H.H.IJ.C. in Laren gelijk
i
DE PAUS verduidelijkt
zijn recente redevoering
Wat zijn de wensen van de vroegere
Duitse soldaten?
LOTUS THEE
LOTUS THEE
Verrassende nederlagen van
Arsenal en Tottenham
VAN NELLE'S
VAN NELLE'S
Ook Meppel even
uit de balans
SPORTWEEKEINDE IN CIJFERS
Het christelijk huwelijk
Directe aanslag op het onschuldig
leven is altijd ongeoorloofd
Politieke en psychologische verwarring
in Duitsland
De betekenis van
„direct doden'5
(jfer verrijking van geest en harQ
MAANDAG 3 DECEMBER 1951
PAGINA 6
Charlton vier goals
ui negen minuten
Exploitatie van
Groningse schouwburg
nog zorgelijk
Een Fries urgentie-
program
Sigaretten duurder
in België
MARKTBERICHTEN
Sportsnippers
DWT 1—HZPC 1 dames
Van Weimar tot Bonn
Prof. Westendorp Boerma
overleden
CHINA MELANGE
EEN
VERRUKKELIJKE
THEE!
LONDEN, 1 December Portsmouth
heeft de leiding in de eerste divisie be
houden, alhoewel het te Preston niet
verder kwam dan een dra\^. Maar
Arsenal, dat slechts 1 punt achterstand
telde, ging in een uitwedstrijd tegen
Stoke ten onder, terwijl een gevaarlijke
trtelcandidaat, Tottenham, op eigen ter
rein nog wel, van Liverpool verloor.
De nederlagen van de Gunners en van
de Spurs waren de verrassingen van
een dag, die voor het overige arm was
aan onverwachte uitslagen.
Portsmouth heeft nog geen wedstrijd
te Preston verloren sinds het daar voor
het eerst in 1925 speelde. Maar vandaag
had het niet veel gescheeld of er was
een streep gezet onder dit record. Want
alhoewel de gastheren het zonder Tom
Finney moesten doen, namen ze twee
maal de leiding. De gelijkmaker kwam
beide keren van de voet van Duggie
Reid, de hard schietende binnenspeler
van Portsmouth.
De grote uitblinker in het treffen
tussen Tottenham en Liverpool was
Billy Liddell, de Schotse linksbinnen
van laatstgenoemde club die alle drie
goals voor de bezoekers scoorde. De
Spurs waren in het veld zeker niet
zwakker dan hun tegenstanders, maar
zij overdreven het korte combinatiespel,
met als gevolg een nederlaag welke
hen van de derde naar de zevende
plaats omlaag drukte. Stoke City won
met de oneven goal van Arsenal, nadat
vier opeenvolgende wedstrijden geen
succes hadden gebracht.
Te Manchester eindigde de strijd tus
sen de twee cupfinalisten van 1948 in
een zege van de United over Blackpool.
De thuisclub liep hard van stapel en
verwierf in 20 minuten een 20 voor
sprong. En daarmee was het pleit be
slist, alhoewel Blackpool, dat verzwakt
was door de afwezigheid van Stan
Matthews en Stan Mortensen, grimmig
partij bleef geven.
Onder aan de ranglijst leed het on
fortuinlijke Huddersfield andermaal
een nederlaag, nu tegen Charlton dat
in negen minuten vier doelpunten
maakte. Fulham, dat sinds 29 Septem
ber nog geen wedstrijd gewonnen heeft,
speelde voor de derde keer in successie
gelijk en kon zodoende een puntje uit
lopen op Huddersfield.
In de tweede divisie behield Rotherham
de leiding dank zij een overwinning op
Bury. Sedert de eerste competitiedag is
de ploeg thuis geen enkel punt meer
kwijtgeraakt. Brentford steeg door een
21 overwinning op Huil City naar de
tweede plaats van de ranglijst, met een
gelijk aantal punten als Sheffield United
dat echter een slechter doelgemiddelde
heeft. Sheffield verloor met de enige
goal van de wedstrijd van Everton en
de nederlaag zou ongetwijfeld groter
zijn geweest als Burgin, Engelands
reserve-keeper, zijn doel niet zo magis
traal verdedigd had. Barnsley en West-
Ham wonnen ieder voor de eerste keer
een uitwedstrijd; Barnsley te Doncaster
en West Ham te Southampton. De po
sitie onderaan de ranglijst veranderde
niet daar de staartclubs Queens Park
Rangers, Coventry, Hull en Blackburn
alle vier verloren. Bijna een milliosn
toeschouwers woonden de 46 league-
matches bij.
Eerste divisie: BoltonManch. City 21,
Burnley—Chelsea 1—1. Charlton—-Hudders
field 40, FulhamWolves 22, Manen
Un.Blackpool 31. Middlesb.Sunder
land 02, NewcastleDerby 21, Preston-
Portsmouth 2—2, Stoke—Arsenal 2—1, Tot
tenhamLiverpool 23, West B. A.Aston
Villa 1—2.
Portsmouth
19
28
Blackpool
20
19
Arsenal
20
26
Wolves
18
18
Bolton
19
26
Manch. C.
19
18
Charlton
21
25
W. Bromw.
19
17
Preston
20
24
Burnley
20
17
Manch. Un.
20
24
Chelsea
19
i5
Tottenham
20
24
Sunderland
18
14
Newcastle
19
23
Middlesbr.
19
14
Liverpool
20
22
Stoke
21
14
Aston V.
20
22
Fulham
20
11
Derby C.
19
19
Huddersf.
20
10
Tweede divisie: BirminghamNotts 20
Brentford—Hull 2—1, Cardiff—Luton 3—0.
DoncasterBarnsley 12. EvertonShef
field Un. 10, LeedsSwansea 11, Lei
cesterQueens Park R. 40, Nottingham-
Blackburn 10. RotherhamBury 43,
Sheff. Wedn.—Coventry 3—1, Southamp
tonWest Ham 12.
Rotherham
19
27
Everton
20
20
Brentford
19
25
Swansea
20
18
Sheff. Un.
19
25
Notts
20
18
Cardiff
19
24
West Ham
20
18
Nottingham
20
24
Bury
19
17
Sheff. W.
20
24
Barnsley
19
17
Leeds
19
22
Southampton
20
17
Luton
19
22
Queens Park
19
14
Birmingham
20
22
Coventry
19
12
Leicester
19
21
Hull
20
11
Doncaster
20
20
Blackburn
19
10
(Van onze correspondent)
In de Groninger schouwburg werden
in het vorige jaar in totaal 144 voor
stellingen gegeven met een totaal aan
tal bezoekers van 74.500 (in 1950:
72.500). Het aantal amateur-voorstellin-
gen daalde, zulks in verband met de
moeilijkheden, die de „Grunneger
Sproak" heeft om werkelijk goede dia
lect-stukken te vinden. Deze gegevens
zijn ontleend aan het jaarverslag van
de secretaris der Ver. tot Exploitatie
van de Stadsschouwburg, de heer J. B.
H. Hulsman, uitgebracht tijdens de
jaarvergadering, waarin dank werd ge
uit aan de gemeente voor het mogelijk
maken van de schouwburgvernieuwing
en aan de provincie voor de toegekende
subsidie. De financiële exploitatie blijft
echter zorgelijk, vandaar dat nog niet
tot algehele afschaffing van de plaat-
senverhuur is besloten Wel is deze
verhuur tot de helft beperkt en zijn de
plaatsen in huurprijs verhoogd.
Succesvol bleek ook de invoering van
couponboekjes, want in eerste instantie
is reeds voor f 48.000 verkocht.
De school- en bedrijfsvoorstellingen
trekken zeer grote belangstelling. Om
het bezoek uit de provincie nog wat op
te voeren zal getracht worden bij be
langrijke voorstellingen extra bussen te
laten lopen. De heer H. Hattuma werd
als bestuurslid herkozen.
Het dagejijks bestuur van de raad
van de Friese beweging heeft na over
leg met verscheidene personen een ur
gentieprogramma opgesteld, dat aan
de hoofdbesturen van Friese verenigin
gen is toegezonden met het verzoek het
over te nemen en er actie voor te voe
ren. Het programma omvat de volgende
punten; wettelijke erkenning van de
Friese acten (lagere en middelbare);
vorming van Friese leerkrachten op de
kweekscholen in Friesland; Fries onder
wijs aan alle Friese kinderen: wette
lijke regeling van de positie van de
Friese taal in het reshts- en ambtelijk
verkeer; het aan de orde stellen van
Friese kwesties in alle mogelijke orga
nisaties in Friesland: sterker actie voe
ren in en bij de politieke partijen.
Met ingang van 17 December worden
de sigaretten in België duurder.
De goedkope pakjes van 25 sigaretten
komen van 10 op 12 franc, terwijl de
buitenlandse en luxe merken met een
franc worden verhoogd.
Met gespannen aandacht luisteren drie
Russische vrouwen naar de rede, waar
in minister Vtshinsky zich acccord ver
klaarde met het voorstel om geheime
voorbesprekingen te houden over de ont
wapening. Het zijn v. I, n. r. mevr. Sol-
dator, echtgenote van een Russische
consul, mevr. Malik, echtgenote van de
permanente vertegenwoordiger van de
Sovjet-Unie bij de V.N., en mevrouw
Vishinsky.
VEEMARKT UTRECHT, 1 Dec. Aange
voerd in totaal 3933, runderen 761, graskal
veren 154, nuchtere kalveren 366, schapen
en lammeren 896, varkens 562, zeugen 172,
biggen 996, bokken en geiten 26.
De prijzen varieerden voor: stieren van
350600; kalfvaarzen 567900, graskan eren
130270, nuchtere kalveren 3855, oinken
3504775, melkkoeien 650900, kalfkoeien
650940, vaarskoeien 450700, schapen 100
140, lammeren 85115, magere varkens
55—90, zeugen 275—380, biggen 3050, bok
ken en geiten 1040.
GRAANMARKT AMSTERDAM. Granen.
In buitenlandse granen op toewijzing werd
het een en ander besteld, met het oog op
de met ingang van December maandelijkse
prijsverhoging van 20 c. Van de vrije bui
tenlandse granen trok kippenmaïs zeer
goede belangstelling, doch aanbod bestond
er practsch met. Voor de overige vrije
buitenlandse granen bestond weinig koop
lust, waardoor deze artikelen lager werden
geoffreerd. Paardebonen en Johannesbrood
hadden een prijshoudende markt. Inlandse
granen verkeerden in flauwe stemming, en
konden de prijzen zich niet handhaven De
omzetten bleven beperkt. Inlandse rogge
17 werd per directe levering geoffieerd
voor f36.40, per Januari voor f37.50 en per
Februari voor f 38.Haver 55/56 kg. was
per directe levering aan de markt voor
f33.50. terwijl voor Januari f34.75 en voor
Jan.-April f 35.75 werd gevraagd. Zomer-
gerst was te koop bij f 39.50.
Fijne zaden. Karwijzaad werd weaerom
meer aangeboden op de binnenlandse
markten en aangezien de exportvraag niet
groot was, liep de prijs ca. f 3.terug.
Blauw maanzaad verkeerde aanvankelijk
in vastere stemming, doch daarna zakte de
prijs weer en sloot de markt op ongeveer
het prijsniveau van het vorige slot. In
geel mosterdzaad ging niet veel om, ter
wijl de prijs ca. f 2.daalde. Kanariczaad
onveranderd genoteerd, met kleine om
zetten.
Peulvruchten. Voor de goede kwaliteiten
groene erwten bleef goede vraag bestaan
op iets hogere prijzen. De mindere kwali
teiten warén moeilijk verkoopbaar. In de
overige peulvruchten bleef de handel stil,
terwijl de prijzen geen verandering onder
gingen.
De derde partij van de tweekamp tussen
Mühring en ir. Van Steenis. waarin ir. Van
Steenis met wit speelde, werd na 40 zetten
afgebroken in een iets betere stelling voor
Mühring.
Voor de tafeltenniswedstrijd Nederland
België, die te Hilversum wordt gespeeld, is
de Nederlandse ploeg als volgt samenge
steld: Cor du Buy, Willy van Zoelen en
Cor Pelser. Reserve is de Hilversummer
Bert van Ham.
Naar wij vernemen heeft HHYC een
uitnodiging gekregen om 15 en 16 De
cember deel te nemen aan een tournooi
dat te Lausanne wordt gespeeld
Te Brussel werd een ijshockeywed-
strijd gespeeld tussen St. Sauveur (Brus
sel) en Tilburg. De Belgen wonnen met
12—7.
In een vriendschappelijke wedstrijd heeft
H.H.IJ.C. met 6—5 (1—3, 2—0, 3—2) van
de Cercle des Patineurs uit Luik gewon
nen.
Woensdag 26 December (Tweede Kerst
dag) zal te Rotterdam een voetbalwedstrijd
worden gespeeld tussen het Rotterdamse
elftal en De Zwaluwen. Verder zal op 1
Januari te A'dam een ander Zwaluwen
team tegen het Amsterdams elftal spelen.
In de hockeycompetitie heeft HHIJC,
dc Westelijke leider, een puntje moeten
afstaan aan Laren, maar de voorsprong
van de Hagenaars op Togo, dat overi
gens bÜ HGC met 3—-0 overtuigend
won, bedraagt nogal altijd twee punten.
In het Zuiden en Oosten wonnen alle
bei de topclubs, maar in het Noorden
verging het Meppel als HHIJC, zij het
dan dat de Drentenaren thuis een bril
haalden tegen LHC. Groningen, dat
GCHC met Z0 versloeg, staat nu weer
met de Meppelaars gelijk.
WESTEN: Laren—HHIJC 1—1, SCHC—
Amsterd. 01, HDMBe Fair 37, Gooi
BMHC 1—1, HGC—TOGO 0—3.
HHIJC
Togo
Be Fair
BMHC
Gooi
8 H
8 12
9 11
9 10
8 8
Laren
HDM
SCHC
A'dam
HGC
8 7
8 6
8 5
8 5
8 4
ZUIDEN: Breda—Tilburg 2—1, HTCC—
Eindh. 5—1, Venlo—Zw. Wit 4—1, EMHC
MOP 2—3.
Venlo
HTCC
Breda
MOP
9 18
9 14
9 10
9 8
Tilburg 9 7
Zwart Wit 9 6
EMHC 9 5
Eindhoven 9 4
OOSTEN: DKS—Wageningen 5—0, PW—
Nijmegen 23, HengeloArnh. 13. De
venterUnion 14.
Arnhem
DKS
PW
Nijmegen
8 13
8 13
8 9
7 7
Deventer
Hengelo
Union
Wageningen
NOORDEN: GHBSHVA 0—1, Gronin
gen—GCHC 2—0, Meppel—LHC 0—0, RAP—
Gron. Stud. 13.
Meppel
Groningen
HVA
GHBS
8 14
8 14
8 9
8 8
Gron. Stud.
LHC
GCHC
RAP
Deze wedstrijd voor de eerste ronde
van de Bekercompetitie van de K.N.Z.B.
was onlangs i.v.m. het 40-jarig jubileum
van de H.Z.P.C. uitgesteld. Onver
wachts is deze nu vastgesteld op Dins
dagavond 4 December a.s. om kwart
over negen in het Sportfondsenbad.
Voor de Europese judokampioenschap
pen op 5 en 6 December hebben acht lan
den officieel ingeschreven, t.w. België,
Frankrijk, Gr. Brittannië, West Duitsland.
Nederland, Italië, Luxemburg en Oosten
rijk. De Nederlandse ploeg bestaat naar
bekend uit Nauwelaerts d'Agé, Snijders.
Koning, Van der Velde en Van der Horst.
Zaterdagavond kwamen de Ijsvogels te
Krefeld uit tegen K.E.V. in een wedstrijd
van de competitie om de West Europa Be
ker. De,gastheren wonnen met 72 (21,
2—1, 3—0).
VOETBAL
Derde klasse
WEST IA: Riv.—TOG 1—3, Veis.Meteoor
12. Vitesse—Kinheim 30, Alw. Forward
DCG 2—3, OVVO—Terrasv. 5—2, RKAVIC
APGS 3—4; B: DEC—Watergr. 2—6, ZSGO
RKVVA 4—0, KW—JOS 1—2, DEM—Half
weg 2—2, SDWWFC 0—5; C: QSC—Zaan
dijk 2—1, GVO—IVV 1—0, Alm. Boys—
Hollandia 1—3, Wijk a. Z CSV 3—3, Bever
wijkRipperda 11, BKCWSV 14; D:
CDN—Al. Weerb. 2—2, HMS—Fortitudo 2—
0, Patria—Holland 2—1, Donar—EMM 22.
WEST 2A: VIOSPostduiven 5—3, Roo-
denburgHillegom 23, RKAVVHPSV 3
—2, TYBB—H. v. Holland 3—1, Rijswijk—
BMT 24, BI Zwart—Archipel 2—2 o.p.
Bl.Zw.; B: ExcelsiorWassenaar 12, LFC
HBC 3—2, VVP—Westerkw. 3—2, Woerden—
Leonidas 20. Zandvoortm.alphen 30,
GDA—Laakkw. 4—2; C: Spartaan—VFC 3—
2 o.p VFC VDLODS 0—3, Hillesl Olym-
pia 0—4, HOV—Papendr. 1—1, DCV—Flak-
kee 7—0; D: Dubbeld.—Rising Hope 22,
DCL—Sliedr. 1—0, DHZVOC 2—2, BEC—
Musschen 1—1, LSV—Slikkerveer 2—0.
Vierde klasse
WEST IA: Schagen—Oudesl. 4—0, Texel—
ZAP 4—2. RKAFC—Waterv. 4—2, Bergen—
Vrone 00, Wieringerw.VZV 26; B: HSV
—MFC 7—1, Monnikend.—Purmerst. 0—2,
De R p—Limmen 1—0, WW—Randers 1—2,
Meerv.Zouaven 24, Assend.St. George
8—3; C: TDOOFC 2—4. TDW—LOC 2—3,
JHKWB 44. VV'ZZilverm. 10, KBV
DRC 4—2; D: Nautilus—SDZ 2—1, Wilskr.
—Pionier 70. SemoZaanlandia 22, ZRC
WMS 2—4, Swift—BDK 1—2, ETO—Animo
0—3; E: DVAV—De Meer 3—3, Wilh. V.—
RODI 3—2, SLTO—SNA 1—2, Oranje Zwart
Madjoe 21, Meerv.TIW 31. NEA
Sloterd k 0—1; F: NAS—Bloemendaal 1—1,
D3S—DIO 1—3, EHSAalsmeer 1—1, VI.
VogelsLijnden 12; G: SECADE 32,
Zwaluw. V— Laren 1—1, SDO—Kampong 3
—1, BFC—Zebra's 0—1, Quick—DWSV 1—1;
H: NaardenAmersf. Boys 101. Sticntse
Nijenrodes 2—4, VVY-JSV 2—2, KDS
Utrecht 2—1, MaarssenGW 11, Barne-
veldDEV Z.5.
WEST 2A: WSB—Wilhelmus 11, ASC
DCO 11, Lugdunum—Gr. Willem II 42,
TeylingenLisse 2—3. Warmunda—Rouw
koop 1—1. Cone. (H.)SJC 2—2 o.p. SJC;
B: CromvlietNaaldwijk 34, Spoorwijk
Maasstraat 2—3, 's Gravenzande—Hillegers-
berg 3—1. SVH—RAVA 2—2. SIOD—DUNO
1—1, Celeritas—Delft 61; C: VDV—Trans-
valia 02, Zwart BlauwDDC 24, BTC
Juick St. 24, VoorburgOliveo 3—0, DHL
Noorden 1—2: D: Te Werve—PDK 1—5,
St. Volh Lenig en Snel 0—2, GSVDRL
71, BelvédèreKranenburg 22, DVC
Tonegido 46, ConcordiaHDV 12; E:
WaddinxveenUnio 40, AlphiaMeerburg
21, StolwijkHaastrecht 01, Gouderak
DSO 0—5; F: Wit Rood Wit—Zwervers 1
3, Martlnit—DZB 4—2, Poortugaal—EDS 5
1, FSV PretoriaAeolus 4—2, SMV—Dundua
2—1; G: Dirksland—CKC 1—1, Ursus—HION
2—1 o.p. Hion, Nieuwenh.Hermandad 2—2,
RDMHellevoetsluis 41, VNDDEH 21;
H: OSS—Lekkerkerk 2—4, Strijen—Zwijndr.
2—2. SSW—Hardinxveld 2—1, Alblasserd.—
Geluksvogels 2—1, RCD's Gravendeel 0—0,
BolnesMerwede 21.
HOCKEY
Eerste klasse
Dames.
WESTEN; Amsterdam—BDHC 0—1, Hilv.
—Be Fair 11, GooiRood Wit 41, Togo
—HHIJC 0—0.
ZUIDEN: Push—Tilburg 2—1, Oranje Zw.
—Venlo Girls 00, MOPEindhoven 01.
OOSTEN: Union—Almelo 3—1, PW—DKS
4—0, EHV—Deventer 1—3, Quick—Nijmegen
NOORDEN: GHBS—HVA 1—2, Groningen
—GCHC 0—3, Meppel—LHC 0—3, HCW—
Hurry Up 14.
Heren.
Westen, promotieklasse A: MRHC—BNC
11, Hilversum IIDelfse Stud. 2—2, Be
Fair IIAmersloort 21, LeidenHHIJC II
31; C: Amsterdam IIIjsvogels 10, HH
IJC III—Hilversum III 1—0, Alliance—Kam
pong 0—3. HGC II—Pinoke 2—1; D: Am
sterdam III—HBS 2—3, Alkmaar—Hilversum
0—0, Strawberries—BMHC II 1—3, Schaer-
weijdeGooi II 41.
Tweede klasse
D: EechtropAmsterdam IV 63, Zand-
voort—BMHC IV 2—0, HBS II—Strawb. II
0—3; E: FIT—SCHC III 2—2, Laren II—Pi
noke II 31, Gooi IIIKraaien 05, Hur
ley ijVoordaan 01; F; KameleonLaren
III 31, SCHC II—Hurley 4—1, AMVJ
Schaerweijde II 0—2, Kampong II—Amster
dam V 2—3.
Dames.
Westen promotie klasse A: Strawberries
Pinoke 51. Amsterdam II—Rood Wit
1—2, BDKC II—Laren 1—3, HBS—Amersf.
3—1.
Tweede klasse A; HHIJC IIGroen Geel
13, Leiden IIMRHC 11, HLCBNC 0
3, Ever SwiftZandvoort 20; C: HICFIT
4—3, Alkmaar—Amsterdam III 2—3, Hurley
—Ijsvogels 1—4. Alliance—Hilversum II 2
0; D: SCHC—Schaerweijde 1—2, Hilversum
III—Kampong II 2—0, Gooi II—Be Fair II
2—0, Amersfoort II—Kameleon 1—1.
KORFBAL
Eerste klasse
NOORD-HOLLAND: Archipel—AW 4—4,
RohdaLuto 25.
ZUID-HOLLAND; GKV—Het Zuiden 0—4,
Ons Eibernest—Fluks 9—2, Spangen—Achil
les 8—2, Deetos—HKV 3—3.
OOST A: Gr. Zwart—Naas 2—3, ZKC—
Rigtersbleek 4—7, DOSRapiditas 43.
OOST B: Vada—Wilskracht 4—2, Arnhem
Steeds Hoger (j5.
NOORD: VKCN.-Oosten 6—1. WWMD—
WK 43, VitesseSparta 7—4, Rood Wit—
Friso 55.
ZUID; OdiloDeto 210, Eindhoven-
Rust Roest 4—3, KCT—OEC 2—3.
Tweede klasse A: ExcelsiorAmsterdam
Zuid 56. DVD—Zwaluwen 101, Olympia
Samos 23, AmstelodamumDTV 45;
B: AuroraWatervliet 54, Oosterkwartier
SVK 2—4, Roda—KVD 2—2.
SCHAKEN
Hoofdklasse K.N.S.B.: A.S.C.Kralingen
6—4, Max Euwe—Eindhoven (voorl.) 53.
SpangenD.D. 28.
HANDBAL
Hoofdklasse dames: DESUDI 22,
Hygiea—Zeeburg 6—1, Vriendschap—VI
cn Kr. 2—0. Heren: DES—Olympia <H.)
6—9, QuickOlympia (G.) 07, HGV
PSV 9—20.
(Van onze correspondent in Duitsland!
Men neemt aan, dat er in West-Duitsland ongeveer 7 a 8 mllli oen vroegere
leden van de Duitse Wehrmacht wonen, en dat daarvan ruim 200.000
beroepssoldaten zijn. Men weet. dat dit jaar een hele serie van verschillen
de bonden van oud-gedienden is gesticht, die door verschillende uitermate
ontactische en soms bedenkelijke uitlatingen in de gehele wereld een hoogst
onaangename indruk hebben gemaakt. Het is echter allesbehalve gemakkelijk,
zich een goed beeld van de gedachten te vormen, die onder deze niet onbelangrijke
groep van de Duitse bevolking leven. Want het grote panorama van deze
soldatenbonden loopt van de onnozele „Stammtisch" van gewone frontsoldaten
die herinneringen uitwisselen, over de hongerende beroepssoldaat, die om zvn
pensioen vecht, tot de vroegere SS. die zonder enige schroom een politiek
programma ontwierp, dat als het ene ei op het andere op het partij-programma
van de ov.de NSDAP lijkt. Dat deze SS-ers daarbij gaarne op de steun van de
oud-SS-ers in Italië. Frankrijk. België. Nederland etc. rekenen, laat tenminste
zien, dat zij nog altijd geen last van bescheidenheid hebben
een vereniging ter behartiging van de
sociale behoeften van de beroepssol
daten en daarom in het algemeen on
politiek. maar daarnaast ontwikkelden
zich verenigingen, die niet overdreven
sterk, maar zeer zeker overdreven na
tionalistisch zijn. Hiertoe behoren de
parachutisten van Ramcke en Student,
de zgn. „Groene Duivels", vooral ech'er
ook het ..Freikorps Deutschland". dat
reeds driehonderd plaatselijke afdelin
gen beweert te bezitten en in Hamburg
een centrale heeft, die ronduit natio-
naal-socialistisch is.
Weimar-republiek voortdurend te lij
den had. Het kabinet van Bonn besloot
b.v. aan de slachtoffers van 20 Juli
1944 een jaarlijks bedrag uit te keren
en zich met de doelstelling van deze
verzetsdaad moreel geheel te identifi
ceren. Dit, zou tot gevolg kunnen heb
ben, dat de Bondsregering op een goe
de dag enkele van deze soldatenbonden
zou moeten verbieden. Dit is hun in
derdaad, en terecht, al te verstaan
gegeven.
Maar het zou daarom onjuist zijn te
menen, dat men al deze organisaties van
de voormalige Wehrmachts-leden onder
een noemer kan brengen. Ja. men zou
bijna kunnen zeggen, dat zich onder
hen dezelfde tegenstellingen tussen oud
en nieuw, tussen fel nationalisme en
positieve democratische houding, tussen
gevaarlijke politieke charlatanerie en
serieuze nuchterheid laten onderkennen
als in de overige maatschappij van
West-Duitsland.
Dit wordt in geen enkel opzicht ver
anderd door het feit, dat al deze bon
den begin September te Bonn zijn sa
men gekomen en door hun vertegen
woordigers generaals, zoals het hoort
een algemene. „Verband Deutscher
Soldaten" hebben opgericht, die ietwat
grootscheeps verklaarde, vier miiljoen
leden achter zich te hebben, maar die
het in werkelijkheid niet verder brengt
dan een paar honderdduizend. Voor
lopige voorzitter is generaal Friessner.
en hem terzijde staan bekende figu
ren als generaal Hasso von Manteuffel,
die het pantserkorps „Grossdeutsch-
land" weer bijeen heeft gebracht; gene
raal Wessel en generaal Crüwel van
Remmers Afrika-corps, de generaals
Kamcke en Student van de parachutis
ten en natuurlijk de oude S.S.
Wat deze verschillende groeperingen
eigenlijk bedöelen, is niet altijd gemak
kelijk en som?, helaas veel te gemakke
lijk vast te stellen, want sommigen wil
len hun doel niet noemen, om niet te
vroeg als ondemocratisch erkend te
worden. Soms drukken zij zich vaag uit,
omdat zij als oude militairen geen en
kele politieke ervaring hebben. Zo heeft
hun dr. Schumcher terecht voorgehou
den dat men met de ietwat sentimenteel
aandoende „geest van het soldatendom"
geen politieke activiteit kan ontwikke
ien. Anderen hebben wel hun mening
gezegd en het resultaat is dan ook ver
warring, scherpe discussie en grotere
bezorgdheid
Zo wil zich generaal Hasso von
Manteuffel in zijn vertrouwelijke cir
culaires aan de divisie ..Grossdeutsch-
land" en in zijn toespraken wel op de
bodem van de democratie plaatsen,
maar hij preekt een kruistocht tegen
het Oosten als een soort legale voort
zetting van Hitler's oorlog tegen Rus
land, waardoor men toch enigszins
huiverig wordt. Een gunstiger indruk
maakte het Afrika-corps. dat midden
September in Iserlohn bijeenkwam en
welks voorzitter generaal Crüwell ook
de. weduwe van Rommel onder de aan
wezigen kon begroeten. Hoewel Crü
well vermoedelijk een van de ver
standigste speeches hield, waarin hij
voor de democratie pleitte en in de
remilitarisatie beslist alleen een mid
del tot de vrede wilde zien, voelde
men onder de drieduizend aanwezigen
toch een sterk, critische geest tegen
over de bezetting en het Westen.
Maar men moet vermoedelijk reeds
blij zijn ais deze groep van bekende
oud-strijders rustig en zonder enig
extremisme de nieuwe West-Duitse
democratie wil steunen.
Want dit is bjj enkele bonden van
vroegere soldaten in het geheel niet het
gevai. Wel is b(jv. de „Deutscher Solda-
tenbund" onder admiraal Hauser slechts
Een meer onschadelijke, maar niet
minder onrijpe organisatie met een
sterk belast verleden is de opnieuw op
gerichte „Stahlheim". die de groot-
burgerlijk-Pruisische traditie weer wil
opnemen en voortzetten, hoewel hij niet
kon ontkennen, hoezeer vooral de ver
blinding van deze kringen tot de op
komst van Hitier heeft bijgedragen.
Wilhelminisme en Fridericianisme ach
ten zij nog altijd een ideologie, die het
politieke leven kan vormen.
Om volledig te zijn. zou men nog een
aantal verenigingen moeten opnoemen,
die of regionaal of naar een regiment
of politiek (b.v. sterk communistisch en
r.eutralistisch) georganiseerd zijn. Men
ziet reeds uit het gegeven beeld, dat
er zowel verwarring als een zorgwek
kende politieke ondeskundigehid onder
de leiders van deze organisaties be
staat. die in het hedendaagse Duitsland
daarom zo gevaarlijk is, omdat juist
de ondeskundigen het hardst schreeu
wen.
Zo wist de nieuwe voorzitter van dp
te Bonn opgerichte dakorganisatie, ge
neraal Friessner. geheel Duitsland en
bet buitenland te verbazen en in het
harnas te jagen, door in het openbaar
te verklaren, dat. in zijn ogen de Duitse
verzetslieden, die aan de aanslag van
20 Juli 1944 deelnamen, politieke moor
denaars waren en dat de officieren en
soldaten onder hen nooit weer tot een
Duits leger mochten toetreden, omdat
zij hoogverraders en eedbrekers waren.
Hij vond de aanval van Hitier op Polen
in 1939 rechtvaardig en ging er prat op,
onder drie verschillende regimes
Wilhelm II, Weimar en Hitier zijn
Pruisische wereldbeschouwing bewaard
te hebben. Ook overste Gümbel, voor
zitter van een andere soldaten-groep
keerde zich in dezelfde zin tegen d©
verzetslieden van 20 Juli 1944, waarop
begrijpelijkerwijs een hevige discussie
losbrak. In het algemeen hebben
zich de verschillende groeperingen
meteen van Friessner gedistancieerd,
vooral onder de leiding van de
voorzitter van de soldaten in Beieren,
generaal Kollèr, die Friessner, Gümbel
en Guderian wegens ondemocratische
en nationalistische houding aanviel en
het aftreden van Friessner als voor
zitter van de „Verband Deutscher Sol
daten" eist. De politieke partijen waar
schuwden de soldaten in zeer bezorgde
verklaringen, terwijl aan de andere kant
een groep van oud-SS-ers bijeenkwam
en onder de zinvolle leuze „Onze eer
heet trouw" zich geheel achter de
woorden van Friessner plaatste.
Men krijgt door dit alles het on
aangename gevoel, dat zich een duide
lijk verschil tussen het officiële parle
mentaire systeem en bepaalde stro
mingen in de bevolking begint af te
tekenen, een situatie, waaronder de
Op de emigratieconferentie te Brussel
zijn de afgevaardigden het eens gewor
den over de wijze waarop de administra
tiekosten van het beoogde internationale
orgaan over de betrokken regeringen
verdeeld zullen worden. De V.S. zullen
een derde deel der kosten op zich nemen.
De overige twee derden zullen door de
drie groepen van belanghebbende lan
den bijeengebracht worden: de immigra
tielanden, de emigratielanden en de lan
den, die zich in meer algemene zin in
teresseren voor het sociaal-economische
vraagstuk der emigratie, elk twee ne
gende deel. Twaalf landen hebben reeds
definitief instemming betuigd, waaron
der Nederland, dat tot de emigratie-
landen behoort.
(Telefonisch van onze Romeinse
correspondent)
ROME. Woensdagavond,
publiceert de Osservatore
Romano een toespraak van de Paus tot
de Bond van het Gezin over het chris
telijk huwelijk, waarin Hij Zijn beken
de redevoering van enige weken ge
leden tot de vroedvrouwen nader ver
duidelijkt. Vooral de Engelse pers heeft
namelijk aan de vorige rede zeer on
welwillende commentaren gewijd, die 'n
vals beeld geven van de gedachten van
de H. Vader en van de leer der Kerk.
De directe aanslag, zo zeide de Paus, op
het onschuldige leven, hetzij als doel,
hetzij als middel, is altijd ongeoorloofd.
Het onschuldige leven moet van het
eerste begin af veilig zijn tegen elke
aanslag. Het is een fundamenteel recht
van de menselijke persoon, het is een
algemene waarde in de christelijke con
ceptie van het leven.
Dat geldt evenzeer voor het leven,
dat nog in de moederschoot verborgen
is, als voor dat wat reeds het licht heeft
gezien. Het geldt zowel voor de directe
abortus als voor het direct doden van
het kind, vóór, tijdens of na de beval
ling. De onderscheiding tussen die ver
schillende ontwikkelingsstadia van het
leven is van belang voor de juristen,
maar voor de moraal is het in alle ge
vallen een zware, ongeoorloofde aan
slag op het leven.
Dat geldt voor het leven van het
kind en evenzeer voor dat van de
moeder. Nooit of te nimmer heeft de
Kerk geleerd, dat men aan het leven
van het kind de voorkeur zou moeten
geven boven dat van de moeder. Men
kan de zaak niet volgens dit alterna
tief stellen: het leven van het kind
Te Bergen (N.H.) is op 79-jarige leeftijd
overleden prof. dr. N. Westendorp Boerma.
oud-buitengewoon hoogleraar in de wijs
begeerte van de godsdienst en de rede
kunde aan de Amsterdamse universiteit.
öf dat van de moeder. Nee. noch het
leven van de moeder, noch dat van
het kind mogen het voorwerp zijn
van een directe daad van onderdruk
king; men moet beide trachten te
redden, dat is een van de nobelste
opdrachten van de geneeskunde. Als
er ondanks alle vooruitgang der ge
neeskunde gevallen zullen blijven,
waarin men de dood van de moeder
moet aanvaarden, als deze de ge
boorte zal volbrengen, dan kan de
mens slechts eerbiedig buigen voor
de wetten der natuur en de Voor
zienigheid.
Als men opwerpt, dat het leven van
een moeder van een groot gezin meer
waard is dan dat van een ongeboren
kind, dan moet men als antwoord ge
ven, dat de onschendbaarheid van het
leven van een onschuldige niet afhangt
van zijn grotere waarde. Het doden van
het „waardeloze" leven heeft de Kerk
steeds veroordeeld en dat is begrijpe
lijk, als men denkt aan de gevolgen,
die zulk een afwegen van waarde heeft
gehad en kan hebben.
Voorts heeft de Paus' betoogd, dat
men de betekenis goed moet begrijpen
van het woord direct doden. Want als
het behoud van een aanstaande moeder,
onafhankelijk van haar staat van zwan
gerschap. dringend een operatie of een
andere geneeswijze zou vereisen, die
de dood van de vrucht tot bijkomend
en ongewild gevolg zou hebben, dan
mag men niet spreken van een directe
aanslag op het leven, ook al zou het
van tevoren vast staan, dat de dood van
de vrucht onvermijdelijk is. In dat ge
val mag men het middel in kwestie toe
passen, mits er geen andere uitweg mo
gelijk is.
Tenslotte zei de Paus nog het volgen
de: „De Kerk ziet met groot begrip en
sympathie de moeilijkheden van het
huwelijksleven in onze dagen. Daarom
hebben Wij in onze laatste rede over de
huwt'ksmoraal de geoorloofdheid en
tegelijk de *er ruime - grenzen ge
steld van een £eboorte-„regeling die,
in tegenstelling tot' *gn' 'VRe/00,r,,e7
controle", niet in strijd is C1"de Wet
van God, Men mag de hoop uns£rel5en
(maar in deze materie laat de Kerk
natuurlijk het oordeel over aan de me
dische wetenschap) dat de geneeskunde
erin zal slagen aan deze geoorloofde
methode een voldoende zekere basis te
geven en de meest recente informaties
schijnen deze hoop te bevestigen."
De geschiedenis van de Pausen, door
prof, dr. Gaston Castella. Nederlandse ver
taling van Piet van Veen. Uitgave J. J.
Romen en Zonen, Roermond. De schrijver
van dit imposante werk is hoogleraar in
de Kerkgeschiedenis aan de Universiteit
van Freiburg in Zwitserland en heeft als
historicus een gevestigde naam. Wat in dit
groots opgezette boek onmiddellijk opvalt
is de synthetische 'gëesf van de auteur, die
zich de noodzakelijke beperking weet op
te leggen, en deze ook volhoudt, om een
gaaf beeld te ontwerpen van de Pausen,
die de Kerk hebben geregeerd, zonder de
scherpe lijnen te vervagen door onnodige
details. Aan dit boek ligt een enorme eru
ditie ten grondslag. In een bijzonder aan
gename verhaaltrant tekent prof. Castella
de opeenvolgende Pausen als plaatsvervan
gers van Christus op aarde, maar tevens
als de grote promotors van onze Westerse
cultuur. Met goede smaak gekozen illustra
ties verluchten de tekst op aangename wij
ze. De vertaling is met zorg gemaakt. Naast
de befaamde Bijbelse Geschiedenis van prof.
Keulers is deze nieuwe uitgave van de
firma Romen en Zonen een uiterst waarde
volle aanwinst voor katholiek Nederland.
Het werk verschijnt in maandelijkse afle
veringen van 36 bladzijden en zal ongeveer
uit twintig fascikels bestaan. Wanneer de
Daar doet U
vrienden en kennissen
een plezier mee!
gram
uitgave compleet is, stelt de firma een bon
voor gratis binden in linnen stempelband
ter beschikking. Juist omdat dit werk niet
bedoeld is als een studieboek voor vak
mensen, maar meer als wetenschappelijk
verantwoord vulgarisatiewerk, is het zeer
op zijn plaats in katholieke gezinnen, waar
men na enige lezing spoedig zal ervaren,
dat hier uitermate boeiende en ontwikke
lende lectuur wordt geboden Met veel na-
drukaanbevolen. L.
Katholieke Dogmatiek, door dr. A.
Maltha en Lr. R. W. Thuys. O.P. Uitga
ve J. J. Romen Zonen, Roermond. In
de reeks Romen's Compendia is nu ook
een korte samenvatting van de katholie
ke geloofsleer verschenen. Uitgegeven
in hetzelfde formaat als de voorafgaan
de deeltjes, is het onderhavige begrijpe
lijkerwijze aanzienlijk omvangrijker
uitgevallen. Het telt 1026 bladzijden. In
een kort maar zeer duidelijk woord
vooraf verantwoorden de schrijvers op
zet, methode en uitwerking. Bizonder
waardevol lijkt ons daarbij, dat zij naar
aanleiding van de zg. theologische be
wijzen waarschuwen dat deze niet mo
gen gelezen worden met een wijsgerige
of wiskundige mentaliteit Door de on
vermijdelijke beknoptheid van een com
pendium is de behandeling enigszins
schematisch gehouden in de vorm van
stellingen. Terwijl dit enerzijds de over
zichtelijkheid bevordert, heeft anderzijds
de duidelijkheid er niet onder geleden,
dank zij de over het algemeen zeer ge
lukkige formuleringen. Dit werk is op
de eerste plaats voor priesters en theo
logiestudenten bedoeld. Ontwikkelde le
ken zullen het echter ook met veel nut
kunnen raadplegen. Met de uitgave van
dit laatste compendium heeft de uitge
verij Romen Zonen zeer verdienste
lijk werk verricht. L.
Zielevrede door dr. Fulton J. Sheen.
Uitgeverij J. H. Gottmer Haarlem. De
bekende Amerikaanse radiopriester is
ook in ons land een man van gezag ge
worden. Zijn geleerdheid en warpie
menselijke wijsheid geven hem het
recht op ware autoriteit. In dit mooie
en waarlijk wijze boek, stelt bij de be
proefde christelijke levensopvatting te
genover de moderne menselijke bedenk
sels en maakt op originele, frisse en
overtuigende wijze duidelijk, dat alleen
in de trouw aan Christus en Zijn Open
baring een onwrikbare basis te vinden
is voor echte zielevrede en een ge
lukkig en hoogstaand menselijk leven
op aarde. Dit is geestelijke lectuur van
hoogst verheffend en tegelijk aange
naam gehalte. We kunnen dit prachtige
werk dan ook met genoeg aanbevelen.
De vertaling is uitnemend en de uitge
ver heeft gezorgd voor een uiterlijk,
dat past bij de rijkdom der in dit boek
gepropageerde ideeën.
L.
Jezus in zjjn tijd, door Daniëi-Rops.
Uitgave H. Nelissen, Bilthoven. De ori
ginele Franse tekst va.n dit tweede deel
van de Gewijde Geschiedenis van Da-
niël-Rops, waarnaar deze Nederlandse
uitgave is gemaakt, heeft reeds zijn
384e editie beleefd. In alle toonaarden
is dit prachtige werk geprezen- En zeer
terecht. Er ligt een enorme studie aan
dit boek ten grondslag. Desondanks
heeft de schrijver de kunst verstaan
elk vertoon van wetenschappelijkheid,
vooral in de zin van dorre feitelijkhe
den met alleen voor vakmensen be
langrijk commentaar, volledig te vermij
den. Dit boek lééft van het begin tot
het einde en is boeiend als de beste
roman. Op elke bladzijde is de lezer
zich met spanning bewust een histori
sche persoon stap voor stap te volge"
in zijn eigen omgeving, maar tevens óok
dat deze historische persoon, zijn woor
den en daden, van allesomvattende be
tekenis zijn voor de gehele menshei
Dit boek 'dwingt tot een keuze; aan
persoon van Christus, zoals hier uitg.c'
beeld, kan niemand onverschillig v0°
bijgaan. Zodat het niet alleen een bro
voor verrijking van allernuttigste,
onmisbare 'kennis is, maar ook een aan
sporing tot vruchtbare overweging
levensherziening. Het kan inderdaa
niet met genoeg nadruk worden aa"jën
volen aan ieder, die de Evanfe,in2
grondig wenst te verstaan. De verta/ing
van J. P. Gribling met medewerk
van P. L. Himmelreich O.F M. is af
zorg gemaakt, ofschoon hier en
ietwat stroef.
