige
streken van ons land ten achter geble
ven. Zonder intensieve bewerking en
bemesting was de grond niet als bouw
land te gebruiken en velen der bewoners
moesten dus in het veen in hun onder
houd voorzien. In het begin der negen
tiende eeuw was dit bedrijf lucratief
genoeg om zelfs immigranten uit Mün-
ster en Hannover aan te lokken, maar
de positie van de veenarbeiders werd
ten opzichte van de boerenarbeiders
steeds slechter. In de loop der jaren
werden verscheidene pogingen onderno
men soms met succes om door in
dustrialisatie en verbeteringen in de
landbouwmethoden de levensstandaard
in dit gebied te doen stijgen.
Over het algemeen was Zuid-Oost
Drente daardoor in de jaren aan 1945
voorafgaande een landbouw- en ver-
veningsgebied met weinig welvaart,
tvaar de afgelegen ligging geleid had tot
de ontwikkeling van een sterk saam
horigheidsgevoel en zelfverzorging als
dominerende karaktertrekken der lan
delijke bevolking.
Men zou kunnen vermoeden dat tegen
een dergelijke achtergrond de komst van
een aardoliewinningsbedrijf met zijn
moderne productietechniek moeilijk
heden in de plaatselijke economische en
sociale toestanden zou kunnen meebren
gen Men zou zich kunnen indenken dat
de bewoners met wrevel het gebruik
van hun grond voor boorwerkzaamheden
en wat daaraan inhaerent is, zouden
aanzien en afwijzend zouden staan tegen
over deze inbreuk op de normale gang
van zaken in hun leven.
Maar welke veranderingen bemerkt
een bezoeker, die na een afwezigheid
van zes jaar weer in Schoonebeek te
rugkeert! Als hij per auto wat opper
vlakkig rond zou rijden, zou hij wel
licht nauwelijks de aanwezigheid van
een aardolie-industrie opmerken. Een
boortoren is voorzeker opvallend ge
noeg, maar zodra tegenwoordig een
put in productie is gebracht, wordt
de slanke stalen constructie direct
weggehaald en vervangen door een
arriveerdeSr «L t,,d ^leden °P weg naar Amerika op Schiphol
kele ogenblikken bduen'h®!* i- f®! V® leden Van zijn deleRatie, slechts en-
een glimp van hem te i vllegtuig trad om journalisten en persfotografen
het vliegtuig nam met 1 °Pvan*en-. Distermiddag kwam hij opgeruimd uit
het restaurant vdnde Ir"a halt Vto? h°ed a' ?n be-af zich daar"a "aar
stok. I.C.A.-hall, zich slechts ondersteunend met zijn wandel-
air" "vertrok ken3 w aar n - .T®®® met d® sPeciaal gecharterde D.C.-6 naar
Faroek en de J?!?®,..* A?a?daa*,een. ontmoeting zou hebber, met koning
Faroek en de premier van^g'ypte Nahasj Pa^a
De Perzische vice-premier, Hoessein
Fatemi, die gisteravond namens Mossa
deq de pers op Schiphol te woord stond,
heeft alle berichten uit Perzië en Egyp
te, volgens welke er tijdens de bespre
kingen tussen de Perzische en Egyp
tische premiers in Cairo plannen be
sproken zouden worden om het verzet
in de Arabische landen tegen Britse en
Westerse invloeden te versterken, na
drukkelijk tegengesproken. Hij noemde
de reis van Mossadeq naar Egypte
slechts een beleefdheidsbezoek, waaraan
men geen bijzondere politieke waarde
diende te hechten. Het is evenwel een
opmerkelijk feit, dat naast een groot
aantal leden van de Perzische legatie in
ons land en een vertegenwoordiging
van de Nederlandse regering, ook enke
le leden van de Egyptische legatie gis
teren ter begroeting op Schiphol aanwe
zig waren. En voorts is het opmerkelijk,
dat de Egyptische consul in Nederland
zich gisteravond aan boord van het
vliegtuig van Mossadeq naar Cairo heeft
bejjeven.
Fatemi verklaarde tegenover de
pers nogmaals, dat de missie van pre
mier Mossadeq naar de V.S. volledig
geslaagd was; daar hü immers met
succes de zaak van Perzië in de Vei
ligheidsraad verdedigd had. Hq zeide
voorts stellig te verwachten, dat de
Amerikaanse regering de lening, waar
om Mossadeq verzocht heeft, aan Per
zië zal verlenen. Deze lening be
draagt honderdtwintig millioen dol
lar, te betalen in maandelijkse bedra
gen van tien millioen. Perzië is er van
overtuigd deze lening uit de opbreng
sten van de olieverkoop terug te kun
nen betalen, zo verklaarde Fatemi.
In het gezelschap van Mossadeq, dat
gisteravond in ons land arriveerde] be
vonden zich ook de Perzische ambassa
deur in Washington, Entezam, die te
vens voorzitter van de Perzische dele
gatie bij de UNO is. Hij zal zich niet
naar Cairo maar naar Parijs begeven,
om daar zijn functie bij de V.N. weer
te gaan vervullen. Ook hij verklaarde,
dat het bezoek van Mossadeq aan Egyp
te niet de vorming van een Arabisch
blok beoogde. De Perzische premier zou
DE RUSSEN KOMEN
hoogstens vier dagen in de Egyptische
hoofdstad blijven.
Enige tijd na zijn aankomst op Schip
hol begaf Mossadeq zich met zijn gezel
schap per auto, naar de Perzische lega
tie in Den Haag, waar hij de rest van
de avond doorbracht. Tevoren had hq
afscheid genomen van zijn dochter, me
vrouw Zia Achraf BayatMossadeq, die
haar vader op zijn reis naar de V.S.
voortdurend heeft vergezeld, maar die
zich nu van Amsterdam naar Genève
zal begeven.
Voortaan krijgt de loods bij het aan
boord gaan van elk uit Amsterdam
vertrekkend schip een weerkaart met
alle gegevens en verwachtingen, in de
Engelse taal, geldende tot middernacht.
Deze weerkaarten worden vervaar
digd en verstrekt door het K.N.M.l.-fi-
liaal in de Amsterdamse haven.
Amsterdam is voor zover bekend de
eerste haven ter wereld waar navigatie-
hulp in deze vorm wordt verleend-
De scheef gezakte man, die naast
mij aan de tapkast zat, heette
Ome Nico. Iedereen sprak hem
althans met die naam aan. Ome Nico
dronk een .,klaartje-mét". Maar daar
liet hij het niet bij. Tussen de bedrij
ven tussen de slokken door zette
hij luidkeels voor iedereen die het
horen wilde, en ook voor iedereen die
het niet horen wilde het wereldgebeu
ren uiteen. Hij zei, dat er te veel ge
praat werd op deze aarde en te weinig
gedaan. Hij constateerde vastberaden
dat de atoombom een gevaarlijk wa
pen was als hij ontplofte en dat wij in
dat geval allemaal het héle café in
cluis er aan zouden gaan. Nu die
sombere taal werd algemeen met grote
instemming bagroet en iedereen gaf
een stevig nummertje mopperen weg
over de U.N.O., die nog steeds in ge
breke was gebleven en nog immer niet
de atoombommen van de desbetref
fende landen had afgepakt.
Toen gaf Ome Nico een rondje. Voor
iederéén. Zijn populariteit steeg na
dit indrukwekkend bewijs van naas
tenliefde enorm. En de waard, die
met haastig gebaar de glaasjes nog
eens vulde, vroeg belangstellend wat
Ome Nico nou wel van Egypte dacht.
„Tja." zei Ome Nico. „Egypte; het
Suezkanaal zie je." Iedereen zag het;
iedereen knikte gewichtig en iedereen
dronk plechtig. En u zult begrijpen
dat het héél gezellig werd, alhoewel
wij nog niet eens aan Korea toe waren.
ineens echter siste Ome Nico mij
van zijn jenever- en rookwolk uit in
de oren:
„Kan je me effe 'n tientje lenen; je
ken het morgen terug krijgen."
Nu móet ik zeggen, tientjes lenen
aan wildvreemde mannen is mijn fort
niet, en ik trok dus een sceptisch ge
zicht dat hem, naar ik hoopte, zou af
schrikken.
„Je krijgt er twintig terug", zei
Oom Nico hartelijk.
..Nou, dat hoeft nou ook weer niet,"
zei ik. Toen kwam de waard, die ken
nelijk zijn verdienste in gevaar zag, na
derbij. leunde vertrouwelijk met zijn
armen op de tapkast voorover en
vroeg:
„Zijn er moeilijkheden, jongens?"
„Ach nee." zei ik, beducht voor inci
denten.
„Ik vraag hem effe 'n tientje; ik
heb m'n portefulje vergete," a»i Ome
Nico achteloos en meteen vatte hij het
eenzijdige gesprek met dc rest van het
gezelschap weer op. „In Korea," zei hij
overluid. ..In Korea...."
Inmiddels was het vollemaansgezicht
van de waard gaan glanzen van grote
vreugde.
„Dat kan je gerust doen. meneer,"
zei hij. „Dat is altijd goed. Die knaap
heb poen zat. Ik sta d'r borg voor. dat
je 't geld terug krijgt." En hij keek
met iets liefkozends in zijn blik neer
op Ome Nico, die juist bezig was vol
vuur uit de doeken te doen dat wij
op de wereld waren om elkander te
helpen.
Nu. na deze geruststellende woorden
van officiële zijde moest Ik het wel
doen, en ook voelde ik mij, na deelge
nomen te hebben aan enige van Ome
Nico's rondjes-over-de-hele, wel enigs
zins verplicht. Ik gaf hem zijn tientje.
Het adres, dat ik had opgekregen,
bleek de volgende dag vals. Maar een
paar dagen later kwam ik Ome Nico
op straat tegen.
„Ha, die Ome Nico", zei ik joviaal,
want ik houd niet van manen.
Maar Ome Nico keek mij aan met
een vertrokken gezicht, alsof ik hem
had gestompt.
„Ga weg, vlegel." schreeuwde hij.
„Ken je niet eens een ouwe man met
rust laten!"
„Maar Ome Nico", zei ik sussend.
„Ga weg. zeg ik je. ga weg, of ik
haal de pelisie." riep hij wild.
Omdat sommige voorbijgangers al
dreigend bleven staan kijken, ben ik
toen maar gauw doorgelopen.
En het mooiste is, in dat café durf
ik nou ook niet meer te komen.
;c ■-
mmËMm
TEXTIEL
9R000
S ANKCr
MELK
- v. -
BOTER
rAC
TABiKS
PARFUM
n&IRAD
UI5H
LECCR._|fJ.«
LCOHOL
VERTALING' FRANS Van OLDENBURG ERMKB
Toen Misha weg was, gebeurde het dat
Kuzma voor het eerst opdook. Hij was
een Tartaar van Siberië en hoorde bij
een kleine legergroep onder commando
van een luitenant met een bril, welke
afdeling de opdracht had om de wegen
begaanbaar te houden. Zijn manschap
pen waren allemaal al op leeftijd en
vormden een allerzonderlingst samen
raapsel van nationaliteiten. Tot hen be
hoorde ook Mahomed, de Georgische
chauffeur, waar we het later over zullen
hebben, en een Rutheense chauffeur.
Kuzma was in de vijftig. Hij had scheef
staande, blauwe ogen, die altijd bloed
doorlopen en waterig waren, 'een rode
neus, half recht en half Mongools, een
vreemde combinatie, en zijn lippen
waren dik, vochtig en hangerig.
Nauwelijks was Kuzma binnen, of hij
viel languit naast Jumbo op het bed
neer, reikte iedereen de hand en stelde
zich voor, dat wil zeggen: hij stamelde
verschillende malen „Kuzma! Kuzma!"
met een dronkenmansstem en viel toen
in een diepe slaap. We maakten hem
wakker en probeerden hein weg te krij
gen, maar het lukte niet. Daar hij wist,
dat de keuken en de kamer vol soldaten
zaten, was Kuzma niet van plan om
zich daar te laten zien, maar hij besloot,
dat, waar wq waren, ook hij zou zijn
en dat we met hem opgescheept zouden
zitten.
„Kom hier bij me", stotterde hij. „Ik
heb je iets belangrijks te vertellen. Een
geheim. Kom dichterbij. Ik moet het je
in het oor fluisteren".
„Je kunt het gerust hardop zeggen",
antwoordde ik. „Er is toch niemand, die
je verstaat".
„Luister" begon Kuzma, die me bij de
arm dicht naar zich toe trok en een zure
wijnlucht in mijn gezicht blies. „Ik heb
een verzoek. Je moet me helpen. Ik .moet
een vrouw hebben. Ik heb een mooi
cadeautje voor haar. Een pracht cadeau:
een hele kilo suiker. Er zijn er zoveel
van jouw soort in huis. Zou niemand
willen, denk je? Met jou is het anders.
Je hebt een man. Maar er zijn verschil
lende anderen hier. Vraag het hun eens".
Sindsdien zou Kuzma ons verschillen
de keren per dag bezoeken, en iedere
keer met een ander verzoek, waarvoor
hij in ruil zijn ongelukkige kilo suiker
wilde geven: de ene dag was het een
vrouw, de volgende een horloge, dan
weer een vrouw, dan een horloge of wat
anders, en zo ging het door, drie weken
achtereen, i ivosue hem zoveel tija om
het met zichzelf eens te worden, wat hij
nu eigenlijk wenste, dat hij eindelijk
nog steeds met zijn suiker zat opge
scheept en noch een vrouw, noch een
horloge, noch wat ook had.
Toen Misha, de sergeant en de Kalmuk
die hun officier was, terugkwamen,
brachten ze wijn in benzine blikken mee.
Toen ze de dunne, nieuwe wijn inschon
ken, dreven er veelkleurige vetvlekken
op. Zij installeerden zich op hun ge
mak in de keuken in afwachting van
hun poffertjes. De deur, welke van de
keuken toegang tot de kamer gaf, stond
op een kier, en men kon de stemmen
van de andere Russen horen. We wreven
ons vol leedvermaakt in de handen:
misschien zou er wel ruzie van komen.
Probeerde de ene groep maar de andeie
uit het huis te zetten, dan raakten we
hen misschien allemaal kwijt.
Misha, als leider van zijn groep, ging
de kamer binnen om het met Scheef-
smoel uit te vechten. Hij verklaarde,
dat zij het kwartier hier vanmorgen
vroeg hadden gerequireerd, maar noch
Scheefsmoel noch Victor waren van plan
om het veld te ruimen, doch ook waren
de offieieren volstrekt niet op een ruzie
gesteld, welke in het Russische leger er
licht toe leiden kan, dat een van de
vechtersbazen ais 'n lijk of een invaliue
op het privé-slagveld achterblijft. Niet,
dat de meeste ruzies zo eindigen. In-
tegendtei, bijna altijd komt 't niet verder
dan vloeken en een ontstellende lawine
van nog ontstellender scheldwoorden,
maar er bestaat altijd de mogelijkheid,
dat er geschoten wordt en dat is, waar
om de Russen veeleer geneigd zijn om
ruzies te voorkomen; en wanneer er
twee elkaar te lijf willen gaan, komen
anderen in troepen aanrennen om te
bemiddelen, hen te sussen of van elkaar
te trekken. Bij deze gelegenheid kwam
het zelfs niet tot scheldwoorden, want
Misha vond geen steun bij zijn officier.
Hij ging naar de keuken terug, waar zij
begonnen te drinken. Alexy, de tweede
chauffeur, zette zijn officier, de Kalmuk,
een stapel beenderen voor, als een soort
van hors d' oeuvre. Mathilde bakte de
poffertjes volgens een recept, dat Misha
haar gegeven had, en produceerde die in
een bijna eindeloze stroom. Het werd
donker buiten en de boeren kwamen,
koud tot op het merg, van hun werk aan
de weg terug.
Nu zullen we eindelijk kunnen slapen,
dachten we, maar het duurde met lang.
of de deur ging open en gaf het uitzicht
vrij op een stuk van de met sterren en
wolkjes bedekte hemel. De wind floot
naar binnen met zijn doordringende
koude adem. En met de wind kwamen
de donkere gestalten van vijf of zes
soldaten mee.
„Goed zo", zei ik spottend van waar ik
lag onder mijn als deken gebruikte scha
penpels, „kom er maar in en overtuig
je. Alles ligt hier vol van alle kanten."
„Doe die deur dicht!" bulderde Jack
We waren vermoeid en hadden slaap
en alles liet ons nu volkomen onverschil
lig. De Russen stommelden nu in het
huisje rond en, toen ze er zich van over
tuigd hadden, dat beide kamers inder
daad bezet waren, nestelden zij zich
doodkalm in de overvolle vestibule. Alt
slaakte een grommende kreet an trok
zich terug in een hoek, van waar hij zich
een weg baande naar Jack's strozak. De
kleine hall was zo vol, dat er voor de
Russen nog geen plaats was om op de
grond te zitten. Dus zetten ze hun auto
matische wapens in een hoek en gingen
rustig boven op ons liggen.
Hoewel ik die hele nacht geen oog
dicht deed, kon ik toch met geen moge
lijkheid te weten komen, hoeveel het
er nu precies waren. Jumbo wilde de
lamp niet aansteken, zodat de Russen
niet zouden kunnen zien, dat er ook
vrouwen waren. Ze moesten doodmoe
geweest zijn, want zonder een woord te
zeggen rolden ze zich op als honden en
een tijdje dachten we, dat ze sliepen.
Wordt vervolgd).
De winkel neemt in ons dagelijks le
ven een belangrijke plaats in. Er is nie
mand die niet regelmatig deze grote of
kleine bedrijven bezoekt. Hiervan uit
gaande is het interessant, eens na te
gaan hoe de winkels in Nederland ver
deeld zijn. Textielwinkels zijn er onge
veer 30.000. wat het grootste aantal is in
een branche. Radiowinkels zijn het
minst in aantal, n.l. ruim 3000. Een be
langrijke groep vormen de levensmidde-
lenbedrijven, waarin de kruideniers het
best vertegenwoordigd zijn. De sigaren
winkeliers zijn talrijk en uit de grafiek
blijkt dat zij in aantal nog juist de
meerdere zijn van drogisten, rijwielhan
delaren en slagers. Tot de „weinig voor
komende winkels" horen naast de reeds
genoemde radio- en electrlciteitswinkels
ook de schoenwinkels en drankwinkels.
In totaal telt Nederland op dit mo
ment ruim 200.000 winkelzaken, die over
de verschillende provincies evenredig
verdeeld zijn volgens het aantal inwo
ners.
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft
de dpi. soldaat eerste klasse G. van D.
uit Kampen, wegens diens baldadig op
treden bq de relletjes in Eindhoven in
Mei j.l., veroordeeld tot een gevange
nisstraf van vier maanden met aftrek
en verlaging tot soldaat laagste klasse.
Dit is een belangrijk zwaardere straf
dan de voorwaardelijke gevangenisstraf
van zes weken, die de krijgsraad te
velde Zuid aan Van D. had opgelegd.
Dit milde vonnis was de krijgsraad
blijkens zijn overwegingen ingegeven
door het gevoelen, dat de marechaussee
bij de bewuste relletjes minder tactisch
zou zijn opgetreden. De advocaat
fiscaal, die twee maanden heeft geëist,
deelde dit gevoelen niet; het Hof blij
kens zijn uitspraak ook niet.
Hr. Ms. vliegkampschip „Karei Door
man" zal 22 November naar zee ver
trekken voor invaren, hetwelk zal ge
schieden nabij de Zuidkust van Enge
land. Vervolgens zullen vaaroefeningen
worden gehouden op de Noordzee en
in het Kanaal. Het schip wordt 17 De
cember in Rotterdam terugverwacht.
In zijn redevoering Maandagavond
gehouden voor de Christelijk Historische
Kiesvereniging te Kapelle, heeft de voor
zitter van de CHU-fractie der Tweede
Kamer, de heer Tilanus, critiek geleverd
op de wijze van de totstandkoming van
de voorgestelde Grondwetsherziening. In
de eerste plaats, merkte spreker op,
wordt afgeweken van de procedure, die
voorheen werd gevolgd. De eerste be
handeling geschiedt in de Tweede Ka
mer en de tweede behandeling in een
aparte Kamer, die met een zekere meer
derheid over het ontwerp kan beslissen,
waarbij geen twee/derde meerderheid
vereist is.
Ten aanzien van de inhoud van de
voorgestelde Grondwetsherziening maak
te de heer Tilanus bezwaar tegen de
uitbreiding van het aantal zetels in de
Tweede Kamer tot 150 en in de Eerste
tot 75. De fracties worden te groot en
dan moeilijk hanteerbaar. De kosten van
deze uitbreiding, die de heer Tilanus op
500.000 schatte, achtte hij bezwaarlijk.
Verder ging z.i. het argument niet op,
dat de Kamerleden tè veel werk te ver
zetten zouden krijgen.
De Haagse rechtbank heeft de 47-jarige
autohandelaar M. G. de V. uit 's Graven-
hage veroordeeld tot negen maanden
gevangenisstraf met aftrek en de 32-
jarige boekhouder H. H. L. M. eveneens
uit Den Haag tot een jaar en drie maan
den gevangenisstraf met aftrek.
De V. en M zijn beiden betrokken
geweest bij de z.g. „millioenenzwendel"
Met een gefingeerde handel in vliegtuig
bouwplaten, reclameboekjes en schenk-
kurken zouden zij een Rotterdamse
zakenman en een Haagse freule enkele
duizenden guldens uit de zak geklopt
hebben.
De gezongen Requiemmis voor minis
ter Van Maarseveen zal Donderdagmor
gen om half elf worden opgedragen in
de parochiekerk van St. Aloysius aan de
Adriaan van Ostadelaan te Utrecht.
Hierna geschiedt de teraardebestelling
op het R.K. kerkhof aan de Biltstraat.
9
