De voorouders van oliebol en zevenklapper
nc
vormau: HET MOERASMONSTER
AAN NEDERLAND VOOR
ANNO SANTO
DANK
RADIO
uvMota
Cabaret Chiel de Boer
H
terug uit de rimboe
en
Van Nieuwjaarssingers, wafelijzers
donderbussen
Het ritueel van geven en
ontvangen
Eet- en braspartijen
Pauselijke onderscheidingen voor het
werkcomité en de initiatiefnemers
NIEUW- JAARS-WENSCH:
KEURMEESTERS. OVERLIEDEN,
RONDOM JANUS
Reiskas K.A.B. steunt
Kath. Reisvereniging
Koempoelan Kath.
verkenners
Persoonlijkheden die
ons in 1951 zijn
ontvallen
Hoogste ziekenfonds
premie f 6.93 per maand
MAANDAG 31 DECEMBER
PAGINA 5
cn andere aan de TURFMARKT behorende;
DOOR ALEXANDRA ORME
URKER VISSERS IN
BRAZILIë
J. E. Stokvis overleden
Boordevol plezierige herinneringen
Bijdragen kleine knnst'
middelen vervallen
ojOSlOf
7 T?t oliebollenseizoen, zoals eens de winterse periode van Sint Nieolaas tot
Driekoningen voortreffelijk werd gekenschetst, bundelt een reeks feest
dagen, die historisch gesproken meer met elkaar te maken hebben dan op
het eerste gezicht lijkt. Want vanouds staat dit hele tijdvak in het teken van
de zonnewende, de terugkeer van het licht, waarvan de heidense viering op
tactische maar moeizame manier door de eeuwen heen is gekerstend. Daartoe zijn
de feesten van Saturnus en de onoverwinnelijke zonnegod Mithras, die op 25
December vielen, in de Westerse kerk vervangen door Kerstmis en is in het
Oosten oorspronkelijk Christus' geboorte op 6 Januari, de feestdag van de Egyp
tische god Osiris herdacht. Het streven naar eenheid in de viering der kerkelijke
feestdagen leidde er toe. dat de Oosterse kerkprovincies hun kerstviering aan
de Europese moesten offeren en de Osiris-dag zich opnieuw vervangen zag,
nu door het feest van de verschijning des Heren.
De heidense gebruiken, rond het
nieuwe Jaar. dat vanouds op 1 Januari
werd begroet, zijn evenwel voor een
deel tussen, en op de nieuwe feestdagen
blijven voortleven, al verflauwde de
zin er van in de nevel van het ver
leden. Maar de oliebol, de Sinterklaas-
en Kerstgeschenken, de donderbussen
en de scheepssirenes in de Oudejaars
nacht hebben hun oud-Germaanse en
Romeinse voorlopers, die alle al iets
met de Nieuwjaarsgedachte hebben uit
te staan.
Het is een nogal voor de hand liggen
de gedachte om magen en vrienden bij
het begin van een nieuwe periode veel
geluk te wensen en al die goede wen
sen te bewijzen met cadeaux. Bijna
overal ter wereld is. men al eeuwen ge
leden op dat idee gekomen. De Romei
nen kregen hun geschenken, zoals fijn
geweven kleren en verrassingen in goud
of zilver al op de Saturnusfeesten, die
geleidelijk uitgroeiden tot in Januari.
De Chinezen overhandigen' hun be
schermers naar de regels van een uit
gebreid ritueel hun gaven en de geker
stende Germaanse lenden hebben afzon
derlijke feestdagen, Kerstmis en Sint
Nieolaas, bestemd voor het geven van
cadeaux, die oorspronkelijk bij de jaar
wisseling werden overgereikt.
Tegenover het geven staat het krij
gen en wij behoeven waarachtig niet
over onze landsgrenzen te gaan om
een uitgebreide cultus, gericht op het
incasseren van fooien of lekkernijen,
te vinden. In allerlei streken van het
vaderland trokken vroeger de Nieuw-
jaarszingers op de eerste dagen van
het jaar langs de huizen en neurie
den er bijna onverstaanbaar hun pri
mitieve liedjes, zoals:
Nieuwe jaarke zoete,
ons varken heeft vier poete,
Twee ore en enen steert,
En is dat nog geen wafel weerd?
En is die wafel nog niet gebakken,
Geef me dan een schotel patakken:
En is die schotel nog niet gereed,
Geef me dan een nieuw kleed.
En is dat kleed nog niet genaaid,
Geef me dan een haantje dat kraait
En is dat haantje nog niet geboren,
Geef me dan een hand vol koren;
En is dat koren nog niet gebrand.
Geef me dan een dikken, vetten,
vleeskant.
In andere contreien is de bedelcere-
monie naar Driekoningen verhuisd en
wordt uitgevoerd door kinderen, dié
alle todden en lappen hebben aange
trokken, waarvan ze een koninklijk
uiterlijk verwachtten.
Ook het aanbieden van nieuwjaars
wensen zelf gebeurt dikwijls op hoop
van geldelijke zegen. De nieuwjaars-
kaartjes van onze trouwe krantenbe
zorgers, bakkers en glazenwassers heb
ben hun precedenten in de fraai uitge
voerde oorkonden van nachtwachts,
omroepers, straatvegers, klokkenluiders
en poorters. Het waren dikwijls calli-
grafisch rijk uitgevoerde en dus kost
bare documenten, die zij omwille van
het blijkbaar overvloedige en dus kost
en rechts uitdeelden, bont versierd met
symbolische voorstellingen of bijbelse
taferelen uit de Kersttijd.
De eet. en braspartijen, die vanouds
de overgang van oud naar nieuw on
derstreepten, hebben zeker een culti
sche afkomst. Het nieuwe jaar werd bij
de Germaanse volkeren ingewijd met
offerandes aan de goden, die oorspron
kelijk door de Druïden en later door
heel het volk werden geconsumeerd en
zo uitliepen op bacchanalen, die door
de invoering van het kerkelijk jaar,
waarvan het begin met Kerstmis sa
menviel, niet uit de wereld zijn ge
holpen. Het oude eet-, snoep_ en drink-
ritueel mag wat versobering hebben
ondergaan, jaarlijks ondervinden we nog
hoezeer we beïnvloed worden door
deze eeuwenlange gastronomische tra
ditie.
De nieuwjaarskoeken vormen een in
teressante episode in deze culinaire
overlevering, omdat ze zulk een duide
lijke verwantschap vertonen met de
voortbrengselen der hostiebakkerijen,
die na de tiende eeuw zijn ontstaan.
Hoe oud het geven en ontvangen van
geschenken omtrent de jaarwisseling
is, kan men afleiden uit bovenstaande
reproductie van een reliëf uit een Egyp
tische tempel. Het stelt voor, hoe de
koning de vruchten der aarde aanbiedt
aan de godin Hathor bij gelegenheid
van het nieuwe jaar.
Op Witte Donderdag werden in de ker
ken ongeconsacreerde hosties uitge
deeld aan de armen en omdat in een
groot deel van West-Europa het nieuwe
jaar in 1582 met Pasen begon, is de
ronde platte koek, gebakken in een
met figuren bewerkt wafelijzer, dé
tractatie bij de jaarwisseling gewor
den. De oudste nieuwjaarsijzers verto
nen dan ook typische religieuze voor
stellingen uit de Paastijd, zoals de krui
siging en het Lam Gods en eerst op
latere ijzers komen ook taferelen uit de
Kersttijd en profane afbeeldingen als
planten en boerenwapens voor. Meest
al is in de rand een vrome maar sim
pele gedachte verdicht, zoals op dat
hakijzer, dat kennelijk eens aan een
kinderloos echtpaar werd cadeau ge
daan. De tekst op de voorzijde wijst
op de vergankelijkheid van het aardse
genot:
„Ik ben wel zoet en zeer begeert,
Doch ras gegeten en verteert.
Zo is het met al het aardsch genot,
Bedenk dit mens en soek na God."
De keerzijde bevat de naïeve troost:
„God schonk ons in de egt geen kroost,
Hij. zij en blijf maar onze troost,
Wien' geene kinderen verblijden.
Heeft van hun ook geen smert te lijden."
Dat het bakken van de nieuwjaars
koeken een tijdrovende bezigheid was,
valt wel af te leiden uit het aantal, dat
elke huisgenoot van deze croquante
lekkernijen behoorde te krijgen en dat
in sommige streken niet minder dan
honderd bedroeg. Geen wonder, dit
deze tractatie het bijna overal heeft
moeten afleggen tegen de oliebol en
over de grenzen het sporadische nieuw
jaarskoeken-bakken biina uitsluitend
met electrische wafelijzers wordt be
dreven.
De op zichzelf nogal vreemde ge
woonte om het oude jaar uit te schie
ten met donderbussen, vuurpijlen en
zevenklappers, is de moderne en nogal
luchthartige editie van de Germaanse
jachi: op boze geesten, die met veel ge
rucht van het nieuwe jaar moesten
worden afgehouden en verjaagd.
Naar wij vernemen zal de Ned. Reis
vereniging voor Katholieken, die, zoals
bekend, in moeilijkheden verkeert, met
financiële hulp van de Centrale Reiskas
van de K.A.B. in een gunstiger positie
tegenover de schuldeisers komen te
staan. Het Centraal Bureau te Amster
dam wordt met ingang van 1 Januari
aanzienlijk ingekrompen.
De verkenners van de Katholieke
Jeugdbeweging houden in 1952 hun na
tionale koempoelan op 14 en 15 Juni op
de Goudsberg in Lunteren.
De heer H. J. van Harderwijk, as
sistent-hoofdkwartiercommissaris voor
training bij de verkenners van de Ka
tholieke Jeugdbeweging, zal de verken
nersbeweging per 1 Januari verlaten.
De scheidende commissaris besluit een
ongeveer vijfentwintigjarige loopbaan
in de verkennersbeweging.
15 Vermoeid door het ingespannen staren naar de offersteensluit Eric voor
enige seconden de ogen en als hij ze weer opent, houdt hij de adem in. Er beweegt
iets in ae donkere schaduw van de bomen! Is het gezichtsbedrog? Neen, daar is
het wéér! Het is alsof een deel van de schaduw zich van de inktzwarte achtergrond
losmaakt en langzaam op de offertafel toeglijdtWolf zet de haren overeind en
heft een zacht gegrom aan. Tot het uiterste gespannen houdt de koning de wolfs
hond stevig vast en geen seconde later blijkt dat zijn ogen hem niet bedrogen hebben.
De schaduw groeit uit tot een gestalte en van de tamelijk grote afstand, die Eric
van de offersteen scheidt, kan hij een harige klauw onderscheiden die zich met een
woeste greep van de koperen schotel meester maakt.
Op hetzelfde ogenblik rukt Wolf zich los en stormt op de weerzinwekkende ver
schijning af. Deze heeft zich reeds omgewend om met de buit van de nacht de
terugweg te aanvaarden. Het woedend grommen van Wolf doet het monster even
als versteend stilstaan. Maar in dat ondeelbaar ogenblik ziet. de Noorman de grauwe,
slijmerige kop de snoet met de brede neusgaten en de blikkerende slagtanden.
Eric heeft nooit anders dan verachting gehad voor legendarische verhalen over
spoken en geesten en het is juist in dit bijzondere geval zijn overtuiging, dat er
bedrog in het spel is, sterker dan ooit. Doch nu hij oog in oog staat met dit
duivels schepseldreigt zelfs hem de nuchterheid in de steek te laten. De be
klemming duurt echter slechts een paar seconden en terwijl hij zijn zwaard flitsend
uit de schede rukt, schalt Eric's stem machtig over het moeras:
„Sta!"
De gedaante stoot een doffe kreet uit en vlucht weg tussen het riet, snel achter
volgd door Wolf, terwijl Eric, bedacht op de gevaren van het moeras, slechts lang
zaam kan nakomen.
Dan weerklinkt een zware plons en op hetzelfde ogenblik is het monster geheel
uit het gezicht verdwenen. De Noorman loatpt toe op de plaats waar hij het geluid
gehoord heeft en daar vindt hij Wolf, grommend aan de rand van een zwarte poel,
het troebel oppervlak beroerd door grote kringen, die zich steeds wijder uitbreiden
„Is het dan toch een of ander vóórwereldlijk monstervraagt de koning zich
in hevige verontrusting af, „een overblijfsel uit de oertijden?"
Heen en weer geslingerd tussen zijn verstand en het gruwelijk beeld van het
monster, dat hem steeds voor ogen blijft zweven, keert Eric langzaam terug.
Nog eenmaal keert hij zich om en plotseling ziet hij het gedrocht weer uit het
water omhoog rijzen, en ver weg, struikelend en druipend de vaste bodem be-
reiken. Op hetzelfde ogenblik scheurt een kreet door de stilte van de nacht; een
verschrikkelijke langgerekte wanhoopskreet als van een mens in doodsnood
Opgedraagen aan de
"Den Etrftc» Jts—ry MUCCLXVI
Reproductie van een oude gravure (uit 1746), welke dienst deed als illustratief
opschrift van een nieuwjaarswens, opgedragen aan „keurmeesters, overlieden"
en overige functionarissen, betrokken bij de bedrijvigheid van de turfmarkt,
waarvan op de tekening zelf eert beeld wordt gegeven.
Herhaalde malen reeds heeft Z. H. de Pans uiting gegeven aan zijn dankbaarheid
jegens de Nederlandse Katholieken voor het kostbare geschenk van Radio Anno
Santo, de korte-golf-zender, die in het Heilig Jaar nit gaven van alle Katholie
ken van Nederland is bijeengebracht.
De H. Vader heeft deze dank thans op bijzondere wijze willen uiten door Motu
Proprio (d.w.z. geheel eigener beweging en zonder dat van Nederlandse zijde
een verzoek daartoe was ingediend) aan de initiatiefnemers en werkers van het
actie-comité uitzonderlijk hoge onderscheidingen toe te kennen.
Mr. J. R. H. van Schaik, minister van Staat, werd benoemd tot Ridder Groot
kruis in de orde van de H. Paus Silvester, de hoogste onderscheiding, die bij
deze ridderorde wordt verleend. Prof. dr. J. R. M. van den Brink, minister van
Economische Zaken, werd benoemd tot commandeur met de plaque in de Orde
van de H. Gregorius de Grote. De heren mr. Jan Derks, T. Elsenburg en H. Nieu-
wenhuis werden benoemd tot Ridder in de Orde van de H. Gregorius de Grote.
Tezelfdertijd heeft Z. H. de Paus de voorzitter van de Landelijke Leiding van
de Katholieke Actie in Nederland, dr. ir. F. Teilegen, die mede een van de stich
ters is geweest-van Radio Anno Santo, benoemd tot Ridder in de orde van de
H. Gregorius.
Zaterdagmiddag om half vijf heeft de
aartsbisschop-coadjutor van Utrecht,
Mgr. Dr. B. J. Alfrink, in het aarts
bisschoppelijk paleis op de Maliebaan
aan de betrokkenen, die vergezeld wa
ren van hun echtgenoten, mededeling
gedaan van deze pauselijke onderschei
ding. Mgr. Alfrink hield daarbij een
toespraak, waarin hij zeide:
De H. Vader heeft mij opgedragen U
een symbolisch, maar tastbaar en
zichtbaar bewijs te overhandigen van
Zijn vaderlijke genegenheid en van
Zijn grote erkentelijkheid en dank je
gens U.
In het jaar van de grote terugkeer,
het heilige jaar 1950, is in Nederland
het initiatief genomen om de H. ader
in staat te stellen zijn kostbaar va
derlijk woord te verbreiden over de
wereld. Zoals de zending, die Hij te
vervullen heeft, geen grenzen kent en
geen onderscheid van naties en volke
ren, zo zou ook de stem van dc Herder
der Kerk moeten kunnen doordringen
tot aan zijn meest afgelegen kinderen;
heel bijzonder tot degenen, die moe
ten leven onder een dagelijkse druk van
gevaar en strijd en tegenstand, voor
wie juist het woord van de Vader der
Christenheid zo'n bemoediging zou
kunnen zijn in hun lijden en zo'n
'-rachtige aansporing tot volharding in
de strijd. Nederland heeft de waarde
van dit geschenk begrepen en heeft
geofferd met milde hand. Het heeft de
initiatiefnemers en de werkers van
het actie-comité in staat gesteld
aan de H. Vader een prachtige zender
aan te bieden, die een machtig hulp
middel zal betekenen in het apostoli
sche werk van de Kerk.
Geen wonder, dat de H Vader dit
grootse geschenk met gróte dankbaar-
Een „Nieuwjaarskoekenijzer"zoals
daarvan in nevenstaand artikel sprake
is, daterend uit 1648 en berustend in
het Twenthse museum te Enschedé.
Het stelt behalve een huismerk een ook
in de kerkelijke kunst bekend liefdes-
tymbool voor: de pelikaan, die haar
jongen voedt met haar eigen bloed.
DE RUSSEN
VERTALING, FRANS VAN OLDENBURG ERMKE
heid heeft aanvaard. Hij heeft tevens
aan het volk van Nederland een af
zonderlijk bewijs willen geven van Zijn
dank en daarom heeft Hij uit de ve
len, die aan het tot-stand-komen van
deze zender op enigerlei wijze hun
krachten gegeven hebben, U uitgeko
zen om op heel bijzondere wijze te on
derscheiden. Het heeft dus,, zou ik zo
mogen zeggen, een drievoudig doel,
wanneer de H. Vader mij heeft opge
dragen U vandaag een heel bijzondere
onderscheiding te doen toekomen.
Vooreerst is het de bedoeling van de
H. Vader om hiermede Zijn erkente
lijkheid uit te drukken voor datgene, wat
persoonlijk door Uw initiatiefneming
door Uw werk en arbeid voor de tot
stand-koming van Radio Anno hebt ge
daan. Op de tweede plaats heeft de H.
Vader in U willen eren alle andere
leden van het oprichtingscomité, van
het werkcomité, kortom al degenen,
die op enigerlei wijze door hun werk,
door hun propaganda, door hun stimu
leren aan de actie hebben deelgenomen
en dus ook deel hebben aan het resul
taat, dat aan de H. Vader kon worden
aangeboden. En op de derde plaats is
het de bedoeling van de H. Vader om
door deze hoge onderscheidingen, die
U worden toegekend, dank te brengen
aan geheel het Nederlandse katholieke
volk, dat met zoveel enthousiasme het
idee heeft opgenomen en met zoveel
bereidwilligheid en mildheid zijn gaven
heeft geofferd.
De zender zal in Rome staan en wer
ken als een blijvend symbool van de
aanhankelijkheid van het Nederlandse
Katholieke volk aan de Paus van Ro
me, als bewijs van hun begrip voor de
apostolische zending van de H. Stoel,
als teken van hun bewustzijn van de
wereldomvattende taak van de Kerk.
Namens allen sprak de minister van
Staat. Mr. van Schaik. een woord van
dank jegens Z. H. de Paus en Mgr. Dr.
B. J. Alfrink, waarin hij de grote er
kentelijkheid en de diepe ontroering
van alle geridderdëri vertolkte voor
deze uiterst eervolle en hoge onder
scheiding, die zij hebben mogen ont
vangen.
De Belgische vissersvloot met aan
boord Nederlandse en Belgische land
verhuizers, die zich in Argentinië gaan
vestigen, is in Recife (Brazilië) aange
komen. Verwacht wordt dat rond de
jaarwisseling het doel van de tocht.
Mar del Plata in Argentinië, bereikt
zal worden. Het dochtertje van vijf
maanden van de Belgische visser Fir-
min Devey is tijdens de overtocht van
Madeira naar Brazilië overleden Het
stoffelijk overschot werd met de ge
bruikelijke plechtigheden aan de gol
ven toevertrouwd.
In het gemeenteziekenhuis „Zuidwal"
te 's Gravenhage is in de leeftijd van 16
jaar overleden de heer J. E. Stokvis,
oud-lid der Tweede Kamer en bekend
journalist.
We werden een uur voor zonsopgang
wakker gemaakt door een Russisch sol
daat en een lid van de plaatselijke bur-
buurt gestuurd, want zij waren de eni
gen in het dorp, die paarden en wagens
hadden om een dergelijke uittocht mo-
gerwacht. Jack's triomf over de Crusoë's gelijk te maken, zodat al de communis-
was maar van korte duur geweest. De ten ter plaatse het klaar gespeeld had
commune" had gewonnen en Jack
moest voor een dag of vijf naar het front
om loopgraven te maken. Dat de com
mandant hem een vrijstelling gegeven
hadden om niet uitgezonden te worden
om te gaan werken. Ik legde de officier
uit, dat er verschillende mensen ziek
waren hier in huis en dat er iemand
had, maakte geen verschil. De Crusoë's moest zijn om hout te hakken en water
hadden een andere commandant gevon
den, en nu kon Jack in het hoist van
de nacht gaan proberen om Vanyusha of
Sashka uit hun bed te halen om te
bevestigen, dat hij vrijgesteld was. Woe-
te halen, en dat je zoveel zieke mensen
niet gedurende zoveel dagen alleen kon
laten. Maar de officier wilde niet luiste
ren. Ze hadden hem bij de „commune"
verteld, dat hij mensen moest gaan
dend kleedde Jack zich aan bij het licht ophalen in het „bourgeois huis" en dus
van een kaars, terwijl ik met de soldaat
praatte en uit pure verveling trachtte
om van hem een „vriendelijke" te ma
ken. En hoe nuttig zou die vriendschap
blijken! Jumbo lag zo stil als een muisje
Hij had er geen idee van waar het alle
maal over ging, maar hij wist, dat het
bleef hij op zijn stuk staan. Mijn klein
soldaatje, dat het geschreeuw hoorde,
kwam aanlopen, vergat helemaal, dat hij
verondersteld werd een oog op Jack te
houden en begon het voor me op te ne
men. Hij fluisterde de officier iets in
het oor. Klaarblijkelijk dacht de officier
't beste was om zich koest te houden, les amis de mes amis sont mes amis.
zoals sommige kevers doen, als ze het
gevaar nabij weten. Hoe dan ook, nie
mand merkte hem in het donker op, zo
dat hij aan het gevaar ontsnapte om mee
te worden genomen, wat heel gelukkig
was, want zijn bronchitis was juist nu
het ergst. Intussen had Marietta wat
brood en een stuk spek voor Jack klaar
gemaakt. Het was goed spek, waar we
al die tijd van afgebleven waren, omdat
het bestemd was voor hen, die gearres
teerd en weggevoerd mochten worden.
Voordat Jack klaar was, viel er een
Russische officier het huis binnen met
want onmiddellijk veranderde hij van
toon en. terwijl hij de soldaat vriend
schappelijk bij de arm nam. wandelde
hij weg, gevolgd door de ongelukkige
Jack en de twee burgerwachters.
De dag brak juist aan, dus nam nie
mand zich meer de moeite om nog naar
bed te gaan. Ik deed de lamp in onze
kamer uit, trok een mantel aan. sloeg
een cape om en ging water halen. Toen
ik bij de put bezig was, werd onze on
welkome gast uit de hoofdstad naar het
Zuiden doorgestuurd. Rudi bracht haar
hoffelijk tot aan de grote weg, waarlangs
een andere Crusoë en ze begonnen een de oude vrouw met haar luizen verder
mensenjacht. Na iedereen te hebben ge
ïnspecteerd, besloot de officier, dat ik
de enige was. aan wie ze iets konden
hebben. „Schiet op," zei hij. Jij gaat
voor vijf dagen naar het front om een
beetje voor ons te graven!" Hij was grof
en brutaal en boos op de boer, die hem
naar een huis gebracht had, waar nie
mand tot zwaar physiek werk in staat
was. De Crusoë's hadden hun gezinnen
de dag tevoren naar een dorp in de
slofte op haar met blaren bedekte voe
ten. Gedurende het beleg was zij het
geweest, die iedere dag door het gra-
naatvuur heen water haalde voor de
mensen in haar kelder, en ze had brood
gekregen voor haar diensten, en nu was
ze een landloopster geworden. Rudi
kwam terug en zag er uit, als iemand,
die juist een oude hond had neerge
schoten. Maar wat konden we anders
doen? Zoals we later hoorden, kwam
gravin Elisabeth niet verder dan negen
mijl voorbij Mora, waar ze gearresteerd
werd wegens haar bekende anti-commu
nistische houding, evenals de priester,
die haar in huis genomen had. Ik geloof,
dat ze stierf in de gevangenis. Zo niet,
dan moet de stakker daar nog zitten,
want ze zullen haar nooit vrijgelaten
hebben.
's Middags kwam de priester, zoals ge
woonlijk, met het plaatselijke nieuws.
Ik zou wel graag een robber bridge
gespeeld hebben, maar was te moe en
te slaperig. Mijn handen waren hele
maal ruw van het houthakken. De Zwij
ger had last van zijn maag en was naar
bed, evenals Rudi, die op die manier
wilde vermijden, dat ze hem zouden
halen om loopgraven te maken. Elsie
bracht de hele dag door met het terug
brengen van de dingen, die we de jacht
opziener in bewaring gegeven hadden.
Ze had er lang werk mee, want ze durf
de niet met grote pakken door het dorp
te lopen, dat vol soldaten was.
Om vier uur ging ik naar bed en wik
kelde me in mijn mantel van schapen
vel. Jumbo had hoge koorts en sliep.
Toen dutte ik ook in.
Het was avond, toen ik wakker werd,
en al helemaal donker. De wind was
opgestoken en huilde en gierde. Ik voel
de me lekker warm. zodat het nog steeds
dooien moest. Acht graden boven het
vriespunt als kamertemperatuur vonden
we al warm. Ik kon het gerinkel van
messen en vorken horen vanuit de eet
kamer. waar Marietta de tafel dekte.
Genietend van de vrede en rust van dit
ogenblik, dacht ik bij mezelf: "Waar ben
ik? Waarom was ik hier? Ik kon Jumbo
zwaar horen ademhalen in zijn slaap.
Leefde mijn familie nog? Wat was leven?
Ik. bijvoorbeeld, leefde. En ik herhaalde
keer op keer: „Ik. ik bèn, ik bèn!" om
mezelf van het feit van mijn bestaan te
overtuigen.
(Wordt vervolgd).
Van links naar rechts: zittend naast mgr. dr. B. J. Alfrink, aarts bisschop-coadju
tor van Utrecht, mr. J. R. H. van Schaik. minister van Staat, en prof. dr. J. R. M.
van den Brink, minister vam Economische Zaken. Staande de heren H. N ie uwen-
huis, mr. J. Derks, dr. ir. F. Tellegen en T. Eisereburg.
(Van een onzer
verslaggevers)
et Cabaret Chiel de
Boer is uit de
rimboe terugge
keerd. Dini van Aemstel,
Katja Berendsen, Swen
Smeele, Jo Spiers, Peter
Ariëns, Moestafa en
Chiel de Boer stapten
Zaterdagmiddag bruin
verbrand, vermoeid maar
boordevol plezierige her
inneringen uit de K.L.M.-
Constellation, die hen
van Nieuw Guinea naar
Nederland had gebracht.
Op hun tournée langs het
personeel van de B.P.M.
op Nieuw Guinea en de
Indonesische eilanden
hebben zij alleen al per
vliegtuig een afstand van
ruim veertig duizend ki
lometer afgelegd. „Een
reis om de wereld in
tachtig dagen, net als Ju
les Verne". zegt Chiel de
Boer lachend. „alleen
ter gelopen hebben is
het veel."
Hij heeft nog meer cij
fermateriaal voor de pers
verzameld: in totaal heb
ben ongeveer elf duizend
toeschouwers rV voorstel
lingen bijgewoond. En
de om en nabij zeshon
derd handen, die gedrukt
moesten worden, waren
allemaal yochtig. Het ge
zelschap zelf heeft ook
menig zweetdruppeltje
gelaten. In Bandung,
waar voor een overvolle
zaal van duizend mensen
gespeeld werd, had het
kwik juist die dag een
recordhoogte bereikt. De
grootte van het publiek
liep overigens nogal uit
een: in Sangeatta, in de
binnenlanden van Bor
neo, was de „zaal" ten op
zichte van het gezelschap
nog maar net in de meer
derheid. De zeven spelers
moesten een reis van
vier en veertig uur on-
hebben wij onderweg ook dememon om zegge en
nog negen en dertig voor- schrijve veertien Neder-
steliingen gegeven. En landers bet genoegen van
als we in die twee efo een avondje Hollands ea-
halve maand één kilome- baret te bezorgen.
„Maar overal hebben
we een dankbaar publiek
aangetroffen", vertelt
Chiel de Boer. „Dat geldt
dan alleen voor de Ne
derlanders, want de in
landers begrepen er niets
van. Als we in de open
lucht speelden stonden ze
er de hele avond voort
durend luid pratend om
heen. Alleen als er wer
kelijk iets te zien viel,
een goocheltruc of iets
dergelijks, werden ze er
een ogenblik stil van."
Dini van Aemstel heeft
de trip door Nieuw Gui
nea het leukst gevonden,
alhoewel ze tot de ont
dekking is gekomen, dat
een vrouw er in waarde
onderdoet voor een var
ken. Bij haar bagage
bevond zich een drie me
ter lange speer met een
groot aantal vervaarlijke
weerhaken, waarvan een
terzake deskundig inlan
der haar nauwkeurig nut
en werkwijze heeft uit
gelegd. Verdwaald tussen
koffers en tassen boe
zemde de speer reeds
zoveel ontzag in, dat een
douanebeambte het in
strument van enige af
stand zonder meer in
klaarde.
In 1951 zijn ons land o.m. de volgende
bekende persoonlijkheden door de dood
ontvallen:
Dico v. d. Meer, K.R.O.-medewerker.
Jan de Meyer, architect.
A. F. N. Boosten architect
Willy Bodenheim. tekenaar.
Mej. A. Michels,. inspectrice Nijv.-
Onderwijs.
Overste M. P. A. den Ouden, comm.
det. Koreavrijwiliigers.
Mgr. P. Hopmans, Bisschop van Breda.
Prof. dr. J. H. Gunning, paedagoog.
Dr. J. H. Holwerda, oud-dir. Rijks
museum v. Oudh.
Dr. Willem Mengelberg, dirigent.
Dr. P. v. Moerkerken, letterkundige
en leraar Rijksac. v. Beeld. Kunsten.
Herman v. d. Eerenbeemt, letterk.
Mr. J. Thomassen, voorm. part. seer.
van Prins Bernhara.
Jhr. mr. A. M. Snouck Hurgronje,
oud-secr.generaal Min. v. Buitenl. 2'aken.
Emile Erens, schrijver.
Mr. G. H. M. Delprat, oud-dir.-secr.
Ned. Bank.
A. A. Kok, architect en oud-seer.
Heemschut.
Dr. ir. J. H. F. Deckers, lid Eerste
Kamer.
Pater Reg. Hazebroek, oud-provinei-
aal der Minderbroeders, O.F.M.
Marianne Philips, sclirijfster.
Mgr. J. J. R. M. Postma, em.-pastoor.
Den Haag.
Mr. J. A. G. M. van Hellenberg Hit-
bar, burgem. van Hilversum.
J. G. Suring, gemeenteraadslid te
Utrecht.
Pater Ch. Kops. O.F.M.letterkundige.
Pater H. Nobben, M.S.C.. pionier iB
Z.-N.-Guinea.
H. F. J M. A. von Frijtag Drabbg,
luit.-gen. der mariniers.
Dr. A. L. Brenninkmeijer, oud-dir.
C. en A.
Mgr. N. L. A. Ammerlaan. vicaris-ge
neraal v. d. Bisschop van Haarlem.
E. Goulmy, oud-dir. sigarenfabr„
's-Hertogenbosch.
Maria Viola letterkundige.
Jeanne Revneke var. Stuwe, letterk.
Mr. A. Fentener v. Vlissingen, oud-
pres. Hoge Raad.
Dr. A. F. Philips, industrieel.
Prof. dr. B. A. G. Vroklage, hoogl.
Kath. Universiteit.
Prof. dr. C. Hins. observator sterren
wacht Leiden.
Dr. L. A. Veeger, voorz. Nat. Fed.
Wit-Gele Kruis.
Maurits Esser, pseud. G Eckeren,
schrijver.
C. S. S. Crone. letterkundige.
Prof. dr. J. Kosters, oud-vice-pres.
Hoge Raad.
Cor Kuiler, dir. Groningse Orkest
Vereniging.
Mr. J. H. v. Maarseveen. minister v-
Binnenl. Zaken.
Arnold Pijpers, kunstschilder.
Piet Kohier operettespeler.
Arthur Tervooren, cud-joumalist.
Dr. L. Daniels. O.P., kenner middel
eeuwse letterkunde.
Jhr. mr. J. W. Quarles van Ufford,
oud-comm. der Koningin in Zeeland.
Prof. dr. J. Kramers, hoogl. Leiden.
J. W. Lucas. ged. comm. N.V. Drukke
rij ..De Spaarnestad".
Ch. Koechlin. Duits componist.
Sinclair Lewis, Am. schrijver.
Maxence van der Meersch, Frans
schrijver.
Jules Berry. Frans acteur.
Jules Verstraete. toneelspeler.
Robert Flaherty, cineast.
Louis Jouvet. Frans acteur.
Bemhard Keilermap. Duits schrijver.
Dr. J. Bierens de) Haan, oud-chirurg
en kunstbeschermer.
Dr. J. Stein S.J., dir. Vaticaanse Ster
renwacht.
J. v. d. Berg, oud-directeur Olympisch
Stadion.
Jos. Cremers. oprichter Limb. Na
tuurhistorisch genootschap-
Zoals bekend. Is voor het volgend
jaar het percentage van de ziekenfonds
premie verhoogd van 3.6 tot 3.8. In ver
band hiermede moet van 1 Januari af
op het loon van de werknemer 1.9 pet.
tot ten hoogste f 0.26 per dag. f 1.59 per
week of f 6.93 per maand als zieken
fondspremie worden ingehouden.
Met ingang van 1 Januari verval
len de bijdragen van de algemene
ziekenfondsen voor kleine kunst
middelen, o.a. briïleglazen. De bij
drage voor de (zeer kostbare) con
tactglazen blijft gehandhaafd.
Tot dusverre verleenden de fondsen
geen bijdrage voor chirurgische kaak-
en aangezichtsprothesen. Voortaan is
zo'n bijdrage we! mogelijk.
Gehandhaafd blijven de bijdragen
der fondsen voor in het algemeen
kostbare kunstmiddelen, zoals orthopae-
disch schoeisel voor sterke misvormin
gen. orthopaedische eorsetten. beugels
en kunstledematen.
De nieuwe maatregel, welke nood-
zakeliik is als gevolg van de financiële
noodtoestand der ziekenfondsverzeke
ring. levert een besparing op. welke
voor de afdeling verplichte verzekering
op bijna f 2.180.000 kan worden ge
raamd.
