Gronden nu
wellicht
half
bouwklaar
Februari
aanbesteding
Burg
f Wij hebben j
Haarlemse woonwijk op
het water
Taxi? 18000
GEZONDE AFSPRAKEN TUSSEN
WONINGBOUWVERENIGINGEN
erzin
jullie f 400.
JVoonschip toch beter dan
inwoning
een
huis
O
éWEEie|
AIN STADj,
EN STREEK
misschien
Over rente en
dubbele rente
Ik een huis
Tussen twee buren klotsen de golfjes
Hoe is .de stand?
ZATERDAG 15 DECEMBER 1951
PAGINA 5
In ons vorig ariikel Ier propagering van de Woningbouw
lening der gemeente Haarlem hebben wij hoofdzakelijk
de cijfers van hef Huisvestingsbureau besproken. Ditmaal
willen wij ons bepalen tot de stand van de woningbouw,
de ligging en de betekenis der vijfhonderd huizen in het
Amsterdamse kwartier, die mei uw geld gebouwd kunnen
worden, en de rol der Woningbouwverenigingen bij de
toewijzing.
Er zijn dan sinds 1940 slechts 1432 woningen gereed ge
komen, terwijl er 8450 nodig waren. Eerst waren hei de
bouwmaterialen, die een zeer strenge door hogerhand
opgelegde verdeling eisten en tot een bouwsiop leidden
en thans zijn de omstandigheden op de kapitaalmarkt
oorzaak van siagnering. Daar komt nog bij, dat de ge
volgde politiek der huren uitermate krappe begrotingen
voorschrijft, waardoor menig plan moest worden herzien
om de kosten ie verlagen, heigeen veel tijd kostte.
Op 20 November waren in onze stad in aanbouw 342 wo
ningen, waarvan 222 krachtens de woningwei, die alleen
van belang zijn voor de urgeniielijst. De overige bouw
geschiedt in exploitatie (b.v. de'flats aan de Eksiersiraai,
grotendeels bedoeld voor gerepatrieerden
Er is een afnemende reeks van begonnen werken ie consta
teren, waardoor de werkloosheid in de bouwvakken toe
neemt. Begin November stonden bij hei Gewestelijk Ar
beidsbureau ingeschreven 363 arbeiders uit deze branche
en op 1 December waren hei er 587.
Ook woningen voor
grote gezinnen
zmcosr-
haa&leh
li_ r
IK SPAAR VOOR
MCJN KINDEREN
NOG EEN PAAR
CIJFERS
B&W
Illlllllllllllllllllllllllllilllllllllllillllllfllllllllllll lllllllllllllil
EN DE MIDDENSTAND?
De „Lening" in de
bioscoop
Vijftien jaar lang sparen?
DE BURGERZINHUIZEN IN
HAARLEM-OOST
ziektent en wijkgebouw dichterbij
brengt. De architecten B. Stevens en C.
Brakel werken thans een plan uit voor
350 woningen op het terrein Verlengde
Teding van Berkhoutstraat en Amster-
damsevaart, met aan de Oostkant een
begrenzing door de Prins Bernhardlaan.
Hiermede zal 3y, millioen gemoeid zijn.
Op de kaart stelt het donker gearceerde
bestaande bouw voor en het licht gear
ceerde het plan. Er zullen zowel een
gezinswoningen als etagewoningen
(zelfs blokken met 3 etages) verrijzen.
Door middel van één centrale deur zul
len bij de hoogste huizen zes bewoners
(drie rechts en drie links) binnen kun
nen komen. De ruimte van iedere flat
zal bestaan uit woonkamer, grote slaap
kamer, kleine slaapkamer, keuken,
douchecel en W.C.
Het tweede plan betreft de bouw van
96 woningen (4 etages) en 40 als af
ronding ten Oosten van het Slacht
huis aan de Richard Holkade. Als deze
tot stand zijn gekomen de bestek
ken zijn al klaar zal Haarlem de
eerste blokken met vier etages, acht
woningen met één trap en souterrain,
hebben.
Hoe staat het nu met de voorbereidin
gen? Wie de laatste maanden een wan
deling heeft gemaakt langs de Amster
damsevaart tot aan het benzinestation
zal in Zuidelijke richting grote bedrij
vigheid geconstateerd hebben. Zand-
auto's reden af en aan om een terrein
van 8 HA., waarvan 5 voor woningbouw,
op te hogen en dus bouwrijp te maken
Niet minder dan 48.000 vrachten zand,
tezamen 230.000 M3, werden uit de Ken-
nemerduinen aangevoerd. Die auto's
moesten twintig kilometer per vracht
rijden en legden 960.000 km. of 24 maal
de aarde af. De ophoging kostte dan ook
alleen aan zand en aanvoer 529.000.
Het terrein is thans gereed, het zand
is vastgelegd door plaggen en een stevi
ge omheining voorkomt vernieling door
kinderen. Intussen is de gemeente be
gonnen met de riolering, welk werk
met de bestrating een bedrag' van
f 686.000 vraagt. Daar het werk aan dit
object in Januari 1951 begon, mochten
de kosten nog bestreden worden met
z.g. kort geld, men behoefde er niet
voor te lenen. De aanleg van de riole-
Beschouwt men de resultaten der drie
afgelopen kwartalen in 1951 dan blijken
er respectievelijk 160, 97 en 23 huizen
het papieren stadium te hebben verla
ten. Dat is een afnemende reeks, die te
denken geeft. De in aanbouw zijnde wo
ningen worden langzamerhand opgele
verd,, maar als men in September maar
met 23 begon, is een hiaat in de naaste
toekomst te verwachten. Dat willen we
gezamenlijk overbruggen én om de wo
ningnood te lenigen én om de arbeiders
een goede boterham te blijven geven.
Het moet oorspronkelijk in de bedoe
ling hebben gelegen voor de te verkrij
gen vijf millioen gulden ongeveer 300
huizen in Oost te bouwen en 200 in
Noord. Ons is echter gebleken, dat het
gemeentebestuur zich uitsluitend, wil be
palen tot Haarlem-Oost, omdat daar een
afronding van de bebouwing moet ge
schieden, die dit stadskwartier aanlok
kelijker maakt en het aanleggen van
sportvelden, kleutertuin, park met mu-
ring neemt een half jaar in beslag, maar
intussen behoeven de andere werkzaam
heden niet stil te staan. Zoals gezegd,
de architecten werken aan de uitwer
king van het plan voort, dat door B. en
W. en de Schoonheidscommissie reeds
is goedgekeurd.
Als de prijzen een beetje stabiel blij
ven mag de aanbesteding ongeveer half
Februari verwacht worden en als dan
de verschillende hogere instanties spoed
willen betrachten met de goedkeuring
kunnen binnen een jaar wellicht reeds
honderd huizen bewoond worden. De
rest volgt dan in snel tempo, daar het in
de bedoeling ligt alle woningen in één
of twee percelen aan te besteden.
Wat is dus het aandeel van de Haar
lemse geldschieters in dit prachtige pro
ject? Wij berekenden reeds, dat opho
ging van het terrein, riolering en be
strating f 1.200.000 vragen. Dat geld
fourneert de gemeente. Als de huizen
bewoond zijn en geëxploiteerd worden
door de woningbouwvereniging «Ons
Huis" en de Stichting „Het Oosten" is
een niet gering exploitatietekort te voor
zien, in verband met de op te brengen
huren. In dit tekort zal het Rijk bijdra
gen.
Van de burgerij wordt nu verwacht,
dat deze de vijf millioen gulden voor
de bouw van de woningen zal lenen te
gen 4 pet rente. Dat die burgerij dan
als voorwaarde stelt een vlotte gang van
zaken, daar de nood hoog is, begrijpt
het gemeentebestuur van Haarlem vol
komen en het zal niet nalaten dit. waar
nodig, ook bij de andere instanties dui
delijk te maken.
Een volgende vraag van groot belang
is: hoe zal de toewijzing van deze wo
ningen verlopen? Of: wie zullen de ge
lukkigen zijn, die er in komen te wo
nen?
In tegenwoordigheid van het dage
lijks bestuur der Federatie van Woning
bouwverenigingen is de verdeling der
woningen in het algemeen en daarna
van deze complexen uitvoerig bespro
ken.
Voorop gesteld worde, dat iedereen
zich als adspirantlid bij een woning
bouwvereniging kan laten inschrijven;
Dat de woningbouwlening op alle
mogelijke manieren onder de
aandacht van Haarlems burgers
Wordt gebracht is een goed ding. Want
dat kan alleen maar bevorderlijk zijn
voor het grote doel: meer huizen, meer
Woonruimte, meer „levensmogelijk
heid" in de uitgebreidste zin des
woords voor talloos vele gegadigden.
Het ware evenwel niet bevorderlijk
Voor de zaak zelf, wanneer uit burger
zin geboren enthousiasme tot blind
heid zou leiden.
Jammer genoeg moet op de eerste
plaats geconstateerd blijven, dat de
krapheid op de kapitaalmarkt (voor
naamste kink in de kabel van de wo
ningbouw) mede wordt veroorzaakt
door het volgens de wensen van mi
nister Lieftinck kunstmatig gedrukt
gehouclen rentepeil. Wat derhalve
door gebrek aan werkelijkheidszin
van de zijde van onze financiële be
windsman aan de voorgeschreven ren
te-standaard ontbreekt, moet nu wor
den aangevuld door de burgerzin der
bevolking.
Ofschoon dit eigenlijk niet in de
haak is, kan men daar vrede mee ne
men, omdat het noodzakelijke doel
van de woningbouw ermee gediend is.
En de uit een intekening op de lening
sprekende burgerzin wordt er niet
minder om.
Maar nog een ander, uit het oog
punt van het algemeen belang, ge
wichtige zaak moet ons inziens wor
den aangestipt. Zeker, intekening op
de lening is een welbestede geldbe
legging en zij kan ook een vorm van
sparen zijn. Maar wie als kleine spaar
der te voren zeker of met aan
zekerheid grenzende waarschijnlijk
heid weet, binnen de termijn der ove
rigens kortlopende lening zijn belegde
geld nodig te zullen hebben voor even
tuele noodwendigheden, moet besef
fen, dat de obligatiën een enigszins
lagere notering zullen krijgen dan
haar nominale waarde. Weliswaar
staat daar tegenover, dat zij met winst
Zouden kunnen worden verkocht,
Wanneer de algemene rentestandaard
drastisch zou zakken, maar daarop
Plag, gezien de toestand op de kapi
taalmarkt, niet worden gerekend. Aan
de andere kant is er nog altijd de
mogelijkheid om in tijd van nood
elders geld te lenen met een obligatie
als onderpand. Doch het ware voor-
harig om over deze mogelijkheid,
Welks verwerkelijking in de praktijk
2sl moeten blijken, thans reeds een
optimistische uitspraak te doen.
Met deze korte kanttekening willen
geenszins het slagen der burger
zin-lening voor welk gering deel dan
°ok bemoeilijken. Hoezeer wij achter
de voor haar gemaakte propaganda
staan moge uit de inhoud van ons
hlad blijken en gebleken zijn. Maar
Pan wat redelijkerwijs als een reali
teit dient te worden gezien moet onzes
mziens eerlijk uitdrukking gegeven
gorden, zeker wanneer daarmee een
pfgemeen belang gemoeid is. En voor
e®n juiste beoefening van de burger-
Jm kan zulks alleen maar bevorder-
zijn.
Wethouder Happé kon ons dezer
dagen ook een verheugende mede
deling doen ten aanzien, van wonin
gen voor grote gezinnen. Zoals be
kend staan er ruim zestig grote ge
zinnen bij het huisvestingsbureau
ingeschreven als zeer urgente ge
vallen. Oorspronkelijk waren voor
deze gevallen geen woningen gepro
jecteerd in het plan-Oost. Men heeft
echter dit punt nog eens nader on
derzocht en in studie genomen met
het gevolg, dat besloten is ook voor
de grote gezinnen een aantal wo
ningen in het, bouwplan op te nemen
mei name: tien woningen voor ma
ximaal zeven bedden.twee voor ma
ximaal acht, drie voor maximaal
tien en zes voor maximaal veertien
bedden.
hij wordt lid als hij een woning van de
vereniging betrekt. Er zijn stadgenoten,
die bij meer dan één vereniging te boek
staan. Anderzijds heeft het weinig doel
zich overal te melden, daar de wacht
lijsten voor jaren en jaren vol zijn.
Komt nu een complex van, laten we
zeggen, honderd huizen gereed, dan is
daarvan 10 pCt. ambtshalve voor het
Rijk en 30 pCt. voor de gemeente ge
reserveerd. De gemeente raadpleegt de
lijst van urgente gevallen en bekijkt
ook zeer consciëntieus de candidaWn,
die de betrokken woningbouwvereni
ging »(60 pCt.) indient. Daarbij worden
ook eventuele verschuivingen in acht
genomen; het komt voor, dat vijf gezin
nen met één toewijzing van een nieuwe
woning gebaat zijn. Het komt ook her
haaldelijk voor. dat mensen zich niet
bi] het Huisvestingsbureau opgaven, om
dat zij bij de woningbouwvereniging
hoog op de lijst genoteerd stonden,
waaruit volgt, dat het aantal urgente
gevallen hoger is dan de gepubliceerde
cijfers.
Bij de woningen met behulp van de
Burgcrzinlening is de verdeling anders.
De gezamenlijke verenigingen hebben
besloten alle medewerking te verlenen,
opdat alleen urgente gevallen uit de
narigheid zullen komen. Dit betekent in
feite, dat na het gereedkomen van deze
complexen veel nood gelenigd zal zijn
en dat de uitdrukking „een druppel op
een gloeiende plaat" zeker niet opgaat.
Wanneer u de moeite genomen hebt
om onze artikelen over deze kwestie
met aandacht te
AFROHê/VG
»*jri*£LÜ£-
t..,r
ra a/rtrr/.
OJTMtH
rturftat
lifitruntiut
itfriary
De gemeente-ontvanger werd wel
heel hijzonder verrast, toen zich een
Haarlemmer hij hem voegdedie
f 400.op tafel neertelde om zo zijn
bijdrage te leveren voor de burger
zinlening. Het verrassende was ech
ter het commentaar van deze man,
die verklaarde: „Ik heb zo juist een
woriing toegewezen gekregen en ben
dus uit de narigheid. Anderen kun
nen nu wellicht van die f 400.— pro
fiteren". Een staaltje vcyn burger
zin, dat navolging verdient.
Verschillende Haarlemse - vaders of
moeders hebben het idee opgevat om
een obligatie te nemen ten behoeve van
hun kinderen, met de bedoeling daar
een spaarpot van te maken. Zij nemen
he jaarlijkse rente dan niet op, maar
laten die overschrijven naar de gemeen
telijke incasso-dienst. De rente ligt dan
wel lager, maar na vijftien jaar hebben
£ij een behoorlijk bedrag aan rente voor
hun kinderen gespaard plus de aflos-
som.
Om de toestand in Haarlem zo ge
trouw mogelijk weer te geven, werden
ons van het stadhuis nog de volgende
cijfers verstrekt.
De dossierkast bevat over 1951 240
paren, die in ondertrouw staan. Daaren
boven is er een dossier van personen,
die vóór 1951 zijn ondertrouwd, een
aantal van 223 paren, een totaal dus
van 463 paren.
Blijkens de cijfers van het Ned. Eco
nomisch Instituut (November 1951) is
er in Haarlem een woningtekort van
7031 woningen. Rekening houdende met
het aantal paren, dat nog in onder
trouw is en nog steeds niet tot een
huwelijk kon komen, bedraagt het to
tale tekort: 7494 woningen. Dan blijft
er nog een „pro-memoriepost" over voor
het aantal verloofden, die zich ge
noodzaakt zien hun ondertrouw voor
lopig uit te stellen. Het aantal hu
welijken, in 1951 gesloten, bedraagt tot
op heden 1340 paren..—
Een interessant kaartje van de plannen, die bestaan m
Haarlem. Men kan zich gemakkelijk oriënteren via de
Amsterdamse Vaart. Hier zullen 500 nieuwe woningen
gedeeltelijk uit vier verdiepingen bestaande worden
gebouwd, als de burgerzinlening slaagt. Ten Zuiden van de
huizenblokken ziet men het ontworpen recreatieterrein
met plantsoen, speeltuinen etc.
lezen wij dan
ken wethouder
Happé, de direc
teur van Bouw
en Woningtoe
zicht, ir. Veene-
bos, de directeur
van het Huisves
tingsbureau, de
heer Hazevoet,
en de directeur
en hoofdingeni
eur van Open
bare Werken, de
heren ir. Maas
en ir. Fuykschot
voor hun inlich
tingen moet
uw conclusie
niet moeilijk
zijn.
Doe mee aan
de Burgerzin-
lening.
Spaart gij ter-
wille van de
rente, blijf dan
niet achter.
Komt gij met
behulp van
deze lening tot
sparen, neem
dan Uw kans
waar. Hebt ge
geld te beleg
gen, betoon dan
Uw burgerzin
en teken in. De
rente is 4%,
maar indien gij
met de inten
tie meedoet om
anderen uit de
narigheid te
helpen, is die
rente, sociaal
en moreel be
keken, meer
dan het dub
bele.
De haren rijzen hem te berge, wan
neer hij. met zijn jonge vrouw de
aankondigingen van de Burgerlij
ke Stand doorleest. De benauwenis van
hun twee zolderkamertjes, waar zelfs
voor een eenvoudige linnenkast geen
plaats is en waar de stoelen netjes op
een rij moeten staan om nog enige
ruimte te geven tot lopen, hebben "zij
ontvlucht.
De vrije open lucht geeft nog wat
verademing en wandelend komen zij
terecht in de Pandpoort bij het stadhuis.
Maar daar worden zij niet veel wijzer,
wel radelozer. Statistieken zijn feitelijk
overbodig, want het bord met de ge
typte vellen spreekt boekdelen. Ruim
tachtig bevende paren staan daar weer
genoteerd! M'n hemel, hoe komen die
nu weer onder dak? Tachtig paren wil
len een dak boven hun hoofd, wellicht
evenzovele noodgevallen in de toe
komst.
Een slagersjongen rijdt door de Zijl
straat en hij fluit er lustig op los: wij
hebben een huis, misschien... En in ge
dachten voegen zij
er aan toe: en bin
nen het jaar, mis
schienOch,
die schlager is gau
wer gefloten dan
tot werkelijkheid
gebracht.
Brengt de Haar
lemse burgerzin-
lening uitkomst?
Ook voor jonge pa
ren? De jongeman
heeft de krant ge
lezen en mompelt:
voor ons zijn die
burgerzin-woningen
toch taboe. Maar
zij, de altijd-opti-
mistische, ziet weer
een lichtpunt: als
anderen ernstige
noodgevallen die
nieuwe huizen in
Oost betrekken,
dan moet er elders
toch weer ruimte
vrij komen. Kan
dat iets voor ons
worden? Als ook
alle jonge paartjes
hun bijdrage leve
ren, dan.
Ja, wat zal hij
daarop zeggen? De
gemeente-ontvanger
huist in de Pand
poort -en hij ont
vangt. Hij en zij
vertrekken, geven
de tachtig getypte
„Why not?" waarom niet? staat
er op een van de huizer. in de woon-
schepenhavcn aan het Spaarne. Ja,
waarom eigenlijk niet- Waarom geen
woonplaats op een schip gezocht, als
er op het land geer. woningen beschik
baar zijn? De bewoners van de schepen
hebben het er best naar hun zin. Hun
mening is, dat de manier waarop zij
wonen, nog altijd beter is dm inwoning.
De dobberende huizen doen wat gezel
ligheid betreft zeker niet onder voor
eer. stenen behuizing aan de wal. Het
aantal gegadigden voor een plaats in de
haven is niet gering. Het is nog niet zo,
dat de schepen zij aan zij liggen, maar
de reeks steigertjes doet denken aan
eer. bijna aaneengesloten rij van tuin
hekjes. Het is er gezellig vol in deze
Haarlemse woonwijk op het water.
Twee jaar geleden was de drukte niet
zo enorm. Sinds die tijd zijn er echter
allerlei soorten woonschepen bijgeko
men. Er zijn er. die door firma's ge
bouwd zijn. maar men treft er ook pro
ducten van eigen fabrikaat aan. Een
bewoner wist een oud schip in Urk op
de kop te tikken en heeft daarop naar
eigen idee zijn huis gebouwd. Daarin
woont nu een gezin, bestaande uit va
der, moeder en vier kinderen. Het is
geen villa, die alle wenselijke comfort
Tot gisteravond was voor de woning
bouwlening tot een bedrag van f 570.000
ingeschreven.
Uit middenstandskringen werd een
enkele keer het bezwaar geopperd dat
in het plan voor die vijfhonderd wonin
gen in Haarlem-Oost in het geheel geen
middenstands woningen waren opgeno
men. Dat zulks inderdaad het geval is,
wil nog niet zeggen dat aan de Midden-,
stand geen aandacht wordt geschonken.
Wij herinneren slechts aan de drie en
tachtig middenstandswoningen, die bin
nen zeer afzienbare tijd aan de Plane-
ter.laan zullen zijn opgetrokken.
Advertentie
paartjes op het bord hun beste zegen,
en gaan op bezoek bij Lingeman.
Welke Haarlemmer kent Lingeman
niet? In de hal van het huis
vestingsbureau heeft hij zijn
zetel, eenvoudig, maar voornaam. Als
een vriendelijke Cerberus ja, dat is
mogelijk bewaakt hij het heiligdom
aan de Zijlstraat, en geen bezoeker, die
niet eerst in zijn handen valt. Ook ons
paartje, dat wij met de fotograaf ge
volgd hebben, ontkwam niet aan deze
portier, en wij hebben hem bewonderd
om de tact, waarmede hij zijn „gasten
ontvangt, 't Is zijn schuld niet. dat er in
zovele gevallen nog geen oplossing is
gevonden, en zijn gebaren geven de be
zoeker te verstaan, dat geduld een
schone zaak is. Maar wie is daarmee
gebaat?
„Soms moet ik een paar honderd
mensen te woord staan. vertrouwt
Lingeman ons later toe. ..En steeds is
het weer de triestheid, die het woord
ver geld zijn vele wijsgerige
woorden geschreven. Goed, het
is 't slijk der aarde, het is zo ge
wonnen zo geronnen en men moet
geen goed geld naar kwaad geld
gooien of geld in het water smijten.
Maar eenvoudig gezegd is geld een al
gemeen ruilmiddel, zowel van metaal
als van papier en tevens een waarde
meter (Koenen, blz. 310). In de maand
December wisselen verheven en zuiver
materiële gedachten elkander af.
Mooie woorden klinken over het na
derend kerstfeest, dat vrede op aarde
zal brengen aan de mensen van goe
de wil. En op Oudejaarsavond gaan
velen mijmeren over gebruikte en ver
loren kansen in het afgelopen jaar,
over lief en leed, en over de toekomst.
Maar het. materiële, het geld, door
dringt toch wel die hele mooie maand..
Het is destijds fout geweest van de
organisatoren om December 31 dagen
toe te meten. Men had er 28 van moe
ten maken, desnoods tegen ruiling met
Februari. De maand der goede gavet^
is de duurste van het jaar.
W ij geven geschenken aam onze naas
te naasten en ontvangen in gelijke
mate terug. Wij laten de rechterhand
niet weten wat de linkerhand doet,
ten opzichte van onze noodlijdende
naasten en weten, dat het tienvoudige
in gezondheid is al de grootste be
loning zal terugkomen. In dit licht
moet U ook de „financiële berichten'
zien, waarmede de krant U in deze
dagen lastig valt. De actie voor de
„Stille Armen" ligt ons zeer na aan t
hart. Al weten we, dat de katholieken
heus niet achterblijven met het vullen
van al of niet blinkende schalen in de
kerken, we zijn er gelukkig mee, dat
deze actie alle broeders en zusters ou
der één hoedje vangt. Vergeet Uw bij
drage niet te zenden, want het is
werkelijk niet overdreven, dat de nood
hoger is dan de laatste jaren. De
brandstof doet velen, om het eens po
pulair te zeggen, de das om. Blijf
niet koud onder de narigheid van
anderen en kom vooral niet met het
argument, „dat het leven voor u ook
zo duur is", om daardoor het gewe
ten te kietelen.
Met Kerstmis mag niemand ver
kleumen! En de stille armen komen
het m'inst voor hun nood uit. Nou,
dam hebt u al van de aalmoezenier
van de strafgevangenis gelezen, dat
hij die mannen achter de tralies ook
eens goed wil doen. Mochten wij zijn
oproepje weigeren?
"J" J et toeval w'il, dat de financiële
f~1 actie van het gemeentebestuur
om de woningbouw mogelijk
te maken ook in deze materiële
maand valt. Hebt u de stad ooit zo
mooi versierd gezien? Met wappe
rende spandoeken, bioscoop-reclame
borden, koppen van Jut op verschil
lende pleinen wordt u opgewekt in
te tekenen op de 4 burgerzinstunt.
Op affiches riet u guldens vooruit
schieten als hazewindhonden achter
de kunsthaas. Het zal echter een
hele kunst zijn om de 5 jnillioen vol
te krijgen. Daarom zijn speciale
troepen onder de wapenen geroepen
en heerst in het stadhuis de zenuw
achtige stemming, die aar de trek
king van een loterij vooraf gaat. De
burgemeester heeft zich blauw ge
schreven aan brieven, d'ie naar tot
lenen in staat zijnde burgers gezon
den worden. Overal worden propa
ganda-speeches afgestoken en het
lijkt me eigenlijk zonde nis dit nu op
toeren komend apparaat, waarin ook
talrijke ambtenaren belangrijke ra
deren vormen, straks weer ter ziele
zal gaan. Wat heerlijk een ambtenaar
roodgloeiend te zien aanlopen, om
hoog te zien springen als een uitge-
latene op een matras, omdat hij weer
'n propagandamiddel gevonden heeft.
Dat gezicht van de directeur van het
Huisvestingsbureau! Vijfhonderd ur
gente gevallen ziet hij zich al ont
vallen en daarmede een last, die dan
tóch nog zeer zwaar blijft.
We hebben het gemeentebestuur
op het hart gedrukt er voor te zor
gen, dat ons geld niet verdrinkt, in pa.
pieren rompslomp, formaliteiten en
bureaucratie. Hier in Haarlem, wil
len se wel. maar het Rijk heeft met
veel kinderen te maken. Laat dit ons
gauw rijk maken als u het door uw
geld talrijke zeer slecht behuisden
gedaan hebt.
SPAARNEBABBELAAR.
biedt. Het blijft een noodwoning, waar
mee men zich behelpen moet. Zo is het
echter ook gesteld met de woonsche
pen. die op het eerste gezicht een fraaier
aanblik geven. We hebben eens aange
beld bij een van deze boten, na voor
zichtig de met ijzel bedekte steiger op
gelopen te zijn en vroegen de be
woonster naar haar bevindingen. Zij
woonde er reeds twee jaar. Haar huis
was in Amsterdam gebouwd en naar
Haarlem gesleept. De meubels en an
der huisraad kwamen na met een ver
huiswagen.
De eerste ervaring op het water was
niet prettig. Nadat alles geïnstalleerd
was en de woning betrokken kon wor
den. kwam zij naar Haarlem en ont
dekte, dat haar woonschip verlegd
was naar een andere steiger. Dat is
een ervaring, die niet kan voorkomen
bij een verhuizing op het vasteland.
Het vervelende was echter, dat de zij
ramen van het schip vlak naast die
van èen ander waren komen te liggen,
zodat men niet veel moeite behoefde
te doen om bij elkaar in de huiskamer
te kijken. Intussen werd dit euvel ver
holpen. Tussen de buren klotst nu een
stukje water.
Van dat klotsende water is overigens
niets te merken, wanneer men binnen
in een armstoel zit. De tafels en stoe
len zijn niet vastgemaakt aan de vloer
om onverhoedse verschuivingen te voor
komen- Tijdens de laatste stormachtige
nacht maakte het huis wel enige dei
nende bewegingen. Maar dat had niets
onrustbarends in zich.
De bewoners van de woonschepenha
ven vormen een aparte gemeenschap.
De bereidwilligheid jegens elkaar is
uitstekend. De verbinding met de stad
is natuurlijk niet zo best. Van het
bootje over het Spaarne wordt een
druk gebruik gemaakt. De bakker en de
slager komen er even goed aan de deur
als in de minder afgelegen oorden van
Haarlem. Het leven op een woonschip
verschilt toch in feite niet van het da
gelijks gedoe in een ..normaal" huis. Er
zijn andere gewaarwordingen, maar
daaraan went men gauw. Het water
rond de woning schept gevaren voor de
kinderen. Verscheidene malen hebben
kinderen uit een gezin dat een zelf
gebouwd huis bewoont, reeds met tiet
water kennis gemaakt. Een schilder, die
het interieur van een woonschip wat
had bijgewerkt, was bij het verlaten
van het huis blijkbaar geheel vergeten
dat hij in een woonhaven was en stap
te niet op de steiger maar er naast het
water in. Wij werden tevoren gewaar
schuwd en zijn over de gladde plan
ken heelhuids naar de wal geschuifeld.
Met alle reclamemiddelen wordt ge
tracht om de burgerzinlening te doen
slagen. De Haarlemse bioscopen zijn dus
ook ingeschakeld. Het woord is 3 minu
ten aan burgemeester Cremers, die ver
telt hoe het er in onze stad voorstaat en
waarom er gebouwd moet worden. In
tussen wordt door een serie beelden ge
toond hoe mooi Haarlem wel is en waar
de nieuwe wijken zullen verrijzen
Steeds groter wordt tenslotte het beeld
van de burgemeester ter versterking van
de argumenten, die steeds indringender
naar het gewenste slagen van de lening
leiden.
Het blijkt, dat niet iedereen de be
doeling begrijpt van het sparen voor
een obligatie. Men kan immers met een
bedrag van ƒ2.— per week zijn mede
werking verlenen, maar sommigen zijn
van mening, dat zulks vijftien jaar lang
moet gebeuren. Wij wijzen er op. dat
de betaling van die ƒ2.per week al
leen geschiedt van 1 Februari 1952 tot
1 Februari 1953.
voert. Maar ja, het ligt er_ aan, hoe je
de mensen te woord staat."
„Wie zijn in de meerderheid?" vragen
wij, de mannen of de vrouwen? en wie
voert zijn woordje op de rustigste
toon?"
„Nou, dat is gauw gezegd." verklaart
Lingeman. „De vrouwen winnen het
glansrijk en roeren haar mondje het
meest. Maar u moet begrijpen, dat zij
de hele dag in de narigheid zitten, ook
als de mannen naar hun werk zijn."
Dat er wel eens onvriendelijke woor
den gezegd worden, wil Lingeman niet
ontkennen, doch hij blijkt een man te
zijn met begrip. „O, als de mensen eens
hard uitvallen, dan mag ik ze dat niet
kwalijk nemen. De allerberoerdste om
standigheden maken ze prikkelbaar en
hoe gauw valt er niet een hard woord,
dat niet zo bedoeld wordt?"
Zo is Lingeman en hij put uit een
rijk arsenaal van herinneringen. „Wij
krijgen hier alle slag mensen, welge-
stelden en minder gegoeden, maar het
moet me van het hart, dfit de onvrien
delijkheid bij de eerste groep soms op
vallend is. Je vraagt je zelf wel eens
af: is dat nou een heer?"
Ons paartje is intussen al verdwenen
en wij volgen het tot in het noorden
van de stad. Aan Lingeman hebben wij
toch een prettige herinnering, want nij
is een heer.
In de Roerdompstraat metselt Piet
van der Laan met zijn makkers.
Steen voor steen wordt neergelegd
en langzaam worden de contouren zicht
baar van een echt en nieuw huis.
Hij en zij klampen hem aan. „Metse
laar. wat denk je er nu van?"
Piet van der Laan denkt er het zijne
van, maar hij bouwt. ..Aan mij zal het
niet liggen," verklaart hij met veel op
timisme. „Maar d'r moeten centen zijn,
of nog beter tienduizendjes."
„Wil het nogal vlotten in de bouw
vakken?"
„Nou de klad zit er wel flink in. Ik
ben nog een spekkoper, dat ik aan het
werk ben."
Piet van der Laan zwaait met zijn
troffel en lacht met veel plezier. Zelfs
de twee jonge mensen moeten mee-
lachen en vele anderen zullen lachen,
als ze meebouwen aan het huis, dat
Burgerzin heet.
Vijfhonderd woningen in Haarlem-
Oost.... het is een kapitaal.... maar
zolang er gebouwd wordt, is er nog
hoop. Voor jong en oud.
