Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | 2 februari 1952 | pagina 5

spoorwegmuseum ondergebracht
Utrechts Maliebaanstation

m

ft

Eric de Noorman: Het land der duisternis

i

GREGORIUS VERENIGING
75 JAAR IN 1953

Kazernekolder

J

^öibardementen vernielden

IjToot deel van verzameling

°nd de sociale
Verzekering

n -

De pan, die op
tafel kan

Is een Europese economische
crisis op komst?

B

O

J

ijveren jubileum
lh eigen huis

Smaldeel vaart
weer uit

m

Grootse viering eist tijdige voorbereiding

Prijsvraag voor:

Zware straf voor
procuratiehouder

Vijf en veertig jarig bestaan Dioc.

Kath. Middenstandsbond Haarlem

Regout, Aalberse en Nouwens
stonden aan zijn wieg

NA JARENLANG ZWERVERSBESTAAN:

«SS-

SVS ze t0Ch leven kan Me"

Regering in gebreke
gesteld

KAPPER VAN EEN
VRIJGESPROKEN

i*

Amsterdam plaats der
feestviering

FINANCIëN EN ECONOMIE

"N

Schoenen- en Leder-
warenbeurs te Utrecht
Van 2125 Juli a.s.

NEDERLAND VAART
TEGEN DE STROOM IN

ZATERDAG 2 FEBRUARI 1952

PAGINA 5

iS1"' b"

^iiS'

h

Vk"r het bij StUk ZUllen h0U

Afwikkeling zaken Beheers
instituut vertraagd

Herdenking eerste vlucht
naar Java

VN".

r v-v
I 'N

Betalingsmoeilijkheden
van Engeland en Frankrijk

I

OORLOGSHITSERS

Deze week:

V''4«Iaudse Spoorwegmuseum, dat sedert de oorlog een zwerversbestaan

S% L h

jJH lj, t Nederlands Spoorweg Mu-
G>lJna 25 jaar geleden voor het
,VJn deuiy
'ijjp is de ve

en opende voor de be-
e verzameling spoorweg-ma-
S,°rhg-, locomotief- en seinmodel-

■WtrRo

ftjprege^jagen en munten, foto's

p" aanmerkelijk uitgebreid en
feit' een groot deel door

'ih.

Va5c'eden en dat thans op verschillende plaatsen in het land in gebouwen
!,kfc| e<*crlandse Spoorwegen ligt opgeslagen, zal binnen afzienbare tijd in zijn
w°rden ondergebracht in het voormalige Maliebaanstation te Utrecht,
Ut. 0Inei;teel het bureau voor gevonden voorwerpen is gevestigd, maar dat
\fn,. "orden ingericht tot permanent museum. Daartoe wordt het gebouw
\i, opgeknapt en gedeeltelijk veranderd, terwijl het inwendige geheel
t"0f'erhouwd tot museumruimte met verschillende grotere en kleinere zalen
e1 blijvende expositie.

Omdat de oude loods in Boxtel te
klein was geworden voor de groeiende
hoeveelheid spoorwegmateriaal en nader,
hand ook lekkages ging vertonen, werd
de verzameling overgebracht naar de lo-
comotievenloods in Roosendaal, waar zij
enkele dagen later werd gebombardeerd.
De meeste stukken werden zwaar be
schadigd, maar waren toch nog niet zo
gehavend, dat ze niet hersteld kunnen
worden. Alleen het oude Leidse paarden
rijtuig ging geheel verloren.

Het tweede depót was het gebouw van
de voormalige Centrale Werkplaats in
Zwolle, waar alle voorwerpen en al het
materiaal werd ondergebracht, dat af
komstig was van de in Amsterdam ge
houden tentoonstelling ,.De Trein 1839-
1939" ter gelegenheid van het 100-jarig
bestaan van de Nederlandse Spoorwe
gen, voor zover ze althans niet in het
bedrijf zelf konden worden opgenomen
en bestemd waren voor het. museum.
Hiertoe behoorden o.m. een drietal kost
bare, automatisch in beweging te bren
gen maquetten, die het bij de N.S. in
gebruik zijnde seinwezen, het blokstelsel
en de treinbeweging gedurende hijna
een uur op het station te Zwolle in beeld
brachten. Ook de locomotief, de „Arend"
met de „diligence", de „char-a-banc" en
de „waggon", eveneens van de tentoon
stelling afkomstig, werden in Zwolle
opgeborgen. Om deze collectie uit de
handen van de bezetter te houden die
er zeer veel belangstelling voor heeft,
gekoesterd werd zij overgebracht
paar het depót in Maastricht. Slechts de
„Arend" met zijn drie model-rijtuigjes
kon met het oog op het profiel van ver
schillende bruggen niet worden vervoerd
en moest in Zwolle blijven, waar hij
thans nog staat.

Het depót in Maastricht evenwel werd

tenten werd vernield, vormt
v'U J pds een belangwekkende histo-
'!e1 j„0c„urnentatie van het spoorweg-

v Nederland.

oorlog was de verzameling
'n Utrecht, in de Mo-

J ''"iov,8?' waar zich thans het auto-

V ,!Vto vindt, en ifter in het oude

ii' t üe?V "^an de spoorwegen. Tijdens

|i; U -etting vond het grootste gedeel-

■i de verzameling een goed heen-

f JO 'n het Amsterdamse Rijks-

p SijA doch toen zij direct na de

v'iitp S een onderdak moest

fi repn'1 te vioden. bleek zij gedoemd

;i ,'Ofctv zwerversbestaan. Thans is' de

ef «e.f erzameling opgeborgen op de

t Ui„„Van het Amsterdamse Centraal-

ti w.

en zijn- de verschillende „le-

1 'anH6'' rn°dellen her en der door
Viw Verspreid in werkplaatsen en

'»Otl -

«I

'Uevenlobdsen ondergebracht.

H el

grote hoeeveelheid prenten,
8en. schilderingen en foto's, de
gedenkpenningen, de oude
«oOnJ?e^-ngen en spoorkaartjes uni-

-a

L. 6rdelen en uitrustingsstukken

^hersoneel, vormen de grote en
on„'Qdellen een bijzonder spectacu-
^kp-^deel van de verzameling.
j1)t(lpn van deze locomotiefmodcllen
5;.de tl het uitbreken van de oorlog
,'ocomotievenloods van het
O^eei?1" ln Soxiek stoomtrein- en
hp Vee?1;ai-eriaal zoals locomotieven, n
(A'itui gen- cen 'nsPect;ieri.ituig, een
vVti»5'- ^et laatst overgebleven paar-
VS e'tuig B- 25 van de N.Z.H. te
it» TlVr'1 d.e laatste paardentram van
Hu» >-'e 'of: i®2® voor de dienst

-Harkezijl werd gebruikt.

(Vervolg van pag. 1)

^georganiseerde J bedrijfsleven
zijn taak" ten aanzien van zijn

i(, de arbeiders, destijds te
beslist moreel en juridisch
^■\aar enerzijds konden de ar-
V du door §ehrek aan organisa-
,V% aan kracht hiel' niet tegen
Vjsitri' anderzijds ontbrak in werk-
V5 n mentaliteit, die voor-

jf Ho -0 w.

het lagere orgaan, het be-
K het dus te kort' Niet alleen
V^n ln<tividueel belang van vele
V, Spp Werknemers geschaad (de
V'üq 11 zelfs van een slavenjuk,
is an een onafzienbare menigte
;'i,f; door een handjevol over-
ook 9et gemeenschapsbe-
ff k k'el geweld aangedaan. Een land
X SC iyarend. indien de rijkdom in
hgt opgestapeld. Het moet zó

tot betere verhoudingen.

j'ïvVw6l' redelijk voldoende heeft,
Jk.H a Iets 8een bezwaar dat er ook

meer dan redelijk voldoen-
iiVb roen moest de overheid wel
\\eten ze deed het. aanvankelijk
dend, later met overtuiging,
•i' tVa6 achtergrond van het sociale
tl\t jh mannen als Abraham Kuy-

p eef nadrukkelijk de gedachte

epman en later Aalberse,

vsiv,nZo sne^ mogelijk de overheid
op zich genomen taak

V v». te over te dragen

A; V;

'Woordelijke kring:
'au ,S gebrachte verte

aan de
de tot
ertegenwoor-

C'tt '8nTs or
Vstg^^gP'taal en arbeid.

w-gfi„ Punt van de socialisten
h» t 11 hleef, dat de collectiviteit,
k? iv^ai, vidu diende te zorgen en
1 e de staatsmacht zowel in

weHcnemersl^MP
ku„ anghebbenden mee kunnen

WWs het uitvoeren van wetten
i? ai 'kip^kst moest blijven. Betrok-

T®rk

p ,po adviseren, to'. op zekere
C'bt Vp ^slissen, maar de uiteinde-
Woordelijkheid diende en
WiAt h ftaat te blijven. Men ziet

Wa 6 uitgangspunt sterk ver-
«1 'ikg ?S' maar omwille van ogen-
ks Ui-''5 )a e'angen kon men elkander
aFtis.?tste tijd op het gebied van
\V'I)deh beleid toch vrij regel-

V rt

V kats,;a.n^Punt' thans opnieuw

"v*punir, "lauo ufjuicun

molmden in samenwerking
A^Politieke groepen verde
kl ebejj.yn ook argumenten vinden

\\ver"r'-'ae redenering, dat de mens
>ber,„ 1 °P de eerste plaats om
de 0n"jk onderhoud te voor-
bA %r redenering nu eens lo-
"C* ^t'p^Pitaal en arbeid brengen
ri<s d adPr°duct voort- De werk-
vbli ?Slc w„e volledig bedrijfsge
NXVteJ?neSr hii tengevolge van
SsjlW' u' zijn schuld (ziekte, in
V.iti .n-ifsongeval. ouderdom.

1 et ri«le^ in staat is zijn aan-
%AiSc]?roductieproces te leveren.
M S^Poot - t. dan dat bedrijf, waar
N; 'b rt Peh„'n is- heeft te zorgen, dat

Nd Nw-1 het61 gecomprimeerde rede-
a 'if is °P de eerste plaats weer
tip^'f, 5agt. u verantwoordelijk-
l\,i va„ t, 1»- et spreekt daarom zo
IV koL de hueer nu een reorgani
v'j doUuVOeringSOrganen tot

CbiNbv gei„„ voofdverantwoordelijk-
NjlP lr,aarden^v op da^ bedrijfsleven.
iV\ j ,et overigens als vol-
Ski Nat de overheid als be-

kij vPgth.P kru algemeen welzijn de

j f c bjgt. die 7Ü Irranh+ayie

-.eifj"' die zij krachtens
ü?b~t 'faLV"»! a toezicht te houden
kiV fieh 's vea,tr' de samenwer-

«8 "el standpunt van Mi-
Staatssecretaris Van

de Donderdag de beraad-
•*»ev,-l?®de Kamer over het
pRed.)

Onder bevel van commandeur F. T.
Burghard zal het oefensmaldeel 5 op 4
Februari a.s. wederom uit Rotterdam
zee kiezen.

Behalve uit het vliegkampschip Karei
Doorman, dat zich op de terugreis uit
de Nederlandse Antillen eerst later bij
het smaldeel zal voegen, bestaat het uit
de torpedobootjager Banckert, de fre
gatten De Zeeuw en Van Zi.jll en de on
derzeeboten Tijgerhaai en Zwaardvis.

Het smaldeel zal van 8 tot 10 Fe
bruari te Portland verblijven, waarna
21 Februari tussen de Kaapverdische
eilanden en Casablanca rendez-vous
wordt gemaakt met de Karei Doorman.
Van 22 tot 27 Februari ligt het smal
deel te Casablanca, van 7 tot 10 Maart
te Algiers van 14 tot 17 Maart te Gi
braltar, van 21 tot 26 Maart te Lissa
bon. 5'April worden de schepen in Ne
derland terugverwacht.

Gedurende deze reis zullen vliegoefe-
ningen worden gehouden, oefeningen op
het gebied van verkenning en onderzee-
bootbestrijding, aanvalsoefeningen en
vuurleidings- en schietoefeningen.

Evenals vorige jaren het geval was,
zal het smaldeel, indien zich daartoe de
gelegenheid voordoet, gezamenlijk ope
nen met eventueel in de nabijheid oefe
nende oorlogsbodems van andere lan
den van de Noordatlantische gemeen
schap.

Een commissie uit de Tweede Kamer
had in Juli 1951 dit college medegedeeld,
dat zij de indruk had, dat men op de
betrokken departementen onwelwillend
staat tegenover een vlotte afwikkeling
van de zaken betreffende het Beheers
instituut. Haar oordeel is in de afgelopen
tijd alleen maar versterkt. Zij acht de
regering ten deze ernstig in gebreke.

De commissie baseert haar oordeel op
een brief van de Algemene Rekenkamer,
waarin wordt uiteengezet, waarom de
Tweede Kamer tot dusver het bijzondei
verslag betreffende het Beheersinstituut
tot en met 1949 nog niet in behandeling
heeft kunnen nemen. De Rekenkamer
had verwacht, dat de regering het wets
ontwerp ter goedkeuring van de reke
ningen tot en met 1949 aan de Staten
Generaal zo spoedig mogelijk zou voor
leggen. Nu dit niet is geschied ontstaat
voor de Algemene Rekenkamer de moei
lijkheid, dat zij niet weet of de Staten
Generaal zich er mee kunnen verenigen,
dat zij ten aanzien van de goedkeuring
der jaarrekening 1950 op een door haar
ontworpen manier handelt. Zij is aan
vankelijk geneigd, onder deze omstan
digheden haar voornemen tot goedkeu
ring van die rekening niet ten uitvoer
te leggen. Dit heeft evenwel het nadeel,
dat de ontvangsten en uitgaven van het
Beheersinstituut ook in de algemene
rekening der rijksontvangsten en -uit
gaven over 1950 weer zullen ontbreken.

De rechtbank te Assen heeft de 30-
jarige M. J. van R. (de kapper van Een)
wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken.
Hem was ten laste gelegd dat hij in
gebreke zou zijn gebleven de hem op
gelegde onderhoudskosten van f 50 per
week voor zijn vrouw en kinderen te
betalen.

De Officier van Justitie had veertien
dagen geleden twee jaar gevangenisstraf
tegen de thans in Antwerpen wonende
kapper geëist.

De eerste postvlucht NederlandJava v.v.
werd vijfentwintig jaar geleden onderno
men door luitenant G. A. Koppen. Deze
vliegpost-pionier zal Donderdag in Termi
nus in Den Haag over zijn vliegervaringen
van 1914 tot en met de laatste wereld
oorlog vertellen. De Nederlandse vereni
ging van aerophilatelisten „De Vliegende
Hollander" zal op die avond luit.-kol. Kop
pen huldigen. Een kleine tentoonstelling
van souvenirs en curiosa uit de begintijd
van de vliegtochten naar Java wordt die
zelfde avond ba Terminus gehouden.

in 1944 door geallieerde vliegtuigen ge
bombardeerd, omdat zich in de nabij
heid een tractiewerkplaats bevond. De
verwoesting was zo groot, dat alle ten-
toonstellingsvoorwerpen verloren gin
gen, behoudens enkele locomotiefmodel
len, die naar Almelo werden overge-
gebracht.

De oorlog en de voortdurende ver
plaatsingen van de voorwerpen hebben
aan de collectie een groot verlies toege
bracht; de kernverzameling evenwel is
intact gebleven. Ondanks dat staat of
valt het Nederlands Spoorweg Museum
met het al of niet bezitten van een eigen
gebouw. De directeur van het museum,
de heer J. Asselberghs, is er na lang
zoeken en veel moeite in geslaagd, toe
stemming te krijgen tot het gebruik van
het voormalige Maliebaanstation. Wan
neer dit zal zijn vrijgekomen en in ge
reedheid gebracht, wordt onmiddellijk
begonnen met onderbrengen van de ver
zameling, zodat men het zilveren jubi
leum tan het Nederlands Spoorweg Mu
seum op 1 December 1953 in eigen huis
hoopt te vieren.

8. De komende tocht vervult Eric met opwinding. Hij verlangt naar de zee. Als
alles gereed is en het schip klaar ligtkan hij haast niet wachten tot de laatste reis
genoot, om wie hij gezonden heeft, ztch aandient op de burcht. Het is heer Haifa,
de ridderlijke grootspreker, die hem zo trouw terzijde stond in zijn strijd tegen
Hovin, en als Eric eindelijk zijn luide stem hoort galmen op de binnenplaats, haast
hij zich hem te ontmoeten.

,,Heer koning!" roept de ridder fier. ,,Gij zondt om mij, nietwaar? Ha, gij weet
dat ge te allen tijde kunt rekenen op de minste onder uw getrouwen." Hij strijkt
zijn snorren trots op en werpt de kleine, morsig uitziende man, die hem vergezelt,
een vernietigende blik toe.

„Buig, nietswaardige," roept hij schel. „Thans ziet ge de Zon van 't Noorden voor u!"

Maar de kleine man gromt alleen iets onverstaanbaars onder zijn droefgeestige
hangsnor en neemt Eric vol sombere argwaan op.

„Ik ben verheugddat ge aan mijn uitnodiging gevolg hebt gegeven," zegt de
Noorman lachend. Hebben mijn boodschappers u reeds verteld dat wij spoedig uit
varen voor een verre tocht?"

„Alles! Alles weet ik!" beaamde heer Haifa galmend. „Welaan, hoe ver ge ook

vaart, mij zult ge aan uw zijde vinden! En niet alleen ik! Mijn goede vriend Orm,
die gij hier naast mij ziet staan, werd zodanig aangegrepen door uw stoutmoedig
plan, dat hij mij smeekte ons te mogen vergezellen!" De morsige rukt machteloos aan
zijn snor en snuift vervaarlijk. ,£,aat u niet misleiden door zijn laaggeboren uiterlijk,
heer koning!" verklaart Haifa. „Hij is een stoer zeeman met het hart van een
leeuw, die reeds dozijnen stormen overleefdeSpreek voor u zelf, vriend Orm.
Smacht gij niet van verlangen onze vorst te vergezellen?"

„Recht op de man af en als eenvoudig zeeman gesprokenNeen!" blaft Orm somber.
„Een man die zijn vijf zinnen bij elkaar heeft gaat de zee niet op. Die blijft staan
en dankt de geesten dat hij lekker stevige grond onder zijn voeten heeft.' Rukwinden
en stormen en uit de koers geslagen worden, dat is de zee! Niets dan ellende!"

„Maar waarom biedt ge dan aan ons te vergezellen?" vraagt Eric glimlachend. Hl?
mag deze Orm wel.

De morsige zeeman woelt bedroefd in zijn hangsnor.

..Als rond zeeman geantwoord, koning: Iemand moet toch die schuit van u tn o«
vaart houden, als Haifa en gij door zeeziekte uit de lijken geslagen zijn!.,.0*

Eind Februari zal het bekende Theatre Hebertot uit Parijs wederom een tournee
door ons land maken, ditmaal met „Le Maitre de Santiago", een stuk van Henri
de Montherlant. Het gezelschap speelt 26 Februari in Amsterdam, de 27ste in Hil
versum, de 28ste in Leiden, de 29ste in Eindhoven. 3 Maart in Haarlem4 Maart in
Arnhem en 5 Maart in Maastricht. Een scène uit het stuk.

Tezamen met de herdenking van
het eeuwfeest van de Ned. kerke
lijke hiërarchie valt in 1953 het 75-
jarig bestaan van de Ned. St. Grego-
riusvereniging, die de belangen van
de kerkmuziek in Nederland behar
tigt.

Op de pastorie van de „Duif-kerk
(Sint Willibrordus binnen de veste) met
een prachtig uitzicht op de sierlijke,
besneeuwde bruggen van oud-Amster
dam, hadden wij deze week een onder
houd met Pastoor Duyves, voorzitter
van de Haarlemse diocesane St. Gre-
goriusvereniging en als zodanig lid van
het Hoofdbestuur.

Al ligt de eigenlijke feestviering nog
in een vrij ver verschiet, toch is een
tijdige voorbereiding gewenst, daar het
reeds langer de bedoeling was. aan
deze feestviering juist in dit jubeljaar
van de Nederlandse katholieken een
bijzonder accent te geven. De bespre
kingen in het Hoofdbestuur hebben ge
leid. tot enkele voorlopige plannen, aan
de uitwerking waarvan thans hard ge
werkt gaat worden.

Vroegere jubilea van de St. Gre-
goriusvereniging zijn met alle feeste
lijkheid, waarover de katholieke li
turgie beschikt, gevierd in Utrecht
en Den Bosch. Na ampele bespreking
is nu Amsterdam gekozen tot plaats
van feestviering. De hoofdstad van
ons land is tamelijk centraal gelegen
voor alle minnaars van de kerkmu
ziek, dirigenten, organiste.n, zangers
en geestelijken; bovendien heeft on
getwijfeld de magnifiek geslaagde

zangersdag van het Haarlems diocees
in 1950, waarbij meer dan 2500 zan
gers in de St. Bavo-kathedraal aan
wezig waren, stimulerend gewerkt
op deze keuze. Tenslotte heeft Am
sterdam een actieve korenbond. die
zich geheel achter deze actie heeft
geplaatst.

Om een grootse opzet zoveel mogelijk
kans van slagen te geven is een nauw
contact en samenwerking tussen de
geestelijke leiders van de St. Grego-
riusverêniging en de leken uit de kerk-
muzikale praktijk een eerste vereiste.
Daarom vindt Zondag een informatieve
bespreking plaats tussen Pastoor Duy
ves en een aantal kerkmusici, die be
langrijke plaatsen bekleden in het Ned.
kerkmuzikaal leven.

Mogelijkheden zullen onderzocht wor
den om in de Paasweek '53 te komen
toe een 3-daags kerkmuzikaal congres
op brede basis. Men wil alle vormen
van kerkmuziek zo ruim mogelijk tot
haar recht laten komen en op de eer
ste en tweede dag een aantrekkelijk
programma samenstellen voor allen, die
direct of indirect leiding hebben in de
kerkmuziek-praktijk in de ruimste zin
van het woord. Dit omvat dus niet al
leen gregoriaans, klassieke en moderne
polyphonie. maar ook de orgelcultuur,
koor- en schoolopleiding, volkszang en
alles wat hiermee verband houdt. Ten
slotte een Zondag voor alle kerkzangers
van Nederland met plechtig gezongen
Hoogmissen en een grote plechtige bij
eenkomst. Een en ander voorbereid in
bijeenkomsten van de Korenbor.den in
het gehele land.

Om dit alles te kunnen doen slagen,
zal van vele zijden een actieve en
loyale medewerking nodig zijn. Het is
te begrijpen, dat men tijdig wil gaan
werken aan dit groots plan, dat een
hoogtepunt wil gaan betekenen in de
geschiedenis van de Nederlandse kerk
muziek.

T. Vr.

Het i$ voor de huisvrouw een daag
se werk-besparing. als ze het eten
kookt in een pan, die tevens als schaal
dienst kan doen. Die dus zó van het
vuur op tafel kan worden gezet. Om
dat er blijkbaar bij de verschillende
specimen, die er op dit gebied zijn, nog
geen is, dat geheel voldoet, heeft de
Nederlandse Vereniging van Huisvrou
wen een prijsvraag uitgeschreven voor
goede ontwerpen van technisch ver
antwoorde pannen, die zodanig voldoen
aan de aesthetische eisen, dat ze ge
schikt zijn voor tafelgebruik.

Er zijn twee prijzen van f500.uit
geloofd, één voor het beste ontwerp
van een pan voor koken op gas. en één
voor het beste ontwerp, geschikt voor
electrisch koken. De termijn van in
zending is tot 1 Mei 1952. Het volledig
programma is verkrijgbaar bi) het
Centraal Bureau der 'Ned. Ver. ran
Huisvrouwen, Huygensstraat 27, Den
Haag.

De rechtbank te 's Hertogenbosch
heeft de 58-jarige bijzondere procura
tiehouder van het bijkantoor te Helmond
van de Amsterdamsche Bank N.V. wegens
valsheid in geschrifte en verduistering
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
twee jaar en zes maanden met aftrek
van het voorarrest. De man had in een
periode van ongeveer veertien laar ten
nadele van genoemde bank-instelling
een bedrag verduisterd van f 325.000,
waarvan ongeveer f 170.000 werd terug
gestort.

De eis tegen hem luidde; vier jaar

gevangenisstraf

elangrijke verschuivingen in de
internationale uitwisseling van
goederen en wilde schommelingen
in de prijzen van voorname grondstof
fen op de wereldmarkten sinds het uit
breken van de strijd in Korea zijn als
de hoofdzakelijke redenen aan te voe
ren van de betalingsbaiansmoeilijkhe-
den, die zich in Europa en vooral in
Engeland en Frankrijk in de jongste
weken hebben kenbaar gemaakt.

De aanzienlijke veranderningen in de
betalingsbalanspositie van de Europese
landen in het algemeen en var. de Brit
se en Franse gemenebesten in het bij
zonder konden in de twee jaren die ach
ter ons liggen in grove termen worden
verklaard door de op- en nederwaartse
prijsbeweging van drie belangrijke
grondstoffen, namelijk rubber, wol en
tin.

De producerende landen hebben door
hun export van deze drie producten
naar Amerika en West-Europa in de
tweede helft van 1950 en de eerste helft
van 1951 grote winsten behaald. Daar
zij dadelijk op een grotere voet zijn
gaan leven door het vergroten van hun
invoeren, zijn zij niet bestand geweest
tegen de latere gedeeltelijke doch ge
voelige inzinking van de prijzen dezer
producten. De eerder gekweekte de-
viezenaanwas dezer landen is weer
grotendeels verloren gegaan en een ver
dere afvloeiing hangt als een zwaard
van Damocles boven de hoofden der
Engelsen én Fransen, want de goud- en
deviezenvoorraad en de dollar-reserve

De diocesane kath. middenstandsbond
in het bisdom Haarlem viert deze
maand zijn vijf en veertig jarig be
staan. Waarschijnlijk op 7 Februari
1907 kwam onder de stuwkracht van
mr. Robert Regout, de latere minister
van Justitie, de concentratie tot stand
van de bestaande acht verenigingen in
het bisdom Haarlem-

3 October 1906 sprak mgr. Callier op
de diocesane Katholiekendag te Delft
over de noodzaak van de oprichting
van verenigingen voor de middenstand.

Advertentie

MOTECHTHEID
blijft, óók na
herhaald «rasse
en ehemiach
reinigen

LMHnMenMe

nlangs riep de generaal verschil
lende lieden ter conferentie
bijeen. De namen der genodig
den waren fraei in gothisehe druk
opgenomen, en heel onderaan had
men te elfder ure nog met potlood
mijn naam daaraan toegevoegd.

Toen wij allen gezeten waren en de
brandewijn verdwenen was. stond de
generaal op. Er viel een plechtige
stilte; slechts de kolonel, die naast de
generaal was gezeten, zei binnens
monds een heel lelijk woord, vanwege
zijn eksterogen, waar zijn corpulente
buurman boven op ging staan.

„Mijne heren!" zei de generaal. „Ik
heb de verschillende onder mijn com
mando staande officieren voor een
hoogst belangrijke conferentie tezamen
geroepen; tevens ben ik zo vrij ge
weest als vertegenwoordiger van het
voetvolk onze nederige vriend Roland
uit te nodigen. Ik hoop, dat niemand
van U daartegen ernstige bezwaren
heeft." Hij keek de kring rond met een
gezicht alsof hij het tegendeel veron
derstelde, en alle officieren blikten
welwillend naar de laatste plaats aan
tafel, waar ik behoorde te zitten;
helaas was ik toen net even weg.

..Komt er nog wat van!" riep een
luitenant, die reeds met slaap begon te
kampen. .Dat ligt aaft mij!" riep de
generaal terug. Er ontstond een lichte
onrust. Dan begon de generaal.

„Zekere kringen achter het ijzeren
gordijn, ik wil geen namen noemen",

zei hij, „hebben mij een oorlogsstoker
genoemd."

..Schande!" riep een overste, die
graag kolonel wilde worden.

„Weinig vermoeden zij echter", ging

de generaal fijntjes glimlachend ver
der. „dat zij het bij het rechte eind
hebben."

„De domkoppen!" riep de overste
„Wat namelijk is het geval?" donder
de de generaal, zodat allen zich onder
de tafel verstopten. „Mijne heren,
wanneer de U.N.O. er in slaagt de

vrede te verzekeren, staan wij, be
roepsmilitairen, op straat!" „Laten we
dan de U.N.O. opblazen!" riep ik,
enthousiast geworden.

„Een beter idee", vervolgde de ge
neraal. „is om reeds bijtijds de mili
taire bakens radicaal te verzetten. Als
wij niet op de aarde elkaar kunnen
doodslaan, waar moeten we het dan
dus doen?' „In het hiernamaals?" pro
beerde iemand voorzichtig. „Dat is te
experimenteel", meende de generaal;
„ik doelde meer op andere planeten."

Er viel een diepe stilte. Iedereen
staarde zijn chef aan. en enkele oud
gedienden met kinderrijke gezinnen
verlieten zo onopvallend mogelijk de
zaal, mompelend, dat zij vergeten wa
ren de kraan in de badkamer dicht te
draaien. Zij werden echter onmiddel
lijk door de M.P.-posten gegrepen en
nimmer teruggezien. „Zij wisten te
veel", stond ergens in een hoek weg
gedrukt tussen de overlijdensbe
richten.

Inmiddels ontvouwde de generaal
zijn plannen. „Ik heb", zo sprak hij,
„in mijn spaarzame vrije uren in de
afgelopen maand een klein ruimteschip
gebouwd." Iedereen glimlachte begrij
pend. „Daarmee kunnen wij een ver
kenner naar de maan sturen. En wie"
hij keek veelbetekenend in mijn
richting „kan daar beter voor die
nen dan onze vriend Roland, die im
mers tóch geen beroepsofficier is?"
Allen stonden op en keken optimistisch
naar mijn lege stoel. Ikzelf ijlde inmid
dels de deur uit, de gangen door; maar
zoals gezegd, daar stond de militaire
politie opgesteld. En ach! Zal ik nu
zeggen, dat men mij gedwongen heeft
het gruwelijk bevel alsnog op te vol
gen? Ge zoudt me toch niet geloven,
lezerl

FRANK ROLAND

Alleen in Krommenie was er een ka
tholieke middenstandsvereniging, die
in 1905 was ontstaan. Maar nu werd de
oprichting een feit in Purmerend, Haar
lem. Rotterdam. Alkmaar. Vlaardingen.
Oudewater en Hoorn. Zij verenigden
zich met Krommenie tot één bond in
Februari 1907 en telden samen 421 le
den.

De oprichtingsvergadering stond on
der leiding van mr. Regout. terwijl mr.
Aalberse en dr. Nouwens de oprichters
met raad en daad bijstonden.

Zo ontstond vijf maanden nadat de
bisschop gesproken had de Katholieke
Middenstandsbond in het bisdom Haar
lem. 20 Mei 1908 werd de Koninklijke

goedkeuring verkregen op de statuten.

De eerste schrede naar organisatie in
breed formaat en op katholieke grond
slag was gezet. Aan de Haarlemse voor
mannen was de taak opgelegd, te mid
den van een godsdienstig-gemengde be
volking. te midden ook van katholieke
middenstanders, die werkten onder
neutrale vlag, volgelingen te kweken en
mede-arbeiders te zoeken, die gelijk zij
de last zouden willen dragen van te
genwerking. onverschilligheid, teleur
stelling en strijd tegen het menselijk
opzicht.

In 1908 klom de bond tot 12 afdelin
gen met 624 leden en in 1914 en 1915
ging hij met sprongen vooruit: 70 afde
lingen met 5300 leden. Tien jaar na de
oprichting was de bond uitgegroeid tot
72 afdelingen met 6300 leden. Thans ziin
er 142 afdelingen met meer dan 11.000
leden.

In een te Utrecht gehouden vergade
ring van het bestuur van de Kon. Ned.
Jaarbeurs met de vertegenwoordigers
van een achttiental organisaties van
handel en industrie op het gebied van
de schoenen-, leder- en lederwaren-
braches is besloten tot het houden van
een grote internationale beurs in de
Jaarbeursgebouw-en aan het Vredenburg
te Utrecht van 21 tot 25 Juli a.s

Op verzoek van de genoemde organi
saties. die zich hebben verenigd tot een
Stichting, zal de beurs worden georgani
seerd door de Koninklijke Nederlandse
Jaarbeurs in nauwe samenwerking met
de Stichting. Buiten de gestandaardi
seerde voor- en najaarsbeurzen, welkt
resp. van 25 Maart tot 3 April en van
2 tot 11 September gehouden worden,
zal dus het Jaarbeursinstituut in de loop
van dit jaar vier gespecialiseerde beur
zen organiseren, te weten: van 4 tot 8
Februari de beurs voor meubelen en
woningtextiel; van 1 tot 7 Mei een
beurs voor landbouw, zuivel en techniek;
van 21 tot 25 Juli de beurs voor schoe
nen, leder en lederwaren en tot slot m
October in de Ahoyhallen te Rotterdam
een beurs voor de chemische voedings
ap genotmiddelenindustrie.

van Londen en Parijs werden aan de
prijsschommelingen van de grondstof
fen ondergeschikt gemaakt.

Voor deze ontwikkeling zijn niet al
leen de V. S. verantwoordelijk te stel
len. Weliswaar hadden zij de financiële
en economische crisis, die zich in Euro
pa met rasse schreden ontwikkelt en
reeds hier en daar zich op onrustbaren
de -wijze openbaart, kunnen en moeten
voorzien, doch de topprijzen, die in de
eerste zes a acht maanden na het uit
breken van de strijd in Korea werden
genoteerd, hielden voör de exporterende
landen tegelijkertijd een waarschuwing
en een bedreiging in. De prijs voor wol
en rubber was immers toen verdrievou
digd, die van tin verdubbeld.

Het aanleggen of uitbreiden van voor
raden, het doen van paniek-aankopen
door handel. Industrie en publiek in
alle Europese landen heeft bijgedragen
tot deze ongezonde prijsontwikkeling en
de daarop volgende daling het het eco
nomische en financiële bolwerk van
Europa op een zware proef gesteld. De
barsten, die op verschillende plaatsen
zichtbaar worden, kunnen zich vergro
ten en de materiële veiligheid van de

volkeren door het aantasten van hun
levensstandaard' in ernstig gevaar bren
gen.

De V. S. zijn op roekeloze wijze over
gegaan tot het aankopen van grond
stoffen voor het vormen van militaire
voorraden. Zij schroomden niet, zonder
zich te bekommeren over de daaruit
voortspruitende gevolgen voor de Euro
pese landen, de prijzen op te drijven.
Door het plotselinge stopzetten van hun
aankopen hebben zij een tegenoverge
stelde beweging doen ontstaan, die voor
de belanghebbende landen thans de
vraag doet rijzen of zij de beproeving
zonder ernstige kleerscheuren zullen
kunnen doorstaan. Zij zelve zijn echter
medeschuldig geweest aan deze noodlot
tige ontwikkeling. Het Britse Gemene
best en het Franse Rijk die vrijwel ex
clusief onder de Europese landen pro
ducenten waren van de door de V. S.
benodigde oorlosvoorraden, hebben in
grote mate van de daardoor veroorzaak
te prijsstijgingen geprofiteerd, doch zijn
ook de voornaamste slachtoffers gewor
den van de daarop volgende onvermij
delijke reactie. In de roes der vette
maanden hebben zij van een vooruit
ziende blik geen blijk gegeven en zij
werden door gunstige als ongunstige
omstandigheden verrast.

list omdat Nederland zelf geen pro
ducent meer is, doch slechts consu
ment van bovengenoemde essentiële
grondstoffen, sinds ons land de souve-
reiniteit aan de Indonesische republiek
heeft overgedragen, heeft ons land dit
wel en wee van bovengenoemde uiter
sten slechts indirect en in omgekeerde
vorm meegemaakt. Nederland verdient
geen dollars meer met de uitvoer van
ae door onze ondernemingen in de Oost
voortgebrachte producten. Het moet de
ze zelfs tegen dollars en sterling inko
pen. De merkwaardige toestand heeft zich
dan ook voorgedaan dat Nederland, in
plaats van profijt, alleen maar betalings
balansmoeilijkheden heeft geoogst toen de
prijzen van grondstoffen opliepen. Door
de daaropvolgende daling, die andere
landen zozeer heeft geschaad, is ons
land niet alleen vrijwel ongedeerd ge
bleven, doch zelfs als importerend land
beter gevaren. Sinds de tweede helft
van 1951 toont de handelsbalans van Ne
derland dan ook. evenals zijn positie in
de Europese Betalings Unie. een tegen
overgesteld beeld van dat van andere
landen, met name Engeland en Frank
rijk.

Deze beide landen hebben de nood
zaak van het inperken van hun invoe
ren eerst tegen het einde van 1951 be
grepen, zodat de Nederlandse uitvoer
zich tot November van het vorige jaar
nog heeft kunnen verbeteren, met alle
gunstige gevolgen voor onze handels-
en betalingsbalans, onze deviezenvoor
raad en onze positie in het kader van
de Europese Betalings Unie Deze is bo
vendien aanzienlijk verbeterd door de
eenmalige terugbetaling van de Duitse
geconsolideerde handelsschuld aan ons
land.

Wij bevinden ons nu ondanks en zelfs
dank zij de door anderen eerder bega
ne fouten in een veel gunstiger positie
dan zij. wier welvaart wij nauwelijks
een jaar geleden niet zonder enige ja
lousie zagen opbloeien.

Het eerste halfjaar is traditioneel
moeiliiker dan het tweede op handels
gebied. Vergelijkenderwijze mogen hier
de vooruitzichten aan het begin van 1952
gunstiger schijnen dan elders. Zouden
andere, grotere landen dan wij, er riet
in slagen de crisis te bezweren, dan zul
len wij echter niet vermogen een uit
zonderingspositie te blijven innemen.
Bovendien zullen de maatregelen van
versobering, waartoe andere landen heb
ben besloten in bun poging om de
schade te herstellen, opnieuw een om
gekeerde uitwerking kunnen hebben
op de financiële en economische ontwik
keling van on* land.