Priesterwijding van
ex domineeR. Goethe
u 'ft rist mar.'
r
v_.
r
„A penny for the Guy
Niet het Kind in de kribbe vormt het
middelpunt van dat wat ook hier eens
een godsdienstig feest was, doch de kal
koen op de Kerstdis is het centrum van
een verwereldst feest
Bisschop van Mainz houdt onder
eerste H. Mis de feestpredieatie
J
naar
"N
V.
.J
MAANDAG 24 DECEMBER 1951
PAGINA 7
Menig Nederlands lezer zal mei enige verbazing vernemen, dai er
een rechtstreeks verband bestaat tussen hei Engelse Kerstfeest
en mijnheer Guy Fawkes. Laatstgenoemde was de man, die, bezeten
van een grote dosis idealisme en particulier initiatief, in 1605 een
poging deed zijn eigen politieke problemen en die van zijn Katho
lieke geloofsgenoten op ie lossen door hei Engelse parlement mei
zijn levende inhoud in de lucht te doen vliegen. Men ontdekte zijn
simpele plan nog juist op tijd en Guy Fawkes trad op pijnlijke wijze
uit hei leven. Sindsdien heeft Engeland en vooral de Engelse jeugd
ieder jaar op 5 November Guy Fawkes gevierd. Dit luidruchtige feest
heeft lang een fel anti-Papisiisch karakter gehad en heeft dit nog in
sommige plaatsen, zoals in Lewes, in het graafschap Surrey, waar men
nog ieder jaar een beeltenis van de Paus verbrandt op een vreugdevuur.
Doch voor de meeste andere Engelsen is het anti-Katholieke element
uit de feestelijkheden verdwenen, evenals alle besef van de eigenlijke
origine van de Guy Fawkes-herdenking. Men viert deze dag door hei
ontsteken van vuurwerk op straat, in parken en in tuinen, tot groot
verdriet van honden en katten, en door het ontsteken van monster
achtige vreugdevuren.
Winstgevende negotie
De illusie van het land
Dezelfde sinistere bedelaars
op Kerstmis
Eten, het hoofdelement
De pantomime
Ice-shows
Eerste HMis
Gedachten rond Engels Kerstfeest
Er is geen Engelse knaap die niet op 5 Novem
ber de straat opgaat om zijn eigen voorraad aan
voetzoekers, zevenklappers en vuurpijlen op te
gebruiken. En omdat vuurwerk geld kost, vooral
de grotere stukken, die indrukwekkend lawaai ma
ken. heeft de vindingrijke Engelse jeugd een soort
heidense advent bedacnt voor het feest van Guy
Fawkes. Gedurende een periode van enige weken
voorafgaande aan de 5de November ziet men al-
lerwege na de schooluren op straat kinderen ver
schijnen, die rondgaan met de „Guy." Dit is een
levensgrote pop geconstrueerd volgens een ietwat
simpel recept. Men neemt een oude, vervaalde
pantalon van een huisvader en stopt deze vol met
oude kranten. Vervolgens neemt men een antieke
blouse behorend aan een huismoeder en vult deze
eveneens met Daily Telegraph en Manchester
Guardians. Men vormt een oude lap van een ver
duisteringsgordijn tot een ronde bal en bevestigt
hierop een papieren masker. Men monteert deze
drie kunststukken op elkaar door middel van touw
en stukken bezemstok, zet het in een oud sport-
karretje of een kinderwagen en doopt deze pop
tot ..Guy" Vergezeld van deze pop stellen de kin
deren zich op langs de straten, liefst op een hoek,
waar men het voetgangersverkeer van twee stra
ten kan bestrijken. En de kinderen, die om een
of andere reden voor dit werk hun gezichten
zwart plegen te maken of wel te beschilderen met
vuurrode strepen, houden voor iedere voorbijgan
ger de hand op met de woorden „A penny for the
Guy, Mister!" Dan behoort de voorbijganger een
penny (of meer) te geven. U moet hier niet ver
onderstellen dat onnozele bloedjes van kinde
ren die, rondgaand met de „Guy", voorbijgan
gers op straat aanhouden, u toespreken met ge
paste nederigheid en met in hun onschuldige ogen
die verwachtende, aanhankelijke blik waarmee jon
ge wezens zich in hun hulpeloosheid wenden tot
volwassenen. Het merendeel van de kinderen die
aldus hun vuurwerkbegroting sluitend maken,
zien er uit als gangsters, spreken met een gang
ster-accent dat ze van de film geleerd hebben en
kijken u aan alsof ze u zonder woorden duidelijk
wilden maken dat ze revolvers bij zich dragen, of
althans scheermessen. Het gevolg is dan ook dat
menig voorbijganger met grote sluwheid tracht
de kinderen te ontlopen door alsmaar weer over
te steken als hij in de verte een hoek ziet die er
uitziet als een vindplaats van „Guy's". Maar de
kinderen hebben dit al lang door en werken nu
in paren. En terwijl u rustig bij u zelf grinnikend
voorbij meent te gaan aan de overkant van de
gevaarlijke hoek. schieten vanuit donkere holen
en keldergaten plotseling de kleine afpersers op
u toe in de duisternis en sissen u toe „Penny for
the Guy. Mister!"
Nog in een ander opzicht is de klad gekomen in
de Guy. Nog tot kort voor de laatste oorlog ver
schenen de kinderenalsof ze een onderlinge af
spraak hadden gemaakt, met Guy's, die herkenba
re caricaturen vormden van bestaande personen,
die om een of andere reden in het middelpunt van
de belangstelling stonden. Hitler en Mussolini wa
ren bijzonder populair Doch zelfs toen kon men
reeds constateren dat de jeugd niet veel besefte
van de origine van het Guy Fawkes-feest. Hitier
en Mussolini waren gemakkelijk aanvaardbaar als
geestelijke nazaten van de echte Guy, maar het
was moeilijk te begrijpen hoe het mogelijk was
in het midden van de dertiger jaren dat men
wij hebben dit met eigen ogen gezien in een
zelfde straat in het Londense Bayswater op de
ene hoek kinderen aantrof die Mussolini mee
voerden als Guy. terwijl op de volgende hoek een
paar kinderen stonden die Hailie Selassie, de
Leeuw van Juda. hadden gepromoveerd tot Guy.
Tegenwoordig ziet men nooit meer poppen met
enige persoonlijkheid. Het zijn vormeloze mon
sters, die nog slechts meegenomen worden door
de kinderen als excuus voor een bedelpartij. Dit
jaar hebben zich zelfs talrijke Engelse vaders en
moeders in de kranten beklaagd, dat men her
haaldelijk jongens en meisjes op straal had aange
troffen, die durfden vragen om pennies fo, the Guy
zonder zelfs maar Iets bij zich te hebben dat op een
Guy leek.
Het verdient hier vermelding dat het bedelen
met de Guy een winstgevende negotie is en dat
uw correspondent niet de enige volwassene is
die op 5 November, als hij de kindergangsters het
bentgenoten
jonge
schijnlijk voor het eerst van zijn leven volkomen
onthutst. Hij was niet gewend zo jeugdige gour
mets in zijn' restaurant te voeden en hij twijfelde
er ten zeerste aan of de jeugdige gasten solvent
waren, althans voldoende om te kunnen betalen
voor het soort maaltijden, dat men in de Gros-
venor serveert. Doch de oudste van de drie hielp
hem uit de onzekerheid Hij haalde een vuistvol
geld uit zijn broekzak en deelde de verbouwe
reerde maitre d'hotel mee dat hij met zijn beide
vriendjes rondgegaan was met de „Guy" en dat
men voldoende had verzameld om zich de weelde
van een maaltijd in dé Grosvenor te kunnen
veroorloven. De maitre d'hotel bedacht zich
hierna geen ogenblik. Hij was van mening dat
zoveel nuchtere zakelijkheid passend beloond
diende te worden en gaf de jongens een van zijn
beste tafeltjes, waar de heren het traditionele
Engelse volksgerecht bestelden, „Fish and chips"
gebakken vis met pommes frites.
En nu het rechtstreeks verband tussen Kerst
mis en Guy Fawkes. Als u jaren achtereen in
dezelfde buurt hebt gewoond, kent u geleide
lijk de meeste van de nogal sinistere gezich
ten van de knapen en meisjes die ieder jaar
in uw buurt rond plegen te gaan met de Guy.
Men kent ze niet slechts, doch ontwikkelt een
grote vaardigheid in het straatje-omlopen als
deze jonge bentgenoten op het oorlogspad zijn.
Maar het zou onjuist zijn te menen dat men
voor een jaar van de afpersers verlost is als
het laatste vuurwerk onder uw venster is ont-
trekkelijk onschuldige Carolzangers te horen- Zij
trekker, rond in de landelijke duisternis, voorzien
van lantarens met brandende kaarsen, en gaan
zingend langs huizen en boerderijen. Dikwijls
is het de dorpsdominee die zijn in toog en rochet
gestoken koorknaapjes rondleidt langs pad en
landweg. Soms zijn het plaatselijke mannenkoren
of gemengde koren die de avond wijden met de
weergaloos mooie Engelse kerstliederen. En nog
in menig dorp wordt de zangerige ommegang be
sloten met het zingen van carols voor het land
huis van de plaatselijke landheer die vervolgens
de zangers uitnodigt binnen te treden om de tra
ditionele warme punch te drinken.
Deze echte Christmas Carols houden, althans op
het land en in de beslotenheid van kerk en con
certzaal, nog een illusie hoog, die elders vrijwel
verloren is geraakt. Het Engelse kerstfeest is gro
tendeels verheidenst. Het is wet het Kind in een
kribbe, dat het middelpunt vormt van wat ook
hier eens een godsdienstig feest was, doch het is
de kalkoen op de kerstdis, die het centrum is ge
worden rond hetwelk zich een volkomen ver-
wereldst kerstfeest heeft geconcentreerd. Al lang
voor Kerstmis wordt men beu van alle kalkoenen-
verhalen in de populaire pers en van alle lang
ademige artikelen, die bespiegelingen wijden aan
de vraag of het wijzer is zijn kalkoen weken van
te voren te bestellen, dan wel te speculeren op een
prijsdaling op het laatste ogenblik en de aankoop
uit te stellen tot de vigilie van Kerstmis. Reeds
weken van-te voren hangen bij alle slagers en bij
alle poeliers de grote blote beesten in rijen met de
slappe dode koppen naar beneden. En weken ach
tereen vergasten u de krantpn op een eindeloze
reeks recepten voor het toebereiden van deze die
ren, die op hun best smaken naar teder bordpapier
en op hun slechtst naar flanel onder uit de linnen-
oorlogspad.
geld binnen ziet halen, met grote weemoed terug
denkt aan zijn jeugd en de verloren kansen. Het
vorig jaar werd een treffend bewijs geleverd van
de gunstige perspectieven, welke de Guy-business
opent voor ondernemende jongelieden. Op de
vooravond van de 5de November vervoegden zich
in het niet bepaald goedkope Grosvenor Res
taurant drie knaapjes, waarvan de oudste 13 jaar
was. Ze vroegen de maitre d'hotel om een tafel
De laatstgenoemde, een deftig man, voor wie
gasten rillen van angst, was waar-
ploft, als de laatste vreugdevuren gedoofd zijn
en als de brandweer de laatste van de dozij
nen branden heeft geblust die het feest van
Guy Fawkes ieder jaar plegen te begeleiden.
Want nauwelijks enige weken na de vijfde No
vember komen dezelfde kinderen wederom uit
hun duistere holen. U zit des avonds gepan-
toffeld bij de huiselijke haard, als u plotseling
op de overloop voor de flatingang een paar
schelle, venijnige stemmen hoort van kinde
ren die een Christmas Carol, een kerstliedje,
intoneren, met het soort dreigende ondertoon
dat u nog niet zo lang geleden heeft gehoord in
de eentonige toespraak: „Penny for the Guy,
Mister!' Deze stemmen zingen bijvoorbeeld de
Engelse versie van Adeste Fideles, „O come, all
ye faithful, Joyful and triumphant." En let wel
me zingen nooit meer dan twee regels. Dat is
uw rantsoen.
Onmiddellijk daarna wordt uw bel bewerkt, als
stond voor uw deur een telegrambesteller die
hoopt dat het telegram dat hij u brengt nieuws
zal bevatten van een enorme, sappige, rampza
lige catastrofe. En dan is het u, die zo juist zan
gerig werd uitgenodigd om, als een van de
„faithful," vreugdevol en triomfantelijk, naar
Bethlehem te tijgen, ten zeerste geraden om ijlings
naar de voordeur te snellen voordat men begint
te roffelen op ruiten en panelen. En als u dan uw
deur opent, ziet u voor u staan dezelfde sinistere
Guy-bedelaars die nauwelijks trachten u kerstkin
derlijk aan te zien en die door hun gelaatsuit
drukking duidelijk ipaken dat, als u niet bereid
bent te betalen voor het vrome twee-regelig zang
genot van zojuist, u weldra kennis zult kunnen
nemen van de uitgebreide en gepeperde gelegen
heidsvocabulaire van de kindertjes die speciaal
bij u zijn gekomen om u de nadering van het
schone Kerstfeest aan te kondigen. Het is zeer
moeilijk op zulke ogenblikken een juiste beslis
sing te nemen. Geeft men niets, dan ontvangt men
gratis onderricht in het Engels. Ogenschijnlijk lijkt
het dan ook maar het gemakkelijkst de chantage-
gelden te betalen. Dan blijft u erger bespaard en
is u van de onvrome zangers af. Doch er bestaat
een geheime vrijmetselarij van Guy-bedelaars en
kerstelijke kinderstem-exploitanten. Onmiddellijk
verspreidt zich door ae gehele buurt en tot ver
daarbuiten het bericht dat op nummer 5 „een
vent" woont die geeft. En tenzij u de bel afzet,
alle lichten dooft en u verschuilt .in het meest af
gelegen vertrek van uw woning, is uw avondrust
voorbij. Want ze komen aanstonds van alle kan
ten toestromen om u in kleine rantsoenen van
twee regels, gevolgd door luid gebel, toe te zingen
dat de goede koning Wenceslaus uit het raam keek
op het feest van St. Stephanus, of dat de engelen
voor het eerst „Nowell, nowell!" zongen voor
schaapherders in Bethlehem, ot ..dat God u in
vreugde moge bewaren, heren!" Wij zelf hebben
een diepgaande studie gewijd aan de juiste vor
men voor de omgang met de jeugdige chanteurs
uit de buurt, doch zijn er evenmin als andere vol
wassenen in geslaagd een werkelijk doeltreffende
methode te vinden.
Doch, als wU tot onze spijt moeten constateren
dat de klad is gekomen in de Guy en in de Kerst
liedjes en derzelver vertolkers, moeten wjj hier
aan toevoegen, dat deze ontaarding zich beperkt
tot de grote steden. Als u zich in de weken voor
afgaand aan Kerstmis in een of ander Engels dorp
bevindt, maakt u een goede kans werkelijke en be-
kast. Ieder jaar weer vertelt men precies hoeveel
kalkoenen er beschikbaar zullen zijn voor de feest
vierende'inwoners van Engeland. Schotland en
Wales en waar ze vandaan komen; welke de voor
keur verdienen voor smaak en welke voor om
vang. Een van de Engelsebladen, blijkbaar be
zorgd over ongerustheid onder lezers, dat ze het
dit jaar zonder kalkoen zouden moeten stellen,
rekende precies voor hoeveel kalkoenen er inge
voerd zouden worden en hoeveel er in Engeland
zelf beschikbaar zouden zijn. Engeland zelf had
850 000 gekweekt. Eire 1.300.000, Noord-Ierland
338000 Frankrijk 100.000. Zuid-Amerika 258.720,
Australië 243.973. Helaas. Polen dat het vorig jaar
hielp het Engelse kerstfeest te redden door 537.973
kalkoenen te zenden, leverde dit jaar niet een.
Doch de schrijver van dit troostrijke artikel haast
te zich hieraan toe te voegen, dat gelukkig het ge
wicht van de kalkoenen voor dit jaar groter was
dan het vorig jaar en dat er voor ieder 3 ons kal
koen beschikbaar was ofwel een kalkoen per la.8
personen. Als men bedenkt, dat een kalkoen ge
middeld f40.— kost (wij zagen er deze week bij
Harrod's een liggen voor f 115. kan men zich
enige voorstelling vormen van wat Engelse gezin
nen uitgeven voor de kerstmaaltijd, vooral als men
tevens bedenkt, dat kalkoen zelden alleen, doch
meestal samen met varkensvlees wordt gegeten en
dat er naast de millioenen kalkoenen ook nog vele
millioenen kippen, eenden, ganzen en fazanten hun
leven offeren.
Eten is het hoofd-element geworden van het En
gelse kerstfeest, eten en het cadeautjes geven, dat
bij ons plaats vindt op Sinterklaas. Deze volkomen
wereldse aard van het Engelse kerstfeest weerspie
gelt zich ook in de enorm uitgebreide Engelse
kerstkaarten-industrie. Als u rondgaat door de
winkels (kerstkaarten zijn reeds maanden van te
voren bij duizenden te koop) valt het u spoedig op,
dat de plaatjes, waarvan de Engelsen hun kerst
wensen aan vrienden, verwanten en relaties ver
gezeld doen gaan, zeer zelden enig rechtstreeks
verband houden met het eigenlijke, religieuze
kerstfeest, ofschoon de handel verklaard heeft, dat
dit jaar de vraag naar voorstellingen van kerst
kribbes groter is dan voorheen. Wat u ziet, zijn
plaatjes met roodborstjes, die zitten te bibberen in
de sneeuw, plaatjes met besneeuwde landhuisjes
en landweggetjes, plaatjes met hulst, plaatjes met
mistletoe, plaatjes voorstellend een groot gezin, dat
met welgedane rose wangen geschaard zit rondom
een tafel, die kreunt onder de last van kalkoen en
de asfaltkleurige kerstpudding, plaatjes met crino-
linëjuffrouwen. die Merry Christmas .schaatsen in
krulletters op het hemelsblauwe ijs. plaatjes met
diligences, staande in de sneeuw voor een herberg,
door welks ramen de gloed van een open haard
vuur symbool is van warmte, vriendelijkheid en
coede sier En dan zijn er natuurlijk in duizender
lei variatie plaatjes met Santa Claus of Father
Christmas een corpulent witgebaard mannetje, dat
voor eeuwig in zijn rendierenslee op weg is door
de sneeuw met zakken vol geschenken. Vrijwel
alle kerstkaarten laten de vrije teugel aan de an
ders altijd zo zorgvuldig onderdrukte en enigszins
blubberig-teutoonse sentimentaliteit van het tn-
gelse volk. Doch voor lieden, die hogere eisen stel
len aan dé gedrukte ongerijmdheden, die men el
kaar toezendt voor Kerstmis, zijn reproducties be
schikbaar van oude meesters, zodat men elkaar
Straatjes van de Hoogh en Spinetjuffrouwen en
Lachende Cavaliers en Van-Goghse zonnebloemen
en Saskia's kan toezenden met achter op „A men>
Christmas and a happy New Year". (Deze repro
ductie-kerstkaarten besparen u althans de soms
ontstellend vulgaire ulevelrijmen, die men op som
mige kerstkaarten aantreft).
Het zijn de Katholieken in Engeland, die dit jaar
op grote schaal proberen een afzetgebied te schep
pen voor werkelijk religieuze kerstkaarten en de
eerste tekenen wijzen er reeds op, dat inderdaad
vele Engelsen de ongelooflijk sentimentele en dik
wijls onuitsprekelijk lelijke en vulgaire kerstkaar
ten (je hebt zelfs komische kerstkaarten, olijke
kerstkaarten, schalkse kerstkaarten, oubollige
kerstkaarten!) beu beginnen te worden en een te
rugweg zoeken naar de oorspronkelijke betekenis
van een verheidenst feest. Het is waarschijnlijk
eveneens aan de Katholieken te danken (die het
vorig jaar een kribbe plaatsten onder kerstboom
op Trafalgar Square), dat de kribbe weer „populair"
begint te worden. Het staat nog te bezien of men
hier te doen heeft met meer dan een commerciële
poging piakplaten en kribbe-bouwdozen aan dc
man te brengen. Heiaas, moet hier bij vermeld
worden, dat het peil van de religieuze kleinkunst
onder Engelse Katholieken niet erg hoog is, ge
tuige de schiettentenstijl, die nog steeds te bewon
deren valt in de etalages van de heiligenbéeldjes-
winkcls, zelfs de beste.
Hardop mijmerend over het Engelse kerstfeest,
moeten wij tot besluit nog een woord wijden aan
een ander karakteristiek Engels kerstverschijnsel,
de pantomime. Wij hebben hierover al eens eerder
geschreven. De typische Engelse pantomime (en in
deze vorm wordt ze nergens anders op aarde aan
getroffen) heeft niets te maken met de oorspron
kelijke betekenis van het woord. Het is niet een
stil gebarenspel, doch, integendeel, een uiterst
luidruchtige kruising tussen sprookje en revue,
sprookje voor de kinderen doorkruist van een dik
wijls vrij gewaagde revue (met alle bijbehoren aan
benen, chorus girls, conferenciers en comedianteni.
Het is zeer leerzaam eens een voorstelling bij te
wonen en de grenzeloze verveling en verbijstering
van de kinderen gade te slaan als de volwassenen
hun rantsoen aan humor krijgen voorgeworpen van
het toneel. Het enige wat de kinderen interesseert
zijn de oude hoofdmotieven van de voor deze pan
tomime bewerkte en dikwijls geheel gedenatu
reerde sprookjesmotieven, Assepoester met Prince
Charming en de beide lelijke zusters, Dick Whit-
tington met zijn kat, Humptie Dumptie, Moeder de
Gans met bijbehorende vogel. Ali Baba, Aladdin,
de Gelaarsde Kat.
In geheel Engeland worden in dit seizoen, te be
ginnen met Boxing Day (tweede Kerstdag) meer
dan 200 verschillende pantomimes opgevoerd, dik
wijls in zeer weelderige vorm (sommige van de
Londense pantomimes kosten de schouwburgmaat
schappijen 200.000 gulden). De grootste revuethea
ters, talrijke stedelijke en provinciale schouwbur
gen en veel bioscopen worden voor pantomime
opvoeringen gehuurd en meerdere pantomimes
lopen tot ver in het voorjaar. En alle gehoor
zamen zij aan de oude pantomime-traditie, dat de
mannelijke hoofdrol moet worden vertolkt door
knappe jonge actrices, wier begaving meestal gro
tendeels schuilt in de benen en dat er minstens één
komische vrouwenrol bij moet zijn, welke wordt
vertolkt door een monsterachtig gegrimeerd en
lelijk manspersoon (in Assepoester worden de bei
de zusters altijd gespeeld door mannen in afzich
telijke en excentrieke kleding en pruiken). Even
eens behoort in iedere pantomime een funny ani
mal" thuis, meestal een paard waarvan de voor-
en achterpoten „gespeeld" worden door twee bij
zonder acrobatische acteurs. Deze paarden kunnen
alle huilen, roken, water spuiten uit hun neus,
schaterlachen en gaan alle op de meest ongelegen
ogenblikken zitten. Doch behalve koddige paarden,
heeft men koddige ganzen, koddige katten en an
dere dieren.
Het is onvermijdelijk, dat de befaamde „ice-
shows", geïmporteerd uit Amerika, ook hun invloed
hebben doen gelden op de oude Engelse pantomime.
Wij krijgen dus dit jaar een Assepoester-op-ijs.
een Gelaarsde Kat-op-ijs en. zowaar, een Robinson
Crusoe-op-ijs, waarin dus Robinson Crusoe troos
teloos krullen zal trekken op het ijs van zijn ver
laten tropisch eiland om op zekere dag met uit
bundige vreugde de schaatssporen te ontdekken
van een kannibaal, die later, alsmaar rondzwie
rend met zijn schaatsende meester, onder de naam
van Man Friday in vreugde dienstbaar zal zijn tot
schaatsenrijdende redders aan zullen komen schie
ten over de tropenzee, En rondom de krullentrek-
kende Robinson en de zwierende Vrijdag zullen op
het tropische ijs de acrobaten en de balletmeisjes
pirouettes maken en de kinderen zullen zitten kij
ken naar het onrecht, hun Robinson aangedaan,
terwijl vaders en moeders gelaten zitten te wach
ten, totdat de conferencier-op-schaatsen mopjes
zal komen vertellen.
Dr. D. VAN DER VAT
(Van een bijzondere correspondent)
Over de stad Mainz, over de rivier,
over de bruggen, over de brokkelige
resten van verwoesting, over de huizen
klinken dof door de mist de klokken.
Pauselijke vlaggen waaien als witte
vlammen op uit de rode hoge zandste
nen gevel der Sankt Augustin Kirche,
de kapel van het Groot-Seminarie in
Mainz. Vandaag worden daar de Heilige
Wijdingen toegediend en onder de wij
delingen van deze dag bevindt zich ook
de vroegere predikant der Evangelische
Kirche de eerw. heer Rudolf Goethe.
Om acht uur is de kerk tot op de laat
ste plaats bezet met familieleden en
vrienden, belangstellenden en kennissen
van allen, die de Heilige Wijdingen
gaan ontvangen. Want behalve de pries
terwijding zijn het ook de lagere wij
dingen en de wijding van het Subdia
conaat, die de bisschop gaat toedienen.
Te precies acht uur komt de bisschop
van Mainz, Mgr. dr. Alfred Stohr, de
grote kapel binnen. Een zeer groot aan
tal priesters, meer dan tachtig, gaan
hem en de wijdelingen vooraf Daar is
het kapittel van de Domkerk. De pro
fessoren van de Johannes Gutenberg
Universiteit in Mainz. allen in hun ker
kelijke gewaden en weer anderen met
de kleuren hunner faculteit. Voor de
bisschop de wijdelingen met een bran
dende kaars. Het „Rorate Coeli" weer
klinkt en priesters .en gelovigen zingen
de gewelven vol met het oude advents-
lied. De bisschop begint de voetgebe
den Onderwijl zingt het koor; „Troost
U mijn volk, spoedig zal Uw Heil U
geworden". Velen hebben zeker op dit
ogenblik gedacht aan hen, die nog bui
ten de Katholieke Kerk staan en smach
ten naar de eenheid waarin het heil is
gelegen, de eenheid waarnaar ook Chris
tus tot op het laatst van Zijn leven hun
kerde.
Na de wijding der subdiakens knielt
thans voor de bisschop alleen degene die
het Heilig Priesterschap gaat ontvan
gen. Naast hem de president van het se
minarie, die de wijdeling in de jaren
van voorbereiding bijstond en in de
achtdaagse retraite, welke zijn wijding
vooraf ging. Het „Veni Creator" wordt
aangeheven. Dan, met de mytra op het
hoofd, opvolger der Apostelen, legt de
bisschop aan de wijdeling de handen op.
Daarna komen alle priesters, prelaten
en pastoors, professoren en kapelaans
en een voor een leggen ook zij de han
den op. Menigeen onder de vele pries
ters is het aan te zien dat hu slechts
met moeite zijn ontroering bedwingt. In
de grote kerk is het doodstil.
De bisschop zalft de handen van de
wijdeling even is er een fonkeling
van twee gouden ringen dan is de
wijding voltooid en de concelebratie be
gint. Tezamen met de bisschop draagt
de nieuwe priester de H. Mis op. Samen
bidden zij de gebeden en onder beide
gedaanten gaat de nieuw gewijde te
communie. Daarna spreekt de bisschop:
„Ontvang de Heilige Geest, wier zon
den Gij zult vergeven, hun zijn ze ver
geven." Nog enkele gebeden, de laatste
zegen en dan staat de bisschop recht
voor het altaar met mijter en staf. De
stoet formeert zich en dan klinkt het
aloude Duitse lied „Grosser Gott wir
loben Dir". Een gebeurtenis van we
reldwijde betekenis voor de Kerk en
de wereld heeft zich voltrokken. Op de
sacristie is de bisschop de eerste, die ie
wijdelingen feliciteert en de eerste pries
terzegen vraagt voor hem en al de aan
wezigen.
Zondagmorgen om negen uur heeft
de weleerw. heer Rudolf Goethe zijn
eerste H.- Mis opgedragen, daarbij ge
assisteerd door hen. die hem in de jaren
voor zijn terugkeer tot de Kerk en daar
na in trouwe vriendschap hebben bij
gestaan. De bisschopvan Mainz hield
zelf de feestpredieatie naar aanleiding
van de tekst: „Zo beschouwen ons de
mensen als uitdelers van Gods Gehei
menissen". „De liturgie van deze Hei
lige Mis," zo begon de bisschop, „is
eigenlijk de liturgie van de oude wij
dingsmis uit vroeger eeuwen. In het
Evangelie zien wij St. Jan de Doper, de
verkondiger van het Woord Gods, de
prediker, die ons door de Evangelist
wordt voorgevoerd. In het Epistel
is het Sint Paulus, die erop wijst, dat
de priester de uitdeler is van Gods Ge
heimenissen, de uitdeler der H.H. Sa
cramenten en heel bijzonder degene die
met de gelovigen de Heilige Eucharistie
viert.
Het is een genade van God die van
de hemel komt, door de Heilige Geest
geschonken, nederdalend van boven,
zoals de Introïtus het zegt. Een genade,
niet komend van menselijk dennen en
verlangen, een genade van de hemel
aan deze feesteling, dat hem na de be
diening van het Woord thans ook de
uitdeling der Heilige Geheimen en de
viering der Eucharistie is toevertrouwd.
In het verleden is eenmaal de scheu
ring over de Kerk gekomen door de
viering der Eucharistie. Moge de vie
ring der Eucharistie de eenheid weder
herstellen. W'ü zuilen daartoe zeker ook
de hulp moeten inroepen van de Aller
zaligste Maagd Maria, die ook in deze
gebeurtenis, in deze roeping zo zicht
baar haar voorspraak heeft getoond,
immers, de feesteling van vandaag bad
reeds jaren voor zijn overgang tot de
Katholieke Kerk de gewoonte om in
zijn gebed zich ook trouw te richten
tot de Moeder van Christus.
En zoals de liturgie van deze dag zijn
laatste gedachte richt op de Moeder van
de Verlosser, zo mogen dan ook op deze
dag onze gebeden uitgaan tot Haar. op
dat het verlangen van Haar Goddelijke
Zoon worde vervuld dat allen een zijn".
De plechtigheid voltrok zich in een
kleine kapel van de zusters van Maria
Ward, in Duitsland bekend als „Die
Englischen Fraulein" en werd bijge
woond door de familie van de wijdeling
en slechts een klein aantal kennissen,
onder wie o.m. de beroemde prof.
Schmidt S.V.D.. die ondanks zijn 83 jaren
uit Freiburg was overgekomen.
DINSDAG
HILVERSUM I. 402 m. NCRV. 7.30
prot. pr. IKOR: 8.30 prot. pr. KRO: 9.30
nieuws. 9.45 kinderkoor, 9.55 Hoogmis,
11.30 kinderkoor. 11.45 kamermuziek.
12/15 amusem.orkest, 12.40 gram., 12.45
Kersttoespraak Z. H. de Paus, 13.00
nieuws, 13.10 Residentie-orkest, 14.00
Kerstvertelling, 14.15 bariton, declama
tie en piano, 15.20 kinderen, 16.00 zie
ken, 16.30 Vespers. xNCRV17.00 prot.
pr., 18.30 Kerstconcert. 19.30 nieuws.
KRO: 19.45 de gewone man, 19.50 gram.,
20.10 Radio Philh. Orkest en solist. 21.25
Het nieuwe lied, Kerstfantasie, 22.05
strijkkwartet, 22.25 gram., 22.45 Avond
gebed, 23.00 nieuws, 23.15 gram.
HILVERSUM I. 402 m. AVRO: 8.00
nieuws, 8.15 gram., 8.40 kinderkoor. 9.00
prot. pr., 9.15 orgel, 9.30 alt en gitaar.
VPRO: 10.00 vrouwenkoor en solisten,
10.30 prot. pr. AVRO: 12.00 Kerstklok
ken, 12.10 koor. 12.35 Kerstgroet, 12.45
groeten van emigranten. 13.00 nieuws,
13.10 Exquise muziek, 13.40 voordracht,
14.00 L'Enfance du Christ, trilogie sa-
cré, 15.40 ".angdeclamatie, 16.00 onze
Amerikaanse buren, 16.30 verzoekprogr.,
17.15 Kerstliederen. 18.00 nieuws. 18.15
gram., 18.55 kinderen, 19.00 orgel en
viool, 19.15 Paris vous parle, 19.20 pia
no, 19.45 groeten van emigranten, 20.00
nieuws, 20.05 strijkorkest, 20.45 De tuin
van het paradijs, hoorspel, 21.25 kamer
orkest, 21.45 Kerstliederen. 22.30 kamer
orkest en solist, 23.00 nieuws, 23.15 gram.
ENGELAND, BBC. home service 330
m.: 16.45 orkestconcert, 19.25 Kerstlie
deren, 22.45 kamermuziek.
BBC, light progr. 1500 en 247 m.: 17.45
koor- en orkestconcert, 22.00 Kerstliede
ren, 23.50 Kerstliederen en -gedichten.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.00 omroeporkest en solist.
12.45 omroeporkest, 13.30 orkestconcert,
14.00 gevar. muziek. 16.30 amusem.mu-
ziek, 18.00 kamerorkest. 18.30 Lohen
grin, opera, 22.30 Kerstliederen-cyclus.
23.00 dans- en amusem.muz., 0.10 dans
muziek.
FRANKRIJK, Nationaal progr. 249 en
347 m.: 12.00 orkestconcert. 16.00 La
voyage en Chine, opera, 19.00 orkest-
concert, 20.00 kamermuziek, 22.10 Le Pa
radis perdu, opera.
BRUSSEL, 324 m.: 12.00 beiaardconc.,
16.00 omroeporkest en solisten. 19.30
omroepkoor.
484 m.; 12.08 omroeporkest. 20.00 om
roepkoren, -orkest en solisten 00
dansmuziek.
23.00
WIJ KIJKEN NAAR TELEVISIE.
KRO: 20.1521.45 Kermisvolk op Kerst
mis, spel.
WOENSDAG
HILVERSUM 1. 402 m. KRO: 8.00
nieuws, 8.15 gram., 8.25 Hoogmis. NCRV;
9.30 nieuws, 9.45 muziek, 10.00 prot. pr.,
11.30 muziek, 12.00 Instr. sextet, 12.30
meisjeskoor en harp, 12.50 klokgelui,
13.00 nieuws, 13.05 Thuisfront, 13.zO
Marinierskapel 14.00 jeugd, 15.00 Weili-
nachtsoratorium, Bach, 16.30 Kerstfeest
der bejaarden, 17.30 RVU: Het risico v.
Kerstmis, 18.00 nieuws, 18.15 amusem.-
ensemble, 18.45 koorzang en orgel. 19.15
boek, 19.30 gram. 19.40 radiokrant, 20.00
nieuws. 20.10 kamerorkest en solist,
21.05 Wereldregering, causerie, 21.35
kerkkoren, 22.15 Dit wonderbaarlijk
kind. Kerstdeclamatorium, 23.00 nieuws.
23.15 gram.
HILVERSUM II, 298 m. VARA: 8.00
Kerstklokken, 8.01 nieuws. 8.18 oud-Ne-
derl. Kerstliedeien, 8.35 orgel, harp en
cello, 9.00 voordracht, 9.25 strijkorkest
en carillon. VPRO: 10.00 Kerstvieringen
in het buitenland, 10.30 prot. pr. VARA:
12.00 Negro-spirituals, 12.33 groeten van
emigranten. 13.00 nieuws, 13.05 Kerst-
krant, 13.50 Kinderjaren in Indonesië,
14.00 studentenkoor, 14.25 Schaduwen
over Atlantis, hoorspel, 15.05 gram.
15.35 Concertgebouworkest en solist,
16.20 zieken (Nederl.—Zwitserl.), 17.00
voordracht. 17.20 Kerstmis in Kopenha
gen en Hilversum, 18.00 nieuws. 18.15
groeten van emigranten, 18.45 amusem.-
muziek. 19.10 Een vechter voor de vre
de, klankbeeld, 19.30 strijkkwartet, 20.00
nieuws, 20.05 vocaal ensemble, 20.30 ca
baret, 21.30 omioeporkest. 22.00 Bruids
tranen, hoorspel, 22.40 dansmuz.. 23.00
nieuws, 23.15 dansmuziek.
ENGELAND. BBC. home service 330
m. 19.25 amusem .muziek, 22.40 sym-
phonie-orkest er solist.
BBC, light progr. 1500 en 247 m.: 14.00
dansmuziek. 17.30 verzoekprogr.. 23.15
gevar. muziek.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.00 amusem.muziek. 13.30 om
roeporkest. 14.00 orkestconcert, lo.OO
verzoekprogr., 16.15 klass. muziek, 17.30
dansmuziek, 20.15 avondconcert. 23.20
dansmuziek, 0.10 symphonie-orkest en
solisten.
FRANKRIJK. Nationaal progr. 347 en
249 m.: 12.00 symphonie-orkest. 19.00
orkestconcert
BRUSSEL. 324 m.: 16.45 Intern. Radio
Universiteit, 18.30 Vlaamse muziek 19.30
mezzo-sopraan en piano. 19.40 strijk
kwartet, 20.00 omroeporkest en solis
ten. 22.15 verzoekprogramma. 23.25 amu
sementsorkest, 23.55 omroepkoor.
484 m.: 12.05 orkestconcert. 17.10 amu
sementsorkest, 20.15 groot symphonie-
orkest, 22.15 jazzmuziek.
DONDERDAG
HILVERSUM 1, 402 m. KRO: 7.00
nieuws, 7.15 Morgengebed. 7.30 zenaer-
sluiting. 9.00 nieuws, 9.10 huisvrouw
9.35 gram. NCRV 10.00muziek. 10.30
prot. pr. KRO: 11.00 zieken, 11.45 gram.
12.00 Angelus. 12.03 gram., 12.55 zonne
wijzer, 13.00 nieuws, 13.20 kamerorkest
NCRV14.00 gram., 14.45 vrouw. 15.15
pianokwintet, 35.50 gram., 16.00 prot.
pr., 16.30 zendersluiting, 18.00 nieuws.
18.15 jeugd, 18.40 Op de stelling. 18.50
gram., 19.05 prot. pr., 19.20 verzoeKpr.
19.40 radiokrant. 20.00 nieuws, 20.10 ge
var. progr., 22.15 buitenl. overz., 22.35
gram., 22.45 prot. pr., 23.00 nieuws. 23.15
gram.
HILVERSUM II. 298 m. AVRO: 7.00
nieuwe, 7.15 gymn., 7.30 zendersluiting.
9.00 nieuws. 9.10 prot. pr., 9.25 gram..
9.30 de groenteman. 9.35 gram., 10.50
kleuters. 11.00 radioscoop. 11.45 Die
volke van Suid-Afrika, causerie. 12.GG
lichte muziek, 12.25 In 't spionnetje
12.33 gram., 12.45 financ. jaaroverz.,
13.00 nieuws 13.20 Promenade-ork. 13.55
U kunt het geloven of niet. 14.00 Huis
en wereld. 14.45 orgel. 15.00 zieken.
16.05 hersengymn., 16.30 zendersluiting.
18.00 nieuws, 18.15 jeugd. 18.40 dansmu
ziek, 18.55 kinderen, 19.00 brief uit Lon
den. 19.05 Kon. Marine en jaaroverz..
19.15 orkest, 19.40 Ronde Tafel Parle
ment. 20.00 nieuws, 20.05 Radio Philh
Orkest, 20.50 Gösta Berling. hoorspel.
22.20 gram., 22.45 Caraïbische contouren
causerie. 23.00 nieuws. 23.15 sport, 23.30
zang en orgel. 23.45 gram.
ENGELAND. BBC. home service 330
m.: 15.00 BBC Northern Orchestra en
soliste. 20.00 La Bohème, opera .'le en
2e acte).
BBC, light progr. 1500 en 247 m. 13.00
lichte muziek. 13.30 orkestconcert. 16.00
lichte muziek. 16.45 dansmuziek 17.45
variété-orkest. 18.30 militair orkest en
solist. 20.30 verzoekprogr., 23.30 dans
muziek.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.00 gevar. muziek, 13.30 amu
sementsmuziek. 14.40 oude Marialiede-
ren. 15.00 orkestconcert, 16.10 dansmu
ziek. 20.00 Kestlicderen, 22.05 klass
muziek, 22.50 dansmuziek, 23.30 lichte
muziek. 0.30 amusem.muziek.
FRANKRIJK, Nationaal progr 347 en
249 m.: 12.30 opera- en operettemuziek.
13.20 opera- en operettemuziek, 19.00
lichte muziek. 20.00 orkestconcert. 20.50
idem. 23.15 kamermuziek.
BRUSSEL, 324 m.: 14.00 orkestconcert,
15.00 Engelse les. 15.40 Franse les. 19.30
kantwerkstersliederen. 20.00 verzoek
progr., 23.05 dansmuziek.
484 m.: 17.10 amusem.muziek, 22 10
verzoekprogramma.
